0

แบบฝึ กทักษะ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ สุขศึกษาและพลศึกษา
ชันมัธยมศึกษาปี ที 4

ทักษะพืน ฐานกีฬาวอลเลย์ บอล

เรือง การเล่ นลูกสองมือล่ างโต้ คู่

และโต้ คู่ข้ามตาข่ าย

• นายขวัญชัย ราชสาร
• ครู ชํานาญการ โรงเรียนโนนหันวิทยายน
• อําเภอชุ มแพ จังหวัดขอนแก่ น
• องค์ การบริหารส่ วนจังหวัดขอนแก่ น
 1

แบบฝึ กทักษะกีฬาวอลเลย์ บอล

เรือง การเล่ นลูกสองมือล่ างโต้ คู่
และโต้ คู่ข้ามตาข่ าย

แนวคิด

การเล่นลูกสองมือล่าง เป็ นทักษะทีผเู ้ ล่นต้องใช้ในการเล่นทังเกมรุ กและเกมรับ ฉะนันผูเ้ ล่น

ต้องฝึ กการเล่นโต้คู่และโต้คู่ขา้ มตาข่าย

จุดประสงค์ การเรียนรู้

1. อธิ บายการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่ และโต้คู่ขา้ มตาข่ายได้

2. ปฏิบตั ิกิจกรรมการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่ และโต้คู่ขา้ มตาข่ายได้
 2

คําชีแจง

ให้ นักเรียนใช้ เวลา 55 นาที ในการทํากิจกรรมดังต่ อไปนี

1. นักเรี ยนแบ่งออกเป็ น 4 กลุ่มเท่าๆ กัน เลือกหัวหน้ากลุ่มและอบอุ่นร่ างกาย
2. นักเรี ยนดูครู สาธิ ตขันตอนการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่และโต้คู่ขา้ มตาข่าย
3. นักเรี ยนฝึ กทักษะการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่และโต้คู่ขา้ มตาข่าย
4. นักเรี ยนแข่งขันเกมโต้คู่สองมือล่าง
5. นักเรี ยนและครู ร่วมกันสรุ ปกิจกรรมการฝึ กทักษะการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่และโต้คู่
ข้ามตาข่าย
6. ศึกษาเพิมเติมจากบทเรี ยนอิเล็กทรอนิกส์ เรื อง ทักษะพืนฐานกีฬาวอลเลย์บอล ใน
http://www.nonhanwit.com/ โดยใช้เวลานอกเวลาเรี ยน
 3

บทนํา

การเล่นลูกมือล่างหรื อการเล่นลูกสองมือล่าง หรื อทีเรี ยกว่า “ลูกอันเดอร์ ” (Under hand)

หมายถึงการใช้แขนท่อนล่างของแขนทังสองเล่นลูกบอลพร้อม ๆ กัน เพือส่ งลูกบอล หรื อบังคับ
ลูกบอลให้ลอยขึนสู่ อากาศไปในทิศทางทีตอ้ งการ โดยผูเ้ ล่นประสานมือเพือช่วยยืดแขนทังสองให้
อยูค่ ู่ขนานระดับเดียวกัน ไม่ให้เกิดการเหลือมลํา อันจะเป็ นเหตุสาํ คัญทีทาํ ให้ทิศทางการกระดอน
ของลู กบอลเสี ยไป การเล่ นลูกสองมื อล่างหรื อการเล่ นลูกอันเดอร์ น ี นับว่าเป็ นทักษะพืนฐานที
สําคัญประการแรกในการฝึ กหัดเล่นวอลเลย์บอล เป็ นทักษะทีปฏิบตั ิได้ง่าย แต่การทีจะฝึ กหัดให้
เกิดความชํานาญนันต้องอาศัยระยะเวลาและวิธีทีถูกต้อง เพราะพืนฐานของการเล่นทีมทีดีน นั ผูเ้ ล่น
จะต้องเล่นลูกมือล่างได้ดีก่อน (อภิศกั ดิU ขําสุ ก, 2544)
การเล่นลูกบอลสองมือล่าง เป็ นทักษะสําคัญสําหรับการเล่นกีฬาวอลเลย์บอล ไม่วา่
จะเป็ นการรุ ก หรื อการรั บก็ ตาม จะต้องใช้ก ารตังลู ก หรื อส่ งลู ก ด้วยการเล่ นลู กสองมื อล่ าง
มากทีสุด เพราะมีพืนทีปะทะลูกบอลมากและเป็ นการเล่นลูกทีแม่นยํา (ชัชชัย โกมารทัต และ
ประพัฒน์ ลักษณะพิสุทธิU , 2540)
การเล่นลูกสองมือล่าง เป็ นการรับ-ส่ งลูกไปยังทิศทางทีตอ้ งการโดยใช้ท งั สองข้างตังแต่
ระดับข้อศอกลงมาถึงโคนนิวหัวแม่มือ ซึ งมีความแน่นอน แม่นยําในการเล่น
 4

เนือ หา

ทักษะพืนฐานการเล่นลูกสองมือล่าง การเล่นลูกสองมือล่างหรื อการอันเดอร์ ถือว่าเป็ นทักษะ

พืนฐานของการเล่นวอลเลย์บอล ผูท้ ีฝึกหัดเล่ นใหม่ ๆ จะเล่ นให้ได้ดีน นั ขึนอยู่กบั การฝึ กทักษะ
พืนฐานทีถูกต้อง ตามลําดับขันของทักษะการฝึ กทักษะพืนฐานทําให้ทกั ษะในการเล่นพัฒนาขึน
อย่างรวดเร็ ว ซึ งทักษะพืนฐานของการเล่นลูกบอลมือล่างมีดงั ต่อไปนี (อภิศกั ดิU ขําสุ ก, 2544)
1. การเตรียมพร้ อม
การเตรี ย มพร้ อ มเพื อการเล่ นลู ก สองมื อล่ า งนับ ว่า เป็ นทัก ษะพื นฐานสํา คัญเช่ นกัน ท่ า
เตรี ย มพร้ อ มในการเล่ น วอลเลย์บ อลนัน จะแยกไปตามชนิ ด ของทัก ษะพื น ฐานนัน ๆ เช่ น ท่ า
เตรี ยมพร้อมสําหรับทักษะพืนฐานการเล่นลูกสองมือล่าง ผูฝ้ ึ กควรปฏิบตั ิดงั นี ยืนหันหน้าเข้าหาลูกบอล
ลักษณะเท้านําเท้าตาม แยกเท้าทังสองแยกออกกว้างกว่าช่วงไหล่เล็กน้อย ย่อเข่าและลําตัวทีเท้าหน้า
ยกมือทังสองขึนข้างหน้าระดับหน้าอก ให้ปลายแขนตังแต่ขอ้ ศอกถึงมือให้ขนานกับพืน หน้าเงยขึน
เล็กน้อย ตามองทีลูกบอลตลอดเวลา เปิ ดส้นเท้าเล็กน้อยเพือความรวดเร็ วในการเคลือนทีเล่นลูกบอล
2. การประสานมือ
การประสานมือหรื อการจับมือในการเล่นลูกสองมือล่าง นับว่าเป็ นสิ งสําคัญของผูเ้ ล่น เพราะ
การประสานมือมีส่วนเกียวพันกับทิศทางของลูกบอลด้วย การประสานมือทีถูกต้องจะช่วยให้แขนทัง
สองข้างยึดติดกันในลักษณะคู่ขนาน ไม่เหลือมสู งตํา เพือรับการปะทะของลูกบอลสมําเสมอพร้อมกัน
ทังสองข้าง ให้ลูกบอลเคลือนทีไปยังทิศทางทีตอ้ งการได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ
3. จุดกระทบของลูกบอลกับแขน
การเล่นลูกสองมือล่าง จุดกระทบของลูกบอลกับแขนผูเ้ ล่นนัน เป็ นกิจกรรมต่อเนืองกับ
การประสานมือในรู ปแบบต่าง ๆ ผูฝ้ ึ กหัดเล่นจะต้องมีการเคลือนทีปรับระยะความห่างของลูกบอล
กับการใช้มือเล่นให้ได้ในระยะทีเหมาะสม จุดทีกระทบของลูกบอลกับแขนนันอยูบ่ ริ เวณตังแต่ขอ้ มือ
ขึนมา จนถึงกึงกลางของกระดูกแขนท่อนล่างทังสอง
 5

4. ทิศทางการกระดอนของลูกบอล
มุมของการกระดอนของลูกบอล จากการเล่นลูกสองมือล่างอย่างถูกวิธีเราสามารถจะ
คาดคะเนได้ดงั นี มุมกระดอนของลูกบอลจะเท่ากับมุมทีแขนทํากับแนวดิง เมือลูกบอลกระทบ
แขน
ถ้าต้องการให้ลูกเคลือนทีไปข้างหน้า ให้ยกแขนทังสองขึน ขณะแขนสัมผัสลูกบอลให้
ยกปลายแขนตํากว่าหัวไหล่ ลูกบอลจะไปข้างหน้า ถ้าต้องการให้ลูกบอลขึน-ลงในแนวดิง ให้
ยกแขนทังสองขึ น ขณะใช้แขนสัมผัสลูกให้แขนทังสองขนานกับพืน ลู กบอลจะขึน-ลงใน
แนวดิง
5. การใช้ แรงส่ ง
ก่อนทีลูกบอลจะตกลงมาผูเ้ ล่นจะต้องเคลือนทีเข้าหาลูกบอล สายตามองลูกบอลกําหนด
ทิศทางมุมตก ในขณะเดียวกันให้เหยียดแขนอยูข่ า้ งหน้าลําตัว ลักษณะของแขนทํามุมกับลําตัว
ประมาณ 45 องศา พยายามให้ลูกบอลสัมผัสหรื อกระทบแขนท่อนล่างพร้อม ๆ กันทังสองแขน
ในขณะเดียวกันก็ให้เหยียดขาทังสองขึนพร้อม ๆ กับการส่ งแรงจากขา ลําตัว เมือลูกบอลกระทบ
แขนให้ยกหัวไหล่ข ึนเล็กน้อย เพือเป็ นการบังคับทิศทางของลูกบอล ระยะการส่ งแรงมากหรื อ
น้อยผูฝ้ ึ กหัดต้องคาดคะเนความแรงของลูกบอลทีพงุ่ มากับแรงทีส่งออกไป ผูเ้ ล่นต้องผ่อนแรง
เพือการส่ งลูกบอลให้ผอู ้ ืนได้อย่างเหมาะสมต่อไป
 6

แบบฝึ กที 1 ฝึ กเล่นลูกสองมือล่างโต้ คู่

วิธีปฏิบัติ
1) จังหวะที 1 โยนลูกบอลขึนแล้วเล่นลูกสองมือล่างไปหาคู่
2) จังหวะที 2 คู่เล่นลูกมือล่างโต้กลับมา
3) นักเรี ยนแต่ละกลุ่มจับคู่กนั จัดแถวหน้ากระดาน 2 แถว หันหน้าเข้าหากัน ห่างกัน 3- 4
เมตร
4) แต่ละคู่ ฝึ กทักษะเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่ โดยเริ มจาก จังหวะที 1 จังหวะที 2
5) เล่นลูกมือล่างโต้ไป-มา คู่ละ 10 ครัง

ภาพที 5.1 จังหวะที 1 ภาพที 5.2 จังหวะที 2

โยนลูกบอลขึนแล้วเล่นลูกสองมือล่างไปหาคู่ คู่เล่นลูกมือล่างโต้กลับมา
 7

แผนผังแบบฝึ กที 1
สองมือล่างโต้ คู่

3-4 เมตร

สั ญลักษณ์ ในกิจกรรม = ครู = นักเรี ยน = ทิศทางลูกบอล

แผนภาพที 5.1 แสดงแผนผังการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่

 8

แบบฝึ กที 2
ฝึ กเล่นลูกสองมือล่างโต้ คู่ข้ามตาข่ าย

วิธีปฏิบัติ
1) จังหวะที 1 โยนลูกบอลขึนแล้วเล่นลูกสองมือล่างข้ามตาข่ายไปหาคู่
2) จังหวะที 2 คู่เล่นลูกมือล่างโต้กลับมา (โต้ไป-มา)
3) แบ่งนักเรี ยนเป็ น 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่มจับคู่ จัดแถวตอน 2 แถว หันหน้าเข้าหากัน อยูค่ นละ
ด้านของตาข่าย (กลุ่มที 1 และกลุ่มที 2 ฝึ กสนาม 1, กลุ่มที 3 และกลุ่มที 4 ฝึ กสนาม 2)
4) แต่ละกลุ่มฝึ กทักษะเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่ขา้ มตาข่าย คู่ที 1 โดยเริ มจาก จังหวะที 1
จังหวะที 2
5) ฝึ กเล่นลูกสองมือล่างโต้ขา้ มตาข่ายคู่ละ 10 ครังในหนึงโยน
6) ถ้าในหนึงโยนทําติดต่อกันไม่ได้ถึง 10 ครัง ให้ฝึกต่อโดยนับต่อเนื อง
7) เมือครบ 10 ครัง ไปต่อท้ายแถว
8) ขณะทีออกไปฝึ ก ให้คู่ต่อไปสังเกตว่าปฏิบตั ิถูกต้องตามขันตอน ทีครู อธิ บายและสาธิ ต
หรื อไม่ ถ้าไม่ถูกต้องมีส่วนใดต้องแก้ไข ให้เปลียนกันแนะนําเมือออกไปฝึ กครังต่อไป

จังหวะที
ภาพที  5.3
จั1งหวะที 1 ภาพที 5.4 จังหวะที 2
โยนลูกบอลขึนแล้วเล่นลูกสองมือล่าง คู่เล่นลูกมือล่างโต้กลับมา
ข้ามตาข่ายไปหาคู่
 9

แผนผังแบบฝึ กที 2
เล่นสองมือล่างโต้ คู่ข้ามตาข่ าย

สั ญลักษณ์ ในกิจกรรม = ครู = นักเรี ยน = ทิศทางลูกบอล

= ต่อท้ายแถว

แผนภาพที 5.2 แสดงแผนผังเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่ขา้ มตาข่าย

 10

เกมโต้ คู่สองมือล่าง

วิธีปฏิบัติ
1) ให้นกั เรี ยนแต่ละกลุ่มจัดแถวตอน 2 แถว หันหน้าเข้าหากัน ห่างกัน 3 เมตร
2) ครู เป่ านกหวีดเริ ม คนหัวแถวด้านซ้ายมือครู โยนลูกบอลขึนโต้ลูกสองมือล่างไปหาเพือน
ทีอยูแ่ ถวด้านตรงข้าม เสร็ จแล้ววิง ไปต่อท้ายแถว
3) คนหัวแถวด้านตรงโต้ลูกสองมือล่างกลับมา เสร็ จแล้ววิง ไปต่อท้ายแถว
4) คนที 2 ของแต่ละแถว ปฏิบตั ิข นั ตอนเหมือนกับคนที 1
5) ปฏิบตั ิอย่างนีไปเรื อยๆ จนถึงคนสุ ดท้ายแล้วนัง ลง กลุ่มใดทําเสร็ จก่อนเป็ นผูช้ นะ ครู
กล่าวชมเชย
แผนผังเกมโต้ ค่ ูสองมือล่ าง

3 เมตร

สั ญลักษณ์ ในกิจกรรม = ครู = นักเรี ยน = กรวยยาง = ต่อท้ายแถว

= ทิศทางการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่

แผนภาพที 5.3 แสดงแผนผังเกมโต้คู่สองมือล่าง

 11

บทสรุป

กีฬาวอลเลย์บอลเป็ นกีฬาทีเล่นด้วยมือ การรับและการรุ กโดยส่ วนใหญ่จะเป็ นการเล่นโดย

ใช้แขน ซึ งทักษะการเล่นลูกสองมือล่างเป็ นทักษะการใช้แขนทังสองข้างในการปะทะลูกเสิ ร์ฟและ
ลูกตบ การเล่นลูกสองมือล่างมีโอกาสถูกบอลได้ง่าย เมือผูเ้ ล่นได้ฝึกหัดตามขันตอนวิธีปฏิบตั ิใน
แบบฝึ กการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่และโต้คู่ขา้ มตาข่าย ผูเ้ ล่นเกิดทักษะสามารถเคลือนทีเข้าเล่นลูก
สองมือล่างได้อย่างคล่องแคล่วรวดเร็ ว ไม่วา่ ลูกบอลจะเคลือนในทิศทางใด ลอยมาสู งหรื อตํา
ผูเ้ ล่นเมือฝึ กหัดการเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่และโต้คู่ขา้ มตาข่ายจนเกิดความชํานาญแล้ว
ผูเ้ ล่นจะเกิดทักษะสามารถรับลูกเสิ ร์ฟหรื อลูกตบซึ งเป็ นเล่นลูกบอลทีฝ่ายตรงข้ามเล่นข้ามตาข่ายมา
เป็ นการเล่นลูกบอลลูกแรกทีมีความแน่นอน แม่นยํา ส่ งผลให้การเล่นลูกทีสองซึ งเป็ นการตังลูกบอล
ด้วยลูกสองมือล่างหรื อการตังลูกด้วยสองมือบนมีประสิ ทธิ ภาพมากยิง ขึน
 12

แบบสั งเกตพฤติกรรมการเรียน
วิชา สุ ขศึกษาและพลศึกษา (วอลเลย์ บอล)
เรือง การเล่ นลูกสองมือล่ างโต้ ค่ ูและโต้ ค่ ูข้ามตาข่ าย แบบฝึ กที 1-2
ชั นมัธยมศึกษาปี ที 4 / ........ กลุ่มที .......

การเล่ นลูกสองมือล่ างโต้ คู่ สรุป

เลขที ชือ – สกุล และโต้ คู่ข้ามตาข่ าย
รวม เฉลีย ผ่าน ไม่ ผ่าน
การเล่นลูกสองมือล่างโต้คู่

การเล่นลูกโต้คู่ขา้ มตาข่าย

4 4 8 4

เกณฑ์ คุณภาพ
นักเรี ยนมีคุณภาพระดับดีมาก ให้ระดับคะแนน 4
นักเรี ยนมีคุณภาพระดับดี ให้ระดับคะแนน 3
นักเรี ยนมีคุณภาพระดับพอใช้ ให้ระดับคะแนน 2
นักเรี ยนมีคุณภาพระดับปรับปรุ ง ให้ระดับคะแนน 1
เกณฑ์ การผ่ าน นักเรี ยนต้องได้คะแนนเฉลี#ยเท่ากับหรื อมากกว่า 2 คะแนน
 13

บรรณานุกรม

ชัชชัย โกมารทัต และประพัฒน์ ลักษณพิสุทธิU . (2540). วอลเลย์บอล. กรุ งเทพมหานคร:

สํานักพิมพ์วฒั นาพานิช จํากัด.
อภิศกั ดิU ขําสุ ก. (2542). แบบฝึ กวอลเลย์บอล 2000. กรุ งเทพฯ : รัวเขียว.