KAMU İHALE KURULU KARARI

Toplantı No : 2004/5
Gündem No : 12
Karar Tarihi : 20.01.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

Toplantıya Katılan Üyeler:

Başkan: O. Sener AKKAYNAK
Üyeler : II. Başkan Bilal KARACA, V. Arif ŞİMŞEK, Muzaffer EREN,
Hakkı USTAÖMER, Namık DAĞALP, Adnan ZENGİN,
H.Hüseyin GÜRHAN, K. Nejat ÜNLÜ

Şikayetçi:
Artem Kurumsal Yapı San.Tic. Ltd.Şti.,
Özankara Gıda Toptancılar Sitesi 1.Blok No:18 Macunköy 06370 ANKARA
İhaleyi yapan idare:
Malatya Devlet Hastanesi MALATYA
Başvuru tarih ve sayısı:
05.12.2003/33890
Başvuruya konu ihale:
2004 yılı Malzemeli Genel Temizlik İhalesi
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Artem Kurumsal Yapı San.Tic. Ltd.Şti. 01.12.2003 tarihinde açık ihale usulü ile
Malatya Devlet Hastanesi Başhekimliğince yapılan 2004 yılı Malzemeli Temizlik
İhalesine ilişkin olarak, 04.12.2003 tarihli dilekçesi ile şikayette bulunmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak, Daire Başkanlığının Yönetmelik hükümleri

doğrultusunda eksikliklerin giderilmesine ilişkin 09.12.2003 tarih ve 08.04.58/1-911-
17949 sayılı yazısı 13.12.2003 tarihinde şikayetçiye tebliğ edilmiş olmasına rağmen,
başvuru sahibi belirtilen eksiklikleri gidermek için Kuruma tekrar başvurarak
eksiklikleri, Yönetmelik hükümlerine uygun olarak gidermemesi üzerine 24/12/2003
tarih ve G013/2003-12 sayılı Ön İnceleme Raporu düzenlenmiş, Raporun müzakeresi
sonucunda 25.12.2003 tarih ve 2003/AK.H -2003/458.1 sayılı Kurul kararı ile başvuru
sahibinin, İhalelere Karşı Yapılacak İdari Başvurulara Ait Yönetmeliğin 9 uncu
maddesinde belirtilen aykırılığı gidermediği anlaşıldığından aynı Yönetmeliğin 27 nci
maddesinin (c) bendi uyarınca, başvurunun reddine, başvuru sahibinin iddiaları somut
ve ciddi nitelikte olduğundan İhalelere Karşı Yapılacak İdari Başvurulara Ait
Yönetmeliğin 27 nci maddesinin son fıkrası gereğince iddiaların incelenmesine
geçilmesine, iddiaların incelemesinin doğrudan Kurum tarafından yapılmasına karar
verilmiştir.

Daire Başkanlığının 25.12.2003 yazısı ile ihale dosyası istenmiş, ihale

dosyasının idare tarafından gönderilmesi üzerine başvuru dilekçesi ve ekleri ile ihale
 KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar Tarihi : 20.12.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda düzenlenen

12.01.2004 tarih ve 08.G013/2003-12E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

Şikayet dilekçesinde belirtilen iddialar ve re’sen yapılan inceleme sonucunda

Kamu İhale Mevzuatına aykırı hususlar tespit edilerek, idarenin yapmış olduğu
mevzuata aykırı işlemler hakkında, bu işlemler dolayısıyla gerekli inceleme ve/veya
soruşturma yapılmak üzere konunun idarenin bağlı veya ilgili olduğu Bakanlığa
bildirilmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı sonuç ve kanaatine varıldığı belirtilmiştir.

Karar:
Başvuru dilekçesi ile 12.01.2004 tarih ve 08.G013/2003-12E sayılı Esas
İnceleme Raporu ve ihale dosyasının incelenmesi sonucunda;

Artem Kurumsal Yapı San.Tic. Ltd. Şti. 01.12.2003 tarihinde açık ihale usulü
ile Malatya Devlet Hastanesi Başhekimliğince yapılan 2004 yılı Malzemeli Temizlik
İhalesine ilişkin olarak, 04.12.2003 tarihli dilekçesi ile özetle:

İdare tarafından yapılan Malzemeli Temizlik İhalesinde, Resmi Gazetede

17.10.2003 tarihinde yayımlanan ilanda yer verilmemiş olmasına rağmen, 27.10.2003
tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan düzeltme ilanında, “Benzer iş olarak ihale
tarihi itibarı ile son beş yıl içerisinde 130 işçi çalıştıran 450 yataklı bir hastane veya
bu kapasitede bir yataklı kuruluştaki temizlik hizmeti kabul edilecektir.” ve “İsteklinin
asgari 56 (Ellialtı) işçiyi ihale tarihi itibarı ile son beş yıl içerisinde ihale konusu
temizlik hizmetlerinde tek sözleşmeye bağlı olarak bir iş yerinde sürekli (bordrolu bir
dönemde 120 gün kesintisiz iki dönem olarak çalıştırılan işçi sayısı) çalıştırdığına dair
dört aylık sigorta primleri bordrosu aslı veya noterde tasdikli suretini vermeleri,”
hükümlerinin getirildiği, Yönetmeliklerde belirtilen benzer iş tanımında, rakamsal
ifadelerin bulunmadığı, hastane işinin özellik arz etmesinde dolayı benzer iş olarak
hastane temizliğinin getirilmesinin normal olduğu, ancak rakamsal sınırlamalar
getirildiğinde rekabetin engellendiği ve fırsat eşitliğinin yok edildiği, sigorta prim
bordrosunda da tek iş yeri şartı getirilmiş olmasının rekabet ve fırsat eşitliğini
engellediği iddia edilerek ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddiaları ileri sürülmüştür.

Şikayet başvurusu üzerine düzenlenen 24/12/2003 tarih ve G013/2003-12 sayılı

Ön İnceleme Raporunun müzakeresi sonucunda; 25.12.2003 tarih ve 2003/AK.H-
2003/458.1 sayılı Kurul kararı ile başvuru sahibinin, İhalelere Karşı Yapılacak İdari
Başvurulara Ait Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen aykırılığı gidermediği
anlaşıldığından aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin (c) bendi uyarınca, başvurunun
reddine, başvuru sahibinin iddiaları somut ve ciddi nitelikte olduğundan İhalelere

2
 KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar Tarihi : 20.12.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

Karşı Yapılacak İdari Başvurulara Ait Yönetmeliğin 27 nci maddesinin son fıkrası
gereğince iddiaların incelenmesine geçilmesine, iddiaların incelemesinin doğrudan
Kurum tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

A- Şikayetçinin iddiaları incelendiğinde;

1- Şikayetçinin ileri sürdüğü İdari Şartnamenin 7.4.1 maddesinde belirtilen

“Benzer iş olarak ihale tarihi itibari ile son iki yıl içerisinde 130 işçi çalıştıran 450
yataklı bir hastane veya bu kapasitede bir yataklı kuruluştaki temizlik hizmet işi kabul
edilecektir.” hükmü idare tarafından Resmi Gazete yayımlanan düzeltme ilanı ile son
iki yıl şartı, son beş yıl olarak düzenlenmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 42 nci maddesinde “Yaklaşık

maliyeti 4734 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (b) bendinin 2 nci alt bendinde
hizmet alımları için öngörülen üst limit tutarına eşit veya bu tutarı aşan hizmet alımı
ihalelerinde; isteklinin, son beş yıl içinde yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel
sektörde sözleşme bedelinin en az % 70’i oranında gerçekleştirdiği veya en az % 50’si
oranında denetlediği veyahut yönettiği idarece kusursuz kabul edilen ihale konusu iş
veya benzer işlerle ilgili deneyimini gösteren belgelerin istenilmesi zorunludur.
İş deneyimi olarak, istekli tarafından teklif edilen bedelin % 25’inden az ve %
50’sinden fazla olmamak üzere idarece belirlenecek bir oranda, ihale konusu hizmet
veya benzer hizmetlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belgesinin ibrazı istenir.”
hükmü düzenlenmiştir.

Şikayete konu ihaleye ilişkin olarak, sözleşme bedeli üzerinden yukarıda

belirtilen kriterleri karşılayan iş deneyim belgesi sunarak ihaleye katılacak isteklilerin,
İdarenin ihale dokümanında belirtilen benzer işte tarif edilen 130 işçi çalıştırma ve 450
yataklı hastane veya kuruluşta temizlik işi yapmış olmak şartını karşılayamamaları
halinde, istekli olabileceklerin ihaleye katılmamalarına veya teklif veren isteklilerin
tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması sonucunu oluşturacaktır.

Benzer iş tanımı yapılırken, istekliler tarafından sunulacak iş deneyim belgeleri

4734 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelik hükümlerindeki kriterler ağırlaştırılacak
şekilde düzenlenemez. Hastane temizliği dışındaki temizlik işlerinin benzer iş olarak
kabul edilmesi halinde, sadece yapılacak işle aynı kapasitede bir işin benzer iş olarak
kabulü doğru değildir. Hastane temizliğinin teknik, hijyenik, usul yönüyle taşıdığı
hassasiyet nedeniyle, Yönetmeliğin 42 nci maddesinde belirtilen “İş deneyiminde
değerlendirilecek benzer işler; ihale konusu hizmet veya hizmetin bölümleriyle nitelik
ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle
gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon
gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan hizmetlerdir” hükmü dikkate alınarak
benzer iş tanımının düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenlerle;
3
 KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar Tarihi : 20.12.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

İdari Şartnamenin 7.4.1 maddesinde yapılan düzenleme, 4734 sayılı Kanunun

temel ilkeleri ile Yönetmeliğin 42 nci maddesine aykırılık yanında, aynı
Yönetmeliğin 35 inci maddesinde belirtilen “İsteklilerin ekonomik ve mali yeterlikleri
ile mesleki ve teknik yeterliklerinin değerlendirilmesi amacıyla idarelerce istenilecek
her türlü bilgi, belge, doküman ve değerlendirme kriterleri rekabeti engelleyici sonuç
doğuracak şekilde belirlenemez. Ayrıca yeterlik değerlendirmesinde kullanılacak
kriterler, ihale konusu işin özelliğine göre söz konusu hizmetin istekli tarafından
gerçekleştirilebilirliğini ölçecek nitelikte olmalıdır” hükmüne de aykırılık
taşımaktadır.

2- İdari Şartnamenin 7.3.3 maddesinin (c) bendinde düzenlenen “İsteklinin asgari

98 (doksan sekiz) işçiyi ihale tarihi itibari ile son iki yıl içerisinde ihale konusu
temizlik hizmetlerinde tek sözleşmeye bağlı olarak bir iş yerinde sürekli (bordrolu bir
dönemde 120 şer gün kesintisiz iki dönem olarak çalıştırılan işçi sayısı) çalıştırdığına
dair dört aylık sigorta primleri bordrosu aslı veya noterden tasdikli suretini
vermeleri; dönem bordrolarında yazılı işyeri unvan ve adresine kesilen sekiz aylık
faturalarda dönem bordrolarıyla ilişkilendirilmiş şekilde noter tasdikli olarak
verilecektir.” hükmü 27.10.2003 tarihinde yayınlanan düzeltme ilanının 2 nci
maddesinde, anılan Yönetmeliğin 43 üncü maddesinde belirtilen %40 oranını
aşmayacak şekilde düzenlenmiştir. Ancak aynı maddede “ihale tarihinden önceki beş
(5) yıl içerisinde temizlik hizmetinde en az 120 gün kesintisiz olarak personel
çalıştırıldığına dair 4 aylık sigorta prim bordrosu istenebilir.” hükmünde yer
verilmemiş olmasına rağmen, belirtilen sayıda işçi çalıştırma şartının tek sözleşmeye
bağlı olarak işçi çalıştırılmış olma şartına bağlanması ve iki döneme ilişkin olarak 4
aylık sigorta prim bordrolarının istenmesi suretiyle Yönetmeliğin 43 üncü maddesine
aykırı olarak idari şartname düzenlenmiştir.

B- Re’sen yapılan inceleme sonucunda;

1-İhale ilanının 4(n) bendi ve İdari Şartnamenin 7.2.2 maddesinde “Teklif edilen
bedelin en az %15’i kadar kullanılmamış nakit veya teminat mektubu kredisini
gösterir, ilgili bankanın Genel Müdürlüğünce teyit ettirilmiş mali durum belgesi.”
hükmüne yer verilmiştir. Nakit kredi mektubu ve kullanılmamış teminat mektubu
kredisi ile ilgi bu husus Yönetmeliğin 38 inci maddesine göre “% 5 den az olmamak
üzere” şeklinde düzenlenmesi gerekirken ilanda ve İdari Şartnamede en az %15
olarak düzenlenmesi belirtilen Yönetmelik hükmüne aykırılık taşımaktadır.

2- İdari Şartnamenin 7.2.3 maddesinde isteklinin iş hacmini gösteren belgeler ile

ilgili düzenlemede “…Bu belgeler yıllık ortalama değerlerin toplam ciro için
isteklilerin teklif edeceği bedelin %15 ile %20 si, ihale konusu temizlik işleri için ise
teklif edilen bedelin %10 ile %15 ‘i oranında olacaktır. İstekli her iki ciro değerini
4
 KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar Tarihi : 20.12.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

birlikte sunmalıdır. İsteklilerin öngörülen bu kriterlerden birini sağlaması yeterli

kabul edilecektir” hükmü getirilmiştir. Belirtilen hususu düzenleyen Yönetmeliğin 40
ıncı maddesine göre istekliler tarafından, getirilen kriterlerden birinin sunulması
yeterli iken İdare tarafından Yönetmelik hükmüne aykırı olarak “İstekli her iki ciro
değerinin birlikte sunmalıdır” şeklinde düzenleme yapılması ve Yönetmelik
maddesinde belirtilen “bu belgelerin istenilmesi durumunda son iki yılın
ortalamasının toplam ciro için teklif edilecek bedelin % 15’ inden, ihale konusu
hizmet işleri ile ilgili gelirleri için ise teklif edilecek bedelin % 10’ undan az olmaması
gerekir.” hükmünde aranması gereken asgari miktar belirtilmiş olmasına rağmen,
“değerlerin toplam ciro için isteklilerin teklif edeceği bedelin %15 ile %20 si, ihale
konusu temizlik işleri için ise teklif edilen bedelin %10 ile %15 ‘i oranında
olacaktır ,” şeklinde düzenleme yapılmak suretiyle daha ağır şartlar getirilmesi,
belirtilen Yönetmelik hükmüne aykırılık taşımaktadır.

3- İhale onay belgesinde fiyat farkı ödenmeyeceği belirtilmiş olmasına rağmen,

İdari Şartnamenin 48 maddesinde “….sadece asgari ücret ve sigorta primi alt sınırı
artışından kaynaklanan farkın” ödeneceği belirtilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet
Alımlarına Ait Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 4 üncü maddesinde;
“İdarelerin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edecekleri hizmet
alımlarında fiyat farkı hesaplayabilmeleri için, söz konusu ihalelerin idari şartname
ve sözleşmelerine bu esaslarda yer alan hükümleri koymaları zorunludur.” denilmekte
olup, anılan Esasların 7 nci maddesinde fiyat farkının hesaplanma formülü gösterilmiş
ve bu formüldeki sabit katsayılardan biri, birkaçı veya tamamının, ihale konusu
hizmetteki oranı dikkate alınmak suretiyle ve toplamları bire (1) eşit olacak şekilde
ihaleden önce idarece belirlenerek, ihale dokümanında gösterilmesi zorunlu
kılınmıştır.

Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar doğrultusunda, hizmeti oluşturan

bileşenlerin hizmetin toplam değeri içindeki oranının hesaplanması ve bu oranların
ilgili formülde kullanılması yoluyla fiyat farkı ödenmesi esas olup, bu nedenle sabit
katsayıların, temsil ettikleri bileşenlerin hizmetteki oranlarının dikkate alınmak
suretiyle idarece belirlenmesi ve fiyat farkının da bu formüle göre hesaplanması
zorunludur. Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak olan temizlik
malzemeleri ile makine ve ekipman amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden
sabit katsayıların toplamının sıfır olması, bir başka deyişle kullanılacak olan temizlik
malzemeleri ile makine ve ekipmanının İdarece karşılanıyor olması ya da sabit
katsayıların sadece asgari ücretten oluşması durumunda sadece asgari ücret ve sigorta
primi alt sınır artışı için fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir.
Dolayısıyla; idarenin ihale şartnamesinde sadece asgari ücret ve sigorta primi alt sınır
artışından kaynaklanan farkın ödenmesini öngörmesi, temizlik malzemeleri ile makine
5
 KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar Tarihi : 20.12.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

ve ekipmanının isteklilerce karşılanıyor olması nedeniyle, anılan Fiyat Farkı

Kararnamesine aykırıdır.

4- İhale onay belgesinde işin tanımı “Devlet Hastanesi Malzemeli Genel

Temizlik İhalesi” olarak yapılmasına rağmen İdari Şartnamenin 2-a maddesinde ihale
onayı alınmayan ilaçlama işininde ihale kapsamına alındığı, İdari Şartnamenin 2-c
maddesinde belirtilen İhalenin Fiziki miktarı ve türü bölümünün boş bırakılması Tip
İdari Şartnameye aykırıdır.

5- 4734 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde “ Ekonomik açıdan en avantajlı

teklifin sadece en düşük fiyat esasına göre belirlenmesinin mümkün olmadığı
durumlarda; işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik
değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak ekonomik açıdan en avantajlı
teklif belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da
dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal
değerler olarak ifade edilmesi zorunludur. Parasal değerler olarak ifade edilmesi
mümkün olmayan unsurlar için ihale dokümanında nispi ağırlıklar belirlenir.” ve
Hizmet Alımım İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 69 uncu maddesinde belirtilen
“Hizmet alımı ihalelerinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde en
düşük fiyatın uygulanması esastır.” hükümleri dikkate alındığında, Kamu İhalelerinde
en avantajlı teklifin, en düşük fiyat usulü ile belirlenmesinin esas olduğu
görülmektedir. Bu sebeple idareler öncelikle yapacakları ihalelerde en düşük fiyat
esasına göre ihaleye çıkmalı, en düşük fiyat esasına göre ihalenin belirlenmesi
mümkün olmadığı durumlarda da, ihale konusu hizmetin özelliklerine göre bakım
maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi kriterler dikkate
alınarak ve bu hususlar belirlenmek suretiyle fiyat dışı unsurlar ile ihaleye çıkılması,
belirtilen Kanun hükümlerine uygunluk arz edecektir. Söz konusu ihalede fiyat dışı
unsurlar kullanılmasını gerektirecek herhangi bir neden belirtilmediği gibi, ekonomik
açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde en düşük fiyat esasının uygulanmasının
mümkün olmamasını gerektirecek bir gerekçe de tespit edilememiştir. Bu nedenle
idare tarafından yapılan ihalede, ihalelerde esas olarak uygulanması gereken en
düşük fiyat esasına göre ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi gerektiği
düşünüldüğünden, bu husus Kanunun 40 ve Yönetmeliğin 69 uncu maddelerine
aykırılık teşkil etmektedir.

6- Gerek ilanda, gerekse düzeltme ilanında ihalenin sadece yerli isteklilere açık
olup olmayacağı hususuna yer verilmemiştir. Bu durum Kanunun İhale İlanlarında
Bulunması Zorunlu Unsurları düzenleyen 24 üncü maddesinin (g) bendine aykırılık
taşımaktadır.

7- İdari Şartnamenin 7.3.3 (d) bendinde “ İstekliler ilaçlama hizmetleri ile ilgili
yetkili olduklarına dair TSE den alınmış belgeyi vereceklerdir” ve 18.1 maddesinde
6
 KAMU İHALE KURULU KARARI
Karar Tarihi : 20.12.2004
Karar No : 2004/UK.Z-57

“İhale konusu hizmetin tamamı veya bir kısmı, alt yüklenicilere yaptırılamaz”
hükümlerine rağmen Me-Ye-Te Ltd.Şti. tarafından Uzman Çevre Sağlığı Hizmetleri
ile İlaçlama ve Dezenfeksiyon Sözleşmesi yapılmak suretiyle alt yüklenici tarafından
ilaçlama işinin yapılacağı belirtilmiş ve bu firmanın TSE yeterlilik belgesi sunulmuş
olmasına rağmen, İdari Şartnamenin belirtilen hükümlerine aykırı olarak istekli
tarafından yapılan teklifin geçerli kabul edilmesi anılan hükümlere aykırıdır.

Açıklanan nedenlerle;

Şikayet dilekçesinde belirtilen iddialar ve re’sen yapılan inceleme sonucunda

Kamu İhale Mevzuatına aykırı hususların söz konusu olduğu ve bu aykırılıkların
ihalenin iptalini gerektirecek nitelikte aykırılıklar olduğu anlaşılmakla birlikte;
iddiaların incelenmesi sonucunda herhangi bir iptal, düzeltici işlem veya ihale
sürecine ilişkin bir karar verilmesi mümkün bulunmadığından;

İdarenin yapmış olduğu mevzuata aykırı işlemlerin değerlendirilmesi

gerekiyorsa, inceleme ve/veya soruşturulmasını temin etmek üzere konunun idarenin
bağlı olduğu Sağlık Bakanlığına bildirilmesine,

Oybirliği ile karar verildi.

O. Sener AKKAYNAK
Başkan

Bilal KARACA V. Arif ŞİMŞEK Muzaffer EREN

Üye Üye Üye
II. Başkan

Hakkı USTAÖMER Namık DAĞALP Adnan ZENGİN

Üye Üye Üye

H. Hüseyin GÜRHAN K. Nejat ÜNLÜ

Üye Üye