Professional Documents
Culture Documents
PPIITTP9
PPIITTP9
CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto Tungo sa Pananaliksik
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Modyul 9: Paggamit ng Mabisang Paraan ng
Pagpapahayag sa Reaksyong Papel
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
i
Para sa mag-aaral:
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
ii
ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.
iii
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka
rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o
sino man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging
itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
Alamin
Kasanayang Pampagkatuto:
Nagagamit ang mabisang paraan ng pagpapahayag:
a. Kalinawan
b. Kaugnayan
c. Bisa sa reaksyong papel na isinulat
(F11PU – IIIfg – 9)
Layunin:
Naiisa-isa ang iba’t ibang uri ng pagpapahayag.
Nakasusuri ng teksto batay sa kung anong uri ito ng pagpapahayag,
Nakasusulat ng reaksyong papel batay sa video na pinanood.
1 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Subukin
10. Nakatulala na lamang ang mga tao, nagbubulungang tila hindi malaman
ang mainam na gagawin maliban sa mandilat, umismid at manuro kay
Indong.
2 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
12. Ang dambuhalang makinang iyon ay waring isang kapangyarihang
nalalamon.
13. Bakit mo ako pipilitin na kumain ng gulay? Kung ikaw nga ay hindi rin
kumakain ng gulay!
14. May mga bagay sa ating buhay na mahirap at hindi maipaliwanag kung
bakit ito nangyayari. Maaring ito’y isang trahedyang iniiwasan nating
mangyari o isang pangyayaring ating tinatawag na ‘hulog ng langit’.
Balikan
Bago natin simulan ang iyong magiging paglalakbay sa modyul na ito, muli mong
balikan ang iyong natutuhan sa mga naunang aralin sa pamamagitan ng pagsagot
sa katanungang ito:
3 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
- Masasabi mo bang mahalagang pag-aralan ang iba’t ibang uri ng teksto?
Bakit?
Tuklasin
Narito ang ilang mga popular na linya na ginampanan ng mga sikat na aktor.
Pansinin ang mga sumusunod na linya na binanggit ng popular na aktor at
aktres na gumanap sa pelikula.
1. “Siguro kaya tayo iniiwanan ng mga mahal natin dahil may darating
pang ibang mas magmamahal sa’tin – ‘yung hindi tayo sasaktan at
paasahin…’yung magtatama ng lahat ng mali sa buhay natin.”
-John Lloyd Cruz“One More Chance 2007”
2. "I know what you're doing here. Just be careful with them, hindi lahat ng
puso kasing tibay ng sa 'kin."
- Clarisse (Andi Eigenman), Camp Sawi
3. “Oh yes kaibigan mo ako, kaibigan mo lang ako… And I’m so stupid to
make the biggest mistake of falling in love with my bestfriend!!!”
-Jollina Magdangal “Labas Kita Okey Lang 1998”
4 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
Suriin
Upang mas maging maliwanag sa iyo ang ang iba’t ibang uri ng pahayag, tara na’t
basahin at unawaing mabuti ang kahulugan ng mga ito at ang kalakip na
halimbawa. Makatutulong itoupang makapagsuri at makapagbigay ka ng iyong
reaksyon na mula sa binasang teksto o pinanood na pelikula.
Halimbawa:
Ang Sakit na Coronavirus 2019 (COVID-19, Coronavirus Disease 2019) ay
isang sakit sa paghinga sa mga tao na sanhi ng bagong virus. Maaari itong kumalat
mula sa bawat tao. Dahil ito ay bagong virus, mayroon pang hindi natin alam,
ngunit natututo pa tayo tungkol sa COVID19 bawat araw. Ang pampublikong
kalusugan sa komunidad ng Minnesota ay nagsisikap upang mapabagal ang
pagkalat ng COVID-19 sa ating estado, at umaasa kami sa tulong ng bawat isa.
Iwasan ang mga pagpapalagay tungkol sa kung sino sa tingin mo ang may sakit.
Hindi namimili ang virus.
https://www.health.state.mn.us/diseases/coronavirus/
materials/basicstagalog.pdf
5 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Pagsasalaysay
Ito ay nagsasaad ng mga pangyayari o karanasang magkaugnay. Katulad ito
ng pagkukuwento ng mga kawil-kawil na pangyayari, pasulat man o pasalita.
Itinuturing ito na pinakamasining, pinakatanyag at tampok na paraan ng
pagpapahayag. Ito rin ang sinasabing pinakamatandang uri ng pagpapahayag
sapagkat dito nagsimula ang alamat, epiko at mga kuwentong bayan.
Halimbawa:
Tuwing umagang mananaog siya upang umigib, pinagpapaalalahanan siya
ng ina. Huwag daw siyang makikipagbabag. Huwag daw niyang papansinin si
Ogor. Talaga raw gayon ito, basagulero. Lagi niyang isinasaisip ang mga biling ito
ngunit sadya yatang hindi siya makapagtitimpi kapag naririnig niya ang masasakit
na panunukso sa kanya sa gripo, lalung-lalo na mula kay Ogor.
http://magbasanatayo.blogspot.com/2010/06/impeng-
negro-ni-rogelio-sikat.html
Pangangatwiran
Ang pangangatwiran o pagmamatuwid ay isang anyo o paraan ng
pagpapahayag na ang isang katotohanan ay pinagtitibay o pinatutunayan sa
pamamagitan ng katwiran o rason. Ang pangangatwiran ay kasingkahulugan ng
pagbiibigay-palagay, paghuhulo, pag-aakala, pagsasapantaha o paghihinuha.
Halimbawa:
Ano ang mapapala ninyo kung iboto ang aking katunggali gayong hindi siya
naging pinuno ng kanyang klase o ng kanyang barangay kaya? Balita ko’y under de
saya pa yata!
Paglalarawan
Ang paglalarawan ay isang anyo o paraan ng pagpapahayag ng mga kaisipan
o pala-palagay tungkol sa isang tao, isang hayop, sa isang bagay, isang lugar o sa
isang pangyayari sa pamamagitan ng makukulay, mahuhugis o maanyo at iba
pang pandama.
Halimbawa:
Pinagtaasan siya ng kilay ng kanyang kaibigan nang ipagtapat niyang
umiibig siya sa isang kahig isang tukang binata.
Pagyamanin
6 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Pagsasanay 1
Gamit ang mga larawang nasa ibaba, pumili ng isa at ipaliwanag batay sa
kung ito ba ay pagsasalaysay, pangangatwiran, paglalarawan at paglalahad
na pahayag.
Pagsasanay 2
7 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Kahalagahan ng takdang-aralin:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Isaisip
8 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
1. Sa iyong palagay, bakit mahalagang alamin ang iba’t ibang uri ng pahayag?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Isagawa
PAGSASANAY 1
9 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Mula sa mga paksang nakalahad, bumuo ng sariling reaksyon batay sa hinihinging
uri ng pagpapahayag.
Pamantayan sa pagpupuntos
Nilalaman / mensahe---------------------------------10 puntos
Orihinalidad---------------------------------------------10 puntos
Kabuoan-------------------------------------------------50 puntos
PAGSASANAY 2
Gamit ang mga pahayag sa loob ng kahon, tukuyin kung anong uri ng pahayag
ang isinasaad.
Sagot: ________________
10 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Sagot: ________________
Sagot: ________________
Sagot: ________________
11 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Sagot: ________________
Sagot: ________________
Sagot: ________________
Sagot: ________________
Sagot: ________________
10. Maliit siyang babae, siguro mga apat na piye at labing isang
pulgada lamang ang taas niya. Medyo bilugan ang kanyang
katawan pero hindi mataba. Maputi ang kanyang balat at itim ang
maikli niyang buhok.
12 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Sagot: ________________
Tayahin
2. Bakit mo ako pipilitin na kumain ng gulay? Kung ikaw nga ay hindi rin
kumakain ng gulay!
3. Nakatulala na lamang ang mga tao, nagbubulungang tila hindi malaman
angmainam na gagawin maliban sa mandilat, umismid at manuro kay Indong.
13 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
11. Nakipagsiksikan ako sa pawisan, at ngayo’y amoy-suka’t amoy-anghit ng
mga taong nakapaligid sa kung anong kasiya-siyang tanawin.
13. May mga bagay sa ating buhay na mahirap at hindi maipaliwanag kung
bakit ito nangyayari. Maaring ito’y isang trahedyang iniiwasan nating
mangyari o isang pangyayaring ating tinatawag na ‘hulog ng langit’.
Karagdagang Gawain
14 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Sumunod sa mga panuntunan ng maayos 10
na pagbibigay ng argumentasyon
KABOUAN 50
Susi sa Pagwawasto
Tuklasin Subukin
Tayahin 1. Paglalahad
• Pasalaysay
1 Paglalarawa • Paglalarawan 2. Pangangatwiran
n • Pangangatwiran 3. Paglalarawan
2 Paglalarawan • Paglalahad 4. Pangangatwiran
3 Paglalahad Isagawa 5. Pagsasalaysay
4 Paglalarawan Pagsasanay 2 6. Paglalahad
5 Pangangatwiran • Paglalarawan 7. Paglalarawan
6 Pangangatwiran • Pagsasalaysay 8. Pangangatwiran
7 Pagsasalaysay • Pangangatwiran 9. Paglalarawan
8 Paglalahad • Paglalarawan 10. Paglalarawan
9 Paglalarawan • Pangangatwiran 11. Paglalahad
1 Paglalarawan • Pangangatwiran 12. Palalarawan
1 Pangangatwiran • Paglalarawan 13. Pangangatwiran
1 Paglalahad • Paglalarawan 14. Pagsasalaysay
1 Pangangatwiran • Pagsasalaysay 15. Pangangatwiran
1 Pangangatwiran • Paglalarawan
1 Pagsasalaysay
Sanggunian
Crizel Sicat-De Laza, & A. E. Batnag (2016) Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t Ibang
Teksto Tungo sa Pananaliksik Manila, Philippines: Rex Book Store
https://www.slideshare.net/michiperez/mga-aralin-sa-masining-na-pagpapahayag
15 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
https://modules.arvicbabol.com/files/FILI112/Lesson%2012%20Pagpapahayag
%20na%20PasulatPaglalarawanPaglalahadPasalaysayPangangatwiran.pdf
https://www.health.state.mn.us/diseases/coronavirus/materials/basicstagalog.
16 CO_Q3_PPIITTP_SHS
Module 9
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: