Giaovienvietnam.

com

BÀI TẬP

XÁC ĐỊNH CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ, TRẠNG NGỮ TRONG CÂU

Bài 1: Xác định chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữa trong câu sau

Qua khe dậu, ló ra mấy quả đỏ chói.

1.
TN VN CN
Những tàu lá chuối vàng ối xoã xuống như những đuôi áo, vạt áo.
2.
CN VN
Ngày qua, trong sương thu ẩm ướt vào mưa rây bụi mùa đông, những chùm hoa khép miệng
TN1 TN2 CN
3.
bắt đầu kết trái.
VN
Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc gây kín đáo và lặng lẽ.
4.
CN1 CN2 CN2 VN2
Đảo xa// tím pha hồng.
5.
CN VN
Rồi thì cả một bãi vông lại bừng lên, đỏ gay đỏ gắt suốt cả tháng tư.
6.
CN VN TN
Dưới bóng tre của ngàn xưa, thấp thoáng một mái chùa cổ kính.
7.
TN VN CN
Hoa móng rồng bụ bẫm như mùi mít chín ở góc vườn nhà ông Tuyên.
8.
CN VN TN
Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lí đó không bao giờ thay đổi.
9.
CN1 VN1 CN2 VN2 CN3 VN3
Tôi rảo bước và truyền đơn cứ từ từ rơi xuống.
10.
CN1 VN1 CN2 VN2
Chiều chiều, trên triền đê, đám trẻ mục đồng chúng tôi thả diều.
11.
TN1 TN2 CN VN
Tiếng cười nói// ồn ã.
12.
CN VN
Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân// đua nhau toả mùi
13.
thơm. CN VN
Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc.
14.
TN CN VN
Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ vỗ nhẹ vào hai bờ cát.
15.
TN1 CN1 VN1 CN2 VN2
Ánh trăng trong// chảy khắp cành cây kẽ lá, tràn ngập con đường trắng xoá.
16.
CN VN
Cái hình ảnh trong tôi về cô, đến bây giờ, vẫn còn rõ nét.
17.
CN TN VN
18. Ngày tháng// đi thật chậm mà cũng thật nhanh.
 Giaovienvietnam.com

CN VN
Đứng bên đó, Bé trông thấy con đò, xóm chợ, rặng trâm bầu và cả những nơi ba má Bé
TN CN VN
19.
đang đánh giặc.

Một bác giun bò đụng chân nó mát lạnh hay một chú dế rúc rích// cũng khiến nó giật mình,
20. CN VN
sẵn sàng tụt xuống hố sâu.
Những con bọ nẹt béo núc, mình đầy lông lá giữ tợn// bám đầy các cành cây.
21.
CN VN
Trưa, nước biển xanh lơ và khi chiều tà, biển đổi sang màu xanh lục.
22.
TN1 CN1 VN1 TN2 CN2 VN2
Trên nền cát trắng tinh, nơi ngực cô Mai tì xuống đón đường bay của giặc, mọc lên những
23. TN1 TN 2 VN CN
bông hoa tím.
Từ phía chân trời, trong làn sương mù, mặt trời buổi sớm đang từ từ mọc lên.
24.
TN1 TN2 CN VN
Giữa đồng bằng xanh ngắt lúa xuân, con sông Nậm Rốm trắng sáng có khúc ngoằn ngoèo,
25. TN CN VN
có khúc trườn dài.
Rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran.
26.
TN CN VN
Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng chân người chạy lép nhép.
27.
TN CN1 VN1 CN2 VN2
Trong sương tối mịt mùng, trên dòng sông mênh mông, chiếc xuồng của má Bảy chở thương
TN1 TN2 CN
28.
binh lặng lẽ xuôi dòng.
VN
Sống trên cái đất mà ngày xưa, dưới sông “cá sấu cản trước mũi thuyền”, trên cạn “hổ rình
TN
29.
xem hát” này, con người phải thông minh và giàu nghị lực.
CN VN
Buổi sáng, ngược hướng chúng bay đi tìm ăn và buổi chiều theo hướng chúng bay về ổ,
TN
30.
con thuyền sẽ tới được bờ.
CN VN
Mỗi lần Tết đến, đứng trước những cái chiếu bày tranh làng Hồ giải trên các lề phố Hà Nội,
TN1 TN 2
31.
lòng tôi thấm thía một nỗi biết ơn đối với những người nghệ sĩ tạo hình của nhân dân.
CN VN
Hồi còn đi học, Hải rất say mê âm nhạc.
32.
TN CN VN
33. Học// quả là khó khăn vất vả.
 Giaovienvietnam.com

CN VN
Tiếng cá quẫy// tũng toẵng xôn xao quanh mạn thuyền.
34.
CN VN
Những chú gà nhỏ như những hòn tơ// lăn tròn trên bãi cỏ.
35.
CN VN
Sau những cơn mưa xuân, một màu xanh non ngọt ngào, thơm mát trải ra mênh mông trên
TN CN VN
36.
khắp các sườn đồi.

Đứng trên mui vững chắc của chiếc xuồng máy, người nhanh tay có thể với lên hái được
TN CN VN
37.
những trái cây trĩu xuống từ hai phía Cù Lao.

Khoảng gần trưa, khi sương tan, đấy là khi chợ náo nhiệt nhất.
38.
TN1 TN2 CN VN
Cây chuối cũng ngủ, tàu lá lặng đi như tiếp vào trong nắng.
39.
CN1 VN2 CN2 VN2

Đột ngột và mau lẹ, bọ vẹ ráng hết sức cong người chồm lên cái xác của mình, bám chặt lấy
40. TN CN VN
vỏ cây, rút nốt đôi cánh mềm ra khỏi xác ve.

Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát trầm tư; cây
CN1 VN 1 CN2
41.
đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và những đứa con về thăm
quê mẹ. VN 2
Chiếc lá thoáng tròng trành, chú nhái bén loay hoay cố giữ thăng bằng rồi chiếc thuyền đỏ
CN1 VN1 CN2 VN2 CN3
42.
thắm lặng lẽ xuôi dòng.
VN3
Mấy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra// hót râm ran.
43.
CN VN
Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước ra, và tung tăng trong ngọn gió
TN CN VN
44.
nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những thân cành.

Chiều nào cũng vậy, con chim hoạ mi không biết từ phương nào bay đến đậu trong bụi tầm
45. TN CN VN
xuân ở vườn nhà tôi mà hót.
46. Cho nên những buổi chiều tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã, như một điệu đàn trong
TN CN1 VN1
bóng xế mà âm thanh vang mãi trong tĩnh mịch, tưởng như làm rung động lớp sương lạnh
CN2 VN 2
 Giaovienvietnam.com

mờ mờ rủ xuống cỏ cây.

Về mùa xuân, khi mưa phùn và sướng sớm lẫn vào nhau không phân biệt được thì cây gạo
TN1 TN2 CN
47.
ngoài cổng chùa, lối vào chợ quê bắt đầu bật ra những chiếc hoa đỏ hồng.
VN
Giữa lúc Nhĩ đang nhìn thấy trong tưởng tượng chính mình trong tấm áo màu xanh trứng sáo
TN 1
và chiếc mũ nan rộng vành, như một nhà thám hiểm đang chậm rãi đặt từng bước chân lên
48.
TN 2
cái mặt đất dấp dính phù sa – chợt sau lưng có tiếng ho, Nhĩ quay lại.
TN 3 CN VN

Bài 2. Xác định chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ (nếu có) trong các câu dưới đây và
cho biết, các câu đó thuộc kiểu câu nào xét theo cấu tạo ngữ pháp.

1. Sau 80 năm giời làm nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay chúng ta cần
phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta
theo kịp các nước khác trên hoàn cầu.

Kiểu câu:…………………………………

2. Qua khe dậu, ló ra mấy quả ớt đỏ chói. 

Kiểu câu:…………………………………

3. Mùa thu, gió thổi mây bay về phía cửa sông, mặt nước phía dưới cầu Tràng
Tiền đen sẫm lại, trong khi phía trên này lên mãi gần Kim Long, mặt sông sáng
màu ngọc lam in những vệt mây hồng rực rỡ của trời chiều.
Kiểu câu:…………………………………

4. Phố ít người, con đường ven sông như dài thêm ra dưới vòm lá xanh của hai
hàng cây.

Kiểu câu:…………………………………
 Giaovienvietnam.com

5. Phía bên sông, xóm Cồn Hến nấu cơm chiều, thả khói nghi ngút cả một vùng tre
trúc. 
Kiểu câu:…………………………………

6. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của thuyền
chài gỡ những mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước khiến mặt sông nghe như
rộng hơn. 

Kiểu câu:…………………………………

7. Và khi dãy đèn bên đường bắt đầu thắp lên những quả đèn tím nhạt, chuyển dần
sang màu xanh lá cây và cuối cùng nở bung ra trong màu trắng soi rõ mặt người
qua lại thì khoảnh khắc yên tĩnh của buổi chiều cũng chấm dứt. 

Kiểu câu:…………………………………

8. Giữa những đám mây xám đục, vòm trời hiện ra như những khoảng vực xanh
vòi vọi. 

Kiểu câu:…………………………………

9. Một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên chiếc khăn quàng đỏ và mái tóc xoã
ngang vai của Thuỷ; những sợi cỏ đẫm nước lùa vào dép Thuỷ làm bàn chân nhỏ
bé của em ướt lạnh. 

Kiểu câu:…………………………………

10. Người trong làng gánh lên phố những gánh rau thơm, những bẹ cải sớm và
những bó hoa huệ trắng muốt. 

Kiểu câu:…………………………………

11. Bầy sáo cánh đen mỏ vàng chấp chới liệng trên cánh đồng lúa mùa thu đang
kết đòng. Mặt trời đã mọc trên những ngọn cây xanh tươi của thành phố.
Kiểu
câu............................................................................................................................
12. Trên các trảng rộng và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các lạch
 Giaovienvietnam.com

nước, nơi mà sắc lá còn xanh, ta có thể nghe tiếng gió vu vù bất tận của hàng
nghìn loại côn  trùng có cánh không ngớt bay đi bay lại trên những bông hoa nhiệt
đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng. 

Kiểu câu:…………………………………

12. Mùi hương ngòn ngọt nhức đầu của những loài hoa rừng không tên tuổi đằm
vào ánh nắng ban trưa, khiến con ngươi dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả lưng
dưới một bóng  cây nào đó, để cho thứ cảm giác mệt mỏi chốn rừng trưa lơ mơ
đưa mình vào một giấc  ngủ chẳng đợi chờ.

Kiểu câu:…………………………………

13. Hoa lá, quả chín, những vạt nấm ẩm ướt và con suối chảy thầm dưới chân đua
nhau tỏa hương.

Kiểu câu:…………………………………

14. Chúng tôi đi bên những rừng cây âm âm, những cây hoa chuối đỏ rực lên như
ngọn lửa, những thác trắng xóa tựa mây trời.

Kiểu câu:…………………………………

15. Mặt trời sáng rực chiếu qua những đám mây trắng như kẹo bông làm những tia
nắng chiếu chệch đi, toả ra như nan quạt xuống cánh đồng xa.

Kiểu câu:…………………………………

16. Mặt trời chiếu vào những ngọn sóng nhỏ lăn tăn lóng lánh như những hạt kim
cương rải rác trên mặt biển.

Kiểu câu:…………………………………

17. Mặt trời đỏ ối đã xuống thấp dần, cái đĩa cháy rực của nó đã chạm tới viền
đám mây xam xám phía đằng tây.

Kiểu câu:…………………………………
 Giaovienvietnam.com

18. Trên nền cát, nơi cô tì xuống đón đường bay của giặc, mọc lên những bông
hoa tím biếc.

Kiểu câu:…………………………………

19. Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon
chót, như chứa lửa, chứa nắng. 

Kiểu câu:…………………………………

20. Trên cao, trập trùng những đám mây trắng; dưới thảm cỏ, đàn bò thi nhau gặm
cỏ.

Kiểu câu:…………………………………

21. Một bác giun bò đụng chân nó mát lạnh hay một tiếng dế rúc rích cũng khiến
nó giật mình, tụt nhanh xuống hố sâu

Kiểu câu:…………………………………

22. Trong bóng nước láng trên trên mặt cát như gương, những con chim bông biển
trong suốt như thủy tinh lăn tròn trên những con sóng. 

Kiểu câu:…………………………………

23. Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho đoàn quân danh dự
đứng trang nghiêm. 

Kiểu câu:…………………………………

24. Trong rừng, tiếng suối chảy róc rách, tiếng chim chóc gọi nhau ríu ran không
ngớt.
Kiểu câu:…………………………………

25. Khu vườn mùa xuân trong kí ức thơ dại của tôi là một bức tranh rực rỡ với
những  bông cúc vàng tươi, bông hồng nhung đỏ thắm duyên dáng và bông hoa
móng tay hồng  tươi như thoa phấn.

Kiểu câu:…………………………………
 Giaovienvietnam.com

26. Mưa sầm sâ ̣p đổ xuống, bụi nước toả trắng ngần.

Kiểu câu:…………………………………

27. Mưa sầm sập đổ xuống, tỏa bụi nước trắng ngần.

Kiểu câu:…………………………………

28. Làng mạc bị tàn phá nhưng mảnh đất quê hương vẫn đủ sức nuôi sống tôi như
ngày xưa, nếu tôi có ngày trở về. 

Kiểu câu:…………………………………

29. Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước ra, tung tăng
trong ngọn gió nhẹ, nhảy lên cỏ, trườn theo những thân cành. 

Kiểu câu:…………………………………

30. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm
tay tôi dắt đi trên con đường dài và hẹp.

Kiểu câu:…………………………………

31. Tấm gương trong sáng phản chiếu những nét sinh hoạt thân quen của làng quê
là cái ao làng.

Kiểu câu:…………………………………

32. Ngoài kia, biển lung linh, xanh biếc, từng chú chim hải âu chao lượn với đôi
cánh óng ánh như bạc dưới ánh mặt trời.

Kiểu câu:…………………………………

33. Tiếng cá quẫy tũng toẵng xôn xao mạn thuyền

Kiểu câu:…………………………………

34. Người ta nói Hạ Long là một thắng cảnh nổi tiếng quả là không sai. 
Kiểu
 Giaovienvietnam.com

câu............................................................................................................................
35. Tôi đã đi nhiều nơi, đóng quân nhiều chỗ phong cảnh đẹp hơn đây nhiều, nhân
dân coi tôi như người làng và có những người yêu tôi tha thiết nhưng sao sức
quyến rũ, nhớ thương vẫn không mãnh liệt, day dứt bằng mảnh đất cọc cằn này. 

Kiểu câu:…………………………………

36. Chị Sứ yêu biết bao nhiêu cái chốn này, nơi chị oa oa cất tiếng khóc đầu tiên,
nơi quả ngọt trái sai đã thắm hồng da thịt chị. 

Kiểu câu:…………………………………

37. Chị thương ngôi nhà sàn lâu năm có cái bậc thang, nơi mà bất cứ lúc nào đứng
đó chị cũng có thể nhìn thấy sóng biển, thấy xóm nhà xen lẫm trong vườn cây,
thấy ruộng  đồng, thấy núi Ba Thê vòi vọi xanh lam cứ mỗi buổi hoàng hôn lại
hiện trắng những  cánh cò.

Kiểu câu:…………………………………

38. Đó là chiếc áo sơ mi vải Tô Châu dày mịn, màu cỏ úa. 

Kiểu câu:…………………………………

39. Màn sương trắng buông nhẹ trên mặt sông như che chở cho giấc ngủ yên lành.

Kiểu câu:…………………………………

40. Tiếng Mây gọi lọt thỏm xuống dòng sông nghe xa vời như tiếng gọi từ đâu đó
vọng lại. 

Kiểu câu:…………………………………

41. Khuôn mặt dòng sông lộ ra ửng hồng, tươi rói như khuôn mặt em bé vừa ra
khỏi chiếc nôi ấm. 

Kiểu câu:…………………………………

42. Những giọt nước lọt qua kẽ tay em rơi lách tách xuống mặt sông tạo thành âm
thanh trong trẻo như ai đó dang dạo khúc nhạc trên phím đàn tơ - rưng.
 Giaovienvietnam.com

43. Dòng sông lúc này khoác chiếc áo của những nàng công chúa trong thần thoại.

Kiểu câu:…………………………………

44. Những buổi bình minh, mặt trời còn bẽn lẽn núp sau sườn núi, phong cảnh
nhuộm những màu sắc đẹp lạ lùng.

45. Hòn núi từ màu xám xịt đổi sang màu tím sẫm, từ màu tím sẫm đổi ra màu
hồng rồi từ màu hồng dần dần đỏi sang màu vàng nhạt.

46.Lớp cỏ non đã lác đác phủ lên từng mảng trên những quả đồi chạy tít tắp đến
cuối tầm mắt.

47. Những con đường mòn cũng trở nên mềm mại, lượn khúc, lúc ẩn lúc hiện
trông nhẹ như những chiếc khăn voan bay lửng lơ trong gió. 

48. Và dãy núi đá vôi kia ngồi suy tư, trầm mặc như một cụ già mãn chiều đã xế
bóng.

49. Những con chim kơ – púc mình đỏ chót và nhỏ như quả ớt cố rướn cặp mỏ
thanh mảnh của mình hót lên lanh lảnh nghe như tiếng sáo. 

50. Họ nhà chim đủ các loại, đủ các màu sắc ríu rít bay đến đậu ở những bụi cây
quanh hồ.

51. Chim đại bàng chân vàng mỏ đỏ đang chao lượn, bóng che rợp mặt đất. 
52. Sông Hương là một đặc ân của thiên nhiên dành cho Huế, làm cho không khí
thành phố trở nên trong lành, làm tan biến những tiếng ồn ào của chợ búa, tạo cho
thành phố một vẻ êm đềm. 

53. Đâu đó, từ sau khúc quanh vắng lặng của dòng sông, tiếng lanh canh của
thuyền chài gỡ mẻ cá cuối cùng truyền đi trên mặt nước, khiến mặt sông nghe như
rộng hơn.

54. Con cò cất cánh bay, nhẹ như chẳng ngờ, không gây một tiếng động trong
không khí. 
 Giaovienvietnam.com

55. Từ trong biển lá xanh rờn đã bắt đầu ngả sang màu úa, ngát dậy mùi hương lá
tràm bị hun nóng dưới mặt trời.

56. Gió tây lướt thướt bay qua rừng, quyến hương thảo quả đi, rải theo triền núi,
đưa hương thảo quả ngọt lựng, thơm nồng vào những thôn xóm. 

57. Sóng bị phá vỡ rất nhanh khi lan tới những chiếc lá nổi bập bềnh trên mặt đầm.
58.Bao trùm lên tất cả bức tranh là một màu xanh có nhiều sắc độ đậm nhạt khác
nhau: màu xanh thẳm của da trời, màu xanh biếc của cây lá, màu xanh non của
những bãi ngô, thảm cỏ in trên mặt nước.

59. Con đê thân thuộc đã nâng bước, dìu dắt và rèn luyện cho những bước chân
của tôi ngày một chắc chắn để tự tin lớn lên, tự tin bước vào đời

60. Cả vòm cây lá chen hoa bao trùm lấy ngôi nhà lẫn mảnh sân nhỏ phía trước
61. Những rẫy lúa, nương ngô bên những dãy nhà sàn thấp thoáng trải dài ven bờ
suối hoặc quây quần quanh những ngọn đồi. 

62. Vì vắng tiếng cười, vương quốc nọ thật buồn chán. 

63. Vỉ vương quốc nọ vắng tiếng cười, nó buồn chán kinh khủng.