प हल पंचवा षक योजना १.

दामोदर खोरे क प - ​मेघनाथ सहा शफारस ( टे नसी खोरे आधारावर - अमे रका )
१९५१-१९५६ बंगाल, बहार, ओडीसा.

धरणं नद
नाव - पन
ु थान योजना
(पु हा उभा राहणे) १ ती लया धरण बाराकर नद

भर - कृषी २ मैथोन धरण बराकार नद

तमान - हे रॉ ड डोमर ३ कोणार धरण कोणार नद

अ य - जवाहरलाल नेह ४ पानशेत धरण दामोदर नद

२. भा ा नांगल क प - १७ नो हबर १९५५

अपे त दर सा य दर पंजाब, हमाचल, राज थान, ह रयाणा
आ शयातील २ उं च धरण ( १- तेहर धरण उ राखंड )
२.१ % ३.६ %
धरण नद ठकाण

यश वी - हमाचल ( बलासपरु )
गो वं सागर जलाशय
१. मा सनू अनकु ूल
२. अ नधा य उ पादन जा त १. भा ा सतलज नद भारतातील मोठे जलाशय
३. अ नधा य परु वठा वाढला १. इं दरासागर - म य दे श
४. कमती कमी झा या २. नागाजनु सागर - तेलगणा
५. रा य उ प न वाढले ३. गो वं सागर - हमाचल
६. दरडोई उ प न वाढले

२. नांगल सतलज नद पंजाब

चलनवाढ नदशांक कमी - १३% ३. कोसी धरण - भारत व नेपाळ करार (जल व यत
ु बांधले कारण नेपाळ technolgy नाह )
एकमेव योजना यात चलनवाढ बहार - बहारचे दख
ु : ु
कमी झाल
४. हराकूड धरण - १९५७ ओ डसा ( संबलपरु ) - महानद
जगातील लांब मातीचे मानव न मत धरण

५. स खत कारखाना - १९५१ झारखंड ( धनबाद )

६. रे वे इंिजन कारखाना - च रं जन ( बंगाल - मह जाम गाव )

७. रे वे डबा कारखाना - पेरा बरु ( ता मळनाडू )

७. हंद ु तान Anti-Biotic - १९५४ ( पंपर - WHO व UNISEF मदतीने )

आ थक घडामोडी

१.२ ऑ टोबर १९५२ सामद ु ा यक वकास ( ामीण वकाससाठ )

२. १९५३ रा य व तार योजना (जीवनमान उं चावणे )
३. SBI - गोरवाला स मती (१९२१ इ पे रअल बँकचे नामकरण )
४. ICICI - १९५५ ( उ योगांना कज परु वणे )
५. अ खल भारतीय हातमाग बोड - १९५२
६. भारतीय खाद व ामो योग बोड - १९५३

राजक य घडामोडी

१. प हल सावज नक नवडणक ू - सक
ु ु मार सेन
२. १६ डसबर १९५२ ीरामलु म ृ यू (१ ऑ टोबर १९५३ तेलगु भा षक आं दे श न मती )
३. फाजल अल क मशन (SC Judge - PAK) - रा य पन ु रचना आयोग.
४. १ नो हबर १९५६ रा यांची पन
ु रचना केल
 १. लोहपोलाद उ योग
दस
ु र पंचवा षक योजना
१९५६-१९६१
नाव रा य मदत

१ दग
ु ापरू पि चम बंगाल टन
नाव - भौ तकवाद योजना
२ भलाई छ ीसगढ र शया
भर - जड व उ योग उ योग
३ रकेला उडीसा जमनी
तमान - साद म​ हालनोबीस
(रो टोव मॉडेल ) २. खत कारखाने
( भांडवल व तवू र भर )
( फे डमान मोडेल - र शया ) नाव रा य

१ नांगल पंजाब
अ य - जवाहरलाल नेह
२ रकेला उडीसा

तोटे - ३.
१ भारत Heavy इले ो न स ल मटे ड भोपाल
१. शेतीकडे दल
ु
२. परु वठा कमी
३. मागणी जा त
४. व तू कमती - ३० % वाढ या आ थक घडामोडी

१..दस
ु रे औ यो गक धोरण - १९५६ ( राम. K. वे पा शफारस , आवडी अ धवेशन - U.N. ढे बर -
१. चलनवाढ वाढल - ३० % समाजवाद धोरण वीकार, खाजगी े ाचा संकोच केला ).

२. Licence कोटा सरु वात २. अणउु जा आयोग ​१९५८ ( खाजगी लोकांनी सच

ु वले , १ले अ य - हो मभाभा, २ रे - व म
(१९५६ औ यो गक धोरण साराभाई )
वग करण मळ ु े क वगसाठ licence
यावे लागे.) ३. LIC थापना - १ स टबर १९५६ (​ सव Insusarance कंपनीचे रा यीकरण केले व LIC
कायदा तयार केला.
३. मो या उ योगांना सहा य
हणनू लहान उ योगांना परू क ४. मब
ु ई शेअर बाजार १९५७ ( Native share & stock Broker या दलाला या बाजाराला मब
ु ई
उ योग हणन ू वापर ) शेअर बाजार हणन ू मा यता, स या SEBI - BSE & NSE वर कं ोल ठे वते)

राजक य घडामोडी

१.सए
ु झ कालवा यु ध ( १९५६ इं लंड व इिज त मालक व न ).

२. बलवंतराव मेहता स मती (१९५७ लोकशाह वक करण - लोकांसाठ योजना लोक ठरवतील
लोकां या हाताम ये power या व पंचायत राज स मती थापना ).

३. महारा रा य न मती ( शासक य वभाग - ४ व िज हे २६ )

 तसर पंचवा षक योजना
१९६१-१९६६
नाव - कृषी व उ योग योजना
भर - कृषी व उ योग
तमान - महालनोबीस
सू मोय च वत आराखडा
अ य - जवाहरलाल नेह
१९६४ लालबहादरू शा ी
औ यो गक उ पादन वाढ चा वेग
चांगला - ९ %
संर णवर खच - चीन आ मण
सवात अयश वी योजना
चीन यु ध १९६२
पा क तान यु ध १९६५
आ थक घडामोडी
१.कृषी कमत आयोग १९६५
( ​L.K. Zaa स मती शफारस, अ य - दं तवाला ) ( minimum support price
(MSP) मोजते )
२. भारतीय अ न महामंडळ १९६४
( ह सं था शासना या वतीने MSP कमतीने शेतक यांकडून माल वकत घेते )
३. IDBI थापना १९६४
( वमा दे णा या बँकचा वमा काढणे, औ यो गक बँक )
४. UTI थापना १९६४
( ल कांकडून पैसे गोळा क न उ योजकाना पैसे परु वणे, सवसामा यांनी बचत
करावी, १ले यचु ल फंड )
राजक य घडामोडी
१. चीन यु ध १९६१ ( संर ण मं ी - V.K. Menon )
२. पा क तान यु ध - १९६५ ( संर ण मं ी - यशवंतराव च हाण )
३. गोवा मु तीसं ाम - १९६१
४. नागालँ ड न मती - १९६३
५. भीषण द ु काळ १९६४ - ६५
६. D-२० पाणी आयात ( यट ू े रयम oxide - अणऊ
ु जतील तापमान कमी करणे )
 योजना सु ट आ थक घडामोडी
१९६६ - १९६९
१. पयाचे अवमू यन - ३६.५% ( ६ जन
ु १९६६ - स चन चौधर )
२. यवहारतोल सधु ारला.
नाव - वावलंबन योजना
राजक य घडामोडी
वावलंबन कारण - १. पंजाब व ह रयाणा रा य न मती - १९६६
चीन आ मण
अमे रका धा य आयात २. ह रत ांती १९६६

दे श वै ा नक वै श य
अ य - इं दरा गांधी
उपा य - धनंजय गाडगीळ १ अमे रका नॉमन बोरलॉग नोर न बट
ु क जात + मि सको वाण संकर
( महारा यन य ती उपा य )
२ भारत वा मनाथन मेि सकन जात + भारतीय जात.
LERMA ROJO ६४A व SORONO ६४ आयात
यश वी -
१. अवमू यन - आ
​ यात कमी नयात
वाढ
२. ह रत ांती
३. यवहारतोल सध ु ारला
 चौथी पंचवा षक योजना
वष क प
१९६९ - १९७४
१. १९७२ बोकारो लोह पोलाद क प र शया

नाव - थेयसह आ थक वाढ २. Steel Authority Of India Limited भलाई, रकेला,

१९७३ लोह पोलाद उ योग य थापन, सम वय दग
ु ापरू , बोकारो,
थेयसह आ थक वाढ कारण - वशाखाप टणम, सालेम नाह करत बनपरू (WB)
यु धातन ू बाहे र पडलो आहोत
पु हा ि थर राहून वाढ ३. १९७० National Dairy Development Of Board वग स कु रयन
दध
ु महापरू योजना (Operation Flood ) ेरणा - AMUL
भर - कंपनी
१. वावलंबन
२. संतु लत ादे शक वकास ४. १९७३ अवषण वण े वकास काय म
३. सामािजक यायसह आ थक वाढ ( DPAP )

५. १९६९ अ णी बँक ( Lead bank - ५०%, ३५%, १५% ) गाडगीळ व नर मन

तमान - ॲलन मान व अशोक स मती
ग
​ ाडगीळ Framework
६. १९७२ भारतीय साधारण वमा नगम थापना

अ य - इं दरा गांधी आ थक घडामोडी

उपा य - धनंजय गाडगीळ
१. MRTP कायदा १९६९ ( उ योग े ातील आ थक क करण व म तेदार संपवणे )
२. बकाचे रा यकरण (१९६९ - १४ बँक, ५० कोट पे ा जा त)
३. यापारतोल अनकु ू ल१९७२ -७३
४. FERA कायदा १९७३
१९७१ - ग रबी हटाओ घोषणा
( नवडणक ु ा) राजक य घडामोडी -

१. भारत - पाक यु ध १९७१ ( बांगलादे श राजक य अि थरता, पा क तान Operation चंगेज

प हले २ वष यश वी खान व भारत - मा णक शो - १३ दवसात पाक हारला, १९७२ शमला करार याने बांगलादे श
१९७१ पाक यु ध वतं पा क तानने मा य केले )
१९७३ तेल संकट
२. २७ वी घटनाद ु ती - म णपरू , मेघालय, परु ा क शा सत -> रा य दजा.

३. तेला या कमती वाढ या

वष % कारणे

१ १९७३ ४०० इिज त व इ ाइल यु ध - योम -कु पर यु ध

२ १९७९ १०० इराण राजक य ांती आयात उ ल खा मनी धमगु

३ १९९१ Mini - Oil Shock आ

​ खाती यु द इराकने कुवेतवर ह ला.
 पाचवी पंचवा षक योजना
वष योजना वै श य
१९७४ - १९७८
Integrated Child Development
Programme

नाव - वावलंबन व दा र नमलन.

ु ० - ६ वयोगटातील मल
ु ांना पोषणदजा सध
ु ारणे

भर - १९७५ एकाि मक बाल वकास १. परू क पोषण

१. वावलंबन कायकम २. पोषण व आरो य श ण.
२. दा र य नमलन
ु ( ICDS ) ३. लसीकरण मशन इं धनु य.
३. बेरोजगार नमलन
ु ४. आरो य सेवा.
५. शालेयपव ू अनौपचार क श ण - पसायदान
अ र ओळख
तमान - ॲलन मान व अशोक ६. संदभ सेवा - ाथ मक आरो य DR refrence
दे ईल ZP क ात जा.
अ य - इं दरा गांधी

१९७७ - ७८ वाळवंट वकास काय म Desert Development Programme

( DPAP - १९७३ - ७४ )
आणीबाणी १९७५ -
पंचवा षक योजना सोडल १९७५ ादे शक ामीण बँक Rigional Rural Bank
२० कलमी काय म सरु वात RRB क - ५०%
रा य - १५%
अंमल - १९७४ - १९७८ Sponsor Bank - ३५%

१ वष - मद
ु तीपव
ू बंद कर यात आल १९७६ १
​ ले रा य लोकसं या १९६१ - ७१ खप
ू लोकसं या वाढल
१९७८ प रणामी अपयशी झाल . धोरण

आ थक घडामोडी

१.१९७६ - ७७ यापारतोल सध
ु ारला.

राजक य घडामोडी

राजा राम णा
१९७४ १ पोखरण चाचणी आ ण बु ध हसला
सायरस अणभ ु ट - लट
ू ो नयम

२. ३६ वी घटनाद ु ती - १९७४ स क म रा य दजा नाम याल वंश राजा

३. ४२ वी घटनाद ु ती - १९७६
४. रा य आणीबाणी २५ जन ु १९७५
५. १९७७ - नवडणक ु ात कॉ ं ेस शासन पडले
 सरकती योजना
१९७८ - १९८०
क प वै श ये

१९७७ १९७७ औ यो गक धोरण सू म, कुट र ामउ योग

नाव - सरकती योजना
Rolling Plan १९७८ िज हा उ योग क सरु वात ामीण उ योजकांना मागदशन

भर - TRYSEM ामीण यव
ु क वतः यवसाय
१९७९ ( Training Of Rural Youth For Self न मतीसाठ मु त श ण
तमान - लाक वाला Employement )
र शया - गु हार मडन आधा रत

अ य - मोरारजी दे साई राजक य घडामोडी

उपा य - लकडवाला
१. तेलाचे संकट १९७८ - १००% ने वाढले, इराण राजक य ांती आयात उ ल खा मनी या धमगु ने
१. एक ५ वषाची योजना नको राजाला हरवन वत कारभार घेतला.
ू
२. १-१ वषा या ५ योजना राबवू २. अशोक मेहता स मती १९७७.
हणजे
मु यांकन सोपे पडेल

३. र शया - गु हार मडन यांचे Book

- ​India’s Economic Planning
या नबंधात ५वी पंचवा षक योजनेचा
आराखडा आहे .व तो लाकडवाला यांनी
वापरला

१९७९ TRYSEM ( Training Of Rural Youth For Self Employement )

१. ामीण यव ु क - वतः यवसाय न मतीसाठ मु त श ण.

२. संपण
ू भारतात राबवणार प हल रोजगार न मती योजना.
३. १८ - ३५ वयोगटातील ल काना वयंरोजगारासाठ श ण.
४. लाभाथ म ये ५०% हे SC/ST असावे.
५. १९९९ सवु णजयंती ाम वरोजगार (SJGSY) योजना म ये वल न.
 सहावी पंचवा षक योजना
वष क प वै श ये
१९८० - ८५
१९८२ सालेम लोह-पोलाद उ योग

नाव - दा र य नमलन
ु व रोजगार १९८२ वशाखाप टणम लोह-पोलाद उ योग नाव - वझाग ट ल
न मती
१९८० IRDP ामीण ग रबांना दा र यातन
ू बाहे र काढणे
भर - एकाि मक ामीण वकास काय म ( वयंरोजगार )
१९९९ सवु णजयंती ाम वरोजगार
तमान - अलन मान व अशोक (SJGSY) योजना म ये वल न.

अ य - इं दरा गांधी १९८० NREP ामीण अकुशल ग रबांना रोजगार संधी

राजीव गांधी रा य ामीण रोजगार योजना उपल ध ( वेतन रोजगार )

उपा य - शंकरराव च हाण १९८२ DWACRA ामीण म हला व बालक वकास

( २ - महारा यन उपा य ) Devlopement Of Women & Child In मदत - डे माक
Rural Areas (SJGSY) योजना म ये वल न.

१९८३ RLEGP
Rural Landless Employement ामीण भू मह न लोकांना रोजगार
अपे त दर सा य दर Guarentee Programme

५.२ % ५.७ % १९८३ Dairy वकास काय म Opertion Flood Boost साठ ( दध
ु )

१९८२ EXIM बँक थापना अले झांडर व टं डन स मती

१९८२ NABARD थापना शवरामान (CRAFICARD) स मती

१२ जलु ै १९८२
यश वी - ५ नो हबर१९८२ काय सु

या योजने नंतर आ थक वाढ चा दर

५% पढु े सा य हो यास सरु वात आ थक घडामोडी

यानतर वेगाने वाढ स सरु वात १. ६ बँकांचे रा यीकरण - २०० कोट भांडवल.

राजक य घडामोडी

१. ऑपरे शन लु टार - ३ - ६ जन
ु १९८३ वतं ख ल तान जनल संग भ नवाले.
नेत ृ व - जनरल कुलद प संग ार.

२.भोपाळ वायू गळती - २ डसबर १९८४ Union Carbide India LTD

मथाइल आयसोसायनाइट
१. वयंरोजगार - वतः रोजगार नमाण क न पैसे मळवणे ( IRDB )
२. वेतन रोजगार - दस
ु या या इकडे काम क न पैसे मळवणे ( NREP )
३. CRAFICARD - Committee to Review Arrangements of Institutional Credit for Agriculture and
Rural Development
४. NABARD - National Bank For Agriculture & Rural Development
 वष योजना वै श ये

१९८३ - RLEGP योजनेचा भाग सरु वात.

सातवी पंचवा षक योजना १९८९ - जवाहर रोजगार योजना समा व ट
१९८५ - १९९०
१९९६ - वतं योजना दजा
१९८५ इं दरा आवास योजना

नाव - रोजगार न मती जनक नामकरण - २०१६ धानमं ी आवास योजना (

ामीण व शहर भागसाठ )
भर - रोजगार
लाभाथ - ामीण SC/SC/ गर ब / द यांग / मु त
तमान - हानंद व वक ल वेठ बगार / वीरमरण सै नक / माजी सै नक कुटुंबे
( मजरु व तू मॉडेल - लहान
उ योग भर )
१९८६ CAPART ामीण भागात नवीन तं ान व सु वधांचा
अ य - राजीव गांधी एकाि मक वकास घडवणे
ह . पी. संग
SC,ST,लघ,ु सीमांत शेतकर (५ एकर पे ा कमी),
१९८६ दशल व हर योजना ( MWS ) वेठ बगार तन
ू मु त मजरु ांना वह र काढून दे णे.

अपे त सा य १९८९ जवाहर रोजगार योजना NREP + RLEGP​ ामीण भागसाठ

५.० % ६.० % १९८९ नेह रोजगार योजना शहर भागात म

​ जरु व वयं रोजगार

सरु वात - एनाकुलम ( केरळ )

१९८८ रा य सा रता मशन उ द ट - १५ - ३५ वय लोकांना काया मात सा र
( हशोब तपासणी, वाचताना अथ समजणे )
न
​ ामकरण - ८ स टबर २००९ सा र भारत .

१९८६ रा य श ण धोरण (१९६६ दौलत संग कोठार )

१९८६ खडू फळा मोह म रा य श ण धोरण १९५६ नस ु ार

शाळात मल
ु भत
ू पायाभत
ू सु वधा परु वणे

रा य आवास बँक गह
ृ कज दे णा या सं थाना पनु व परु वठा.
१९८८ NHB NHB Residex - गह ृ , जमीन, बांधकाम, भाडे
नदशांक.

१९८६ क य ामीण व छता काय म ामीण लोकांचे राहणीमान सध

ु ार व छता चालना
CRSP १९९९ - संपण ू व छता अ भयान
२००३ - नमल भारत अ भयान - नमल ाम
परु कार सरु वात.
२०१४ - व छ भारत अ भयान - PM नी झाडू मारला
 राजक य घडामोडी
१. मझोराम रा य दजा - ५३ घटनाद ु ती १९८७
२. अ णाचल दे श रा य दजा - ५५ घटनाद ु ती १९८७
३. गोवा रा य दजा - ५६ घटनाद ु ती १९८७
४. बोफोस घोटाळा - वीडन मधन ू आयात - ( च ा सु म यम हंद ू व ृ प ) यांनी दाखवला.

CAPART - Counsil For Advancement Of People’s Action And Rural Technology

CRSP - Central Rural Sanitation Programme .
NHB - National Housing Bank.

हंद ू अ भव ृ धी दर ( Hindu Growth Rate )

क पना - राजकृ ण
१९५० - ८० भारताचा व ृ धी दर ३.५% होता ( ट का केल , खप
ू कमी - तो हंद ू लोकांची मान सकता दाखवते )
द ण को रया - हान नद काठावर ल चम कार.
तैवान - तैवानी चम कार.
 वा षक योजना
१९९० - ९१
१९९१ - ९२

योजना वै श ये
नाव - वावलंबन योजना
१९९२ SEBI कायदा हषद मेहता घोटाळा
SEBI ला वैधा नक दजा
अ य - चं शेखर
नर संहराव १९९१ पया अवमू यन १ जल
ु ै -
३ जलु ै -
उपा य - मधु दं डवते १५ जल ु ै-

१९९१ औ यो गक धोरण उदार करण, खाजगीकरण, जाग तक करण

१९९२ LERMS पयाचा चालू खा यावर दह

ु े र व नमय दर
राजक य अडचणी - Liberalized Exchange Rate दर - शासन व बाजार ठरवणार
अ प ट बहुमत तर ह सरकार Management System
आले व कोण याह प ाला खा ी व नमयदर ठरव या या प धती -
न हती क कती काळ शासन १.ि थर
क णन २. व
ू वा षक योजना सु
के या. ३. म

आ थक अडचणी
सामािजक योजनावर खच आ थक घडामोडी
के याने पैसा खच व पैसे नाह त
१. तेलाचे संकट १९९१ - आखत यु ध इराक ने कुवेत वर ह ला

चलनवाढ अ तउ च दर - १३.७% राजक य घडामोडी - ( मंडल - मं दर - माकट )

आ थक व ृ धीदर - ०.९% १. राम मं दर - बाबर मशीद पाडले.

२. मंडल आयोग - OBC आर ण. जनता प ाने बहुमत काढून घेतला.
३. हषद मेहता घोटाळा - शेअस बाजर घोटाळा
४.२१ जनू १९९१ - पी.वी. नर संहराव शासन सरु वात. जल
ु ै आ थक सध
ु ारणा घोषणा केल .
 आठवी पंचवा षक योजना
योजना वै श ये
१९९२ - ९७
१९९३ नगतवण
ु क
ू स मती - रं गराजन
१९९६ नगतवण
ु कू आयोग सरं ण व अणउ
ु जा सोडून खाजगीकरण क शकता
नगतवण
ु क
ू आयोग थापन करा - G.V. रामकृ ण.
नाव - मनु यबळ वकास
मानव संसाधन वकास १९९२ SITRA ामीण कारा गरांना सध
ु ा रत संच ( अवजारे ) परु वणार
कुशलता व उ पादकता वाढवणे.
भर -
MPLAD खासदार था नक े वकास काय म
तमान - राव मनमोहन खासदारांना ५ कोट पये / वष.
जॉन W. मलर
( नयात आधा रत आ थक वाढ १९९३ आ वा सत रोजगार योजना दगु म भागातील येक कुटुंबातील २ य तींना १००
तमान ) दवस रोजगार आ वासन

१९९५ रा य सामािजक सहा य योजना व ृ ध वधवा वकलांग यांना पे शन

जॉन W. मलर - नयात
पटन दणी व उपि थती वाढवणे
आधा रत आ थक वाढ तमान
१९९५ म यांन आहार योजना १९९५ - १ - ५ वा वग कॅलर ४५० व थने १२
२००७ - १ - ८ वी वग कॅलर ७०० व थने २०
मनु यबळ वकास - लोकसं या
जा त, तचा चांगला वापर क न १९९६ संगम योजना अपंग य ती या गटाला वयंरोजगारसाठ अथसहा य
घेणे. ०% याजदराने कज दे ऊन सवजण काम करा

१९९७ गंगा क याण योजना भज

ू ल व ज मवर ल पाणी ोत वकास
अ य - नर संहराव
दे वगौडा १९९२ SEBI वैधा नक दजा थापना - १९८८

उपा य - मधु दं डवते १९९२ रा य म हला कोष गर ब नराधार, असंघट त म हलांना व ीय मदत

आ थक घडामोडी
अपे त सा य
१. १
​ ९९३ यापार खा यावर पया पण
ू तः प रवतनीय चालू खाते मधील - य खाते
५.६ % ६.८ % ( व तच
ू ा आयात- नयात ) पण
ू तः - बाजार दर नस
ु ार ( RBI दर नाह )

२. १९९४ पयाचा चालू खा यावर पण ू तः प रवतनीय.

३. १९९३ - खाजगी बँक परवाने सरु वात ( न या खाजगी बँक १९९३ नंतर जु या खाजगी बँक १९६९ पव
ू )

राजक य घडामोडी

१. ७३ वी घटनाद ु ती - भाग ९ पंचायत राज, कलम -२४३ - २४३ O, प र श ट ११ समा व ट

​ संघवी स मती

२. ७४ वी घटना द ु ती - भाग ९ (अ) पंचायत राज कलम २४३ P -२४३ ZG, प र श ट १२ समा व ट
SITRA -​ Supply of Improved Toolkits to Rural Artisans.
MPLAD - ​Member Of Parliament Local Area Developement
 नववी पंचवा षक योजना
वष योजना वै श ये
१९९७ - २००२
२००५ SEZ ोत - चीन

१९९७ सव
ु ण जयंती शहर रोजगार योजना १ डसबर १९९७
नाव - सामिजक याय व वयंरोजगार - नागर वयंरोजगार काय म
समानता सह वेतन रोजगार - नागर वेतन रोजगार काय म
आ थक सधु ारणा
१९९९ सव
ु ण जयंती ाम रोजगार योजना १ ए ल १९९९
भर - IRDP + TRYSEM + DWCRA + SITRA + GKY
+ MWS
तमान -
NREP १९८० + RLEGP १९८३ = JRY १९८९
१९९९ जवाहर ाम सम ृ धी योजना १९८९ जवाहर रोजगार योजना द ु ती
अ य - आय. के. गज
ु राल JGSY रोजगार + आधारभतू सु वधा नमाण
अटल बहार वाजपेयी
२५ डसबर २००० - बारमाह र यांनी जोडणे
२००० धानमं ी ाम सडक योजना मैदानी ५०० लोकसं या
डोगराळ २५० लोकसं या

दा र य रे षख
े ाल ल कुटुंबाना ३५ कलो ​ व त दारात
२००० अं योदय अ न योजना गहू - २ / Kg
तांदळ
ू - ३ / Kg

पे शन न मळणारे व राशन काड नाह नराधार

२००१ अ नपण
ू योजना व ृ धाना दरमहा १० कलो
मोफत अ न
वय - ६५ जा त

२००१ सव श ा अ भयान येक य तीला ाथ मक श ण ६ ते १४ वय

JGSY + आ वा सत रोजगार योजना १९९३

२००१ संपण
ू ामीण रोजगार योजना स या महा मा गांधी रा य ामीण रोजगार योजना
म ये समा व ट ( MGNEREGA )

२००१ वाि मक आंबेडकर आवास योजना शहर झोपडप ट तील दा र य लोकांना नवारा दे णे

क य ामीण व छता पन ु रचना

१९९९ संपण
ू व छता योजना मागणी आधा रत व सामद ु ा यक सहभाग
मागणी - मागणी करे ल याना शौचालय बांधन
ू दे णे
 आ थक घडामोडी

१. १९९९ FEMA कायदा

राजक य घडामोडी

१. पोखरण चाचणी - ११-१३ मे १९९८ श ती ९८

२. कार गल यु द १९९९ - जॉज फनाडीस संर ण मं ी
३. गो ा ह याकांड
४. नवीन रा य न मती - २००१ ( छ- उ- झा )
१ नो हबर - छ ीसगढ
९ नो हबर - उ राखंड
१५ नो हबर - झारखंड.

महा मा गांधी रा य ामीण रोजगार हमी योजना

 १ ए ल १९९९ सव
ु णजयंती ाम वरोजगार (SJGSY)

योजना वै श ये

TRYSEM ामीण यव
ु क - वतः यवसाय न मतीसाठ मु त
१९७९ Training of Rural Youth for Self Employment श ण.

IRDP ामीण ग रबांना दा र यातन

ू बाहे र काढणे ( वयंरोजगार )
१९८० Integrated Rural Development Programme
एकाि मक ामीण वकास काय म

​DWACRA ामीण भागात म हला आ ण मल

ु ांचा वकास
१९८२ Development of Women & Children in Rural Areas
ामीण म हला व बाल वकास

१९८८ MWS
Million Well Scheme दा र य रे षख
े ाल ल अनस
ु ू चत जाती-जमातीतील व छोटे
दशल व हर योजना सीमांत शेतक यांना संचनाची साधने उपल ध

१९९२ SITRA ामीण भागातील पारं पा रक कारा गरांना सध

ु ा रत संच
Supply of Improved Toolkits to Rural Artisans परु वणार

१९९७ GKY शेतक यांना भग

ू भातील / भप
ू ृ ठावर ल जल ोतांचा शोध
गंगा क याण योजना घे यासाठ आ थक सहायता उपल ध करणे
Ganga Kalyan Yojna
 वष योजना वै श ये

२००४ वंदे मातरम योजना कारण - गभवती म हला व नवजात बालक म ृ यद

ु र कमी
Gov + Private भागीदार

२००४ रा य कामा या बद यात अ न ामीण लोक पगार दा प यात घालवतील हणन

ू
National Food For Work पैसाऐवजी अ न
दहावी पंचवा षक योजना
२००२ - २००७ १०० % सं था मक सतू ीक
​ रणे
२००५ जननी सरु ा योजना आशा कायक या - जनता व शासक य यं णा यातील दव
ु ा
१० रा यावर भर
नाव - श ण योजना
२००५ रा य ामीण आरो य अ भयान ामीण भागात आरो य सेवा उपल ध
अ य - अटल बहार
मनमोहन संग २००५ भारत नमाण योजना ामीण भागात
गह
ृ नमाण, संचन पेयजल,र ते, व यत
ु ीकरण, दरू संचार
उपा य - म टे क संग
कायदा - २००५
अ लवू ा लया २००५ रा य ामीण रोजगार हमी योजना २ फे व
ु ार २००६ - २०० िज यात
काय म १ ए ल २००८ - सव िज यात
२ ऑ टोबर २००९ - MGNREGS

२००३ मल
ु ं या ाथ मक श णासाठ २००१ सव श ण अ भयान
रा य अ भयान सव श ण अ भयान या या उपाययोजना हणन
ू मागास
NPEGEL वग लोकांसाठ

मल
ु ं या ८ नंतर श णात खंड पडू नये
२००४ क तरु बा गांधी बा लका व यालय मलु ंचे - राहणे, खाणे, श ण होणार
मल ु ंचे सा रता वाढ, वस तगहृ थापना
७५ % - SC/ST
२५ % - दा र य
२००८ - सव श ण अ भयान म ये समा व ट

२००५ जवाहरलाल नेह शहर पन

ु थान शहर भागात पायाभतू सु वधा
अ भयान बस वर असते - JnNURM
JnNURM २०१४ AMRUT योजना सु
 आ थक घडामोडी

१. FRBM कायदा २००३ - राजकोषीय जबाबदार व अथसंक प यव थापन कायदा

१. महसलु तटु कमी ०% आणणे
२. राजकोषीय तट
ु GDP या ३% आणणे
३. राजकोषीय श त - पैसे गोळा करताना व खच करताना कमी खच हावा.
४. वजय केळकरस मती व न.के. संग स मती

राजक य घडामोडी -

८६ वी घटनाद ु ती २००२

कलम २१ अ मल
ु भत
ू अ धकार ६ -१४ वय बालकांना मोफत श ण अ धकार

कलम ४५ DPSP रा य ० -६ वष पयत बालकां या क याणसाठ य न करे ल.

​ICDS योजना

कलम ५१ K मल
ु भत
ू कत ये - पा यांची कत ये ६ -१४ वय बालकांना शाळे त पाठवणे

२. भारत - अमे रका अणु करार - १

​ २३ करार अमे रका भारताला नवीन अणु तं ान दे ईल

AMRUT योजना २०१४ - Atal Mission For Rejuvenation And Urban Transformation
 वष योजना वै श ये
अकरावी पंचवा षक योजना ौढ सा रता - सा र भारत अ भयान
२००७ - २०१२ २००९ सा र भारत अ भयान ाथ मक - सव श ण अ भयान १ - ८
मा य मक - रा य मा य मक श ण अ भयान ९- १२
उ च दजाव माणवाढवणे - रा य उ चतर श ण
अ भयान - पदवी
नाव - ग तशील व अ धक
समावेशक वकास २०१० भारत नमाण योजना अंतगत पायाभत
ू सु वधा - बारमाह र ते ना जोडणे
१००० लोकसं या
५०० लोकसं या ड गराळ दे श
अ य - मनमोहन संग
२००७ सव खे यांना टे लफोन
उपा य - म टे क संग
अ लवू ा लया २०१२ सव खे यांना Brodband

रा य कृषी वकास योजना क ाने रा यांना शेती उ पादन वाढ यास ो साहन दे ईल
क पैसे दे ईल
कृषी व ृ धीदर ४% कसा य करावे

रा य अ न संर ण योजना तांदळ

ू - १० दशल टन
National Food security गहू - ८ दशल टन
कडधा य - २ दशल टन
यश वी ठरल - National Food security २ आणल
नगद पके
भरड धा ये
१. GDP व ृ धीदर ९% ठे वला होता पण अमे रका सब ाईम कज संकट मळ
ु े मंद आल हणन
ू
नंतर ८.१ % ठरवला

नयोिजत सा य

GDP व ृ धी दर ८.१ % ७.९ %

कृषी े ४% ३.७ %

उ योग े १० - ११ % ७.२ %

सेवा े ९ - ११ % ९.७ %

नयोिजत सा य

दा र य १० % ने कमी ७.४ %

रोजगार ५८ दशल १८. ८ दशल

श ण सा रता ८५ % ७२.९९ % कवा ७४.०४ %

शशु म ृ यद
ु र २८ ४४

माता म ृ यद
ु र १०० १९०

जननदर २.१ २.५

आ थक घडामोडी -

१. अमे रका सब ाईम कजसंकट २००८ - या लोकांची लायक नाह यांना कज दले
 वष योजना वै श ये
बारावी पंचवा षक योजना २०१३ रा य शहर आजी वका अ भयान स या नाव - DAY - NULM
२०१२ - १७ National Urban Livelihoods Mission दन याल उपा याय शहर अं योदय योजना

नाव - ग तशील, अ धक समावेशक २०१३ रा य उ चतर श ा अ भयान

व शा वत वकास
२०१३ रा य आरो य अ भयान रा य ामीण आरो य अ भयान २००५
शहरात सु क न नाव बदल केला

२०१४ आयष
ु मशन Ayurvedic, Yoga and Naturopathy,
AYUSH Unani, Siddha and Homeopathy
पयावरण भर - पाथदास गु ता
ह रत जीडीपी २०१० - ११
२०१४ मशन इं धनु य स या १० लस आहे त

नयोिजत सा य

GDP व ृ धी दर ८.२ % ६.९ %

कृषी े ४% २. ७ %

उ योग े ८.१ % ६.१ %

सेवा े ९.१ % ८.१ %

दा र य १० % ने कमी करणे

रोजगार न मती ५ कोट

सा रता ८० % ७४.४ %

शशु म ृ यू दर २५

माता म ृ यू दर १००

बाल लंग गण
ु ो र ९५० ९१४
 १ ए ल १९९९ सव
ु णजयंती ाम वरोजगार (SJGSY)

योजना वै श ये

१९७९ TRYSEM ामीण यव

ु क - वतः यवसाय न मतीसाठ
Training of Rural Youth for Self Employment मु त श ण.

१९८० IRDP ामीण ग रबांना दा र यातन

ू बाहे र काढणे (
Integrated Rural Development Programme वयंरोजगार )
एकाि मक ामीण वकास काय म

१९८२ ​DWACRA ामीण भागात म हला आ ण मल

ु ांचा वकास
Development of Women & Children in Rural Areas
ामीण म हला व बाल वकास

१९८८ MWS
Million Well Scheme दा र य रे षख
े ाल ल अनस
ु ू चत
दशल व हर योजना जाती-जमातीतील व छोटे सीमांत शेतक यांना
संचनाची साधने उपल ध

१९९२ SITRA
Supply of Improved Toolkits to Rural Artisans ामीण कारा गरांना सध
ु ा रत संच परु वणार

१९९७ GKY शेतक यांना भग

ू भातील/ भप
ू ृ ठावर ल
गंगा क याण योजना जल ोतांचा शोध घे यासाठ आ थक सहायता
Ganga Kalyan Yojna उपल ध करणे