MODYUL 1

PONOLOHIYA-PALATUNUGAN

SANAYANG DAHON / WORKSHEET 2

A. Iyong napag-aralan naponemang segmental ang tawag sa mga makahulugang tunog na

bumubuo sa mga Salita. Ito’y dahil bawat tunog ay isang segment o bahagi ng salita. Para
makabuo ng isang salita,pinagdu-dugtung-dugtong ang mga tunog.
Basahin ang sumusunod na salita: laban. Ilan ang mga letra ng salita? Tama, lima. Ilang tunog
ang kumakatawan sa limang letrang iyan? Kung lima ang sagot mo, tama ka. Mga tunog na /l, a,
b, a, n/.
Ngayon ay kumpletuhin mo ang Tsart sa Ibaba:
 SALITA BILANG NG PONEMA KAHULUGAN
Kasingkahulugan o salin sa
Ingles
Tala-malumi Lima star
Sinta-malumi Anim couple
Kita-malumi Lima earnings
Hapon-mabilis Anim japanese
Baba-malumi Lima paglapag
Lalake Anim man
Tubo-maragsa Lima tube
Bukas-mabilis Anim open
Paso-maragsa Lima burn
Pala Apat shovel

B. Kilalanin at isulat sa nakalaang espasyo ang mga ponemang segmental na

nakapagpapabago sa kahulugan ng sumusunod na mga pares ng salita:
a. bansa at banta __s_at_t__
b. basa at pasa __b_at_p__
c. bala at pala __b_at_p__
d. bara at para __b_at_p__
e. lasa at tasa __l_at_t__
f. laso at lasa __o_at_a__
g. mesa at misa __e_at_i__
h. oso at uso __o_at_u__

C. Tignan ang Tsart ng mga Ponemang katinig na bahagi ng ating lektura sa aralin 1:
Suriin at Tukuyin kung Pangngipin, Pangngilagid, Pangngalangala at Glotal at kung
anong mga ponemang katinig ang lumalabas nang Pasara, Pailong, Pasutsot, Pagilid,
Pakatal at Malapatinig:
1. Panlabi – (PBM) 1. Pasara – (PTK)
2. Pangngipin – (TDN) 2. Pailong – (MN)
3. Pangngilagid – (SLR) 3. Pasutsot – (SH)
4. Pangngalangala – (YKG) 4. Pagilid – (L)
5. Glotal – (H) 5. Pakatal – (R)
6. Malapatinig – (W)
 SANAYANG DAHON / WORKSHEET 3

A. Bilugan ang salita na may kambal-katinig sa bawat pangungusap at Isulat naman sa

patlang ang kambal-katinig.
__tr__1. Umupo ang reyna sa kanyang trono.

__pr__2. Hilaw pa ang mga prutas sa kusina.

__kl__ 3. Ikaw ang pinili ng mga kaklase mo.
__ts__4. Kanino ang tsinelas na dilaw?
__br__5. Sobra ang sukli ni Nanay.
__dr__6. Tumaas ang kilay ng drayber
__gr__7. Buksan mo ang gripo sa banyo.
__tr__8. Mabilis ang daloy ng trapiko kanina.
__br__9. Ayaw niya isuot ang sumbrero.
__kr__10. Ang kriminal ay nahuli ng mga pulis.
__dy__11. Magsuot ka ng dyaket kung maginaw.
__bl__12. Natunaw ang bloke ng yelo.
__pr__13. Presko ang simoy ng hangin dito.
__pl__14. Simple lang ang pangarap ko sa buhay.
__ts__15. Naghain ng litson sa bahay nila.

A. Isulatsa patlang ang PM kung ang pares ng mga salita ay pares minimal, PMN naman
kung Ponemang Malayang nagpapalitan:

__PMN__ 1. Kape-kafe
__PM__2. Belo-bilo
__PMN__ 3. Diretso-deretso
__PMN__4. Marumi-madumi
__PMN__5. Nuon-noon
__PMN__6. Benta-binta
__PM__7. Tela-tila
__PM__8. Pare-pari.
__PM__9. Selya-silya
__PM__10. Bos-bus
`

SANAYANG DAHON / WORKSHEET 3

A. Alin ang tama sa dalawang salitang nakakulong sa panaklong. Salungguhitan ang

tamang salita:
1. Matinding (sa.kit, sakít) ang nadama niya nang lumisan ang boypren niya.
2. (Sa.kit, sakít) sa puso ang ikinamatay ng pasyente.
3. Ang tuberkulosis ay sakit sa (ba.gà, ba.ga).
4. Mahirap na talaga ang (bu.hay, buháy) ngayon; pati basura ay kinakain na mabuhay lamang.
5. Hindi ko akalain na ganyan na pala siya (kasama, kasa.ma).

B. Ibigay mo naman ngayon ang pagkakaiba sa kahulugan ng mga pangungusap sa ibaba.

1. Hindi ako siya.
____I am not her__________________________________________________________
2. Hindi, ako siya.
____No, I am her__________________________________________________________
3. Hindi ako, siya.
____Not me, she is ________________________________________________________
4. Hindi, siya ang kababata ko.
____No, she is my childhood________________________________________________
5. Hindi siya ang kababata ko.
____She is not my childhood________________________________________________

PAGTATAYA A
Gumawa ng isang pahina lamang na komiks strips na naglalaman ng hindi baba sa 5 larawan,
may dayalogo o lobo ng usapan at may kahon ng pagsaalayasay na nagpapakita ng paggamit ng
ponemang segmental at suprasegmental at nagpapakita ng epektibong daloy ng komunikasyon sa
bawat tauhan.
Dalawang magka-klase ang magka-usap…

PAGTATAYA B
Lumikha ng isang PortFolio na naglalaman ng katuturan ng mga salitang ponemang segmental,
suprasegmental, diptonggo, klaster, pares minimal at ponemang malayang nagpapalitan. Bawat
isa ay bigyan ng tig-lilimang halimbawa na may katumabas na kahulugan (kasingkahulugan o
salin sa Ingles) ng mga salita para mabuo ang “IMABAK-SALITA”, o word bank. Maari ding
magdagdag ng ilustrasyon o larawan Na magbibigay pang-akit sa disenyo nito. Malaya kang
gumamit ng disenyo ayon sa iyong nais. (Kung sakaling may katanungan ka sa gawaing ito ay
makipag-ugnayan lamang sa aking cp, message sa fb/messenger

Ang PONEMANG SEGMENTAL ay tungkol sa patinig at katinig.

Halimbawa:
SALIN SA INGLES
Opo – upo Yes and sit
Oso- uso Bear and use
Tulo – Tulu Leakage and income
Bola – Bula Ball and Bubbles
Mesa – misa Table and mass

Ang SUPRASEGMENTAL ay tampok sa pagsasalita ng mga pagkakasalin sa mga idinadagdag

ng patinig. Ito ay hindi limitado sa iisang tunog ngunit ito ay mas madalas na naaabot sa pantig
at salita.
Halimbawa:
SALIN SA INGLES
/tayo/ us
/ta.yo/ up
/bata/ child
/pari/ priest
/la.yas/ Running away from home