HỌ BÔNG (Malvaceae)

NGÀNH: NGỌC LAN (Magnoliophyta)

LỚP: NGỌC LAN (Magnoliophyta)

PHÂN LỚP: SỔ (Dilleniidae)

BỘ: BÔNG (Malvaceae)

THÂN: cỏ, cây gỗ nhỏ hay to.

Cây Dâm Bụt Cây Cối Xay Cây Chổi Đực

(Hibiscus rosa-sinensis) (Abutilon indicum) (Sida acuta Burm)

Cây Ké Hoa Vàng Cây Vông Vang

(Sida rhombifolia) (Abelmoschus moschatus)
(
 LÁ: đơn, mọc so le. Phiến nguyên hay có thùy kiểu chân vịt, gân lá thường hình
chân vịt. Lá kèm rụng sớm.

Cây Chổi Đực Lá cây Ké Hoa Vàng Lá cây Vông Vang

(Sida acuta Burm) (Sida rhombifolia) (Abelmoschus moschatus)

Lá cây Dâm Bụt Lá kèm Cây Dâm Bụt Lá kèm cây Cối Xay

(Hibiscus rosa-sinensis) (Hibiscus rosa-sinensis) (Abutilon indicum)

CỤM HOA: mọc riêng lẻ hay xếp thành chùm, xim ở nách lá.

Cụm hoa cây Dâm Bụt cây Ké Hoa Vàng

(Hibiscus rosa-sinensis) (Sida rhombifolia)

Cây hoa Cẩm Quỳ Cây Đậu Bắp

Cây Bông Vải
(Malva sylvestris) Abelmoschus
Gossypium herbaceum esculentus
HOA: thường to, đều, lưỡng tính, kiểu vòng, mẫu 5.

Hoa Dâm Bụt

Hoa Vông Vang Hoa Cẩm Quỳ
Hibiscus rosa-sinensis
(Abelmoschus moschatus) (Malva sylvestris)

Hoa cây Đậu Bắp Hoa cây Sâm Bố Chính

Abelmoschus esculentus Abelmoschus sagittifolius (Kurz) Merr

HOA THỨC THEO KIỂU: Bao hoa: 5 lá đài dính nhau ở đáy, tiền khai van.

Hoa thức và hoa đồ của cây Hoa Dâm Hoa thức và Hoa đồ của cây Cối Xay
Bụt

Hoa thức và hoa đồ của cây Vông Vang

Hoa thường có thêm đài phụ được tạo thành do sự hợp nhất của những lá bắc con
chứ không phải bởi các lá kèm của lá đài như ở họ Hoa hồng nên số lá đài phụ thay
đổi tùy theo chi.

Đài hoa của cây Cối Xay Đài hoa của cây Dâm Bụt

Dài hoa cây Bụp Lồng Đèn

Đài hoa của cây Đậu Bắp

Đôi khi đài phụ phát triển hơn lá đài chính; vài trường hợp hoa không có đài phụ
(chi Abutilon, Sida). 5 cánh hoa, tiền khai vặn, rời hay hơi dính nhau ở đáy và dính
vào ống nhị nên rụng cùng một lúc với bộ nhị
BỘ NHỊ: nhiều nhị dính nhau bởi chỉ thành một ống bao quanh bầu và vòi nhụy.
Bao phấn 1 ô, hạt phấn có gai.

Bộ nhị cây Vông Vang Bầu và vòi nhụy của cây Cối Xay

Bộ nhị cây Chổi Đực Hạt phấn có gai

BỘ NHỤY: 2 kiểu
a) 3–5 lá noãn tạo thành bầu 3–5 ô, mỗi ô chứa 2 hàng noãn, đính noãn trung
trụ
b) Nhiều lá noãn rời, đính thành vòng quanh đế hoa; mỗi lá noãn chứa 1
noãn, toàn bộ xem giống như một bầu nhiều ô, đính noãn trung trụ. Vòi nhụy
có thể rời hoặc dính nhau và tận cùng bằng một số đầu nhụy bằng số ô trong
bầu.

Noãn cây Ké Hoa Vàng Lá noãn cây Chổi Đực

Bộ nhụy cây Cối Xay Lá noãn cây Vông Vang

Bầu noãn cây Dâm Bụt Bầu nhụy cây Dâm Bụt
 QỦA: nang trong trường hợp bộ nhụy kiểu thứ nhất, nhiều bế quả hay quả đại khi
bộ nhụy theo kiểu thứ hai

Quả cây Cối Xay Quả cây Vông Vang

Quả cây Đậu Bắp Quả cây Bụp Giấm

CƠ CẤU HỌC : Cành non và phiến lá thường có lông che chở đa bào phân
nhánh, bộ máy tiết chất nhầy (tế bào tiết, túi tiết) trong các mô, libe 2 kết tầng. Yếu
tố mạch thủng lỗ đơn

Thân non cây Vông Vang Lông che chở Lông che chở đa bào
Lông tiết Lông tiết Libe2 kết tầng

MỘT SỐ CÂY TRONG HỌ

CÂY CỐI XAY

(Abutilon indicum)

SÂM BỔ CHÍNH
Abelmoschus sagittifolius (Kurz) Merr

CÂY CẨM QUỲ

(Malva sylvestris)
 CÂY VÔNG VANG
(Abelmoschus moschatus)

CÂY BỤT GIẤM

Hibiscus sabdariffa CÂY BỤT LỒNG ĐÈN

BẢNG TÓM TẮT Abutilon pictum

Việt Nam có bao nhiêu chi, loài Malvaceae: 17 chi 65 loài

THÂN :
+ Cỏ
+ Gỗ nhỏ hay to
LÁ:
+ Đơn, mọc so le
+ Phiến nguyên hay thùy chân vịt
+Gân lá chân vịt
+ Lá kèm rụng sớm
CỤM HOA:
+ Đơn độc , cụm xim
HOA:
+To, đều, lưỡng tính
+ Kiểu vòng, mẫu 5
BAO HOA – LÁ ĐÀI
+5 lá đài dính nhau ở đáy, tiền khai van
+Đôi khi đài phụ phát triển hơn đài chính
+Vài trường hợp không có đài phụ
BỘ NHỊ:
+Nhiều nhị dính nhau bởi chỉ tạo thành ống bao quanh bầu và vòi nhụy
+Bao phấn 1 ô, hạt phấn có gai
BỘ NHỤY: 2 kiểu:
+3-5 lá noãn tạo bầu 3-5 ô, mỗi ô chứa 2 hàng noãn, đính noãn trung trụ
+Nhiều lá noãn rời, đính thành vòng quanh đế hoa, mỗi lá noãn chứa 1 noãn, bầu
nhiều ô đính trung trụ
+ Vòi nhụy rời hay dính nhau, tận cùng bằng một số đầu nhụy = số ô trong bầu
QUẢ:
+Nang (kiểu nhụy thứ nhất)
+ Bế quả hay quả đại (kiểu nhụy thứ hai)