1

การลงชือ
่ และตําแหนง

„ การลงชื่อ และตําแหนงในหนังสือราชการ มีขอปฏิบัติดังนี้

1. หัวหนาสวนราชการระดับกรมขึ้นไป หรือผูวาราชการจังหวัด เปนผูลงชื่อใน

หนังสือทุกกรณี นอกจากที่กําหนดในขอ 2

การลงชื่อแทน ผูลงชื่อแทนจะตองเปนผูที่ไดรับมอบหมาย หรือมอบอํานาจ

ใหปฏิบัติหนาที่แทน รักษาราชการแทน รักษาการแทน ปฏิบัติราชการแทน
รักษาการในตําแหนง หรือทําการแทน ตามที่กฎหมายกําหนด

2. หัวหนาสวนราชการระดับกรมขึ้นไป หรือผูวาราชการจังหวัด จะกําหนดให

ผูดํารงตําแหนงใดลงชื่อในหนังสือได เฉพาะหนังสือที่อยูในหนาที่ของผูดํารงตําแหนง
นั้น หรือของสวนราชการซึ่งอยูในบังคับบัญชาของผูดํารงตําแหนงนั้น และหนังสือ
ดังกลาวไมกอใหเกิดนิติสัมพันธกับสวนราชการระดับกรม หรือจังหวัด

ผูลงชื่อตามวรรคหนึ่ง ซึ่งเปนหัวหนาสวนราชการระดับต่ํากวากรม หรือ

หัวหน าหน ว ยงานจะมอบหมายเปน หนัง สื อ ใหผู ดํ า รงตํา แหน ง รองลงไปเปนผู ล งชื่ อ
แทนในเรื่องใดก็ได

3. การพิมพชื่อเต็มของเจาของลายมือชื่อ ใหใชคํานํานามวา นาย นาง นางสาว

หนาชื่อเต็มใตลายมือชื่อ เวนแตกรณีตอไปนี้

3.1 กรณี ที่ เ จ า ของลายมื อ ชื่ อ เป น สตรี ที่ ไ ด รั บ พระราชทานเครื่ อ ง

ราชอิสริยาภรณ ใหใชคํานํานามตามกฎหมายวาดวยการใหใชคํานํานามสตรี เชน
สตรี ทั่ ว ไปซึ่ ง มี สามี ที่ ไ ด รับ พระราชทานเครื่ อ งราชอิ ส ริย าภรณ ตั้ ง แต ชั้ น ทุ ติ ย
จุ ล จอมเกล า วิ เ ศษขึ้ น ไป หรื อ ที่ ไ ด รั บ พระราชทานเครื่ อ งราชอิ ส ริ ย าภรณ ชั้ น ทุ ติ ย
จุลจอมเกลา ตติยจุลจอมเกลา และจตุตถจุลจอมเกลา ใหใชคํานํานามวา ทานผูหญิง
หรือคุณหญิง แลวแตกรณี หนาชื่อเต็มใตลายมือชื่อ

3.2 กรณีที่เจาของลายมือชื่อมีบรรดาศักดิ์ หรือฐานันดรศักดิ์ ใหพิมพ

คําเต็มของบรรดาศักดิ์ หรือฐานันดรศักดิ์ ไวใตลายมือชื่อ

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 2

3.3 กรณีเจาของลายมือชื่อมียศที่ตองใชยศประกอบชื่อ ใหพิมพคําเต็มของ

ยศไวหนาลายมือชื่อ และพิมพชื่อเต็มไวใตลายมือชื่อ

3.4 กรณีที่มีกฎหมาย หรือระเบียบกําหนดใหใชตําแหนงทางวิชาการเปน

คํานํานามใหถือปฏิบัติตามกฎหมาย หรือระเบียบวาดวยการนั้น

4. การลงตําแหนงของเจาของหนังสือ ใหลงตําแหนงของเจาของหนังสือ ถาผู

ลงชื่อไมใชเจาของหนังสือโดยตรง ใหลงตําแหนงของผูลงชื่อ สวนการลงตําแหนงของ
ร า ช ก า ร ท ห า ร ใ ห เ ป น ไ ป ต า ม ร ะ เ บี ย บ ข อ บั ง คั บ แ ล ะ แ บ บ ธ ร ร ม เ นี ย ม ข อ ง
กระทรวงกลาโหม

กรณีที่ มีก ารลงชื่อ แทนใหใ ช คํา วา ปฏิ บั ติหน า ที่แ ทน รั ก ษาราชการแทน
รักษาการแทน ปฏิบัติราชการแทน รักษาการในตําแหนง หรือทําการแทน แลวแต
กรณี ตามที่กฎหมายกําหนด ในกรณีที่ไมมีกฎหมายกําหนดใหใชคําวา แทน แลวให
ลงตําแหนงของเจาของหนังสือตอทายคําดังกลาว

ตัวอยางการมอบหมาย หรือมอบอํานาจตามกฎหมาย

„ กฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการแผนดิน กําหนดไวดังนี้

1. ปฏิบัติหนาที่แทน
ใช ใ นกรณี ที่ ค ณะรั ฐ มนตรี ม อบหมายให ร องนายกรั ฐ มนตรี ค นใดคนหนึ่ ง
ปฏิบัติหนาที่แทนนายกรัฐมนตรี เพราะนายกรัฐมนตรีตาย หรือขาดคุณสมบัติ และ
คณะรัฐมนตรีตองอยูในตําแหนงเพื่อดําเนินงานไปจนกวาจะตั้งคณะรัฐมนตรีขึ้นใหม

ถาไมมีผูดํารงตําแหนงรองนายกรัฐมนตรี หรือมีแตไมอาจปฏิบัติราชการได
ตามวรรคหนึ่ง ใหคณะรัฐมนตรีมอบหมายใหรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเปนผูปฎิบัติ
หนาที่แทน

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 3

2. รักษาราชการแทน ใชในกรณีตอไปนี้
2.1 การรักษาราชการแทนนายกรัฐมนตรี
กรณีที่นายกรัฐมนตรีไมอาจปฏิบัติราชการได ใหรองนายกรัฐมนตรีเปน
ผูรักษาราชการแทน
ถามีรองนายกรัฐมนตรีหลายคน ใหคณะรัฐมนตรีมอบหมายใหรอง
นายกรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเปนผูรักษาราชการแทน
ถ า ไม มี ผู ดํ า รงตํ า แหน ง รองนายกรั ฐ มนตรี หรื อ มี แ ต ไ ม อ าจปฏิ บั ติ
ราชการได คณะรัฐมนตรีจะมอบหมายใหรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเปนผูรักษาราชการ
แทน
2.2 การรักษาราชการแทนรัฐมนตรีวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีวาการทบวง
ก ร ณี ที่ ไ ม มี ผู ดํ า ร ง ตํ า แ ห น ง รั ฐ ม น ต รี ว า ก า ร ก ร ะ ท ร ว ง ห รื อ
รั ฐ มนตรี ว า การทบวง หรื อ มี แ ต ไ ม อ าจปฏิ บั ติ ร าชการได ให รั ฐ มนตรี ช ว ยว า การ
กระทรวง หรือรัฐมนตรีชวยวาการทบวงเปนผูรักษาราชการแทน
ถามีรัฐมนตรีชวยวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีชวยวาการทบวงหลาย
คน ใหคณะรัฐมนตรีมอบหมายใหรัฐมนตรีชวยวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีชวย
วาการทบวงคนใดคนหนึ่งเปนผูรักษาราชการแทน
ถาไมมีผูดํารงตําแหนงรัฐมนตรีชวยวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีชวย
วาการทบวง หรือมีแตไมอาจปฏิบัติราชการได ใหคณะรัฐมนตรีมอบหมายใหรัฐมนตรี
คนใดคนหนึ่งเปนผูรักษาการแทน
2.3 การรักษาราชการแทนปลัดกระทรวง หรือปลัดทบวง
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงปลัดกระทรวง หรือปลัดทบวง หรือมีแตไม
อาจปฏิบัติราชการได ใหรองปลัดกระทรวง หรือรองปลัดทบวงเปนผูรักษาราชการ
แทน
ถามีรองปลัดกระทรวง หรือรองปลัดทบวงหลายคน ใหนายกรั ฐมนตรี
สํ า หรั บ สํ า นั ก นายกรั ฐ มนตรี รั ฐ มนตรี ว า การกระทรวง หรื อ รั ฐ มนตรี ว า การทบวง
แตงตั้งรองปลัดกระทรวง หรือรองปลัดทบวงคนใดคนหนึ่งเปนผูรักษาราชการแทน
ถาไมมีผูดํารงตําแหนงรองปลัดกระทรวง หรือรองปลัดทบวง หรือมีแต
ไ ม อ า จ ป ฏิ บั ติ ร า ช ก า ร ไ ด ใ ห น า ย ก รั ฐ ม น ต รี สํ า ห รั บ สํ า นั ก น า ย ก รั ฐ ม น ต รี
รั ฐ มนตรี ว า การกระทรวง หรื อ รั ฐ มนตรี ว า การทบวง แต ง ตั้ ง ข า ราชการในสํ า นั ก
นายกรัฐมนตรี กระทรวง หรือทบวง ซึ่งดํารงตําแหนงไมต่ํากวาอธิบดี หรือเทียบเทา
เปนผูรักษาราชการแทน

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 4

2.4 การรักษาราชการแทนรองปลัดกระทรวง หรือรองปลัดทบวง

กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงรองปลัดกระทรวง หรือรองปลัดทบวง หรือมี
แตไมอาจปฏิบัติราชการได ปลัดกระทรวง หรือปลัดทบวงจะแตงตั้งขาราชการใน
กระทรวง หรือทบวง ซึ่งดํารงตําแหนงไมต่ํากวาผูอํานวยการกอง หรือเทียบเทาเปน
ผูรักษาราชการแทนก็ได

2.5 การรักษาราชการแทนอธิบดี
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงอธิบดี หรือมีแตไมอาจปฏิบัติราชการได ให
รองอธิบดีเปนผูรักษาราชการแทน
ถามีรองอธิบดีหลายคน ใหปลัดกระทรวงแตงตั้งรองอธิบดีคนใดคนหนึ่ง
เปนผูรักษาราชการแทน
ถาไมมีผูดํารงตําแหนงรองอธิบดี หรือมีแตไมอาจปฏิบัติราชการได ให
ปลัดกระทรวงแตงตั้งขาราชการในกรม ซึ่งดํารงตําแหนงเทียบเทารองอธิบดี หรือ
ขาราชการตั้งแตตําแหนงหัวหนากอง หรือเทียบเทาขึ้นไปคนใดคนหนึ่งเปนผูรักษา
ราชการแทน
แตถานายกรัฐมนตรีสํา หรับสํานักนายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรีวาการ
กระทรวงเห็นสมควรเพื่อความเหมาะสมแกการรับผิดชอบการปฏิบัติราชการในกรม
นั้น นายกรัฐมนตรี หรือรัฐมนตรีวาการกระทรวง จะแตงตั้งขาราชการคนใดคนหนึ่ง
ซึ่งดํารงตําแหนงไมต่ํากวารองอธิบดี หรือเทียบเทาเปนผูรักษาราชการแทนก็ได

2.6 การรักษาราชการแทนรองอธิบดี
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงรองอธิบดี หรือมีแตไมอาจปฏิบัติราชการได
อธิบดีจะแตงตั้งขาราชการในกรม ซึ่งดํารงตําแหนงเทียบเทารองอธิบดี หรือขาราชการ
ตั้งแตตําแหนงหัวหนากอง หรือเทียบเทาขึ้นไปเปนผูรักษาราชการแทนก็ได

2.7 การรักษาราชการแทนหัวหนาสวนราชการ หรือรองหัวหนาสวนราชการที่

เรีย กชื่ออยางอื่น ที่มีฐานะเปนกรม เชน ตําแหนงเลขาธิการ รองเลขาธิการ
ผูอํานวยการ รองผูอํานวยการ
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงเลขาธิการ รองเลขาธิการ ผูอํานวยการ รอง
ผูอํานวยการ หรือตําแหนงที่เรียกชื่ออยางอื่นซึ่งเทียบเทาปลัดกระทรวง หรืออธิบดีใน
สวนราชการที่เรียกชื่ออยางอื่น และมีฐานะเปนกรม ใชเชนเดียวกับกรณี การรักษา
ราชการแทนอธิบดี หรือการรักษาราชการแทนรองอธิบดีโดยอนุโลม

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 5

2.8 การรักษาราชการแทนเลขานุการรัฐมนตรี
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงเลขานุการรัฐมนตรี หรือมีแตไมอาจปฏิบัติ
ราชการได ใหผูชวยเลขานุการรัฐมนตรีเปนผูรักษาราชการแทน
ถามีผูชวยเลขานุการรัฐมนตรีหลายคน ใหรัฐมนตรีวาการกระทรวง หรือ
รัฐมนตรีวาการทบวงมอบหมายใหผูชวยเลขานุการรัฐมนตรีคนใดคนหนึ่งเปนผูรักษา
ราชการแทน
ถ า ไม มี ผู ช ว ยเลขานุ ก ารรั ฐ มนตรี ให รั ฐ มนตรี ว า การกระทรวง หรื อ
รัฐมนตรีวาการทบวงแตงตั้งขาราชการในกระทรวงคนหนึ่งเปนผูรักษาราชการแทน

2.9 การรักษาราชการแทนเลขานุการกรม หรือหัวหนาสวนราชการระดับกอง

หรื อ หั ว หน า ส ว นราชการอื่ น ตามกฎหมายว า ด ว ยระเบี ย บบริ ห ารราชการแผ น ดิ น
มาตรา 31 (2)
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงเลขานุการกรม ผูอํานวยการกอง หัวหนากอง
หรือหัวหนาสวนราชการที่เรียกชื่ออยางอื่นที่เทียบเทาผูอํานวยการกอง หรือหัวหนา
กอง หรือมีแตไมอาจปฏิบัติราชการได ใหอธิบดีแตงตั้งขาราชการในกรมคนใดคน
หนึ่ง ซึ่งดํารงตําแหนงไมต่ํากวาหัวหนากอง หรือเทียบเทาเปนผูรักษาราชการแทน

2.10 การรักษาราชการแทนผูวาราชการจังหวัด
กรณีที่ไมมีผูดํารงตําแหนงผูวาราชการจังหวัด หรือมีแตไมอาจปฏิบัติ
ราชการได ใหรองผูวาราชการจังหวัดเปนผูรักษาราชการแทน
ถาไมมีผูดํารงตําแหนงรองผูวาราชการจังหวัด หรือมีแตไมอาจปฏิบัติ
ราชการได ใหผูชวยผูวาราชการจังหวัดเปนผูรักษาราชการแทน
ถาไมมีผูดํารงตําแหนงผูชวยผูวาราชการจังหวัด หรือมีแตไมอาจปฏิบัติ
ราชการได ใหปลัดจังหวัดเปนผูรักษาราชการแทน
ถามีรองผูวาราชการจังหวัด ผูชวยผูวาราชการจังหวัด หรือปลัดจังหวัด
หลายคน ใหปลัดกระทรวงแตงตั้งรองผูวาราชการจังหวัด ผูชวยผูวาราชการจังหวัด
หรือปลัดจังหวัดคนใดคนหนึ่ง แลวแตกรณีเปนผูรักษาราชการแทน
ถาไมมีผูดํารงตําแหนงรองผูวาราชการจังหวัด ผูชวยผูวาราชการจังหวัด
และปลั ด จั ง หวั ด หรื อ มี แ ต ไ ม อ าจปฏิ บั ติ ร าชการได ให หั ว หน า ส ว นราชการประจํ า
จังหวัด ซึ่งมีอาวุโสตามระเบียบแบบแผนของทางราชการเปนผูรักษาราชการแทน

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 6

2.11 การรักษาราชการแทนนายอําเภอ
กรณี ที่ ไ ม มี ผู ดํ า รงตํ า แหน ง นายอํ า เภอ ให ผู ว า ราชการจั ง หวั ด แต ง ตั้ ง
ปลัดอําเภอ หรือหัวหนาสวนราชการประจําอําเภอผูมีอาวุโสตามระเบียบแบบแผนของ
ทางราชการเปนผูรักษาราชการแทน
ถา มีผู ดํา รงตํ า แหน ง นายอํา เภอ แตไ ม อ าจปฏิบั ติร าชการได ให
นายอํา เภอแตง ตั้ ง ปลัด อํ า เภอ หรื อ หัว หนา ส ว นราชการประจํา อํ า เภอผู มีอาวุโ สตาม
ระเบียบแบบแผนของทางราชการเปนผูรักษาราชการแทน
กรณีที่ผูวาราชการจังหวัด หรือนายอําเภอไมไดแตงตั้งผูรักษาราชการ
แทนไว ใหปลัดอําเภอ หรือหัวหนาสวนราชการประจําอําเภอผูมีอาวุโสตามระเบียบ
แบบแผนของทางราชการเปนผูรักษาราชการแทน

3. ปฏิบัติราชการแทน ใชในกรณีตอไปนี้
3.1 การปฏิบัติราชการแทนนายกรัฐมนตรี
นายกรัฐมนตรีมอบอํานาจ โดยทําเปนหนังสือใหรองนายกรัฐมนตรี หรือ
รัฐมนตรีประจําสํานักนายกรัฐมนตรีปฏิบัติราชการแทนนายกรัฐมนตรี ในการสั่ง การ
อนุญาต การอนุมัติ การปฏิบัติราชการ หรือการดําเนินการอื่นที่นายกรัฐมนตรีจะพึง
ปฏิ บั ติ หรื อ ดํ า เนิ น การตามกฎหมาย ระเบี ย บ ข อ บั ง คั บ คํ า สั่ ง หรื อ มติ ข องคณะ
รั ฐ มนตรี ใ นเรื่ อ งใด และไม มี ก ฎหมาย ระเบี ย บ ข อ บั ง คั บ คํ า สั่ ง หรื อ มติ ข องคณะ
รัฐมนตรีในเรื่องนั้นกําหนดเรื่องการมอบอํานาจไวเปนอยางอื่น หรือไมไดหามเรื่อง
การมอบอํานาจไว
นายกรัฐมนตรีมอบหมาย โดยทําเปนหนังสือใหรองนายกรัฐมนตรี หรือ
รัฐมนตรีประจํ าสํานักนายกรัฐมนตรีปฏิบัติราชการแทน กรณีที่นายกรัฐมนตรีเปน
ผูบังคับบัญชาสวนราชการที่เรียกชื่ออยางอื่น และมีฐานะเปนกรม แตไมไดสังกัดสํานัก
นายกรัฐมนตรี หรือทบวง
3.2 การปฏิบัติราชการแทนรัฐมนตรีวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีวาการทบวง
รัฐมนตรีวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีวาการทบวงมอบอํานาจ โดยทํา
เปนหนังสือใหรัฐมนตรีชวยวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีชวยวาการทบวง หรือมอบ
ใหป ลัด กระทรวง ปลัด ทบวง อธิ บดี หั ว หนา สว นราชการซึ่ ง ดํ า รงตํา แหน ง เทีย บเท า
หรือผูวาราชการจังหวัดใหปฏิบัติราชการแทน ในการสั่ง การอนุญาต การอนุมัติ การ
ปฏิบัติราชการ หรือการดําเนินการอื่นที่รัฐมนตรีวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีวาการ
ทบวงจะพึงปฏิบัติ หรือดําเนินการตามกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติของ

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 7

คณะรัฐมนตรีในเรื่องใด และไมมีกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะ

รัฐมนตรีในเรื่องนั้นกําหนดเรื่องการมอบอํานาจไวเปนอยางอื่น หรือไมไดหามเรื่อง
การมอบอํานาจไว
รัฐมนตรีวาการกระทรวง หรือรัฐมนตรีวาการทบวงมอบหมาย โดยทํา
เป น หนัง สื อ ให รัฐ มนตรี ช ว ยวา การกระทรวง หรือ รัฐ มนตรีช ว ยว า การทบวง ปฏิบั ติ
ราชการแทน กรณี ที่ รั ฐ มนตรี ว า การกระทรวง หรื อรั ฐ มนตรี ว า การทบวงเป น
ผู บั ง คั บ บั ญ ชาส ว นราชการที่ เ รี ย กชื่ อ อย า งอื่ น และมี ฐ านะเป น กรมแต ไ ม ไ ด สั ง กั ด
กระทรวง หรือทบวง

3.3 การปฏิบัติราชการแทนปลัดกระทรวง
ปลั ด สํ า นั ก นายกรั ฐ มนตรี ปลั ด กระทรวง หรื อ ปลั ด ทบวง มอบอํ า นาจ
โดยทําเปนหนังสือใหรองปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี รองปลัดกระทรวง รองปลัดทบวง
ผูชวยปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี ผูชวยปลัดกระทรวง ผูชวยปลัดทบวง อธิบดี หรือ
ผู ดํ า รงตํ า แหน ง เที ย บเท า ในสั ง กั ด หรื อ ผู ว า ราชการจั ง หวั ด แล ว แต ก รณี ให ป ฏิ บั ติ
ราชการแทน ในการสั่ ง การอนุ ญ าต การอนุ มั ติ การปฏิ บั ติ ร าชการ หรื อ การ
ดําเนินการอื่นที่ปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี ปลัดกระทรวง หรือปลัดทบวง จะพึงปฏิบัติ
หรือดําเนินการตามกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องใด
และไมมีกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องนั้นกําหนด
เรื่องการมอบอํานาจไวเปนอยางอื่น หรือไมไดหามเรื่องการมอบอํานาจไว

3.4 การปฏิบต
ั ิราชการแทนอธิบดี
อธิบดี หรือผูดํารงตําแหนงเทียบเทามอบอํานาจ โดยทําเปนหนังสือให
รองอธิบดี ผูชวยอธิบดี ผูอํานวยการกอง หัวหนากอง หัวหนาสวนราชการเทียบเทา
กอง ผูดํารงตําแหนงเทียบเทา หรือผูวาราชการจังหวัดใหปฏิบัติราชการแทน ในการ
สั่ง การอนุญ าต การอนุมัติ การปฏิบัติร าชการ หรือการดําเนินการอื่นที่อธิบดี หรือ
ผูดํารงตําแหนงเทียบเทาจะพึงปฏิบัติ หรือดําเนินการตามกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ
คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องใด และไมมีกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง
หรื อ มติ ค ณะรั ฐ มนตรี ใ นเรื่ อ งนั้ น กํ า หนดเรื่ อ งการมอบอํ า นาจไว เ ป น อย า งอื่ น หรื อ
ไมไดหามเรื่องการมอบอํานาจไว
การปฏิบัติร าชการแทนปลัด สํา นักนายกรัฐ มนตรี ปลั ด กระทรวง หรื อ
ปลัดทบวง ในฐานะหัวหนาสวนราชการสํานักงานปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี สํานักงาน
ปลัดกระทรวง สํานักงานปลัดทบวง หรือการปฏิบัติราชการแทนของหัวหนาสวน
ราชการ ซึ่งขึ้นตรงตอนายกรัฐมนตรี จะใชเชนเดียวกับกรณีขางตนโดยอนุโลม

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 8

3.5 การปฏิบัติราชการแทนเลขานุการรัฐมนตรี
เลขานุการรัฐมนตรีมอบหมาย โดยทําเปนหนังสือใหผูชวยเลขานุการ
รัฐมนตรีสั่ง หรือปฏิบัติราชการแทนได

3.6 การปฏิบัติราชการแทนผูวาราชการจังหวัด
ผูวาราชการจังหวัดมอบอํานาจ โดยทําเปนหนังสือใหรองผูวาราชการ
จังหวัด ผูชวยผูวาราชการจังหวัด ปลัดจังหวัด หัวหนาสวนราชการประจําจังหวัด
นายอําเภอ ปลัดอําเภอผูเปนหัวหนาประจํากิ่งอําเภอ หรือหัวหนาสวนราชการประจํา
อําเภอปฏิบัติราชการแทน ในการสั่ง การอนุญาต การอนุมัติ การปฏิบัติราชการ หรือ
การดํ า เนิ นการอื่ น ที่ ผู ว า ราชการจั ง หวั ด จะพึ ง ปฏิ บัติ หรื อ ดํ า เนิ น การตามกฎหมาย
ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรี ในเรื่องใด และไมมีกฎหมาย ระเบียบ
ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องนั้น กําหนดเรื่องการมอบอํานาจไวเปน
อยางอื่น หรือไมไดหามเรื่องการมอบอํานาจไว

3.7 การปฏิบัติราชการแทนผูอํานวยการกอง หัวหนากอง หรือผูดํารงตําแหนง

เทียบเทา
ผูอํานวยการกอง หัวหนากอง หรือผูดํารงตําแหนงเทียบเทามอบอํานาจ
โดยทําเปนหนังสือใหขาราชการในกอง หรือสวนราชการที่มีฐานะเทียบกองปฏิบัติ
ราชการแทน ในการสั่ง การอนุญาต การอนุมัติ การปฏิบัติราชการ หรือการ
ดํ า เนิ น การอื่ น ที่ ผู อํ า นวยการกอง หั ว หน า กอง หรื อ ผู ดํ า รงตํ า แหน ง เที ย บเท า จะพึ ง
ปฏิบัติ หรือดําเนินการตามกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีใน
เรื่องใด และไมมีกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องนั้น
กําหนดเรื่องการมอบอํานาจไวเปนอยางอื่น หรือไมไดหามเรื่องการมอบอํานาจไว
ตามระเบียบที่อธิบดีกําหนด

3.8 การปฏิบัตริ าชการแทนนายอําเภอ ปลัดอําเภอผูเปนหัวหนาประจํากิง่ อําเภอ

และหัวหนาสวนราชการประจําจังหวัด
อําเภอมอบอํานาจ โดยทําเปนหนังสือใหปลัดอําเภอ หรือหัวหนาสวน
ราชการประจําอําเภอปฏิบัติราชการแทน ในคําสั่ง การอนุญาต การอนุมัติ การปฏิบัติ
ราชการ หรือการดําเนินการอื่นที่นายอําเภอจะพึงปฏิบัติ หรือดําเนินการตามกฎหมาย
ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องใด และไมมีกฎหมาย ระเบียบ
ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องนั้นกําหนดเรื่องการมอบอํานาจไวเปน
อยางอื่น หรือไมไดหามเรื่องการมอบอํานาจไว

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 9

การมอบอํ า นาจของปลั ด อํ า เภอผู เ ป น หั ว หน า ประจํ า กิ่ ง อํ า เภอ ให

ปลั ด อํ า เภอ หรื อ หั ว หน า ส ว นราชการประจํ า กิ่ ง อํ า เภอปฏิ บั ติ ร าชการแทน จะใช
เชนเดียวกับกรณีขางตนโดยอนุโลม
การมอบอํานาจของหัวหนาสวนราชการประจําจังหวัด ใหหัวหนาสวน
ราชการประจําอําเภอ หรือหัวหนาสวนราชการประจํากิ่งอําเภอปฏิบัติราชการแทน จะ
ใชเชนเดียวกับกรณีขางตนโดยอนุโลม

3.9 การปฏิบัติราชการแทนผูดํารงตําแหนงอื่นนอกจากที่กําหนดไวขางตน
ผู ดํ า รงตํ า แหน ง อื่ น นอกจากที่ กํ า หนดไว ข า งต น อาจมอบอํ า นาจเป น
หนั ง สื อ ให บุ ค คลอื่ น ปฏิ บั ติ ร าชการแทนได ในการสั่ ง การอนุ ญ าต การอนุ มั ติ การ
ปฏิบัติราชการ หรือการดําเนินการอื่นที่ผูดํารงตําแหนงอื่นดังกลาว จะพึงปฏิบัติ หรือ
ดําเนินการตามกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องใด และ
ไมมีกฎหมาย ระเบียบ ขอบังคับ คําสั่ง หรือมติคณะรัฐมนตรีในเรื่องนั้น กําหนดเรื่อง
การมอบอํานาจไวเปนอยางอื่น หรือไมไดหามเรื่องการมอบอํานาจไว

„ กรณีที่ มี ก ฎหมายอื่น นอกจากกฎหมายวา ด ว ยระเบี ย บบริห าร

ราชการแผนดินกําหนดไวโดยเฉพาะ
1. รักษาการแทน
กฎหมายวา ดวยมหาวิทยาลัย กฎหมายวา ดวยสถาบันเทคโนโลยีการเกษตร
กฎหมายวาดวยสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล เปนตน กําหนดใหใชคําวารักษาการแทน
กรณีที่อธิการบดีไมอาจปฏิบัติหนาที่ได และใหรองอธิการบดีเปนผูรักษาการแทน

ถ า มี ร องอธิ ก ารบดี ห ลายคน ให ร องอธิ ก ารบดี ที่ อ ธิ ก ารบดี ม อบหมายเป น

ผูรักษาการแทน ถาอธิการบดีไมไดมอบหมาย ใหรองอธิการบดีที่มีอาวุโสเปนผู
รักษาการแทน

กรณีที่ไมมีรองอธิการบดี หรือรองอธิการบดีไมอาจปฏิบัติหนาที่ได ใหสภา

มหาวิทยาลัย สภาสถาบันกําหนดใหกรรมการสภามหาวิทยาลัย กรรมการสภาสถาบัน
โดยตําแหนงคนหนึ่งคนใดเปนผูรักษาการแทนอธิการบดี

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง
 10

2. รักษาการในตําแหนง
กฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการ เชน กฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการ
พลเรือน กฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการครู เปนตน กําหนดใหใชคําวา รักษาการ
ในตําแหนง กรณีที่ตําแหนงขาราชการวางลง หรือผูดํารงตําแหนงไมสามารถปฏิบัติ
ราชการได และเปนกรณีที่ไมไดบัญญัติไวในกฎหมายวาดวยระเบียบบริหารราชการ
แผนดิน และผูมีอํานาจสั่งบรรจุสั่งใหขาราชการที่เห็นสมควรรักษาการในตําแหนงนั้น

3. ทําการแทน
พระธรรมนูญศาลยุติธรรม กําหนดใหใชคําวา ทําการแทน กรณีที่ตําแหนง
ขาราชการฝายตุลาการวางลง หรือผูดํารงตําแหนงไมอาจปฏิบัติราชการได ดังนี้

3.1 เมื่ อตําแหนงประธานศาลฎีกา อธิบดีผูพิพากษาศาลอุท ธรณ อธิบดีผู

พิพากษาศาลอุทธรณภาค อธิบดีผูพิพากษาศาลแพง อธิบดีผูพิพากษาศาลอาญา
อธิบดีผูพิพากษาศาลแพงกรุงเทพใต อธิบดีผูพิพากษาศาลอาญากรุงเทพใต อธิบดีผู
พิพากษาศาลแพงธนบุรี หรืออธิบดีผูพิพากษาศาลอาญาธนบุรีวางลง หรือเมื่อผูดํารง
ตําแหนงดังกลาวไมอาจปฏิบัติราชการได ใหรองประธานศาลฎีกา หรือรองอธิบดีผู
พิพากษาแลวแตกรณี เปนผูทําการแทน
ถา มี ผูดํ า รงตํ า แหน ง นั้ นมากกวา หนึ่ง คน ให ผูมี อ าวุ โ สสูง สุ ด เปนผู ทํา การ
แทน ถามีผูอาวุโสสูงสุดไมอาจปฏิบัติราชการได ใหผูมีอาวุโสถัดลงมาตามลําดับ เปน
ทําการแทน กรณีที่ไมอาจมีผูทําการแทนดังกลาวได รัฐมนตรีวาการกระทรวงยุติธรรม
จะสั่งใหผูพิพากษาคนหนึ่งซึ่งประจําศาลนั้น หรือศาลใดศาลหนึ่งเปนผูทําการแทนก็ได

3.2 เมื่อตําแหนงผูพิพากษาหัวหนาศาล หรือผูพิพากษาหัวหนาแผนกวางลง

หรือเมื่อผูดํารงตําแหนงดังกลาวไมอาจปฏิบัติราชการได ใหผูพิพากษาผูอาวุโสสูงสุด
ในศาลนั้น หรือในแผนกนั้นแลวแตกรณี เปนผูทําการแทน
ถ า ผู พิ พ ากษาผู มี อ าวุ โ สสู ง สุ ด ในศาลนั้ น หรื อ ในแผนกนั้ น ไม อ าจปฏิ บั ติ
ราชการได ให ผู พิพ ากษาผูมีอ าวุ โ สถัด ลงมาตามลํา ดับ ในศาลนั้น หรือในแผนกนั้ น
แลวแตกรณี เปนผูทําการแทน กรณีที่ไมอาจมีผูทําการแทนดังกลาวได รัฐมนตรี
วาการกระทรวงยุติธรรมจะสั่งใหผูพิพากษาคนหนึ่งเปนผูทําการแทนก็ได

วรรษวรรณ: Dการลงชื่อและตําแหนง