Hofstade Tijdloos

1. Plaats - adres
Hofstade - Dorp, 9308 Hofstade

2. Geolocatie / geolokalisatie
Geef de correcte coördinaten! Exact te bepalen via GoogleMaps (instructiefilmpje te bekijken via Canvas).
50°57'39.9"N 4°02'03.8"E

3. Korte omschrijving
De leerlingen verplaatsen zich naar het centrum van Hofstade waar ze aan het werk gaan met het plaatselijke
erfgoed, namelijk de kerk van Hofstade en enkele beschermde arbeiderswoningen. Aan de hand van een
werkbundel en observatie leren ze deze plaats beter kennen.

4. Doelgroep
3de graad: 5de en 6de leerjaar

5. Tijdsduur
Voor de instructie van de afspraken rond veiligheid reken je 5 minuten.

De verplaatsing naar het centrum bedraagt 10 minuten. Rekening houdend met het tempo van de leerlingen
voorzie je dus best 15 minuten. Heen en terug is dit dus 30 minuten.

Om de verschillende opdrachten uit te voeren voorzie je best 50 minuten.

De instructie voor de opdrachten in de bundel zal ongeveer 10 minuten duren.

De volledige les bedraagt dus ongeveer 95 minuten. Zelf voorzie ik nog 10 minuten speling voor onverwachte
omstandigheden.

6. Eindtermen
MM ET 3.8
- Mens en maatschappij - Historische Tijd
De leerlingen kunnen aan de hand van een voorbeeld illustreren dat een actuele toestand, die voor kinderen
herkenbaar is, en die door de geschiedenis beïnvloed werd, vroeger anders was en in de loop der tijden
evolueert.
MM ET 3.9
- Mens en maatschappij - Tijd
De leerlingen tonen belangstelling voor het verleden, heden en de toekomst, hier en elders.
MM ET 4.12
- Mens en maatschappij - Ruimte
De leerlingen kunnen in een landschap gericht waarnemen en ze kunnen op een eenvoudige wijze
onderzoeken waarom het er zo uitziet.
MM ET 4.16

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

 - Mens en maatschappij – Ruimte
De leerlingen tonen zich in hun gedrag bereid rekening te houden met andere weggebruikers.
WO T1 136
- Wereldoriëntatie - Ruimte
De leerling vindt op een plattegrond van de eigen school, gemeente of stad de voor hem bekende plaatsen
terug.
WI ET 1.16
- Wiskunde- Getallen
De leerlingen kunnen de uitkomst van een berekening bij benadering bepalen.
SV ET 3
- Sociale vaardigheden – Samenwerking
De leerlingen kunnen samenwerken met anderen zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of
etnische origine.

7. Leerinhoud
- Gebouwen en hun omgeving veranderen door de jaren heen.
- De O.L-Vrouwekerk is omringd door een kerkhof en werd gebouwd in de 18de en 19de eeuw.
- Er zijn verschillende soorten daken: lessenaarsdak, zadeldak, tentdak, schilddak, etc...

- Een arbeiderswoning heeft vaak een zadelzak.

- Je kan de omtrek van de stam van een boom ook meten door armlengtes te tellen.

8. Lesdoelen
De leerlingen kunnen:

- Gebouwen/huizen van vroeger herkennen op een oude foto. (OWti5/OWti7)

- Verschillen in nieuwe en oude gebouwen aanduiden op een oude foto. (OWti5/OWti7)
- Nieuwe/veranderde elementen aanvullen op een oude foto. (OWti5/OWti7)
- Erfgoed gericht waarnemen om hiermee aan de slag te gaan. (OWru5)
- Met respect omgaan met erfgoed (IVds2)
- Zich op een veilige manier in het verkeer verplaatsen. (OWru7)
- Een gerichte schatting maken bij de omtrek en hoogte van een ruimtelijk voorwerp. (WDrv2)
- Samenwerken om een gemeenschappelijk doel te bereiken (SErv3)
- Elkaar helpen bij opdrachten ongeacht de relatie die personen met elkaar hebben (SErv4)

9. Materiaal
- Verplaatsing:
Fluohesjes (voor elke leerling)

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

 - Opdrachten:
Leerkracht:

- Werkbundels (voor elke leerling)

- Ipads (1 per groep)
- extra schrijfplankjes

Leerlingen:

- potloden/balpennen
- schrijfplankjes

10. Organisatie
Je start deze omgevingsopdracht met het overlopen van de afspraken. Dit doe je nog in de klas. Je overloopt
de afspraken rond het verkeer en rond wat van hen verwacht wordt tijdens de opdrachten.

Je vertrekt best net na een speeltijd. Overloop voor de speeltijd de afspraken en verdeel de groepjes. De
leerlingen kunnen dan al hun materiaal al klaarleggen op hun bank (rugzak met Ipad, schrijfgerief,…). Na de
speeltijd hoeven de leerlingen dan alleen nog maar de rugzak te nemen en hun fluohesje aan te doen. Zo
verlies je geen tijd.

Bij de verplaatsing lopen de leerlingen per 2. Als je alleen bent bij deze opdracht, zorg dan dat je achteraan
loopt, en duidelijk meegeeft aan de leerlingen wanneer ze moeten stoppen met wandelen. Wanneer je
achteraan loopt kan je steeds iedereen in het oog houden.

Wanneer ze aankomen kunnen de leerlingen onmiddellijk beginnen aan de opdrachten. Let wel op dat elke
groep met een andere opdracht start. Zo vermijd je dat alle groepen samen staan.

Spreek met de leerlingen een duidelijk signaal af wanneer ze moeten doorschuiven van opdracht en wanneer
ze allemaal terug moeten keren wanneer de activiteit is afgelopen.

Op het plein is er voldoende plaats om de opdrachten op een rustige en veilige manier te maken. Wees als
leerkracht wel steeds alert wanneer leerlingen zich verplaatsen.

Wanneer de groepjes de opdrachten hebben gemaakt keren we terug naar de school. Dit doen we op
dezelfde manier als het heengaan.

11. Werkbladen – instructiebladen – richtlijnen…

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs

12. Bronnen
Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart met kerkhof [online]
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/416 (Geraadpleegd op 31-03-2021)

Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Dorpswoning [online] https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/413

(Geraadpleegd op 31-03-2021)

Agentschap Onroerend Erfgoed 2021: Opgaande linde als vredesboom [online]

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/130407 (Geraadpleegd op 31-03-2021)

13. Achtergrondinformatie voor de leerkracht

Hofstade kerk

Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk is de kerk van Hofstade, omringd door een zandstenen muur. De kerk
werd gebouwd in de 18de eeuw, maar werd heropgebouwd in de 19de eeuw (1858). Daardoor zien we in
deze gotische kerk ook 18de- en 19de-eeuwse aanpassingen.

De kerk wordt omringd door een kerkhof. De oudste grafsteen daar dateert uit 1746. Het is het sterk
gerestaureerde grafkruis voor Bruylant.

Arbeiderswoningen

Rond de kerk bevinden zich tal van arbeiderswoningen uit de 19de eeuw. Op één woning zien we het jaartal
(1801). We zien in het heden een sterk verbouwde begane grond, en daardoor zijn deze woningen moeilijk te
herkennen op foto's uit het verleden.

De arbeiderswoningen bestaan meestal uit twee verdiepingen en hebben een zadeldak.

Soorten daken: lessenaarsdak, zadeldak, tentdak, schilddak, etc...

Lindeboom

Ook wel de 'Vrijheidsboom' genoemd. Deze boom staat op het dorpsplein van Hofstade, tegen de
kerkhofmuur aan de westkant (dicht bij de ingang van de kerk). Volgens 'Liber Memoralis' werd de boom
geplant op 22 november 1918, na de negenuurdienst voor de gesneuvelde soldaten in de Eerste
Wereldoorlog.

Het is een zomerlinde met een stamomtrek van +/- 2,5m. Een vrijstaande lindeboom met deze grootte is
zeldzaam in Vlaanderen.

Arteveldehogeschool – Educatieve bacheloropleiding voor lager onderwijs