“MGA PANITIKAN SA RELIHIYON 9”

(Basila, Zamboanga del Sur, Zamboanga del Norte)

PANITIKAN NG MINDANAO

 Ang Mindanao ay binubuo ng 13 na pangkat ng Moro, 21 pangkat ng Lumad at

ang ikatlo at ikaapat na pangkat ay mga binubuo ng mandayuhan dito sa Luzon
at Visayas.
 Ang panitikan ng katutubo ay di nasusulat kaya wala tayong mambabasa. Lahat
ng ito ay pasalita at inaawit.

MGA EPIKO

Epikong Ulahingan ng mga Manobo:

 Nabibigyang pansin noong 1961 nabigyang pansin ng yumaong Dr. Elena

Masquiso.
 Isa sa epiko ng Manobo at ang isa ay ang tulalangan.
 Ito ay tumatalakay sa kababalaghan at sa isang ritual ito sinasalaysay na
itinuturing na sagradong pagdiriwang.

DARANGAN

 Pinakatanyag na epiko ng Mindanao

 Tinatawag rin na ang “Kwento ni Batungan”
 Ito aybinubuo ng 26 na aklat na may 8 tono ay inilimbag ng Mindanao State of
University

GUMAN

 Ito ay isang poem sa Ingles

 Isa sa halimbawa nito ay ang “Tobig Nog Keboklagan” na epiko ng Subanen ng
Zamboanga

TUDBULBUL

 Epiko ng mga T’bolis

 Ito ang inaawit sa Mo’nimum (wedding feast) o pagdiriwang ng masaganang
ani.
2 AWITING REBOLUSYUNARYO NG COTABATO

O PAPANOK (BIRD) AT BANGASAMORO

 Naglalahad ng adhikain ng Mindanao at mga pananaw ng mga katubo laban sa
mga nandayuhan dito.
 Ito ay may kaugnayan sa pagbukas ng Mindanao sa unang pagkakataon sa mga
dayuhan at tinawag itong lupang pangako

MGA MANUNULAT

LAURA WATSON BENEDICT AT FAY COOPER COLE

 Amerikanong Antropologo
 Nagrecord ng pasalitang kwentong-bayan ng mga Bagobo at ito ay ang
“Lumabat at Mebuyan”

RITA TUBAN

 Sumulat ng “The Conquest of North Borneo”

 Siya ay tinaguriang Prinsesa ng mga Tausug dahil sa kanyan tesis

Ang panitikan ng kasalukuyan ay binubuo ng mga manunulat na dumayo dito

mula sa Luzon at Visayas. Ingles ang wikang ginagamit ng mga ito. Marami rin
ang gumagamit ng Cebuano at binisaya sa pagsususlat. Sila ay kasapi ng
Samahan at manunulat sa Cebu tulad ng Bathalad, Ludabi at Magsusulat Inc.
ang karaniwang sinusulat nila ay ang maikling kwento, tula at nobela

VICENTE OREDAIN

 Sumulat ng tula gamit ang kastila

 Siya ang pangunahing mamamahayag sa kastila

ANTONIO REYES ENRIQUEZ

 Pinakamalaking nobelista sa Zamboanga
 Sumulat ng nobelang “Out of the Marches”

SATURNINA S. RODIL

 Sumulat ng tulang “Datu-Matu” na naglalarawan sa paghihimagsik ng mga

Muslim sa Sulu, Lanao at Cotabato mula 1903-1930 laban sa mga Amerikano.
 SINING
 Sua-sua- isang sayaw sap ag iisang dibdib
 Singkil- ang sayaw ng isang prinsesa na pinapayungan habang madamdaming
humahakbang sa apat na kawayan.Halos katulad ito ng Tinikling.
 Koparangkamanis- ay sayaw panghukuman

PANITIKAN
Iringa o Kwentong Bayan
 Hal. Si-amo ago si bowaya at Manik Buangsi
 Kwentong Subanon
 Alamat ng Yakan
 Kabaraperanga-mga tulang papuri sa bayani ng digmaan.
  Panaroon-mga salawikain
 Antoka-bugtong (sa Tausog Tigum-Tigum) 
 Dedao so wata-awit sa pagpapatulog ng bata.

MGA HALIMBAWA NG AKDA

 Alianapia(Tausog)
 The Guman of Dumalinao(Subanon of the Samboanga Peninsula)
 Ang tobig Nog Kibiklagan-kwentong panghimagsikan (Subanon)
 Su Guksugan Mikatag de Taibun-kwentong pag-ibig
 Se Ketubo ni Daugbulawan-Buhay ni Daugbulawan(Subanon)

ALAMAT

     Isang uri ng panitikan na nagkukuwento tungkol sa mga pinagmulan ng mga bagay-

bagay sa daigdig. Karaniwang nagsasalaysay ang mga ito ng mga pangyayari hinggil sa
tunay na mga tao at pook at mayroong pinagbatayan sa kasaysayan. Ang salitang alamat
ay panumbas sa salitang "legend" ng ingles.

Mga halimbawa ng Alamat:

 Anghel sa Kalangitan
 Ang Dalawang Bundok

AWITING BAYAN

 Inaku Duringding (Awiting Bayan mula sa Zamboanga)

 Dori-dori Singkil 
BUGTONG

Ayon kay Charles Francis Potter ay isang mahalagang metapora at ito ay resulta ng

pangunahing prosesong mental ng pagsasama-sama, at ito ay pagkakahawig, at
persepsyong pagkakapareho at pagkakaiba.Ang bugtong ay isang paligsahan ng kaalaman
at isang paraan upang madebelop ang talas ng pag-iisip at obserbasyon.

Para naman kay Allan Dendes at Robert Georges ang bugtong ay isang tradisyonal na

ekspresyon na naglalaman ng isa o o mahigit pang elementong naglalarawan, pares na ang
isa ay tutol na nangangailangan ng kasagutan na maaring hulaan.

Ang tawag ng mga Tausog sa bugtong ay “tigumtigumo tukodtukod” na mula sa salitang

tukod na ang ibig sabihin ay hulaan

Reporters:

Sheina R. Banguilan (BEED)

Emalyn Garcia (BSED)