You are on page 1of 5

FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA kakanyahan ng Pilipinas bilang pulitikal na

(INTERDISIPLINARYONG PAGTUGON) entidad

WIKA AT PULITIKA 11. Ang paggamit ng Filipino ay pagtutol sa


1. Ito ang opisyal na Wika ng Pilipinas pag domina at gamit ng Ingles sa Pilipinas
simula 1946, kinumpirma ng 1973 at 1987 bilang pulitikal na komunidad na malaya at
Konstitusyon ng Pilipinas. nagsasarili.

2. Wika ng mga transaksyong pulitikal sa 12. Ito ang magbibigay ng lakas,


bansa lalo na sa mga sitwasyong kasangkot kapangyarihan at pagkakaisang pulitikal ng
ang mga ordinaryong taong iba-iba ang sambayanang Pilipino na sasandatahin sa
katutubong wika. mga panahong may krisis na pulitikal ang
mamamayan at ang buong bansa
3. Wika sa opisyal na kumunikasyon ng
mga sangay ay ahensya ng gobyernong 13. Wika ng mga rali, demonstrasyon at
Pilipino ayon sa konstitusyonal na anumang pulitikal na pag titipun-tipon kung
probisyon. saan karaniwang nagsisilbing forum na
tungkol sa mga pulitikal na sigalot,
4. Wika ng pagkakaunawaan at problema, kontradiksyon at aspirasyon.
komunikasyon ng gobyerno kasama ang
mga instrumentalidad nito at ng mga PAGSASALING-WIKA
mamamayang Pilipino bilang mga pulitikal  Ang pagkakaroon ng sapat na
na nilalang. kaalaman sa pagsasaling wika ay
maaaring magdulot ng lubos na
5. Instrumento sa pagpapalawak sa may pagkaunawa sa mga terminong may
silbing pagkakaisa sa sambayanang Pilipino malalim na pagpapakahulugan. Ang
bilang isang bansa para sa aktibong pagsasalin ay pagbibigay ng katumbas
mobilisasyon sa kanila para sa pulitikal na na diwa o mensahe patungo sa ibang
katatagan, katiwasayan at pagsulong. wika. Dahil dito magkakaroon ng ganap
na pagkaunawa ang bawat isa kung
6. Tulay sa pagkakapantay-pantay sa ating mismong sariling wika ang gagamitin
lipunan lalo na sa mga pulitikal na sa pagkatuto.
oportunidad, posisyon at titulo.
PAMANTAYAN SA PAGSASALING-WIKA
7. Ang paggamit nito ay pagpapalaya sa
ating kamulatan na halos kasing halaga ng 1. Alamin ang paksa na isasalin-
pagpapahalaga natin sa mga larangang magsaliksik ng mga kaugnay na
pampulitika. impormasyon, upang magkaroon ng
mas malawak na kaalaman hinggil sa
8. Isang pangangailangag pulitikal sa paksang isasalin.
kasulukuyan pakikibaka natin para sa
pambansang katuturan lalo na sa aspetong 2. Basahin ng ilang beses ang tekstong
pulitikal. isasalin-paulit- ulit na basahin ang
teksto upang maunawaan ang ideyang
9. Nakapagbibigay ito o paggamit nito ng nakapaloob dito, sapagkat kailangan
mga kapangyarihang pulitikal sa pa rin na mapanatili ang diwa at
sambayanan lalo na sa mga ordinaryong mensahe ng tekstong isasalin.
mamamayan.
3. Tandaang ang isa salin ay ang
10. Saligang kasangkapan para sa paggigiit kahulugan o mensahe at hindi lang
at pagpapanatili ng pambansang mga salita
- iwasan ang literal na pagsasalin, 2. Sa panghihiram ng salita na may
sapagkat maaari nitong mabago katumbas sa Ingles at sa Kastila, unang
ang kahulugan ng tekstong isinasalin. preperensya ang hiram sa Kastila. Iniaayon
Pagtuunan ang mensaheng sa bigkas ng salitang Kastila ang pagbaybay
nakapaloob sa teksto dahil yun ang sa Filipino.
bibigyan ng interpretasyon sa Halimbawa:
pagsasalin. Ingles Kastila Filipino
Check Cheque Tseke
4. Piliin ang mga salita at parirala ng Liter Litro Litro
madaling maunawaan ng mambabasa Education Educacion Edukasyon
maging mapili sa mga salitang Liquid Liquido Likido
gagamitin sa pagsasalin, simpleng mga Nutrition Nutricion Nutrisyon
salita na madaling maunawaan ng Telephone Telefono Teleono
kahit na sinong mambabasa.. Vocabulary Vocabulario Bokabularyo
Family Familia Pamilya
5. Ipabasa sa isang eksperto sa wika ng
pinagsalinan o sa isang katutubong 3. Kung walang katumbas sa kastila o kung
nagsasalita ng wika ang iyong isinalin mayroon man ay maaring hindi maunawaan
mahalagang humingi ng gabay mula sa ng nakakarami ng tagagamit ng wika,
mga taong eksperto sa wikang hiramin ng tuwiran ang katawagang Ingles
pinagsasalinan, upang maituwid at at baybayin ito ayon sa mga sumusunod na
walang mabawas na kaisipan mula sa paraan. Kung hindi nagbabago ang ispeling
tekstong binibigyang salin. ng salita, hiramin ito nang walang
pagbabago.
6. Isaalang-alang ang iyong kaalaman sa Halimbawa:
genre ng akdang isasalin-kailangang Ingles Filipino
alamin ang genre na kinabibilangan ng
infrared infrared
tekstong isinasalin upang hindi maiba
alto alto
ang genre na kinapapalooban nito.
memorandum memorandum
soprano soprano
7. Isaalang-alang ang kultura at
konstektong wikangisasalin at ng
pagsasalinan-bigyan ng tuon ang 4. Kung hindi konsistent ang ispeling ng
salita,hiramin ito at baybayin nang
pagkakaayos ng akda, upang manatili
pa rin ang paraan ng pagkakabuo sa konsistent sa pamamagitan ng paggamit ng
20 letrang dating Abakada.
teksto.
Halimbawa:
Ingles Filipino
MGA HAKBANG SA PANGHIHIRAM Control Kontrol
Meeting Miting
1. Ang unang pinagkukunan ng mga salitang Leader Lider
maaaring itumbas ay ang Teacher Titser
leksikon/bokabularyo ng kasalukuyang
Filipino.  Sarbey – survey
Halimbawa:  Iskor – score
Ingles Filipino  Taksi – taxi
Rule Tuntunin  Drayber – driver
Ability kakayahan  Dyip – jeep
Skill kasanayan  Keyk – cake
East Silangan  Trapik – traffic
PAGSASALIN
→ Ang pagsasalin ay hindi maiiwasan sa 3. May mga salitang
pagsulat ng isang papel ng pananaliksik magkasingkahulugan. Alinman sa mga
sa Filipino sapagkat may mga ito ay maaring gamitin subalit dapat na
babasahin na nasusulat sa wikang nakaangkop sang salita sa isinasaling
banyaga na kailangang isalin sa sariling teksto.
wika.
→ Ang pagsasalin ay ang paglilipat ng 4. Maging matipid sa paggamit ng
isang tekstong nakasulat sa isang wika mga salita.
tungo sa ibang wika.
5. Sa pagsasalin, hindi maiiwasan
→ Ayon naman sa New Standard ang pagpapakahulugan , kung sakaling
Dictionary ito ay pagbibigay ng diwa o magkaroon ng ibang pakahulugan sa
kahulugan sa ibang wika.May itutumbas na salita, umisip ng ibang
dalawang wika na kasangkot sa bawat maaaring ipalit dito.
pagsasalin, ang simulang wika (source 6. Hanggat maari, iwasan ang
language) at tunguhang wika (target paggamit ng panumbas na salita na
language) may kaanyo sa ibang wika sa pilipinas,
subalit hindi kakahulugan.
→ Nagbigay si Santiago (2005) sa kanyang
aklat ng Sining ng Pagsasaling-Wika ng 7. Ang mga daglat at akronim an
ilang mga tinanggap na o kinikilalang unibersal ay
di na kailangang iayon sa baybay ng
dapat isaalang-alang sa pagsasalin: katumbas sa filipino.
1. Higit na pahalagahan ang wikang
kasalukuyang ginagamit ng bayan 8. Kapag ang pamagat ay may
kaysa wikang nakasulat. Maaring ang kahirapang isalin , bigyan ito ng
wikang nakasulat ay bahagi na ng kanumbas pakatapos maisalin ang
nakaraan kaya’t hindi na ginagamit sa buong nilalaman ng isasalin.
kasalukuyan. Piliin ang mga salitang
higit na gamitin.

2. Isaalang- alang ang kaisahan sa


anyo ng mga salitang hinihiram sa
ibang wika.
ARALIN 8:  Madaling makasabay sa pag-usbong ng
MGA MILLENIAL NA SALITA makabagong teknolohiya ang mga
millennials. Katunayan nito, lahat ng
 Ang mga taong ipinanganak sa pagitan uri ng social media ay mayroon silang
ng 1981 hanggang 1996, ay tinatawag account, mahilig mag-selfie, at mag-
na mga millennial . post ng kung ano-ano.

 Samantalang ang mga ipinanganak sa


pagitan ng 1997-2012 ay tinatawag na MGA PARAAN UPANG MAUNAWAAN ANG
Post Millenial. MGA MILENNIAL

 At ang mga ipinanganak sa pagitan ng 1. Alamin ang kanilang mga ginagawa at


2013-2025 ay tinatawag na Generation kinahihiligan upang lubos na maunawaan
Alpha. ang kanilang mga kagustuhan.
2. Maging mapagmasid sa mga 5. WALWALAN–ito ay maririnig sa mga
pangyayaring na gaganap sa lipunan, inuman na ang ibig sabihin ay “walang
sapagkat maaaring ito ang nagiging sanhi ng pangarap”, “walang pakialam” at “walang
kanilang pagbabago. kinabukasan”.
6. TaraG!–kadasalang maririnig ito sa
3. Makinig sa bawat sitwasyong mga millennial na may napupusuang
kinakaharap ng mga millennial. At ipakita puntahan, at gawin. Ang pagakakaalam ng
ang sinseridad sa bawat salitang bibitawan, nakararami ay “Tara Let’s Go” pero ang na
upang makuha ang kanilang loob. kahulugan nito ay “Tara Game”!
7. NINJA MOVES– ito naman ang
4. Magtanong kahit na alam mo na ikaw ay kadalasang tawag ng mga millennial sa
tama. Laging tatandaan, ang relasyon sa mgataong mabilis kumilos, at dumiskarte ng
mga millennial ay mahalaga. Maging hindi napapansin.
matiyaga upang makuha ang kanilang 8. BAE-ito ang tawag sa mga lalaking
tiwala. nagtataglay ng angking itsura o gwapo.
9. Eme-eme-ekspresyon ng mga
5. Hayaang makibahagi ang mga millennial millennial na ang ibig sabihin ay kung “ano-
sa pagdedesisyon,mahalaga namarinig ang ano lang”.
panig ng mga ito upang maramdaman nila
na sila ay kabilang sa bawat pangyayari ng
kanilang kinasasangkutan. 

6. Hindi mahirap na pakisamahan ang mga WIKA AT MIDYA


millennial,ang kailangan lamang ay
pagtitiwala at pag-unawa.
MIDYA
7. Alamin ang kanilang mga ginagawa
→ ito ang isa sa mga instrumento na
at kinahihiligan upang lubos na
nagbibigay saksi sa unti-unting
maunawaan ang kanilang mga kagustuhan.
pagbabago, social networking sites,
mga programa sa radio at palabas sa
8. Maging mapagmasid sa mga
telebisyon, gayun rin sa mga
pangyayaring nagaganap sa
nakapahayag sa mga pahayagan.
lipunan,sapagkat maaaring ito ang nagiging
sanhi ng kanilang pagbabago.
→ Ang midya ang nagtuturo na maging
malaya sa pagpapahayag, ang
MGA PATOK NA SALITANG MILENNIAL
pamamaraan sa pamamahayag sa
wikang Filipino ay maayos at malinaw
1. BEASTMODE-kadalasan itong
na sadyang naiintindihan ng lahat,
nasasambit ng mga millennial upang
dahil sa konsistent napaggamit nito.
ipahiwatig na sila ay nagagalit o naiinis.
2. Edi Wow!–katagang ginagamit sa
→ Napakalaki ng impluwensya ng midya
paghanga na may pagka-sarkastiko
sa tao, At nasa tao rin kung paano nya
3. GALAWANG BREEZY o Hokage-ito ay
tatanggapin ang mga bagay na naririnig
nangangahulugang pagpapalipad- hangin,
at nakikita sa midya, nasa tao ang pag-
ng mga kalalakihang at pasimpleng
unlad.
dumidiskarte sa kanilang nagugustuhang
babae.
→ Ang mga gumagawa nito ay sadyang
4. PABEBE-dalawa ang maaaring
mga dalubhasa, gumagamit sila ng mga
kahulugan nito, umaarte na parang baby o
napag-aralang mga teknik upang
bata, at nag-iinarte o maarte.
mahuli o makuha ang kiliti ng masa.
Narito ang mga halimbawa ng sa
pagbuo ng komersyal gamit ang 21. “JUST DO IT” NIke
makabagong teknolohiya sa midya. 22. PASALUBONG NG BAYAN Dunkin
Donut
MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA 23. YOU’RE IN GOOD HANDS Metrobank
PAGBUO NG ISANG KOMERSYAL 24. CAN’T BEAT THE FEELING Coca Cola
25. IDUDUYAN KA SA SARAP Great Taste
→ Alamin kung sino ang market o ang 26. PINAKA- MABILIS NA PAMATAY
mga consumer o mamimili, nang sa FUNGI Canesten
gayon matukoy ang mga teknik na
gagamitin sa pagbuo ng komersyal.

→ Gumamit ng mga motivation o


panghihikayat mula simula hanggang
matapos ang komersyal.

→ Siguraduhing kapani-paniwala
→ Nagdudulot ng saya
→ Napapanahon

→ Nakapagpapakita ng mabuting
kaasalan at gawi.

1. Love ko to! McDonald’s


2. Sarap to the bone Max’s Restaurant
3. Bida ang Saya! Jollibee
4. Batang may laban Bonakid
NAKASISIGURONG Gamot ay laging
bago Mercury
5. “We got it all for you!” SM
6. We find ways! BDO
7. UNLI ANG SARAP Mang Inasal
8. Hindi lang pampamilya, pang-isports
pa! Family Rubbing Alcohol
9. Lakas ng sipa pero hindi wasak
Redhorse
10. Huwag mahihiyang magtanong
Ritemed
11. Isang patak, bisang katutak Joy
12. Tangkad sagad! Cherifer
13. Masarap kahit walang sauce! Chooks
to Go
14. Galing ng Pilipino iwagayway….
Emperador
15. Ang sarap ng fILLING Mo! Rebisco
16. LIVER, LOVER, BOY Liveraid
17. PAMBANSANG LITSONG MANOK
18. HARI NG PADALA LBC
19. MAY LIWANAG ANG BUHAY Meralco
20. SAMAHANG WALANG KATULAD San
Mig Light

You might also like