wezigen, het brengt mensen samen in een gemeenschappelijke sfeer voor datgene wat op de

voorgrond staat: tafelen, werken, verleid worden.

resonantie

Dat brengt ons tot een fundamentele karakteristiek van de akoestische ervaring waarop ook
de muzikale beleving berust. Alle vormen van muzikale communicatie kunnen beschouwd
worden als ruimtelijke resonantiefenomenen, en dat zowel in akoestische, fysische als over-
drachtelijke zin. Het kinetische als reactie en prikkel (zie vorige pagina) kan opgevat worden
als een vorm van resonantie. Elk zingen en dansen kan op zichzelf al beschouwd worden als
een meezingen of meedansen. Resonantie brengt het lichaam in een nieuwe toestand: in het
meevibreren verdwijnt de afstand tussen het klinkende lichaam en het luisterende lichaam.
Het principe van de resonantie is toepasbaar op zowel het solitaire musiceren als op de in-
teractie tussen muzikanten onderling of tussen muzikanten en publiek. Resonerende licha-
men zijn in de muziek van ergens

Als we de parallel met de akoestiek doortrekken, zouden we kunnen stellen dat deze roes
van ergens teweeg wordt gebracht door resonerende eigenfrequenties 14 van het lichaam.
-
een muziek van binnenuit gunt ze het cognitieve bewustzijn niet de tijd noch de afstand om
tijdens haar klinken tot een formulering te komen van de concrete plaats van haar gebeuren.
In die zin kan er in muziek van ergens geen sprake zijn van een lokaliseerbaar object 15. Zodra
ze inwerkt, bedwelmt ze als een alomtegenwoordige resonantie. Ze neemt bezit van de reële
ruimtelijke differenties en vernietigt ze, plooit ze tot een vloeibare eenheid: tegelijkertijd het
dansende been hier, de heen en weer gaande strijkstok daar. Muziek van ergens speelt zich
16

is magisch. In haar klinken neemt ze bezit van het leven en wordt zo het leven zelf (Ruud
Welten, 2002).

disciplinering

Er is iets nodig in de reële wereld om de klinkende creatie van een fantasmatische ruimte
mogelijk te maken. Vooreerst mag het bewustzijn van de reële omgeving de bewegingen in
het ergens niet hinderen. Als de roes van de muziek van ergens de opheffing betekent van
reële ruimtelijke differenties, dan lijkt deze muziek niet gebaat bij het inzetten van klanken
die verwijzen naar, of sterker, wijzen op reële ruimtelijke aanwezigheid of meer bepaald dat-
gene wat we hebben aangeduid als de ruimte voor de muziek. Dat kan alleen maar indien het
instrumentele karakter van deze ruimte geen ambiguïteit vertoont. In de praktijk betekent

14
Dat de resonantiecurve, zoals bekend uit de akoestiek, bruikbaar is om bepaalde aspecten van de muzikale
perceptie, zoals tempo en ritme, te benaderen werd aangetoond in het onderzoek van Dirk Moelants (2002): Een
model voor ritmeperceptie, toegepast op de muziek van de 20ste eeuw, laatst bezocht op 28/12/2010
15
Wat niet belet dat er andere benaderingen tot de klinkende muziek van ergens mogelijk zijn die wel ruimtelijke
objectivering toelaten, zoals in het instrumentale onderwijs waar lokale uitvoeringsaspecten op een analytische
manier worden afgezonderd van het klinkende ergens.
16
duid.
De ideale plaats is er dan een die zozeer aanwezig is, in de sterkste betekenis van dat woord, dat zij degene die
erin aanwezig is geheel in zich absorbeert. Het doel van deze midden- (en neo)platonistische filosofie (of liever:
mystiek) is het vinden en/of het maken van die plaats om ons heen, of, anders gezegd, het zorgen dat men daar
(Jos Kunst, XXV Topos Teleios, laatst bezocht op 18/12/2010)

30