Oligopoli

Jump to navigationJump to search

Oligopoli është një formë tregu më shitës (ofrues) të pakët në numër por të
rëndësishëm, secili prej të cilëve e di që një vendim i tij ka një ndikim të madh
mbi gjithë tërësinë tregut, dhe konkurrencën në të. Në oligopol, secili nga
ofruesit është në gjendje të ndikojë mbi tregun.
Tregjet ologopoliste karakterizohen nga fakti që, secila nga firmat që ndodhet
në tre varën nga njëra-tjetra : ato krijojnë planë veprimi dukë vlerësuar nivelin
e teknologjisë, kërkesën e tregut dhe strategjitë e firmave konkurruese.
Në oligopol mund të këtë kufizime realë në hyrje (sh : njohuritë teknologjikë,
kufizime financiare (sh : investime fillestarë të mëdha) ose kufizime që vinë
nga strategjitë e tregut të ndjekura nga firmat. Strategjitë e firmave
oligopoliste mund të klasifikohen në :

 strategji prodhimi
 strategji çmimi
 strategji jo-çmimi
Koncepti i ndërlidhjes strategjikë duhet të konsiderohet brenda një periudhë
kohorë. Fitimet aktualë të një firmë varën nga vendimet aktualë të firmës, nga
vendimet aktualë të konkurrentëve të saj dhe nga strategjitë që janë aplikuar
në të kaluarën. Konkurrenca midis firmave oligopoliste paraqitët më anë të
disa modeleve.

Konkurrenca mbi sasi : modeli Cournot (1838)

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Cournot ka qënë ekonomisti i parë i cili ka krijuar një teori për oligopolin.
Hipotezat bazë e këtij modeli janë :

 Numri i firmave është i pakët : çdo firmë ndikon në treg ;

 Produkti i ofruar është homogjen ;
 vendimet e firmave përqendrohen tek niveli i prodhimit : ato kanë si
synim të maksimizojnë fitimin ;
 vendimet mbi prodhimin merren në të njëjtën kohë dhe në mënyrë
të pavarur nga firmat ;
 Zgjedhjet mbi prodhimin nga çdo firmë marrin parasysh edhe
nivelin e prodhimit të konkurrentëve (ndërlidhje oligopoliste) ;
 Firmat karakterizohen nga i njëjti funksion kostoje (hipotezë
fakultativë).
Konsiderojmë një situatë duopoli në të cilën, dy firma ofrojnë në treg dy
produkte homogjene nga pikëpamja e konsumatorit. Vendimet e prodhimit
janë marrë njëkohësisht nga të dyja firmat. Për të përcaktuar ekuilibrin e
tregut duhet të përcaktojmë nivelin e outputit që maksimizon fitimin për çdo
firmë : produkti total i ofruar nga firmat përcakton, dukë qënë e dhenë
funksioni i kërkesës, çmimin e tregut. Vendimet e firmës A duhet të marrin
parasysh vendimet e firmës B dhe anasjelltas. Sasia totalë e prodhimit e
ofruar në treg do të jetë :
Sasia që do të zgjedhi firma për të prodhuar do të varët nga barazimi : MC
= MR. Ekziston një ndërlidhje midis sasive të ofruara nga çdo firmë : sa
më e madhe të jetë sasia e ofruar nga firma B, aq më e vogël është
kërkesa e tregut për A dhe si rrjedhojë niveli i prodhimit optimal për A do
të jetë më i vogël. Sasia optimalë e A mbas cdo vendimi të B do të
ndërlidhet në mënyrë të zhdrejtë më vendimin e prodhimit të B.