Nghĩa trang đường 9

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đường số 9 là một con đường chiến
lược của Mỹ - nguỵ, nối liền từ biên giới Việt Lào về tới Ðông Hà. Dọc trục đường số
9, Mỹ - ngụy đã cho xây dựng các căn cứ quân sự, các cứ điểm và lô cốt nhằm cắt đứt
sự chi viện của quân và dân miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Ðường 9 đã đi vào
huyền thoại của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ bởi những chiến
công thật hào hùng và oanh liệt; đồng thời đó cũng là nổi ám ảnh, kinh hoàng cho
binh lính Mỹ và ngụy trong những năm 1965 - 1972.

Vị trí
Nghĩa trang liệt sỹ Đường 9 nằm bên cạnh Quốc lộ 9, Phường 4, cách trung tâm thành
phố Đông Hà khoảng 6km về phía Tây.

Đặc điểm
Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9, tiền thân là nghĩa trang liệt sĩ thị xã Đông Hà, xây dựng
từ năm 1983-1984, nằm trên một vùng đồi quay mặt ra hướng Quốc lộ 9. 

Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9 là nơi yên nghĩ của hơn 9.500 anh hùng, liệt sĩ thuộc bộ
đội chủ lực, bộ đội địa phương, dân quân du kích và thanh niên xung phong đã từng
chiến đấu, phục vụ chiến đấu trên mặt trận Đường 9 và trên đất Lào trong suốt cuộc
kháng chiến chống Mỹ. Trong đó có 3.227 mộ liệt sỹ được xác định đầy đủ tên tuổi
quê quán, được mai táng theo từng tỉnh thành, có 785 mộ xác định chưa đầy đủ, còn
lại chưa rõ tên tuổi.

Khởi công từ năm 1995, 2 năm sau thì Nghĩa trang liệt sỹ Đường 9 khánh thành với
13 tỉ đồng đầu tư vào 16 hạng mục lớn nhỏ. Trong đó, nổi bậc nhất là Tượng đài chiến
thắng và Khu hành lễ.  

Tượng đài chiến thắng cao 18m gồm bệ và tượng. Bệ lại có hai phần, mộ tượng phía
Đông là biểu tượng sự đổ nát của Thành cổ Quảng Trị, mộ tượng phía Tây là hình ảnh
cách điệu của một ngọn núi trong dãy Trường Sơn che chắn cho bộ đội. Phần tượng
thể hiện hình ảnh người bộ đội giải phóng quân Việt Nam với cô thiếu nữ và em bé
người Lào mừng ngày chiến tranh kết thúc.

Khu hành lễ có nhà tưởng niệm, 3 bức phù điêu và 4 cụm tượng. Nhà tưởng niệm xây
dựng bằng bê tông cốt thép trên diện tích 90m2 với 4 cột tròn và 4 mái phía trên. Bên
trong đặt một lư hương lớn, xung quanh 3 phía nhà tưởng niệm là ba mảng phù điêu
khá lớn quây thành 3 góc.

Trên mảng phù điêu chính giữa có gắn hàng chữ "Tổ quốc ghi công các liệt sĩ". Mảng
phù điêu phía Đông thể hiện tinh thần đấu tranh bám trụ kiên cường của quân và dân,
chính giữa là hình ảnh bà mẹ giới tuyến đang ngồi vá cờ Tổ quốc. Mảng phù điêu
phía Tây thể hiện quá trình kết hợp của các lực lượng binh chủng chống lại cuộc hành
quân Lam Sơn 719 của Mỹ. Trước nhà tưởng niệm có 4 cụm tượng ở 4 góc thể hiện
tinh thần đoàn kết giữa các lực lượng trong kháng chiến, giữa Việt Nam và Lào.
 
Nghĩa trang trường sơn
Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn là một địa danh du lịch lịch sử nổi tiếng, nơi quy tập
phần mộ các liệt sĩ trên tuyến đường Trường Sơn, còn được gọi là đường mòn Hồ Chí
Minh, dùng để tôn vinh những chiến sĩ đã hi sinh trong chiến tranh chống Mỹ cứu
nước.
Vị trí:
Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn tọa lạc trên khu đồi Bến Tắt, cạnh đường quốc lộ 15,
thuộc địa phận xã Vĩnh Trường, huyện Gio Linh; cách trung tâm tỉnh lỵ (thị xã Đông
Hà) khoảng 38km về phía Tây bắc; cách quốc lộ 1A (ở đoạn thị trấn huyện lỵ Gio
Linh) chừng hơn 20km về phía Tây bắc

Đặc điểm:
Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn là nơi quy tụ 10.333 phần mộ của các liệt sỹ; có tổng
diện tích 140.000m²; trong đó, diện tích đất mộ là 23.000m², khu tượng đài 7.000m²,
khu trồng cây xanh 60.000m², khu hồ cảnh 35.000m² và mạng đường ô tô rải nhựa
trong khuôn viên nghĩa trang kéo dài 15.000m². Phần đất mộ được phân thành 10 khu
vực chính.
Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn là nơi an nghỉ đời đời của các chiến sĩ đã hy sinh trên
tuyến đường mòn Hồ Chí Minh trong thời kì chống Mỹ cứu nước. Đây là một công
trình đền ơn đáp nghĩa đồ sộ nhất, quy mô nhất, có tính nghệ thuật cao, thể hiện lòng
thương nhớ sâu sắc, niềm biết ơn và sự tôn vinh thầm kín của toàn Đảng, toàn quân và
toàn dân ta đối với những người con yêu quý trên mọi miền đất nước đã không tiếc
máu xương cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng và thống nhất đất nước.

Ngày nay, nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn không chỉ là nơi an nghỉ của các anh hùng
liệt sỹ mà còn là nơi suy tôn, là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách
mạng, của tinh thần, ý chí đấu tranh giành độc lập và khát vọng hòa bình của nhân
dân ta. Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn không chỉ là nơi để các gia đình liệt sỹ, các
đoàn đại biểu của Đảng và Nhà nước, chính quyền các địa phương đến viếng thăm và
thực hiện công việc đền ơn đáp nghĩa mà còn là nơi hành hương của nhân dân khắp
mọi miền đất nước và du khách bè quốc tế theo truyền thống đạo lý cao đẹp của dân
tộc Việt Nam: uống nước nhớ nguồn.