You are on page 1of 3

ِ ِ ‫ َّ حِل‬ 

‫ احْل م ُد لِلَّ ِه الَّ ِذي بِنِعمتِ ِه تَتِ ُّم‬,‫احلمد هلل‬


‫ك‬َ ْ‫ اَ ْش َه ُد اَ ْن الَ الَهَ االَّ اهلل َو ْح َدهُ الَ َش ِري‬ ‫الذي انعم علينا بنعمة اإلسالم‬ ,‫ات‬ ُ َ ‫الصا‬ َْ َْ
‫ اَللَّ ُه َّم‬. َ ‫ث َرمْح َةً لِْل َعالَ ِمنْي‬ ِ ِ
ُ ‫ الْ َمْبعُ ْو‬,‫البشري النذير‬ ُ‫ َواَ ْش َه ُد اَ َّن َسيِّدنَا حُمَ َّم ًدا َعْب ُدهُ َو َر ُس ْولُه‬,‫ َش َه َاد ًة ُتْنجى قَائِلَ َها ِم َن النِّْيَر ِان‬,ُ‫لَه‬
‫ أ ََّما َب ْع ُد؛‬.‫َص َحابِِه امجعني‬ ِِ ٍ
ْ ‫ َو َعلَى آله َوأ‬,‫ص ِّل َو َسلِّ ْم وباك َعلَى سيدنا حُمَ َّمد‬ َ
:‫ وهو اصدق القائلني‬,‫ وقال اهلل تعاىل ىف كتابه الكرمي‬،‫ اهللَ َح َّق ُت َقاتِِه و ال متوتن اال و انتم مسلمون‬5‫ اَِّت ُقوا‬،‫َفيَا أَيُّ َها املسلم‬
‫صلِ ْح لَ ُك ْم أ َْع َمالَ ُك ْم َو َي ْغ ِف ْرلَ ُك ْم ذُنُ ْوبَ ُك ْم َو َم ْن يُ ِط ِع اهللَ َو َر ُس ْولَهُ َف َق ْد فَ َاز‬ ِ ِ
ْ ُ‫يَاأَيّ َها الّذيْ َن َآمُن ْوا اّت ُقوا اهللَ َو ُق ْولُْوا َق ْوالً َسديْ ًدا ي‬
،‫َف ْو ًزا َع ِظْي ًما‬
Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Monggo kito sami-sami ningkataken taqwallah kelawan sa’estu-estunipun taqwa. Nggeh meniko ajrih dumateng
Allah,  ‫نواهيه‬ ‫اب‬55‫ر اهلل واجتن‬55‫ال اوام‬55‫امتث‬, nglampahi sedoyo perintahipun Allah SWT. Lan nebihi sedoyo awisan-
awisanipun. Sebab kelawan taqwa meniko, insyaallah, kito saget pikantuk derajat kemulyaan ing ngarsane Allah
SWT. Wonten ndunyo lan wonten akhirat, kados dawuihipun Allah SWT,
[‫أتقاكم‬ ‫إن أكرمكم عند اهلل‬ ] :‫اعوذ باهلل من الشيطان الرجيم‬  
Sak temene wong kang paling mulyo ing ngarsane Allah yoiku wong kang paling taqwa ing antarane siro kabeh.
Rasulullah SAW njeh sampon dawuh:
Ingkang Artosipun: Taqwao siro kabeh marang gusti Allah nang ndi wae panggonan. Lan iringono perbuatan awon
kelawan perbuatan apik, sahinggo perbuatan elek iku biso terhapus. Lan sesrawungano siro kabeh marang
menungso kelawan akhlak ingkang bagus.

Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,


Ing ndalem zamane Rasulullah SAW., wonten setungglipun sahabat Nabi ingkang paring asmo “Abu Dzar
Al Ghifari”. Setungglipun wekdal, Rasulullah Muhammad SAW paring washiyat dateng sahabat Abu Dzar Al
Ghifari, kados ingkang sampun dipun tulis wonten kitab “Nashoihul Ibad”:

ِ ِ‫َخل‬ َ ‫ِإ َّن‬5َ‫ل ف‬5


ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ
‫ص‬ ْ ‫ َوأ‬،‫و ٌد‬5ْ ‫ةُ َكُئ‬5َ‫الع َقب‬ َ ‫ َو َخفِّف اْحل ْم‬،‫ ٌد‬5‫ َفَر بَعْي‬5‫إ َّن ال َّس‬5َ‫امالً ف‬5‫ز َاد َك‬5َّ ‫ذ ال‬5‫ َو ُخ‬،‫ق‬5ٌ ‫ر َعمْي‬5َ ‫إ َّن اْلبَ ْح‬5َ‫فْينَةَ ف‬5‫دِّد ال َّس‬5‫ َج‬،‫يَا أَبَا َذٍّر‬
ِ ‫اْلعمل فَِإ َّن النَاقَ َد ب‬
‫صْيٌر‬ َ َ ََ
Artosipun: “"Hai Abu Dzar, anyarno prahumu kerono sak temene laut iku jero; nggowoho siro sangu
kang cukup kerono sak temene perjalananmu iku adoh; kurangono beban gawananmu kerono sak temene lereng
bukit iku angel diliwati, lan ikhlas-o siro nglakoni amal kerono sak temene Gusti Allah iku Maha Teliti."

Pesenipun Kanjeng Nabi ing ndalem hadits meniko dipun sampe’-aken ing ndalem bahasa kiasan ingkang
jero sanget makna-ipun. Ingkang isi-nipun mboten namung dipuntuju-aken dateng shahabat Abu Dzar, nanging
dateng sedoyo umat Islam secara umum sepanjang zaman. Pesen-pesene Rasulullah SAW. meniko mengandung
arti antawisipun:
Nomer setunggal: Perintah memperbaharui perahu meniko mengandung arti tajdidun niyyah, utawi
memperbarui niat. Niat meniko merupakan hal pokok ing ndalem sakben-sakben perbuatan. Perumpama’anipun,
sak derenge kito numpak kendara’an, kito kedah masti-aken kendaraan meniko dalam keadaan siap, aman, lan
mesinipun berfungsi kelawan sae. Semanten ugi hubunganipun niat kalian amal perbuatan kito. Naliko kito bade
ngelampai setunggalipun perkawis, monggo kito toto niat kito kelawan sae.  Pun ngantos naliko kito nglampai
shalat Jum’at kados dinten meniko, kito namung berniat menggugurkan kewajiban. Pun ngantos nggadai niat pados
lem-e menungso, nanging kito kedah nggadai niat pados ridha-ne Gusti Allah. Sahinggo, kito saget fokus marang
tujuan kito beribadah marang Allah SWT. Rasulullah SAW dawuh:
‫ وإمنا لكل امرئ ما نوى‬،‫إمنا األعمال بالنيات‬
Artosipun: "Sak temene sakben-sakben amalan niku tergantung marang niat-ipun. Lan sakben-sakben tiang
pikantuk ganjaran sesuai kelawan niat-ipun"
Dawuhe poro ulama wonten ing ndaleme kitab Ta’limul muta’allim dipun sebutaken:
‫كم من عمل يتصور بصورة اعمال الدنيا ويصري حبسن النية من اعمال االخرة‬
‫كم من عمل يتصور بصورة اعمال االخرة مث يصري من اعمال الدنيا بسوء النية‬
Artosipun: Katah sanget perbuatan ingkang arupi perbuatan ndunyo saget dados amalan akhirat kelawan sebab
baguse niat, dan katah perbuatan ingkang arupi
perbuatan akhirat nanging malah dados amalan ndunyo disebabaken awone niat.
Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Ingkang nomer kalih: Rasulullah SAW. ngimutaken “ ‫ ٌد‬5 ‫بعِْي‬ ِ ِ ِ
َ ‫ َفَر‬5 ‫إ َّن ال َّس‬5 َ‫امالً ف‬55‫ز َاد َك‬5َّ 5 ‫ذ ال‬55‫ َو ُخ‬ “ supados kito
nglumpu’aken sangu keranten perjalanan kito tasik panjang. Ingkang dimaksud pernajalanan meniko nggeh niku
perjalanan akhirat. Nalikane wonten ing akhirat, kito sampun mboten saget nambahi amal sae. Milo soko niku kito
kedah nglumpu’aken sangu naliko kito tasih gesang wonten ndunyo. Rasulullah SAW dawuh:
 ‫الد ْنيَا بَالَغٌ إِىَل اآْل ِخَر ِة‬
ُّ ‫فَِإ َّن‬
Artosipun: Lan Sak temene ndunyo iku dalan menuju akhirat.
Mumpung kito tasih gesang, tasik sehat, monggo kito manfa’aataken waktu kito, kesehatan kito, kangge
ngatah-ngatahaken sangu akhirat, baik arupi ibadah mahdhah lan ibadah ghairu mahdhah. Kito katah-katahaken
shalat, dzikir, istighfar, shadaqah, berbuat sae marang tonggo lan lintu-lintunipun. Keranten mangke ten akhirat,
tiang ingkang sampun sedo meniko,  ingkang amal saene kirang bakal getun, lan tiang meniko kepingin mbalek
male diuripaken wonten ndunyo supados saget nglampahi kesaenan. Ing ndalem Al Qur-an dipun gambaraken
keluh kesah e tiang meniko:
‫صاحِلًا َغْيَر الَّ ِذي ُكنَّا َن ْع َم ُل‬
َ ‫ َن ْع َم ْل‬ ‫َخ ِر ْجنَا‬
ِ
ْ ‫صطَ ِر ُخو َن ف َيها َربَّنَا أ‬
ْ َ‫َو ُه ْم ي‬
Artosiun: “"Hei Pengeran kito, njenengan dalaken kito saking neroko niki, supados kito saget nglampai amal
saleh ingkang mboten kito lampai sak derenge"

Cakupan amal sae meniko katah sanget. Mboten namung ibadah ingkang bersifat ritual-ke mawon. Amal
sae saget arupi menyantuni anak-anak yatim lan tiang faqir miskin, menyayangi binatang, menjaga kebersiahan
lingkungan, membuang sampah pada tempatnya, lan sak lintu-lintune. Sedoyo meniko saget dados sangu kita
mangke wonten akhirat yen dipun landasi kelawan niat ingkang sae lan ikhlas.

Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,


ِ ِ
Nasihat ingkang nomer tigo: nggeh meniko “‫كُئو ٌد‬
َ َ ‫”و َخفِّف اْحل ْم َل فَِإ َّن‬
ْ ُ‫الع َقبَة‬ َ , 
perintah ngringanaken beban gawanan keranten perjalanan melewati lereng bukit niku ewet dipun lampai.
Hal meniko mengandung makna kiasan bilih kito sampun ngantos terlena dengan kehidupan dunia. Keranten
kehidupan duniawi meniko mboten wonten telase yen kito kejar-kejar terus. Allah SWT dawuh:
ingkang Artosipun: mongko ojo sampe pisan-pisan siro kabeh terperdaya kehidupan ndunyo, lan ojo sampek siro
lali ing ndalem taat marang Allah.
Milo soko niku, kito kedah nyeimbangaken antawisipun kebutuhan ndunyo lan akhirat. Pun ngantos kito
namung ngejar-ngejar nduyo lan supe akhirat, lan pun ngantos kito ngejar-ngejar akhirat lan ninggalaken urusan
ndunyo. Dawuhipun Allah:

Artosipun: “Lan nyuprih-o siro opo kang wis diparingno dining Gusti Allah marang siro arupi omah akhirat, lan
siro ojo lali bagian siro arupi kehidupan ndunyo.” (al-Qashash ayat 77)
ِ‫ب‬
Ingkang terakhir, washiyate kanjeng nabi dateng Abu Dzar nggeh meniko ‫صْير‬ ِ ِ ِ‫َخل‬
ٌ َ ‫ص اْ َلع َم َل فَإ َّن النَاقَ َد‬ ْ ‫وأ‬,
َ 
ikhlas-o siro nglakoni amal kerono sak temene Gusti Allah iku Maha Teliti. Ikhlas meniko ruh-ipun amal
keranten Allah naming nrami amal perbuatan ingkang ikhlas. Dawuhipun Allah ing ndalem Al Qur’an:
ِِ ِ ِ
‫ِّين حنفاء‬ َ ‫َو َما أُم ُروا إِاَّل لَي ْعبُ ُدوا اللَّهَ خُمْلص‬
َ ‫ني لَهُ الد‬
Artosipun: Menungso iku ora dipun perintah kejobo nyembah marang Gusti Allah kelawan ngikhlas-
no ketaatan marang Allah ing ndalem  nglampai agamo kang lurus.

Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,


Mekaten khutbah ingkang saget kulo aturaken. Mugi-mugi ingkang sekedik meniko saget paring guno lan
manfaat kangge kito sedoyo. Akhirul kalam, mugi-mugi Alloh SWT tansah maringi
rahmat lan hidayah kangge kito sedoyo, sahinggo kito saget istiqomah nglampahi amal kesaenan lan nebihi
perbuatan awon, sahinggo kito sedoyo saget pikantuk husnul khotimah.

‫ باحلق وتواصوا‬5‫ والعصر إن اإلنسان لفي خسر إال الذين آمنوا وعملوا الصاحلات وتواصوا‬:‫عوذ باهلل من الشيطان الرجيم‬
.‫بالصرب‬
‫ أقول قويل هذا واستغفر اهلل‬،‫احلكيم‬ ‫ ونفعين وإياكم مبا فيه من اآليات والذكر‬،‫بارك اهلل يل ولكم يف القرآن العظيم‬ 
.‫إنه هو الغفور الرحيم‬ , ‫العظيم‬
‫‪Khutbah Kedua‬‬

‫ك لَهُ اِْر َغ ًاما لِ َم ْن َج َح َد َو َك َفَر‪َ .‬و اَ ْش َه ُد اَ َّن سيدنا‬ ‫ِ ِ‬


‫اَحْلَ ْم ُد هلل مَح ْ ًدا َكثِْيًرا َك َما اََمَر‪ .‬اَ ْش َه ُد اَ ْن اَل الَهَ ااَّل اهلل َو ْح َدهُ اَل َش ِريْ َ‬
‫ص ِّل َو َسلِّ ْم َو بَا ِر ْك َعلَى سيدنا حُمَ َّم ٍد‪َ ,‬و َعلَى اَلِِه َو‬ ‫حُمَ َّم ًدا َعْب ُدهُ َو َر ُس ْولُهُ َو َحبِْيبُهُ َو َخلِْيلُهُ‪َ ,‬سيِّ ُد اإْلِ نْ ِ‬
‫س َو الْبَ َش ِر‪ .‬اَللَّ ُه َّم َ‬
‫ص َحابِِه َو َسلَّ َم تَ ْسلِْي ًما َكثِْيًرا‪.‬‬ ‫اَ ْ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ص ِّل َو‬‫اََّما َب ْع ُد‪َ ،‬فيَا عبَ َاد اهلل اَّت ُق ْوا‪ 5‬اهلل َو ْاعلَ ُم ْوا ان اهلل يعلم مايف انفسكم فاحذروه واعلموا ان اهلل غفور حليم‪ .‬اَللَّ ُه َّم َ‬
‫َّك مَحِ ْي ٌد‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ٍ‬
‫ت َعلَى ا ْبَراهْي َم َو َعلَى اَِل ا ْبَراهْي َم ىِف الْ َعالَ ِمنْي َ ان َ‬ ‫ِ‬
‫َسلِّ ْم َو بَا ِر ْك َعلَى سيِّ َدنا حُمَ َّمد َو َعلَى اَل سيِّ َدنا حُمَ َّمد َك َما َ‬
‫صلَّْي َ‬
‫جَمِ ْي ٌد…‬

‫ات‪َ  ,‬و‬‫َّعو ِ‬ ‫َّك مَسِ يع قَ ِري ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ات‪ ,‬اَأْل ِ ِ‬ ‫ات‪ ,‬والْمسلِ ِم والْمسلِم ِ‬ ‫اَللَّه َّم ا ْغ ِفر لِْلم ْؤ ِمنِ والْم ْؤ ِمنَ ِ‬
‫ب الد ْ َ‬ ‫ب جُم ْي ُ‬ ‫َحيَاء مْن ُه ْم َواأْل َْم َوات‪ 5,‬ان َ ْ ٌ ْ ٌ‬ ‫ْ‬ ‫ُ ْ نْي َ َ ُ ْ َ‬ ‫ْ ُ نْي َ ُ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اب‪َ .‬ربَّنَا اَل‬ ‫ت الْ َو َّه ُ‬‫َّك اَنْ َ‬
‫ك َرمْح َةً ان َ‬ ‫ات‪ ,‬يا رب العاملني‪َ .‬ربَّنَا اَل تُِز ْغ ُقلُ ْو َبنَا َب ْع َد ا ْذ َه َد ْيَتنَا َو َهْبلَنَا ِم ْن لَ ُدنْ َ‬ ‫اضي احْل اج ِ‬
‫قَ َ َ َ‬
‫ِ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّك ر ُؤو ٌ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِِ‬
‫ف َّرحْي ٌم‪َ .‬ربَّنَا َهْبلَنَا م ْن اَْز َواجنَا َو ذُِّريَّتنَا ُقَّر َة اَ ْعنُي ٍ َو ْ‬
‫اج َع ْلنَا ل ْل ُمتَّقنْي َ‬ ‫جَتْ َع ْل ىِف ُقلُ ْو َبنَا غاًّل للَّذيْ َن اََمُن ْوا‪َ 5‬ربَّنَا ان َ َ ْ‬
‫اَِم ًاما‪ .‬اللهم ادفع عنا الغالء‪ ,‬والبالء‪ ,‬والوباء‪ ,‬والفحشاء‪ ,‬وسوءَ الفنت ماظهر منها وما بطن عن بلدنا أندنسيا هذا‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫خاصة‪ ,‬وعن سائر بالد املسلمني عامة‪ ,‬يا رب العاملني‪َ .‬ربَّنَا اَتِنَا ىِف ُّ‬
‫اب النَّا ِر‪.‬‬ ‫الد ْنيَا َح َسنَةً َو ىِف اآْل خَر ِة َح َسنَةً َو قنَا َع َذ َ‬

‫ان‪َ ,‬واِْيتَ ِاء ِذى الْ ُق ْرىَب ‪َ ,‬و َيْن َهى َع ِن الْ َف ْح َش ِاء َوالْ ُمْن َك ِر َوالَْب ْغ ِى‪ ,‬يَعِظُ ُك ْم لَ َعلَّ ُك ْم‬
‫ِعباد اهلل! اِ َّن اهلل يأْمر بِالْع ْد ِل و اإْلِ حس ِ‬
‫َ ُُ َ َ ْ َ‬ ‫ََ‬
‫تَ َّذ َّكرو َن‪ ,‬فَاذْ ُكروا اهلل الْع ِظيم ي ْذ ُكر ُكم و ا ْش ُكروه علَى نِع ِم ِه ي ِز ْد ُكم و لَ ِذ ْكر ِ‬
‫اهلل اَ ْكرَب ُ‪.‬‬
‫َ َْ َ ْ ْ َ ُْ ُ َ َ َ ْ َ ُ‬ ‫ُْ‬ ‫ُْ‬
‫‪P‬‬

You might also like