Kompendyum Larang Akademik Ikalawang Markahan

FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK)
Republic of the Philippines

Department of Education
REGION III
SCHOOLS DIVISION OF TARLAC PROVINCE
IKALAWANG MARKAHAN
Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Telephone No.: (045) 982-0374
Email Address: tarlac@deped.gov.ph
1|S.Y 2020-2021

REGION III
IKALAWANG MARKAHAN
Kompendyum sa Pagsulat ng Katitikan ng Pulong
LINGGO 9-10
A. KOMPETENSI/MELC:
CS_FA11/12PB-0j-l-92
Nabibigyang-kahulugan ang akademikong pagsulat.
B. BASAHIN NATIN:
Basahin ang teksto sa ibaba.
Pulong ng Larangan ng Panitikan

05 Hunyo 2016
RECTO AVR
Mga Dumalo:
Prop. Rina M. Santos
Dr. Ramon G. De Jesus
Prop. Florence A. Almonte
Dr. Nilo S. Ortega
G. Gary D. Pension
Mga Hindi Nakadalo:

Prop. Michael Arriola
Prop. Gonzalo A. Banaga
Prop. Melecio Samendra
Dr. Ma. Floriza Flores (nasa Singapore)
Prop. Ellah L. Paragas (maternity leave)
Mga Napag-usapan:
1. Nagsimula ang pulong ganap na 1:45 nh.

Telephone No.: (045) 982-0374
2|S.Y 2020-2021

REGION III
2. Ipinamahagi ni Prop. Almonte ang katitikan ng nakaraang pulong na ipinadala ni Prop.

Rodriguez-Tatel na may kinalaman sa festschrisft, pagbabago ng rekisito ng GWA para sa
mga transferre at shiftee, at website/promotion ng Larangan ng Panitikan.
3. Resulta ng shiftee/transferee sa Panitikan:
a. Sa kaso ng BA Panitikan, iniulat ni G. Pension na 16 sa 21 aplikante ang tinanggap.

Nilinaw rin na ang limang aplikanteng hindi nakuha ay hindi naman talaga tinanggihan
kundi ninais lamang nilang pumasok sa iba pang mga kurso sa unibersidad.
b. Sa kaso ng MA Panitikan, iniulat ni Dr. De Jesus na 11 ang tinanggap. Ilan sa mga

ito ay pinapakuha ng mga kursong di-gradwado (Panitikan 101, 197, at/o 199) upang
ganap na mabigyan ng ideya sa oryentasyon ng kurso.
4. Ulat ng mga Proyekto sa Teksbuk:
a. Iniulat ni Prop. Almonte na nakapagplano at nagawa na ang iskedyul ng pagbubuo

ng teksbuk ng Panitikan 12. Sina Prop. Almonte at G. Pension ang umupo sa
pagpaplanong ito.
b. Para sa teksbuk ng Panitikan 101, itinakda naman ang pagpaplano ng mga gawain
sa ika-29 ng Hunyo, 2:00 – 5:00 nh sa Room 124.
c. Inaasahan ding sa pagtatapos ng unang semester ay magkakaroon ng palihan para

sa dalawang planong teksbuk.
5. Ulat sa festschrift:
a. Ipinasya na baguhin ang deadline ng pagpapasa ng mga artikulo sa festschrift,

mula 18 Hunyo patungong 18 Hulyo. Ipadadala ito kay Dr. Ortega.
b. Kaugnay nito, ibinalita ni Dr. Ortega na wala pang nakapagbibigay ng artikulong

isasama sa festschrift.

Telephone No.: (045) 982-0374
3|S.Y 2020-2021

REGION III
c. Isasama rin sa festschrift ang mga babasahing papel nina Dr. Constantino, Prop.
Amor, at Prop. Florendo. Itinakda ang mga ito sa Hulyo 3, 1:00 – 5:00 NH SA
Pulungang C.M. Recto.
6. Kaugnay ng promosyon sa website ng Panitikan, binanggit ni G. Pension ang kaniyang

nagging obserbasyon sa ipinamimigay na application form para sa taong ito. Ayon sa kaniya,
nawala na sa application form ang nasa loob ng panaklong na petsa ng aplikasyon sa mga
nais ding mag-apply sa Malikhaing Pagsulat sa listahan ng mga kurso. Sinabi ni Dr. De Jesus
na kailangang mabanggit ito kay Dr. Constantino na siyang namamahala sa mga application
form.
7. Natapos ang pulong sa ganap na 2:20 nh.
Inihanda ni:
G. Pension
Mula sa binasang teksto, suriin ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga katanungang
makikita sa ibaba.
1. Tungkol saan ang naging pagpupulong?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
2. Kailan at Saan isinagawa ang pagpupulong?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
3. Sino-sino ang mga dumalo at hindi dumalo sa pagpupulong?
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
4|S.Y 2020-2021

REGION III
C. PAGYAMANIN NATIN:
Bakit nga ba nagsasagawa ng isang pagpupulong ang isang partikular na

grupo o pangkat ng mga tao?
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
____________________
D. IUGNAY NATIN:
Sumulat ng isang kapsyon mula sa larawang makikita sa ibaba.
https://www.oasisadvantage.com/wp-content/uploads/2015/09/iStock_Business_Meeting_WEB.jpg

Telephone No.: (045) 982-0374
5|S.Y 2020-2021

REGION III
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
E. TALAKAYIN NATIN:
Opisyal na tala o rekord ng mahahalagang puntong napag-usapan sa pulong ng

isang organisasyon ang katitikan. Sa Ingles, ito ang tinatawag na minutes.
Hindi ito nangangahulugang minu-minuto ang pagtatala ng mga

detalyeng napag-usapan. Mahahalagang detalye lamang ang
kailangang itala at hindi ang verbatim o ang bawat salitang binanggit sa
pulong.
May mga pagkakataong hinihingi ang verbatim na tala ng katitikan

ngunit hanggang maaari, higit na kapaki-pakinabang sa mga
mambabasa at magrerebyu ng katitikan na tingnan at analisahin lamang
ang mahahalagang punto sa isang pulong. Higit itong magiging madali
at produktibo sa mga taong nangangailangan ng katitikan.
Sa paggawa ng katitikan inililista ang mga pangalan ng mga dumalo sa pulong maging
ang pangalan ng mga taong inaasahang kasama sa pulong ngunit hindi nakadalo. Isinusulat

Telephone No.: (045) 982-0374
6|S.Y 2020-2021

REGION III
din ang oras kung kalian nagsimula at nagtapos ang pulong. Inirerekord dito ang mga pinag-
usapan, napagkasunduan, at ang mga usaping natugunan sa pulong.
Isinusulat kung sino ang mga taong magsasagawa ng aksiyon upang matugunan ang
isang isyu at ang inaasahang panahon kung kalian ito dapat maisakatuparan. Isinusulat din
kung may mga suhestiyong inilatag sa pulong at kung sino ang nagrekomenda nito.
Kung sakaling may nangyaring botohan sa pulong, itinatala kung ano ang isyung
pinagbotohan at ang resulta nito kasama abf nga pangalan ng mga taong nakibahagi sa
botohan at ang naging panig ng bawat isa.
KAHALAGAHAN NG KATITIKAN
Mahalaga ang katitikan sapagkat hindi lahat ng mapag-uusapan sa isang pulong ay
maaalala ng bawat dumalo. Sa pamamagitan nito, mas madaling mababalikan anumang oras
ang mga napag-usapan o napagkasunduan sa pulong. Makatuutlong din ito sa mga taong hindi
nakarating sa pulong dahil naisusuma nito ang mahahalagang napag-usapan.
Makatutulong din ito nang malaki sa mga gawaing aksiyon para sa isang proyekto o
gawain dahil mas madaling makita at mabalikan ang mga napag-usapang hakbang, mga dapat
isagawa, at iba pang impormasyon upang maisakatuparan ang proyekto.
Maiiwasan din ang hindi pagkakaunawaan at pagtatalo dahil nakatala kung anuman
ang napagkasunduan ng lahat ng dumalo sa pulong.
HABA NG KATITIKAN
Nakasalalay ang haba ng katitikan sa mga napag-usapang desisyon sa lobb ng isang
pulong. Higit itong magiging mahaba kung detalyado ang mga napag-usapang desisyon at

Telephone No.: (045) 982-0374
7|S.Y 2020-2021

REGION III
kumplikado o malaking usapin ang napag-usapan. Maaring isulat ito nang verbatim sa mga
bahaging kailangang itala o sipiin ang mga mismong pahayag ng nagsasalita o sa
mahahalagang impormasyon na kailangang tandaan.
Sa maliit at simpleng usapin, kadalasang hindi detalyado ang ginagawang katitikan at
nakalista lamang ang mahahalagang puntong napag-usapan. Maaaring sinsagot lamang ng
katitikan ang 5Ws at H (Who, What, Where, When, Why, at How) o Sino, Ano, Saan, Kailan, at
Paano. Sa ganitong paraan, mas madali at mabilis na mababalikan ang mahahalagang punto
ng pulong.
Dalawang halimbawa ng katitikan ang makikita sa ibaba. Dahil inirerekomendang
maging maikli at malinaw ang katitikan, hindi verbatim ang mga halimbawang ibigay. Narito
ang unang halimbawa ng katitikan ng isang larangan sa loob ng departamento ng isang
unibersidad.
Pulong ng Larangan ng Panitikan

05 Hunyo 2016
RECTO AVR
Mga Dumalo: Mga Hindi Nakadalo:

Prop. Rina M. Santos Prop. Michael Arriola
Dr. Ramon G. De Jesus Prop. Gonzalo A. Banaga
Prop. Florence A. Almonte Prop. Melecio Samendra
Dr. Nilo S. Ortega Dr. Ma. Floriza Flores (nasa Singapore)
G. Gary D. Pension Prop. Ellah L. Paragas (maternity leave)
Mga Napag-usapan:
1. Nagsimula ang pulong ganap na 1:45 nh.
2. Ipinamahagi ni Prop. Almonte ang katitikan ng nakaraang pulong na ipinadala ni Prop. Rodriguez-
Tatel na may kinalaman sa festschrisft, pagbabago ng rekisito ng GWA para sa mga transferre at shiftee,
at website/promotion ng Larangan ng Panitikan.
3. Resulta ng shiftee/transferee sa Panitikan:
a. Sa kaso ng BA Panitikan, iniulat ni G. Pension na 16 sa 21 aplikante ang tinanggap. Nilinaw
rin na ang limang aplikanteng hindi nakuha ay hindi naman talaga tinanggihan kundi ninais
lamang nilang pumasok sa iba pang mga kurso sa unibersidad.
b. Sa kaso ng MA Panitikan, iniulat ni Dr. De Jesus na 11 ang tinanggap. Ilan sa mga ito ay
pinapakuha ng mga kursong di-gradwado (Panitikan 101, 197, at/o 199) upang ganap na
mabigyan ng ideya
Address: sa oryentasyon
Macabulos Drive, Sanng kurso.Tarlac City
Roque,
4. Ulat ng mgaTelephone
Proyekto sa Teksbuk:
No.: (045) 982-0374
a. Iniulat
EmailniAddress:
Prop. Almonte na nakapagplano at nagawa na ang iskedyul ng pagbubuo ng
tarlac@deped.gov.ph
teksbuk ng Panitikan 12. Sina Prop. Almonte at G. Pension ang umupo sa pagpaplanong ito.
8|S.Y 2020-2021
b. Para sa teksbuk ng Panitikan 101, itinakda naman ang pagpaplano ng mga gawain sa ika-29
ng Hunyo, 2:00 – 5:00 nh sa Room 124.

REGION III
pinapakuha ng mga kursong di-gradwado (Panitikan 101, 197, at/o 199) upang ganap na
mabigyan ng ideya sa oryentasyon ng kurso.
4. Ulat ng mga Proyekto sa Teksbuk:
a. Iniulat ni Prop. Almonte na nakapagplano at nagawa na ang iskedyul ng pagbubuo ng
teksbuk ng Panitikan 12. Sina Prop. Almonte at G. Pension ang umupo sa pagpaplanong ito.
b. Para sa teksbuk ng Panitikan 101, itinakda naman ang pagpaplano ng mga gawain sa ika-29
ng Hunyo, 2:00 – 5:00 nh sa Room 124.
c. Inaasahan ding sa pagtatapos ng unang semester ay magkakaroon ng palihan para sa
dalawang planong teksbuk.
5. Ulat sa festschrift:
a. Ipinasya na baguhin ang deadline ng pagpapasa ng mga artikulo sa festschrift, mula 18
Hunyo patungong 18 Hulyo. Ipadadala ito kay Dr. Ortega.
b. Kaugnay nito, ibinalita ni Dr. Ortega na wala pang nakapagbibigay ng artikulong isasama sa
festschrift.
c. Isasama rin sa festschrift ang mga babasahing papel nina Dr. Constantino, Prop. Amor, at
Prop. Florendo. Itinakda ang mga ito sa Hulyo 3, 1:00 – 5:00 NH SA Pulungang C.M. Recto.
6. Kaugnay ng promosyon sa website ng Panitikan, binanggit ni G. Pension ang kaniyang nagging
obserbasyon sa ipinamimigay na application form para sa taong ito. Ayon sa kaniya, nawala na sa
application form ang nasa loob ng panaklong na petsa ng aplikasyon sa mga nais ding mag-apply sa
Malikhaing Pagsulat sa listahan ng mga kurso. Sinabi ni Dr. De Jesus na kailangang mabanggit ito kay
Dr. Constantino na siyang namamahala sa mga application form.
7. Natapos ang pulong sa ganap na 2:20 nh.
Inihanda ni: Nakatala rito ang pangalan ng

G. Pension gumawa ng katitikan.
Sa katitikang nasa itaas, itinala ang mga napag-usapan mula #1 hanggang #6. Sinundan
naman ang numero ng mga letra kung may idaragdag na detalye sa ulat (Tingnan ang #3, #4,
at #5). Inilagay lamang ang mahahalagangm impormasyon tulad ng kung sino ang namamhala
o namahala sa isang proyekto, ano ang pinamahalaan, saan at kalian naganap o gaganapin, at
kung papaano gagawin at tutugunan ang sumusunod na mga proyekto o usapin. May mga
pagkakataong hindi nagbibigay ng petsa, subalit walang problema rito kung nakaharap pa sa
maraming gawaing kailangan munang tapusin ang larangan o organisasyon. Itinala rin sa
katitikan ang oras ng simula at pagtatapos ng pulong.
Sa halimbawa sa ibaba, makikita ang katitikang hindi gumagamit ng nakatalatang mga
impormasyon kundi gumamit ng talahanayan upang ipakita ang mahahalagang napag-usapan
sa pulong.

Telephone No.: (045) 982-0374
9|S.Y 2020-2021

REGION III
C & E Publishing, Inc.

Editorial Department
839 EDSA,
South Triangle, Quezon City
Katitikan ng Pulong sa Teksbuk na Pananaliksik

Setyembre 10, 2008
The Chocolate Kiss, UP-Diliman
2:30 n.h – 5:00 n.h
Mga Dumalo
Dr. Lina Acebedo

Anna Velasquez
Dr. Elena Enriquez
Jasmine Ragas
Wally Gatmaitan
Ara Nelmida
Adyenda para sa Proyektong Pananaliksik
1. Paghahati ng mga isusulat na aralin

2. Pagbuo ng banghay ng aralin
3. Iskedyul ng pagsusumite ng mga aralin
4.Ilang paalala
Mga Tinalakay
GAWAIN DETALYE TAONG TAKDANG
SANGKOT PANAHON NG
PAGSASAGAWA
1. Mga susulat Ang pinal na awtor para sa
proyektong Pananaliksik ay
sina:
Elena Enriquez
Jasmine Ragas
Wally Gatmaitan
Ara Nelmida
2. Paghahati ng Kalakip ang banghay at Lahat ng mga
mga aralin paghahati awtor,

Telephone No.: (045) 982-0374
10 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Koordineytor (Dr.
Lina Acebedo)
3. Banghay-aralin Ang sumusunod ang
banghay para sa bawat
aralin:
Mga layunin (sa simula ng

bawat yunit)
Talakayan (lesson proper)
Mga hamon sap pag-aaral
Mga tanong tungkol sa
aralin
Praktikal na gawain
Binubuo ang aklat ng

tatlong yunit at 18 aralin.
4. Iskedyul Kalakip ang iskedyul kung
kalian isusumite ang mga
aralin
5. Ilang Paalala Isagawa ang numerical na
layunin ng bawat aralin at
saka na lamang pagsama-
samahin para sa isang yunit.
Gawing komprehensibo ang

pagtalakay sa mga aralin.
Gumamit ng wikang simple,

at diretso sa punto.
Importante na makaraan
muna kay Dr. Acebedo ang
mga manuskrito bago ang
susunod na pulong.
Ipadadala ang kontrato kay

Bb. Jasmine at siya ang
bahala sa pagpapapirma;
ang kontrata ni Dr. Acebedo
ay ipadadala sa kaniyang
tirahan.

Telephone No.: (045) 982-0374
11 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Pinal na Banghay ng Pananaliksik at Iskedyul ng Pagsusumite

YUNIT Pinal na Banghay ng AWTOR ISKEDYUL NG
Pananaliksik at Iskedyul ng PAGSUSUMITE
Pagsusumite
ARALIN
I-Kalikasan ng (1) A. Kahulugan at Jasmine Ragas Nobyembre 15
Pananaliksik kabuluhan ng pananaliksik
Elena Enriquez
Jasmine Ragas
Wally Gatmaitan
Ara Nelmida
(2) B. Iba’t ibang uri ng Jasmine Ragas Nobyembre 15
pananaliksik
(3) C. Etika ng Pananaliksik Ara Nelmida Oktubre 30
II-Mga Kasanayan (4) A. Paglalahad ng Jasmine Ragas Disyembre 15
sa Pananaliksik Suliranin
(5) B. Kahalagahan ng Pag- Wally Gatmaitan Nobyembre 30
aaral
(6) C. Mga Layunin ng Pag- Wally Gatmaitan Nobyembre 30
aaral
(7) D. Rebyu ng mga Elena Enriquez Oktubre 30
kaugnay na Literatura
(8) E. Ara Nelmida Nobyembre 30
Konseptuwal/Teoretikal na
balangkas
(9) F. Metodolohiya: Lapit Ara Nelmida Nobyembre 30
at Pamamaraan
1.Kritisimong Ara Nelmida Nobyembre 30
Pangkasaysayan
2. Kritisismong Elena Enriquez Disyembre 30
Pampanitikan
3. Kritisimong Sining Biswal Wally Gatmaitan Disyembre 30
4. Etnograpiya Jasmine Ragas Disyembre 15
(10) G. Saklaw ng Elena Enriquez Nobyrembre 30
Delimitasyon
(11) H. Daloy ng Pag-aaral Wally gatmaitan Nobyembre 30
III-Mga (12) A. Paggawa ng Wally Gatmaitan Enero 30
Kasanayan sa Balangkas
Pananaliksik (13) B. Pagbuo ng Tesis na Jasmine Ragas Enero 30
Pangungusap
(14) C. Pagsulat ng Abstrak Jasmine Ragas Enero 30

Telephone No.: (045) 982-0374
12 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
(15) D. Paggawa ng Note Ara Nelmida Disyembre 30

Cards/Anotasyon
(16) E. Wally Gatmaitan Enero 30
Pagbubuod/Paraphrasing
(17) F. Pagsisipi at Pagagwa
ng Bibliyograpiya
1. MLA Wally Gatmaitan Enero 30
2. APA Elena Enriquez Disyembre 30
3. CMS Jasmine Ragas Enero 30
4. Turabian Ara Nelmida Disyembre 30
(18) G. Editing at Elena Enriquez Nobyembre 30
Proofreading
Inihanda ni: Anna E. Velasquez

Editor- Filipino
Makikita sa katitikang ito sa itaas na hinati sa tatlong kolum ang mga gagampanang
gawain ng mga manunulat ng teksbuk. Sa unang kolum, naroon ang takdang isusulat; sa
ikalawang kolum, naroon ang taong gagawa o magsusulat nito; at sa ikatlong kolum, naroon
ang takdang petsa ng pagpapasa.
Tulad din ng katitikan sa unang halimbawa, inilagay rito ang pangalan ng
organisasyong nagpupulong, petsa ng pulong, kung sino ang dumalo, at kung saan ito ginanap.
Ang kaibahan lamang ay ang paraan ng pagsulat ng katitikan; ang una ay nakasulat nang naka-
talata at ang huli nama’y nakasulat nang nakatalahanayan. Ang paglalagay ng talahanayan ay
nakatulong upang mas malinaw na Makita ang mga taong gagawa ng takdang-aralin at ang
deadline nito. Sa gayon, malinaw na malinaw ang hatian ng trabaho ng apat na may-akda.
Kung walang katitikang nakatala, maaaring hind imaging gayon kalinaw at maaaring maisulat
ng iba ang nakatakdang dapat isulat ng isa. Higit na nakatulong ang katitikan sapagkat walang
nasasayang na oras at talino ng mga taong dumalo ng pulong at naiiwasan ang pagdodoble ng
trabaho dahil sa malinaw na nakatala ang napag-usapan. Higit pa, makatutulong ito sa mga
taong hindi nakadalo ng pulong nan ais na makapag-ambag o malaman ang mga napag-usapan
sa pulong.

Telephone No.: (045) 982-0374
13 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
F. SUBUKIN NATIN:
Sagutin ang mga sumusunod na katanungan batay sa iyong naunawaan sa

aralin.
1. Maaari bang magtakda ng madaliang pulong kahit walang kalihim na gagawa sa katitikan?
Pangatwiranan ang iyong sagot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2. Paano ang paraan ng pagkakasulat ng katitikan?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
14 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
G. SA PALAGAY MO?
Bumuo ng isang islogan tungkol sa Katitikan ng Pulong na maaaring iugnay sa

realidad.
H. AYOS NA:
Bilang paglalagom sa araling ito, punan ng angkop na salita ang
hinihingi ng bawat patlang upang mabuo ang pahayag. Nasa ibaba
ang mga pagpipilian.
opisyal pulong pangalan naka-talata pagrerekord
1. Laging nasa katitikan ang ___________ ng organisasyong nagpulong, petsa, oras, lugar, at
pangalan ng mga dumalo at hindi nakadalo.
2. Ang katitikan ay ___________ na tala ng mahahalagang desisyong napag-usapan sa isang
organisasyon.
3. Maaaring nakasulat ang katitikan nang ___________ o naka-talahanayan.
4. Sa pagsulat ng katitikan, kailangang nakatala ang pinakaimportanteng desisyong napag-
usapan sa ___________.
5. Makatutulong sa pagsulat ng katitikan ang ___________ ng mga napag-usapan.

Telephone No.: (045) 982-0374
15 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
I. TAYAIN NATIN:
Sumulat ng isang talata tungkol sa kahalagahan ng
Katitikan ng Pulong. Isulat ito sa kahon.
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Pamantayan sa Pagmamarka:
PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA:
Naisulat nang malinaw at organisado ang talata. 5 puntos
Naisulat nang malinaw subalit may kailangang itama sa paggamit ng bantas. 3 puntos
Walang kinalaman sa paksa ang naisulat. 1 puntos
Pangalan at Lagda ng Mag-aaral Pangalan at Lagda ng Magulang

Telephone No.: (045) 982-0374
16 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
IKALAWANG MARKAHAN
Kompendyum sa Pagsulat ng Posisyong Papel
LINGGO 11-13
A. KOMPETENSI/MELC:
CS-FA11/12PB-0m-o-102
Natutukoy ang katangian ng isang sulating akademiko.
CS-FA11/12PT-0m-o-90
Nabibigyang-kahulugan ang mga terminong akademiko na may
kaugnayan sa piniling sulatin.
B. BASAHIN NATIN:
Isa sa mga pangunahing kinahaharap ng mundo ay ang pandemyang COVID-

19 na kung saan ay nakaapekto ito nang malubha hindi lamang sa kalusugan,
kabuhayan at maging sa edukasyon. Magsaliksik ukol sa isyung ito at sumulat ng mga
punto kung bakit kailangang pagtuunan ito ng pansin. Matapos magsaliksik ay isulat
ang mga mahahalagang punto at bashin itong Mabuti. May bahid ba ng galit o
masyadong seryoso ang tono ng isinulat? Ito ang karaniwang tono ng mga posisyong
papel.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
17 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Isaayos ang mga titik ng bawat salita sa panaklong upang
makumpleto ang pahayag at makabuo ng pagpapakahulugan.
POSISYONG PAPEL
Ang posisyong papel ay isang paraan upang ___________ (aphiayga) ang
paninindigan. Ito ay sanaysay na naglalahad ng mga ____________ (pnoioyn) tungkol sa
partikular na paksa o usapin. Dito, kailangang pumosisyon sa isang panig.
Anuman ang posisyon, kailangang magbigay ng ___________ (walnima) at matatag
na ____________ (engruomta) at mga makatuwirang ebidensiyang susuporta sa mga ito sa
kabuuan ng papel. Layunin nito na kumbinsihin ang mga ___________ (abamabsma) na may
saysay at bisa ang mga argumentong inihain sa kanila.

Telephone No.: (045) 982-0374
18 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
D. IUGNAY NATIN:
Basahin at suriin ang teksto at sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
OPISYAL NA POSISYONG PAPEL UKOL SA BUHAY AKADEMIKO

SA GITNA NG COVID-19 OUTBREAK
Walang kahit anumang krisis o sakuna ang makapagpapabago sa tindig ng Konseho ng

Mag-aaral ng Kolehiyo ng Edukasyon na ang dekalidad, aksesible, at makabayang edukasyon
ay karapatan ng bawat Iskolar ng Bayan at mamamayang Pilipino. Ngunit sa panahong
kumakaharap ang buong bayan ng isang pandemiya, naniniwala ang Konseho na ang
kalusugan muna ang kagyat na dapat pagtuunan ng pansin ng bawat mamamayan.
Buhat ng mga mas lumalang epekto ng COVID-19 outbreak sa iba’t ibang sektor ng
lipunan, umaalingawngaw sa sektor ng mga estudyante ang mga panawagan at hinaing ukol
sa pagdaraos ng mga natitirang araw ng kasalukuyang semestre. Una na rito ay ang
pagsasagawa ng mga online classes, kung saan naniniwala ang Konseho na ito ay isang
pagsasawalang bahala sa kalagayan ng karamihan sa mga mag-aaral na walang device o
internet connection upang makapagpatuloy sa klase. Kabila pa ito sa mga isyu sa mental
health na kinakaharap ng mga estudyante sa gitna ng quarantine, at ang ekonomikong
paghihirap na maaari nilang kaharapin sa mga buwan na magpapatuloy ang quarantine.
Hanggang sa kasalukuyan, naniniwala ang Konseho na ang pagsasagawa ng online classes ay
nararapat lamang na hindi ipagpatuloy, lalo pa’t nasa gitna ng isang krisis pangkalusugan ang
bansa.
Batay sa anunsyo ng Office of the Student Regent, magkakaroon ng pagpupulong ang

lahat ng Tsanselor ng bawat UP unit ukol sa mga usaping akademiko ngayong semestre bukas,
ika-13 ng Abril, bago ito pinal na pagdesisyunan ng Lupon ng mga Rehente (BOR).
Mula sa: https://www.facebook.com/UPCESC/posts/opisyal-na-posisyong-papel-ukol-sa-buhay-akademiko-sa-gitna-ng-covid-19-

outbreak/3017826398260296/

Telephone No.: (045) 982-0374
19 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Mga Gabay na Tanong:
1. Saan patungkol ang teksto?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ilarawan ang naging tono ng teksto?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
E. TALAKAYIN NATIN:
Posisyong Papel
Ano ang Posisyong Papel?

Ang posisyong papel ay naglalahad ng paninindigan hinggil sa isang problema o isyu.
Inilalahad nito ang ang pagkiling o bias ng manunulat sa isang panig ukol sa isang isyu.
Ipinakikita rito ang mga argumento ng kabilang panig at isa-isang binabaklas ng posisyong
papel ang mga argumentong ito nang may suhay o batayan.
Hindi neutral ang posisyong papel, bagkus may pinapanigan itong tindig na maaaring
makatulong sa pagkakaroon ng higit na linaw sa mahahalagang isyu o problema. Ipinaliliwanag
ng posisyong papel kung bakit mali ang kabilang panig at kung ano ang magiging ganansiya sa
pagpanig sa posisyon ng sumulat ng posisyong papel.
Halaga ng Posisyong Papel
Mahalaga ang posisyong papel sapagkat sa ating lipunan, may mga problema o isyung
dapat na tugunan ng marami. Sa pamamagitan ng pagsulat ng posisyong papel, naidedetalye

Telephone No.: (045) 982-0374
20 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
ang halaga ng isang posisyon upang makapagpasya ang mga wala pang alam o matibay na
kaalaman ukol sa isyu lalo na at apektado ang marami sa mga isyung ito.
Nabibigyang-halaga rin ng posisyong papel ang pagtindig o pagpapasya. Hindi
nakabubuti kapag walang kaalaman sa mga usaping panlipunan. Sa pamamagitan ng
pagpapakalat ng mga pampublikong posisyong papel, nagkakaroon ng linaw ang mga
malabong usaping palipunan. Nakaklaro nito ang masasalimuot na usapin na hindi basta
nasasagot nang walang mga pananaliksik at pagbibigay ng batayan.
Haba ng Posisyong Papel
Karaniwang may limang daan hanggang pitong daang salita ang isang posisyong papel.
Makabubuti kung maikli at malinaw ang akda upang agad na nalalaman ng mambabasa ang
mga punto rito. May mga pagkakataon ding mahirap paikliin ang posisyong papel lalo kung
maraming masalimuot na usaping kailangang panindigan. Kapag ganito abf sitwasyon, walang
problema kung hihigit ito sa nabanggit na bilang ng mga salita. Subalit kung ang posisyong
papel ay para sa pagbabahagi sa madla, makabubuting isaalang-alang ang nabanggit na bilang
ng mga salita.
Estruktura ng Posisyong Papel
Sa umpisa pa lamang ay dapat nang malinaw ang tesis ng papel. Ipakita ang mga punto
kung bakit kailangang pumanig ang mambabasa sa posisyong papel. Unahin ang
pinakasimpleng dahilan hanggang sa pinakamabigat na dahilan o vice-versa. Ipakita ang
argumento ng kabilang panig at sansalain ito nang may batayan. Ipakita ang kahinaan ng
kabilang panig at kung bakit hindi dapat paniwalaan ang sinasabi nito. Sa huli, kailangan nito
ng paglalagom.
KATANGIAN NG POSISYONG PAPEL
Unang Naglalarawan ng posisyon sa isang partikular na isyu at

Katangian
ipinapaliwanag ang basehan sa likod nito.

Telephone No.: (045) 982-0374
21 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Nakabatay sa fact (estadistika, petsa, mga pangyayari)

Ikalawang
na nagbibigay ng matibay na pundasyon sa mga
Katangian
inilalatag na argumento.
Ikatlong Hindi gumagamit ng mga personal na atake upang
Katangian
siraan ang kabilang panig.
Ikaapat na Gumagamit ng mga sangguniang mapagkakatiwalaan at
Katangian
may awtoridad
Ikalimang Sinusuri ng manunulat ang mga kalakasan at kahinaan
Katangian
ng sariling posisyon maging ang sa kabilang panig.
Ikaanim na Pinaglilimian ng manunulat ang lahat ng maaaring
Katangian
solusyon at nagmumungkahi ng mga maaaring gawin
upang matamo ang layunin.
Ikapitong Gumagamit ng akademikong lengguwahe.
Katangian
HAKBANG SA PAGSULAT NG POSISYONG PAPEL
Unang Bago magsulat ng posisyong papel, kailangan munang

Hakbang
tukuyin ang isyu o paksang magiging tuon ng papel.
Ikalawang Kapag malinaw na ang paksa, magpasiya kung ano ang
Hakbang
magiging posisyon.
Ikatlong Sa introduksiyon, talakayin ang kaligiran at kahalagahan
Hakbang
ng paksa at ilahad ang iyong posisyon o ang tesis ng
sanaysay. Isulat ito sa paraang nakapupukaw ng
atensiyon.
Ikaapat na Simulan ang katawan ng posisyong papel sa
Hakbang
pamamagitan ng pagbubuod ng mga argumento ng

Telephone No.: (045) 982-0374
22 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
kabilang panig at pagbibigay ng mga impormasyong

sumusuporta sa mga pahayag na ito.
Ikalimang Pagkatapos, pahinain ang mga argumentong ito sa
Hakbang
pamamagitan ng pagbibigay ng mga ebedinsiya ang
sumasalungat sa mga ito.
Ikaanim na Ang susunod na bahagi ang laman ng posisyong papel.
Hakbang
Dito iisa-isahin ang mga argumento, opinyon, at
suportang detalye.
Ikapitong Isaalang-alang ang mga magbabasa ng posisyong papel.
Hakbang
Sila ba ay mga guro, kapuwa estudyante, o iba pa?
Ikawalong Ang pagbuo ng argumento ay nakasalalay sa pagkilala
Hakbang
kung sino ang mambabasa.
Ikasiyam na Sa kongklusyon, muling ilahad ang mga pangunahing
Hakbang
argumento at patatagin ang introduksiyon at katawan
ng papel.
Ikasampung Sa bahagi ding ito, magmumungkahi ka ng mga solusyon
Hakbang
sa nakikitang problema.
Ikalabing-isang Kailangan ding isaalang-alang ang etika sa bubuuing
Hakbang
posisyong papel.
Ikalabindalawang Iwasan ang pag-atake sa katauhan ng sinumang may
Hakbang
salungat na opinyon.
Ikalabintatlong Ang ganitong pag-atake ay tanda ng kawalan ng respeto
Hakbang
at pagkakaroon ng mahinang argumento.
Ikalabing-apat na Maging lohikal at magtuon lamang sa isyu.
Hakbang
Ikalabinlimang Maghain ng mga argumentong sinusuprtahan ng mga
Hakbang
ebidensiya at iwasang baluktutin ang mga
impormasyon.

Telephone No.: (045) 982-0374
23 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Basahin at suriin ang isang halimbawa ng Posisyong Papel.
Posisyong Papel ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng PUP hinggil sa Pagtatanggal ng

Filipino sa mga Kolehiyo at Unibersidad.
PANATILIHIN ANG ASIGNATURANG FILIPINO SA KOLEHIYO: HUWAG PATAYIN ANG

PAMBANSANG KARAPATAN NG WIKANG FILIPINO, MGA GURONG FILIPINO, KABATAANG
PILIPINO AT MAMAMAYANG PILIPINO
Posisyong Papel na nauukol sa CHED Memorandum Order No. 20 Series of 2013
Paninindigan ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng Politeknikong Unibersidad ng

Pilipinas(PUP), Samahan ng mga Dalubguro sa Filipino (SADAFIL), Samahan ng mga
BatangEdukador ng Wikang Filipino at mga Sining sa Pilipinas, PUP Sentro sa
MalikhaingPagsulat, at PUP Ugnayan ng Talino at Kagalingan
Peligrosong hakbang ang ginawa ng Komisyon sa Lalong Mataas na Edukasyon

(CHED)nang alisin ang asignaturang Filipino sa inilabas nilang Memorandum Order Blg. 20 na
maypetsang hunyo 28 serye 2013. Bagaman sinasabi ng komisyong nabanggit na maaaring
maituro saIngles o Filipino ang mga asignaturang binalangakas nila, bilang halimbawa ay ang
Purposive Communication na nakapaloob sa nilikha nilang bagong kurikulum, nababatid
namin na pag-aagaw-agawan pa ito ng napakaraming guro sa Filipino at Ingles sa mga kolehiyo
at unibersidad,at magdudulot pa ito ng hindi pagkakaunawaan, pagtatalo at ang masaklap pa
pa'y aangkininlamang ito ng mga Departamento ng Ingles sa mga unibersidad at kolehiyong
mabuway angFilipino dahil halata namang nakakiling ang Purposive Communication sa Ingles.
Sa hakbang naito, tila unti-unting nilulusaw ang mga natatag na Kagawaran/Departamento ng
Filipino sa mgakolehiyo at unibersidad sa Pilipinas. Higit pa rito, maraming mga guro sa
Filipino, partikular nasa PUP ang mawawalan ng trabaho at mababawasan ng kita. Hindi
pumapayag ang Kagawaran ngFilipinolohiya ng PUP na mangyari ang mga bagay na ito.
Sapagkat malinaw na isinasaad sa 1987Konstitusyon ng Pilipinas Artikulo XIV, itinakda ang

Telephone No.: (045) 982-0374
24 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Filipino bilang wikang pambansa ngPilipinas. Kung susuriing mabuti ang CHED Memorandum,
malinaw na lihis sa hangarin atkonteksto ng Pangkalahatang Edukasyon ang pagtatanggal ng
asignaturang Filipino dahilnakasaad sa pahina apat (4) ng memorandum ang ganito:
"General education enables the Filipinoto find and locate her/himself in the
community and the world, take pride in and hopefully asserther/his identity and sense of
community and nationhood amid the forces of globalization. As lifebecomes more complex,
the necessity of appreciating the gifts of nature and addressing social problems in the
general education program increasingly become more pressing."
Hindi ba't angasignaturang Filipino ang pangunahing tiyak na tutugon sa hangarin at

kontekstong isinasaad?Sapagkat ang mga asignaturang Filipino ay nakatuon sa pagtuklas at
inobatibong pag-aaral hinggilsa kalinangang Pilipino (wika, kultura at kabihasnan), nasa
Filipino ang identidad ng mamamayansa bansang Pilipinas, nasa Filipino ang diwang
makabansa na makatutugon sa mga kahingiang panlipunan at makatutulong sa
pangangailangan ng mamamayang Pilipino, at makapag-aambag ng kalinangan at karunungan
sa daigdig. Hindi ito simpleng maibibigay lamang ng mgaasignaturang tila pira-pirasong
kinopya sa dayuhang kaisipan na pilit binibigyan ng malakingpuwang na kung tutuusi'y hindi
naman makatuwiran.
Sa pangunguna ng Kagawaran ng Filipinolohiya ng Politeknikong Unibersidad

ngPilipinas (PUP) na tinaguriang "largest state university in the country" na binubuo nghumigit
kumulang 70, 000 na mga mag-aaral na nagmula sa iba't ibang panig ng bansakatuwang ang
iba pang mga organisasyon ay matatag na naninindigan na panatilihin angFilipino bilang
asignatura sa Kurikulum ng Pangkalahatang Edukasyon sa kolehiyo.
Sa halip na alisin, hindi ba't nararapat na lalo pang patatagin ang disiplinang Filipino
sakurikulum ng kolehiyo sa pamamagitan ng mga asignaturang Filipino na magiging

Telephone No.: (045) 982-0374
25 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
pundasyonnito. hindi ba't paurong na hakbang ng Pilipinas nang alisin ang asignaturang
Filipino ng technicalpanel ng pangkalahatang edukasyon ng CHED na binuo lamang ng iilang
mga tao na at walangmalinaw na konsultasyong isinagawa. Samantalang sa maraming
unibersidad sa labas ng atingbansa ay pinatatatag ang disiplinang Filipino gaya sa
University of Hawaii at University of Michigan sa U.S.A, Osaka University at Tokyo University
sa Japan, St. Petersburg University atUniversity of Moscow sa Russia.
Ang Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas sa pangunguna ng Kagawaran

ngFilipinolohiya nito ay patuloy na nagsusulong ng kalinangang pangwika,
pangliteratura,pangkultura at pansining sa pamamagitan ng mga pananaliksik at pagdarao ng
mga kumperensiyaat talakayan sa Wikang Filipino sa iba't ibang larangan. Taong 2013 nang
hirangin ng CHED angPUP Kagawaran ng Filipinolohiya bilang Sentro ng Pagpapahusay ng
Programang Filipino, bago pa ito, natamo na nito mula sa Accrediting Agency of
Chartered Colleges and Universities in the Philippines (ACCUP) ang pinakamataas na
akreditasyon (Antas 3) at kasalukuyang nakasalang sainternasyonalisasyon ang programang
AB Filipinolohiya na inihahain nito. Ginawaran na rin itong Komisyon sa Wikang Filipino (KWF)
ng Gawad Sagisag Quezon sa Pagpapaunlad ng WikangFilipino.
Bukod pa rito, ang mga batikang manunulat sa Filipino at dekalibreng guro sa

Filipinosa bansa ay kabilang sa Kagawaran ng Filipinolohiya ng PUP. Ngunit, ang lakas at
pagsisikap ngmga Departamento/Kagawaran ng Filipino gaya ng sa PUP ay mawawalan ng
kabuluhan kung sabagong kurikulum na binalangkas ng CHED para sa kolehiyo ay tinanggalan
ng kongkreto atmalinaw na puwang ang disiplinang Filipino. Manghihina at malulusaw ang
Wikang Filipino kunghindi tuloy-tuloy ang paglinang nito hanggang sa kolehiyo. Sa ganitong
punto, muli't muli namingigigiit ang karapatan ng Wikang Filipino bilang Wikang Pambansa na
nakasaad sa Kontitusyon ngPilipinas.Pangunahing gawain ng PUP Kagawaran ng Filipinolohiya
ay ang pagpapaunlad atpagpapaigting ng puwersa para huwag isantabi at tuluyang mapanatili

Telephone No.: (045) 982-0374
26 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
ang Filipino sa kolehiyo.Bilang hakbang, magsasagawa ito ng Pambansang Talakayan Ukol sa

mga Pananaliksik Pangwika, Pangkultura at Pansining sa Wikang Filipino na may temang
"Mga Mananaliksik Bilang Pagtutolsa Pag-aalis ng Asignaturang Filipino sa Kolehiyo at ang
Magiging Kalagayan ng mga Guro saFilipino sa Hamon ng Programang K-12" kasabay ng
Pagdiriwang ng Buwan ng WikangPambansa sa Agosto 28-30, 2014 sa suporta ng Pambansang
Komisyon para sa Kultura at mgaSining (NCCA) na kasasangkutan ng mga guro, mga mag-aaral,
at mga mamamayang nagsusulongng Filipino.Kikilos at kikilos ang PUP upang ipagtanggol ang
Wikang Filipino. Maghahain ito ng mgamungkahing asignaturang Filipino sa pakikipag-
ugnayan na rin ng iba't ibang mga unibersidad atkolehiyo na maaaring tumugon sa mga inalis
na asignaturang Filipino sa Kolehiyo.
Kung hindi pa magbabago ang ihip ng hangin, at hindi pa rin matitiyak ng CHEDang
malinaw na puwang ng asignaturang Filipino sa kurikulum ng kolehiyo hanggang saAgosto,
tiyak na gagawa ng malaking hakbang ang pinakamalaking pang-estadongunibersidad sa
bansa sa pangunguna ng Kagawaran ng Filipinolohiya nito para manatili angasignaturang
Filipino sa kurikulum ng kolehiyo.
Umiiral sa realidad sa Pilipinas na ang Filipino ay wikang panlahat. Nandyan ito, umiiral
at ginagamit sa araw-araw na pakikipagtalastasan ng mga Filipino. Mga Pilipino ang
kusangtumanggap nito bilang wikang pambansa at naging katangi-tangi ang tatag nito dahil
ito angidentidad ng lipunang Pilipino. Mahalaga ang pagpapaunlad nito sa bawat Pilipino,
kaya kungihihiwalay sa mga mag-aaral ng kolehiyo sa Pilipinas ang patuloy na pag-aaral ng
Wikang Filipino,tinanggal natin ang identidad natin bilang Pilipino. Dahil kung ano ang wika
mo, iyon angidentidad mo!Pinagtibay ngayong Hunyo 19, 2014.
Sanggunian:
https://www.facebook.com/notes/kirt-john-segui/posisyong-papel-ng-kagawaran-ng-filipinolohiya-ng-pup-
hinggil-sa-pagtatanggal-ng/727134210658842/

Telephone No.: (045) 982-0374
27 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
F. SUBUKIN NATIN:
Mula sa binasang teksto, suriin at itala ang mga argumentong
inilahad. Isulat ito sa graphic organizer na nasa ibaba.
.
. .
. Argumento
.
G. SA PALAGAY MO?
Dugtungan ang pahayag sa ibaba upang matukoy ang kahalagahan ng
mga bahagi ng posisyong papel. Iugnay ang sagot sa pang-araw-araw na
pamumuhay.
Sa aking palagay, mahalagang nakatala o nakadetalye ang

bawat bahagi ng posisyong papel sapagkat
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Telephone No.: (045) 982-0374
__________________________________________________________________
28 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
H. AYOS NA:
Bilang paglalagom, nasa ibaba ang mga dapat tandaan sa pagsulat ng
posisyong papel.
Mga Dapat Tandaan

• Kapag nagsusulat ng posisyong papel, sa umpisa pa lamang ay inilalahad na ang malinaw
na posisyon ng pagtutol.
• Madamdamin man ang pagsulat nito, hindi dapat iwasan, nasusuhayan pa rin ang
posisyon ng mga malinaw na batayan.
• Dapat isa-isahin ang malilinaw na batayan sa simpleng paraan at maiintindihan ng
karaniwang tao.
• Karaniwang tao ang babasa at makakarinig ng posisyong papel kaya’t dapat na isaalang-
alang ang kultura ng bayang sinilangan sa pagsusulat ng posisyon. Ibig sabihin, kung
kinakailangang maging marubdob at nakakabagbag-damdamin ng posisyong papel,
gawin ito upang marami ang mahikayat sa iyong posisyon.
I. TAYAIN NATIN:
Panoorin ang bahagi ng pelikulang Supersize Me ni Morgan Spurlock.

Bisitahin ang website na https://www.youtube.com/watch?v=S9__23-
zjhM&list=PL1a7e1U4j9-SgFLvqu0Kpo0Lbh-DETG3_ para sa kopya nito.

Telephone No.: (045) 982-0374
29 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
Sa kasalukuyang panahon, alam ng karamihan na masama sa kalusugan ang fastfood

ngunit marami pa rin ang kumakain nito. Magsaliksik ng mga pagkaing itinitinda sa mga
fastfood chain, maaaring mamili lamang ng isang fastfood restaurant. Patunayan sa
pananaliksik kung ano ang nangyayari kapag madalas kumain ng fastfood. Sumulat ng
posisyong papel na humihikayat sa mga tao na bawasan o iwasan ang pagkain ng fastfood.
RUBRIK PARA SA PAGSULAT NG POSISYONG PAPEL

PAMANTAYAN MAHUSAY (8-10) KATAMTAMANG KAILANGAN PANG
HUSAY (5-7) PAGHUSAYIN (1-4)
Linaw ng posisyon Nauunawaan nang Hindi gaanong Hindi napupunto
husto ng naunawaan sa isang ang mahahalagang
mambabasa ang pagbasa at may ideya at Malabo ang
isinulat na posisyon pagkakataong posisyon
kumikiling sa
kabilang posisiyon
Mahahalagang Naitala ang Nabanggit ang ilang Maraming punto na
punto mahahalagang mahahalagang hindi naitala at hindi
punto na nakabatay punto na nakabatay nakabatay sa
sa pananaliksik sa pananaliksik pananaliksik ang
ngunit may mga inilahad
nakaligtaang
banggitin
Tono Nakapanghihikayat Nakapanghihikayat Hindi gaanong
ang tonos a kabila ang tono ngunit may nakapanghihikayat
ng emosyon pagkakataong hindi sapagkat labis ang
sapagkat nabalanse akma ang emomsyong
ng pananaliksik ipinakikitang tono sa ipinakita nang
ilang bahagi walang batayang
pananaliksik

Telephone No.: (045) 982-0374
30 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
IKALAWANG MARKAHAN
Kompendyum sa Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay
LINGGO 11-13
A. KOMPETENSI/MELC:
CS_FA11/12PD-0m-o-89
Natitiyak ang mga elemento ng pinanood na programang pampaglalakbay.
B. BASAHIN NATIN:
Maraming lugar sa ating bansa ang talaga

namang kamangha-mangha at tunay na
maipagmamalaki sa buong mundo. Mula sa
pinakaliblib na kagubatan, pinakamatayog na
bundok, pinakamalalim na karagatan, at
pinamaunlad na siyudad ay talaga namang
dadayuhin ng kahit na sinuman. Maliban sa
angking yaman ng mga tanawin sa Pilipinas, kadalasan mong maririnig sa mga dayuhang
namamasyal ay ang kanilang pagkagiliw sa ipinamamalas na ugali ng mga lokal na Pilipino.
Bawat lugar na mapuntahan ay nagtataglay ng kakaibang karanasan na maaaring

maibahagi at maikuwento sa lahat. Asahan mong iba ang sayang nararamdaman ng
indibiduwal sa tuwing siya ay magkukuwento sa kung ano ang kaniyang naranasan sa lugar na
napuntahan. Tiyak naman na ang sinumang makaririnig ng kuwentong kaniyang maibabahagi
ay magkakaroon rin ng pagnanais na maranasan at mapuntahan ang lugar na ito.
Makapangyarihan ang pagbabahagi ng karanasan. Marami ang mamamangha at

magnanais na makaranas rin ang bawat kuwentong kanilang maririnig mula sa mga

Telephone No.: (045) 982-0374
31 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
matagumpay na manlalakbay. Kaya naman sa makabagong panahon, laganap rin ang ganitong
klase ng programa. Ipinapakita ang angking ganda at yaman ng isang lugar sa pamamagitan
ng pagsusulat o blogging at paggawa ng video na tinatawag namang vlogging.
Anong lugar sa Pilipinas ang napuntahan mo na at nais mong maipagmalaki
sa iba? Gawaan ito ng isang maikling pagpapakilala na maaaring makahatak
ng mga turistang lokal man o banyaga.
________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
D. IUGNAY NATIN:
Isa sa mabisang paraan upang maipakilala sa madla ang isang lugar ay

sa pamamagitan ng pagsusulat patungkol dito. Tinatawag itong travelogue sa
ingles na nangangahulugang pagsasalaysay sa naging paglalakbay.
Maraming elemento ang dapat isaalang-alang sa paglikha ng isang mabisang travelogue.

Lahat ng ito ay makaaapekto nang malaki sa panghihikayat ng mga tagasubaybay upang
tunguhin o tangkilikin ang isang lugar. Karaniwang ipinapakita rito ang kakaibang kultura ng
isang lugar partikular na ang magagandang tanawin, masasarap at kakaibang putahe, at
maging ang natatanging tradisyon o pagdiriwang na doon lamang matutunghayan.
Bago natin tunguhin ang nilalaman ng aralin na ito, atin munang suriin ang isang programa
sa telebisyon na nagpapakilala sa iba’t ibang lugar sa Pilipinas. Narito ang link para sa episode

Telephone No.: (045) 982-0374
32 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
ng programang Biyahe ni Drew na pinamagatang, The Majestic Beauty of Culasi, Antique.

https://www.youtube.com/watch?v=O7JiIDpWPVA
Matapos itong panoorin sagutin ang mga sumusunod na katanungan na may kaugnay sa
araling ito.
1. Pamilyar ka ba sa Culasi, Antique na siyang napiling lugar ng programa?

_____________________________________________________________________
2. Ano - ano ang mga itinampok na katangian ng napiling lugar sa programang
napanood?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Sa iyong palagay, ano- ano ang mga isinaalang-alang na elemento ng Biyahe ni Drew
upang maipakilala ang Culasi, Antique sa mga tagasubaybay ng programang ito? Isa-
isahin ang sagot.
________________________________________________________________________
E. TALAKAYIN NATIN:
Ang lakbay-sanaysay ay isang uri ng sulatin na pumapaksa sa mga

magagandang tanawin, karanasan ng manunulat patungkol sa naging
paglalakbay niya rito at maging ang kakaibang kultura na taglak ng sa isang
lugar.
Ang pagbabasa ng ganitong klase ng sulatin ay karaniwang nakahihikayat sa mga

mambabasa na saliksikin o kilalanin ang isang lugar. Epektibo itong maisasagawa kung ang
manunulat ay makapagtatala ng mga detalye na ginagamitan ng mga pandama.

Telephone No.: (045) 982-0374
33 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
MGA LAYUNIN NG ISANG LAKBAY-SANAYSAY

1. Ipakilala ang isang lugar at kumita sa pagsusulat.
2. Layunin din nitong magsilbing patnubay para sa mga nagnanais maglakbay sa isang
lugar.
3. Maibahagi sa mga mambabasa ang pansariling kasanayan sa paglalakbay tulad ng
pagtuklas sa sarili, espiritwalidad, at pagpapahilom.
4. Ang ganitong sulatin ay makatutulong din upang mailahad ang kasaysayan, kultura at
heograpiya ng lugar sa malikhaing pamamaraan.
Maliban sa kagandahan ng tanawin kadalasan ding nakapaloob sa ganitong sulatin ang

mga aktibidad na talaga namang kagigiliwang maranasan. Ito rin ay maaaring pumaksa sa tao
o mamamayan ng isang lugar. Binibigyang-pansin dito ang kultura at katangian ng mga lokal
sa isang partikular na komunidad.
Sa pamamagitan ng pagsulat ng ganitong sulatin, maipapakilala rin sa mga mambabasa

ang natatanging kasaysayan ng isang lugar. Maaring talakayin ang mga sinaunang estraktura
at mga arkitektura na tanging sa lugar lamang na iyon makikita.
MGA MUNGKAHING GABAY SA PAGSULAT NG LAKBAY-SANAYSAY
1. Gumamit ng unang panauhan sa pagsusulat ng lakabay-sanaysay. Ang pagbabasa rito

ay mas magiging magaan kung ang paglalahad ay nasa himig na tila nagkukuwento
lamang.
2. Pawang katotohanan ang dapat na ilahad sa isusulat na lakbay-sanaysay. Maaaring

magbahagi ng nararamdaman patungkol sa maging karanasan sa paglalakbay subalit
tiyaking mananatili ang pokus ng sanaysay sa inilalahad na kultura ng isang lugar.

Telephone No.: (045) 982-0374
34 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
3. Bago magtungo sa isang lugar na nais maging paksa ng lakbay-sanaysay, tiyaking

magsasaliksik sa kultura ng lugar na ito. Alamin ang mga batas, relihiyon, tradisyon at
maging lengguwahe na ginagamit sa lugar na ito.
4. Magkaroon ng bukas na kaisipan para sa mga gawi at karanasan na makikita sa lugar

na pupuntahan na siya namang ibabahagi sa mga mambabasa.
5. Maglakbay na para bang isang manlalakbay at mamuhay na parang lokal kaysa turista.
Sa ganitong paraan mas mapalalalim ang pagtuklas sa napiling lugar na nais gawan ng
sanaysay upang maipakilala pa sa mga mambabasa.
Ang pagsusulat ng isang lakbay-sanaysay ay isang makapangyarihang kakayahan sapagkat

sa pamamagitan ng pagbabasa nito ay makabubuo ng isang malinaw na larawan ang sinumang
magnanais na mapuntahan ang isang lugar na pinaksa ng naisulat ng lakbay sanaysay.
Ang pagsasagawa ng ganitong sulatin ay nangangailangan ng makatotohanang detalye na

naglalarawan sa tunay na kalagayan ng isang lugar. Maisasakatuparan ang isang epektibong
sulatin na lakbay sanaysay kung ang mismong sumulat nito ay nakarating at may karanasan sa
mismong lugar na siyang paksa ng sulatin. Dapat ding tandaan na upang mailahad ang lahat
ng nakahihikayat na karanasan sa isang lugar, ang isang manunulat ng ganitong sulatin ay
kinakailangang magkaroon ng kaisipan bilang isang tunay na manlalakbay o kaya’y lokal ng
mismong lugar at hindi bilang isang turista.

Telephone No.: (045) 982-0374
35 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
F. SUBUKIN NATIN:
Tukuyin kung tama o mali ang bawat pahayag kaugnay sa pagsulat ng
lakbay-sanaysay. Isulat ang T sa patlang kung ang pahayag ay katotohanan o
kaya ay tumpak. Isulat naman ang M sa patlang kung ito ay mali at ipaliwanag
ang dahilan kung bakit hindi ito wasto.
_____ 1. Ang lakbay-sanaysay ay tumutukoy sa isang sulatin na naglalahad sa lahat ng

karanasan ng manunulat sa isang lugar at ang kakaibang kultura nito upang ipakilala sa mga
tagatangkilik.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 2. Ang ganitong sulatin ay nangangailangan ng malawak na pagpapaliwanag at
mapalabok na pananalita upang mahikayat ang sinuman na magtungo sa isang lugar.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 3. Ipinapakita sa anumang uri ng travelogue ang magaganda at komplikadong katangian
ng isang lugar upang magbigay ng malinaw na larawan sa mga nagnanais pumunta rito.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 4. Ang dapat na itinatampok na lugar sa isang lakbay-sanaysay ay ang mga tanyag na
tanawin sa isang lugar o kilala sa bansag na tourist spot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 5. Sapat na ang pagsasaliksik gamit ang internet upang makabuo ng isang epektibong
lakbay-sanaysay na ibabahagi sa mga mambabasa upang ipakilala ang isang lugar na di pa
gaanong natutuklasan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
36 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
G. SA PALAGAY MO?
Gamit ang Venn Diagram, ilahad ang kapakinabangnan ng lakbay-
sanaysay sa mga manunulat at mambabasa ng ganitong uri ng sulatin
Manunulat ng Lakbay Mambabasa ng Lakbay-

Sanaysay Sanaysay
Pangkalahatang
pakinabang ng
lakbay sanaysay
H. AYOS NA:
Bilang panghuling gawain sa araling ito, magsaliksik ng isang
halimbawa ng lakbay sanaysay. Suriin at ilahad ang pagkakabuo rito ayon sa
mga sumusunod:
1. Saan patungkol ang lakbay-sanaysay na nabasa mo?

___________________________________________________________________
2. Anong panauhan ang ginamit ng manunulat sa pagsulat ng napiling lakbay-
sanaysay?
___________________________________________________________________
3. Ano ang mahahalagang detalye ang naitala sa nabasa mong lakbay-sanaysay?
___________________________________________________________________
4. Sa iyong palagay, nakamit ba ng manunulat ang layunin sa pagsulat ng lakbay-
sanaysay? Pangatwiranan ang iyong sagot.
___________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
37 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
I. TAYAIN NATIN:
Katulad ng makrong pakikinig at panunuood, malaki rin ang

impluwensya ng pagbabasa sa pagdedesisyon ng bawat indibiduwal sa kung ano ang
gagawin o tutunguhin niya. Hindi malilimitahan ng anuman o sinuman ang
panghihikayat ng isang mahusay na babasahin upang mapakilos ang kaniyang
tagapagbasa kaya naman para sa araling ito, ikaw ay susulat ng isang lakbay-sanaysay
upang maibahagi sa iba ang natatangi mong karanasan sa isang paglalakbay na
maaaring makaimpluwensiya rin sa kanila upang kilalanin ang kultura ng lugar na
iyon.
Sa isang buong papel, sumulat ng isang lakbay-sanaysay na naglalayong ipakilala sa mga
mambabasa ang isang lugar na may natatanging kultura. Narito ang pamantayan sa
pagmamarka ng isasagawang lakbay sanaysay:
• Malikhain at nakapanghihikayat ang pamagat 10 puntos
• Gumagamit ng malawak at mapanghikayat na mga
salita,at nakakagawa ng maayos at makulay na 20 puntos
paglalarawan para sa mga mambabasa.
• Ang pagsulat ay maayos at organisado at ang bawat
20 puntos
eksena ay may maayos na pagkakasunod-sunod na ideya
• Ang bawat salita ay may tamang baybay,bantas at
10 puntos
maayos na pangungusap
Kabuuang Marka: 60 puntos

Telephone No.: (045) 982-0374
38 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
IKALAWANG MARKAHAN
Kompendyum sa Pagsulat ng Adyenda
LINGGO 14-16
A. KOMPETENSI/MELC:
CS_FA11/12PU-0p-r-94
Nakasusulat ng organisado, malikhain, at kapani-paniwalang sulatin
CS_FA11/12WG-0p-r-93
Nakasusulat ng sulating batay sa maingat, wasto, at angkop na
paggamit ng wika.
B. BASAHIN NATIN:
Ang pagtatakda ng isang gawain na dapat maisakatuparan ay isang bagay
na dapat paghandaan sa lahat ng aspeto ng pamumuhay. Marapat itong
planuhing maigi upang matiyak ang tagumpay sa magiging resulta nito higit
lalo kung mayroong mga taong kabilang o kabahagi sa gawaing ito.
Kinakailangan na ang anumang gawain ay dapat

dumaan sa maiging pagpaplano at maiharap sa mga
taong maaepektuhan o makikinabang dito nang sa
gayo’y makapagbahagi sila ng kanilang pagsang-ayon
o suhestiyon kung hindi kombensido sa mungkahing
gawain ng mga tagapanguna ng isang samahan.
Bawat hakbang na isasakatuparan ay inaasahang
maihahayag ng maayos at malinaw sa madla upang
matiyak ang kanilang pagsang-ayon o di kaya’y
kabatiran sa anumang bagay na dapat maisakatuparan.

Telephone No.: (045) 982-0374
39 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Upang maisakatuparan ang maiging pagpaplano ng mga tagapanguna at mga kabahagi ng

isang samahan, inaasahan ang paghaharap ng bawat isa o ang pagkakaroon ng isang pulong.
Karamihan sa mga miyembro ng isang samahan ay hindi nakikibahagi sa ganitong klase ng
pagtitipon dahil sa iba’t ibang rason at isa sa mga dahilan kung bakit iniiwasan nilang
makibahagi sa pagpupulong ay dahil sa oras o panahon na kinakailangan nilang ilaan para sa
pagtitipon mismo.
Ano – ano nga ba ang mga dahilan kung bakit tumatagal ang isang pagtitipon o
pagpupulong? Paano kaya mapadadali at mapaiiksi ang oras na kailangan gugulin para sa
pagsasakatuparan nito?
Isa sa pinakamainam na paraan upang maging sistematiko ang isang

pagpupulong ay ang pagiging handa ng mga tagapamuno nito. Mula sa personal
na kakayahan ng tagapagpadaloy hanggang sa mga materiyal na kakailanganin ay
dapat ikonsidera upang maging maayos ang isasagawang pagpupulong.
Kung ikaw ang magiging tangapanguna o tagapagpadaloy ng isasagawang pagpupulong,

ano-ano ang mga dapat mong ihanda bago, habang at matapos ang pagpupulong upang
matiyak na magiging maayos ang pagsasakatuparan nito? Isa-isahin ang iyong sagot.
Bago ang pagpupulong
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
40 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Habang nagpupulong
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Matapos ang Pagpupulong
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
D. IUGNAY NATIN:
Ang sistematiko at organisadong pagpupulong ay kailangang
nakaplano. Ang bawat paksang dapat mapag-usapan ay inaasahang
nakabalangkas nang maayos upang walang makaligtaan at maiiwasan ang
pagsasayang ng oras sa talakayan. Ang pagbabalangkas ng mga paksang dapat
matalakay sa pagpupulong ay dapat maipabatid sa mga tagapanguna at mga
dadalo sa pagtitipon.
Ang balangkas ng mga paksang mapag-uusapan sa isang pagtitipon ay tinatawag na

adyenda. Ito ay kalipunan ng mga usapin na mabibigyang pansin sa isasagawang pagpupulong.
Ayusin ang mga titik na ginulo sa bawat bilang upang matukoy ang mga salitang may
kaugnayan sa pagsulat ng adyenda ng pagpupulong. Isulat ang sagot sa patlang at gumuhit ng
linya na magdurugtong sa nabuong salita at sa kasingkahulugan nito na nakatala naman sa
hanay B.

Telephone No.: (045) 982-0374
41 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
HANAY B
B I T A D G A P M A
1. ______________________________ • BALANGKAS
Y A N B H A G
2. ______________________________ • PAG-UUSAPAN
K A S A P
3. ______________________________ • MAAYOS
K O L A K A H
4. ______________________________ • BALANGKAS
K I S E T O M I T S A
• IPAALAM
5. ______________________________
E. TALAKAYIN NATIN:
Ang adyenda ay isang sulatin na naglalaman ng lahat ng usapin na dapat pag-

usapan o talakayin sa isasagawang pagpupulong. Ito’y nagsisilbing balangkas o
plano ng mga paksaing isa-isang pag-uusapan at tutugunan. Inihahanda ang
sulating ito ilang araw bago ang isasagawang pagpupulong upang maipamigay
sa mga inaasahang kalahok sa pagtitipon. Kasabay ng imbitasyon, ang agenda
ay ipinamimigay sa mga kalahok o kung minsan ito na mismo ang nagsisilbing
imbitasyon.
Ang pagbuo ng adyenda para sa isasagawang pagpupulong ay mahalaga upang mapanatili
sa pokus na usapin ang daloy ng pagtitipon. Naiiwasang matalakay ang mga paksang walang

Telephone No.: (045) 982-0374
42 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
kinalaman sa pagpupulong kapag may nakahandang adyenda na nagsisilbing gabay ng bawat

kabilang sa pagtitipon. Nakatutulong din ito sa bawat nilalang na inaasahang dadalo upang
magkaroon sila ng ideya sa kung ano ang mapag-uusapan o tatalakayin. Mainam din ito upang
sa gayo’y magkakaroon sila ng oras na magsaliksik o kaya’y mag-isip sa kung ano ang maaari
nilang ibahagi o ikomento sa bawat paksang tatalakayin. Naikokonsidera rin ng mga kalahok
ang kanilang oras kapag may nakahandang adyenda na ipinamimigay sa kanila.
URI NG ADYENDA
Pormal na Adyenda- May sinusunod na balangkas ang ganitong uri ng adyenda. Isinasaalang-
alang dito ang klase ng pagpupulong na isasagawa, listahan ng mga fasiletaytor, at mga
inaasahang kalahok sa pagpupulong. Binabanggit din dito ang mga paksang natalakay o
napagkaisahan sa nakaraang pagpupulong bago talakayin ang mga bagong usapin na siyang
nais bigyang pansin ng isasagawang pagpupulong.
Impormal na Adyenda- Ito ay tala ng mga paksang pag-uusapan, problemang susolusyonan o
kaya’y usapin na tutugunan na inihahanda bago simulan ang mismong pagpupulong. Hindi
tulad ng pormal na agenda, ang impormal na agenda ay hindi nagtataglay ng madetalyeng
usapin. Kadalasang isinasagawa ang ganitong adyenda para sa mga biglaang pagpupulong.
Prayoridad na Adyenda- Ang ganitong uri ng adyenda ay nakaayos mula sa kahalagahan ng
mga paksang dapat pag-usapan. Ang pinakakontrobersyal na usapin ay dapat ilagay sa
pinakahuling prayoridad na dapat pag-usapan upang hindi maubos ang oras o maiwasan ang
pagbababad sa iisang paksa lamang.
Timed o Nakaoras na Adyenda- May nakatakdang oras para sa pagtalakay sa mga paksa sa
ganitong adyenda. Naglalaan ng eksaktong oras o minuto para pag-usapan ang isang tiyak na
usapin sa pamamagitan ng mga itinakdang agwat ng oras para sa bawat isyung tutugunan o
pag-uusapan. Halimbawa, 9:30- 9:35 panimulang pagbati, 9:35- 9:40 pagbabalik-tanaw sa
nakaraang pagpupulong. Mas detalyado at espesipiko sa oras ang ganitong uri ng adyenda.

Telephone No.: (045) 982-0374
43 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
LAYUNIN NG ADYENDA
Mayroong dalawang layunin ang adyenda. Ang una ay upang magbigay ng
impormasyon. Sa isasagawang pagpupulong, ang mga kalahok ay hindi inaasahang magbigay
ng anumang suhestiyon o komento bagkus, sila ay inaasahang makikinig lamang sa pagtitipon.
Ang ikalawang layunin naman ng adyenda ay manghingi ng pagtugun. Kinakailangan ng mas
mahabang panahon para pag-usapan ang ganitong uri ng adyenda sapagkat inaasahan ang
komento o kaya’y boto ng mga kalahok sa pagpupulong. Sa ganitong klase ng adyenda, mas
makabubuti na ipamigay ang kopya ng adyenda sa mga kalahok ng mas maaga nang sa gayo’y
mapag-usapan na nila ang mga usaping dapat tugunan para sa mas komprehensibong
talakayan sa mismong pagpupulong.
Ang pagsulat ng adyenda ay kailangang isaalang-alang bago ang pagsasagawa ng isang

pagpupulong sapagkat nakatutulong ito nang malaki sa pagpapanatili sa pokus ng pagtitipon
o pagpupulong. Sa pamamagitan din ng sulating ito’y mapadadali ang pagtalakay sa mga
usaping dapat matalakay ng isang samahan.
Sa pagbuo ng adyenda, tiyaking naitala lahat ng dapat matalakay sa harap ng madla.

Siguraduhin ding ang mga paksang nakatala rito ay makatotohanang maisasakatuparan sa
itinakdang oras ng pagtitipon.
F. SUBUKIN NATIN:
Tukuyin kung tama o mali ang bawat pahayag kaugnay sa pagsulat ng

adyenda. Isulat ang T sa patlang kung ang pahayag ay katotohanan o kaya ay tumpak.
Isulat naman ang M sa patlang kung ito ay mali at ipaliwanag ang dahilan kung bakit
hindi ito wasto.

Telephone No.: (045) 982-0374
44 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
_____ 1. Ang paghahanda ng agenda bago ang isasagawang pulong ay isang paraan upang
maiwasan ang pagkaaksaya ng oras sa pagpupulong.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 2. Ang paghahanda ng adyenda ay dapat iayon sa paksang gustong mapag-usapan ng
mga taong dadalo sa pagpupulong.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 3. Hikayatin ang mga dadalo sa pulong na makibahagi sa pagsusulat o paghahanda ng
adyenda upang walang makaligtaang usapin.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 4. Mainam na ipabatid sa bawat kalahok kung ano ang mapag-uusapan sa pulong bago
ito isakatuparan.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
_____ 5. Tiyakin na lahat ng napag-usapan sa pulong ay nakatala sa inihandang adyenda.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
G. SA PALAGAY MO?
Sa pamamagitan ng tsart sa ibaba, itala ang mga kapakinabangang

dulot ng pagsulat ng adyenda para sa pagpupulong at maging sa mga kabahagi
ng pagpupulong.

Telephone No.: (045) 982-0374
45 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
Pakinabang ng Adyenda Pakinabang ng Adyenda

Pakinabang ng Adyenda
para sa Nagpatawag ng para sa mga Dadalo sa
para sa Pagpupulong
Pulong Pulong
H. AYOS NA:
Bilang panghuling gawain sa araling ito, basahin at suriin ang

halimbawa ng adyenda sa ibaba. Matapos nito’y sagutin ang mga sumusunod na
tanong upang magsilbing gabay sa pagsusuring isasagawa.

Telephone No.: (045) 982-0374
46 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
1. Nailahad ba sa adyenda kung saan patungkol ang isasagawang pagpupulong?

Ipaliwanag ang sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Naitala ba ang mahahalagang detalye para sa isasagawang pagpupulong? Ipaliwanag
ang sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Makatotohanan ba ang mga paksang tatalakayin sa naipakitang halimbawa?
Ipaliwanag ang sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Kung may nais kang baguhin, idagdag o ibawas sa ipinakitang halimbawa, ano ito at
bakit nais mo itong baguhin? Ipaliwanag ang sagot.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
HALIMBAWA NG ADYENDA
Lokasyon: Bulwagan ng Paaralan

Petsa at Oras: Ika-30 ng Oktubre taong 2019. 3:00 n.h.
Tagapangasiwa: Pangulo sa Departamento ng Filipino
➢ Introduksyon
➢ Pagtala ng Bilang ng Dumalo
➢ Pagpresenta at Pagtalakay sa Adyenda (Pagpaplano para sa pagdiriwang ng Buwan ng
Wika)

Telephone No.: (045) 982-0374
47 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
Adyenda ng Pagpupulong
1. Petsa ng pagdiriwang
2. Skedyul ng klase
3. Balangkas ng programa
4. Pagtatalaga ng mga tagapamahala
5. Listahan ng mga magpeperform
6. Palamuti sa entablado
➢ Karagdagang Impormasyon/ Tanungan
➢ Pangwakas na Salita
I. TAYAIN NATIN:
Mula sa mga kaalamang nakapaloob sa natalakay na aralin, umisip ng
isang paksa na nais pagpulungan kasama ang mga kamag-aral at guro.
Sumulat ng isang adyenda para rito.
Narito ang pamantayan sa pagmamarka:

• Napapanahon at kapaki-pakinabang ang napiling paksa 10 puntos
• Angkop at maayos ang pagkakasunud-sunod ng mga
10 puntos
bahagi at paksang tatalakayin
• Espesipiko at pokus sa mga puntong dapat pag-usapan 10 puntos

Telephone No.: (045) 982-0374
48 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
IKALAWANG MARKAHAN
Kompendyum sa Pagsulat ng Replektibong Sanaysay
LINGGO 14-16
A. KOMPETENSI/MELC:
CS_FA11/12PU-0p-r-93
Nakasusulat ng sulating batay sa maingat, wasto, at angkop na
paggamit ng wika.
B. BASAHIN NATIN:
Ang sanaysay ay anyo ng pagsasalaysay na mas maikli kumpara sa ibang
anyo nito tulad ng maikling kuwento at nobela. Isang likas na katangiang
ikinatatampok ng sanaysay ay ang tahas na paglalaman nito ng pananaw,
pagsusuri, at opinyon ng manunulat sa isang pangyayari o isyu na nakapukaw ng kanyang
interes o damdamin (Baello, Garcia, Valmonte 1997). Hindi naman ito nangangahulugang ang
ibang uri ng pagsasalaysay ay malaya mula sa opinyon o pagsusuri ng manunulat. Sadya
lamang na sa estruktura, anyo, at ikli ng katawan ng isang tipikal na sanaysay ay mapapansin
kaagad ang itinatampok na mga punto ng opinyon at argumento, lawak ng pananaw, at
metikolosong pagsusuri ng manunulat.
Ang tahas na katangian ng sanaysay ay maaaring makapagdulot ng kalituhan sa iba’t ibang uri
ng sanaysay at kayarian ng mga ito. Isa sa mga maaaring maging katanungan ng mga
nagsisimulang manunulat ay kung dapat din ba itong taglayin ng isang Replektibong Sanaysay.
(https://elcomblus.com/pagsulat-ng-replektibong-sanaysay/)
Ang replektibong sanaysay ay pumapaksa sa mga pangkaraniwang isyu, pangyayari, o

karanasan na hindi na nangangailangan pa ng mahabang pag-aaral. May kalayaan ang
pagtalakay sa mga puntong nilalaman nito na karaniwan ay mula sa karanasan ng manunulat
o pangyayaring kanyang nasaksihan (Baello, Garcia, Valmonte 1997). Kaiba sa pagsulat ng

Telephone No.: (045) 982-0374
49 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
talambuhay na tumatalakay sa buhay ng isang tao, ang pagsulat ng replektibong sanaysay ay

naglalayong bigyang-katwiran, ipaliwanag, o suriin ang partikular na salaysay at palutangin
ang halaga nito o ang maidudulot nito, depende sa layon ng manunulat, sa buhay ng tao, at
sa lipunan (Arrogante, Golla, Honor-Ballena 2010). Sa puntong ito, maaari nang sabihin na ang
tahas na katangian ng karaniwang sanaysay ay tinataglay rin ng replektibong uri nito dahil ang
pagsasalaysay ng subhetibong paksa ay dumadaan sa masusing pagsusuri upang makita ang
kahulugan at kahalagahan sa obhetibong pamamaraan.
Ito ay tumutulong sa atin na mag-isip nang higit pa hinggil sa ating sarili, kung sino tayo at
paano ba tayo nagbabago. Ito rin ay anyong sanaysay na bilang isang manunulat ay sinusuri
natin ang ating sariling mga karanasan sa buhay. Karanasan at pananaliksik kung paano tayo
binabago at pinauunlad ng mga karanasan sa buhay dulot ng mga pagbabagong nagaganap sa
sarili.
Naaalala mo pa ba ang mga pangyayari sa iyong buhay nang ikaw ay
nasa elementarya? Itala ang tatlong mahahalagang karanasan na hindi mo
malilimutan. Ipaliwanag kung bakit hindi mo nalilimutan ang mga ito at ano
ang nagawa ng mga ito sa iyong sarili.
MGA KARANASANG HINDI MALILIMUTAN

Telephone No.: (045) 982-0374
50 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Hindi malilimutan dahil Hindi malilimutan dahil Hindi malilimutan dahil
Ang aking natutuhan ay
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
D. IUGNAY NATIN:
MGA BAHAGI NG REPLEKTIBONG SANAYSAY
1. Panimula
Ang panimula ay sinisimulan sa pagpapakilala o pagpapaliwanag ng paksa o gawain. Maaaring

ipahayag nang tuwiran o di tuwiran ang pangunahing paksa. Ang mahalaga ay mabigyang-
panimula ang mahalagang bahagi ng buhay na pupukaw sa interes ng mambabasa.
2. Katawan
Katulad ng maikling kuwento, sa bahaging ito ay binibigyang-halaga ang maigting na

damdamin sa pangyayari. Ang katawan ng replektibong sanaysay ay naglalaman ng malaking
bahagi ng salaysay, obserbasyon, realisasyon, at natutuhan. Ipinaliliwanag din dito kung anong
mga bagay ang nais ng mga manunulat na baguhin sa karanasan, kapaligiran, o sistema.
3. Kongklusyon
Sa pagtatapos ng isang replektibong sanaysay, dapat mag-iwan ng isang kakintalan sa

mambabasa. Dito na mailalabas ng manunulat ang punto at kahalagahan ng isinasalaysay

Telephone No.: (045) 982-0374
51 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
niyang pangyayari o isyu at mga pananaw niya rito.. Dito na rin niya masasabi kung ano ang
ambag ng kanyang naisulat sa pagpapabuti ng katauhan at kaalaman para sa lahat.
Basahin ang isang halimbawa ng replektibong sanaysay.
PUNDASYON
ni: Cristine Joy S. Cabuga
Naalala ko pa noong bata pa ako laging nandiyan ang aking magulang upang ako’y
gabayan sa lahat ng aking gagawin at sila rin ang nagturo sa akin kung paano tumayo sa aking
sariling mga paa. Tanda ko pa noon kung paano nila ako tinutulungan sa aking pagpasok sa
school, tulungan sa paggawa ng mga takdang- aralin at mga proyekto , paghahanda ng baon
at hinahatid sa eskwela.
Ngayon ako na gumagawa ng lahat ng ito mag-isa. Noong bata pa ako lagi kong
sinasabi sa sarili ko na kaya ko namang mabuhay kasi andiyan naman sila upang gabayan ako
ngunit, sa paglipas ng maraming panahon kung saan natuto na akong mag isip para sa sarili
ko, magdesisyon para sa ikabubuti ko, nalaman ko ang pag kakaiba ng tama sa mali at
manindigan sa buhay. Namulat ako sa katotohanang hindi sa lahat ng oras ay nandiyan sila sa
tabi ko upang gabayan ako sa buhay ko.
Noong una hindi ko talaga lubos maisip bakit nila ako pinapalo pag nag- kakamali ko
sabi nila pag pinapalo ka indikasyon itong mahal ka nila pero bakit baliktad ang aking
nararamdam? at mga halos araw-araw na sermon ang aking natatanggap. Ngunit sa kabila ng
mga sermon at palong aking natatanggap katumbas nito ay isang pagdidisplina na akala mo di
ka nila mahal dahil sinasaktan ka.Yun pala ay gusto ka nilang matuto sa mga pagkakamaling
nagagawa mo. Ngayong malaki na ako lalo kong napatunayan na hinahayaan na nila akong
magdesisyon para sa sarili ko sapagkat alam nila na matibay na ang pundasyong kanilang
ginawa sa akin.
Para sa aking pananaw ang mga magulang ay gagawin ang lahat para sa ikabubuti ng
kanilang mga anak. Nagagawa nila ang mga bagay na hindi nila inaasahang magagawa nila

Telephone No.: (045) 982-0374
52 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
tulad ng pamamalo ngunit sa kabila ng lahat ng ito.Dito tayo natututo sa mga pagkakamaling
ating nagagawa. Binigay sila ng Diyos upang gabaya’t alagaan ang kanilang mga anak at
patibayin ang pundasyon para sa kinabukasan at kapakanan ng kanilang mga anak.
Sagutin ang mga sumusunod na katanungan.
Ano-ano ang mga tungkulin ng mga magulang sa kanilang mga anak?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Bakit kailangang disiplinahin ng mga magulang ang kanilang mga anak?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Patungkol saan ang nilalaman ng kaniyang sanaysay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Bakit “Pundasyon” ang naging pamagat ng sanaysay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Paano isinulat ng may-akda ang kaniyang replektibong sanaysay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
E. TALAKAYIN NATIN:
Ang isang magiting na replektibong manunulat ay hindi lamang nagbabahagi

ng mga pagbabagong naganap sa kaniya kundi siyang susuporta sa lahat ng ito.
Halimbawa ay ang pagiging optimistiko sa buhay na handing tanggapin ang anumang
maaring maganap sa ating buhay. Samakatuwid kailangan nating maging matapang
upang maharap ang lahat nang ito, huwag susuko at maging positibo.

Telephone No.: (045) 982-0374
53 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
F. SUBUKIN NATIN:
Ano ang replektibong sanaysay? Ano ang pinagkaiba nito sa iba pang anyo
ng panitikan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ano ang mga dapat tandaan sa pagsulat nito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Paano nagiging daan na ang ating mga nagging karanasan sa ating buhay ay magiging susi
upang tayo ay maging matatag?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Bakit kailangan nating harapin ang mga pagsubok sa ating buhay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
54 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
G. SA PALAGAY MO?
Bakit kaya tayo hinahayaan ng Diyos na dumaan sa maraming

pagsubok sa buhay? Ano ang dapat nating gawin sa kapag tayo ay
humaharap sa matitinding pagsubok?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
H. AYOS NA:
Ang replektibong sanaysay ay pumapaksa sa mga pangkaraniwang

isyu, pangyayari, o karanasan na hindi na nangangailangan pa ng mahabang
pag-aaral. May kalayaan ang pagtalakay sa mga puntong nilalaman nito
nakaraniwan ay mula sa karanasan ng manunulat o pangyayaring kanyang
nasaksihan (Baello, Garcia, Valmonte 1997).
Ang isang magiting na replektibong manunulat ay hindi lamang nagbabahagi ng mga

pagbabagong naganap sa kaniya kundi siyang susuporta sa lahat ng ito. Halimbawa ay ang
pagiging optimistiko sa buhay na handing tanggapin ang anumangmaaring maganap sa ating
buhay. Samakatuwid kailangan nating maging matapang upang maharap ang lahat nang ito,
huwag susuko at maging positibo.

Telephone No.: (045) 982-0374
55 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
I. TAYAIN NATIN:
Bilang panghuling gawain, sumulat ng inyong replektibong sanaysay.

Batay sa mga naging karanasan mo sa mga nakaraang panahon.Paano naging
makabuluhan ang mga karanasang ito sa iyong buhay?
Mula sa mga isinulat na replektibong sanaysay, babasahin ng bawat mag-aaral ang

kanilang isinulat.
Narito ang pamantayan sa pagmamarka:
Maayos na pagkakasunod-sunod ng sanaysay 25 puntos
Mayaman sa nilalaman at mga patunay 15 puntos
Angkop at wasto ang wikang ginamit 10 puntos

Telephone No.: (045) 982-0374
56 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
IKALAWANG MARKAHAN
Kompendyum sa Pagsulat ng Larawang-Sanaysay
LINGGO 14-16
A. KOMPETENSI/MELC:
CS_FA11/12EP-0p-r-40
Naisasaalang-alang ang etika sa binubuong akademikong sulatin.
B. BASAHIN NATIN:
Ayon kay Amit Kalantri, isang nobelistang
Indian, “A photograph shouldn’t be just a picture, it
should be a philosophy: May katotohanan nga
naman, ang litrato ay isang larawan sa pisikal na anyo. Subalit, ito ay may
katumbas na sanlibong salita na maaaring magpahayag ng mga
natatagong kaisipan. Kaya naman, kahanga-hanga ang mahuhusay
kumuha ng mga larawan dahil higit nila itong nabibigyang-buhay.
Ang larawan ay mahalagang kagamitan para sa isang guro dahil ito

ay madalas niyang gamiting pantulong na kagamitan sa pagtuturo upang mapadali ang
pagkatuto ng mag-aaral. Kaya naman, hindi nakapagtatakang ang mga larawan ay gamitin din
bilang mga instrumento sa mga gawaing pagsulat tulad ng photo essay o larawang-sanaysay.
(https://elcomblus.com/pagsulat-ng-replektibong-sanaysay/)
Ang larawang-sanaysay na tinatawag sa Ingles na pictorial essay o kaya ay photo essay na para
sa iba ay mga tinipong larawan na isinaayos nang may wastong pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari upang maglahad ng isang konsepto.

Telephone No.: (045) 982-0374
57 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Ito ay gaya rin ng iba pang uri ng sanaysay na gumagamit ng mga pamamaraan sa
pagsasalaysay. Sa pagsasalaysay, maaaring gamitin mismo ang mga binuong larawan o dili
kaya’y mga larawang may maiikling teksto o caption. Malaki ang naitutulong ng larawang may
teksto sapagkat nakatutulong ang mga ito sa mga ideya kaisipang ipinakikita ng larawan.
Ang mahalagang katangian ng larawang-sanaysay ay ang mismong paggamit ng larawan sa

pagsasalaysay. Layunin nitong magbigay ng kasiyahan o aliw sa taong gumagawa ng salaysay,
magbigay ng mahalagang impormasyon, at malinang ang pagiging malikhain.
Makapagsasalaysay dito sa pamamagitan ng mga larawang may kronolohikal na ayos. Ibig

sabihin, isinasalaysay ang mga pangyayari ayon sa wastong pagkakasunod-sunod ng larawan.
Kung pangkalahatang kaisipan lamang ng pangyayari ay maaari nang gamitin ang isang
larawang may natatanging dating. Ibig sabihin, sa isang kuhang larawan ay naroon na ang
lahat-lahat ng mga ideya.
Sa inyong palagay, ano ang sinasabi ng mga larawan? Ipaliwanag ito

at itala ang iyong sagot sa loob ng kahon. Pag-usapan ito sa loob ng klase.

Telephone No.: (045) 982-0374
58 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
D. IUGNAY NATIN:
Ang pictorial essay ay isang uri ng artikulong pang-edukasyon na
naglalayong makapagbigay ng babasahin at larawang magpapakita ng isang
isyung maaring pag-usapan. Ito ay kalimitang naglalaman ng maikli lamang

Telephone No.: (045) 982-0374
59 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
ang sanaysay para sa larawan at may mapapakinabangang mensahe mula sa

larawan.
Nakasalalay pa rin sa husay at pagiging maiikhain ng isang tao ang paggamit ng mga
larawan sa paggawa ng sanaysay dahil nakabatay rito kung paano pag-uugnay-ugnayin ang
mga larawan ayon sa kanyang mga naiisip na ideya. Ang mahalaga, kailangang malinaw ang
mensahe ng gagawing larawang-sanaysay.
Narito ang mga dapat mong isaalang-alang sa pagsulat ng larawang-sanaysay:
• Pumili ng paksa ayon sa iyong interes.

• Magsagawa ng pananaliksik sa iyong paksang gagawin.
• Isaalang-alang ang kawilihan at uri ng iyong mambabasa.
• Tandaan na ang isang istoryang nakatuon sa mga pagpapahalaga o emosyon ay
madaling nakapupukaw sa damdamin ng mambabasa.
• Kung nahihirapan ka sa pagsusunod-sunod ng pangyayari gamit ang larawan,
mabuting sumulat ka muna ng kuwento at ibatay rito ang mga larawan.
• Planuhing mabuti ang gagawing sanaysay gamit ang mga Iarawan. Tandaan na higit
na dapat mangibabaw ang larawan kaysa sa mga salita.
• Palaging tandaan na ang larawang-sanaysay ay nagpapahayag ng kronolohikal na
salaysay, isang ideya, at isang panig ng isyu.
• Siguraduhin ang kaisahan ng mga larawan ayon sa framing, komposisyon, kulay, at
pag-iilaw. Kung minsan, mas matingkad ang kulay at matindi ang contrast ng ilang
larawan kompara sa iba dahil sa pagbabago ng damdamin na isinasaad nito.

Telephone No.: (045) 982-0374
60 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Halimbawa ng larawang-sanaysay.
SI JUAN SA PAGSAPIT NG DAPITHAPON

Ni Kenneth Cruz
Sa pagsapit ng dapithapon, dalangin ni Juan ang isang masaganang huli.

Nakaukit na sa kanyang diwa ang ‘sang katutak na sariwang isda. Ngunit sa pagtaas ng
lambat, wala siyang magawa kung hindi umuwing sawing-palad.
Sa pagsapit ng dapithapon, kumakalam na tiyan ang baon nila Juan at kanyang

mga kaibigan, walang magawa kung hindi umasang may uwing pagkain ang kanilang
mga magulang.

Telephone No.: (045) 982-0374
61 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Sa pagsapit ng dapithapon, pinagkaitan man ng ibang pribilehiyo at

pangangailangan, masaya pa ring nagsalo-salo sina Juan. Hirap man sa buhay, walang
reklamo nilang pinagsikapan ang butil ng kanin sa bawat plato, sa tamang paraan at
walang pag-aalipusta.
Sa pagsapit ng dapithapon, kinalimutang kayamanan ang hanap nila Juan.

Kayamanang galing sa bundok ng basura na may kakayahang magbigay ng konting
barya na bubusog sa kumakalam nilang sikmura.
Sa pagsapit ng dapithapon, tikas at sipag ang taglay ni Juan upang mabigyan

ng makakakain ang kaniyang mga kapatid. Musmos, ngunit may paninindigan.

Telephone No.: (045) 982-0374
62 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Sa pagsapit ng dapithapon, problema ni Inay ang kakaining hapunan nila

Juan. Tila-bugtong sa kanyang isipan kung saan kukuha ng panlaman-tiyan.
Sa pagsapit ng dapithapon, hiniling ni Juan na lumigis ang paparating na

bagyo, sapagkat hindi kakayanin ng mga haliging patpat ng kanilang “tahanan” ang
bugso ng hangin.
Sa pagsapit ng dapithapon, nagtataka si Juan kung maibabalik pa ng kanyang

mga luha ang kanyang amang nabiktima ng baluktot na hustisya. Luhang magiging
simula ng buhay na pinagkaitan ng haligi ng tahanan.

Telephone No.: (045) 982-0374
63 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
Sa pagsapit ng dapithapon, hindi ininda nila Juan ang mahirap at masaklap na

buhay, dahil kung minsan, ngiti ng kapwa ay nakabubusog na. Hindi lamang sa tiyan,
ngunit pati na rin sa puso at diwa.
Sa pagsapit ng dapithapon, magbago sana ang pananaw mo, Juan. Pansinin

mo ang ‘sangkapat mong kabahayang nasadlak sa kahirapan. Dahil pati na si Inang
bayan ay hirap na sa bugtong ng kahapon at bukas.
Sa pagsapit ng dapithapon, tumayo ka JUAN at umaksyon para sa kasalukuyan.
Sagutin ang mga sumusunod na katanungan.

1. Ano ang nais iparating na mensahe ng larawang-sanaysay na iyong binasa?

Telephone No.: (045) 982-0374
64 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Bakit nakararanas ng kahirapan ang isang tao sa kaniyang buhay?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Paano maiaahon ng tao ang kaniyang sarili sa kahirapan?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Ano-ano ang dapat taglayin ng isang tao upang maging matagumpay sa kaniyang
buhay?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
5. Ipaliwanag: “Hindi kasalanan ng isang tao na ipanganak na siya ay mahirap kundi
ang kasalanan ay mamatay siyang mahirap.”
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
E. TALAKAYIN NATIN:
\ Sa iba pang pagpapakahulugan, ang larawang-sanaysay ay ang mga

inihanay at sunod-sunod na larawang naglalayon upang magbigayng kuwento
o di kaya ay magpakita ng emosyon.
Maaaring ito ay larawan lamang, larawang mayroong kapsyon, o larawang mayroong
maikling sanaysay. Sa kabuuan, ito ay maaaring isunod sa kahit anong gustuhing istilo. Walang
limitasyon ganito ang photo essay.
Ito ay mga larawang nagpapahayag ng mga sumusunod:
a. kronolohikal na istorya,
b. isang ideya,
c. isang panig ng isyu.

Telephone No.: (045) 982-0374
65 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
F. SUBUKIN NATIN:
1. Ano ang larawang- sanaysay? Ano ang pinagkaiba nito sa iba pang anyo ng
panitikan?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
2. Ano ang mga dapat isaalang-alang sa paglikha nito?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
3. Ipaliwanag :“Ikaw ang gumagawa mismo ng kuwento ng buhay mo”.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Mainam ba na maglagay ng larawan sa pagsulat ng larawang-sanaysay? Bkit?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_______________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
66 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
5.Bakit kailangang planuhing mabuti ang ilalagay na larawan sa gagawing larawang-

sanaysay?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
6. Ipaliwanag : “A photograph shouldn’t be just a picture, it should be a philosophy”.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
G. SA PALAGAY MO?
1. Bakit mahalaga ang mga larawan sa buhay ng isang tao?

2. Bkit may mga taong kahit napakatagal na ng larawan na kanilang hawak ang
mga ito ay hindi nila ito itinatapon?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
H. AYOS NA:
Ang larawang-sanaysay na tinatawag sa Ingles na pictorial essay o kaya
ay photo essay na para sa iba ay mga tinipong larawan na isinaayos nang may

Telephone No.: (045) 982-0374
67 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
wastong pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari upang maglahad ng isang konsepto.
Ito ay gaya rin ng iba pang uri ng sanaysay na gumagamit ng mga pamamaraan sa
pagsasalaysay. Sa pagsasalaysay, maaaring gamitin mismo ang mga binuong larawan o dili
kaya’y mga larawang may maiikling teksto o caption. Malaki ang naitutulong ng larawang may
teksto sapagkat nakatutulong ang mga ito sa mga ideya kaisipang ipinakikita ng larawan.
Ang mahalagang katangian ng larawang-sanaysay ay ang mismong paggamit ng

larawan sa pagsasalaysay. Layunin nitong magbigay ng kasiyahan o aliw sa taong gumagawa
ng salaysay, magbigay ng mahalagang impormasyon, at malinang ang pagiging malikhain.
Makapagsasalaysay dito sa pamamagitan ng mga larawang may kronolohikal na ayos.

Ibig sabihin, isinasalaysay ang mga pangyayari ayon sa wastong pagkakasunod-sunod ng
larawan. Kung pangkalahatang kaisipan lamang ng pangyayari ay maaari nang gamitin ang
isang larawang may natatanging dating. Ibig sabihin, sa isang kuhang larawan ay naroon na a
ng lahat-lahat ng mga ideya.
I. TAYAIN NATIN:
A. Sa pamamagitan ng Process List, itala mo ang mga sumusunod na

hinihingi ng tanong sa kahon.
Ano para sa iyong sariling Ano ang mga dapat isaalang-alang sa

pagpapakahulugan ng pictorial essay? pagbuo ng pictorial essay?
Ano para sa iyong sariling

Telephone No.: (045) 982-0374
68 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
PANGALAN: ________________________________ PETSA: _____________________

PANGKAT: _________________________________ MARKA: ____________________
B.Dugtungan ang pahayag.
Para sa akin, masasabi kong ang pictorial essay ay ….
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

Telephone No.: (045) 982-0374
69 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

REGION III
MGA SANGGUNIAN
• Ariola, Ma. Elizabeth M. et.al. Filipino sa Piling Larangan Akademik.
• Evasco, E., Ortiz, W. Filipino Pagbasa at Pagsulat sa Piling Larangan. C & E Publishing
Inc. 2017.
• https://www.teodesk.com/blog/are-your-meetings-effective-read-this-and-they-
will-be/
• https://quizlet.com/218387120/modyul-7-pagsulat-ng-posisyong-papel-flash-cards/
• https://www.facebook.com/UPCESC/posts/opisyal-na-posisyong-papel-ukol-sa-
buhay-akademiko-sa-gitna-ng-covid-19-outbreak/3017826398260296/
• https://www.youtube.com/watch?v=S9__23-zjhM&list=PL1a7e1U4j9-
SgFLvqu0Kpo0Lbh-DETG3_
• https://www.coursehero.com/file/54095648/ARALIN-7docx/
• https://www.elcomblus.com/pagsulat-ng-lakbay-sanaysay/
• https://www.youtube.com/watch?v=O7JiIDpWPVA
• https://www.pinterest.ph/pin/459085755756379520/
• https://elcomblus.com/pagsulat-ng-replektibong-sanaysay/
• https://elcomblus.com/paglikha-ng-pictorial-essay-o-larawang-sanaysay/
• https://www.oasisadvantage.com/wp-
content/uploads/2015/09/iStock_Business_Meeting_WEB.jpg
• https://jecamervoice.files.wordpress.com/2018/02/lakbay-sanaysay2.docx
• https://martinesblog268548854.wordpress.com/2018/10/14/halimbawa-ng-
replektibong-sanaysay/
• https://philnews.ph/2020/02/25/halimbawa-ng-agenda-ano-ang-agenda-at-ang-
mga-halimbawa-nito/

Telephone No.: (045) 982-0374
70 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1
Republic ofMga
the Philippines
Manunulat
REGION III
JUVELLIE A. MAYO MARK VINCENT R. SOTTO RACQUEL L. SANTIAGO

Master Teacher II Teacher II Teacher II
Anao High School Vargas High School Tarlac National
High School (Annex)
Ebalweytor
RODEL T. NAVARRA MARY JEAN E. DASECO

Head Teacher VI Head Teacher III
Mababanaba National High School Padapada National High School
Patnubay
GEMMA L. MELEGRITO, EdD REYNALDO A. DORIA, EdD MARYLENE I. ANTALAN, EdD

Principal II Principal II Principal IV
Anao High School Vargas High School Tarlac National
High School (Annex)
Sinuri
ALLAN T. MANALO, PhD BOBBY P. CAOAGDAN, PhD PAULINO D. DE PANO, PhD

EPSvr - Filipino EPSvr – LRMDS/ Chief Education Supervisor
Division SHS Focal Person
Binigyang Pansin Pinagtibay
MELISSA S. SANCHEZ, PhD DR. RONALDO A. POZON, CESO V

Assistant Schools
Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City Schools Division Superintendent
Division Superintendent
Telephone No.: (045) 982-0374
71 | S . Y 2 0 2 0 - 2 0 2 1

Kompendyum Larang Akademik Ikalawang Markahan

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kompendyum Larang Akademik Ikalawang Markahan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FILIPINO SA PILING LARANG (AKADEMIK)

Republic of the Philippines

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

Pulong ng Larangan ng Panitikan

Mga Hindi Nakadalo:

1. Nagsimula ang pulong ganap na 1:45 nh.

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

2. Ipinamahagi ni Prop. Almonte ang katitikan ng nakaraang pulong na ipinadala ni Prop.

3. Resulta ng shiftee/transferee sa Panitikan:

a. Sa kaso ng BA Panitikan, iniulat ni G. Pension na 16 sa 21 aplikante ang tinanggap.

b. Sa kaso ng MA Panitikan, iniulat ni Dr. De Jesus na 11 ang tinanggap. Ilan sa mga

4. Ulat ng mga Proyekto sa Teksbuk:

a. Iniulat ni Prop. Almonte na nakapagplano at nagawa na ang iskedyul ng pagbubuo

c. Inaasahan ding sa pagtatapos ng unang semester ay magkakaroon ng palihan para

a. Ipinasya na baguhin ang deadline ng pagpapasa ng mga artikulo sa festschrift,

b. Kaugnay nito, ibinalita ni Dr. Ortega na wala pang nakapagbibigay ng artikulong

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

6. Kaugnay ng promosyon sa website ng Panitikan, binanggit ni G. Pension ang kaniyang

7. Natapos ang pulong sa ganap na 2:20 nh.

1. Tungkol saan ang naging pagpupulong?

2. Kailan at Saan isinagawa ang pagpupulong?

3. Sino-sino ang mga dumalo at hindi dumalo sa pagpupulong?

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

Bakit nga ba nagsasagawa ng isang pagpupulong ang isang partikular na

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

Opisyal na tala o rekord ng mahahalagang puntong napag-usapan sa pulong ng

Hindi ito nangangahulugang minu-minuto ang pagtatala ng mga

May mga pagkakataong hinihingi ang verbatim na tala ng katitikan

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

usapan, napagkasunduan, at ang mga usaping natugunan sa pulong.

botohan at ang naging panig ng bawat isa.

Mahalaga ang katitikan sapagkat hindi lahat ng mapag-uusapan sa isang pulong ay

nakarating sa pulong dahil naisusuma nito ang mahahalagang napag-usapan.

isagawa, at iba pang impormasyon upang maisakatuparan ang proyekto.

ang napagkasunduan ng lahat ng dumalo sa pulong.

Nakasalalay ang haba ng katitikan sa mga napag-usapang desisyon sa lobb ng isang

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

bahaging kailangang itala o sipiin ang mga mismong pahayag ng nagsasalita o sa

mahahalagang impormasyon na kailangang tandaan.

Sa maliit at simpleng usapin, kadalasang hindi detalyado ang ginagawang katitikan at

nakalista lamang ang mahahalagang puntong napag-usapan. Maaaring sinsagot lamang ng

Dalawang halimbawa ng katitikan ang makikita sa ibaba. Dahil inirerekomendang

ang unang halimbawa ng katitikan ng isang larangan sa loob ng departamento ng isang

Pulong ng Larangan ng Panitikan

Mga Dumalo: Mga Hindi Nakadalo:

Republic of the Philippines

Inihanda ni: Nakatala rito ang pangalan ng

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

C & E Publishing, Inc.

Katitikan ng Pulong sa Teksbuk na Pananaliksik

Dr. Lina Acebedo

Adyenda para sa Proyektong Pananaliksik

1. Paghahati ng mga isusulat na aralin

Address: Macabulos Drive, San Roque, Tarlac City

Republic of the Philippines

Mga layunin (sa simula ng

PANGALAN: ____________ PETSA: _

PANGALAN: ____________ PETSA: _

PANGALAN: ____________ PETSA: _