ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent

Educatieve bachelor lager onderwijs

Naam student: Gaëlle Verschoore Leergroep OLO2C

Naam mentor: Stefanie Teerlinck Klas 6D Aantal lln.: 21
School: De Wegel, Eeklo

MAANDAG 23/11/20 Handtekening mentor + datum:

Van tot
Leergebied(onderdeel): WO
Lesonderwerp: Nieuwe tijden

Leerplandoelen: Leerplan: ZILL – OVSG – GO! – andere

IKwn1 Gevoelig zijn voor wat zinvol, goed, schoon, waardevol … is voor zichzelf én voor
anderen. Een persoonlijk geweten ontwikkelen

OWti5 Ervaren, onderzoeken, vaststellen en uitdrukken hoe de werkelijkheid verandert en

de kennis erover evolueert in de tijd

OWti3 Gebeurtenissen uit het eigen leven en uit de geschiedenis verkennen en in de tijd
situeren
De indeling van de Europese geschiedenis kennen en daarbij de volgende perioden onderscheiden en
• prehistorie / oudheid (tot ca. 500 n.C)
• middeleeuwen (van ca. 500 n.C tot ca. 1500)
• nieuwe tijden (van ca. 1500 tot 'onze tijd')
• onze tijd (de tijd waarin het voor leerlingen nog mogelijk is om levende getuigen te ontmoeten)
Historische elementen uit hun omgeving en belangrijke historische figuren en gebeurtenissen waarmee
in de juiste tijdsperiode aan de hand van een tijdband

SErv3 Samenwerken met anderen en zo bijdragen aan het realiseren van een
gemeenschappelijk doel

MEva1 Technische en instrumentele computervaardigheden ontwikkelen

Een presentatietoepassing kiezen - een eenvoudige presentatie ontwerpen,
opmaken en presenteren

Leerinhoud:
• De nieuwe tijden beginnen circa 1500 en eindigen in 1945
• Kinderarbeid = kinderen moesten hard werken. Zowel thuis als op het land, in de mijnen of in
fabrieken. Ze moesten dit al van jonge leeftijd doen.
• Frank = de vroegere munteenheid in België. 40 frank staat gelijk aan 1 euro.
• Leerplicht = Door deze wet moesten kinderen van 6 tot 12 jaar oud naar school gaan.
• Daens = een film over pastoor Daens. In de film zie je de werkomstandigheden van arbeiders in
de nieuwe tijden.

1
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

• Verschil tussen de dorpsschool en de school nu. De dorpsschool is vuil, er is weinig licht, de

leraar trekt aan de oren van kinderen, niet elk kind heeft zijn eigen bank.
• De fiets was niet altijd zoals we die nu kennen. De eerste versie van de fiets was een loopfiets,
de tweede versie was een fiets met een groot voorwiel en een ketting, de derde versie van de
fiets is de fiets hoe we die vandaag kennen. Twee gelijke wielen, trappers en een ketting.
• Belangrijke uitvindingen uit de nieuwe tijd zijn: telefoon, auto, bioscoop, kompas, karveel
• Dankzij de stoommachine kwamen er fabrieken (spinnerij, weverij)
• De kolen worden in de stoommachine verhit. Die kolen halen ze diep uit de mijnen. Het wordt
zo warm in de ketel dat er stoom ontsnapt. Die stoom heeft zoveel kracht dat die het wiel in
werking kunnen zetten.
• Een sextant = met een sextant is het mogelijk je positie te bepalen.
• Columbus vertrok op ontdekkingsreis omdat Istanbul was ingenomen door de Turken. Zij
verboden de handel met Europa via de zwarte zee. Columbus zocht een andere weg naar Indië.
• Columbus haalde persoonlijk voordeel uit zijn tocht. Zo wordt hij admiraal op alle eilanden die
hij ontdekt en van alle goederen die hij ontdekt mag hij 1/10 houden.
• Een andere belangrijke reden om op ontdekking te gaan was om in ontdekte gebieden de
plaatselijke bevolking tot het christendom te bekeren.
• Voor Columbus op ontdekking ging had niemand in Europa weet van Amerika. Op
wereldkaarten was nog geen spoor te vinden van Amerika.
• Columbus heeft altijd gedacht dat hij een andere route naar Indië had gevonden.
• Bartolomeu Dias = een Portugese zeevaarder
• Columbus = een Portugees die in opdracht van Spanje op ontdekking vertrekt
• Portugal en Spanje verdeelden de oceaan onder elkaar zodat ze niet in elkaars vaarwater
terecht kwamen.
• Kolonie = een gebied buiten je eigen land. Vooral bedoeld om winst te maken.
• Amerika bevat heel wat grondstoffen zoals goud, zilver, suiker, tabak, aardappelen…
• De europeanen waren beter uitgerust voor een gevecht dan de indianen
• Afrikanen werden tegen hun wil verscheept naar Amerika om daar op de plantages te werken.
• Slavenhandel = het kopen en verkopen van mensen. Vaak werden die mensen gebruikt om
zwaar en hard werk te doen.
• Congo is lang een kolonie van België geweest.
• Kinderarbeid gebeurt de dag van vandaag nog steeds. Bijvoorbeeld in Myanmar.
• Mensen komen in opstand tegen de beelden van Koning Leopold 2 omdat hij verantwoordelijk si
voor veel leed in Congo.

Lesdoelen: (de leerlingen kunnen)

1. Benoemen dat er vier grote thema’s aan bod komen in de Nieuwe Tijden (OWti3)
2. Over minstens één thema een diepere uitleg geven (Owti3)
3. Het verband zien tussen uitvindingen – ontdekkingsreizen – kolonisatie (Serv3)
4. Kritisch zijn over gemaakte keuzes in de nieuwe tijden (Ikwn1)
5. De begin- en einddatum van de nieuwe tijden noteren (Owti3)
6. Een digitale mindmap maken met hulp van een stappenplan (Meva1)
7. Een presentatie geven met ondersteuning van een mindmap (Meva1)

Beginsituatie specifiek voor deze les:

Situering in het leerproces: aanbrengen inoefenen
Voorkennis van de klasgroep:
• De periodisering van de nieuwe tijden is al klassikaal aangebracht.
• de thema’s kinderarbeid, uitvindingen, ontdekkingsreizen en kolonisatie zijn al uitgebreid aan
bod gekomen in groepjes

2
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

• ipads worden regelmatig in klas gebruikt, de leerlingen zijn het gewoon om hiermee te werken.
• Elke week brengt iemand nieuws uit de media, de leerlingen zijn het gewoon om iets voor te
dragen voor de klas.
• Ze hebben in het 4e leerjaar een mindmap leren maken.
• Op de ipad hebben ze nog geen mindmap gemaakt.
Leerling specifieke gegevens + acties:
•

Bronnen: volgens de APA-normen

Bartolomeu Dias - Wikikids. (2019, 29 mei). WikiKids. https://wikikids.nl/Bartolomeu_Dias
Boelens, S., Geuens, K., Hosten, F., Latré, B., Smits, W., Van der Meeren,
C., Vanwildenmeersch, N., & Verhasselt, K. (2015). Memoria
4 Handboek (1ste editie) [E-book]. Pelckmans.
https://oauth.digiboek.be/nl/magazine/1105/49813?minimal_inferface=true
De Braekeleer, F. (1854). De dorpsschool [Schilderij]. Koninklijk Museum voor Schone
Kunsten, Antwerpen, België. https://3.bp.blogspot.com/-QA0J-
RFMTak/Wa5uKyLgb9I/AAAAAAAAARM/2Jh6tInDvr0xsj-
htl8VhYUl4pmLkfuhwCLcBGAs/s1600/scannen0034.jpg
filmfragment daens (werkomstandigheden). (2015, 4 november). [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=eWZl_9FLrDE
Kolonie - Wikikids. (2019, 9 december). WikiKids. https://wikikids.nl/Kolonie
NTR. (2020, 1 september). Slavenhandel in de Gouden Eeuw - Rijk door de handel in
mensen [Video]. SchoolTV. https://schooltv.nl/video/slavenhandel-in-de-gouden-
eeuw/#q=slavenhandel
Schooltv. (2004a, januari 30). Columbus op reis - Augustus 1492 [Video]. SchoolTV.
https://schooltv.nl/video/columbus-op-reis-augustus-1492/#q=columbus
Schooltv. (2004b, januari 30). Ontdekkingsreiziger Columbus - Een nieuwe zeeweg naar
Azië [Video]. SchoolTV. https://schooltv.nl/video/ontdekkingsreiziger-columbus-een-
nieuwe-zeeweg-naar-azie/#q=columbus
Schooltv. (2012a, juli 8). De eerste stoommachines - Geen handwerk maar
machinewerk [Video]. SchoolTV. https://schooltv.nl/video/de-eerste-stoommachines-
geen-handwerk-maar-machinewerk/#q=stoommachine
Schooltv. (2012b, juli 8). Uitvindingen uit de negentiende eeuw - Dankzij de
stoommachine [Video]. SchoolTV. https://schooltv.nl/video/uitvindingen-uit-de-
negentiende-eeuw-dankzij-de-stoommachine/#q=stoommachine
Wigcher Verstraete. (2016, 15 mei). Op zoek naar goud en specerijen. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=bCNuHH9KAAY
Wikipedia. (2020, 19 oktober). Sextant - Wikikids. Wikikids. https://wikikids.nl/Sextant

Bijlagen: bordschema, ingevulde werkbladen, teksten …

• Stappenplan om een goede mindmap te maken
• Prowise bordschema
• Verbetersleutel
• Weebly handleiding vriendenboekje

Materiaal / locatiewijziging:
• ipads

3
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

Lesopbouw

1. klassikaal lesverloop verwoorden + stappenplan ter ondersteuning

oriënteren verwerven verwerken afronden
1,2,3,4,5

Organisatie:
De banken staan opnieuw in 4 groepen

Instructie:
Vandaag werken jullie verder aan de bundels. Als jullie klaar zijn mogen jullie een verbetersleutel
komen halen. Zijn jullie bundels verbeterd? Dan begin je met een mindmap te maken in groep. Straks
moeten jullie kort jullie thema voorstellen aan de rest van de klas. Vooraan gaan jullie vertellen wat
je geleerd hebt. Die korte presentatie duurt minimum 4 minuten en maximum 10 minuten. Gebruik
de timers op jullie ipad om eens te oefenen. Iedereen uit de groep moet iets vertellen.

2. In themagroepjes een mindmap maken over kinderarbeid, uitvindingen, ontdekkingsreizen

en kolonisatie.
oriënteren verwerven verwerken afronden
6

Opdracht:
De leerlingen verbeteren hun bundel met de verbetersleutel.
Daarna maken bekijken ze het stappenplan om een mindmap te maken.

Begeleiding:
Op het digitaal bord staat stap voor stap wat ze moeten doen.
1. Bundels afwerken
2. Bundels verbeteren
3. Mindmap maken
4. Klaar? Hand opsteken, juf komt controleren
5. Klaswebsite aanvullen op de computer (vriendenboekje)

3. In themagroepjes de kern van kinderarbeid, uitvindingen, ontdekkingsreizen en kolonisatie

in een mindmap zetten
oriënteren verwerven verwerken afronden
2,6

Opdracht:
De leerlingen passen het stappenplan toe. Ze maken in hun groep één mindmap over hun thema.

4
ARTEVELDEHOGESCHOOL Campus Brusselsepoortstraat, Brusselsepoortstraat 93 – 9000 Gent
Educatieve bachelor lager onderwijs

4. In themagroepjes de kern van kinderarbeid, uitvindingen, ontdekkingsreizen en kolonisatie

vertellen aan de klas aan de hand van een mindmap
oriënteren verwerven verwerken afronden
7

Opdracht:
De leerlingen presenteren hun thema met ondersteuning van de mindmap die ze maakten. Hun
presentatie is minimum 4 minuten en maximum 10 minuten. Na de presentatie mag de rest van de
klas vragen stellen en / of feedback geven over de presentatie.

5. Individueel iets noteren dat is bijgebleven via Padlet

oriënteren verwerven verwerken afronden
7

Opdracht:
De leerlingen scannen de QR code op hun ipad en vullen allemaal iets in dat ze interessant vonden
om te weten te komen over de Nieuwe Tijden.

Evaluatie: Evalueer hier je eigen pedagogisch, didactisch en/of organisatorisch handelen. Wat deed je goed en
waarom? Wat ging niet goed en waarom? (Denk aan voorbereiding en realisatie.) Doe een verbetervoorstel.