‫باهمسۺاعتیل‬

‫قر ٓآ ینۺۺافممیهۺاکۺآولسبۺمیلعت‬

‫خدآۺیکۺنشااینں‬

‫رلچیبزوكزس‬
 ‫خدآۺیکۺنشااینں‬ ‫قر ٓآ ین ۺافممیهۺاکۺآولسبۺمیلعت‪ -‬الہپۺقبس‬

‫خدآۺیکۺنشااینں‬

‫خدآۺیکۺرعمتفۺاکۺآبکۺسادہۺرطہقیۺہیۺےہۺہکۺآسۺیکۺولخماقبۺےکۺبازےۺںیمۺوساچۺاجےئ۔ۺقرآٓ ںۺدیجمۺںیمۺتہبۺےسۺوموجدآبۺوكۺ''آٓ یت'' ۺ‬

‫ینعیۺخدآۺیکۺنشاینۺاتبباۺایگۺےہ۔‬
‫اسیجۺہکۺقبسۺیکۺآدتبآۺںیمۺآٓ بۺےنۺڑپاھۺےہۺقرآٓ ںۺےنۺآٓ امسونںۺآوزۺزنیمۺیکۺتقلخۺوۺآٓ فرشنیۺوكۺخدآۺیکۺنشاوینںۺںیمۺےسۺامشزۺایکےہ '' َوم ِْن‬

‫''وم ِْن آیَاتِ ِہ اللَّی ُل َو ال َّن َھ ُار َو‬

‫ات َو ْاْل َْرض'' ۺزوز ۺو ۺشب ۺآوز ۺاچدن ۺوسزج ۺوكۺآسۺےکۺووجد ۺیکۺنشاینۺاتبباےہۺ َ‬ ‫الس ٰم ٰو ِ‬‫آیَاتِ ِہ َخلْ ُق َّ‬
‫بۺ''آنشاونںۺیکۺزباونںۺآوزۺزوگنںۺےکۺآمتیازۺبکۺ‬ ‫نۺآٓ َباب ِہۺآ َ ْںۺ َخلَ َقُکمْۺم ِْ‬
‫نۺ ُی َرآ ٍ‬ ‫لش ْمس والْقَمر'' ؛ۺیٹمۺےسۺآنشاںۺیکۺتقلخۺےسۺےلۺرکۺ م‬
‫ۺ''و ِ ْ‬
‫َ‬ ‫ا ّ ُ َ َُ‬
‫َ‬

‫ن‬ ‫ٰ‬ ‫ہ‬‫ل‬ ‫ش‬ ‫ْخی َ َل ْ ِش َتیُِک َل ْ بُِک‬

‫فۺآ مْ َۺوۺآ َوآ م''؛ۺ بۺوكۺآٓ بابۺآ یۺآوزۺآسۺتمکحۺوآےلۺاخقلۺیکۺ شااینںۺامشزۺایکۺایگۺےہ۔‬ ‫''وۺآ ِلا ِ‬
‫َ‬
‫اہں! ۺنقتیاۺداینۺےک ۺوموجدآبۺیک ۺقیلختۺودحہۺالرشبکۺخدآۺےک ۺووجدۺرپۺوآحض ۺدلیلۺےہ۔ۺنکیلۺشب ۺولوگںۺےکۺےئلۺںیہن‪،‬ۺہکلبۺآںۺےک ۺےئلۺوجۺ‬

‫َوم َّی ْع ِقل ُون''‪'' ،‬لِقَوم َیّ َت َف َّک ُر َ‬

‫ون''۔ ۺۺآوزۺوجۺولگۺآینپۺرطفبۺےکۺاغیپمۺےکۺساےنمۺ‬ ‫آینپۺلقعۺآوزۺآےنپۺدنہۺوۺدامغۺےسۺاکمۺےتیلۺںیہۺ''لِق ٍ‬

‫ِک ََلی ًة لِّلْمؤ ِم ِن َ‬

‫ی ''‬ ‫میلستۺںیہۺ''ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬
‫ہیۺولگۺاکانئبۺےکۺآٓ ہنیئۺںیمۺخدآۺوكۺدےتھکیۺںیہۺآوزۺنقتیکرےتۺںیہ۔‬

‫امونسۺآافلظۺآوزۺےئنۺآافلظ‬
‫ن‬
‫امونسۺآوزۺےئنۺآافلظۺوكۺڑپ ھئےۺآوزۺآںیھنۺدنہۺ شتنۺرکےئجیل۔ۺرھپۺآافلظۺآوزۺآںۺےکۺاعمینۺوكۺرھگۺاکۺوكیئۺفردۺباۺآٓ بۺاکۺدوشبۺآٓ بۺےسۺوپےھچۺباہکۺ‬
‫آٓ بۺوكۺآانیمطںۺوہۺاجےئۺہکۺآٓ بۺآافلظۺےکۺاعمینۺوكۺاجےتنۺںیہ۔‬

‫ےئنۺآافلظ‬ ‫امونسۺآافلظ‬
‫ِل=ےئل‪،‬ۺیرآےئ‪،‬ۺباہک‬ ‫ا ْخ ِت ََل ِف=آخیالف‪،‬ۺفرق‬
‫مِن=ےس‪،‬ۺںیمۺےس‬ ‫ا َ ْر ِض=زنیم‬

‫نَھار=دں‪،‬ۺزوز‬ ‫ال ٰل ّ ِہ =خدآ‬

‫‪2‬‬
 ‫خدآۺیکۺنشااینں‬ ‫قر ٓآ ین ۺافممیهۺاکۺآولسبۺمیلعت‪ -‬الہپۺقبس‬

‫ُہ ہِ=وہ‪،‬ۺآُس‬ ‫َر ْح ٰم ِن=یرآۺرہمباں‬

‫یَ َت َف َّک ُر َ‬
‫ون=وہۺشبۺوسےتچۺںیہ‬ ‫یم=زمحۺرکےنۺوآال‬
‫َر ِح ِ‬
‫یَ ْع ِقل ُون=وہۺشبۺےتھجمسۺںیہ‬ ‫َوم=رگوہ‪،‬ۺوقم‬
‫ق ٍ‬

‫ت َُر ٍ‬
‫اب=یٹم‪،‬ۺاخک‬ ‫ل َی ُل (ل َیل َة)=زآب‪،‬ۺشب‬

‫اَل َْو ِ‬
‫ان=زبگۺ(لَوںۺیکۺعمج)‬ ‫ُمؤ ِم ِنی (ومونمں)=آامیںۺالےنۺوآےلۺولگ‪،‬ۺمومنی‬

‫اَل ِْس َنة =زباںینۺ(اسلںۺیکۺعمج)‬ ‫َو=آوز‬

‫ِب =ےس‪،‬ۺدزہعی‬ ‫َش ْم ُس=وسزج‬

‫ا ِ َّن=نقتیا‪،‬ےبۺکش‬ ‫ق ََمر=اچدن‬
‫ا َ ْن=ہک‪،‬ۺہیۺہک‬ ‫اس ِم=بام‬
‫ْ‬
‫َخل َ َق=آسۺےنۺدیپآۺایک‬ ‫َخلْ ُق=دیپآۺرکبا‪،‬ۺتقلخ‬

‫دٰل َ‬
‫ِک=وہ‪،‬ۺہی‬ ‫ات=آٓ امسںۺ(امسءۺیکۺعمج)‬
‫َس ٰم ٰو ِ‬
‫فٰی=ںیم‪،‬ۺآدنز‬
‫ِ‬ ‫آی ًة=نشاین‪،‬ۺعالمب‬

‫ک ُْم=متۺشب‬ ‫ات=نشااینںۺ''آٓ بة''ۺیکۺعمج‬

‫آیَ ِ‬
‫َل=امتحً‪،‬ۺیعطق‬

‫وتہج‬
‫ۺ''ل'' ۺیک ۺوصزب ۺدبل ۺاجیت ۺےہ ۺآوز ۺوہ ۺ''لَ '' ۺیک ۺلکش ۺںیم ۺاھکل ۺاجبا ۺےہ۔ ۺینعی ۺ'ل' ۺرپ ۺزری ۺےک ۺاجبےئ ۺزیر ۺوہاجبا ۺےہۺ‬
‫دلی ۺیک ۺرتکتیاب ۺںیم ِ‬
‫نکیلۺآسۺےکۺینعمۺویہۺ''ےئل‪،‬یرآےئ‪،‬ۺباہک''ۺزےتہۺںیہ‪ :‬ۺل َہ ل َھا ل َُھما ل َُھم ل َ َ‬
‫ک لَکُما لَکُم ل َ َنا۔‬

‫‪3‬‬
 ‫خدآۺیکۺنشااینں‬ ‫قر ٓآ ین ۺافممیهۺاکۺآولسبۺمیلعت‪ -‬الہپۺقبس‬

‫''آ ِ ّںۺۺلَ ۺ َق ْد''آوزۺ''ن َْھ ِدی ََّن ''ۺےسیجۺآافلظۺاک ّ‬

‫ۺ''ں''ۺبادیکۺےکۺےئلۺآٓ ےتۺںیہۺآوزۺشبۺےکۺینعمۺرقتابیۺآبکۺیہۺںیہۺآوزۺرصفۺلحمۺآامعتسلۺاکۺفرقۺ‬
‫ےہ۔ ۺنکیل ۺمہ ۺےن ۺرتہمج ۺںیم ۺدقت ۺآوز ۺوہسلت ۺےک ۺےئل ۺآں ۺےک ۺاعمین ۺآگل ۺآگل ۺایبں ۺےئک ۺںیہ۔ ۺخب ۺآں ۺںیم ۺیک ۺدو ۺبادیکآبک ۺیہ ۺہلمج ۺںیمۺ‬
‫آٓ اجںیئۺوتۺرصفۺآبکۺبادیکۺاکۺرتہمجۺرکباۺاک یۺےہ؛ۺمیالۺ''لَق َْد''ۺاکۺرتہمجۺرصفۺ''امتح''ۺرکںی۔‬

‫وتہج‬
‫‪۱‬۔ۺوھچیٹۺرتبیکۺےکۺرتہمجۺےکۺہلسلسۺںیمۺمربدۺآانیمطںۺےکۺےئلۺرتہمجۺےسۺےلہپۺآسۺرتبیکۺوكۺآےنپۺدنہۺںیمۺآگلۺآگلۺرکۺےئجیلۺ؛ۺآسۺرطج‪:‬‬
‫لِ ٰل ّہ= ِل‪+‬ال ٰل ّہ لک ُْم= َل‪ +‬ک ُْم‬

‫الس َنة‪ +‬کُم‬

‫لس َن ِتکُم= ِ‬
‫ا ِ‬
‫آیَاتہ= آیَات‪ +‬ہِ‬
‫ظ‬ ‫ف‬‫لل‬ ‫مت‬‫م ئع ل ّ‬
‫ق‬ ‫ق‬
‫‪۲‬۔ۺرتحممۺ نۺ رآٓ ںۺرضحآبۺآسۺبابۺاکۺدایھںۺزںیھکۺہکۺ رآٓ ینۺآٓ بابۺےکۺرتہمجۺیکۺاہمزبۺآسۺےکۺظفلۺظفلبۺ(تحتۺآ ی)ۺرتہمجۺےکۺ‬
‫دزہعیۺاحلصۺوہیگ۔ۺآوزۺرھپۺزہتفۺزہتفۺآٓ بۺاکۺرتۺہمجۺآاھچآوزۺزوآںۺوہبااجےئۺاگ۔ۺلہٰدآۺقرآٓ ینۺابعزوتںۺاکۺہشیمہۺظفلۺظفلبۺآسۺرطجۺرتہمجۺرکںی ‪:‬‬
‫العالمی‬ ‫رب‬ ‫الحمد ہلل‬
‫خدآۺےکۺےئلۺںیہ ( وج)باےنلۺوآالےہ اعنیملۺاک‬ ‫امتمۺرعتںیفی‬
‫احد‬ ‫اہلل‬ ‫ھو‬ ‫قل‬
‫آبکۺےہ‬ ‫خدآ‬ ‫ہہکۺدوۺ ۺوہ‬
‫‪۳‬۔ۺآزدوۺآوزۺرعیبۺےکۺوقآدعۺوۺآاکحمۺوچہکنۺآگلۺآگلۺںیہۺلہٰدآۺرتہمجۺوكۺزساۺآوزۺاقبلۺمہفۺانبےنۺےکۺےئلۺیھبکۺیھبکۺآزدوۺںیمۺھچکۺآافلظۺوكۺیراھباۺ‬
‫ڑپباۺےہۺباۺدقممۺوۺؤمرخۺرکباۺڑپباےہ۔ۺمیالۺدنمزہجۺباالۺابعزبۺۺ''آدمحلۺہللۺۺزبۺآاعلنیمل''ۺںیمۺۺ''وج'' ۺیراھباۺڑپآۺےہ۔ۺنکیلۺرضوزیۺےہۺہکۺ‬
‫آرگۺوكیئۺظفلۺآسۺرطجۺیراھباۺاجےئۺوتۺآےسۺنیبۺآوقلنیس(ینعیۺیرٹکیۺںیم)ۺاھکلۺاجےئۺہنۺہکۺآلصۺرتہمجۺںیم۔‬
‫دقمم ۺو ۺؤمرخ ۺرکےن ۺیک ۺمیال ۺذموكزہ ۺابعزب ۺںیم ۺ''للّٰہ'' ۺےہ ۺ۔ ۺآس ۺاک ۺآرگ ۺیظفل ۺرتہمج ۺایک ۺاجےئ ۺوت ۺ ۺ''ےئل ۺخدآ ۺےک'' ۺ ۺوہاگ ۺنکیل ۺآزدو ۺںیم ۺآسۺ‬
‫م ئع ل ّ‬
‫رتبیتۺےسۺہلمجۺآامعتسلۺرکباۺطلغۺےہۺلہٰدآۺآسۺاکۺرتہمجۺۺ''خدآۺےکۺےئل'' ۺایکۺاجےئۺاگ۔ۺآسۺےئلۺقرآٓ ںۺےکۺ متنۺآسۺاکۺایخلۺزںیھکۺآوزۺتحتۺ‬
‫لل‬
‫آ فظیۺرتہمجۺرکےنۺیکۺوكششۺںیمۺآیسیۺیطلغۺہنۺرکںی۔‬

‫‪4‬‬
 ‫خدآۺیکۺنشااینں‬ ‫قر ٓآ ین ۺافممیهۺاکۺآولسبۺمیلعت‪ -‬الہپۺقبس‬

‫قشمۺربمن(‪:)۱‬ۺۺابعزبۺےکۺحیحصۺرتہمجۺرپۺنشاںۺاگلےیئ‬

‫‪۱‬۔ َوم ِْن آیَاتِ ِہ‬

‫ب‪ :‬ۺۺآوزۺنشاوینںۺںیمۺےسۺآسۺیک‬ ‫آفل‪ :‬ۺۺآوزۺنشاینۺںیم ےسۺآسۺیک‬
‫ات‬ ‫‪۲‬۔ َخلْ ُق َّ‬
‫الس ٰم ٰو ِ‬
‫ب‪ :‬ۺۺدیپآۺرکباۺآٓ امسونںۺاک‬ ‫آفل‪:‬ۺ ۺۺآسۺےنۺدیپآۺایکۺآٓ امسونںۺوك‬
‫‪۳‬۔ ۺا ْخ ِت ََل ِف اَل ِْس َن ِتک ُْم‬
‫ب‪ :‬ۺفرقۺمتۺشبۺیکۺزباونںۺاک‬ ‫آفل‪ :‬ۺ ۺفرقۺمتۺشبۺےکۺزوگنںۺاک‬
‫یات‬
‫‪۴‬۔ ََل ٍ‬
‫ب‪ :‬ۺ ۺامتحًۺنشااینں‬ ‫آفل‪:‬ۺ ۺنشاوینںۺےکۺےئل‬
‫ُون‬
‫َوم یَ ْع ِقل َ‬
‫۔لٰق ٍ‬
‫‪ِ ۵‬‬
‫ب‪:‬ۺ ۺۺآسۺرگوہۺےکۺےئلۺوجۺلمعۺرکےتۺںیہ‬ ‫آفل‪ :‬ۺۺآسۺرگوہۺےکۺےئلۺوجۺےتھجمسۺںیہ‬
‫ن‬
‫قشمۺربمن(‪ :)۲‬ۺۺزگہتشۺڑپےھۺوہےئۺاعمینۺوكۺدنہۺ شتنۺرکےکۺدنمزہجۺدلیۺابعزوتںۺاکۺرتہمجۺےئجیک‬

‫‪: ۱‬بِ ْس ِم ال ٰل ّ ِہ‪----------------------------‬‬

‫یم‪-----------------------‬‬ ‫الر ْح ٰم ِن َّ‬

‫الر ِح ِ‬ ‫‪َّ :۲‬‬
‫‪َ :۳‬وم ِْن آ َیاتِ ِہ‪---------------------------‬‬

‫ات‪---------------------------‬‬ ‫‪َ :۴‬خلْ ُق َّ‬

‫الس ٰم ٰو ِ‬
‫ان َخل َ َقک ُْم‪------------------------------‬‬
‫‪ْ :۵‬‬
‫‪:۶‬م ِْن ت َُراب ‪-----------------------------‬‬

‫‪:۷‬ا ْخ ِت ََل ِف اَل ِْس َن ِتک ُْم‪-----------------------------‬‬

‫‪:۸‬ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬

‫ِک ‪--------------------------------‬‬

‫‪5‬‬
 ‫خدآۺیکۺنشااینں‬ ‫قر ٓآ ین ۺافممیهۺاکۺآولسبۺمیلعت‪ -‬الہپۺقبس‬

‫یات‪------------------------------------‬‬
‫‪ََ :۹‬ل ٍ‬
‫‪:۱١‬لِلْمؤ ِم ِنی ‪-----------------------------------‬‬

‫ن‬
‫قشمۺربمن(‪ :)۳‬ۺۺزگہتشۺڑپےھۺوہےئۺاعمینۺوكۺدنہۺ شتنۺرکےکۺدنمزہجۺدلیۺ ٓآ بابۺاکۺرتہمجۺےئجیک۔‬

‫‪- - - - - - ------------------------------------‬‬
‫‪---------‬‬ ‫یم۔‪-‬‬
‫الر ِح ِ‬ ‫‪ ١‬بِ ْس ِم ال ٰل ّ ِہ َّ‬
‫الر ْح ٰم ِن َّ‬
‫‪-----------‬‬
‫‪------------------------------------‬‬ ‫َوم یَ َت َف َّک ُر َ‬
‫ون ‪- -‬۔‪-‬‬ ‫یات لِق ٍ‬ ‫ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬
‫ِک ََل ٍ‬
‫‪- - - ------------------------------------‬‬
‫‪--------‬‬ ‫ُون ‪- -‬۔‪-‬‬
‫یات لِقَوم یَ ْع ِقل َ‬ ‫‪٣‬ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬
‫ِک ََل ٍ‬
‫‪----------‬‬
‫‪------------------------------------‬‬ ‫ِک ََلی ًة لِقَوم یَ َت َف َّک ُر َ‬
‫ون ‪- - -‬۔ ‪-‬‬ ‫‪ ٤‬ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬
‫‪-----------‬‬
‫‪-----------------------------‬‬‫ُون ‪- -‬۔‪------- -‬‬ ‫ِک ََلی ًة لِق ٍ‬
‫َوم یَ ْع ِقل َ‬ ‫‪٥‬ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬
‫‪------------‬‬
‫‪------------------------------------‬‬ ‫ِک ََلی ًة لِل ُْمؤ ِم ِن َ‬
‫ی ‪-‬۔‪-‬‬ ‫‪ ٦‬ا ِ َّن ِِف ٰذل َ‬
‫‪----------‬‬
‫‪--------------------‬‬ ‫‪َ ٧‬وم ِْن آ َیاتِ ِہ ا َ ْن َخل َ َقک ُْم م ِْن ت َُر ٍ‬
‫اب ‪- -‬۔‪---------------- -‬‬

‫ات َو ْاْل َْر ِض َوا ْخ ِت ََل ِف اَل ِْس َن ِتک ُْم َو اَل َْوانِک ُْم۔‪-------------------------------------‬‬ ‫‪َ ٨‬وم ِْن آ َیاتِ ِہ َخلْ ُق َّ‬
‫الس ٰم ٰو ِ‬
‫‪- - - - ---------------------------------‬‬
‫‪-----‬‬ ‫‪َ ٩‬وم ِْن آ َیاتِ ِہ اللَّی ُل َو ال َّن َھ ُار َو ا َّ‬
‫لش ْم ُس َوالْق ََم ُر۔‪--- -‬‬

‫‪------------------‬‬
‫‪------------------------------------‬‬‫وات َو ْاْل َْر ِض۔‬ ‫َوم ِْن آ َیاتِ ِہ َخلْ ُق َّ‬
‫الس ٰم ِ‬

‫‪6‬‬