Gawain 24: SUBUKIN NATIN

Basahin at unawain ang Kabanata 1: Sa Ibabaw ng Kubyerta. Suriin ito gamit ang talahanayan sa
ibaba bilang iyong gabay sa pagsusuri.

KABANATA 1

SA IBABAW NG KUBYERTA

https://www.facebook.com/207414499807766/posts/kabanata-1sa-ibabaw-ng-kubyertael-
filibusterismoisang-umaga-ng-buwan-ng-disyembr/207925466423336/

Isang umaga ng buwan ng Disyembre, ang Bapor Tabo na naghahatid ng maraming manlalakbay
na patungo sa lalawigan ng Laguna ay hirap na hirap sa pagsalunga sa malakas na agos ng Ilog
Pasig.

Ang bapor na ito ay mabigat at pabilog na parang tabo na pinaghanguan ng pangalan nito. Lulan
sa kubyerta nito sina Don Custodio, Ben Zayb, Padre Irene, Padre Salvi, Donya Victorina, Kapitan
Heneral at Simoun.

Naging mainit ang pagtatalo nang magawi ang pag-uusap tungkol sa pagpapailalim ng ilog Pasig
upang malutas ang suliranin sa paglalakbay. Mungkahi ni Don Custodio: mag-alaga ng itik.
Pumasok sa kainitan ng pagtatalo ang mag-aalahas na si Simoun na kilalang tagapayo ng Kapitan
Heneral at nagsabi na ang suliranin tungkol sa mga lawang hindi matino ay napakadali. Aniya,
gumawa ng tuwid na kanal na mag-uugnay sa lawa ng Laguna at sa look ng Manila.

Labis na nagulat ang mga kausap ni Simoun sa kanyang mga tinuturan, subalit patuloy na nakikinig
ang mga ito sa kanyang mga mungkahi. Lalo pang namangha ang mga kausap ni Simoun nang
iminungkahi niyang huwag bayaran ang mga manggagawa at mas makabubuting ang mga bilanggo
at mga bihag ang gagawa ng trabaho. Ipinagpatuloy pa niya na kung mamarapatin, maging ang
mga matatanda at mga bata ay pagtrabahuin din. Hayaan daw na magdala ng kanya-kanyang
pagkain at kagamitan ang mga manggagawa. Nagkasagutan sila ni Don Custodio at ng ilang pari.
Ayon sa ibang sakay, siguradong mag-aalsa ang mga tao kung ganito ang mangyayari. Napunta ang
mainit na usapin sa mga pato na inaalagaan sa Pateros at Pasig at naging punto ng pag-uusap ang
kinakain ng mga ito.

Nang marinig ito ni Donya Victorina, paismid at palamya siyang nagsalita na kung ang lahat ay
gugugol ng panahon sa pag-aalaga ng mga pato ay siguradong dadami ang balot na labis niyang
inaayawan at pinandidirihan.
Mga Tanong at Sagot

1. Paano pinaghahambing ni Rizal ang Bapor Tabo at ang Pamahalaan?

Tugon

a. Sa pagkakaroon ng 2 lugar ng tao sa kubyerta at sa ilalim ng kubyerta, tulad ng paglalagay ng

pamahalaan na may mga taong mataas ang uri, tulad ng mga Kastila, mayayaman at prayle: at
mga abang mamamayang tulad ng mga mestiso at indiyo.

b. Sa mabagal nguni’t mapagmalaking palakad tulad ng pamahalaan na halos hindi nakausad sa

may 300 taong pamumuno sa Pilipinas.

c. Sa pagkulapol na pinturang puti - nagpapanggap na malinis at marangal ngunit’t makikita ang

mga dumi sa likod ng pinta tulad ng mga walang katarungang pagpatay at pagbilanggo, ng mga
kabulukan, katiwalian at iba pa sa pamahalaan at simbahan.

d. Sa bilog na anyo ng bapor - nagpapakilalang ang pamahalaan ay walang malinaw na kaanyuan;

walang plano ng pagiging unahan, hulihan, tagiliran na tulad ng pamahala noon na walang yaring
plano ng pagpapalakad.

e. Sa paggamit ng makina at tikin tulad ng pamahalaan, may namamahalang sibil, tulad ng Kap.
Heneral at iba pang taong pamahalaan at ang prailesya o mga kura. Noon ay may union of church
and state o pagiging magkatulong ng pamahalang sibil at ng simbahan sa pagpapalakad ng mga
suliraning pampulitika at pangkabuhayan ng bayan. Alin ang makina at alin ang tikin? Ang makina
na siyang tuwirang nagpapatakbo sa bilog na bapor ng pamahalaan, bilog sapagkat walang plano
at di alam kung saan ang patungo at saan ang pabalik, ay siyang pamahalaang sibil, samantalang
ang mga tikin ay siyang mga kura na nagsasabi kung saan dapat patungo ang bapor ng
pamahalaan. (Dapat mabatid kung ano ang tikin.)

PANITIKAN SA IBABAW NG KUBYERTA (KABANATA 1)

MAHALAGANG Anong uri ng teoryang pampanitikan ang lumutang sa loob ng kabanata?
TANONG
SAGOT / Ang makikitang teoryang pampanitikan na ginamit sa loob ng kabanata ay
ang teoryang sosyolohikal at Marxismo.
CLAIM
EBIDENSIYA / 1. Naging mainit ang pagtatalo nang magawi ang pag-uusap tungkol
PATUNAY sa pagpapailalim ng ilog Pasig upang malutas ang suliranin sa
paglalakbay. Mungkahi ni Don Custodio: mag-alaga ng itik.
Pumasok sa kainitan ng pagtatalo ang mag-aalahas na si Simoun na
kilalang tagapayo ng Kapitan Heneral at nagsabi na ang suliranin
tungkol sa mga lawang hindi matino ay napakadali. Aniya, gumawa
ng tuwid na kanal na mag-uugnay sa lawa ng Laguna at sa look ng
Manila.
 2. Nang marinig ito ni Donya Victorina, paismid at palamya siyang
nagsalita na kung ang lahat ay gugugol ng panahon sa pag-aalaga
ng mga pato ay siguradong dadami ang balot na labis niyang
inaayawan at pinandidirihan.
RASON / Ito ang naging patunay ko sa aking claim o sagot dahil ang sitwasyong
PALIWANAG nangyari sa kabanata ay nagpapakita ito ng kaapihang dinanas ng tauhan
sa kwento. Nagbibigay rin ng akda na sumasalamin sa mga tunay na
nangyayari sa lipunan. Nagpapakita din ito ng labanan ng dalawang
puwersa, nagpapakita din ito ng pag-aapi dahil sabi ni simoun ay lahat
pagtatrabohan matanda man o bata at sila ang magdadala ng sarili nilang
pagkain at kagamitan ang mga manggagawa. Ang buhay kung minsan ay
isang Bapor Tabo. Nasa itaas ang may kapangyarihan. Ngunit hindi ito
nangangahulugan na ligtas na sila sa mga suliranin dahil sila mismong nasa
taas ay ang gumagawa ng kanilang mga intindihin.

Mamarkahan ang iyong magiging kasagutan gamit ang rubrik sa ibaba.

PUNTOS PAMANTAYAN
4 Kompleto, wasto at naipaliwanag nang mabuti ang mga kasagutan.

3 Kompleto at wasto ang mga kasagutan.

2 May kaugnayan ang mga naibigay na kasagutan ngunit kulang.

1 Maraming kulang na mga kasagutan at ang iilan ay walang kaugnayan.

0 Walang kasagutang naibigay.