‫طرزالعمل نظارت و ارزیابی‬

‫سنبله ‪1398‬‬
 ‫فهرست‬
‫فصل اول‪ -‬احکام عمومی‬

‫مبنی‪3......................................................................................................................................................................................‬‬

‫اهداف‪3....................................................................................................................................................................................‬‬

‫اصطالحات‪3.............................................................................................................................................................................‬‬

‫ساحه تطبیق‪4..........................................................................................................................................................................‬‬

‫مرجع تطبیق کننده‪4..............................................................................................................................................................‬‬

‫فصل دوم‪-‬صالحیتها و مسئولیتهای ریاست نظارت و ارزیابی‬

‫صالحیتها و مسئولیتهای ریاست نظارت و ارزیابی‪5..........................................................................................................‬‬

‫فصل سوم‪ -‬احکام تأدیبی و مکافات‬

‫احکام تأدیبی و مکافات‪6........................................................................................................................................................‬‬

‫فصل چهارم‪-‬احکام نهایی‬

‫احکام نهایی‪6...........................................................................................................................................................................‬‬

‫‪Page 2 of 13‬‬
 ‫فصل فصل اول‬

‫احکام عمومی‬

‫مبنی‬
‫مادۀ اول‪:‬‬

‫این طرزالعمل در روشنی احکام مندرج مادۀ بیست پنجم قانون احصائیه و مادۀ سی و هشتم قانون‬
‫ثبت احوال نفوس وضع گردیده است‪.‬‬

‫اهداف‬
‫مادۀ دوم‪:‬‬

‫اهداف این طرزالعمل عبارت اند از‪:‬‬

‫‪ -1‬ارتقای سطح نظارت و ارزیابی از اجراآت و عملکرد اداره ‪.‬‬

‫‪ -2‬قانونمند ساختن روند فعالیتهای اداره ‪.‬‬
‫‪ -3‬فراهم نمودن زمینه برای داشتن زیربنای مصئون و مناسب جهت اجرای فعالیتها‪.‬‬
‫‪ -4‬حمایت در جهت جوابدهی حقیقی و تغییر مثبت در اداره ‪.‬‬
‫‪ -5‬مشخص ساختن دستآوردهای اداره و تشخیص و تثبیت چالشها و نقاط ضعف و قوت‪.‬‬

‫اصطالحات‪:‬‬
‫مادۀ سوم‪:‬‬

‫اصطالحات آتی در این طرزالعمل مفاهیم ذیل را افاده میکند‪:‬‬

‫‪ -1‬اداره‪ :‬ادارۀ ملی احصائیه ومعلومات ‪.‬‬

‫‪ -2‬نظارت‪ :‬فرایندی است برای کسب اطمینان از این که اقدامات و فعالیتهای جاری اداره‪ ،‬در‬
‫جهت پیش بینی شده و مطابق با اقدامات برنامه ریزی شده میباشند‪.‬‬
‫‪ -3‬کنترول‪ :‬فعالیتی است که ضمن آن عملیات پیشبینی شده با عملیات انجام شده مقایسه‬
‫میشوند و در صورت اختالف و انحراف بین آنچه باید باشد و آنچه هست‪ ،‬نسبت به رفع و‬
‫اصالح آنها اقدام میشود‪.‬‬

‫‪Page 3 of 13‬‬
 ‫‪ -4‬ارزیابی‪ :‬عبارت از پروسه بررسی منظم و هدفمند یک اداره بوده و با استفاده از معیارهای‬
‫تعیین شده با یک هدف انجام میشود‪.‬‬
‫‪ -5‬شاخص‪ :‬پارامتری به منظور سنجش فعالیتها و تعیین میزان تغییر به سوی موفقیت برنامهها‬
‫میباشد‪.‬‬

‫ساحه تطبیق‬
‫مادۀ چهارم‪:‬‬

‫این طرزالعمل باالی تمامی واحدهای اولی و دومی اداره و قدمههای ماتحت آنها جهت نظارت و ارزیابی‬
‫که دراین طرزالعمل تعریف شده است‪ ،‬قابل تطبیق میباشد‪.‬‬

‫مرجع تطبیق کننده‬

‫مادۀ پنجم‪:‬‬

‫ریاست نظارت و ارزیابی مسئول تطبیق این طرزالعمل میباشد‪.‬‬

‫‪Page 4 of 13‬‬
 ‫فصل دوم‬

‫صالحیتها و مسئولیتها‬

‫صالحیت ها‬
‫مادۀ ششم‪:‬‬

‫‪ -1‬ریاست نظارت و ارزیابی قبل از آغاز پروسههای نظارت و ارزیابی پالن نظارتی و ارزیابی را با‬
‫تعیین شاخصها مطابق ضمیمه شماره (‪ )1‬این طرزالعمل تهیه می نماید‪.‬‬
‫‪ -2‬ریاست نظارت و ارزیابی پالن نظارتی و ارزیابی را به ریاستهایی که تحت پروسه نظارت و‬
‫ارزیابی قرار میگیرند سه یوم قبل از آغاز پروسه رسماً ارسال می نماید‪.‬‬
‫‪ -3‬روند نظارت از قدمههای اداره به اساس ضرورت و تشخیص انحرافات صورت میگیرد و مقطع‬
‫زمانی مشخص برای آن وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ -4‬روند ارزیابی عملکرد (اجراآت) از قدمههای اداره به شکل ماهوار‪ ،‬ربعوار و ساالنه صورت می‪-‬‬
‫گیرد‪.‬‬
‫‪ -5‬معیارهای ارزیابی ریاست نظارت و ارزیابی ضمیمه جدول شماره (‪ )2‬می باشد‪.‬‬
‫‪ -6‬ریاست نظارت و ارزیابی پیرامون فعالیتها و پروژههای اداره‪ ،‬ارزیابی مستمر‪ ،‬شکلی‪ ،‬کمی‪،‬‬
‫کیفی‪ ،‬مقدماتی‪ ،‬میان مدت‪ ،‬نهایی و مابعد (تاثیر دراز مدت) را انجام می دهد‪.‬‬
‫‪ -7‬ریاست نظارت و ارزیابی روند نظارت را با استفاده از ابزارهای نظارتی در مطابقت به جدول‬
‫ضمیمه شماره (‪ )3‬انجام میدهد‪.‬‬
‫‪ -8‬ریاست نظارت و ارزیابی از تطبیق پالنها کاری اداره نظارت می نماید‪.‬‬
‫‪ -9‬میتودهای جمعآوری معلومات توسط ریاست نظارت و ارزیابی ضمیمه جدول شماره (‪ )4‬می‪-‬‬
‫باشد‪.‬‬

‫مسوولیت ها‬
‫مادۀ هفتم‪:‬‬

‫‪ -1‬ریاست نظارت و ارزیابی بعد از ختم پروسههای نظارتی و ارزیابی نتایج آن را به مقام اداره و ریاست‬
‫تفتیش گزارش می دهد‪.‬‬

‫‪Page 5 of 13‬‬
 ‫فصل سوم‬

‫احکام تأدیبی و مکافات‬

‫مادۀ هشتم‪:‬‬

‫واحدهای اداره به پر سشنامه‪ ،‬برگه م صاحبه‪ ،‬چک لی ست و ا ستعالم ریا ست نظارت و ارزیابی پا سخ‬
‫ارائه نمایند‪.‬‬

‫فصل چهارم‬

‫احکام نهایی‬
‫مادۀ نهم‪:‬‬

‫این طرزالعمل در نه ماده ترتیب بعد از تاریخ منظوری مقام محترم اداره مرعی االجراء است ‪.‬‬

‫‪Page 6 of 13‬‬
 ‫ضمیمه شماره (‪)1‬‬

‫‪Page 7 of 13‬‬
 ‫ضمیمه شماره (‪)2‬‬

‫منظر‬ ‫معیار‬

‫ضرورت‬ ‫ارتباط‬
‫آیا فعالیت های اداره به ضروریات ساحه یا جامعه مورد نظر مطابقت دارد؟‬ ‫‪‬‬ ‫"برای آزمایش قابلیت‬
‫آیا فعالیت های به ضروریات مراجعین مورد نظر مطابقت دارد؟‬ ‫‪‬‬ ‫توجیه و ضرورت برای‬
‫اولویت‬ ‫تطبیق فعالیت پالن و‬
‫آیا فعالیت ادارات مربوطه مطابق با پالیسی و پروگرام ادارۀ ملی احصائیه و معلومات می باشد؟‬ ‫‪‬‬ ‫فعالیت های اداره"‬
‫آیا فعالیت های ادارات و ریاست های مربوطه مطابق با پالن میباشد؟‬ ‫‪‬‬
‫آیا هدف اداره و فعالیت های آن به اندازه کافی مشخص است؟ آیا شاخص ها و فعالیت ها مناسب می‬ ‫‪‬‬ ‫مفیدیت‬
‫باشند؟‬ ‫"آزمایش تاثیرات فعالیت‬
‫آیا هدف اداره و عملکرد های به دست آمده است (یا قرار است به دست آید)؟‬ ‫‪‬‬ ‫های اداره"‬
‫آیا کدام تاثیر فرضیه های مهم در دستیابی به هدف اداره وجود دارد؟‬ ‫‪‬‬
‫عوامل سهم گیرنده در مفیدیت عملکرد اداره کدام ها اند؟‬ ‫‪‬‬

‫آیا مصرف نیروه استفاده شده قابل توجیه است در مقایسه به بازده به دست آمده؟‬ ‫‪‬‬ ‫موثریت‬
‫آیا مصرف نیروه استفاده شده قابل توجیه است در مقایسه با میزان به دست آمده هدف اداره؟‬ ‫‪‬‬ ‫"آزمایش موثریت‬
‫کدام فکتور ها یا عاملین وجود دارد که روند فعالیت های اداره تاخیر و یا بر موثریت آن مفید واقع‬ ‫‪‬‬ ‫عملکرد و فعالیت اداره"‬
‫شد‪.‬‬
‫بطور مثال‪:‬‬
‫آیا منابع در زمان مناسب انتقال گردید؟‬ ‫‪-‬‬
‫آیا اندازه و کیفیت منابع مناسب بود؟‬ ‫‪-‬‬
‫آیا کدام تاثیر فرضیه های مهم در پروسه از منابع تا به نتایج وجود داشت؟‬ ‫‪-‬‬
‫آیا کدام تاثیر باالی پیش شرط ها وجود دارد؟‬ ‫‪-‬‬

‫عوامل سهم گیرنده در تاخیر ‪ /‬مفیدیت فعالیت های اداره کدام ها اند؟‬
‫آیا هدف عمومی بدست آمده است (یا قرار است به دست آید)؟‬ ‫‪‬‬ ‫تاثیر‬
‫آیا دستیابی به هدف عمومی در نتیجه هدف فعالیت های اداره ممکن خواهد بود؟‬ ‫‪‬‬ ‫"آزمایش تاثیرات‬
‫آیا کدام توقع تاثیر مثبت یا منفی بشمول تاثیرات ناهموار وجود دارد؟‬ ‫‪‬‬ ‫عملکرد های اداره‬
‫بطور مثال‪:‬‬ ‫بشمول تاثیرات ناهموار‬
‫آیا کدام تاثیر باالی پالیسی وجود دارد؟‬ ‫‪-‬‬ ‫آن در دراز مدت"‬
‫آیا کدام تاثیر اقتصادی باالی جامعه مورد نظر و مستفید شوندگان خدمات اداره وجود دارد؟‬ ‫‪-‬‬
‫عوامل سهم گیرنده در تاخیر و مفیدیت تاثیر کدام ها اند؟‬ ‫‪-‬‬
‫عوامل غیر متوقع که باعث تولید تاثیرات مثبت و منفی گردیدند کدام ها اند؟‬ ‫‪-‬‬

‫‪Page 8 of 13‬‬
‫آیا تاثیرات که در هدف ادارات مربوطه و هدف عمومی ادارۀ ملی احصائیه و معلومات توقع میرود بعد‬ ‫‪‬‬ ‫تداوم‬
‫از ختم فعالیت های در بخش های مخصوص (بخش های پروژوی) متداوم باقی می ماند؟‬ ‫"آزمایش تداوم فعالیت‬
‫عوامل که در تاخیر و پدیدار شدن تاثیرات متداوم وجود دارد کدا ها اند؟‬ ‫‪‬‬ ‫های اداره بعد از تکمیل‬
‫آیا حمایت سیاسی ادامه دارد؟‬ ‫‪‬‬ ‫شدن اهداف آن"‬
‫آیا مقررات و سیستم قانونی تنظیم گردیده است؟‬ ‫‪‬‬
‫آیا اداره ظرفیت اجرای فعالیت ها را دارد؟‬ ‫‪‬‬
‫آیا اداره از لحاظ مالی مستقل است‪ ،‬یا آیا حمایت های مالی به شکل متداوم انجام میشود؟‬ ‫‪‬‬
‫آیا تکنالوژی مورد نیاز رایج و نگهداری شده است؟ آیا وسایل به صورت درست نگهداری شده اند؟‬ ‫‪‬‬
‫آیا کدام تاثیر منفی باالی جنبه های اجتماعی و فرهنگی وجود دارد‪ ،‬اگر باشد‪ ،‬آیا به یک مانع برای‬ ‫‪‬‬
‫پیشبرد فعالیت ها تبدیل شده است؟‬
‫آیا تاثیر منفی در محیط باعث تاخیر در اجرای فعالیت ها می گردد؟‬ ‫‪‬‬

‫‪Page 9 of 13‬‬
 ‫ضمیمه شماره ‪3‬‬

‫گزینش و تلفیق مناسب ابزارهای نظارتی‬

‫مشارکت‬ ‫اعتبار‬ ‫میتود ها‬ ‫ابزارها‬

‫تیم های‬ ‫بازدید ساحه‬ ‫مصاحبه بحث‬ ‫پرسشنامه چک لیست ها‬

‫نتایج کمیته‬ ‫بازدید‬ ‫های گروهی‬ ‫مرور و بازنگری‪ ،‬اطالعات ثبت شده‪،‬‬

‫های راهبردی‪/‬‬ ‫مقطعی‬ ‫مشاهد عینی‬ ‫گزارشات‪ ،‬پالن های کاری‪ ،‬اوراق‬
‫تجزیه و تحلیل‬ ‫زمانبدی شده‪ ،‬اسناد کتبی پروژه ‪،‬‬
‫میکانیزم ها‬ ‫سنجش بیرونی ‪/‬‬
‫محتوای چک فیزیکی‬
‫جلسه مستفیدن‬ ‫نظارت نظر سنجی‬ ‫گزارشات ماهوار‬
‫مستفیدین‬ ‫گزارشات ربعوار‬
‫جلسات تحلیل و‬
‫ارزیابی‬
‫بازنگری‬ ‫گزارشات‬
‫ساالنه‬ ‫ساالنه‬

‫‪Page 10 of 13‬‬
Page 11 of 13
 ‫عدم کارآیی (عدم شایستگی)‬ ‫کارآیی (شایستگی)‬ ‫تشریح‬

‫نتایج متاثر از مهارت ها و تمایل‬
‫سروی کننده می باشد‪.‬‬
‫هدفهمند بودن با یکجا ساختن‬
‫سائر میتود ها متیقین میگردد‪.‬‬
‫مهارت برای انکشاف یک‬
‫پرسشنامه بهتر که معلومات مورد‬
‫نیاز از طریق آن بدست آید الزم‬
‫میباشد‪.‬‬
‫در صورتیکه تعداد اشخاص مورد‬
‫نظر برای سروی محدود باشد‪،‬‬
‫ممکن تمام معلومات مهم تحت‬
‫پوشش قرار نگیرد‪.‬‬
‫نرخ ‪ /‬گراف جوابات قابل پیش‬
‫بینی نمی باشد‪.‬‬
‫فرصت کافی برای مشخص ساختن‬
‫سواالت نسبت نبود چانس در‬
‫مصاحبه رو در رو برای جواب‬
‫دهندگان وجود ندارد‪.‬‬
‫وقت بیشتر می گیرد‪.‬‬
‫نتایج متاثر از مهارت های مصاحبه‬
‫کننده می باشد‪.‬‬
‫نتایج میتواند توسط تمایل اشخاص‬
‫مورد نظر متاثر گردد‪.‬‬
‫در اکثر قضایا‪ ،‬ممکن نیست‬
‫معلومات را به کمی تبدیل نمود و‬
‫بنابر این نتایج کلی میباشد‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫هزینه کمتر‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫ممکن است معلومات در باره‬
‫یک موضوع را در یک بار‬
‫چندین شخص مورد نظر‬
‫بدست آریم‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫جوابات اشخاص مورد نظر به‬
‫آسانی میتوانند مقایسه‬
‫گردند‪.‬‬
‫تحلیل جوابات کوتاه (جواب‬
‫‪‬‬ ‫ی) میتواند نسبتا آسان باشد‪،‬‬
‫بخاطریکه میتوانند به‬
‫‪‬‬ ‫معلومات کمی تبدیل گردند‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫ممکن است به شکل انعطاف‬
‫‪‬‬ ‫پذیر با شخص مورد نظر‬
‫برخورد نمود و این ارتباط می‬
‫‪‬‬ ‫گیرد به اوضاع و حاالت‪.‬‬
‫ممکن است معلومات‬
‫‪‬‬ ‫بیشتری را از عکس العمل‬
‫اشخاص مورد نظر بدست‬
‫آورد‪ .‬یعنی حالت چهره‪ ،‬لحن‬
‫صدا و غیره‪.‬‬
‫مشاهده مستقیم‬
‫‪‬‬ ‫وضعیت استفاده از سهولت ها و‬ ‫‪‬‬
‫وسایل‪ ،‬مناسب بودن زیر بناها و‬
‫خدمات‪ ،‬ساحه آموزش‪ ،‬شیوه برخورد‬
‫مردم و غیره‬
‫سروی با پرسشنامه‬
‫‪‬‬ ‫عین سواالت را از تمام اشخاص مورد‬ ‫‪‬‬
‫نظر پرسیده و معلومات بدست آمده را‬
‫تحلیل نمائید‪.‬‬
‫دو نوع پرسش وجود دارد‪)1 :‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫پرسشنامه ی که مستقیما توسط خود‬
‫شخص مورد نظر خانه پری میگردد‪ ،‬و‬
‫‪ )2‬پرسشنامه ی که سروی کننده از‬
‫‪‬‬ ‫شخص مورد نظر پرسیده و جواباتش را‬
‫یاداشت می نماید (چک لیست) و این‬
‫چک لیست توسط‬
‫سروی از طریق مصاحبه‬
‫‪‬‬ ‫تعداد از انواع مصاحبه با در نظرداشت‬ ‫‪‬‬
‫هدف‪ ،‬مصاحبه فردی‪ ،‬مصاحبه گروپی‬
‫و غیره وجود دارد‪.‬‬
‫سه نوع مصاحبه با در نظرداشت‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫ساختار سواالت وجود دارد‪:‬‬
‫مصاحبه سازمان یافته‪ :‬سواالت‬ ‫‪-‬‬
‫مشخصی تهیه میگردد‪ ،‬مثل سروی از‬
‫طریق پرسشنامه‬
‫مصاحبه نیمه سازمان یافته‪ :‬سواالت‬ ‫‪-‬‬
‫عمده تهیه میگردد‪ .‬بعضی سواالت‬

‫‪Page 12 of 13‬‬
 ‫ممکن است سواالت بیشتری‬
‫را مطرح نمود تا معلومات‬
‫بیشتری بدست آورد‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫اضافی نیز در جریان مصاحبه در‬
‫صورت ضرورت پرسیده می شود‪.‬‬
‫مصاحبه غیر سازمان دهی شده‪ :‬فقط‬ ‫‪-‬‬
‫قصد مصاحبه مشخص می شود‪.‬‬
‫سواالت به شکل باز از هر شخص مورد‬
‫نظر پرسیده می شود‪.‬‬
‫بحث گروپی‬

‫برای موضوعات حساس مناسب‬
‫نیست‪.‬‬
‫تعداد کثیری از پاسخگویان شاید‬
‫بحث را کنترول نمایند‪.‬‬
‫در صورتیکه موضوعات مربوط به‬
‫نورم های اجتماعی باشد‪،‬‬
‫پاسخگویان شاید احساسات واقعی‬
‫خویش را ابراز ننمایند‪.‬‬
‫بحث ها توسط مهارت های تسهیل‬
‫کننده تحت تاثیر قرار داده میشود‬
‫( به تسهیل کننده توانا ضرورت‬
‫است)‬
‫با دقت باید اعضا را انتخاب نمود‬
‫(حد اکثر ‪ 12‬نفر)‬
‫یک نفر باید تعین شود جریان‬
‫بحث را یاداشت نماید‪.‬‬
‫‪‬‬ ‫پیشبرد آن نسبتا سهلتر‬ ‫‪‬‬ ‫یک گروپ تقریبا ‪ 10‬نفری دارای عین‬ ‫‪‬‬
‫است‪.‬‬ ‫سویه در مورد موضوعات مشخص‬
‫‪‬‬ ‫از طریق عکس العمل اشتراک‬ ‫‪‬‬ ‫بحث می نمایند‪ .‬فهم و درک آنان را‬
‫کننده گان‪ ،‬معلومات در مورد‬ ‫میتوان در خصوص موضوعات یا‬
‫‪‬‬ ‫موضوعات مشخص از نقطه‬ ‫نظریات از طریق مشاهده نمودن بحث‬
‫نظر های مختلف حاصل می‬ ‫ایشان حاصل نمود‪.‬‬
‫گردد‪.‬‬
‫میتوان اعتراضات یا عدم‬ ‫‪‬‬
‫‪‬‬ ‫توافق را آسانتر شنید‪.‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬

‫‪Page 13 of 13‬‬