ร

1. OA
ถาณการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทย อายุประมาณ 45 มาขอซื้อยาแก้ป ดเข่า

2.กระดูกพรุน
ถาณการณ์: ญิง อายุ 59 ปี ได้รับการรัก ากระดูกพรุนด้ ยยา alendronate เป็นครั้งแรก ท่านเป็น
เภ ัชกรโรงพยาบาล ใ ้อธิบาย ิธีการใช้ยา พร้อมกับซักประ ัติเพื่อแนะนำ ิธีการปฏิบัติตั ใ ้กับผู้ป่ ย
นาง า ธิดาพร ชา คูเ ียน
Alendronate (Fosamax®) 10 mg #28
1 tab PO OD
ผู้ป่ ยเพ ญิง อายุ 59 ปี ทำงานอยู่ในคณะลิเก ประจำเดือน มดมาได้นานแล้ เมื่ออายุ 45 ปี ผู้ป่ ยน้ำ นัก
40 กก. ูง 150 ซม. (BMI = 17.78) รับประทานอา าร ันละ 2 มื้อ ไม่ค่อยเป็นเ ลา และรับประทานน้อย
เพราะกลั อ้ น ต้องดูแลรูปร่างในการประกอบอาชีพ ชอบดื่มนม ดื่มเบียร์ ัปดา ์ละ 1-2 ข ด ูบบุ รี่ทุก ัน
ันละ 1 ซอง โดยจะชอบ ูบมากก่อนขึ้นแ ดงลิเก ผู้ป่ ยนอนเ ลาประมาณตี 1 ตื่น 7 โมงเช้าทุก ัน ไม่ดื่มชา
รือกาแฟ ไม่มีโรคประจำตั ไม่มียา รือผลิตภัณฑ์เ ริมอา ารที่ใช้อยู่ในขณะนี้ มีประ ัติแพ้ซัลฟา (มีผื่นคัน)
3.hypertension (problem: hypertensive emergency)
r
ถาณการณ์: ชาย อายุ 45 ปี มาขอซื้อยาแก้ป ด ั ท่านเป็นเภ ัชกรร้านยา ใ ้ซักประ ัติพร้อมกับใ ้
การรัก าที่เ มาะ ม
ผู้ป่ ยชาย อายุ 45 ปี มาขอซื้อยาแก้ป ด ั เพิ่งเป็นมาเมื่อ 10 นาทีก่อน น้าที่จะมาร้านยา ลัก ณะการป ด
รู้ ึก ่าป ดลามตั้งแต่ต้นคอไปจนถึงกลาง ั ป ดแค่ซีกข าซีกเดีย ป ดตลอด ไม่ป ดตุ้บ ๆ ตามจัง ะชีพ
จร pain score = 8 มีอาการอื่นร่ มด้ ยได้แก่ การมองเ ็นไม่ปกติ รู้ ึก ่าภาพเบลอ ๆ และมีอาการคลื่นไ ้
อาเจียนร่ มด้ ย ไม่เคยเป็นแบบนี้มาก่อนและยังไม่ได้ใช้ยาอะไรบรรเทาอาการ ผู้ป่ ยมีโรคประจำตั คือโรค
ค ามดันโล ิต ูง มียาที่ใช้คือ
- Enalapril (10) 1 tab PO OD
- Amlodipine (10) 1 tab PO OD
- Atenolol (50) 1 tab PO OD
แต่ผู้ป่ ยทำยาทั้งถุง ายไปประมาณ 2 เดือนที่แล้ และไม่ได้ตามไป าซื้อยา/พบแพทย์ เนื่องจากคิด ่า
ระ ่างที่รับประทานยาก็ไม่ได้รู้ ึก ่าอาการดีก ่าเดิม จึงไม่ได้รับประทานยาอีกเลยนับแต่นั้น และผู้ป่ ยยัง
กลับมาดื่มเบียร์ (อาทิตย์ละ 2-3 ข ด) กับเพื่อนเพราะเข้าใจ ่าตน ายแล้
ผู้ป่ ยไม่มีประ ัติแพ้ยา ากขอ ัดค ามดันในร้าน ( รือถามค่าค ามดันล่า ุด) ขณะพักอยู่ที่ 230/120
mmHg
4.เบา าน (problem: hypoglycemia)
ถาณการณ์: ญิง อายุ 40 ปี มาขอรับการรัก าอาการใจ ั่น ท่านเป็นเภ ัชกรร้านยา ใ ้ซักประ ัติ
พร้อมกับใ ้การรัก าและการปฏิบัติตั ที่เ มาะ ม
ผู้ป่ ยเพ ญิง อายุ 40 ปี มีอาการใจ ั่น เป็นมา 3 ันแล้ โดยอาการจะเป็นในช่ งเช้า แล้ ดีขึ้นในตอนเที่ยง
มีอาการอื่นร่ มได้แก่ รู้ ึก ิ ๆ เ มือนจะเป็นลม อ่อนเพลีย เ งื่อออกที่มือเล็กน้อย ผู้ป่ ยยังไม่ได้ใช้ยาใด ๆ
เพื่อบรรเทาอาการ ผู้ป่ ยมีโรคประจำตั คือโรคเบา าน มียาที่ใช้อยู่คือ
- Metformin (500) 1 tab PO PC BID (ใช้มานานแล้ )
- Glipizide (5) 1 tab PO AC OD เช้า (เพิ่งได้เมื่อ ัปดา ์ที่แล้ )
- Simvastatin (10) 1 tab PO HS (เพิ่งได้เมื่อ ัปดา ์ที่แล้ )
โดยผู้ป่ ยเพิ่งไปพบแพทย์มาเมื่อ ัปดา ์ที่แล้ แพทย์บอก ่าน้ำตาลยังคุมไม่ได้ กับไขมันเริ่ม ูง เลยใ ้ยามา
เพิ่มอีก องตั ผู้ป่ ยจึงตัด ินใจลดมื้ออา ารโดย ังจะคุมน้ำตาลและไขมันลง จึงไม่รับประทานอา ารเช้า
แต่ยังรับประทานยาเบา านทั้ง 2 ตั ตอนเช้าตามปกติ แล้ ก็รับประทานอา ารมื้อเที่ยงและเย็นแบบเดิม
ปริมาณเท่าเดิม โดยเพิ่งทำแบบนี้มาได้ประมาณ 5 ัน
ผู้ป่ ยไม่มีผลิตภัณฑ์เ ริมอา ารอื่นที่ใช้ ไม่มีประ ัติแพ้ยา ไม่ลืมรับประทานยา จำค่าน้ำตาล/ไขมันล่า ุดไม่ได้
5. ผื่นแพ้ยา
ถาณการณ์: ชาย อายุ 20 ปี มาขอซื้อยาทาแก้ผื่นคัน ท่านเป็นเภ ัชกรร้านยา ใ ้ซักประ ัติ
พร้อมกับใ ้การรัก าและการปฏิบัติตั ที่เ มาะ ม
ผู้ป่ ยชาย อายุ 20 ปี เป็นนิ ิตคณะครุ า ตร์ มีผื่นขึ้นที่แขนทั้ง องข้าง คัน เป็นมาได้ 1 ัน ไม่มีอาการ
ผิดปกติอย่างอื่น โดยผื่นมีลัก ณะดังรูป

ผู้ป่ ยยังไม่ได้ลองใช้ยาอะไรบรรเทาอาการ ปฏิเ ธการถูก ัต ์/แมลงกัดต่อย ใ ่เ ื้อผ้าแบบเดิมที่มีภายในบ้าน

รับประทานอา ารตามปกติ ไม่มีประ ัติแพ้อา าร ปฏิเ ธการทายา/ครีม/ผลิตภัณฑ์อื่น ๆ ที่บริเ ณที่เป็น
ปฏิเ ธการเปลี่ยนแปลงการทำกิจกรรมในชี ิตประจำ ัน จำได้ ่ามีประ ัติแพ้ซัลฟาเมื่อตอนเด็ก ๆ แต่จำ
ลัก ณะอาการแพ้ไม่ได้ ผู้ป่ ยไม่มีโรคประจำตั ไม่มียาที่ใช้อยู่ประจำ ไม่ใช้ผลิตภัณฑ์เ ริมอา าร
*ถ้าถามผู้ป่ ย ่ามียาอะไรที่ใช้ประจำมั้ย ตอบ ่าไม่มี แต่ถ้าถาม ่ามีใช้ยาอะไรบ้าง รือที่ผ่านมาใช้ยาอะไรไป
บ้างมั้ย ใ ้ตอบตาม dialog ถัดไป*
เมื่อ าม ันก่อนผู้ป่ ยมีประ ัติท้องเ ีย และได้ซื้อยาแก้ท้องเ ียกับร้านขายยาแถ บ้าน โดยที่คนขายยาใช่
เภ ัชกร ผู้ป่ ยได้ยามาทั้ง มดดังนี้
- ORS powder ชงกับน้ำ 1 แก้ จิบทุกครั้งที่ท้องเ ีย
- Disento® รับประทานครั้งละ 2 เม็ด ันละ 3 ครั้ง
- Imodium® รับประทาน 2 แคปซูลทันที ตามด้ ย 1 แคปซูลทุกครั้ง ลังถ่ายเ ล
ตอนนี้อาการท้องเ ียดีขึ้นแล้
 6.เชื้อรา (กลาก)
ถานการณ์
ญิงไทยคู่ อายุ 42 ปี มาขอซื้อยาแก้คันใ ้ลูกชาย (ชายไทย อายุ 15 ปี ไม่มีโรคประจำตั ไม่แพ้ยา)
ข้อมูลผู้ป่ ยเพิ่มเติม
- มีผื่นแดงเป็น งแ น มีขุย ีขา ๆ รอบผื่น ตรงกลางของผื่นค่อนข้างเรียบ เป็นมา 1 ัปดา ์
- คันมาก เป็นบริเ ณ น้าอก ขนาดผื่นประมาณเ รียญ ิบ มีประมาณ 3 ง
- เป็นนักเรียน ลังเลิกเรียนชอบเล่นฟุตบอลกับเพื่อน ลังเล่นเ ร็จจะไป าของกินก่อนแล้ ค่อยไป
อาบน้ำ ลังอาบน้ำเ ร็จไม่ค่อยเช็ดตั ใ ้แ ้ง เพราะรีบไปเล่นเกม
- ได้ทาน Zyrtec® เมื่อ านเพื่อบรรเทาอาการคัน แต่ก็ยังไม่ดีขึ้นและยังคงเป็นผื่นอยู่

7.เชื้อรา กลากที่เล็บ
ร
ถาณการณ์: ญิงไทย อายุ 38 ปี มาขอคำปรึก าเรื่องการซื้อยารัก าเล็บเท้า
ข้อมูลเพิ่มเติม
- เมื่อ 1 ัปดา ์ก่อน แผ่นเล็บเปื่อยยุ่ย พื้นเล็บเป็นขุยและมีการ นาตั ขึ้นยกเล็บแยกพื้นเล็บ ใต้เล็บมี
ีเ ลือง ผิ เล็บไม่เรียบ โดยเริ่มเป็นที่นิ้ โป้งเท้าข้างซ้าย

(กรณี ากขอดูรูปจะมีรูปใ ้)
- อาชีพพนักงานบริ ัท ชอบทำเล็บที่ร้านเ ริม ยเป็นประจำ และต้องใ ่รองเท้าคัทชูตลอดทั้ง ัน
ไม่มีโรคประจำตั ไม่มีแพ้ยา
8.เริม
ถาณการณ์: ผู้ป่ ยชายอายุ 36 ปีขอซื้อยาทาแก้ร้อนในที่ริมฝีปาก มีรอยแผลเป็นตุ่มใ เล็ก ๆ กระจุกที่ริม
ฝีปากล่าง มีอาการเจ็บบริเ ณที่เป็นเริ่มมีตุ่มประมาณ 2 ัน ก่อน น้านี้ไปปาร์ตี้ฉลองมา ลายครั้งดื่ม
แอลกอฮอล์และนอนน้อยติดกัน ลาย ัน เคยเป็นมาก่อน อง ามครั้งเ ลาที่ดื่มแอลกอฮอล์ รือนอนน้อย ซื้อ
ยาทาที่ร้านยาแล้ ายแต่จำชื่อยาไม่ได้ ไม่มีโรคประจำตั ไม่มีประ ัติแพ้ยา ดื่มแอลกอฮอล์กับที่ทำงานนาน
ๆ ครั้ง ไม่ ูบบุ รี่

9. ิ
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทยโ ดอายุ 20 ปี ไม่อยู่ในช่ งที่ตั้งครรภ์ มาขอซื้อยารัก า ิ เนื่องจากเป็น ิ อุด
ตันบริเ ณ น้าผากและแก้ม ไม่มี ิ อักเ บ ไม่เคยใช้ยารัก า ิ มาก่อน ก่อน น้านี้มี ิ ขึ้นน้อยก ่านี้ อาชีพ
เป็นนัก ึก า อยู่ในช่ ง อบทำใ ้มีเ ลาพักผ่อนน้อยประมาณ ันละ 4 ชั่ โมง และมีค ามเครียดร่ มด้ ย
ปกติแต่ง น้าทุก ันที่ไปเรียน ช่ ง ลังมานี้ไม่ได้มีการเปลี่ยนผลิตภัณฑ์ทำค าม ะอาดผิ น้าและล้าง
เครื่อง ำอาง แต่ลืมล้างเครื่อง ำอางออกบ้างบาง ัน
ไม่มีประ ัติแพ้ยา ไม่มีโรคประจำตั ไม่ได้ใช้ มุนไพร แต่รับประทาน Berocca® เม็ดฟู่ครั้งละ 1 เม็ดละลายน้ำ
1 แก้ รับประทานในตอนเช้า
10.ริด ีด ง
ถานการณ์: ผู้ป่ ยชายไทยโ ดอายุ 50 ปี มาขอซื้อยารัก าริด ีด งท าร มีเลือด ดปนออกมากับอุจจาระ
เป็นมาแล้ 2 ัน ขณะที่อุจจาระมีติ่งยื่นออกมา แต่ ามารถดันกลับเข้าไปได้ อาชีพขับรถประจำทางทำใ ้ต้อง
นั่งทั้ง ัน รับประทานน้ำน้อย เนื่องจากไม่ ะด กไปเข้า ้องน้ำจึงทำใ ้มีปัญ าท้องผูกบ้างบางครั้ง ไม่ ะด ก
ใช้ยาเ น็บ รือยาทาอยากได้ยารับประทาน
มีโรคประจำตั Osteoarthritis ยาที่ใช้อยู่ประจำคือ Tramadol (Tramol®) 50 mg 1x3 pc เพื่อบรรเทา
อาการป ด มีประ ัติแพ้ยา amoxicillin รับประทานแล้ ผื่นขึ้น แน่น น้าอก ายใจไม่ออก ไม่ได้รับประทาน
ผลิตภัณฑ์เ ริมอา าร มุนไพร

11.GERD
ถานการณ์: ผู้ป่ ยชายไทย รูปร่างท้ ม อายุประมาณ 30 ปี มีอาการแ บร้อนกลางอก และแ บคอทำใ ้ตื่น
ขึ้นมาไอเป็นช่ ง ๆตอนกลางคืนที่ผ่านมา ตอนนี้ก็ยังมีอาการแ บร้อนกลางอกและแ บคออยู่ ปฏิเ ธอาการ
เรอเปรี้ย ปฏิเ ธอาการจุกเ ียดแน่นท้อง เมื่อคืนดื่มเบียร์มาประมาณ 2 กระป๋อง (ปกติดื่มเครื่องดื่ม
แอลกอฮอล์ประมาณ อง ัปดา ์ครั้ง) ดื่มกาแฟ ันละแก้ เกือบทุก ัน ไม่ค่อยดื่มชาและน้ำอัดลม ประกอบ
อาชีพฟรีแลนซ์ทำใ ้เ ลานอนและเ ลารับประทานอา ารไม่ค่อยตรงกันในแต่ละ ัน มีพฤติกรรมนอนทันที
ลังรับประทานอา ารบ้างบางครั้ง
ผู้ป่ ยเคยมีอาการแบบนี้มาก่อนเมื่อปีที่แล้ ไป า มอ ( มอ ินิจฉัย ่าเป็นกรดไ ลย้อน) ได้ยาลด
กรด (จำชื่อยาไม่ได้) และยาน้ำ Belcid® มา รับประทานไป ักพักจนไม่มีอาการ จึง ยุดยาและไม่ได้ไปพบ
แพทย์อีก เพิ่งกลับมาเป็นอีกครั้งนี้ครั้งแรก
ปฏิเ ธโรคประจำตั ยา มุนไพร อา ารเ ริมที่ใช้เป็นประจำ ปฏิเ ธการแพ้ยา

12.Peptic ulcer
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทยโ ด อายุ 21 ปี อาชีพนัก ึก า มาขอซื้อยาลดกรด เนื่องจากในช่ งประมาณ 1
ัปดา ์ที่ผ่านมามีอาการแ บร้อนบริเ ณท้อง โดยอาการค่อย ๆ เป็นมากขึ้นเรื่อย ๆ และมีอาการมากเ ลา
ลังรับประทานอา ารเ ร็จ ผู้ป่ ยแจ้ง ่าช่ งที่ผ่านมารับประทานอา ารไม่ตรงเ ลาเนื่องจากช่ งนี้เป็นช่ งที่
ต้องทำงานอย่าง นักและมีเรื่องเครียดมาก โดยปกติผู้ป่ ยมักรับประทานอา ารร จัดมากโดยเฉพาะร เผ็ด
และร เปรี้ย
 ผู้ป่ ยเคยมีอาการคล้าย ๆ กับอาการดังกล่า มาก่อน น้า (ประมาณ 6 เดือนก่อน) แต่ในอดีตรู้ ึกแค่
แ บ ๆ บริเ ณท้อง รับประทานยาลดกรดเพื่อบรรเทาอาการก็ าย
ผู้ป่ ยไม่มีถ่ายอุจจาระ ีดำ รือถ่ายเป็นเลือด ไม่มีน้ำ นักลด ไม่มีอาการกลืนลำบาก ไม่มีอาการแ บ
บริเ ณยอดอก รือรู้ ึกเปรี้ย รือขมบริเ ณภายในปาก)
ผู้ป่ ยไม่มีโรคประจำตั แต่มียาที่ใช้ประจำ คือ Ibuprofen เนื่องจากมีอาการป ดท้องประจำเดือนใน
ทุก ๆ เดือน โดยปกติรับประทานครั้งละ 1 เม็ด ันละ 2-3 ครั้ง (มีบางครั้งไม่รับประทานยา ลังอา ารทันที)
ในแต่ละรอบเดือนจะรับประทานต่อกัน 2 ัน ปฏิเ ธประ ัติการแพ้ยา อา าร และ มุนไพร

13.ท้องผูก
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทยคู่อายุ 30 ปี อยู่ในช่ งของการตั้งครรภ์ 4 เดือน มาขอซื้อยาถ่ายเม็ด ีเ ลือง จำ
ชื่อยาไม่ได้ ิธีการบริ ารยาคือรับประทานครั้งละ 2 เม็ดก่อนนอน ปกติเ ลามีอาการท้องผูกก็จะรับประทาน
ยานี้แล้ ทำใ ้ขับถ่ายได้ ะด ก ปัจจุบันมีอาการท้องผูก ไม่ถ่ายมาแล้ 2 ัน ก่อน น้านี้อุจจาระออกมาเป็น
ก้อนเล็ก ๆ ค่อนข้างแข็ง ปกติแล้ เป็นคนไม่ค่อยชอบรับประทานผัก ผลไม้
ไม่มีโรคประจำตั ไม่มีประ ัติแพ้ยา และไม่ได้รับประทานผลิตภัณฑ์เ ริมอา าร รือ มุนไพร

14.ท้องเ ีย
ถานการณ์: ชายไทยคู่ อายุ 45 ปี อาชีพพนักงานบริ ัท มาขอซื้อยาฆ่าเชื้อ
ข้อมูลเพิ่มเติม
- มีอาการท้องเ ีย เป็นมา 1 ัน โดยถ่ายเ ล เป็นน้ำ และมีอาการป ดบิดเกร็งที่ท้อง ไม่มีมูกเลือด ไม่
มีอาการอาเจียน ไม่มีไข้ ูงแต่รู้ ึกอ่อนเพลีย มีอาการถ่ายเ ล ประมาณ 3 ครั้ง ก่อนมาขอซื้อยา
ไม่ได้ทานยาใด ๆ เพื่อบรรเทาอาการ
- มื้อล่า ุดที่ผู้ป่ ยรับประทาน คือ ขนมจีนแกงเขีย านไก่ที่ค้างคืนไ ้ โดยไม่ได้แช่ตู้เย็น
- ไม่มีโรคประจำตั
- แพ้ยา Aspirin โดยมีอาการมีผื่นคัน และ ายใจไม่ออก
- ไม่มีประ ัติแพ้อา าร ารเคมี
15.G6PD

ถานการณ์: คุณแม่มาปรึก าเภ ัชกรเนื่องจาก มอบอก ่าลูกชายอายุ 1 ข บ เป็นโรค G6PD ในฐานะเภ ัช

จงใ ้คำแนะนำปรึก า และข้อปฏิบัติตั แก่คุณแม่รายนี้
16.โรคไข้ ัด
ถานการณ์: ลูกค้าผู้ ญิงมาขอซื้อยาแก้ ัด ซื้อยาใ ้ตนเองที่ร้านยา โดยเป็นผู้ ญิงอายุประมาณ 28 ปี
รูปร่าง ม ่ น

17. ไอ
ถานการณ์: ผู้ชายอายุ 28 ปี มาขอซื้อยาแก้ไอที่ร้านยา มาซื้อใ ้พ่อ พ่อมีอาการไอแ ้ง มีโรคประจำตั ค าม
ดัน พึ่งรับประทานยา enalapril เมื่อ 1 เดือนที่แล้

18. ตา
ถานการณ์: ผู้ ญิงอายุ 25 ปี มาพบเภ ัชกรที่ร้านยาด้ ยอาการตาแดง
19.ยาถ่ายพยาธิ
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทยคู่อยู่ในช่ งของการตั้งครรภ์ 2 เดือน มาขอซื้อยาถ่ายพยาธิใ ้ลูกชายอายุ 14 ปี
เพราะ ังเกตช่ ง 2 ัปดา ท์ ี่ผ่านมานี้ ่าลูกชายมักจะคันบริเ ณก้นตอนกลางคืน
ไม่มีโรคประจำตั ไม่มีประ ัติการแพ้ยา ไม่ได้รับประทานผลิตภัณฑ์เ ริมอา าร มุนไพร

20.กร ยไตอักเ บ
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงคู่อายุ 33 ปีขอซื้อยา มีอาการคือปั า ะแ บขัด เริ่มเป็นมา 3 ัน มีไข้กินยาพารา
ลดไข้ก่อนมาร้านยา 2 ชั่ โมง ัดไข้ได้ 38.4 มีอาการป ดบริเ ณเอ และ ลังด้ ย ปกติปั า ะไม่บ่อย ช่ งนี้
ป ดปั า ะบ่อยแต่รู้ ึกปั า ะไม่ ุด มีโรคประจำตั เป็นภูมิแพ้ แพ้ยา amoxicillin อาการปากบ มตา
บ ม อาชีพแม่ค้าขายกาแฟ
21. กระเพาะปั า ะอักเ บ
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทย อายุ 25 ปี มาขอซื้อยาแก้กระเพาะปั า ะอักเ บที่ร้านยาใ ้ท่านซักประ ัติ
และจ่ายยาแก่ผู้ป่ ย

22.ตกขา
ถานการณ์ ญิงไทย อายุ 28 ปี มาขอซื้อยา
ข้อมูลเพิ่มเติม
- มีอาการตกขา ีขา เทา มีกลิ่นเ ม็น ไม่มีอาการคัน ตอนปั า ะรู้ ึกแ บขัด เป็นมา 5 ันแล้
- มีโรคประจำตั เป็นภูมิแพ้ ยาที่ใช้ประจำได้แก่ Loratadine ไม่มีประ ัติแพ้ยา อา าร รือ ารเคมี
- ไม่ตั้งครรภ์ รือใ ้นมบุตร
- เข้า ้องน้ำปกติ ไม่เคยกลั้นปั า ะเป็นเ ลานาน แต่จะ นล้างช่องคลอด 3 ันต่อ ัปดา ์ ทำมา
เป็นเ ลาเกือบ 2 เดือนแล้

23. Tb
ถานการณ์: ผู้ ญิงอายุ 40 ปี มาขอซื้อยาแก้ไอใ ้คนงานที่บ้าน
23.ไมเกรน
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงอายุ 25 ปี ขอซื้อยาแก้ป ด มีอาการป ด ั ป ดตุ๊บ ๆข้างข า เริ่มเป็นเมื่อเกือบ 1
ชม.ก่อนมา ป ดมากขึ้นเรื่อย ๆ มีอาการอาเจียน ยังไม่ได้กินยาแก้ป ดก่อนมา ก่อน น้ามีอาการตอนเดินตาก
แดดไปกินข้า ที่ร้านอา ารตอนพักเที่ยงคนเยอะ เคยเป็นมาก่อน อง ามครั้ง นอน ลับแล้ ดีขึ้นแต่ครั้งนี้เป็น
แรงขึ้นเรื่อย ๆทำใ ้ทำงานไม่ได้ ไม่มีโรคประจำตั แพ้ยา ponstant® อาการคือกินแล้ อ้ ก คลื่นไ ้ อาเจียน
25. บุ รี่ ( ่ นมากข้อ อบจะเป็นแน มีข้อมูลจำน นม นมาใ ้ ใ ้เราเลือกยาและแนะนำ ิธีใช้)
ถานการณ์: ผู้ป่ ยชายไทยคู่ อายุ 35 ปี อยากเลิกบุ รี่ ท่านเป็นเภ ัชกร จงซักประ ัติและใ ้คำแนะนำใน
การเลิกบุ รี่
26.แพ้ยา
ถานการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทยโ ด อายุ 25 ปี อาชีพพนักงานออฟฟิ มีอาการป ดประจำเดือนปกติ
รับประทาน paracetamol 500 mg ครั้งละ 1 เม็ดทุก 4-6 ชั่ โมง โดยใน ันที่มาขอซื้อยารับประทานมาแล้
2 ครั้ง ลังจากรับประทานแล้ อาการป ดลดลงเพียงเล็กน้อยจึงอยากขอซื้อยาแก้ป ดตั อื่นคือ Mefenamic
acid (Ponstan®) แต่ไม่แน่ใจ ่า ามารถรับประทานได้ รือไม่ เนื่องจาก าข้อมูลใน internet แล้ พบ ่าเป็น
ยากลุ่ม NSAIDs ซึ่งเป็นยากลุ่มเดีย กับยาที่ตนเองแพ้ คือ piroxicam โดยรับประทานตอนท้อง ่าง ติดต่อกัน
เป็นเ ลา 3 ันเนื่องจากป ดกล้ามเนื้อบริเ ณไ ล่จากการออกกำลังกาย รับประทานแล้ มีอาการแน่น น้าอก
ผื่นแดงขึ้นตามตั
นอกจาก Paracetamol รือ Piroxicam 20 mg เคยรับประทานยาแก้ป ดอีกตั เมื่อปีก่อนคือ ยาเม็ด soft
gel ีเขีย เข้ม จำชื่อ ามัญยาไม่ได้ ชื่อการค้าจำได้เพียง ่าขึ้นต้นด้ ยตั G (ถ้านิ ิตถาม ่า Gofen® ใช่ไ ม
จึงจะยืนยัน ่าใช่)
ไม่มีโรคประจำตั ไม่ได้รับประทานผลิตภัณฑ์เ ริมอา าร ยา มุนไพรอื่น
27.แพ้ยา
ถานการณ์: ผู้ป่ ยชายไทยโ ดอายุ 55 ปีมาขอซื้อยาแก้ ัดและยาแก้ร้อนใน อาการคือมีไข้ ( ัดได้ 38.5
อง าเซลเซีย ) ป ดเมื่อยตามตั เจ็บคอ ไม่ไอ ไม่มีน้ำมูก ไม่มีจุด นองในลำคอ เป็นมาตั้งแต่เมื่อ าน แต่เมื่อ
เช้านี้มีแผลในปากร่ มกับมีเยื่อบุที่ริมฝีปาก ลุดลอก รู้ ึกเจ็บมากจึงอยากได้ยาทาแก้ร้อนในด้ ย
โรคประจำตั HTN
เมื่อ ัปดา ์ก่อนไปพบ มอที่ ถานีอนามัยด้ ยอาการป ดบ มนิ้ ั แม่โป้งเท้าและได้รับการ
ินิจฉัย ่าเป็นเก๊าท์
ยาที่ใช้ในปัจจุบัน Amlodipine 50 mg 1x1 pc รับประทานมาแล้ 10 ปี
Allopurinol 100 mg 1X1 pc
ไม่มีประ ัติแพ้ยา ไม่ได้รับประทานผลิตภัณฑ์เ ริมอา าร มุนไพร
28.กรณี ึก า Drug interaction
ถาณการณ์: ผู้ป่ ย ญิงไทยอายุ 55 ปี มีโรคประจำตั คือ Gout, DM, dyslipidemia, hypertension มี
อาการป ดกล้ามเนื้อบริเ ณขาทั้ง 2 ข้าง เข้ารับการรัก าตั ที่โรงพยาบาลใน ันที่ 23/01/2562
CC: มีอาการอ่อนแรง ป ดกล้ามเนื้อบริเ ณขาทั้ง 2 ข้าง
HPI: 1 ันก่อน ผู้ป่ ยมีอาการป ดขาทั้ง 2 ข้าง
1 ัปดา ์ก่อน ผู้ป่ ยเข้ารัก าตั ที่โรงพยาบาลด้ ยอาการ ไอมีเ ม ะ แพทย์ ินิจฉัย pneumonia ได้รับการ
รัก าด้ ย clarithromycin 250 mg q 12 hr. ร่ มกับ ceftriaxone 2 g iv OD เป็นระยะเ ลา 7 ัน
PMH: โรคประจำตั คือ Gout, DM, dyslipidemia, hypertension
MH: รายการยาใน ันที่ 03/09/2561
Colchicine 0.6 mg 1*1 pc
Metformin 500 mg 1*1 pc
Simvastatin 20 mg 1*1 hs
Glipizide 5 mg 1*1 ac
Aspirin 81 mg 1*1 pc
Enalapril 5 mg 1*1 pc
All: NKDA
จาก ถานการณ์ข้างต้น จง า าเ ตุของอาการป ดกล้ามเนื้อโดยไม่ทราบ าเ ตุ กลไกที่เกี่ย ข้อง และ
ข้อแนะนำในการแก้ไขภา ะดังกล่า

29.methotrexate
ถาณการณ์: ญิง อายุ 18 ปี มาขอรับคำปรึก าการใช้ยาของคุณป้า ที่ซองระบุ ่า Methotrexate tab
2.5 mg 3 tab once a week (on Mon.) #12 ท่านเป็นเภ ัชกรในร้านยา อธิบาย ิธีการรับประทานยา และ
อาการไม่พึงประ งค์ใ ้ผู้ป่ ยทราบ
30. Phenytoin
สถานการณ์: ผู้ป่วยรับยา Phenytoin ครั้งแรก
ชื่อผู้ป่วย น. .น่ารัก มั่นคง อายุ 24 ปี
Rx Phenytoin 100 mg 3x1 po hs #60
31. Warfarin
ถานการณ์: คำน ณปริมาณเม็ดยาที่ต้องจ่ายพร้อมเขียนฉลากยา warfarin ตามใบ ั่งแพทย์ใ ้แก่ผู้ป่ ย ดังนี้
(มีฉลากช่ ยใ ้เลือก แต่ถ้าเลือกผิดติดลบ 0.5 คะแนน)

ใบ ั่งยา

ันที่: 20 เม ายน 2555 เ ลา: 09.15.05 ิทธิ: ลักประกัน ุขภาพแ ่งชาติ

ชื่อ- กุล: นางโอ เรืองทอง อายุ: 60 ปี 5 เดือน 12 ัน HN: 6102733

ประ ัติแพ้ยา: Amoxicillin (ผื่นคัน)

No. รายการยา จำน น

1. Warfarin (3) 1x1 PO OD ทุก ัน จันทร์ พุธ กุ ร์
2. Warfarin (2) 1x1 PO OD ทุก ัน อังคาร พฤ ั เ าร์ อาทิตย์
ำ รับ 30 ัน

ลงชื่อ…………ประ ิทธิ……….แพทย์ผู้ตร จ ลงชื่อ……………………………….เภ ัชกร

32. Digoxin
สถานการณ์: ผู้ป่วยรับยา Digoxin ครั้งแรก
ชื่อผู้ป่วย นาย ล่อมาก มั่นคง อายุ 60 ปี
Rx Digoxin 250 mcg 1x1 pc #30

33.Digoxin
ผู้ป่ ย ญิง 60 ปี ป่ ยเป็นเบา านชนิดไม่พึ่งพาอินซูลิน ค ามดันโล ิต ูง ไขมันในเลือด ูง โรค ั ใจ ขาด
เลือดไปเลี้ยงและatrial fibrillation มาโรงพยาบาลด้ ยอาการซึมลง อ่อนเพลีย เบื่ออา าร และคลื่นไ ้
ยาประจำ glipizide 5 มิลลิกรัม/ ัน humulin-N 20 unit/ ัน enalapril 10 มิลลิกรัม/ ัน atorvastatin 10
มิลลิกรัม/ ัน isosorbide dinitrate 30 มิลลิกรัม/ ัน aspirin 81 มิลลิกรัม/ ัน furosemide 40 มิลลิกรัม/
ัน และ digoxin 0.25 มิลลิกรัม/ ัน และทานยาอย่าง ม่ำเ มอ
คำถาม า Drug interaction ระดับค ามแรง กลไก
34. Theophyline
ถานการณ์: ผู้ป่ ยรับยา Theophyline
ชื่อผู้ป่ ย นาย ทรัพย์ มั่นคง
Rx Theophyline SR 200 mg 1x2 pc #60