In het vierde en laatste hoofdstuk maak ik vanuit een compositorisch perspectief extrapolaties naar

de actuele compositiepraktijk. Aan de hand van het recente werk van enkele jonge componisten
worden verschillende compositorische strategieën van omgang met het uitvoerende lichaam geana-
lyseerd. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen deze actuele strategieën en de historische benade-
ringen van het lichaam die in het tweede hoofdstuk aan bod kwamen.
Tenslotte poog ik een perspectief te ontwikkelen op het uitvoerende lichaam vanuit de gesitueerd-
heid van het componerende lichaam. Het lichaamsthema dat aanvankelijk geprojecteerd werd op de
status van het uitvoerende lichaam, wordt daarmee teruggekaatst naar de lichamelijkheid van het
componerende subject. Vanuit die 'interlichamelijkheid' ontwikkel ik argumenten om het lichaam als
een nulpunt van het muzikale denken en de muzikale cultuur op te vatten. Vanuit dat 'nulpuntden-
ken' kan de kloof tussen compositie en uitvoering gedicht worden en kan een crisis van de muziek-
uitvoering, die in een thematisering van het musicerende lichaam onvermijdelijk wordt opgeroepen,
tijdelijk bezworen worden. Het lichaamsthema verschuift van het uitvoerende lichaam in concrete zin
naar het potentieel van de lichamelijkheid voor een innovatief compositorisch denken.

12