Professional Documents
Culture Documents
Baitang/Strand: Iskor:
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino
Unang Kuwarter – Modyul 1
Mga Konseptong Pangwika
https://tinycards.duolingo.com/decks/2zG8bNmS/diskurso-at-komunikasyon
1
ALAMIN
Panimulang Ideya
MODYUL 1
Pangkalahatang Ideya
2
Nilalaman ng Modyul
Mga Layunin
PANGKALAHATANG PANUTO
3
Higit na maayos at kapaki-pakinabang ang pag-aaral kung
susundin mo ang mga panuto o tuntunin sa paggamit sa aralin.
4
MGA KONSEPTONG PANGWIKA
https://www.freepik.com/premium-vector/young-friendly-woman-logopedist-is-articulating-her-logopedic-
treatment-session_5748202.htm#query=concept%20of%20language&position=30
5
SUBUKIN
PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang tamang sagot mula sa mga pagpipilian sa bawat
aytem. Isulat lamang ang titik o letra ng mapipili mong sagot
sa hiwalay na papel o notbuk.
7
ARALIN 1
Ang Wika
YUGTO NG PAGKATUTO
A. TUKLASIN
https://www.google.com/search?q=wika+sinasalita++clip+art&tbm=isch&ved=2ahUKEwibroXjornpAhXRA6
YKHR8wBaQQ2-
cCegQIABAA&oq=wika+sinasalita++clip+art&gs_lcp=CgNpbWcQAzoCCABQ25ULWLy3C2CZugtoAHAA
eACAAakBiAGEDZIBBDAuMTKYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZw&sclient=img&ei=plPAXpvDBtGH
mAWf4JSgCg&bih=676&biw=1517#imgrc=s5x
Nq3ayz9tGXM
8
Gawain 1
WIKA
B. SURIIN
9
Ayon kay Hutch (1991), ang wika ay sisitema ng tunog o
sagisag na ginagamit ng tao sa komunikasyon. Ang pagsasalita ng tao
ay tinutukoy na sistema ng tunog. Binubuo ng sagisag ang isang wika.
Sa nabanggit na depinisyon, tinutukoy rin na ang wika ay para sa tao.
Bagaman ang mga hayop ay mayroon ding paraan ng komunikasyon,
hindi maituturing na wika ang mga ito. Samakatuwid, ang wikang
tinutukoy sa pagtatalakay ay ginagamit ng tao sa pakikipag- ugnayan
sa kanyang kapwa tao.
Stephanie: Tama ka. Narito naman ang iba pang kahulugan ng wika.
Isinaayos ko ito sa pamamagitan ng isang tsart.
10
Angelo Carrtte: Wow! hindi nagpatalo si Stephanie. Pakinggan
naman natin si Angela sa pagtatalakay niya.
Angela: Ang gamit ng wikang panturo ay magtamo ng mataas na
antas ng edukasyon.
Wikang Panturo
Ang wikang pambansa na itinadhana ng batas ay gagamitin
bilang Wikang Panturo.Gagamitin ito upang makatulong sa
pagtatamo ng mataas na antas ng edukasyon. Mahalaga ang mabilis
na pag-unawa sa tulong ng wikang panturo upang makaagapay sa
akademikong pag-unlad. Magiging makahulugan ang pagkatuto gamit
ang wikang panturo. Gaya ng isinasaad sa Probisyong Pangwika ng
Artikulo XIV seksyon 6 ng Saligang-batas ng 1987, kaugnay ng
wikang panturo na:
Wikang Opisyal
Tinatawag na Wikang Opisyal ang prinsipal na wikang
ginagamit sa edukasyon, sa pamahalaan, sa politika sa komersiyo at
industriya. Ipinahayag naman sa Artikulo XIV seksyon 7 ng Saligang-
batas ng 1987 na: “Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at
pagtuturo, ang Wikang Opisyal sa Pilipinas ay Filipino at hangga’t
walang itinadhana ang batas, Ingles.” Tinatanggap din ang Ingles na
isa sa wikang opisyal maliban sa Filipino. Maaari itong gamitin sa
pakikipagkomunikasyon at edukasyon. Hangga’t walang batas na
nagbabawal gamitin ang Ingles sa nasabing sitwasyon, kaagapay ito
ng Filipino bilang Wikang Opisyal.
11
Angelo Carrtte: Nakatutuwa naman at talagang handing-handa na
tayo para sa talakayan bukas, Maidaragdag na, dahil sa ang mga wika
ay buhay, patuloy na umiinog ito sa mga pagbabago. Maging
kahulugan o depinisyon lumalawak din at nagbabago. Sige, bukas na
natin alamin. Tayo na. Umuwi na tayo at maghanda para bukas.
Lahat: Tama ka, para maging maayos ang pagtatalakay natin bukas.
Gawain 2
Panuto: Tukuyin at ipaliwanag ang kahulugan ng konseptong
pangwika mula kina: Sapiro,Hemphill, Hutch at Otanes.
Gayahin ang kasunod na pormat sa sagutang papel o
notbuk. (Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng
mga konseptong pangwika nakapag-uugnay-ugnay ng mga
ideya gamit ang makatwirang lohika .F11PT – Ia – 85.)
Hal: Gleason - ang wika ay "masistemang balangkas" ang bawat wika
ay may tuntunin o Sistemang sinusunod sa paggamit ng
wika. Isang tiyak na halimbawa ay ang pagbubuo ng
pangungusap. Sa bawat gramatika ng isang wika ay may
Sistema tama o angkop na pagbabalangkas o pagbubuo ng
pangungusap.
2. Hemphill
3. Hutch
4. Otanes
12
C. PAGYAMANIN
Sa araling ito, makabubuting pahalagahan natin ang pagsisikap
ng KWF na bumuo ng Ortograpiyang Filipino. Sa pamamagitan nito,
mahuhutok maging may alam at maingat kayo bilang mag-aaral
hinggil sa mga katangian ng mga salitang taal, hiram, balbal, jargon,
siyentipiko, bagong-likha, at iba pa. Basahin ang Dekalogo ng
Wikang Filipino. Isinusulat ang nasabing dekalogo ni Jose Ladera
Santos. Ang kanyang inspirasyon ay ang mga bayani at tanyag ng
mga pinuno na nakatuon sa pagmamahal sa lahi, sa bansa, at sa Diyos.
II.
Ang Pilipinas ay mayroong 176 na
katutubong wika bukod pa sa
panghihiram sa mga banyagang wika.
III.
Ang pambansang wika ng Pilipinas ay Filipino.
Si Pangulong Manuel Luis Quezon ang
Ama ng Wikang Pambansa. Ang wikang Filipino ay
katuparan ng pangarap na wikang panlahat.
IV
Ang wikang pambansa ay pinayayabong, pinagyayaman
at pinatatag ng lahat ng wikang ginagamit sa Pilipinas.
V.
Ang wika ay puso at kaluluwa ng bansa para sa ganap
sa pagkakakilanlan. Nakapaloob ito sa Pambansang Awit, Panunumpa
sa Watawat at sa lahat ng sagisag ng kalayaan at kasarinlan.
13
VI.
Tungkulin ng bawat Pilipino na pag-
aralan, gamitin, pangalagaan,
palaganapin,mahalin at igalang ang
Wikang Pambansa kasabay ang gayon ding pagmamalasakit
sa lahat ng katutubong wika at mga wikang ginagamit sa Pilipinas.
VII.
Ang pagmamahal at paggalang sa wika ay katapat ng
pagmamahal at paggalang sa sarili. Tumitiyak ito upang igalang din
ang kapwa.Taglay ng lahat ng katutubong wika at mga wikang
ginagamit sa Pilipinas.
VIII.
Malayang gumamit at pagyamanin ang iba pang wikang gustong
matutuhan. Sa pagkatuto ng iba ay lalo pang dapat pakamahalin ang
mga kinagisnang wika. Ano mang wikang hindi katutubo sa Pilipinas
ay wikang hiram. Hindi matatanggap bilang
pagkakakilanlan at hindi maaangkin ang sariling atin.
IX.
Bawat Pilipino ay nag-iisip, nangangarap at nanaginip
Sa wikang Filipino o wikang kinagisnan.
X.
Ang bawat pagsasalita at pagsusulat gamit ng wika ay pagdiriwang at
pasasalamat sa Maykapal sa pagkakaloob ng wika bilang biyaya sa
sangkatauhan.
14
Gawain 3
Pagsusuri: Gumawa ng talahanayan sa inyong notbuk kagaya ng
modelo sa ibaba. Sa unang kolum, isulat ang limang (5)
konseptong pangwikang inyong natutunan mula sa modyul
na ito. Sa ikalawang kolum naman, isulat
ang kaukulang bilang ng Dekalogo kung saan nakapaloob
ang konseptong ito at sa ikatlong kolum, magbigay ng
maikling paliwanag.
(Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa mga napakinggang
sitwasyong pangkomunikasyon sa radyo, talumpati, at mga panayam
F11PN – Ia – 86)
KONSEPTONG BILANG NG PALIWANAG
PANGWIKA DEKALOGO
15
D. ISAGAWA
Gawain 4
16
Mga dapat kong pahalagahan sa mga konseptong pangwika
(Maaari ring sabihing paano mapahahalagahan ang mga
konseptong pangwikang natutunan)
1.
2.
3.
4.
5.
17
TAYAHIN
HULING PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang tamang sagot mula sa mga pagpipilian sa bawat
aytem. Isulat lamang ang titik o letra ng mapipili mong sagot
sa hiwalay na papel o notbuk.
a. Ingles c. Tagalog
b. Ilocano d. Filipino
19
SANGGUNIAN
A. Mga Aklat
Almario, Virgilio S. (Ed.). Poetikang Tagalog: Mga unang pagsusuri sa
sining ng pagtulang Tagalog .Lungsod ng Quezon: UP Diliman. 1996.
Bernales, Rolando, Atienza, Glecy, Talegon, Vivencio Jr., at Rovira, Stanley. Kritikal na pagbasa at
lohikal na pagsulat tungo sa pananaliksik.Valenzuela City: Mutya Publishing House Inc. 2006.
Bernales, Rolando A. Bukal 3: Pagbasa.San Mateo, Rizal: Vicente Publishing House, Inc. 2006.
Dayag, Alma M. at del Rosario, Mary Grace. Pinagyamang Pluma Komunikasyon at Pananaliksik sa
Wika at Kulturang Pilipino. 927 Quezon Avenue, Quezon City: Phoenix Publishing House,
2016.
Jocson, Magdalena O. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. 1253 Gregorio
Araneta Avenue, Quezon City: Vibal Group, Inc. 2016
Nuncio, Rhoderick V. et.al. SIDHAYA 11 Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang
Pilipino. Cand E Publishing, Inc. 2016
Tumangan, Alcomister P., Bernales, Rolando A., Dante C. & Mangonon, Isabela A.Sining ng
pakikipagtalastasa: Pandalubhasaan.Valenzuela City: Mutya Publishing House Inc.2000.
Webster’s new colligiate dictionary. Springfield, A: G and G Merriam 1961.
The personal promise pocketbook. Makati: Alliance Publishers, Inc. 1987.
De Jesus, Armado F. Institutional research capability and performance at the University of Santo
Tomas: Proposed model for managing research in private HEIs. Di-nalathalang disertasyon,
UST. 2000.
Grospe, Alas A. Isang pagsusuri ng mga pamaraang ginamit ni Rolando Tinio sa pagsasalin ng mga
idyoma sa mga dula ni Shakespeare. Di-nalathalang tisis, UP Diliman. 1999
Maddux, K. March. True stories of the interest patrol. Net Guide Magazine, 88-98. 1997
Nolasco, Ma. Ricardo. Ang panglinggwistiks na pagsasalin sa wikang pambansa. Lagda, 12-20. 1998.
B. Websites
20