Professional Documents
Culture Documents
Grade 8
ARALING PANLIPUNAN 8
KABANATA 14
PAGLAKAS NG MONARKIYA AT NATION-STATE
INTRODUKSIYON
Ang paghina ng piyudalismo sa Europe ay nagbigay-daan sa pagtatag ng mga nation-state.
Ang teritoryo ay may sariling pamamahala at pinag-uugnay ng kultura.
Mga Inaasahang Layunin
Nilalaman:
KABANATA 14: PAGLAKAS NG MONARKIYA AT NATION-STATE
PAKSA Ang mag-aaral ay… DURATION
PAGLAKAS NG
MONARKIYA Nasusuri ang mahahalagang pagbabagong
AT NATION- Week 1
1.1. politikal, ekonomiko at sosyo-kultural sa
STATE panahon ng Renaissance
SPAIN
Ang Spain sa unang bahagi ng Middle Ages ay kontrolado ng mga Muslim. Ang mga lungsod ng
Spain ay naging sentro ng kultura at kalakalang Islamiko. Subalit, Nabawi ng mga kristiyano ang
estado sa huling yugto ng Middle ages. Nagtatag sila rito ng mga kahariang Kristiyano. Ang
dalawang malaking kaharian, ang Castille at ang Aragon, ay napag-isa sa ilalim ng pamumuno
nina Haring Ferdinand at Reyna Isabela.
1
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
Paglinang sa Aralin
1. Ano ang ginawa ni Emperador Philip upang palakasin ang pamahalaang Espanyol?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5. Sino ang namuno sa Russia matapos lumaya ito sa mga Mongol? Anong uri ng
pamahalaan ang itinatag dito?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
7. Bakit hinimok ang parlamento ang monarko upang mamuno sa England matapos nitong
buwagin ang monarkiya?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
RUBRIC
Istilo (Pagsulat) Ang ginamit na istilo ay Ang istilo sa pagsulat ay Ilan sa mga salita ay Walang kalinawan at
malinaw, masining at malinaw at nababasa hindi malinaw pagkamalikhain ang
nababasa nakita
Tema Ang kabuuan ng Karamihan sa nilalaman Ilan sa nilalaman ay Walang kaisahan at
sanaysay ay may ay may kaugnay sa hindi kaugnay sa tema kaugnayan sa tema ang
kaisahan at kaugnayan tema nilalaman
4
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
5
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
R-
E-
N-
A-
I-
S-
S-
A-
N-
C-
E-
6. Ano ang tinatawag na Great Schism?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
6
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
7. Ano-ano ang hinaing ng mga tao sa Simbahang Katoliko? Bakit tutol sila sa
indulhensiya?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
9. May bahid ba ng politika ang mga sanhi ng paghihiwalay sa paniniwala ng mga katoliko
at protestante? Ipaliwanag.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
7
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Sanhi ng Reformation
RUBRIC
8
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
MGA KRAYTERYA 5 4 3 2
LALIM NG Napakalalim na nakikita Malalim na nakikita ang Mababaw at hindi Napakababaw na
REFLEKSYON ang pag-uugnayan ng pag-uugnayan ng dati gaanong nakikita ang walang pag-uugnay ang
dating kaalaman at sa bagong kaalaman pag-uugnayan ng dati dati at bagong
karanasan sa bagong sa bagong kaalaman kaalaman at makikita
kaalaman lamang kung ano ang
tinalakay sa klase
ORGANISASYON Mahusay ang Maayos ang May lohikal Hindi maayos ang
pagkakasunod sunod ng organisasyon naorganisasyon ngunit organisasyon ng mga
mga ideya ng talata, pagkakabuo ng talata hindi masyadong ideya at walang
mabisa ang panimula at na may angkop na mabisa ang panimula at panimula at
malakas ang konklusyon simula at kongklusyon kongklusyon kongklusyon
batay sa ebidensya
PRESENTASYON Malinis at maayos ang Malinis ngunit hindi May kahirapang Mahirap basahin dahil
pagkakasulat ng talata lahat ay maayos ang unawain ang sa hindi maayos at
pagkakasulat at ng mga pagkakasulat ng malinis na pagkakasulat
pangungusap pangungusap
AT PANAHON
NG
KOLONYALIS
MO AT
IMPERYALISM
O
Para sa bilang 280-295 (Basahin at Unawain)
Pagkatapos basahin sagutan ang mga sumusunod na tanong.
Paglinang sa Aralin
1. Ano-ano ang mga layunin ng mga paglalayag ng mga European? Alin ang
pinakamatingkad na dahilan? Ipaliwanag.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Ano ang pagkakaiba ng mga paglalakbay na ginagawa ng mga tao noon sa mga
paglalakbay na inilulunsad ngayon?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Ano-anong mga bansa sa Europe ang naglunsad ng mga ekspedisyon? Sa anong lugar sila
nakarating?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
10
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
RUBRIC
11
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
Week 1: ______
Week 2-3 ______
Week 4______
Week 5-7 ______
Week 8 ______
Pamantayan 5 4 3 2
Nilalaman (Kalinisan Ang kalinisan ay Ang nilalaman ng May kaunting bura sa Walang kabuluhan at
at Kahalagahan) nakikita sa kabuuan ng sanaysay ay sanaysay gayundin ang kalinisang Nakita sa
sanaysay gayundin ang makabuluhan at malinis nilalaman ay hindi sanaysay
nilalaman ay gaanong makabuluhan
makabuluhan
Organisasyon ng Napakaayos ang Maayos ang May puntong walang Hindi maayos ang
mga ideya pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng
mga ideya mga ideya mga ideya mga ideya
Istilo (Pagsulat) Ang ginamit na istilo ay Ang istilo sa pagsulat ay Ilan sa mga salita ay Walang kalinawan at
malinaw, masining at malinaw at nababasa hindi malinaw pagkamalikhain ang
nababasa nakita
Tema Ang kabuuan ng Karamihan sa nilalaman Ilan sa nilalaman ay Walang kaisahan at
sanaysay ay may ay may kaugnay sa hindi kaugnay sa tema kaugnayan sa tema ang
kaisahan at kaugnayan tema nilalaman
2. Anong pamamaraan ang ginamit ng mga tao upang makapaghain ng bagong kaalaman?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
4. Ano ang paningin ng ilang pilosopo ukol sa kalikasan/nature ng tao? May halaga bai to sa
kanilang kaisipan o teorya?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
13
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
8. Punan ang tsart ng mga halimbawa ng mga pilosopo at ang kanilang ambag.
RUBRIC
14
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
MGA KRAYTERYA 5 4 3 2
LALIM NG Napakalalim na nakikita Malalim na nakikita ang Mababaw at hindi Napakababaw na
REFLEKSYON ang pag-uugnayan ng pag-uugnayan ng dati gaanong nakikita ang walang pag-uugnay ang
dating kaalaman at sa bagong kaalaman pag-uugnayan ng dati dati at bagong
karanasan sa bagong sa bagong kaalaman kaalaman at makikita
kaalaman lamang kung ano ang
tinalakay sa klase
ORGANISASYON Mahusay ang Maayos ang May lohikal Hindi maayos ang
pagkakasunod sunod ng organisasyon naorganisasyon ngunit organisasyon ng mga
mga ideya ng talata, pagkakabuo ng talata hindi masyadong ideya at walang
mabisa ang panimula at na may angkop na mabisa ang panimula at panimula at
malakas ang konklusyon simula at kongklusyon kongklusyon kongklusyon
batay sa ebidensya
PRESENTASYON Malinis at maayos ang Malinis ngunit hindi May kahirapang Mahirap basahin dahil
pagkakasulat ng talata lahat ay maayos ang unawain ang sa hindi maayos at
pagkakasulat at ng mga pagkakasulat ng malinis na pagkakasulat
pangungusap pangungusap
15
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Ano ang naging reaksiyon ng mga Ingles sa mga ipinalabas na batas ng kanilang
pamahalaan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5. Bakit nanalo ang puwersa ng mga mamamayan ng kolonya laban sa puwersa ng hukbong
Ingles sa United States?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
16
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
RUBRIC
17
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
Week 8 ______
Pamantayan 5 4 3 2
Nilalaman (Kalinisan Ang kalinisan ay Ang nilalaman ng May kaunting bura sa Walang kabuluhan at
at Kahalagahan) nakikita sa kabuuan ng sanaysay ay sanaysay gayundin ang kalinisang Nakita sa
sanaysay gayundin ang makabuluhan at malinis nilalaman ay hindi sanaysay
nilalaman ay gaanong makabuluhan
makabuluhan
Organisasyon ng Napakaayos ang Maayos ang May puntong walang Hindi maayos ang
mga ideya pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng
mga ideya mga ideya mga ideya mga ideya
Istilo (Pagsulat) Ang ginamit na istilo ay Ang istilo sa pagsulat ay Ilan sa mga salita ay Walang kalinawan at
malinaw, masining at malinaw at nababasa hindi malinaw pagkamalikhain ang
nababasa nakita
Tema Ang kabuuan ng Karamihan sa nilalaman Ilan sa nilalaman ay Walang kaisahan at
sanaysay ay may ay may kaugnay sa hindi kaugnay sa tema kaugnayan sa tema ang
kaisahan at kaugnayan tema nilalaman
18
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
RUBRIC
Pamantayan 5 4 3 2
19
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
Nilalaman (Kalinisan Ang kalinisan ay Ang nilalaman ng May kaunting bura sa Walang kabuluhan at
at Kahalagahan) nakikita sa kabuuan ng sanaysay ay sanaysay gayundin ang kalinisang Nakita sa
sanaysay gayundin ang makabuluhan at malinis nilalaman ay hindi sanaysay
nilalaman ay gaanong makabuluhan
makabuluhan
Organisasyon ng Napakaayos ang Maayos ang May puntong walang Hindi maayos ang
mga ideya pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng pagkakasunod sunod ng
mga ideya mga ideya mga ideya mga ideya
Istilo (Pagsulat) Ang ginamit na istilo ay Ang istilo sa pagsulat ay Ilan sa mga salita ay Walang kalinawan at
malinaw, masining at malinaw at nababasa hindi malinaw pagkamalikhain ang
nababasa nakita
Tema Ang kabuuan ng Karamihan sa nilalaman Ilan sa nilalaman ay Walang kaisahan at
sanaysay ay may ay may kaugnay sa hindi kaugnay sa tema kaugnayan sa tema ang
kaisahan at kaugnayan tema nilalaman
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Ano ang sistemang pangkabuhayan umiiral sa Russia bago ang taong 1991?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
21
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
RUBRIC
Pamantayan 5 4 3 2
Nilalaman (Kalinisan Ang kalinisan ay Ang nilalaman ng May kaunting bura sa Walang kabuluhan at
at Kahalagahan) nakikita sa kabuuan ng sanaysay ay sanaysay gayundin ang kalinisang Nakita sa
22
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
Istilo (Pagsulat) Ang ginamit na istilo ay Ang istilo sa pagsulat ay Ilan sa mga salita ay Walang kalinawan at
malinaw, masining at malinaw at nababasa hindi malinaw pagkamalikhain ang
nababasa nakita
Tema Ang kabuuan ng Karamihan sa nilalaman Ilan sa nilalaman ay Walang kaisahan at
sanaysay ay may ay may kaugnay sa hindi kaugnay sa tema kaugnayan sa tema ang
kaisahan at kaugnayan tema nilalaman
23
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
24
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN
KASAYSAYAN NG DAIGDIG
Grade 8
25
ARALING PANLIPUNAN 8
Module III: ANG PAG-USBONG NG MAKABAGONG DAIGDIG: ANG
TRANSPORMASYON TUNGO SA PAGBUO NG PANDAIGDIGANG
KAMALAYAN