PILING LARANG
Billona, Dave A.
Stem 12 –B
SURIIN NATIN
Gawain # 1
TALA’T SALITA AT KAHULUGAN
Proseso ng Pagsulat
 Ang proseso ng pagsulat ay hindi
lamang nakapokus sa akto ng pagsulat.
Kasangkot dito ang mga manunulat sa
pag-iisip, pagtalakay, pagbabasa,
pagpaplano, pagsulat, pag-eedit at
pagsulat muli ng nabuong sulatin. Ang
pagsulat ay isang prosesong paulit-ulit
na pagsulat at pagkatapos ay pagsulat
muli hanggang sa mabuo ang sulatin.
Sa pagsulat natin ng teksto ay
nagsisimula tayo sa isang blankong
papel patungo sa isang kumpletong
sulatin. Kaya lang, nagkakaroon tayo ng
suliranin kung paano at saan kukuha ng
mga kailangang impormasyon na
siyang pupuno sa mga pahina.
Sinasabing mahirap ang magsulat lalo
na kung hindi natin alam ang ating
isusulat.
Panimula, Katawan at Wakas
 Panimula - Ang bahaging ito ay
nararapat na maging kawili-wili upang
sa simula pa lamang ay mahikayat ang
mambabasa na tapusing basahin ang
teksto.
 Katawan - Sa pagsulat ng bahaging ito,
matatagpuan ang wastong paglalahad
ng mga detalye at kaisipang nais
ipahayag sa akda.
 Wakas - Dapat isaalang-alang ng
IKAAPAT LINGGO
Mrs. Chel Pineda
USAPAN:TALAKAYAN
Ano-ano ang proseso ng pagsulat ng
akademikong sulatin?
 Ang proseso sa pagsulat bago, habang
at pagkatapos ng isang sulating
pangakademiko ay biubuo ng mga
gawain bago sumulat, pagbuo ng
unang draft, pag-e-edit at pagrerebisa,
pagbuo ng huli at pinal na draft, at sa
dulo ay ang paglalathala o
pagpapalimbag ng akda.
Bakit mahalagang bahagi ng akademikong
sulatin ang panimula, katawan at wakas?
 Sapagkat ito ang pinakaesensya ng
kabuuan ng akademikong sulatin. Sa
panimula makikita ang mahahalagang
ideyang tatalakayin at ang bahaging ito ay
nararapat na maging kawili wili upang
mahikayat ang mambabasa, sa katawan
naman ipaliliwanag ng mas malalim ang
mga suportang ideya at sa wakas makikita
ang solusyon o lagom ng mga
 manundat ang pagsulat ng bahaging ito
upang makapag-iwan ng isang
kakintalan sa isip ng mambabasa na
maaaring magbigay buod sa paksang
tinalakay o mag-iiwan ng isang
makabuluhang pag-iisip at repleksiyon.
Pagrerebisa
 Ito’y pagbabago at muling pagsulat
bilang tugon sa sagot sa mga payo at
pagwawasto mula sa guro, kamag-aral,
editor o mga nagsuri.
 Pangunahing konsern ng rebisyon ang
pagpapalinaw sa mga ideya. Ginagawa
ito upang suriin ang teksto at nilalaman
para matiyak ang kawastuhan,
kalinawan at kayarian ng katha na
madaling maunawaan ng babasa.
 Sa bahaging ito, iniwawasto ang mga
inaakalang kamalian, binabago ang
dapat baguhin at pinapalitan ang dapat
palitan.
Lagom at Konklusyon
 Ang lagom ay ang pagpapahayag ng
pangunahing nilalaman ng anumang
uri ng sulatin ngunit ito ay simple
lamang upang mas madaling
maunawaan ang isang pananaliksik
habang ang konklusyon naman ay dito
inilalahad ang pinakaideya ng paksa ng
isang pananaliksik at ito ay karaniwang
nakikita sa huling talata ng isang akda.
Impluwensiya ng Akademikong Sulatin
 Malaki ang impluwensiya ng
akademikong sulatin lalo na sa mga
mambabasa dahil ito ay nagiiwan ng
isang makabuluhang repleksyon sa
kanila.
impormasyong natalakay sa buong akda
mahalagang maisaalang-alang ang
bahaging ito upang makapagiwan ng isang
kakintalan sa isip ng mambabasa.
Paano maisasagawa ang maayos na pagrerebisa ng
mga akademikong sulatin?
 Sa pagsasaayos ng unang draft
mahalagang magkaroon ang isang
manunulat ng malinaw na mata sa
pagsipat ng mga kamalian at mga
impormasyong dapat baguhin. Dito
kailangan niyang basahin muli ang
paunang sulatin at hanapin ang mga
butas nito— maaring sa konstruksyon
ng mga pangungusap, gramatika, o
kaya’y sa mga ideyang isinama sa
sulatin. Mula sa mga nakitang
pagkakamali, ilalapat ang rebisyon
upang ayusin o ituwid, at baguhin ang
naunang ginawang draft.
Paano nagkakaiba at nagkakaugnay ang lagom at
konklusyon sa pagbuo ng akademikong sulatin?
 Ang lagom ang pinaikling anyo ng diskurso
ng mga impormasyon sa isang teksto at
tumatalakay sa pangunahing ideya nito.
Ang konklusyon naman ay tumutukoy sa
implikasyon buhat ng mga argumentong
inihain sa teksto bukod pa sa pag-uulit ng
mga puntos na nasabi na sa katawan ng
isang sulatin. Sa kabilang banda, pareho
nitong tinatalakay ang buod ng mga
impormasyong inilatag sa isang sulatin at
kadalasang nakikita sa huling seksyon ng
isang akademikong papel.
Paano mag-iiwan ng impluwensiya sa
mambabasa mula sa binuong akademikong
sulatin?
 Tulad ng nabanggit sa ikalawang tanong,
ang wakas ng isang akademikong sulatin
ay nararapat na mapagtuunan ng pansin at
maisaalang-alang upang epektibong
makapag-iwan ng kakintalan sa mga
mambabasa at makapag-iwan ng isang
 makabuluhang repleksyon sa kanila. Sa
parteng ito kadalasang binubuod ang lahat
ng inihayag sa mga naunang talata at
kadalasan dito rin maaaring mag-iwan ng
hamon sa mambabasa upang pagisipan
ang argumento upang masabi naging
epektibo ang sulatin sa pag-iiwan ng
impluwensya sa taong nagbasa.

Gawain # 2

Panuto: Iugnay ang hakbang / sangkap/ bahagi ng akademikong sulatin sa iba pang bagay,
konsepto, karanasan, at iba pa. Gumawa ng anumang malikhaing grapikong pantulong at lagyan
ng isang angkop na talatang paliwanag.
Iniugnay ko ang hakbang sa pagsulat ng akademikong papel sa proseso na pagmomove-on ng
isang tao dahil naniniwala akong mula sa simula hanggang sa dulo, lahat ng mangyayari sa loob
ng prosesong iyon ay isang importanteng hakbang upang makalimutan ang lahat ng sakit at
magpatuloy sa buhay. Importanteng maunawaan ang bawat hakbang upang masigurong lahat
ng sugat ay maghihilom at hindi muling hahapdi kalaunan. Tulad sa pagsulat, mahalagang hindi
malimutan ang mga hakbang na ito, upang makapaglathala ng isang komprehensibo at
epektibong sulatin. Anuman ang mangyari piliing manalig sa nakaukit mong kapalaran, huwag
matakot na masaktan at huwag mapagod na paulit-ulit na bumangon dahil ang buhay ay burger
burger lang.

ISAISIP NATIN

Panuto: Pumili ng isang akademikong sulatin sa ibaba. Bumuo ng 2-3 talata mula rito. Gawing
gabay ang rubric sa iyong isusulat na teksto.

Sa Minsang Pagtapak sa Paraiso

Isang Lakbay-Sanaysay na isinulat ni Sophia Isabelle Gamba

Payak. Payapa. Paghanga

Sinong hindi mahahalina sa lugar na tila inukit mula sa panaginip o di kaya’y hinango
mula sa obra ng dalubhasang si Amorsolo. Isang lugar na hindi naman dayuhan sa aking isip
ngunit tila kay layong abutin. Isang lugar na tila pugad ng katahimikan at halimaw sa
kagandahan. Sa lugar na tila ang salitang payak at payapa ay nangangahulugang pahinga at
paghanga.

Sariwa pa sa alaala ko ang pagkakataong muli akong nakatapak sa aming probinsya sa

Bicol. Naramdaman ko kaagad ang lamig ng simoy ng hangin sa bawat pagdampi nito sa aking
balat. Binalot ko ang sarili ko sa balabal na dala ko sa byahe, nasisiguro kong hindi sapat ang
tulog na aking nakuha at kumakalam na ang sikmura ngunit hindi ko kayang ipikit ang sariling
mata dahil binubusog ito ng mga tanawing nadadaanan.

Noong sumunod na araw, nagdesisyon kaming pumunta sa Dancalan Beach. Dala ang
iba’t ibang uri ng pagkain sinulit naming ang panahong iyon upang namnamin ang masarap na
simoy ng hangin habang ang maliliit na alon ay humahampas sa iyong talampakan. Napakalinis
ng dagat, kitang kita ang puti nitong mga buhangin at malinaw na tubig. Dumating ang
tanghalian at naabutan kong nakahain na ang iba’t ibang putahe sa lamesa. Agad na naagaw ng
Bicol express ang atensyon ko kaya naman ito ang una kong tinikman. Pagkadikit nito sa aking
lalamunan agad kong nalasahan ang malinamnam na timpla nito at ang tila nakakapasong
anghang. Inaamin kong hindi ko inaasahang sobrang anghang ng pagkaing iyon kaya naman
agad akong napainom ng malamig na tubig. Mula sa di kalayuan naririnig ko ang hampas ng
mga alon at masayang kwentuhan ng aming mga kamag-anak. Sa ganda ng dagat na iyon, hindi
sapat ang isang araw upang libutin ang buong Sorsogon dahil nanaiisin mong magtagal sa bawat
lugar na pupuntahan.

Nang dumating ang araw na hinihintay naming lahat, naghanda ako ng aking susuutin,
pinili ko ang isang matingkad na bestida upang bumagay ito sa kulay ng dagat na pupuntahan
naming. Kinailangan naming sumakay sa Bangka upang marating ang isla kung nasaan ang
tinaguriang Subic beach ng Sorsogon, na nasa Matnog. Nang makababa sa bangka agad akong
namangha sa ganda ng lugar na ito. Walang salita ang makakapaglarawan sa ganda at linis nito,
tiyak kong napakapalad ng aking mga matang makakita ng ganitong tanawin, kaya naman hindi
sapat ang litrato upang patunayan ang karikitan ng lugar na iyon, dapat mo itong makita gamit
ang mismong mga mata at maramdaman ang puting buhangin sa ‘yong mga paa.

Tiyak kong higit sa isang beses na akong nakarating sa aming probinsya ngunit iyon ang
unang beses na mapatunayan kong maari mong makita ang langit sa anyo ng kalikasan. Sa oras
na iyon lang ako tila naubusan ng mga sasabihin sapagkat hindi ako makahanap ng akmang
salita na maglalarawan ng mas magandang deskripsyon na makapagbibigay hustisya sa
natutunghayan ng aking mga mata. Hindi ko maisatinig ang magandang pakiramdam na dulot
ng paghanga, tila ako’y napipi sa ganda ng lugar at kung hihilingin ng lugar na iyon na angkinin
ang atensyon at paningin ko, buong puso kong ipagkakaloob. Hindi pa rin ako makapaniwala na
sa gitna ng kaguluhan sa siyudad ay minsan akong makatatapak sa paraiso.