Hücreler n Yuvarlak ve Küçük Olması, Canlılardak Üreme İsteğ ve B... http://evr magac .

org/makale/62

Hücreler n Yuvarlak ve Küçük Olması, Canlılardak

Üreme İsteğ ve Bu İsteğ n Kökenler
30 N s, 17:58 (Cumartes , 30 N san 2011, 17:58:55) – Yazdır

Tweet (https://tw tter.com/share)

Sayfamız okurlarından Sayın En s Tortul b ze şöyle b r soru yöneltt :

Kafama takılan b r soru var. Cevaplayab l rsen z sev n r m.

B r hayvanda üreme çgüdüsü mü vardır? B r hayvan neden genler n yavrusuna
aktarmak ster? Yoksa c nsel b rleşmedek orgazm mı bunu tet klem şt r? Ş md den
teşekkür eder m.

Evr m Ağacı olarak kend s ne şöyle b r cevap vermek st yoruz:

1 -> 4 12.7.2014 15:48

Hücreler n Yuvarlak ve Küçük Olması, Canlılardak Üreme İsteğ ve B... http://evr magac .org/makale/62

Sayın En s Tortul,

İlk olarak söylemem z gerek yor k , bu konu açıkçası hala araştırması sürmekte olan b r
konudur. Bunun sebeb de, hem artık g tt kçe ve hızlı b r şek lde " çgüdü" kavramının
b l mdek yer n kaybetmes , hem de üremen n nasıl evr mleşt ğ ne da r araştırmaların
sonuçlarının beklenmes d r.

Ab yogenez Kuramı dah l nde cansız varlıklardan, uzun deneme-yanılmalar sonucunda

lk defa canlı varlıklar oluştuktan sonra, belk de canlılık tar h n n en öneml olayı olarak,
"bölünme" veya "üreme" olayı gerçekleşm şt r. Bu lk bölünme, günümüzde de
prokaryot k canlılarda göreb ld ğ m z "am toz bölünme" (b nary f ss on) le olmuştur. Yan
hücre, yaklaşık olarak ortadan, mümkün olduğunca eş (ancak çer kler heterojen olarak
dağılab l r) b r şek lde k ye bölünmüştür.

Pek bu neden olmuştur? Bunun sebeb , aslında temel olarak, lk canlı "hücrems ler"
oluştuktan sonra, çevre le etk leş mler gel şm şt r ve yağ zırhları (bugün hücre zarı
d yoruz) aracılığıyla dışarıdan çer ye maddeler g r p-çıkmaya başlamıştır. Bunun ve
alınan moleküller n b yok myasal tepk meler sonucu artan ürünler n sonucunda, hücre
büyümüş ve gel şm şt r. F z k yasaları dah l nde, b r c sm n potans yel enerj s n n en
düşük olab lmes n n yolu, o hücren n "yüzey-alanının-hacm ne-oranı" (surface-area-to-
volume rat o) kavramının matemat ksel değer n n en yüksek olmasıdır. Ve bütün
c s mler, potans yel enerj ler n m n muma get rme eğ l m nded rler (örneğ n ger len b r
yayda potans yel enerj b r k r ve yay bunu boşaltmak ster; veya havadak b r topta
potans yel enerj vardır ve top bunu üzer nden atmak ster ve düşer). Bunun sebeb ,
potans yel enerj s düşük maddeler n daha kararlı b r yapıda olmasıdır. İşte bu sebeple
uyumak (ve d nlenmek) ç n yatay poz syona geçer z ve en düşük potans yel enerj
sev yes ne çek l r z.

Hücre büyüdükçe, hacm n artışı (uzunluğun küpü le ölçülür), yüzey alanı artışından
(uzunluğun kares le ölçülür) çok daha hızlı artar ve az önce yukarıda bahsett ğ m z
oran küçülmeye başlar. Bu, hücrede kararsızlığa sebep olur. Ve hücre, f z k yasaları
dah l nde, kend s n küçültmeye mey llen r. İşte bu sebeple, lk hücreler bölünmeye
mey llenm şt r. B yoloj k ve dolayısıyla esnek yapıları, cansız varlıkların aks ne, bu
bölünmeye z n verm şt r (b r plast k top asla bölünmeye "çalışmaz"). Bu noktaya az
sonra ger döneceğ z ancak yer gelm şken, hücreler n neden yuvarlak olduğuna da
değ nel m:

Hücreler yuvarlaktır, çünkü yumuşak b r geç şe sah p olan kenarlar, f z ksel açıdan en
az stres üzerler nde barındırırlar. D kkat edersen z, endüstr yel d zaynlarda her zaman

2 -> 4 12.7.2014 15:48

Hücreler n Yuvarlak ve Küçük Olması, Canlılardak Üreme İsteğ ve B... http://evr magac .org/makale/62

s vr köşelerden kaçınılır. Bu hem sağlık açısından (yan b zler açısından) y d r, hem de

s vr uçlarda daha çok mekan k stres barınacağından, kırılma (fracture, fa lure) daha
kolay olab lecekt r. Doğada da bu yüzden s vr uçlara mümkün olduğunca " z n
ver lmez". B r canlı, bu t p b r yapı gel şt rmeye çalışsa b le, kırılmalar meydana
geleceğ nden Doğal Seç l m le elen r.

Ş md gelel m sorunun özüne: Neden c nsel steğe sah b z? Bu konuda bazı çeş tl
teor ler mevcut. Bunların en temel olanı da şu: Çoğalmaya mey ll y z, çünkü hücrey
"hücre", canlılığı da "canlılık" yapan temel molekül olan DNA ve onun atası RNA,
çoğalmaya mey ll b yok myasal yapıya sah p b r moleküldür. Bu molekülün çoğalmaya
olan mey l (nasıl k H ve O b rleşmeye mey ll yse, aynı mantık le), üzer nde
barındırdığı hücrey de bölmeye ve çoğaltmaya tm şt . En n hayet nde hücredek tüm
faal yetler DNA tarafından kontrol ed l r ve DNA bölünmey "emrederse", bölünme
gerçekleş r. Bu aslında b r nev "Benc l Gen Kuramı"na yakınlık taşıyan b r görüş olsa
da, temel bazı farklılıkları da bünyes nde barındırmaktadır.

Üstel k, eğer k üremeye mey ll olmayan canlılar olsaydık veya lk canlılardan b r kısmı
bu şek lde evr mleşseyd , günümüzdek canlılar var olamazdı ve b zler burada
olmayacağımız ç n ne s z bu soruyu sorab l rd n z, ne de b z bu soruya cevap
vereb l rd k. Çünkü genet k materyal n aktarımı olmadan, canlılığın ve türün devamlılığı
sağlanamaz ve doğa çer s nde, b z m g b düşünen hayvanlara kadar olan uzun
evr msel z nc rler n en en başındak küçük b r hücrel ve prokaryot k hücrems
atalarımız, bölünerek ve genet k materyal aktararak varlıklarını sürdürmey
başarab lecek n tel kteyd k , b zler var olab ld k. Eğer böyle b r canlı var olmasaydı, bu
soru-cevap da var olmayacaktı.

Burası b raz "felsefe" g b dursa da, özünde b r neden-sonuç l şk s n barındırmaktadır.

Şöyle düşüneb l rs n z: Belk de, bundan 3.8-4.5 m lyar yıl önces nde, üremeye mey ll
olmayan canlılar da, cansız moleküllerden evr mleşm şt r. Ancak bunların
evr mleşmes n n doğal b r değer yoktur, en azından b zler ç n. Z ra onlar, sted kler
kadar evr mleşeb lm ş olsunlar, devamlılıklarını sağlayamadıkları ç n, soyları
tükenm şt r.

Ancak her zaman, üremeye daha stekl ve mey ll olan b reyler Doğal Seç l m le
seç lecekler nden ötürü, günümüzde sadece, o veya bu şek lde "üreyeb len" canlılar
görmektey z. Zaten bu da, "canlılığın temel özell kler "nden b r tanes d r. Bunu
yapamayan varlıklara "canlı" dem yoruz (tab bu b z m, Dünya şartlarındak ve bugüne
kadar gözlemled ğ m z varlıklar ç n uydurduğumuz b r tanım, gelecekte değ şeb l r). Bu
arada, üremen n sonsuz olmamasına daha önce değ nm şt k; üremey de sınırlayan
faktörlerden bahsetm şt rk, b r k öncek notumuzda.

3 -> 4 12.7.2014 15:48

Hücreler n Yuvarlak ve Küçük Olması, Canlılardak Üreme İsteğ ve B... http://evr magac .org/makale/62

B zler de, karmaşık yapılarımız b r kenara, en n hayet nde b r yığın hücre olduğumuz
ve bu hücreler n kolekt f çalışmasının b r ürünü olarak var olduğumuz ç n,
hücreler m z n atasal durumlarından ber gelegelen " stekler ", daha doğrusu varlıklarını
sürdüreb lmek adına Doğal Seç l m le seç legelen b yok myasal reaks yonları, b z m
yapımıza da yansımaktadır. İşte bu, b z m c nsel steğ m z n köken nde yatan nedend r.

Umarız açıklayıcı olmuştur.

Saygılarımızla.

ÇMB (Evr m Ağacı)

Et ketler:

Paylaş & yorum yap

Tweet (https://tw tter.com/share)

4 -> 4 12.7.2014 15:48