AGHAM PANLIPUNAN

KASAYSAYAN
Ang Mga Digmaang Moro

Ang mga digmaang Moro sa Pilipinas ay karugtong ng mga Krusada na pinaglabanan ng

mga kabalyerong Kristiyano at ng mga mandirigmang Muslim sa Banal na Lupain (Palestine)
noong Middle Ages. Sa loob ng tatlong daantaon (1578-1898), bilang mga taga- pagtanggol ng
Kristiyanismo, tinangkang sakupin ng mga Kastila (katulong ang mga Kristiyanong Pilipino) ang
lupaing Moro (Mindanao at Sulu). Bilang mga tagapagtanggol ng Islam, magiting na lumaban
ang Pilipinong Muslim (Moro) at nagtagumpay sa pagpapanatili ng kanilang pananampalatayang
Islamiko at pamana ng kanilang mga ninun0.
ANG MGA MORO
 Magagaling na mandirigma
 Ayon kay Vic Hurley, dakilang mga tao ang mga moro
 Mga pangkat ng muslim sa pilipinas: mga Maranao nng Lanao, mga
Maguindanaoan ng Cotabato,mga Samal ng Zamboanga, mga Sangil ng Davao,
mga yakan ng basilan, mga tausog ng Sulu
 Parehong galling sa lahing mala yang mga Muslim at Kristyanong Pilipino
Ang Pananampalatayang Islamiko at mga Kaugaling Muslim
Limang Haligi Ng Islam
1. ang pagpapahayag ng pananampalataya, na inilagom sa pormulag, “walang Diyos kundi si
Allah, at si Mohammad ang kanyang Propeta”.
2. magdasal ng limang ulit sa isang araw na paharap sa mecca. Ang mga sandal ng pagdarasal ay
tuwing bukang liwayway, tanghali, kalagitnaan ng hapon, paglubog ng araw, at sa pasimula ng
gabi.
3. pag lilimos sa pulubi. Ang mga limos na ito ay tinataag na zakah.
4. pag aayuno tuwing buwan ng Ramadan, ang ikasiyam na buwan ngkalendaryong Arabiko.
Tuwing panahong ng pag aayuno, lahat ng muslim (maliban doon sa maysakit) ay hindi
kumakain, umiinom, nnaninigarilyo bago sumikat ang araw hanggang sa paglubog ng araw.
5. pag tungo sa Mecca, ang banal na lunsod ng Islam. Yaong mga Muslim na nakapagsagawa ng
pagtungong ito sa mecca ang maaaring magkaroon ngtitulong Hadji.
  Polygamy- maaaring magkaroon ng kahit apat na asawa ang lalake sa pasubali na kayang
niya itong suportahan.
 Unang dumating sa Pilipinas ang Islam kaysa sa Kristyanismo.
 Mga sanhi ng digmaang Moro
1. Pagsalakay ng mga kastila sa Mindanao at Cebu
2. Ipinagtanggol ng mga Pilipinong Muslim ang kanilang pananampalatayang
Islamiko.
3. Mahilig ang mga Pilipinong Muslim sa pakikipagsapalaran

Sosyolohiya
Mga Pagsisiyasat Tungkol sa Relihiyon

1.Angrelhhiyon noong sinaunang panahon ay isang karanasang pag sasama sama samantalang sa
mga maunlad na lipunan,ang relihiyon ay sa pang-isahang tao laman.Noong una, halimbawa, ang
mga tao ay sabay-sabay sumasamba sa mga anito, nagdarasal sa ulan, atbp. Ngayon ay malimit
na nag-iisa lamang sumasamba. Napabawasan na ang mga sama-samang pagdarasal.
2. Sa sinaunang lipunan, ang buong nayon ay ay isang reliniyon lamang at ito ay tinutupad nila
hangsang sa kanilang mga gawaing pang-araw-araw. Sa makabagong lipunan, marami na ang
mga uri at kaugalian sa relihiyonhati-hati na ang mga tao sa paniniwala at may hanggananang
bawat isa.
3. Da panahon ng kaguluhan, maraming lumalabas na ibatibang pangkat ng relihiyon at
namumunong nanghuhulaprop hets). Sa panahon ng kaguluhan, higit angpangangailangan sa
kaligtasan na maaaring matugunan ng relihiyon.
4. Ayon sa mga pananaliksik, mataas ang paglahok ng mga babae sa mga kilusang panrelihiyon
(ito ay sa Amerika), at lalung-lalo sa mga biyuda, sa mga matatandang tao, sa mga angkang ang
mga magulang ay relihiyoso at bahagyang makikita ito sa mga nasa kalagitnaang antas (middle
class) ng lipunan.
5. Mayroon ding katunayang ang pinakadahop na grupo sa lipunan ang mas malamang na mag-
abala sa mga relihiyongg pangkaligtasan (Salvationist religions). Marahil, ang relihiyonay
nagiging kaakit-akit sa mga dahop ang palad dahil nangangako ng ganimpala sa ibang daigdig na
di-maibsan sa daigdig na ito.

Ang relihiyon, gaya ng ibang institusyong panlipunan, ay nagkakaroon ng namumuno,

isang burukrasya, 1sang pook na kinalalagyan, mga alituntunin &at patakaran, paghahanda sa
ikatataguyod, atbp.
Ang relihiyon bilang isang institusyong panlipunan
 Gumagamit ang sosyolohiya ng institusyunal approach sa pag aaral ng relihiyon. Hindi
nila pinaghahambing ang mga relihiyon sa halip ay pinag aaralan lamang nilang
religious behavior nito.
Iba’t ibang sukat ng pagkarelihiyoso (Charles Glock at Rodney Stark)
1. Paniniwala sa relihiyon
 Pantao
 Pang-institusyon
 Panlipunan
2. Ritwal o Pag uugali
3. Kaalaman
4. Karanasan

Pampulitikang Agham
Pamahalaang Local
Mga tadhanang Pangkalahatan

Seksyon 1…..
Seksyon 2….

Lohika
Mga Sangkap ng pangangatwiran
1. Materyal o pangkabagayang Sangkap
Paghahambing ng dalawang di tiyak na ideya sa pangatlong tiyak na ideya; kahatulan na
nagbibigay kapasiyahan na nagbibigay Alam sa pagkakaugnay ng mga ideyana di tiyak na
ngayon ay ipinababatid bilang tiyak.
Lahat ng Tao ay may pag iisip.
Si Kevin ay Tao.
Samakatuwid, si Kevin ay Tao.
2. Ang poemal o pangkalahatang Sangkap.
 Ang pagkakaugnay ng mga kahatulan ayon sa lohika o tamang pag iisip.
Lahat ng bayani ay matapang.
Si Jose Rizal ay bayani.
Samakatuwid, si Jose Rizal ay matapang.
Ngunit dapat nating tandaan na Hindi lahat ng may kaalinsunuran ay Tama o totoo Ang
Pangangatwiran.
Lahat ng mangingibig ay bulag.
Si Edgar ay isang mangingibig.
Samakatuwid, si Edgar ay bulag.
Mga Uri ng Pangangatwiran
1. Deduksyon
Nagmumula Ang Pangangatwiran sa pangkalahatang patungo sa isahan.
Lahat ng Tao ay nilikha.
Ang Gabriel ay Tao.
Samakatuwid, si Gabriel ay Tao.
2. Induksyon
Mula sa pagpapatunay ng katotohanan mula sa bunga o epekto patungo sa sanhi o
pinagmulan batay sa obserbasyon o eksperimento.
Ang pagtulong sa kapwa ay isang kabutihan at ito'y may nakalaang gantimpala mula sa
Maykapal.
Ang pagsasabi ng totoo ay isang kabutihan ay Ito ay may nakalaang gantimpala mula sa
Maykapal.
Ang pagiging mabait ay isang kabutihan at Ito ay may nakalaang gantimpala mula sa
Maykapal.
Samakatuwid, lahat ng kabutihan ay may nakalaang gantimpala mula sa Maykapal.

Mga Hakbangin sa Pagbuo ng Pangangatwiran

1. Kailangang magkaroon ng tatlong mapagbabatayang kaalaman sa tatlong ideya o kaisipan.
2. Ihambing Ang dalawang ideya ng pangatlo.
3.pag isipan Ang kaugnayan, kasunduan o di pagkakasunduan ng dalawang ideya sa pangatlo.
4. Bumuo ng pangatlong kahatulan na siyang magiging kapasiyahan.

Ang Pundasyon O Batayang Pangkaisipan ng Pangangatwiran

1. Ang panuntunan ng pagkakakilanlan (o kaisahan) o identidad. Anumang Ito ay Ito.
2. Ang panuntunan ng kontradiksyon o pagsasalungatan: Ang isang bagay ay Hindi maaaring
manatili at di mananatili sa I isang panahon.
3. Ng panuntunan ng ibinuklod na panggitna. Ang lahat bagay maari o Hindi maaari.

Etika At Moralidad
Deskriptib vs. Normatib
1. Mali ba Ang parusang kamatayan.
Ito ay normatib na Etika sapagkat nangangailangan Ito ng pagpapasya ng pagiging Tama o
Mali ng parusang kamatayan.
2. Labag ba Ang aborsyon sa itinuturo ng simbahan?
Ito ay deskriptib na etika sapagkat nangangailangan Ito ng paglalarawan sa opinyon ng
isang individual tungkol sa nasabing paksa.
3. Ano Ang kahulugan ng katungkulan at obligasyon.
Hindi Ito katulad mg mga naunang paghatol, Ito ay nangangailangan ng pagsusuri ng mga
idwya at konseptong Hindi kinakailangang to tingnan Ang mga implikasyon para sa
pagpapasyang normatib.
 Meta ethics Ang ginagamit ng ibang pilosopo upang bigyang diin Ang pagkakaiba ng
deskriptib na etika at normatib na etika.
 Ang Moralidad at etika ay maaaring isping tumatalakay sa magkakatulad ma paksa.
Ang layunin ng etika ay tiyakin Kung ano Ang Tama at Mali samantalang Ang Moralidad ay
hinahanap Ang analisis at klaripikasyon.

Antropolohiya
Ang Mga Taong Bansot Ng Tribong Mbuti:
Pagbabago at Adapsyon

Ekonomiya
 Ang Mga bangko
Mahalaga Ang Mga bangko sa ekonomiya ng isang bansa.
 Kailangan lamang ng mga bangko Ang pagtitiwala ng mga Tao at Ang kanilang
magandang serbisyo.
 Sila manghihikayat sa mga Tao na magdeposito rito o magipon sa bangko, at Ang Mga
depositing Ito ay ipapautang sa mga negosyante upang tumubo. Sa ganitong paraan Sila
kumikita.
 Ay ibang pera ay nangagaling sa capital investment Ng mga may ari at stockholders Ng
bangko sa re investment of earnings Kung Hindi ibinabalik Ang ganasya sa may ari o
stockholders.
 Nanganganib Ang kalagayan Ng bagbabamgko dahil sa kompitisyon sa industriya Ng
pagbabamgko.
 Tumataas Ang Kita Ng isang bangko kapag masigla Ng ekonomiya Ng isang bansa.