Professional Documents
Culture Documents
ประเภทของผลประโยชน์ พนักงาน
189
ตัวอย่ างที่ 1 การวัดมูลค่ าของต้ นทุนที่คาดว่ าจะเกิดขึน้ ของสิทธิการลางานที่ยังได้ รับค่ าตอบแทนชนิดสะสม
(มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 19 ปรั บปรุ ง 2560)
กิจการมีพนักงาน 100 คน ซึ่งมีสทิ ธิทจี่ ะลาป่ วยโดยรับค่าจ้ างปี ละ 5 วันทาการ วันลาป่ วยทีไ่ ม่ได้ ใช้ จะยกไปใช้ ได้ ใน
1 ปี ปฏิทิน การใช้ สทิ ธิลาป่ วยจะเริ่ มใช้ จากสิทธิของปี ปัจจุบนั ก่อนแล้ วจึงใช้ สทิ ธิทยี่ กมาจากปี ก่อน (วิธีเข้ าหลัง-ออกก่อน)
ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 สิทธิทยี่ งั ไม่ได้ ใช้ โดยเฉลี่ยคือ 2 วันต่อคน กิจการคาดการณ์จากประสบการณ์ในอดีต ซึ่งคาดว่า
ในปี 25x2 พนักงาน 92 คน จะลาป่ วยคนละไม่เกิน 5 วัน และอีก 8 คนทีเ่ หลือจะลาป่ วยเฉลี่ยคนละ 6.5 วัน
กิจการคาดว่าจะมีการจ่ายเพิ่มเติมเป็ นเวลา 12 วัน สาหรับการลาป่ วยซึ่งเป็ นผลมาจากสิทธิทยี่ งั ไม่ได้ ใช้ สะสม
ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25x1 เท่ากับ 12 วัน (8 คน*1.5 วันต่อคน) ดังนั ้นกิจการจะรับรู้ หนี ้สินเท่ากับจานวนเงินทีจ่ ่ายสาหรับ
การลาป่ วย 12 วัน
ตัวอย่ างที่ 2 ผลประโยชน์ ระยะสัน้ ของพนักงาน-สิทธิการลาป่ วยชนิดสะสมที่ยังได้ รับค่ าตอบแทน แต่ ไม่ เป็ น
สิทธิขาด (ดัดแปลงจากคู่มืออธิบายมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 19 (ปรับปรุ ง 2557) ผลประโยชน์ พนักงาน)
บริ ษัท ก เป็ นกิจการทีเ่ ริ่ มก่อตังต้
้ นปี 25x6 บริษัทมีพนักงาน 1,000 คน ให้ สทิ ธิพนักงานแต่ละคนสามารถลาป่ วย
โดยได้ รับค่าตอบแทนได้ ปีละ 10 วัน โดยสิทธิดงั กล่าวทีไ่ ม่ได้ ใช้ ในปี ปัจจุบนั สามารถสะสมไปใช้ ได้ เพียงแค่ในปี ถดั ไปเท่านั ้น
การใช้ สทิ ธิลาป่ วยจะใช้ สทิ ธิของปี ก่อนหน้ าลาดับแรก แล้ วจึงใช้ สทิ ธิของปี ปัจจุบนั (วิธี FIFO) ค่าตอบแทนทีต่ ้ องจ่าย
พนักงานเมื่อใช้ สทิ ธิคอื 500 บาทต่อวัน
ในปี 25x6 มีพนักงานใช้ สทิ ธิลาทังสิ
้ ้น 8,000 วัน ทาให้ มีจานวนวันลาป่ วยสะสมดังกล่าวทีส่ ามารถใช้ สทิ ธิได้ ภายใน
ปี 25x7 จานวน 2,000 วัน ซึ่ง ณ สิ ้นปี 25x6 กิจการได้ ประเมินแล้ วว่าจะเกิดการใช้ สทิ ธิจริงอยู่ที่ 1,000 วัน
ระหว่างปี 25x7 ตามข้ อมูลทีเ่ กิดขึ ้นจริ ง มีพนักงานใช้ สทิ ธิการลาป่ วยทังสิ
้ ้น 8,000 วัน แบ่งเป็ นการใช้ สทิ ธิของปี
ก่อนหน้ า 1,000 วัน และใช้ สทิ ธิของปี 25x7 จานวน 7,000 วัน ทาให้ มียอดคงค้ างของสิทธิทสี่ ามารถใช้ ได้ ภายในปี 25x8
จานวน 3,000 วัน (10,000-7,000) บริษัทประเมินแล้ วว่าจะเกิดการใช้ สทิ ธิจริงในปี 25x8 อยู่ 1,500 วัน
ให้ ทา คานวณประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานในปี 25x6 และ 25x7 ทีเ่ กี่ยวข้ องกับธุรกรรมดังกล่าว
190
ตอบ (หน่วย : พันบาท)
อธิบาย เงินสด ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์ ประมาณการหนี ้สิน
พนักงาน ผลประโยชน์พนักงาน
ปี 25x6 จ่ายคชจ.ผปย.พนง.(8,000 วัน*500 บาท) 4,000 Cr. 4,000 Dr.
31/12/x6 ตัง้ ปมก.หนี ้สิน(1,000 วัน*500 บาท) 500 Dr. 500 Cr.
รายการทีป่ รากฎในงบการเงินปี 25x6 4,500 Dr. 500 Cr.
1/1/25x7 ยอดยกมา 500 Cr.
ปี 25x7 จ่ายคชจ.ผปย.พนง.(7,000 วัน*500 บาท) 3,500 Cr. 3,500 Dr.
ปี 25x7 พนง.ใช้ สทิ ธิ์ลาตามวันลาปี x6 (1,000 วัน*500 บ.) 500 Cr. 500 Dr.
31/12/x7 ตัง้ ปมก.หนี ้สิน(1,500 วัน*500 บาท) 750 Dr. 750 Cr.
รายการทีป่ รากฎในงบการเงินปี 25x7 4,250 Dr. 750 Cr.
ผลประโยชน์ หลังออกจากงาน
โครงการสมทบเงินที่กาหนดไว้ (Defined Contribution Plan)
หากเป็ นโครงการสมทบเงิน กิจการจะจ่ายเงินสมทบแบบตายตัวเข้ าไปยังโครงการฯ โดยโครงการสมทบเงินอาจ
รวมถึงการจ่ายค่าเบี ้ยประกันเข้ าไปในโครงการ เพื่อประกันผลประโยชน์พนักงาน เช่น กองทุนสารองเลี ้ยงชีพ ทีพ่ นักงาน
และนายจ้ างต่างต้ องสมทบเงินเข้ าไปในกองทุนฯ ทังนี
้ ้เมื่อพนักงานได้ ให้ บริการแก่กิจการในระหว่างงวด กิจการต้ องรับรู้
เงินสมทบทีต่ ้ องจ่ายให้ โครงการสมทบเงินเพื่อตอบแทนสาหรับบริการทีพ่ นักงานมีให้ อย่างไรก็ตาม การบัญชีโครงการ
จะมีลกั ษณะเรี ยบง่าย เพราะโดยปกติกิจการจะจ่ายเงินเข้ ากองทุนสารองเลี ้ยงชีพพร้ อมๆกับการจ่ายเงินเดือน ซึ่งการจ่าย
เงินเดือนเป็ นการจ่ายค่าตอบแทนย้ อนหลัง ดังนันเมื
้ ่อจ่ายเงินเข้ ากองทุนฯ จึงบันทึกค่าใช้ จ่ายได้ ทนั ที
191
กิจการจะต้ องประเมินมูลค่าปั จจุบนั ของภาระผูกพัน และมูลค่ายุตธิ รรมของสินทรัพย์โครงการ (ถ้ ามี) อย่าง
สม่าเสมอและต้ องประเมินใหม่ หากมูลค่าของภาระผูกพันและมูลค่าของสินทรัพย์แตกต่างจากข้ อเท็จจริงอย่างมี
สาระสาคัญ ทังนี
้ ้กิจการจะต้ องใช้ วธิ ีคดิ ลดแต่ละหน่วยทีป่ ระมาณการไว้ (Projected unit credit method) ใน
การประเมินภาระผูกพัน
ปี ที่ 4
ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์พนักงาน 151
ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน 151
ปี ที่ 5
ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์พนักงาน 179
ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน 179
ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน 655
เงินสด 655
ผลประโยชน์ ระยะยาวอื่นของพนักงาน
ผลประโยชน์ระยะยาวอื่นของพนักงาน หมายถึง ผลประโยชน์ทคี่ าดว่าจะไม่ได้ จ่ายชาระทั ้งจานวนภายใน 12 เดือน
หลังวันสิ ้นรอบระยะเวลารายงานประจาปี ทพี่ นักงานได้ ให้ บริการทีเ่ กี่ยวข้ อง ได้ แก่
1. การลางานระยะยาวทีย่ งั ได้ รับผลตอบแทน
2. ผลประโยชน์ทจี่ ่ายให้ จากการทางานเป็ นระยะเวลานาน เช่น การแจกทองคา หรือแหวนเพชร เมื่อทางานครบ
จานวนปี ทกี่ าหนด
3. ผลประโยชน์ทจี่ ่ายจากการทุพพลภาพเป็ นระยะเวลานาน
4. ส่วนแบ่งกาไรและโบนัส และผลตอบแทนทีร่ อจ่าย
การวัดมูลค่าของผลประโยชน์ระยะยาวอื่นของพนักงาน มีความแน่นอนค่อนข้ างมาก มาตรฐานการบัญชีฉบับที่19
จึงให้ ใช้ วธิ ีการบัญชีอย่างง่ายสาหรับผลประโยชน์ระยะยาวอื่นของพนักงาน ซึ่งแตกต่างจากการบัญชีทใี่ ช้ สาหรับผลประ
โยชน์หลังออกจากงาน เนื่องจากวิธีนี ้ให้ รับรู้ รายการจากการวัดมูลค่าใหม่ในงบกาไรขาดทุน ดังนั ้นจานวนทีร่ ับรู้ ในงบกาไร
ขาดทุน (เว้ นแต่เข้ าข่ายการตั ้งเป็ นต้ นทุนของสินทรัพย์) จะเป็ นยอดสุทธิของ
1. ต้ นทุนบริ การ
2. ดอกเบี ้ยสุทธิจากหนี ้สิน (สินทรัพย์) ผลประโยชน์ทกี่ าหนดไว้ สทุ ธิ
3. การวัดมูลค่าใหม่ของหนี ้สิน (สินทรัพย์) ผลประโยชน์ทกี่ าหนดไว้ สทุ ธิ
193
ผลประโยชน์ เมื่อเลิกจ้ าง
ผลประโยชน์เมื่อเลิกจ้ างเป็ นผลมาจากการตัดสินใจของกิจการทีจ่ ะเลิกจ้ างพนักงานหรือการตัดสินใจของพนักงาน
ทีจ่ ะยอมรับข้ อเสนอผลประโยชน์เพื่อแลกเปลี่ยนกับการเลิกจ้ าง กิจการต้ องรับรู้ ผลประโยชน์เมื่อเลิกจ้ างเป็ นหนี ้สินและ
ค่าใช้ จ่าย เมื่อกิจการไม่สามารถยกเลิกข้ อเสนอการให้ ผลประโยชน์ดงั กล่าวได้ อีกต่อไป หรือเมื่อกิจการรับรู้ ต้นทุนสาหรับ
การปรับโครงสร้ าง แล้ วแต่วนั ใดจะเกิดขึ ้นก่อน
194
195
ตอบ 900
840 Memorandum
ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์ เงินสด ผลกระทบจากการ สินทรัพย์/หนี ้สิน ปมก.ภาระผูกพัน สินทรัพย์โครงการ
รายการ พนักงานประจาปี (P/L) วัดมูลค่าใหม่ (OCI) ผปย. พนง. ผปย. พนง.
ยอดคงเหลือ 31/12/25x0 0 Dr. 1,000 Cr. 15,000 Cr. 14,000 Dr.
a.ต้ นทุนบริ การปั จจุบนั 800 Dr. 800 Cr.
b.ต้ นทุนดอกเบี ้ย 900 Dr. 900 Cr.
c.ผลตอบแทนจากสินทรัพย์ทคี่ าดไว้ 840 Cr. 840 Dr.
e.เงินสมทบเข้ ากองทุน 1,050 Cr. 1,050 Dr.
f.ผลประโยชน์ทจี่ ่ายให้ กบั พนักงาน 1,500 Dr. 1,500 Cr.
ยอดคงเหลือก่ อนวัดมูลค่ าใหม่ 15,200 Cr. 14,390 Dr.
g.ผลตอบแทนจากสินทรัพย์ทไี่ ม่คาดหวัง
(ปรับตัวเลขให้ เท่ากับ FMV สินทรัพย์ ณ สิ ้นปี ) 530 Cr. 530 Dr.
h.ภาระผูกพัน ผปย. พนง.เพิ่มขึ ้นจากการ
คาดการณ์ของนักคณิตศาสตร์ ประกันภัย 2,210 Dr. 2,210 Cr.
ผลเปลี่ยนแปลงระหว่ างปี
(บันทึกบัญชีในปี 25x1) 860 Dr. 1,050 Cr. 1,680 Dr. 1,490 Cr. 2,410 Cr. 920 Dr.
ยอดคงเหลือ 31/12/25x1 1,680 Dr. 2,490 Cr. 17,410 Cr. 14,920 Dr.
2490
196
การบันทึกบัญชีทเี่ กี่ยวข้ อง
ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์พนักงานประจาปี 860
ผลกาไรขาดทุนตามหลักคณิตศาสตร์ ประกันภัยที่ยงั ไม่เกิดขึ ้น (OCI) 1,680
เงินสด 1,050
สินทรัพย์/หนี ้สิน ผปย. พนง. 1,490
บันทึกค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์พนักงานประจาปี 25x1
ผลกระทบทีม่ ีตอ่ งบแสดงฐานะการเงิน
25x0 25x1
สินทรัพย์โครงการ 14,000 Dr. 14,920 Dr.
ภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงาน 15,000 Cr. 17,410 Cr.
ภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงานสุทธิ 1,000 Cr. 2,490 Cr.
ส่วนของเจ้ าของ
ผลกระทบจากการวัดมูลค่าใหม่ (OCI) 0 Dr. 1,680 Dr.
197
ตัวอย่ างโจทย์ ครั ง้ ที่ 3/2559
บริ ษัท A มีการประมาณการโครงการผลประโยชน์พนักงาน (บาเหน็จบานาญพนักงาน) ตามข้ อกาหนดของ
พระราชบัญญัตคิ ้ มุ ครองแรงงานโดยมีข้อมูลของปี 25x2 ดังนี ้
ล้ านบาท
ภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงาน 1 ม.ค.x2 2,000
ต้ นทุนบริการผลประโยชน์พนักงาน 250
จ่ายโครงการผลประโยชน์พนักงาน - 300
ภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงานตามรายงานนักคณิตศาสตร์ ประกันภัย 31 ธ.ค.x2 2,800
อัตราดอกเบี ้ยพันธบัตรระดับ AA ซึ่งมีระยะเวลาผลตอบแทนใกล้ เคียงกับโครงการผลประโยชน์พนักงาน ณ วันต้ น
งวด เท่ากับ 10% จ่ายผลประโยชน์พนักงานครัง้ เดียว ณ 31 ธ.ค.x2
ให้ ทา ให้ บนั ทึกบัญชีผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 19 เรื่ องผลประโยชน์พนักงาน โดยระบุคบู่ ญ
ั ชี
รายการบัญชี แสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงินหรื องบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ คาอธิบายรายการ และจานวนเงิน
และบันทึกบัญชีในตารางดังนี ้
ลาดับ รายการบัญชี แสดงในงบ Dr. Cr.
A ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์พนักงาน P/L 250
ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน B/S 250
บันทึกต้ นทุนบริการปั จจุบนั
B ค่าใช้ จ่ายผลประโยชน์พนักงาน P/L 200
ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน B/S 200
บันทึกต้ นทุนดอกเบี ้ย
C ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน B/S 300
เงินสด B/S 300
บันทึกการจ่ายผลประโยชน์
D ผลกระทบจากการวัดมูลค่าใหม่ OCI 650
ประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานหลังออกจากงาน B/S 650
บันทึกการปรับประมาณการฯ โดยนักคณิตศาสตร์ ประกันภัย
198
2,150
650
199
ตอบ การบันทึกบัญชีประมาณการหนี ้สินผลประโยชน์พนักงานสามารถแสดงตามตารางคานวณได้ ดงั นี ้
200