I.

Khái quát chiếu vật

- Là vấn đề thứ nhất của ngữ dụng học.
- Chiếu vật dùng để chỉ phương tiện nhờ đó mà người nói phát ra một
biểu thức ngôn ngữ, với biểu thức này người nói nghĩ rằng nó sẽ giúp
cho người nghe suy ra được một cách đúng đắn thực thể nào, đặc tính
nào, quan hệ nào, sự kiện nào anh ta định nói đến.
- Các nhà logic học chú ý đến việc đúng sai của chiếu vật
Giá trị đúng sai của một câu tùy thuộc vào sự chiếu vật của các từ tạo
nên câu và sự chiếu vật của cả câu.
VD: Con mèo màu xanh
+ Đúng: quý chiếu các món đồ chơi
+ Sai: quy chiếu mèo thật
- Những người sử dụng ngôn ngữ hàng ngày như chúng ta, thì chiếu vật
là vấn đề tạo ra và hiểu các diễn ngôn
- Khi chiếu vật:

Tin vào khả năng suy đoán

Người nói Người nghe

Tin rằng đang có ý định
chiếu vật

- Khi nghĩa chiếu vật là sự vật thì cần phân biệt nghĩa chiếu vật cá thể,
chiếu vật loại và chiếu vật một số cá thể trong một loại.

II. Biểu thức miêu tả

- Giúp người nghe (đọc) dễ dàng suy ra nghĩa chiếu vật cá thể của một
biểu thức chiếu vật không phải tên riêng, người nói (viết) sẽ dùng biểu
thức dùng biện pháp miêu tả để tạo ra biểu thức miêu tả chiếu vật.
- Miêu tả chiếu vật là ghép yếu tố phụ vào tên chung => tách sự vật –
nghĩa chiếu vật ra khỏi các sự vật khác cùng loại với chúng.
VD: Con mèo nhà ông Liên
Yếu tố phụ Yếu tố phụ

- Biểu thức miêu tả  tên riêng

- Trong biểu thức miêu tả bao giờ cũng có tên chung làm trung tâm
- Yếu tố chi phối các miêu tả chiếu vật: các yếu tố miêu tả không cần
nhiều, cần một vài dấu vết để nhận biết, thường là yếu tố quan sát được
ngay khi hội thoại miệng.
=> Quy tắc này cho thấy bản chất xã hội của hành vi chiếu vật.
- BTMT chia làm 2 loại: xác định và không xác định
+ Xác định: khi sự vật – nghĩa chiếu vật của nó đã được cả người nói,
người nghe biết
+ Không xác định: ngược lại
=> Biểu thức không xác định khi sự vật lần đầu được đưa vào diễn ngôn,
và sau đó trở thành xác định
- Không phải biểu thức miêu tả nào cùng dùng đẻ chiếu vật, đôi khi nó
chỉ dùng để miêu tả, giúp người nghe hiểu rõ hơn về sự vật – nghĩa
chiếu vật