Professional Documents
Culture Documents
4 ฟงกชันตรีโกณมิติของมุม
จุดประสงคการเรียนรูหัวขอ 3.4 จากที่กลาวมาในหัวขอที่ 3.1 – 3.3 ผูเขียนไดกลาวถึงฟงกชันตรีโกณมิติ
เมื่อนักเรียนเรียนจบหนวยนี้ ของจํานวนจริงโดยนิยามจากวงกลมหนึ่งหนวย สําหรับในหัวขอนี้ผูเขียนจะได
แลวนักเรียนสามารถ กลาวถึงฟงกชันตรีโกณมิติของมุม ดังตอไปนี้
1. เปลี่ยนขนาดของมุมในหนวย (1) มุมและการวัดมุม
องศาใหเปนหนวยเรเดียน และ
Q
เปลี่ยนขนาดของมุมในหนวย
เรเดียนใหเปนหนวยองศา A P
2. บอกคาของฟงกชันตรีโกณมิติ A P
ของมุมบางมุม เชน 0°, ±30°, Q
±45°, ±60°,±90°,±180°,±270°
3. หาคาของฟงกชันตรีโกณมิติ
ถาหมุนสวนของเสนตรง AP รอบจุด A ไปอยูในแนว AQ สิ่งที่เกิดขึ้น
ของมุมของรูปสามเหลี่ยมมุม
เรียกวามุม และเรียกสวนที่เกี่ยวของกับมุมดังนี้
ฉากเมื่อกําหนดความยาวของ
ดานให เรียกจุด A วา จุดยอด (Vertex) ของมุม
4. แกโจทยปญ หาเกี่ยวกับรูป เรียกสวนของเสนตรง AP วา ดานเริ่มตน (Initial side) ของมุม
สามเหลี่ยมมุมฉาก โดยอาศัย เรียกสวนของเสนตรง AQ วา ดานสิ้นสุด (terminal side) ของมุม
ฟงกชันตรีโกณมิติ หนวยในการวัดมุมที่รูจักกันแลวคือ องศา ( ° ) โดยถือวามุมที่เกิดจาก
การหมุนสวนของเสนตรงไปครบหนึ่งรอบมีขนาด 360° และ แบงหนวยองศา
ออกเปนหนวยยอยคือ ลิปดา ( ′ ) และฟลิปดา (″) ดังนี้
1° = 60′
1′= 60″
เนื่องจากมุมที่กลาวถึงในที่นี้ เกิดจากการหมุนสวนของเสนตรงไปจากแนว
เดิม ซึ่งการหมุนสวนของเสนตรงนั้นมีไดสองแบบ คือ หมุนทวนเข็มนาฬิกา
และหมุนตามเข็มนาฬิกา การบอกขนาดของมุมมีขอตกลงวา ถาหมุนสวนของ
เสนตรงทวนเข็มนาฬิกา จะแสดงขนาดของมุมดวยจํานวนบวก ถาหมุนสวน
ของเสนตรงตามเข็มนาฬิกาจะแสดงขนาดของมุมดวยจํานวนลบ
cos ec (− 405 °) =
1
วิธีทํา เนื่องจาก
sin (− 405 °)
และ sin (− 405 °) = − sin 405 °
= − sin (360 ° + 45 °)
= − sin 45 °
= − sin π
4
=− 2
2
cos ec (− 405 °) =
1 2
ดังนั้น =− =− 2
− 2
2 2
ตัวอยาง 18 จงหาคาของ cos 240 ° cos 120 ° − sin 120 ° cos 150 °
วิธีทํา เนื่องจาก cos 240 ° = cos (180 ° + 60 °)
= − cos 60 ° = − 1
2
cos 120 ° = cos (180 ° − 60 °)
= − cos 60 °
= − 12
sin 120 ° = sin (180 ° − 60 °)
= sin 60 °
= 2
3
กิจกรรม10
1. จงหาคาของ
1) cos420° 2) sin390°
3) csc540° 4) sin(-135°)
5) tan(-210°) 6) cot(- 405°)
2. จงหาคาของ
1) cos (− 330 °) sin 420 ° − tan 225 ° cot 675 °
2) sin 300 ° ⋅ tan 240 ° ⋅ sec (− 765 °) cos (− 540 °)
3) cos 270 ° sec 45 ° + cos 30 ° tan 60 ° − cos ec 45 ° sec 45 °
cos 20 °
4) cot 20 ° −
sin 20 °
cot (− 405 °) + cos (− 780 °)
5)
cos ec (− 390 °)
2 sin (− 330 °) + tan (− 405 °)
6)
cot 2 225 °
a
c ดังนั้น a = 4tan 30° และ เนืองจาก cos 30 ° =
b
4 c
30° = 4 4
C
b=4
A 3 ดังนั้น c= =
cos 30 ° 3
4 3 2
= ≈ 2 . 309
3 8 3
= ≈ 4 . 618
3
A 5
-12
13
1. จงเขียนอัตราสวนตรีโกณมิติทั้ง 6 เมื่อกําหนดรูปสามเหลี่ยมมุมฉากตอไปนี้
3
1 5
4
θ θ
1) 2)
θ
4
2 3 θ
3)
4) 2
2. จงใชรูปสามเหลี่ยมดานลางคํานวณหาสิ่งตาง ๆที่โจทยแตละขอกําหนดให
1) b= 5 , α = 20° ; จงหา a , c และ β
2) a= 6 , α = 40° ; จงหา b , c และ β
3) b= 4 , β = 20° ; จงหา a , c และα
4) a= 5 , b = 3 ; จงหา c , α และ β
5) a= 2 , c = 5 ; จงหา b , α และ β
3. จงหาฟงกชันตรีโกณมิติที่เหลือจากเงื่อนไขที่กําหนดใหตอไปนี้
1) sin θ = 53 ; θ อยูในจตุภาคที่ 2
2) cos ec θ = 54 ; θ อยูในจตุภาคที่ 2
3) cot θ = − 4 ; θ อยูในจตุภาคที่ 2
7
4) sec θ = − 25 ; cot θ > 0
24
แบบฝกหัด 3.4
1. จงหาวามุมที่วัดเปนเรเดียนตอไปนี้แตละมุมมีขนาดกี่องศา
1) 2π 2) − 5π 3) 11 π
3 6 5
4) 4π 5) 3
2. จงหาขนาดของมุมตอไปนี้ในหนวยเรเดียน
1) 300° 2) – 112° 40′ 3) – 315°
4) 880° 5) – 500°
4. จงหาคาของฟงกชันตรีโกณมิติทุกฟงกชันของมุมตอไปนี้
1) 150° 2) 120° 3) 315°
4) –315° 5) 930°
5. จงหาคาของ
3 tan 2 135 ° − sec 2 300 ° tan (− 480 °) − sin (− 840 °)
2)
1)
2 sin 330 ° cos (− 390 °)
3) cos (− 765 °) sec (− 540 °) + tan (− 930 °) cos ec 495 °
4) cos (− 330 °) sin 420 ° − tan 225 ° cot 675 °
1
10. ถา sin θ = และ secθ < 0 จงหาคาของ tanθ
3