Mother Tongue-Based

Multilingual Education
Kumaduwan Markaan – Modyul 2:
Anto so Reaksiyon Mo?
Mother Tongue-Based Multilingual Education – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Kumaduwan Markaaan – Modyul 2: Anto so Reaksiyon Mo?
Unaan ya Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Contextualization Team of the Module

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Charmaine R. Lavador Writer: Jeanette Macatlang

Editor: Gemma M. Erfelo
Editor: Babeth P. Gevila Reviewer: Renata G. Rovillos
Jesusa P. Ambrona
Lourdes C. Manlapus Layout Artist: Lemuel Dino V. Visperas
Management Team:
Tagasuri: Rochien R. Titong Aguedo C. Fernandez
Glofer Jane T. Ubando
Ma. Criselda G. Ocang
Bryan Ephraem E. Miguel
Venus Maria SM. Estonilo
Tagaguhit: Elmer E. Dela Cruz Maria Linda R. Ventenilla
Renata G. Rovillos
Tagalapat: Hazel Jane A. Villegas
Gemma M. Erfelo
Tagapamahala:
Evelyn R. Fetalvero Janette G. Veloso
Analiza C. Almazan Ma. Cielo D. Estrada
George N. Wong Winnie E. Batoon
Chona M. Calatrava Teresita E. Helgason

Inilimbag sa Pilipinas ng __________________________________________

Department of Education – Region XI

Office Address: F. Torres St., Davao City

Telefax: (082) 291-1665; (082) 221-6147
E-mail Address: regionxi@deped.gov.ph * lrms.regionxi@deped.gov.ph
 3
Mother Tongue-Based
Multilingual Education
Ikalawang Markahan – Modyul 2:
Anto so Reaksiyon Mo?
Pangigapo’y Salita

Sayan Self-Learning Module o SLM ët inasikason imprepara

para ëd say ugugaw tayon man-aaral ëd abung.
Tutugyupën iya na nanduruman parte na mangiwanwan ëd
sikara umpiyan natalusan da so kada aaralën tan
napabulaslas da ray kasanayan ya impaksëb na kurikulum.

Sayan modyul ët wala’y impreparan pangiwanwan na

Bumabangat/Tagadaloy ya panunot, tulong o estratehiyan
nausar na saray atëng o siyopa man a mangantabay tan
untulong ëd panag-aral na ugugaw diya’d kaabungan da.

Aya ët wala’y tekep ton paunan gagawaën umpiyan

nasukat so pakayari na ugaw ya wala’y koneksiyon ëd
impreparan aaralën. Aya so mangibaga no manëpëg a lalon
tulungan malapu’d bumabangat o tagadaloy. Wala mët so
gagawaën diya’d balang pansamput na aaralën umpiyan
nasukat so naaralan. Wala’y dugan ëbat umpiyan
nanëngnëng no duga o aliwa so saray ëbat ëd kada
gagawaën. Ilaluan mi ya matuwa/matuor so balang sakëy
ëd sayan pan-usar.

Ipapanunot ëd say ugugaw na asikasuën iyan SLM umpiyan

nausar ni na saray mangkaukulan. Aga susulatan o
mamarkaan so antukaman na parte na modyul. Man-usar na
papel ëd pan-ëbat ëd say gagawaën.

Aayatën iray ugugaw ya tawagëy imano na say

bumabangat da no sikara ët makadanas na problema ëd
pantalos ëd saray aaralën tan diya’d pan-usar na sayan SLM.

Ëd panamëglëy na sayan modyul tan say tulong na saray

tagadaloy/bumabangat, man-ilalo kami na makaaral iray
ugugaw tayo anggano anggapo ira’d eskuwelaan.
 Amtaёn

Kumusta? Gali la tan mambabansag tayon

amtaёn so akakarga ёd sayan modyul ya walaan
na titulon Anto so Reaksiyon Mo?
Subukёn mo no panon so suston panangitёr na
reaksiyon. Wala iray gagawaёn ya intarya para ёd
sika piyan lalon paaligwasën so kakabatan mo
nipaakar ёd sayan aaralёn.

Kasumpal mon pan-aralan iyan modyul, sika

ёt iilaluan ya:
• Nausar so dugan balikas piyan makapangitёr
na impormasyon ёd lokal na balita,
impormasyon, tan propaganda nipaakar ёd
eskuwelaan, komunidad tan arum ni iran
lokal a gagawaёn.
(MT3OL-IId-e-3.6).

Panunot para ëd Bumabangat

Say manuntumbok ya aaralën ët nipaakar
ëd konsepto na pansaysay na aaralën ëd
panamëglëy na sayan modyul.
Nayarin ipaliwawa ëd saray atëng no
panun dan natulungan iray anak da ëd
pan-usar na sayan modyul.

1
 Subukёn

Basaёn so antikёy ya parapo tan ёbatan so

unggёndan a tёpёt kasumpal to. Isulat so ёbat ёd
dilin papel o dino kuwaderno.

Agayla’y impan-ёrmёn tan pannangis na say

tutuo ёd baryo Katagbawan nisёsёngёg ёd
agawa ёd say pamilya Santillan. Anggapo so
naisalba da ya bëngatla no agsay sulong da labat
a kawёs da nёn agёw ya agawa so puol ёd pan-
aayaman da. Kanyan sirin wala’y agawan
pantitipon na saray kabarangay da nipaakar ёd
panon natulungan so pamilya Santillan, ya
impangulo nёn Kapitan Isko. Sikara ёt nantarya na
antukaman a sarag ton naitёr ёd say pamilya
Santillan. Wala so angitёr na kakanёn, kawё-
kawёs, kuwarta, tan arum ni iran pangkaukulan na
pamilya. Diya’d impantutulungan na saray
kabarangay na pamilya Santillan, makalkanan
akabawi ёd panamalёy so pamilya ёd agawan
unos ёd bilay da.

1. Anto so agawa ёd pamilya Santillan?

2. Panon iran atulungan na say kakaabay da na
abung?
3. No sika ёt sakёy ёd saray kaabay da na abung na
pamilya Santillan, anto mёt kasi so naibagam ёd
say agawa?
4. Panon mo mёt kasi iran natulungan?
5. Wala mёt la’y agawa ya singa unyan dёsyang ёd
komunidad yo?Anto mёt so naibagam ёd agawa?

2
 Aaralën
Anto so Reaksiyon Mo?
2
Amin tayo ёt akapibiyang ёd sakёy ya komunidad.
Diya tayo namataan a balang sakëy ёd sikatayo ёt wala
so kanёpёgan tan responsibilidad tayo bilang
man-aayam ёd komunidad.
Sarag tayon mibiyang ёd saray nanduruman
gagawaёn a nagagawa ёd dili tayon komunidad.
Panon tayo sirin a nagawaan piyan magmaliw
tayon responsablen tutuo diya’d dili tayon komunidad?

Pawilёn
Antis tayon unggapo ёd balon aaralёn mo, pawilёn
ni so naaralan mo ёd say unaan a modyul.
Mampili na ёbat ёd nanduruman Pamasandin
Panёpёt ya wala ёd luob na kahon. Isulat so ёbat ёd
dilin papel/kuwaderno.

Inёr Kapigan Anto

Siyopa Panon

1. _______ mon insulat so gagawaёn mo ёd abung?

2. _______ ira unla ёd kaalugan?
3. _______ so kaibam a nan-amёs ёd bёsay nёn sakёy
agёw?
4. _______ so sёngёgan ya impan-akis to?
5. _______ ka mangaliw ya agagamil ya usarёn para ёd
say proyekto tayo ёd Matematika?
3
 Sukayan

Asalim la so inmalis ёd balon eskuwelaan o dino

linma ёd sakёy ya balon pasёn? Basaёn so istorya nёn
Eloisa. Panon to kasi so kipapasёn ёd unaan ya agёw
ton man-aral ёd balon eskuwelaan ya urungan to.

Diya’d Balon Eskuwelaan Ko

ni: Charmaine R. Lavador

Urong la lamёt manlikёt si Eloisa lapu’d wala la’y

klase. Ёd sayan taon sikato ёt man-aral ёd balon
eskuwelaan lapu’d sikato ёt balon alis na pan-aaralan.
Asakbay ya abangon si Eloisa, ag naiyamot ёd sikato so
panlikёt diya’d iluob to ёd klase.

4
 Unurong ёd balon eskuwelaan si Eloisa ёd sayan
taon, lapu’d say dёsyang ya agawa ёd bilay da ya
pamilya sёngёgan ya inmalis ira ёd balon pan-
ayaman. Nabёtan na bagyo so pasёn da insan adёral
so abung da nisёsёngёg ёd bagyo.

“Masanton kabuwasan ёd sikayo Nanay!” kwanton

imbaga tan inanguban to si Ina to ёd aping.
“Ipatnubang yo ak Nanay ёd balon pan-urungan ko?”
tёpёt nёn Eloisa ёd ina to. “Ay on anako, ag taka
nayarin pulyanan ta paniguradon ag ka ni apasal ёd
pasёn na balon eskuwelaan mo insan sakёy ni ag mo
ni amta so dalan paunla diman.
5
 Kayari da ya
nantarya, linma iran
san-ina ёd Tagbaobo
Elmentary School.
Malikё-likёt da iran
inabёt na balon
bumabangat ton si Bb.
Magtalas. Malikёt mёt
iyan impakabat ёd saray
balo ton kaklase.
Manlikёt ira mёt ya
inabёt si Eloisa ya balon
kaklase da.

Nёn oras la’y recess inibaan

na saray kaklase to si Eloisa
piyan makapanlibёr ëd interon
eskuwelaan. Angaliw ni iray
kanёn da ёd kantina
antis iran linma ёd library. Nёn
kasumpal da ya linmibёr ёd
luob na library linma ira ёd
pagalawan na eskuwelaan,
diman malikёt ira ya
nanggalaw kaiba so arum niran
ugugaw ya man-aaral ёd saman
ya eskuwelaan.

6
 Kasumpal da ya nanggalaw, nampaiba si Eloisa ёd
sakёy ya kaklase to paunla ёd banyo lapu’d sikato ёt
makasisirit la. Nёn man-aakar ira paunla ёd banyo
naistorya nёn Lea ёd kinёn Eloisa ya wala’y bii na putot
ulo diya ёd luob na banyo. Mampapanёngnёng iya
kuno ёd tuon ag to gabay ya unluob ёd banyo.
Mangkёbiyёw si Eloisa tan ag to la intuloy so panirit to.
Nantёpёt iya ёd arum iran kaklase da no wala’y
katuwaan so imbaga nёn Lea. Wala iray arum ibabaga
dan aliwan tuwa iman wala mёt so mangibabagan
tugtuwa iman. Balёt, aga tinmunda si Eloisa, nan-anap
tan nantёpёt-tёpёt na impormasyon unong ёd samay
makapataktakot ya istoryan arёngёl to ёd saray kaklase
to. Tenёpёtan to so say bumabangat da unong ёd say
istorya tan inistorya mёt na bumabangat da so interon
agawa/detalye. Lapu’d saman ya istorya ag to
nalingwanan nёn Eloisa so unaan ya agёw to ёd balon
eskuwelaan to.

7
Basaёn tan ёbatan iray tёpёt unong ёd binasan
istorya. Isulat so ёbat ёd papel o dino kuwaderno.

1. Inёr linma si Eloisa tan amay kaklase to?

2. Anto so liknaan to ёd say agawa ёd sikato?
3. Anto so naamtaan to nipaakar ёd balon
eskuwelaan to? Anto so reaksiyon to?
4. Panon ya akaapekto so imbaga nёn Lea ёd Eloisa?
5. No sika si Eloisa, anto mёt so nibagam o dino
reaksiyon mo ёd naamtaan mo ya impormasyon
unong ёd eskuwelaan mo?

Suriёn
Aga naiyamot ёd kinёn Eloisa so panlikёt to diya ёd
istoryan binasam balёt ta say alikna ton iya ёt asalatan
nisёsёngёg ёd say arёngёl ton impormasyon ya
nanlapu ёd Lea.
Balang sakёy ёd sikatayo ёt wala so agawgawa ёd
bilay tayon ag nalingwanan. Ёd sarayan agawgawa ёt
wala so epekto to ёd sikatayo no panon to tayo
mangitёr na reaksiyon ёd nagagawa ёd kalibёr-libёr
tayo. Sarag to mёt ya makapangitёr tayo’y reaksiyon
tayo unong ёd saray narёrёngёl, nababasa, tan
nanaawat tayo iran impormasyon.
Lanang tayo labat a nunutёn a sarag tayon
mangitёr na opinyon nipaakar ёd saray impormasyon,
balita, o dino propaganda ya arёngёl tayo o naamtaan
balёt ta wala so anggaan to labat.

8
 Piyan nagawaan iya nunutёn a maung iray dugan
paraan tan no kapigan so dugan oras so pangitër na
reaksiyon.

Tandaan

Diya’d panagbalikas na saray reaksiyon, nёpёg

tayon tandaan so manuntumbok ya
panangiwanwan piyan ag tayo makasakit na
liknaan a kapara tayon tuo:

Amtaёn no say balita ёt nanlapu ёd

napanmatalëkan a tuo odino
ulupan.

Ag tayo nёpёg a manisya ёd saray impasabin

salita labat. Sarag tayon panisyaan iray
impasabin balita no aya ёt tuwa tan wala’y
nanbasian ya impormasyon.
Suriёn so say propaganda no wala’y
katuwaan to o dino aliwan tuwa.

Unakto ёd dugan ёdad.

Lanang a mantёpёt ёd saray matatakkёn.

9
 Pabulaslasёn

Basaёn so unggёndan a sitwasyon ёd lёksab. Isulat

so letra na dugan ёbat ёd kuwaderno o dino dilin
papel.

1. Imbalita da ёd telebisyon ya wala’y maksil ya uran

ёd pasёn yo kaimbuwasan. Arawi so eskuwelaan
ёd abung yo. Anto so nakaukulan mo ya gawaёn?

A. Aga ak la unurong.
B. Unurong ak ni.
C. Itext ko’y maestrak, mampatanir ak ya aga
ak makaurong insan ko ibaga so sёngёga’y
ag ko pakaurong.

2. Amtam a bawal so mansugal ёd barangay yo. Balёt

naamtan mo ya saray kakaabay yon abung ёt
mansusugal ira. Anto so nakaukulan mon gawaёn?

A. Undёёn ak labat la piyan ag mampasnok

iray kakaabay mi ёd siyak.
B. Katungtungёn ko so atёng ko insan ko
ibaga ёd sikara ya idalёm ira barangay.
C. Laёn ko iray kakaabay ko insan ko ira bagaan
ya say gagawaёn da ёt bawal.

3. Wala’y nagawan Oplan Bayanihan ёd pasёn yo.

Tatangguyurёn ya amin a mibiyang ёd panlinis na
kalibёr-libёr. Anto so nёpёg mo ya gawaёn?
A. Kunwari ya mansasakit piyan ag
makapibiyang ёd say gagawaёn.

10
 B. Manggalaw ak la tan ag mibabali ёd say
gagawaёn lapu’d ugaw ak ni.
C. Gawaёn ko so angga’y nayarian ko piyan
makatulong ak ёd say nibagan gagawaёn.

4. Say duwaran kakaabay mon abung ёt nangngёlan

mon mangkukulkol ira. Anto so gawaёn mo?

A. Banuёn mo ira.
B. Ibalitak ёd amin so agawa ёd sikara.
C. Unluob ëd abung tan paulyanan mo
la ira.

5. Say sakёy ya kaklasem ёt tinmunda ёd pan-uurong

to nanlapu’d nёn nansiyan iray atatёng to. Anto so
maung a gawaёn mo?

A. Katungtungёn ko tan tangguyurën ya ituloy to

nin siyansiya so pan-aral to.
B. Paulyanan ko lan untunda ёd pan-aral to ta
ag ko mёt kanayon.
C. Kantiwayan ko tan iwakakwak so agawa
ёd say atatёng to ёd saray kaklase mi.

11
 Pakanunutёn

Isulat so On no say balikas ёt Duga tan Andi

no aliwa. Isulat so ёbat ёd dilin papel o dino
kuwaderno..

1. Nёpёg tayon manisyan tampol ёd saray

impormasyon a nanaawat tayo.

2. Nakaukulan a nunutёn a maung so

balitan nadngël antis a mangitёr na
reaksyon.

3. Iwakawak so aliwan balita odino

impormasyon.

4. Ungkёrёw na tulong ёd say tutuon mas

maung nipaakar ёd panangitёr na
reaksiyon.

5. Saray impormasyon, balita o dino

gagawaёn nipaakar ёd komunidad odino
diya ёd eskuwelaan ёt wala’y katuwaan to.

12
 Gawaёn

Isulat so D no duga so ibabaga na balikas tan A

no aliwa. Isulat so ёbat ёd dilin kuwaderno o dino
papel.

____1. Imbaga na kaklase nёn Katya ya unalis la iya na

eskuwelaan lapu’d ag to gabay so bumabangat
da. Kukumbinsiën to so atёng to ya unalis mёt la
na eskuwelaan.

____2. Ag inmurong si Drew ёd klase to lapu’d imbaga

nёn Laika ya ag iya marunong ёd klase.

____3. Nadngёl kon imbalita da ёd radyo ya anggapo so

urong lapu’d say unsabin bagyo nabuwas.
Nantext ak ёd say bumabangat mi piyan
mantёpёt nipaakar ёd sayan balita.

____4. Analo si Catriona Gray ya “Miss Universe 2018.”

Agaylay likёt ko ta sakёy ak mёt ya Pilipinon
kapara to.

____5. Antakot ka tan ag mo la labay so umpaway ёd

abung yo lapu’d say balitan wala’y aswang ya
unlilibёr ёd pasёn yo, balët ta anggapo ni
akanёngnёng ёd saya.

13
 Sumalёn

Basaёn so impormasyon ya wala ёd lёksab insan

ёbatan so unggёndan a tёpёt. Isulat so letra na dugan
ёbat kuwaderno o dino diya’d papel.

Manny Boxing Champ na Pilipinas

ni: Charmaine R. Lavador

Sakёy ya matalunggaring a boksingeron Pinoy si

Emmanuel Dapidaran “Manny” Pacquiao. Diya’d
lanang ton ipipila ёd palyagan na boksing sikato mёt
ёt lanang a mananalo ёd saray kalaban to kanyan sirin
sikato so makakala na titulo na palyagan. Aliwan
diya’d Pilipinas labat so pipilaan ton palyagan
angga’d biyek-taёw mёt.

Aya ёt nagagamuran to lapu’d sikato ёt masёёt

tan makulin man-ensayo piyan ungkasil tan unalisto ёd
galaw ya boksing.

Si Manny ёt sakёy ёd saray Pilipinon

naitanduro tan nikinon tayo ёd interon mundo.

14
Saray Tёpёt:

1. Nadngёlan mo ta la so balita nipaakar ёd si

Manny? Anto mёt so nibagam nipaakar ёd sikato?
A. Sikato ёt makapadinayëw.
B. Ordinaryon tuo labat si Manny.
C. Anggapo so naibagak.

2. Akabantay ka la ya galaw nën Manny ya

boksing? Anto so liknaan mo mёt ëd
panggagalaw to?
A. Manlikёt ak.
B. Mamapasnok ak.
C. Nanaёrmёnan ak.

3. Naitandurom ya say sakëy ya Manny Pacquiao

ët kabalёyan tayo? Akin?
A. Andi, nisёsёngёg ta ag ko kabat si Manny.
B. Andi, ta ag ko kahiligan so boksing.
C. On, ta sakёy ak mёt ya Pilipinon kapara to
insan maung si Manny.

15
 Impalapag nën prinsipal ya anggapo so
urong diya’d untumbok a simba ta wala’y
nagawan inspeksiyon na saray kuwarton-aralan
lapu’d ёd samay agawan yёgyёg.

4. Anto so naibagam ёd sayan impalapag na

prinsipal mo?
A. Unakis ak ta sakёy simban anggapo’y balon
ko.
B. Manlikёt ak ta anggapo’y urong insan
andukёy so oras ko ya manggalaw.
C. Maёrmёn ak ta anggapo’y urong balёt
natatalusan ko piyan naiyarawi kami ёd
antukaman a peligro.

5. Panon mon naipanёngnёng so pansuporta ёd

desisyon na say prinsipal mo?
A. Unugip ak ya sampёgtaw.
B. Unёyag ak ёd likёt ta anggapo’y urong.
C. Man-aral ak ni ya siyansiya ёd abung
anggano anggapo’y urong.

Kaaruman a Gagawaёn

Mannunot a sakёy ya importantin

agawgawa ёd komunidad mo. Idrowing iya ёd
malinis a papel tan ipaliwawam no anto’y
gabay mon ibaga ёd say ginawam a drowing.

16
Saray Suston Ёbat

17
Reperensiya

Curriculum Guide sa MTB-MLE 3, 139

Most Essential Learning Competencies (MELC) 2020 for MTB-MLE
Grade III Q2
Bamba, Nelia D. et.al, MTB-MLE Kagamitan ng Mag-aaral (Tagalog-
Baitang 3) 2014, 21 E Boni Serrano Ave., Quezon City, Book
Media Press, Inc.,122, 216-217

18
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph