URI NG Ang Batang Espesyal
Lima ang naging anak ni Mang Ramon at Aling Noong araw, sa bayan
PAGLALAHAD
Mila. Ang bunso na isang lalaki ay abnormal. Ang tawag dito
ay mongoloid. Ang batang abnormal pinangalanan nilang
Pepe. Malambot ang mga paa at mga kamay ni Pepe. Kahit
na malaki na siya ay kailangan parin siyang alalayan ng
kanyang ina sa paglalakad para hindi siya mabuwal. Ang
kanyang bibig ay nakakibit kaya kung magsalita siya ay
mahirap maintindihan. Kahit naman abnormal ay mahal na
mahal ng mag-asawa si Pepe. Noong maliit pa ito ay palitan
ang mag-asawa sa pag-aalaga sa kanya. Hindi kinakitaan
ng panghihinawa ang mag-asawa sa pag-aalaga sa anak.
MASINING Kahit binata na ay palagi pa ring nakasunod sa kanya ang
kanyang ina. Inaakay siya. Minsan ay sinusubuan siya.
Pinapaliguan. Ano pa at malaking panahon ng kanyang inay
NA ay sa kanya lamang naiuukol. Ang hindi alam ni Aling Mila
ay nagseselos na ang iba pa niyang anak. Napapansin ng
mga ito na mas malaking oras ang ibinigay niya kay Pepe
kaysa sa mga ito. Lingid sa kanya ay nag-usap-usap ang
PAMAMAHAYAG apat na magkakapatid. Napagkasunduan ng mga ito na
kausapin siya para ipahayag sa kaniya ang kanilang mga
hinanakit. Isang gabi matapos niyang patulugin si Pepe ay
BOOKLET nilapitan siya ng apat na anak. Sinabi ng mga ito ang
kanilang malaking mga hinanakit.
Gulat na gulat si Aling Mila. Hindi niya alam na
nagseselos na pala ang apat niyang anak dahil sa sobrang
pag aasikaso niya kay Pepe. Pero nakahanda na ang
kanyang paliwanag sa mga ito. “Kayo ay mga buo, walang
kulang,” pagsisimula ni Aling Mila. “Kahit wala kami ng itay
ninyo ay mabubuhay kayo ng maayos. Pero ang kapatid
ninyo ay hindi, kung kaya siya ang higit naming inaasikaso,”
isa-isang tinitigan ni Aling Mila ang kanilang mga anak.”
Pero hindi naman namin kayo pinababayaan hindi ba?
Walang nakasagot sa isa man sa
apat. Hiyang-hiya silang lahat.
Aral: Iwasan ang pagiging
mainggitin. Bagamat may
Inihanda ni : natatanging atensyon na ibinibigay
lalo na sa mga mga special child,
unawain na lamang natin sila. Higit
na pinagpala ka pa rin dahil hindi mo
Joanne I. Magnaye nararanasan ang pinagdadaanan
nila sa araw-ara
BSED- ENGLISH
>MAIKLING KWENTO<
Alamat ng Ampalaya
ng Sariwa naninirahan ang lahat ng
uri ng gulay na may kanya-kanyang
kagandahang taglay.Si Kalabasa
na may kakaibang tamis, si
Kamatis na may asim at
malasutlang kutis, si Luya na may
anghang, si Labanos na sobra ang
kaputian, si Talong na may lilang balat, luntiang pisngi ni
Mustasa, si Singkamas na may kakaibang lutong na taglay,
si Sibuyas na may manipis na balat, at si Patola na may
gaspang na kaakit-akit. Subalit may isang gulay na
umusbong na kakaiba ang anyo, siya si Ampalaya na may
maputlang maputlang kulay, at ang kanyang lasang taglay
ay di maipaliwanag. Araw-araw, walang ginawa si Ampalaya
kung hindi ikumpara ang kanyang itsura at lasa sa kapwa
niya gulay, at dahil dito ay nagbalak siya ng masama sa
kapwa niyang mga gulay. Nang sumapit ang gabi kinuha ni
Ampalaya ang lahat ng magagandang katangian ng mga
gulay at kanyang isinuot.
Tuwang-tuwa si Ampalaya dahil ang dating gulay
na hindi pinapansin ngayon ay pinagkakaguluhan. Ngunit
walang lihim na hidi nabubunyag nagtipon-tipon ang mga
gulay na kanyang ninakawan. Napagkasunduan nilang
sundan ang gulay na may gandang kakaiba, at laking gulat
nila ng makita nilang hinuhubad nito isa-isa ang mga
katangian na kanilang taglay. Nanlaki ang kanilang mga
mata ng tumambad sa kanila si Ampalaya. Nagalit ang mga
gulay at kanilang iniharap si Ampalaya sa diwata ng lupain.
Isinumbong nila ang ginawang pagnanakaw ni Ampalya.
Dahil dito nagalit ang diwata at lahat ng
magagandang katangian na kinuha sa mga kapwa niya
gulay. Laking tuwa ni Ampalaya dahil inisip niya na iyon
lamang pala ang kabayaran sa ginawa niyang kasalanan.
Ngunit makalipas ang ilang sandali ay nag-iba ang kanyang
anyo. Ang balat niya ay kumulubot dahil ang kinis at
gaspang na taglay ni upo at kamatis ay nag-away sa loob ng
kanyang katawan. Maging ang mga ibat-ibang lasa ng gulay
ay naghatid ng hindi magandang panlasa sa kanya kung
kaya’t pait ang idinulot nito. Ang kanyang kulay ay naging
madilim na luntian. Ngayon, kahit masustansiyang gulay si
Ampalaya, marami ang hindi nagkakagusto sa kaniya dahil
sa pait na kanyang lasa.
Aral: Walang mabuting naidudulot ang inggit. Nilikha tayo ng
Diyos ng may iba’t-ibang katangian kaya maging kuntento
tayo at iwasang ikumpara ang sarili sa iba.
TSINELAS NI RIZAL
Maganda ang dagat at ang ilog sa aming bayan sa Laguna.
Bughaw na may halong luntian kapag walang sigwa. Ang
tubig sa wawa ay napapaligiran ng mga kawayang
sumasayaw na tila umiindak kapag nahihipan ng hangin.
Ang mga bangkang may layag ay parang mga paru-parong
puti na naghahabulan.
Ang bangka ay karaniwang gawa sa kahoy na inukit sa
matibay na kahoy na nakukuha sa aming gubat. Kung
minsan ito ay may dalawang katig na gawa sa matitibay at
mahabang kawayan upang ang bangka ay hindi gumiwang
kapag ito ay nakatigil sa tubig. Karamihan sa gamit nito ay
pangingisda nguni’t sa aming lalawigan, ang ay ginagamit
namin sa paglalakbay lalo na sa pagtawid sa ibayo ng dagat.
Mas mabilis ito kaysa gumamit ng kalabaw o ng karetela.
Naalala ko pa noon kasalukuyang kaming nakasakay sa
bangka nang humulagpos ang isa kong tsinelas. Ang
tsinelas ay ang gamit namin sa pagpasok at pagpunta sa
mga lakaran kung saan ang bakya na gawa sa kahoy ay
hindi nararapat.
Mabilis itong inanod sa tubig bago ko nahabol para kunin.
Malungkot ako dahil iniisip ko ang aking ina na magagalit
dahil sa pagkawala ng aking tsinelas. Tiningnan ako ng
nagsasagwan nang kinuha ko ang aking isa pang tsinelas at
dali dali kong itinapon sa dagat, kasama ang dasal na
mahabol nito ang kapares na tsinelas.
“Bakit mo itinapon ang iyong isa pang tsinelas?” tanong sa
akin ng kasamahan ko sa bangka.
“Isang tsinelas ang nawala sa akin at walang silbi sa
makakakita. Ang isang tsinelas na nasa akin ay wala ring
silbi sa akin. Kung sino man ang makakuha ng pares ng
tsinelas ay magagamit niya ito sa kaniyang paglakad.
Napatingin ulit sa akin ang mama. Marahil naunawaan niya
ang isang batang katulad ko.
>ANEKDOTA<
ISANG MAIKLING TALAMBUHAY
ni Bill Briggs
Sa kasalukuyang bahagi ng buhay ko, palagi kong
tinitingin ang aking nakalipas na panahon ng pagkabata.
Ang mga anak ng partner ko, sina Nik at Kaimo ay nagiging
mahalagang bahagi ng buhay ko ngayon. Bago pa lang
dumating sila sa Pilipinas. Ang mga nakatutuwa nilang mga
kaugalian at batang kilos ay nagpapaalala sa akin ng aking
kabataan. Nais kong maranasan at matikman nila ang tulad
ng mga tinanggap ko noong ako ay lumalaking gaya nila.
Lumaki ako sa Maine. Noong ako ay nasa gulang na tulad ni
Nik at ni Kaimo, tumira ang pamilya ko sa gilid ng isang
kapitbahayan na nasa bundok sa tabi ng dagat. Sa lugar na
iyon, nadama ko ang paglago ng aking malakas na
paggalang sa kalikasan.
Kasama ng apat na kapatid ko, natutunan naming
pahalagahan ang manirahan sa masaganang lupa malapit
sa dagat. Lumago ang pagmamahal naming sa kalikasan.
Natutunan naming ang aral na umaasa kami dito upang
mabuhay. Noong binata ako, lumipat kami sa kalapitang
lunsod. Ang mga aral ko sa lunsod ay kasing halaga din ng
aral sa labas nito. Una kong natutunan ay ng pagunawa sa
mahalagang pagkakaiba-iba ng mga tao. Ang paglaki ko sa
lunsod at ang pagunawa sa uri ng pamumuhay dito ay lalo
kong mabilis na naunawaan sa larangan ng musika. Tulad
ng mga gamit naming mga instrumento sa musika. Ang mga
kasama ko sa pagaaral at pagtugtog ay iba't ibang gulang at
mula sa maraming lugar. Bawat isa sa amin ay may dalang
sariling galing sa pagtugtog ng musika. Tanging
pagmamahal naming sa musika ang nagsasabing lisa kami.
Nahilig akong tumugtog ng bass. Tumugtog ako ng mga
klasiko, jazz, at rock na uri ng musika. Naranasan kong
bigyang saya ang iba't ibang gulang at hilig na tugtog ng
mga manonood.
Ipinaaalala nina Nik at Kaimo sa akin ang aking
nakaraan. Maging sa pagtulong ko sa paggawa ng mga
gawaing bahay nila, pagkain, at paglalaro. Sa darating na
tagaraw, nais kong makita nila ang lugar kung saan tulad
nila ngayon, malikot, at puno ng mga nakatutuwang
kalikutan. Nais ko nakita nila ang Maine na ako ay tulad nila.
>TALAMBUHAY<
LALAKI SA DILIM
BUOD NG NOBELA
Nagsimula ang kwento sa isang lalaking
nagngangalangRafael Cuevas. Isang espesyalista sa mata.
Nakagawa siya ng isangmalagim na krimen ng gabing
bigyan siya ng Stag party ngkanyang mga kaibigan bago pa
man siya makasal kay Margarita,isang opera singer.
Nagawa niyang gahasain ang babaingkahaghabaghabag
ang kalagayan. Isang bulag at maralita angkanyang
ninakawan ng kabirhinan. Dahil hindi makakita ang hindi
nakilala ang kanyang boses ay “ligtas” siya sa kanyang
kasalanan.
Walang ebidensyang makapagpapatunay.Bilang
paghuhugas at paglilinis niya ng konsensiya sa
nagawaniyang kasalanan kay Ligaya, ang babaeng kanyang
ginahasa,binigyan niya ito ng P50, 000.00 kasama ang liham
na nagsasabingsakanya din magpagamot ng mata upang
masingil lamang ngkaunti upang hindi makahalata.
Nagbunga ang kanyangnagawang kasalan kay Ligaya na
nagkataong isinunod sa kanyangpangalan bilang pagtanaw
ng babae sa kanyang nagawangkabutihan. Naging inaanak
niya rin ang bata sa binyag. Ninong siyang kanyang sariling
anak. Sa kanilang pagsasama ni Margarita ay nagkaroon ito
ng lover at ito ay si Nick. Ang kanyang kaibigan. Nagkaroon
ng lama tangkanilang samahan na humatong din sa
hiwalayan. Ang napang-asawa niyang si Margarita ay isang
modernong babae. TotallyAmericanized, sabi nga sa nobela.
Para kay Margarita ayos lang namagkaroon siya
ng lover at gayon din si Rafael basta magkaroonlang sila ng
pagkakaintinihan ni Rafael at maging totoo sa isa‟t isa. Isang
araw habang nagbabasa ng pahayagan si Rafael
aygumulantang sakanya ang isang balitang napatay si
Margarita atNick sa isang otel ng isang babaeng nasa 29
ayos. Ito ay si Marinaang asawa ni Nick na matagal ng
nagtitiis sa mga kabulastugan ngasawa hanggang sa
umabot na sa sukdulan at makapatay ito.Sa huli ay nagawa
rin niyang aminin kay Ligaya at Aling Selaang ina ni Ligaya
na siya ang lalaki sa dilim na noon ay bumaboy sakatawan
ni Ligaya. Malinaw kay Rafael na papakasalan niya si Ligaya
 >.NOBELA<
JOURNAL
ANG MGA DYORNAL KO
Nang magsimula ng pag-aaral ngayong taon, alam
ko na ang pagbabalik sa Filipino ay isang paghamon para
sa akin. Sinubukan ko sa aking utak na ihanda ang aking
sarili at alam ko na ito ay nangangailangan ng karagdagang
trabaho at komitment. Sa kasamaang palad, hindi ko
natupad ang pangako sa aking sarili at hindi ko nagawa ang
aking inaasam. Ang mga nakaraang linggo ay pakikibaka ko
sa lahat ng tatlong larangan ng wika: pagbasa, pagsulat, at
pagsasalita. Kahit na ako ay patuloy na nag-aaral at
nagpapraktis, malinaw na ito ay hindi sapat.
Sa lahat ng mga pagsasanay, ang pinakagusto ko
ay ang pagbasa. Tinutulungan ako nito upang malaman ang
mga bagong salita at makita kung paano gamitin ang mga
salita sa kanilang mga tamang konteksto. Gayunpaman,
hindi ko pa rin makuha kaagad ang kahulugan at mabagal
pa rin ang aking pagbabasa. Kapag ako ay nasa bahay,
madalas na binabasa ko ang mga pangungusap. Hindi ko
palaging maunawaan kung ano ang sinasabi ko, ngunit sa
palagay ko ay tama at mas bumilis ako sa pagbabasa. Mas
mahusay ang aking pagbasa sa bahay kaysa sa klase dahil
mahiyain ako at mabagal akong magbasa kaysa sa lahat ng
tao sa klase. Gusto kong basahin ang aming pinag-aaralan
at repasuhin ito pagkatapos sa pagbabasa nang malakas sa
aking mga magulang sa pamamagitan ng telepono. Madalas
nilang iwasto ang aking punto at pagpapahayag ng mga
salita. Inaasahan ko na magiging mas mahusay,
maginhawa at mas may tiwala ako sa aking pagbabasa.
Ang pagbabasa ay nagbibigay-daan sa akin
upang makita ang pagbubuo ng mga pangungusap na inaral
namin sa klase. Kahit na ang mga babasahin ay naglalaman
ng mga komplikadong mga pangungusap, naipapakita sa
akin ang mga pangunahing konsepto ukol sa pokus sa aktor
o pokus sa obheto. Sa buong panahon ng pag-aaral ng
Filipino 4, marami akong mga pagsasanay na ginawa ukol
sa iba't-ibang aspekto ng mga pandiwa. Ako pa rin ay
nahihirapan sa pagbabanghay ng –an at -in na pandiwa lalo
na sa mga pandiwa na gumagamit ng mga espesyal na kaso
upang magdagdag ng “h.”
Sa papel, nakikita ko ang padron at naaunawaan
ang konsepto. Sa kasamaang palad hindi ito nakikita sa
resulta ng aking mga eksamen. Naniniwala ako na kapag
nagpraktis ako sa bahay at binigyan ko ng panahon ang
aking sarili na pag-isipan ang mga salita na kailangan kong
gamitin, huhusay ako. Pero dahil maikli ang oras, hindi ko
nakikita ang maliliit na bagay at nagkakamali ako. Sana,
maging madali sa akin ang pagsusulat at maiwasto ko ang
pagkakamali ko.
Ang pagpapraktis ko sa pagsulat ay nakatulong sa
aking pagsasalita nang malakas. Para malaman ko kung
iyon ang gusto kong sabihin, binabasa ko nang malakas ang
lahat ng sinulat ko. Pero sa pagsasalita napansin ko na mali
ang mga nasasabi kong salita dahil mabagal pa rin ang isip
ko. Mahirap kasing magmemorya ng mga bokabularyo.
Naglagay ako ng “label” sa lahat ng gamit ko sa apartment
pero wala pa rin. Kaya tuloy, hirap akong magsalita.
Nakikipag-usap pa rin ako sa pamilya ko at nagagalit sila sa
akin ‘pag ayaw ko. Mali pa rin ang bigkas ko pero, kinokorek
nila ako. Natutuwa sila kapag nagsasalita ako sa Filipino.
Ang problema kasi – kulang ako sa panahon para
mag-aral at magpraktis. Kaya tuloy- hindi mataas ang grado
ko sa eksamen. Kailangan talagang seryosohin ko ang klase
at bigyan ng panahon ang pagpaprakits para gumaling ako.
Naririnig ko naman ang wika sa bahay. Sinasalita ng pamilya
ko, hindi ko akalaing mahirap palang aralin ito. Pero,
inaasahan kong makakaya ko nang makipag-usap sa
pamilya ko nang hindi ako pinagtatawanan.
REFERENCES
https://pinoycollection.com/maikling-kwento-tungkol-sa-
pamilya/#Ang-Inang-Matapobre
https://pinoycollection.com/alamat-halimbawa/
https://lhesabante.wordpress.com/2015/03/11/lalaki-sa-
dilim-ni-benjamin-pascual-isang-pagsusuri/
http://liwanagatdilim.cdh.ucla.edu/Filipino/tanya_corpus/
dyornal/Entries/2009/5/26_Dyornal_3___Journal_3.html
http://lca.wisc.edu/~mmmanalo/Student
%20Works/Talambuhay.htm
https://philnews.ph/2020/01/30/anekdota-mga-
halimbawa-ng-anekdota-anecdote/
KWENTONG PANG MMK O
MAGPAKAILANMAN
ni Joanne I.Magnaye
Bata pa lamang ako lumaki na kong hindi kasama ang
aking pamilya .Nang dahil sa kahirapan at ng magkasakit
ang aking ama sa edad na apat na taong gulang ay
inihabilin na nila ako sa ang aking lola at mga tiyahin upang
doon mag-aral . . Sa anim na taong nakasama ko sila
maraming mga bagay ang sa akin ay namulat. Mga bagay
at kaganapan na hanggang sa paglaki ay dala-dala ko pa
rin at talagang hindi ko malilimutan. Mga sakit nahindi
lamang pisikal kundi maging emosyonal at mental.
Nang ako’y tumuntong na sa unang baitang ng sekondarya
mas pinili ko na lamang umuwi kahit mahirap dahil
pakiramdam ko noon hindi na ko kayang pag-aralin ng aking
mga tiyahin.Maraming masasakit na salita ang aking narinig
mula sa kanila . Mga salitang hanggang ngayon ay
nakatatak pa rin sa aking isipan . Mga pananakit pisikal na
hanggang ngayon ay may nakaiwang marka sa aking
katawan . Umuwi ako sa amin at nagpasya sabihin ang mga
pagtrato sa akin , kaya naman nakumbinsi ko ang aking ina
upang siya na lamang ang magpa-aral sa akin . Kahit
mahirap ang buhay basta kasama ko sila . Kasabay ng
pagtung tong ko ng sekondarya ,maraming pagsubok ang
samin ay dumating . tandang-tanda ko noon buwan ng
Pebrero namatay ang aking nakakatandang kapatid ng dahil
sa sakit na pulmonya. Kasabay din ng taong iyon , buwan ng
Hulyo sumunod naman aking ama na may sakit. Sobrang
sakit at hirap ng mga panahong iyon. Dahil sa katatagan ng
aking iina , napagtapos niya kami tatlong magkakapatid
kahit sa sekondarya man lamang at alam kong pagod at
hirap na siya at tinapat niya rin na kami kayang pag-aralin
sa kolehiyo kaya’t nagpasya akong lumuwas upang
makapagtrabaho at makapag-aral.
Sa maling pagkakataon ay nakilala ko ang aking mister na
ngayon , Nag-aaral at nagtatrabaho pa ako noon ng ako’y
mabuntis.Nang dahil sa nangyaring iyon hindi ako
nakapagtapos ng kolehiyo . Maswerte naman ako at
mabait , responsaible at masipag ang aking naging asawa
ngayon.Sa ngayon , kami’y kasal na at may isang
napakalambing at mabait na anak. Ipinagpatuloy kopa rin
ang aking pag-aaral sa kabila ng mga nangyare. Ganoon, pa
man ako’y nagpapasalamat sa Poong Maykapal at hindi niya
kami pinabayaan kahit naging mahirap at puno ng pagsubok
, tuloy lang ang buhay at piliin palagi ang maging masaya. 