Unit 3: Education
Text 3: Đầu tư cho giáo dục và đào tạo: Investment in Education and Training
Vietnameses
Vai trò của giáo dục và đào tạo
Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ trên thế giới đang diễn
ra mạnh mẽ. Khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp,
còn công nghệ được đổi mới hết sức nhanh chóng. Trình độ dân
trí và tiềm lực khoa học, công nghệ đã trở thành nhân tố quyết
định sức mạnh và vị thế của mỗi quốc gia trên thế giới.
Trình độ giáo dục luôn được coi là một trong những tiêu chí
quan trọng nhất để đánh giá trình độ phát triển của một xã hội.
Giáo dục đóng một vai trò tối trọng trong việc nâng cao dân trí,
đào tạo lao động và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Đối với các nước nghèo như Việt Nam, muốn đưa đất nước
nhanh chóng thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu thì không có cách
nào khác là phải đầu tư cho nguồn lực con người nói chung, cho
giáo dục và đào tạo nói riêng. Nói một cách khác, phát triển
nguồn nhân lực là chìa khóa để Việt Nam có thể thoát khỏi
nghèo nàn, lạc hậu.
Những thay đổi và thành tựu
Kể từ khi đất nước được tái thống nhất, Đảng và chính phủ Việt
Nam đã có những nỗ lực to lớn để cải cách hệ thống giáo dục
trong cả nước. Vào năm học 1980-1981, lần đầu tiên Việt Nam
áp dụng chương trình 12 năm và đến năm 1992 toàn bộ chương
trình và sách giáo khoa mới đã được hoàn thành.
Hệ thống giáo dục quốc dân của Việt Nam hiện nay bao gồm:
giáo dục mầm non có nhà trẻ và mẫu giáo; giáo dục phổ thông
có hai bậc học là bậc tiểu học (từ lớp 1 đến lớp 5) và bậc trung
học (từ lớp 6 đến lớp 12), bậc trung học có hai cấp học là cấp
trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông; giáo dục nghề
nghiệp có trung học chuyên nghiệp và dạy nghề; giáo dục đại
học.
Chiến dịch xoá mù chữ đã thu được những thành tựu đáng khích
lệ. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ mù chữ thấp nhất
trên thế giới. Các loại hình đào tạo đã được đa dạng hóa với các
hệ đào tạo chính quy, tại chức, từ xa để đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao của người học cũng như của toàn xã hội. Hơn nữa ngày
càng có nhiều sinh viên Việt Nam được gửi ra nước ngoài để
học tập và học tập chuyên sâu.
Nội dung chương trình, phương pháp giảng dạy đã được cải tiến
để có thể đào tạo ra những sinh viên có đủ trình độ đáp ứng
được yêu cầu của nền kinh tế thị trường. Các trường dạy nghề
dài hạn và ngắn hạn được mở cho các học sinh tốt nghiệp phổ
thông chuẩn bị bước vào thị trường lao động.
Đầu tư ngân sách nhà nước cho giáo dục tuy còn hạn chế, nhưng
đã tăng đều đặn trong những năm qua nhằm tạo ra sự thuận lợi
đáng kể về vật chất cho sự phát triển của giáo dục và đào tạo.
Công tác củng cố và mở rộng mạng lưới giáo dục ở các tỉnh
miền núi, vùng sâu vùng xa đã thu được những kết quả tích cực
ban đầu.
Những vấn đề tồn tại trong nền giáo dục Việt Nam
Trang thiết bị phục vụ giảng dạy đã lỗi thời. Hiện nay, các thiết
bị thuộc thế hệ trước năm 1960 còn chiếm tới 37% tổng số trang
thiết bị có ở các trường đại học, cao đẳng. Còn ở các trường phổ
thông, tình trạng xuống cấp về trường lớp còn tệ hại hơn. Việc
lớp học ca 3, lớp học tạm bợ... phổ biến tại các địa phương.
Trình độ của đội ngũ giáo viên ở tất cả các cấp còn thấp, không
đáp ứng nổi yêu cầu cao của sự phát triển kinh tế ngày nay. Giáo
viên được trả lương thấp, dẫn đến tình trạng nhiều giáo viên bỏ
nghề hoặc dạy thêm tràn lan vì mục đích kinh tế, làm cho nhà
trường nói chung và thầy giáo nói riêng ngày càng giảm uy tín
trước con mắt của mọi người.
Tình trạng phân cực về chất lượng giáo dục cũng là một vấn đề
đáng lo ngại ở Việt Nam. Chính sách xã hội hóa giáo dục mặc
dù đã tạo ra nhiều cơ hội giáo dục hơn cho người dân, nhưng có
nguy cơ làm tăng thêm khoảng cách xã hội. Vấn nạn “bằng thật,
kiến thức giả” hiện đang là một vấn đề nhức nhối ở Việt Nam.
English
The role of education and training
The world’s technological and scientific revolution is occuring
strongly. Science has become direct productive force, while
techonology has rapidly been innovating. People’s intellect
standard and scientific, technological potentials has become
decisive factors for the power and status of each nation in the
world.
Education standard is always considered as the most important
criteria for evaluating the development level of a society.
Education plays a vital role in raising people’s intellect, training
labors and fostering talents for country.
With respect to poor countries, Vietnam has no choice but
investing in human resources in general, education and training
in particular to get the country out of poverty and backwards
quickly. In other words, human resources development is the
key to lift Vietnam out of poverty and backwards.
Changes and achievements
Since Vietnam was reunified, its Party and government have
made enormous efforts to reform the whole education system. In
school year 1980-1981, the first time that Vietnam has
introduced 12-year curriculum and the entire curriculum was
completed by 1992.
Vietnam’s current national education system includes pre-school
with crèche and kindergarten, general education with two levels
of education: primary (from grade 1 to grade 5), secondary
(from grade 6 to grade 12), secondary education with two level
education: lower secondary and upper secondary; vocational
education with professional secondary and vocational training:
tertiary education.
The illiteracy eradication campaign has gained encouraging
achievements. Vietnam is one of the countries with the lowest
illiteracy rate in the world. Models of training have been
disversified with formal, in-service, distance training systems to
meet the ever- increasing demand of leaners and the whole
society. In addition, more and more Vietnamese student are
being sent abroad to study intensively.
The curriculum and teaching methods have been improved to
train fullu qualified students who meet the requieements of the
market economy. Short- term and long- term vocational schools
are opened for high- school gradutes preparing to enter the labor
market.
State budget investment in education is limited, but has steadily
increased over the past few years to faciliticate the development
of education and training. The work of consolidating and
expanding the education network in the mountainous and remote
provinces has obtained intitial positive results.
 Định mức chi cho giáo dục trên đầu người dân ở Việt Nam còn
rất thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Trong
thời gian tới nền giáo dục của Việt Nam không thể cất cánh nếu
mức chi cho giáo dục trên đầu người không tăng.
Nguồn đầu tư ngân sách nhà nước (NSNN) cho giáo dục và đào
tạo (GD&ĐT) không đáp ứng được nhu cầu, không thể bù đắp
các chi phí phát sinh do số lượng học sinh tăng (bình quân hơn 1
triệu em/năm), do trượt giá... Trong khi đó, nhiều chuyên gia
trong ngành giáo dục cho rằng, việc phân bổ ngân sách giáo dục
theo qui mô dân số như hiện nay là chưa hợp lý đã ảnh hưởng
không nhỏ đến chất lượng đào tạo.
Làm thế nào để khắc phục tình trạng này?
Theo một quan chức cao cấp của Bộ GD&ĐT, cần tăng cường
các nguồn lực tài chính cho công tác GD&ĐT. Cụ thể tăng đầu
tư NSNN cho giáo dục lên 20% đến năm 2005.
Đảng và nhà nước cần tập trung mọi cố gắng có thể, dành ưu
tiên cao nhất cho phát triển giáo dục và đào tạo. Cần coi sự phát
triển giáo dục và đào tạo trở thành quốc sách hàng đầu của chính
phủ và sự nghiệp của toàn dân.
Từ nay đến năm 2005, cần phải hoàn thành xóa mù chữ trong
toàn quốc và thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi ở
hầu hết các địa phương, tiến tới cơ bản phổ cập giáo dục trung
học cơ sở vào khoảng năm 2010.
Tóm lại, cần tiến hành sâu rộng xã hội hoá giáo dục bằng nhiều
biện pháp đa dạng và phong phú. Đối với cơ chế quản lý ngân
sách giáo dục, tăng cường hiệu quả đầu tư của đồng vốn còn ít
ỏi.

Find the English equivalents for the following words and phrases.
- cuộc cách mạng khoa học và công nghệ: technological and scientific revolution
- tiềm lực khoa học và công nghệ:
- trình độ dân trí: people’s intellect/ intellectual standard
- sức mạnh và vị thế: the strength/ power and position/ status
- trình độ giáo dục: education standard
- trình độ phát triển của một xã hội: the development level of a society
- nâng cao dân trí: improve/enhance/raise people’s intellect
- đào tạo lao động: train labors
- bồi dưỡng nhân tài: foster talents
- thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu: get out of poverty and backwards
- nguồn lực con người: human resources
- những thay đổi và thành tựu: changes and achievement
- áp dụng chương trình 12 năm: 12-year curriculum
- hệ thống giáo dục quốc dân: national education system
- giáo dục mầm non: pre-school
- giáo dục tiểu học: primary education
- giáo dục trung học: secondary education
- giáo dục đại học: tertiary education
- chiến dịch xoá mù chữ: the illiteracy eradication campaign
- những thành tựu đáng khích lệ: encouraging achievements
- tỷ lệ mù chữ: illiteracy rate
- các loại hình đào tạo: modes of training
- đa dạng hóa các loại hình đào tạo: diversity modes of training
- đào tạo chính quy, tại chức, từ xa: formal, in-service, distance training
- đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người học:
- trang thiết bị phục vụ giảng dạy:
- các thiết bị thuộc thế hệ trước năm 1960:
- tình trạng xuống cấp:
- việc lớp học ca 3, lớp học tạm bợ:
- trình độ của đội ngũ giáo viên:
- bỏ nghề (dạy học):
- dạy thêm tràn lan:
- tình trạng phân cực về chất lượng giáo dục:
- vấn nạn “ bằng thật, kiến thức giả”
- định mức chi cho giáo dục trên đầu người dân:
- nguồn đầu tư ngân sách nhà nước cho GD&ĐT:
- việc phân bổ ngân sách giáo dục theo qui mô dân số:
- dành ưu tiên cao nhất cho phát triển giáo dục và đào tạo:
- quốc sách hàng đầu của chính phủ:
- sự nghiệp của toàn dân:
- phổ cập giáo dục tiểu học:
- phổ cập giáo dục trung học cơ sở:
- xã hội hoá giáo dục:
- cơ chế quản lý ngân sách giáo dục: