2

MTB-MLE
Kwarter 1 – Modyul 5:
Pagklasipikar sa mga
Pulong-ngalan ngadto
sa Lain-laing Kategorya
MTB-MLE – Ikalawang Baitang
Alternative Delivery Mode
Kwarter 1 – Modyul 5: Pag-uuri ng Salitang Ngalan
(Pagklasipikar sa mga Pulong-ngalan ngadto sa Lain-laing Kategorya)

Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsasalin sa MTB-MLE (Sinugbuanong Binisaya)

Tagasalin: Lucia A. Facurib

Editor: Mary Joy L. Calimag, Josephine S. Urdaneta
Tagasuri: Alicia M. Geroso , Lenny M. Mahilum,
Tagalapat: Eldiardo E. de la Peña
Tagapamahala: Ma. Gemma M.Ledesma
Josilyn S. Solana
Elena P. Gonzaga
Donald T. Genine
Celestino S. Dalumpines IV
Clarissa G. Zamora
Ermi V. Miranda
Ivy Joy A. Torres
Alicia M. Geroso
Jason R. Alpay
Ethel S. Gale

Inililimbag sa Republika ng Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon VI

Office Address: Duran St., Iloilo City
Telefax: +63-033-336-2816; +63-033-509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph

i
 2

MTB-MLE
Kwarter 1 – Modyul 5:
Pagklasipikar sa mga
Pulong-ngalan ngadto sa
Lainlaing Kategorya
(Sinugbuanong Binisaya)

ii
Pasiuna

Alang sa tigdumala:
Malipayong pagdawat sa ulohang MTB-MLE 2 sa Alternative Delivery Mode (ADM)
Modyul alang sa leksyong Pagklasipikar sa mga Pulong-ngalan ngadto sa Lain-
laing Kategorya.
Kini nga modyul, gitabangan og disenyo, gipalambo ug gituki-tuki sa mga edukador
gikan sa publiko ug pribadong institusyon aron giyahan ka, ang magtutudlong
tigdumala, aron matabangan kang makab-ot sa mga tinun-an ang sukdanang gitakda
sa Kurikulum sa K to12 samtang ilang gidaog ug gilupig ang pangkaugalingon,
pangkatilingbanon ug pang-ekonomikong hagit sa pagtungha.
Kin inga tabang sa pagtuon naglaom sa mga tinun-an sa magiyahon ug gawasnong
pagtuon sa mga buluhaton sumala sa ilang katakos, kapaspason ug panahon.
Tumong usab niini ang makatabang sa mga tinun-an aron maangkon ang mga
kahanas nga pang-21 ka siglo samtang gitan-aw ang ilahang mga panginahanglan ug
kahimtang.
Isip dugang nga materyal sa nag-unang teksto, makita ninyo kining kahon isip
timailhan niining modyul:

MGA TALAMDAN ALANG SA MAGTUTUDLO

Kini naglakip og mga pahimangno, mga estratehiyang
magamit sa paggiya sa mga tinun-an

Isip tagdumala, ginalaoman nga imong mahatagan og pasiunang kaalam ang

mga tinun-an kung unsaon paggamit niining modyul. Kinahanglan usab nga
masundan ug marekord ang ilahang kalamboan samtang gipasagdan sila nga
dumalahan ang ilahang kaugalingong pagkat-on. Gawas pa ani, ginalaoman
gikan nimo nga imo pang agnihon ug giyahan ang tinun-an samtang iyang
gibuhat ang mga buluhatong anaa sa modyul.

iii
Para sa tinun-an:

Malipayong pagdawat sa ulohang MTB-MLE 2 sa Alternative Delivery Mode

(ADM) Modyul para sa leksyong Pagklasipikar sa mga Pulong-ngalan ngadto
sa Lain-laing Kategorya.

Gihimo kini nga modyul isip tubag sa imong panginahanglan. Ang katuyoan niini
nga matabangan ka sa imong pagtuon samtang wala ka sa sulod sa lawak
saringan o klasrum. Tumong usab niini nga mahatagan ka og mga
makahinundanong kahigayonan sa pagkat-on.

Ang modyul adunay bahin o icon nga angay nimong masabtan.

Niining bahina, imong mahibaluan ang angay nimong

Hibalu-a makat-onan sa modyul.

Niining pagsulay, atong makita kon unsa na ang imong

nahibaloan kabahin sa leksiyon sa modyul. Kung imong
Tinguha-i
nakuha ang tanang insaktong tubag (100%), mahimo
nimong laktawan kini nga bahin.

Kini mao ang mubong pagbansaybansay aron ikaw

Balikan matabangan sa pagsumpay sa leksiyon karon ug sa miagi
nga leksiyon.

Diskubreha Niining bahina, ipaila-ila diha kanimo ang bag-ong leksiyon

sa daghang pamaagi sama sa usa ka estorya, kanta, balak,
suliran, buluhaton o sitwasyon.

Dinhing bahina, hatagan ka o hamubong paghisgot kabahin

Tun-i sa leksiyon. Ang katuyuan niini mao nga matabangan ka
aron masabtan og maayo ang bag-ong konsepto ug mga
pagbansaybansay.

Naglangkob kini sa mga buluhaton alang sa paggiya ug

gawasnong pagbansaybansay aron sa paglig-on sa imong
Hanasa
nasabtan ug kahanas kabahin sa leksiyon. Mahimo nimong
korehian ang imong mga tubag sa pagbansaybansay gamit
ang Susi sa Tubag sa kataposang bahin sa modyul.

Tanda-i Naglangkob kini sa mga pangutana o pagtubag sa mga

blangko sa hugpulong o parapo aron masuta o mahibaluan
kon unsa ang imong nakat-onan gumikan sa leksiyon.

Himua Naglangkob og mga buluhaton nga makatabang kanimo

aron magamit ang bag-ong nakat-onan o kahanas sa tinuod
nga sitwasyon o realidad sa kinabuhi.

iv
 Kini mga buluhaton nga ang katuyoan mao ang pagsukod
Taksa sa ang-ang sa kahibalo sa nakat-onang kompetensi.

Niining bahina, adunay ihatag kanimo nga mga lain pang

Dugang buluhaton aron mapalambo ang imong kahibalo o kahanas
Buluhaton gumikan sa nakat- onang leksiyon.

Susi sa Tubag Dinhi makita ang mga insaktong tubag sa tanang buluhaton
sa modyul.

Sa katapusan niining modyul, imo usab nga makita ang:

Pakisayran Mao kini ang listahan sa tanang gikuhaan sa sinulat o nag-
andam niining modyul.

Ang mosunod mga mahinungdanong pahinumdom sa paggamit niining modyul:

1. Gamita ang modyul nga adunay pag-amping. Ayaw og sulati o markahi ang
bisan asa nga bahin sa modyul. Gamit og laing papel sa pagtubag sa
mga buluhaton.
2. Ayaw kalimot sa pagtubag Tinguha-i sa dili pa mobalhin sa uban pang bahin
niining modyul.
3. Basaha pag-ayo ang mga direksyon una tubagon ang mga buluhaton.
4. Obserbahan ang pagkamatinud-anon sa paghimo sa mga bulahaton ug
sa pag tsek sa mga tubag.
5. Humana una ang imong gibuhat nga buluhaton sa dili pa mobalhin sa
laing buluhaton.
6. Ibalik kining modyul sa tigdumala o sa imong magtutudlo kon nahuman
na og tubag ang tanang mga buluhaton dinhi.

Kon naglisod ka sa pagtubag sa mga buluhaton nga anaa dinhi, ayaw kaulaw
nga mangutana sa imong magtutudlo o sa tigdumala. Pwede usab ikaw
mangayo og tabang sa imong papa o mama, o sa imong magulang nga igsoon
o kinsa man sa imong kuyog sa balay nga mas labaw og edad kanimo. Kanunay
nimong ibutang sa imong hunahuna nga wala ka nag-inusara.

Galaom kami, nga pinaagi niining modyul, makasulay ka sa mabulukong pagkat-

on ug makakuha ka og lawom nga pagsabot mahitungod sa mga kompetensi.

Mahimo nimo ni!

v
 Hibalu - a

Pagkahuman niining leksyon, ikaw gilauman nga

makapagklasipikar sa mga pulong-ngalan ngadto sa
lain-laing katergorya – tawo, butang, sapat ug lugar.

Tinguha - i

Direksiyon: Isulat ang T kung ang gitumong ngalan sa

tawo, B kung butang, H kung sapat, L kung lugar at P
kung panghitabo.

1. barangay kagawad

2. kanding

3. unlan

4. bunyag

5. librarya

1
 Leksyon
Pagklasipikar sa Pulong-ngalan
5 ngadto sa Lainlaing Kategorya

Daghan kita og makita sa atuang palibot nga naay

nagkalainlaing ngalan, pareho sa lapis, papel,
magtutudlo, amigo/amiga, iro, langgam, eskwelahan og
uban pa. Kung mao na, ang tanan may pangalan.
Kahibalo ka ba nga ang ngalan adunay nagka
lainlaing klasipikasyon?

Mao ni ang atong hibaluon.

Balikan

Direksyon: Ilha ang mga ngalan sa mga tudling-pulong.

Isuwat ang imong tubag sa papel.

1. Sayo pa sa buntag nagmata si Ana.

2. Nagsipilyo siya sa iyang ngipon.
3. Nasugata niya ang iyang iring.
4. Sa kusina siya hing adto.
5. Gigakus niya iyang nanay.

2
 Diskubreha

Sa pag-abot sa buwan sa Abril daghan kanato ang

mopauli sa tagsa-tagsa ka probinsya para mo bakasyon.
Ang uban moadto sa lungsod. Bisan asa ta moadto sa
adlaw sa atong bakasyon usa lang ang tumong ug tuyo
nato, ang makauban ang atong mga mahal sa kinabuhi.
Basahon nato ang estorya.

Dali nga Bakasyon

Sa matag bakasyon ang pamilya ni Nong Pol ug

Nang Minda nagaadto sa Magsaysay. Didto sila
nagpabilin sulod sa usa ka semana. Gasuroy sila sa
uma. Malipayon silang namupo ug nangaon og
mangga, seregwelas ug kasoy. Nalingaw usab sila sa
mga manok og baboy nga binuhi sa ilang Tiyo Arman.
Naa poy binuhing iro nga nagsilbing bantay.

3
 Pag-abot sa pista, nangadto sila sa plasa ug nilantaw
og mga pasundayag. Malipayon ang bakasyon sa ilang
pamilya bisan kadali ra.

Tun-i

Direksyon: Pilia sa sulod sa panudlo ang insaktong

tubag ug isuwat sa papel.
1. Diin nagbakasyon ang pamilya?

(Maynila Marinduque Magsaysay)

2. Ang tubag sa unang numero ay ngalan sa .

(tawo butang lugar)

3. Ang kasoy og mangga ay ngalan sa .

(tawo butang lugar)

4. Ang Minda, Pol og Tiyo Arman ay ngalan sa mga .

(tawo butang sapat)

5. Ang bakasyon og pista ay ngalan sa mga .

(tawo panghitabo lugar)

Kahibalo ka ba nga ang tanan nimong gi hunahuna

nga lugar, panghitabo, butang, tawo og nakitang mga
sapat may lainlaing klasipikasyong pagngalan?
Mao ni ang sulod sa atong leksyon.

4
Pananglitan:
Ngalan sa tawo:
Pol silingan
Minda amego/amega

Ngalan sa sapat:
iro manok
baboy kanding

Ngalan sa butang:
mangga kasoy
sinigwelas kalan

Ngalan sa lugar:
Mariveles plasa
hulo parke

Ngalan sa panghitabo:
pista adlawng natawhan
kasal bunyag

5
 Mga Lista para sa Maistra

Ang mga musunod nga buluhaton makatabang aron

mas masabtan sa mga kabataan ang insaktong
Pagklasipikar sa pagngalan sa mga pulong sa
lainlaing kategorya.
Giyahan siya sa pagbuhat niini.

Hanasa

Giniyahang Buluhaton 1
Direksyon: Ilha ang klase sa ngalan sa matag numero. Isuwat
sa imong papel kung kini ba tawo, butang, sapat, lugar o
panghitabo.
1. hulo

2. kabaw

3. gunting

4. Pasko

5. magtutudlo

6
Giniyahang Pagsulay 1

Direksyon: Ilha ang klase sa ngalan sa matag pares nga

pulong. Isuwat sa imong pael ang A kung tawo, B kung
sapat, C kung butang, D kung lugar at E kung panghitabo.

1. simbahan eskwelahan

2. kanding kabayo

3. papel lapis

4. Adlawng natawhan kasal

5. lola tatay

7
Giniyahang Buluhaton 2
Direksyon: Basaha ang tudling-pulong sa matag
numero. Pilia ang letra sa saktong tubag sa mga
pangutana.

1. Maayo nga modrowing si Jowen. Unsa ang ngalan sa

tawo?
A. Jowen B. maayo C. modrowing

2. Gihatagan ako ni mama og dulaan. Unsa ang

ngalan sa butang?
A. ako B. gihatagan C. dulaan

3. Malipayon kayo ang pista sa lungsod sa

Balanga. Unsa ang ngalan sa panghitabo?
A. malipayon B. pista C. Balanga

4. Nalipay kaayo ako sa mga binuhing langgam sa

akung Tiya Bering. Unsa ang ngalan sa sapat?
A. langgam B. Tiya Bering C. nalipay

5. Ang hangin sa baybayon nindot. Unsa ang ngalan sa

lugar?
A. baybayon B. nindot C. hangin

8
Giniyahang Pagsulay 2

Direksyon: Isuwat ang ngalan sa hulagway aron

maporma ang tudling-pulong. Ilha kung unsang klase ni
nga ngalan.

1. Mipalit si Clarence og .

2. Nindot kaayo ang _____________ na gasa

gikan ni Tatay.

3. Gibisita nko ang akong Lolo at Lola kaniadto

.

4. Gigukod kog gahapon.

5. Nalipay ako kon naa ko ________________.

9
Gawasnong Buluhaton 1
Buluhaton: Butangi og tsek (√) ang pulong ngalan sa
tawo og ekis (X) kung ngalan sa sapat.

1. pating -
2. unggoy -
3. amego/amega -
4. kanding -
5. tindero -

Gawasnong Pagtuki 1

Buluhaton: Edrowing ang kung ngalan sa butang,

kung lugar ug  kung panghitabo.

1. kandila -

2. ospital -

3. adlawng natawhan -

4. bola -

5. plato -

10
Gawasnong Buluhaton 2

Direksyon: Basaha ang tudling-pulong sa matag

numero. Lingini ang sakto nga tubag.

1. Milakaw si ate, kuya ug nanay. Ang mga gibagisan

na mga pulong mao ang mga ngalan sa ______ .
A. tawo B. butang C. lugar

2. Diin dinhi ang ngalan sa lugar?

A. iring B. tiil C. eskwelahan

3. Ang manok, baboy og tigre ay ngalan sa .

A. tawo B. butang C. sapat

4. Ang kutsara, baso og plato ay ngalan sa .

A. tawo B. butang C. sapat

5. Asa ani ang ngalan sa panghitabo?

A. bunyag B. kuya C. simbahan

11
Gawasnong Pagsulay 2
Buluhaton: Isuwat sa tsart ang ngalan sa mga pulong
sumala sa klasipikayon niini.

Tawo Butang Sapat Lugar Panghitabo

pari lapis sakristan

pista bitin bunyag
agila damang kasal
simbahan klinika madre
parke bag papel

12
 Tanda - i

Ang pangngalan o pulong ngalan ay nabahin sa

lima ka kategorya o klase. Kini ngalan sa:
• tawo
• butang
• sapat
• lugar o pook
• panghitabo

13
 Himua

Direksyon: Isuwat ang ngalan sa musunod na litrato.

1. 2. 3.

4. 5.

14
 Taksa

Direksyon: Ilha ang ngalan sa matag numero. Isuwat

ang T kung ngalan sa tawo, B kung butang, H, kung
hayop, L kung lugar at P kung panghitabo.

1. Prinsipal
2. Adlaw sa Valentine
3. aninipot
4. Abucay, Bataan
5. Tahal

Dugang Buluhaton

Direksyon: Pagsuwat og tulo ka pananglitang

ngalan sa matag klasipikasyon niini.

Tawo Butang Sapat Lugar Panghitabo

15
 Susi sa Tubag

Tinguha – i Balikan Tun-i Hanasa

1. T 1. Ana 1. Magsaysay 1. Sapat
2. H 2. Ngipon 2. Lugar 2. Sapat
3. B 3. Iring 3. Butang 3. Butang
4. P 4. Kusina 4. Tawo 4. Panghitabo
5. L 5. Nanay 5. Panghitabo 5. Tawo
Giniyahang Giniyahang Giniyahang Giniyahang
Pagsulay 1 Buluhaton 1 Pagsulay 2 Buluhaton 2
1. D 1. A 1. Tinapay 1. x
2. B 2. C 2. Bag 2. x
3. C 3. B 3. Pasko 3.
4. E 4. A 4. Iro 4. x
5. A 5. A 5. Eskwelahan 5.
Gawasnong Gawasnong Gawasnong Pagsulay 2
Pagtuki 1 Buluhaton 2 Tawo: Pari, Sakristan, Madre
1. 1. A Butang: Lapis, Bag, Papel
2. 2. C Sapat: Agila, Bitin, Damang
3. z 3. C Lugar: Simbahan, Parke, Klinika
4. 4. B Panghitabo: Pista, Bunyag, Kasal
5. 5. A
Tanda-i Himua Taksa
(Naglalaing 1. Kasal 1. T
mga tubag) 2. Hospital 2. P
3. Doktor 3. H
4. Isda 4. L
5. Libro 5. B
Dugang Buluhaton (Naglalaing mga tubag)
Sanggunian

Most Essential Learning Competencies in MTB-MLE 2

 Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Inililimbag sa Republika ng Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon VI

Office Address: Duran St., Iloilo City
Telefax: +63-033-336-2816; +63-033-509-7653
E-mail Address: region6@deped.gov.ph

iv