9thKanMaths LS

PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ
¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀët E¯ÁSÉ
PÀ°PÁ ZÉÃvÀjPÉ
2022-2023
PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼ÀÄ
UÀtÂvÀ
PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄ
9£ÉÃ vÀgÀUÀw
¸ÀªÀÄUÀæ ²PÀët PÀ£ÁðlPÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ
gÁdå ²PÀët ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw E¯ÁSÉ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
i
¸ÀAzÉÃ±À
DwäÃAiÀÄgÉÃ,
ªÀÄPÀÌ¼À ²PÀëtªÉÃ ¨sÁgÀvÀzÀ ¨sÀ«µÀå. EzÀPÁÌV PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ºÉÆ¸À ²PÀët ¤Ãw 2020£ÀÄß
eÁjUÉÆ½¹zÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw 2020 gÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄμÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdå
ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èzÀÄÝ, ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ¸ÁPÀμÀÄÖ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ «£Áå¸À, PÀ°¸ÀÄ«PÉAiÀÄ°è
£Á«Ã£ÀåvÉ, vÀgÀUÀw ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ªÀÄgÀÄ«£Áå¸À ºÁUÀÆ ±Á¯ÉUÀ¼À°è PÀ°PÁ ¸ÀªÀÄÈzÀÞ ªÁvÁªÀgÀt ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀ®Ä
ºÀ®ªÀÅ PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. F ¤nÖ£À°è FUÁUÀ¯ÉÃ ¤¥ÀÅuï ¨sÁgÀvï «ÄμÀ£ï CrAiÀÄ°è
§Ä£Á¢ ¸ÁPÀëgÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÁå eÁÕ£À PË±À®UÀ¼À£ÀÄß SÁwæ¥Àr¸ÀÄªÀ°è £ÀªÀÄä gÁdå PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛUÉÆArzÉ.
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ PÉÆÃ«qï-19 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀ¢AzÁV ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ O¥ÀZÁjPÀ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ°è CqÉvÀqÉUÀ¼ÁV,
JgÀqÀÄ ªÀμÀðUÀ¼À°è PÀ°PÁ£ÀÀμÀÖªÁVgÀÄvÀÛzÉ. O¥ÀZÁjPÀ ºÁUÀÆ C£Ë¥ÀZÁjPÀ PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
«zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ ¤gÀAvÀgÀvÉUÉ ¥ÀæAiÀÄwß¹zÁÝUÀÆå ¸ÀºÀ ¤jÃQëvÀ ªÀÄlÖzÀ PÀ°PÉ DUÀ¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ w½¹ªÉ. F PÀ°PÁ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è £ÁªÉ®ègÀÆ PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁUÀ¨ÉÃQzÉ.
¸ÀzÀj PÀ°PÁ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀÄªÀ ¤nÖ£À°è ªÉÊeÁÕ¤PÀ vÀ¼ÀºÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ ‘PÀ°PÁ
ZÉÃvÀjPÉ’ JA§ «£ÀÆvÀ£À G¥ÀPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß 2022-23£ÉÃ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀμÀðzÀ°è C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄwÛzÉ.
J¯Áè «zÁåyðUÀ¼ÀÄ »A¢£À JgÀqÀÄ vÀgÀUÀwUÀ¼À°è PÀ°AiÀÄ¯ÉÃ¨ÉÃPÁVzÀÝ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÁªÀÄxÀåð,
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÉ. EzÀPÉÌ ¸ÀAªÁ¢AiÀiÁV ¥Àæ¸ÀPÀÛ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è PÀ°AiÀÄ¯ÉÃ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÁªÀÄxÀåð,
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¹ PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ PÉÊ¦rAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸À¯ÁVzÉ. PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼ÀÄ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ½AzÀ PÀÆrzÀÄÝ, ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÄUÀÝ ªÀÄ£À¹ìUÉ ¸ÀAvÉÆÃµÀªÀ£ÀÄßAlÄªÀiÁqÀÄªÀAvÉ gÀÆ¦¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇtðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ PÀ°PÁ £ÀμÀÖªÀ£ÀÄß ¸ÀjzÀÆV¸À§ºÀÄzÀÄ JA§ D±ÀAiÀÄ £À£ÀßzÁVgÀÄvÀÛzÉ.
¥ÀoÀå¥ÀÅ¸ÀÛPÀ, ²PÀëPÀgÀ PÉÊ¦rUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¥ÀÆgÀPÀªÁVªÉ. ²PÀëPÀgÀÄ, PÉÊ¦rAiÀÄ°è ¤ÃrzÀ
ªÀiÁUÀð¸ÀÆaAiÀÄ£ÀéAiÀÄ F «£ÀÆvÀ£À PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß CzÀgÀ CAvÀ¸ÀìvÀé¢AzÀ C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¹, ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÉAiÀÄ
¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ PÁgÀtªÁUÀÄwÛÃj JAzÀÄ ºÁgÉÊ¸ÀÄvÉÛÃ£É. DzÀÝjAzÀ E¯ÁSÉAiÀÄ ¸ÀªÀðgÀÆ, ¥ÉÆÃµÀPÀªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁVÃzÁgÀgÉ®ègÀÆ EzÀgÀ°è ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV PÉÊ eÉÆÃr¹ F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß AiÀÄ±À¹éUÉÆ½¸ÀÄwÛÃgÉAzÀÄ
D²¸ÀÄvÉÛÃ£É.
J®èjUÀÆ ±ÀÄ¨sÀªÁUÀ°.............
²æÃ ©.¹. £ÁUÉÃ±À
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ºÁUÀÆ ¥ËæqsÀ ²PÀët
ºÁUÀÆ ¸ÀPÁ® ¸ÀaªÀgÀÄ

ii
ªÀÄÄ£ÀÄßr
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw-2020gÀ D±ÀAiÀÄzÀAvÉ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ

£ÀªÉÄä®ègÀ dªÁ¨ÁÝj. DzÀgÉ PÉÆÃ«qï-19 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ «¥ÀwÛ¤AzÀ ªÀÄPÀÌ¼À
PÀ°PÉAiÀÄ°è ªÀåvÀåAiÀÄªÁV PÀ°PÁ ¤gÀAvÀgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉÆ¼Àî®Ä PÀ¼ÉzÉgÀqÀÄ
ªÀµÀðUÀ½AzÀ ¸ÁzsÀåªÁVgÀÄªÀÅ¢®è. ¸ÁPÀµÀÄÖ PÀ°PÁ CAvÀgÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. F CAvÀgÀªÀ£ÀÄß
¤ÃV¸À®Ä 2022-23£ÉÃ ¸Á°£À°è PÀ°PÁ ZÉÃvÀjPÉ JA§ «£ÀÆvÀ£À G¥ÀPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß
C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
F G¥ÀPÀæªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ J¯Áè «zÁåyðUÀ½UÉ §Ä£Á¢ ¸ÁPÀëgÀvÉ, ¸ÀASÁå
eÁÕ£ÀPÉÌ MvÀÄÛ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄUÀÄ vÀ£Àß »A¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è CvÀåUÀvÀåªÁV
UÀ½¸À¯ÉÃ¨ÉÃQzÀÝ PÀ°PÁ ¥sÀ®UÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥Àæ¸ÀPÀÛ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è PÀ°AiÀÄ¯ÉÃ¨ÉÃPÁzÀ ‘Cw ªÀÄÄRå PÀ°PÁ ¥sÀ®’UÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¹, ZÀlÄªÀnPÉ gÀÆ¦¹, PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ²PÀëPÀgÀ PÉÊ¦rAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸À¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ‘¤¥ÀÄuï
¨sÁgÀvï’, ‘«zÁå¥ÀæªÉÃ±ï’£ÀAvÀºÀ G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß CAvÀUÀðvÀUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ. F ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ,
PÀ°PÁ ºÁUÀÆ ²PÀëPÀ ¸ÉßÃ»AiÀiÁVªÉ. ZÀlÄªÀnPÁ ºÁ¼ÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ, ²PÀëPÀjUÉ CUÀvÀå ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀÄªÀ
‘²PÀëPÀgÀ PÉÊ¦r’AiÀÄ£ÀÆß ¹zÀÞ¥Àr¹ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÁ CAvÀgÀ ¸ÀjzÀÆV¸ÀÄªÀ
PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß vÁªÉ®ègÀÆ dªÁ¨ÁÝj¬ÄAzÀ ¤ªÀð»¸ÀÄwÛÃgÉA§ D±ÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÉÛÃ£É. F PÁAiÀÄðzÀ°è
vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀ r.J¸ï.E.Dgï.n. ºÁUÀÆ J¸ï.J¸ï.PÉ. AiÀÄ C¢üPÁjUÀ½UÉ C©ü£ÀAzÀ£ÉUÀ¼ÀÄ. F PÁAiÀÄðzÀ°è
¸ÀºÀPÀj¹zÀ CfÃA ¥ÉæÃªÀiï fÃ ¥sËAqÉÃ±ÀÀ£ï ¸ÀA¸ÉÜUÀÆ E¯ÁSÉAiÀÄ ¥ÀgÀªÁV C©ü£ÀAzÀ£ÉUÀ¼ÀÄ.
qÁ. ¸É®éPÀÄªÀiÁgï J¸ï, ¨sÁ.D.¸ÉÃ.
¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À PÁAiÀÄðzÀ²ð,
¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ËæqsÀ²PÀët E¯ÁSÉ
D±ÀAiÀÄ £ÀÄr
«zÁåyðAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ §zÀÄQ£À°è ¥ÀæwÃ ¤vÀåªÀÇ PÀ°PÁ ¤gÀAvÀgÀvÉ CvÀåUÀvÀå.
DzÀgÉ PÉÆÃ«qï-19 ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ¢AzÁV eÁUÀwPÀªÁV PÀ°PÁ ¤gÀAvÀgÀvÉUÉ ªÀåvÀåAiÀÄ
GAmÁV ªÀÄPÀÌ¼À°è PÀ°PÁ £ÀµÀÖªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ ªÉÃzÀå. EzÀ£ÀÄß ¸ÀjzÀÆV¸ÀÄªÀÅzÀÄ £ÀªÀÄä
DzÀå PÀvÀðªÀåªÁVzÉ. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è PÉÆÃ«qï-19 ¤AzÁV ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄZÀÑ®àmÁÖUÀ
«zÁåUÀªÀÄ, ¸ÀAªÉÃzÀ, «±ÉÃµÀ ¸ÉÃvÀÄ§AzsÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
gÀÆ¦¹zÀgÀÆ ªÀÄÄSÁªÀÄÄT vÀgÀUÀw ¥ÀæQæAiÉÄUÉ EªÉ¯Áè ¸ÀªÀiÁAvÀgÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è.
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ PÀ°PÁ ZÉÃvÀjPÉ G¥ÀPÀæªÀÄªÀÅ ªÉÊeÁÕ¤PÀ vÀ¼ÀºÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ²±ÀÄ PÉÃA¢ævÀ
ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹ ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ «£ÀÆvÀ£À
¥ÀæAiÀÄvÀß. ¸Àj¸ÀÄªÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆtðªÁV £ÀqÉAiÀÄzÉÃ, ªÀÄPÀÌ¼À°è GAmÁVgÀÄªÀ
PÀ°PÁ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjzÀÆV¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁVAiÉÄÃ gÀÆ¦¹zÀ G¥ÀPÀæªÀÄ. F PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ªÀµÀðzÀªÀgÉUÉ
gÁdåzÁzÀåAvÀ C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¹ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÁ £ÀµÀÖªÀ£ÀÄß vÁªÉ®ègÀÆ vÀÄA©PÉÆqÀÄwÛÃj JAzÀÄ D²¸ÀÄvÉÛÃ£É.
G¥ÀPÀæªÀÄzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj C£ÀÄµÁ×£ÀPÁÌV J¯Áè ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ ¸ÀQæAiÀÄªÁV vÉÆqÀV¹PÉÆ¼ÀÄî«gÉAzÀÄ
£ÀA©zÉÝÃ£É.
qÁ. «±Á¯ï Dgï, ¨sÁ.D.¸ÉÃ.
DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ
¸ÁªÀ ð d¤PÀ ²PÀ ë t E¯ÁSÉ

iii
DgÀA©üPÀ £ÀÄr
DwäÃAiÀÄgÉÃ,
JgÀqÄÀ ªÀµð À UÀ¼À PÁ® PÉÆÃ«qï-19gÀ PÁgÀt¢AzÀ O¥ÀZÁjPÀ vÀgU À wÀ UÀ¼ÄÀ ¤jÃPÉA ë iÀÄAvÉ
£ÀqAÉ iÀÄzÉ ªÀÄPÀÌ¼° À è PÀ°PÁ £ÀµÖÀ GAmÁVgÀÄªÀÅzÀÄ ±ÉÆÃZÀ¤ÃAiÀÄ. EzÀjAzÁV PÀ°PÁ CAvÀg,À
¸ÁªÀiÁfPÀ ºÁUÀÆ ¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ KgÀÄ¥ÉÃgÀÄUÀ¼Æ À GAmÁVªÉ. F J®è CqÉvq À U
É ¼À £À ÄÀ ß ¤ªÁj¹,
PÀ°PÁ ¤gÀAvÀgv À AÉ iÀÄ£ÀÄß PÁAiÀÄÄÝPÆ É ¼À®î Ä 2022-23£ÉÃ ±ÉÊPÀt ë PÂ À ªÀµðÀ zÀ°è PÀ°PÁ ZÉÃvÀjPÉ
G¥ÀPª æÀ ÄÀ ªÀ£ÄÀ ß C£ÀÄµÁ×£U À Æ
É ½¸À¯ÁUÀÄwÛz.É ¥Àw æ AiÉÆ§â «zÁåyðAiÀÄÄ §Ä£Á¢ ¸ÁPÀg ë vÀ É ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀASÁåeÁÕ£ª À £ À ÄÀ ß ¸Á¢ü¸ÄÀ ªÀÅzÀÄ ¥Àx æ ª
À ÄÀ DzÀåvAÉ iÀiÁVgÀÄvÀz Û .É J¯Áè PÀ°PÉUÉ ªÀÄÆ®¨sÆ À vÀªÁV
§Ä£Á¢ ¸ÁPÀg ë v À É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÁåeÁÕ£À CvÀåUv À åÀ . DzÀÝjAzÀ DAiÀiÁ vÀgU À wÀ AiÀÄ ¤¢ðµÀÖ PÀ°PÁ
¥s®
À UÀ¼Æ É A¢UÉ §Ä£Á¢ ¸ÁPÀg ë v
À É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÁåeÁÕ£z À À PÀ°PÁ ZÀlÄªÀnPÉU¼ À £À ÄÀ ß CAvÀUð À vÀUÆ É ½¹
PÀ°PÁ ZÉÃvÀjPÉ G¥ÀPª æÀ ÄÀ ªÀ£ÄÀ ß gÀÆ¦¸À¯ÁVzÉ. E°è ¤ÃrgÀÄªÀ PÀ°PÁ ºÁ¼ÉU¼ À £À ÄÀ ß vÁªÀÅ §¼À¹PÉÆAqÀÄ ªÀÄPÀÌ¼° À è §Ä£Á¢
PÀ°PÁ eÁÕ£ª À £ À ÄÀ ß C£ÀÄPÀÆ°¸ÀÄ«j ºÁUÀÆ PÀ°PÁ CAvÀgª À £À ÄÀ ß ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄ«j JAzÀÄ D²¸ÀÄvÉÃÛ £É. EzÀ£ÄÀ ß ±Á¯ÁzsÁjvÀªÁV
ªÀiË¯ÁåAPÀ£À ªÀiÁqÀÄvÁÛ ¤UÀ¢vÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjPÀ®£ à É UÀ½PÉUÉ ¥ÁæªiÀ ÁtÂPÀ ¥ÀAæ iÀÄvÀß ªÀiÁqÀÄwÛÃj JAzÀÄ £ÀA©gÀÄvÉÃÛ £É.
vÀªÄÉ ä®g è À ¨ÉA§®¢AzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj C£ÀÄµÁ×£À ¸ÁzsåÀ . F ¤nÖ£° À è J®èjUÀÆ AiÀÄ±À¸£ ìÀ ÄÀ ß ºÁgÉÊ¸ÀÄvÉÃÛ £É.
²æÃªÀÄw ¥À®è« DPÀÄgÁw, (¨sÁ.D.¸ÉÃ)
gÁdå AiÉÆÃd£Á ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ,
¸ÀªÀÄUÀæ ²PÀët PÀ£ÁðlPÀ
¥Áæ¸ÁÛ«PÀ £ÀÄr
DwäÃAiÀÄgÉÃ,
ºÉÆ¸À ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ D±ÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw-2020gÀ
C£ÀÄµÁÖ£À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉëÃvÀæzÀ°è£À §zÀ¯ÁªÀuÉUÉ £ÁªÉ®ègÀÆ vÉgÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃQzÉ.
CzÀgÀ eÉÆvÉUÉ PÉÆÃ«qï ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è GAmÁzÀ ªÀåwjPÀÛ ¥ÀjuÁªÀÄªÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀÄªÀ
ºÉÆuÉUÁjPÉ ªÀÄºÀvÀÛ÷ézÁÝVzÉ. PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è §ºÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
§¼À¹PÉÆAqÀÄ «zÁåUÀªÀÄ, ¸ÀAªÉÃzÀzÀAvÀºÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ G¥ÀPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁrzÀ
¥ÀæAiÀÄvÀÀßUÀ¼À £ÀqÀÄªÉAiÀÄÆ «zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ PÀ°PÁ CAvÀgÀ GAmÁVgÀÄªÀÅzÀÄ
ªÁ¸ÀÛªÀzÀ ¸ÀAUÀw. PÀ°PÁ £ÀµÀÖ, PÀ°PÁ CAvÀgÀ ¥ÀÆgÉÊ¸ÀÄªÀ AiÉÆÃd£ÉAiÉÄÃ ‘PÀ°PÁ ZÉÃvÀjPÉ’
G¥ÀPÀæªÀÄ. F ¸ÀAzÀ¨sÉÆÃðavÀ G¥ÀPÀæªÀÄzÀ°è F ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðzÀ°è §Ä£Á¢ ¸ÁPÀëgÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀASÁåeÁÕ£À ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ, »A¢£À JgÀqÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðUÀ¼À
DAiÀÄÝ PÀ°PÁ ¥sÀ®UÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥Àæ¸ÀPÀÛ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðzÀ°è PÀ°AiÀÄ¯ÉÃ¨ÉÃPÁzÀ CvÀåUÀvÀå PÀ°PÁ ¥sÀ®UÀ¼À£ÀÄß J¯Áè ªÀÄPÀÌ¼À°è
¸Á¢ü¸ÀÄªÀ UÀÄjAiÀÄ£ÀÄß ElÄÖPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. F ¸ÁzsÀ£ÉUÁV PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ‘²PÀëPÀgÀ PÉÊ¦r’
ªÀÄvÀÄÛ ²±ÀÄPÉÃA¢ævÀ PÀ°PÁ ¥ÀÆgÀPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ «zÁåyðUÀ¼À ‘PÀ°PÁ ºÁ¼É’UÀ¼À ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ JA§ JgÀqÀÄ
¸Á»vÀåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÈf¸À¯ÁVzÉ. F PÀ°PÁ ºÁ¼ÉUÀ¼À°è «zÁåyðUÀ¼ÀÄ PÀ°AiÀÄ¯ÉÃ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÁªÀÄxÀåð, ¥ÀjPÀ®à£É ªÀÄvÀÄÛ
PÀ°PÁ¥sÀ®UÀ¼À£ÀÄß PÉÃA¢æÃPÀj¹zÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÁ £ÀµÀÖªÀ£ÀÄß ¸ÀjzÀÆV¸À®Ä J¯Áè ¨sÁVÃzÁgÀgÀÄ
¸ÀQæAiÀÄªÁV vÉÆqÀV¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁV F ªÀÄÆ®PÀ «£ÀAw¸ÀÄvÉÛÃ£É. F PÁAiÀiÁð©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀ E¯ÁSÁ
«ÄvÀægÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CfÃA ¥ÉæÃªÀiïfÃ ¥sËAqÉÃ±À£ï EªÀjUÉ C©ü£ÀAzÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸À°è¸ÀÄvÉÛÃ£É.
±ÀÄ¨sª
À ÁUÀ°.
²æÃªÀÄw ¸ÀÄªÀÄAUÀ® «
¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ
gÁdå ²PÀët ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ
vÀgÀ¨ÉÃw E¯ÁSÉ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
iv
¥ÀjPÀ®à£É & ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À
qÁ. J¸ï ¸É®é PÀÄªÀiÁgï, ¨sÁ.D.¸ÉÃ qÁ. «±Á¯ï Dgï, ¨sÁ.D.¸ÉÃ

ªÀiÁ£Àå ¥ÀæzsÁ£À PÁAiÀÄðzÀ²ðUÀ¼ÀÄ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ
¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀët E¯ÁSÉ ¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀët E¯ÁSÉ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
²æÃªÀÄw ¥À®è« DPÀÄgÁw, ¨sÁ.D.¸ÉÃ ²æÃªÀÄw ¸ÀÄªÀÄAUÀ® «

ªÀiÁ£Àå gÁdå AiÉÆÃd£Á ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ
¸ÀªÀÄUÀæ ²PÀët PÀ£ÁðlPÀ r.J¸ï.E.Dgï.n
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸Á»vÀå gÀZÀ£Á vÀAqÀ

f¯Áè ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ, zÁªÀtUÉgÉ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è
²æÃªÀÄw ¸ÀÄzsÁ.ºÉZï.Dgï. ²æÃªÀÄw jÃ£Á.J£ï.JA. ²æÃªÀÄw ¨sÀªÁ¤. PÉ. JA.
¸ÀºÀ²PÀëQ ¸ÀºÀ²PÀëQ ¸ÀºÀ²PÀëQ
PÀ£ÁðlPÀ ¥À©èPï ¸ÀÆÌ¯ï ¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É ¸ÀPÁðj GzÀÄð ¥ËæqsÀ±Á¯É
§¤ßPÉÆÃqÀÄ UÀÄvÀÆÛgÀÄ ºÉÆ¸ÀÆgÀÄ
ºÀjºÀgÀ vÁ®ÆèPÀÄ ºÀjºÀgÀ vÁ®ÆèPÀÄ ZÀ£ÀßVj vÁ®ÆèèPÀÄ
zÁªÀtUÉgÉ f¯Éè zÁªÀtUÉgÉ f¯Éè zÁªÀtUÉgÉ f¯Éè
CfÃA ¥ÉæÃªÀiïf ¥sËAqÉÃµÀ£ï vÀAqÀ
¸Á»vÀå ¥Àj²Ã®£Á vÀAqÀ
²æÃ ªÉÃzÀªÀÄÆwð. ¹. ²æÃ gÁWÀªÉÃAzÀæ. n.PÉ.

»jAiÀÄ G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ »jAiÀÄ G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ
f¯Áè ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ f¯Áè ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜ
vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ. PÉÆÃ¯ÁgÀ
¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ:
E.«.f. «¨sÁUÀ, r.J¸ï.E.Dgï.n
v
¥Àj«r
PÀ°PÁ¥sÀ®UÀ¼ÀÄ - 9£ÉÃ vÀgÀUÀw
(7 ªÀÄvÀÄÛ 8£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀÄÄRå PÀ°PÁ¥sÀ®UÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀAvÉ)
PÀ.æ ¥ÀÄlUÀ¼À
«μÀAiÀÄ PÀ°PÁ¥sÀ®UÀ¼ÀÄ
¸ÀA. ¸ÀASÉå
1 ¸ÀASÁå¥ÀzÞÀ wAiÀÄ J¯Áè UÀtUÀ¼À ªÉÄÃ°£À UÀtÂvÀ QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 1-20
2 ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 21-26
¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ 𝑝 27-28
3 ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß gÀÆ¥Àz°
À è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
𝑞
4 ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À ªÉÄÃ°£À UÀtv Â À QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÉ£ÀÄ. 29-33
5 gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÄÀ ß £É£¦ À ¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÄÀ . 34-42
AiÀÄÆQèqï£À gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£A É iÀÄ°è ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞUÀ¼ÀÄ, DzsÁgÀ 43-46
6
¥ÀæweÉÕUÀ¼À£ÄÀ ß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
wæ¨ÄsÀ dzÀ «zsU À ¼
À ÀÄ, UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À£ÀÄß 47-57
7
gÉÃSÁUÀtÂvÀ PÀ°AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
8 ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ «zsU À ¼
À À UÀÄt ®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß w½AiÀÄÄªÉ£ÄÀ ºÁUÀÆ ¯ÉQÌ¸ÀÄªÉ£ÀÄ. 58-61
9 ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ UÀÄt ®PÀët §¼À¹ ¯ÉPÌÀ ªÀiÁqÀÄªÉ£ÄÀ . 62-63
10 zÀvÛÀ C¼ÀvA É iÀÄ gÉÃSÁRAqÀ ºÁUÀÆ PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 64-66
11 zÀvÛÀ C¼ÀvU É É C£ÀÄUÀÄtªÁV wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À£ÄÀ ß gÀa¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 67-70
©ÃdUÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ® QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß 71-80
12
£É£¦À ¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÄÀ .
¤zÉÃð±ÁAPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ ©AzÀÄUÀ¼À 81-85
13
¸ÁÜ£À w½AiÀÄÄªÉ£ÄÀ .
©ÃdUÀtÂvÀ
14 JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 86-92
15 ¨ÉÊfPÀ ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß C£Àé¬Ä¹ ¯ÉPÌÀ UÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 93-99
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼À «zsÀ, ªÀiË®å, rVæ, ±ÀÆ£ÀåvÉU¼ À À£ÄÀ ß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ. ±ÉÃµÀ 100-103
16
¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ C¥Àªv À Àð£À ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß C£Àé¬Ä¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
17 ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtðUÀ¼À£ÄÀ ß £É£¦ À ¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÄÀ . 104-114
WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ªÀÄvÀÄÛ 115-129
PÉëÃvÀæUÀtÂvÀ
18 WÀ£¥ À ®
sÀ UÀ¼À ¸ÀÆvÀæ §¼À¹ ¤vÀå fÃªÀ£z À À ¸À¤ßªÉÃ±ÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß
PÀ°AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
19 zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ¥r À ¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 130-133
20 zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ jÃwAiÀÄ £ÀPÉëUÀ¼À°è ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÉ£ÄÀ . 134-138
21 ¸ÀAUÀæºÀuÉ CªÀVÃðPÀÈvÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ ªÀiÁ£ÀPU À ¼
À À£ÄÀ ß ¯ÉQÌ¸ÄÀ ªÉ£ÀÄ. 139-141
22 ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÄÀ ß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ. 142-147
1
PÀ°PÁ ¥sÀ®-01 ¸ÀASÁå¥ÀzÀÞwAiÀÄJ¯Áè UÀtUÀ¼À ªÉÄÃ°£À UÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
»£Àß¯É ªÀiÁ»w:
FUÁUÀ¯ÉÃ »A¢£À vÀgÀUw À UÀ¼À°è UÀtÂvz
À À ªÀÄÆ® QæAiÉÄUÀ¼ÁzÀ ¸ÀAPÀ®£À, ªÀåªÀP®
À £À, UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÁUÁPÁgÀª£À ÀÄß PÀ°wgÀÄªÉªÅÀ . ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À CxÀð, CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß §¼À¹ ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁqÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨ÀsðUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ UÀ¼ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ PÉ®ªÀÅ ZÀlÄªÀnPÉU¼ À À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. D ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä
ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß ¸Àäj¸ÉÆÃt. ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À£ÄÀ ß ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ¤ªÀÄUÉ C£ÀÄªÀiÁ£ÀU¼À ÀÄ, ¥Àæ±ßÉ UÀ¼ÀÄ EzÀÝgÉ
²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹ PÁAiÀÄðºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛj¹.
PÀ°PÁºÁ¼É-01
1.1: ªÀÄÄA¢£À PÉÆÃµÀ×PÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ©r¸À®Ä AiÀiÁªÀ ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß
(¸ÀAPÀ®£À, ªÀåªÀPÀ®£À, UÀÄuÁPÁgÀ, ¨sÁUÁPÁgÀ) G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ PÁgÀtªÀ£ÀÄß PÉÆr.
PÀ.æ ¸ÀAPÀ®£À/ªÀåªÀPÀ®£À
¤vÀåfÃªÀ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ ¥ÀjºÁgÀ
¸ÀA. UÀÄuÁPÁgÀ/¨sÁUÁPÁgÀ
M§â ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ªÁå¥ÁjAiÀÄÄ 28,914 ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß
ªÉÆzÀ®£ÉÃ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ¥Àæz± À Àð£ÀzÀ°è ªÀÄvÀÄÛ 18,894
1 ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀ£ÉÃ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ¥Àæz± À Àð£ÀzÀ°è
ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É. JgÀqÀÄ¥Àæz± À Àð£ÀU¼À °
À è
ªÁå¥ÁjAiÀÄÄ ªÀiÁgÁl ªÀiÁrzÀ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼À MlÄÖ
¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ°è, 8400 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ 28

¸Á®ÄUÀ¼À°è MAzÀÄ DrmÉÆÃjAiÀÄA£À°è
2
PÀÄ½wzÀÝgÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ ¥Àæw ¸Á°£À°è PÀÄ½vÀ
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
¦æAiÀiÁ¼ÀÄ vÀ£ßÀ ºÀqV

À £À ªÁå¥ÁgÀPÆ
É ÌÃ¸ÀÌg,À MAzÀÄ
zÉÆqÀØ zÉÆÃtÂAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ 39,80,000PÉÌ
3 PÉÆAqÀÄPÉÆAqÀ¼ÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ CªÀ¼ÀÄ VAT
vÉjUÉAiÀÄ£ÀÄß 10% ¸ÉÃj¹ JµÀÄÖ ºÀtªÀ£ÄÀ ß
¥ÁªÀw¸À¨ÉÃPÀÄ?
MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ°è 16746 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÀÄ.

4 ¥Àæw «zÁåyð ±Á¯Á ªÁ¶ðPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ PÉÌ
₹160 UÀ¼À£ÄÀ ß ¥ÁªÀw¹zÀgÉ MlÄÖ ºÀt JµÀÄÖ?
M§â gÉÊvÀ£ÄÀ PÀ¼ÉzÀ ªÀµð À 40,462 vÉAV£À

PÁ¬ÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ£ßÀ vÉÆÃl¢AzÀ ¥Àqz É À£ÄÀ . F
5 ªÀµð
À 52,384 vÉAV£ÀPÁ¬ÄUÀ¼À£ÄÀ ß ¥Àqz É À£ÄÀ .
CªÀ£ÀÄ PÀ¼ÉzÀ ªÀµð À QÌAvÀ JµÀÄÖ ºÉZÀÄÑ
vÉAV£ÀPÁ¬ÄUÀ¼À£ÄÀ ß ¥Àq¢
É zÁÝ£É?
2
1.2 : ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀj
Û ¹
1. 236954 − ________________ = 132641
2. 235935 + ____________ = 952778
3. ªÀÄÄA¢£À ¯ÉPÌÀ zÀ ¥Àæw ºÀAvÀUÀ½UÉ PÁgÀtªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
4. ¨sÁUÁPÁgÀzÀ ¯ÉPÌÀ zÀ GvÀÛgÀ vÀ¥ÁàVzÉ. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è J°è vÀ¥ÁàVzÉ JAzÀÄ ¥ÀvÛÉºÀaÑ vÀ¥ÁàVgÀÄªÀÅzÀPÌÉ
PÁgÀtªÀ£ÄÀ ß §gÉ¬Äj
5. ¥Àæw ºÀAvÀPÌÉ PÁgÀtªÀ£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.
6. UÀÄuÁPÁgÀzÀ DzÀ±Àð gÀÆ¥Àz° À è 2307 ªÀÄvÀÄÛ 36 £ÀÄß UÀÄtÂ¸À¯ÁVzÉ. F DzÀ±ð

À gÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è ©lÖ
¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¸ÀASÉåUÀ½AzÀ vÀÄA©j.
3
7. ªÀÄ¯ÉèÃ£Àº½
À îAiÀÄ ¥ÀæwÃ ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è ¥Àæw ¢£À CAzÁdÄ 924 °Ãlgï ¤ÃgÀ£ÄÀ ß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛgÉ JAzÀÄ ¸Àªð
É
ªÀÄÆ®PÀ w½zÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. F ºÀ½îAiÀÄ°è 67 ªÀÄ£ÉUÀ½ªÉ, ºÁUÁzÀgÉ ErÃ ºÀ½îUÉ ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀ®Ä
¥Àæw¢£À PÀ¤µÀ× JµÀÄÖ °Ãlgï ¤ÃgÀ£ÄÀ ß ¸ÀAUÀæ»¹lÄÖPÉÆ¼Àî¨ÃÉ PÀÄ JAzÀÄ w½¹.
8. AiÉÆÃa¹ §gÉ¬Äj:
²PÀëPÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ¥ÀqÉzÄÀ eÉÆvÉUÁgÀgÆ

É A¢UÉ ªÀÄvÀÛµÀÄÖ UÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
À À
C¨sÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ½î
PÀ°PÁºÁ¼É-02
©ü£ÀßgÁ²UÀ¼ÀÄ
1.3: ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀAvÉ ©ü£ÀßgÁ²UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¢£À¤vÀå fÃªÀ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj
PÀæ.¸ÀA ¢£À¤vÀå fÃªÀ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ
01 ªÀÄ£ÉAiÀÄ°èèCªÀÄä£ÀÄ ªÀiÁrzÀ 3 ZÀ¥ÁwUÀ¼À£ÀÄß 5 d£ÀPÌÉ ºÀAa w£ÀÄßªÀÅzÀÄ.
02 £À£ßÀ ºÀwÛgÀ PÁ®Ä ¨sÁUÀzÀ ©¸ÀÌvÀÄÛ EzÉ

5 4 1
03 UÉÆÃqÉUÉ ¨sÁUÀzÀ ÀµÄÀ Ö PÉA¥ÀÄ §tÚª£ À ÀÄß, ¨sÁUÀÀzÀ°è ºÀ¹gÀÄ §tÚª£
À ÀÄß ºÁUÀÄ ¨sÁUÀÀPÌÉ ¤Ã°
10 10 10
§tÚª£À ÀÄß ºÁPÀ¨ÃÉ PÀÄ J£ÀÄßªÀ ¸ÀAzÀ¨Àðs
04
05
4
1.4: ªÀÄÄA¢£À avÀæUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀj
Û ¹ ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¸ÀÄ
avÀæUÀ¼ÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ
DAiÀÄvÀzÀ°ègÀÄªÀ MlÄÖ ¨sÁUÀUÀ¼À ¸ÀASÉå: _____
§tÚ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À ¸ÀASÉå: _______
J¯Áè ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¨sÁUÀUÀ¼ÁVªÉAiÉÄÃ?
§tÚºÀZÀÑzÉÃ EgÀÄªÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ §tÚ ºÀaÑgÀÄªÀ

¨sÁUÀUÀ¼À¸ÀA§AzsÀªÀ£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ²gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ¬Äj
ªÀÈvÀÛzÀ°è §tÚ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ §tÚ ºÀZÀÑzÉÃ EgÀÄªÀ

¨sÁUÀUÀ½UÉ ©ü£ÀßgÁ² gÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß §gÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzÀåªÉÃ? PÁgÀt
PÉÆr
avÀæªÀ£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ°è ¥Àæw¤¢ü¸À§ºÀÄzÉÃ?

PÁgÀtªÉÃ£ÀÄ?
avÀæzÀ°ègÀÄªÀ ZÀ¥ÁwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ d£ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁV

ºÀAZÀ¯ÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ² gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ¬Äj
4 ZÁPÉÆ¯ÉÃlÄUÀ¼À£ÀÄß 8 d£ÀPÉÌ ºÀAa, M§âjUÉ §gÀÄªÀ

ZÁPÉÆÃ¯ÉÃlÄUÀ¼À£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ² gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ¬Äj
5
©ü£ÀßgÁ² «zsÀUÀ¼ÀÄ:-
avÀæz°
À è ªÀÄÆgÀÄ ZÀ¥ÁwUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÄÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ
ºÀAZÀ¯ÁVzÉ. MAzÀÄ ªÀÄUÀÄ«UÉ §gÀÄªÀ ZÀ¥ÁwUÀ¼À
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ©ü£ßÀ gÁ² gÀÆ¥Àz°
À è §gÉ¬Äj
F ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ «zsÀª£
À ÀÄß §gÉ¬Äj
1 8
4 , «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ£ÀÄß «Ä±Àæ ©ü£ßÀ gÁ²AiÀiÁV §gÉ¬Äj
3 5
«Ä±Àæ ©ü£ßÀ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀiÁV §gÉ¬Äj
1
¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ°è ©ü£ßÀ gÁ² £ÀÄß PÉ¼ÀUÉ ¥Àæw¤¢ü¸À¯ÁVzÉ.
2
11
£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ°è ¥Àæw¤¢ü¸À¯ÁVzÉ.
6
6
1 5
, £ÀÄß ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ°è ¥Àæw¤¢ü¹
8 13
PÀ°PÁºÁ¼É-03
1.5: ¸ÀªÀiÁ£À©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ªÀiÁr
𝟏 𝟑
=
𝟑 𝟗
2 3
ªÀÄvÀÄÛ UÉ §tÚ ºÀaÑ
4 6
CªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVzÉAiÉÄÃ?
¸ÀªÄÀ £ÁVgÀÄªÀÅzÀPÌÉ PÁgÀtªÀ£ÄÀ ß PÉÆr
avÀæz°À è ¸ÀªiÀ Á£À©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À£ÀÄß

UÀÄgÀÄw¹ CzÀ£ÄÀ ß ©ü£ßÀ gÁ² gÀÆ¥Àz° À è
§gÉ¬Äj
AiÉÆÃa¹: ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÄÀ ß ºÉÆÃ°¸ÀÄªÁUÀ, ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀP® À £À ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ®.¸Á.C. ªÀ£ÄÀ ß

vÉUz
É ÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ CªÀ±åÀ PÀvÉAiÉÄÃ£ÀÄ?
7
1.6: ¸ÀªÀÄ bÉÃzÀªÀÅ¼Àî ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£À
1 2 3
+ =
4 4 4
avÀæ £ÉÆÃr ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀiÁr
avÀæ £ÉÆÃr ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀiÁr
𝟏 𝟔 𝟏 𝟏𝟑
+ = + =
𝟕 𝟕 𝟏𝟐 𝟏𝟐
𝟑 𝟐
− =
𝟒 𝟒
¸ÀÆa¹zÀAvÉ ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À avÀæªÀ£ÄÀ ß §gÉ¬Äj 𝟓 𝟐 𝟕

+ =
𝟑 𝟑 𝟑
8
1.7: ÇÀªÀÄ bÉÃzÀªÀÅ¼Àî ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£À
©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¥ÀQæ æAiÉÄUÀ¼ÀÄ ¥Àæw ºÀAvÀPÉÌ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj
ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ
3 2
+
5 15
3 15 2 5
¸ÀAPÀ®£À ➔ ( ) +
5 15
( )
15 5
45 10
➔ +
75 75
55
➔
75
4 2
−
5 3
4 5 2 3
ªÀåªÀP®
À £À ➔ [ ]− [ ]
3 5 5 3
20 6
➔[ ]−[ ]
15 15
14
➔
15
2 12
x
3 7
2 X 12 24
UÀÄuÁPÁgÀ ➔ =
3X7 21
24 ÷ 3 8
➔ =
21 ÷ 3 7
¨sÁUÁPÁgÀ 3 2
÷
7 3
3 3
➔ ×
7 2
9
➔
14
9
1.8: PÉÆÃµÀÖPÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀAvÉ ¨sÀwðªÀiÁr
©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À
𝟑 𝟐 𝟑 𝟏 𝟓 𝟐 𝟒 𝟓
1) + 2) 2 +𝟐 3) + 4) +
𝟒 𝟑 𝟐 𝟐 𝟔 𝟑 𝟕 𝟖
©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À ªÀåªÀP®

À £À
𝟏 𝟏 𝟏 𝟕 𝟒 𝟏 𝟑 𝟕
1) − 𝟏𝟏 − 𝟐 − −
𝟐 𝟓 𝟖 𝟏𝟖 𝟗 𝟔 𝟕 𝟓
©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ

2 9 𝟒 𝟒 𝟏 𝟕 4 7
3 × 𝟏 × × ×
8 10 𝟏𝟐 𝟓 𝟑 𝟖 5 8
©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ

4 4 𝟏𝟏 𝟑 𝟒 𝟐 8 9
÷ ÷ ÷ ÷
5 9 𝟗 𝟕 𝟕 𝟏𝟏 7 4
10
PÀ°PÁºÁ¼É-04
¸ÀASÁåUÀtzÀ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹
¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆtð¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß PÉ¼ÀV£À jÃw UÀtUÀ¼À°è §gÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
• ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ = N = {1, 2, 3, 4, __, __, __, ……………}
• ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ = W = {0, 1, 2, 3, 4, __, __, __, ……………}
FUÁUÀ¯ÉÃ ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉ EgÀÄªÀ ªÀåvÁå¸Àª£ À ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À
CªÀ±ÀåPÀvA
É iÀÄ£ÀÄß w½¢¢ÝÃj. FUÀ £ÁªÀÅ ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À §UÉÎ ºÉaÑ£À «µÀAiÀÄ w½AiÉÆÃt.
¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ FUÁUÀ¯ÉÃ PÀ°w¢ÝÃj. ²PÀëPÀgÆ

É A¢UÉ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À
«µÀAiÀÄªÁV ZÀað¹
1.9 : ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀj

Û ¹
1. ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À CªÀ±åÀ PÀvÉ EgÀÄªÀ ¢£À¤vÀåzÀ JgÀqÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj
À UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ + CxÀªÁ – aºÉß §gÉ¬Äj.

2. PÉ¼ÀV£À ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è£À ¸ÀASÉåU½
ºÉÃ½PÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀÆPÀÛ aºÉß §gÉ¬Äj
¸À«vÀ ₹ 300 ¨ÁåAQUÉ dªÀiÁ ªÀiÁrzÀ¼ÀÄ
gÁªÀÄÄ«UÉ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è ₹ 150 £Àµ

À ÀÖªÁ¬ÄvÀÄ
11
¨ÁåAPï¤AzÀ ₹ 500 »A¥ÀqA
É iÀÄÄªÀÅzÀÄ
¹AiÀiÁa£ï£À°è vÁ¥ÀªiÀ Á£À 00 C VAvÀ 100C PÀrªÉÄ EzÉ
¸ÀªÄÀ ÄzÀæ ªÀÄlÖQÌAvÀ 500 «ÄÃlgï ªÉÄÃ¯É ªÀÄ£É EzÉ
3. xÀªiÀ Áð«ÄÃlgï avÀæª£

À ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹
• AiÀiÁªÀ GµÀ×vÉAiÀÄ°è ¤ÃgÀÄ WÀ¤Ã¨s«
À ¸ÀÄvÀÛzÉ?
• ¸ÉÆ£Éß rVæVAvÀ 10 rVæ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ GµÀv

Ú É AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
• ¸ÉÆ£ÉßVAvÀ 100 PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ GµÀv Ú ÉAiÀÄÄ ºÉZÄÀ Ñ vÀtÚVgÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ CxÀªÁ

15 PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ GµÀv
0 Ú ÉAiÀÄÄ ºÉZÀÄÑ vÀtÚVgÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ? AiÀiÁPÉ?
4. -20 zÉÆqÀØzÉÆÃ CxÀªÁ -35 zÉÆqÀØzÉÆÃ AiÉÆÃa¹. ¤ªÀÄä AiÉÆÃZÀ£U

É É PÁgÀtªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
5. PÉ¼ÀV£À ¸ÀASÉåU¼
À À°è ¥ÀÆuÁðAPÀU½
À UÉ ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß ºÁQ.
1 7
8, , -7, 0, , -256, 1000, 1, -9
5 19
6. ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹
7. -5 ªÀÄvÀÄÛ -10 ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØ ¥ÀÆtð¸ÀASÉå AiÀiÁªÀÅzÀÄ? ¤£Àß GvÀÛgÀPÌÉ PÁgÀt PÉÆr.
8. F PÉ¼ÀV£À ¸À¤ßªÉÃ±ÀU½ À UÉ ¸ÀASÉåU¼

À À£ÄÀ ß G¥ÀAiÉÆÃV¹ GvÀÛj¹. ¸ÀÆZÀ£U É ¼
À ÀÄ: zs£
À ÁvÀäPÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §®UÀqÉ
NqÀÄªÀÅzÀPÆ À Ì ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÄÀ AiÀÄPÀÆÌ ºÁUÀÄ IÄtaºÉßUÀ¼À£ÄÀ ß JqÀUÀqÉ NqÀÄªÀÅzÀPÆ À Ì ªÀÄvÀÄÛ »A¢£À
¸ÀªÄÀ AiÀÄPÉÌ §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ. (¸ÀASÁå gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ)
• ¸ÀÄeÁvÁ¼ÀÄ 5 ¸ÉPA
É qï §®PÉÌ NrzÀgÉ ¸ÉÆ£ÉßAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÄvÁÛ¼É ºÁUÀÄ EzÉÃ jÃw CªÀ¼ÀÄ 15 ¸ÉPÉAqï
NrzÀgÉ J°ègÀÄvÁÛ¼É?
• ¸ËgÀ§£ÀÄ vÀ£ßÀ NlªÀ£ÀÄß JqÀUÀqU É ÉÀ ¸ÉÆ£Éß¬ÄAzÀ ¥ÁægA

À ©ü¹, 6 ¸ÉPA É qÀÄUÀ¼À°è 6 «ÄÃlgï
zÀÆgÀzÀ°ègÀÄvÁÛ£É. ºÁUÁzÀgÉ EzÉÃ jÃw NrzÀgÉ, CªÀ£ÀÄ 20 ¸ÉPAÉ qïUÀ¼À £ÀAvÀgÀ J°ègÀÄvÁÛ£É?
12
• F PÉ¼ÀV£À avÀæªÅÀ §ºÀÄªÀÄºÀr PÀlÖqÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ°ègÀÄªÀ J°ªÉÃlgï£ÀzÁÝVzÉ. J°ªÉÃlgïUÀ¼ÀÄ ¤AvÀ
¸ÀÜ¼ÀzÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß SÁ° EgÀÄªÀ eÁUÀzÀ°è §gÉ¬Äj.
J°ªÉÃlgïUÀ¼ÀÄ
J°ªÉÃlgï ¤AvÀ
CAvÀ¸ÀÄÛ
9. F PÉ¼ÀV£À avÀæz° À è J°ªÉÃlgïUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀÜ¼À¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀÜ¼ÀPÌÉ ZÀ°¸ÀÄwÛzÉ. D ZÀ®£ÉAiÀÄÄ MAzÀ£É
CAvÀ¹Û¤AzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÀÄÛ PÉ¼ÀUÉNqÁqÀÄwÛzÉ. CzÀgÀ ZÀ®£ÉAiÀÄ£ÀÄß, GQÛU¼ À À£ÄÀ ß ªÀÄvÀÄÛ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
J°ªÉÃlgïUÀ¼ÀÄ
ZÀ®£É ¥ÁægÀA¨sÀ: ¥ÁægÀA¨sÀ: ¥ÁægÀA¨sÀ: ¥ÁægÀA¨sÀ:

CAvÀå: CAvÀå: CAvÀå: CAvÀå:
GQÛ 2+3
¨É¯É 5
1.11:¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ. F PÉ¼ÀUÉ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ
1) 4 + 5 2) (-6) + (-3)
3) 7 + (-4) 4) (- 5) + 3
13
ªÀåªÀPÀ®£À
1) 5 – 2 = 2) 5 – (-2) =
-2
2) -3 – 8 =
-8
¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÀ¼À£ÄÀ ß ©r¹.
+8 + (-9)
+12 + 6
-15 + 5
-9 - (-7)
-8 - (+7)
1.12: ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÁPÁgÀ
¸ÀÆZÀ£É:-
• ¸ÀeÁwÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ zs£
À À ¥ÀÆuÁðAPÀªÁVgÀÄvÀz
Û É.
• ¸ÀeÁwÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÀ®§Þ zs£
À À ¥ÀÆuÁðAPÀªÁVgÀÄvÀz
Û É.
• «eÁwÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§Þ IÄt ¥ÀÆuÁðAPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
• «eÁwÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ¼Àî ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÀ®§Þ IÄt ¥ÀÆuÁðAPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
14
ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄt®§ÞªÀ£ÀÄß PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è vÀÄA©j:
ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ
+3 × +15=45 +20 × -30=
-8 × -7=+56 +14 × 14=
+5 × -6=-30 -8 × -7=
-7 × +4=-28 -20 ×10=
¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ: ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ PÉÆÃµÀÖPÀ vÀÄA©j
ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ

-100 ÷ +5= -20 - 48 ÷ 8 =
+81 ÷ -9= -9 90 ÷ -10 =
+75 ÷ +5= 15 +136 ÷ +4 =
-32 ÷ -2= +16 -12 ÷ -2 =
PÀ°PÁºÁ¼É-05
¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ
¢£À¤vÀå fÃªÀ£z À À°è §gÀÄªÀ ¸ÀAzÀ¨Àð
s UÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸À®Ä ¸ÀASÉåUÀ¼§À UÉÎ CjwzÉÝÃªÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀg,É ¸Áé¨sÁ«PÀ
¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ, ¥ÀÆtð¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ, ©ü£ÀßgÁ² ¸ÀASÉåU¼ À ÀÄ, ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.
• PÀvÛÀj¹zÀ MAzÀÄ¨Á¼ÉºÀtÂÚVAvÀ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ ¨Á¼ÉºÀtÄÚUÀ¼À vÀÄAqÀ£ÄÀ ß ¸ÀASÉåUÀ¼À°è ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ ¸ÀASÉå

©ü£ÀßgÁ² ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ EªÉ.
• QvÀÛ¼É ºÀtÂ£Ú À dÆå¸À£ÄÀ ß ªÀiÁqÀ®Ä QvÀÛ¼É ºÀtÂ£
Ú À gÀ¸ÀzÀ ¥ÀæªiÀ Át ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£À ¥ÀæªiÀ Át ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ
¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ C£ÀÄ¥ÁvÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ EªÉ.
• £ÀµÖÀª£
À ÀÄß CxÀªÁ 10 VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£Àª£
À ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸À®Ä ¥ÀÆuÁðAPÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ EªÉ.
3
• DzÀgÉ PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ EªÉ GzÁºÀgÀuÉUÉ, ¸ÀªÄÀ ÄzÀæ ªÀÄlÖ¢AzÀ 750 «ÄÃ zÀÆgÀªÀ£ÄÀ ß Q.«ÄÃ JAzÀÄ
4
3
¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÁUÉAiÉÄÃ ¸ÀªÄÀ ÄzÀæªÄÀ lÖQÌAvÀ 750«ÄÃ PÉ¼ÀV£À zÀÆgÀªÀ£ÄÀ ß – Q.«ÄÃ JAzÀÄ
4
3
¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÉÃ? E°è – ¸ÀASÉåAiÀÄÄ ¥ÀÆuÁðAPÀ ¸ÀASÉåAiÀÄÆ C®è, ©ü£ßÀ gÁ² ¸ÀASÉåAiÀÄÄ C®è ªÀÄvÀÄÛ
4
¥ÀÆuÁðAPÀªÇÀ C®è. ºÁUÁzÀgÉ EzÀÄ AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉå? ºËzÀÄ EzÉÃ ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ
• CAzÀgÉ, J¯ÁèjÃwAiÀÄ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß MAzÉÃ jÃwAiÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À°è ¥Àæw¤¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀgÉ CzÉÃ ¨sÁUÀ®§Þ
¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ.
¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀtzÀ°è JgÀqÄÀ ¸ÀASÉåU¼ À À£ÄÀ ß ¨sÁV¹zÁUÀ ¥ÀqA É iÀÄÄªÀ ¸ÀASÉåU¼À ÀÄ F UÀtzÀ°è ¸ÉÃgÀzÉÃ
EzÀÄÝzÀjAzÀ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÉÃj¹ ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀtªÀ£ÄÀ ß gÀÆ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. D ¸ÀASÉåU¼ À À°è
¥ÀÆtð¨sÁUÀªÁUÀÄªÀ ºÁUÀÆ DªÀvÀðUÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀASÉåU¼ À À£ÄÀ ß ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀt JAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆtðªÁV
15
¨sÁUÀªÁUÀzÀ DªÀvð À UÉÆ¼ÀîzÀ ¸ÀASÉåU¼À À£ÄÀ ß C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀt JAzÀÄ «AUÀr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. J¯Áè «zsÀzÀ
¸ÀASÉåU¼ À À£ÄÀ ß ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåU¼À À UÀt JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹,
• F ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ, CzÀÄ -1 jAzÀ 0 £ÀAvÀgÀ 1 gÀªg À U

É É §gÉ¢zÉ. ªÀÄvÀÄÛ 0
¬ÄAzÀ 1 gÀªÀgÉUÉ 24 ¨sÁUÀU¼
À ÁVªÉ ªÀÄvÀÄÛ 0 ¬ÄAzÀ -1 gÀªÀgÉUÉ 24 ¨sÁUÀUÀ¼ÁVªÉ.
17 17
• − ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ PÁt§ºÀÄzÀÄ. F ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ©ü£ßÀ gÁ² ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
24 24
¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ DVªÉ. ºÁUÀÄ F ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄÄ 0 ªÀÄvÀÄÛ 1 ¥ÀÆtð¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. F
J¯Áè ¸ÀASÉåU¼ À À£ÄÀ ß MAzÉÃ ¸ÀASÉåAiÀÄ jÃwAiÀÄ°è ¥Àæw¤¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ JAzÀgÉ CzÉÃ ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ
AiÉÆÃa¹ : 0 ¬ÄAzÀ 1 gÀªÀgÉUÉ CxÀªÁ 0 ¬ÄAzÀ -1 gÀªÀgÉUÉ E£ÀÆß AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ

jÃwAiÀÄ ¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ §gÀ§ºÀÄzÀÄ?
¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ:
𝒑
p ªÀÄvÀÄÛ q (q ≠ 0) UÀ¼ÀÄ ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÁVgÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆ¥Àz°
À è ªÀåPÀÛ¥Àr¸À§ºÀÄzÁzÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
𝒒
¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉå J£ÀÄßªÀgÀÄ.
J¯Áè ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåU¼

À ÀÄ, ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ, ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼
À ÁVªÉ.
1.13: ªÀÄÄA¢£ÀÀ ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ°è SÁ° ©lÖ eÁUÀzÀ°è ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1)
2)
16
PÀ°PÁºÁ¼É-06
¸ÀASÁå¥ÀzÀÝwAiÀÄ ««zsÀ UÀtUÀ¼À UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ

1.14: ¸ÀASÁåUÀtzÀ°è ««zsÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjÃQë¹:
1. DªÀÈvÀ UÀÄt :- AiÀiÁªÀÅzÉÃ UÀtzÀ°ègÀÄªÀ J¯Áè ¸ÀASÉåU½

À UÉ ¸ÀAPÀ®£À, ªÀåªÀP®
À £À, UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÁPÁgÀ
QæAiÉÄUÀ¼À£ÄÀ ß ªÀiÁrzÁUÀ §gÀÄªÀ ¸ÀASÉå CzÉÃ UÀtzÀ ¸ÀASÉå DVzÀÝgÉ, D UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É D QæAiÉÄAiÀÄÄ DªÀÈvÀ UÀÄt
ºÉÆA¢zÉ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
GzÁ:-
1) ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÁå UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀAPÀ®£À QæAiÉÄ DªÀÈvÀªÁVzÉ. 2+3=5
2) ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÁå UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀåªÀP®

À £ÀÀ QæAiÉÄ DªÀÈvÀªÁV®è. 7-9 =-2
3 2 5
3) ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀAPÀ®£À QæAiÉÄ DªÀÈvÀªÁVzÉ + =
8 8 8
¥ÀjÃQë¹:
1) ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀAPÀ®£À QæAiÉÄ DªÀÈvÀªÁVzÉ.
2) ¥ÀÆtð¸ÀASÉåU¼
À À UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀåªÀP®
À £ÀÀ QæAiÉÄ DªÀÈvÀªÁV®è.
3) ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀåªÀP®

À £ÀÀ QæAiÉÄ DªÀÈvÀªÁVzÉ.
2. ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt (¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀ)

¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt: 9£ÉÃ vÀgU À AiÀÄ°è a ªÀÄvÀÄÛ b JA§ JgÀqÀÄ «¨sÁUÀUÀ½ªÉ. a «¨sÁUÀPÉÌ b «¨sÁUÀ ¸ÉÃj¹zÀgÉ
À w
a+b ºÁUÉAiÉÄÃ b «¨sÁUÀPÉÌ a «¨sÁUÀ ¸ÉÃj¹zÀgÉ b+a JgÀqÀÆ «¨sÁUÀUÀ¼ÁzÀgÀÆ MAzÉÃ vÀgU À w
À 9£ÀÄß
ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ. a+b = b+a
a + b = b + a a × b = b × a
1) 5 + 8 = 8 + 5 1) 16 × 5 = 5 × 16
2) -9 + 4 = 4 + (-9) 2) -20 × 7 = 7 × -20
2) + = + 3) × = ×
2 3 3 2 2 3 3 2
5 8 8 5 5 8 8 5
4) 0.5 +2.5 = 2.5 + 0.5 4) 1.5 × 2.0 = 2.0 × 1.5
1. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀzÀ°è ¥ÀjªÀvð À ¤ÃAiÀÄ UÀÄt ºÉÆA¢ªÉAiÉÄÃ ¥ÀjÃQë¹:
10, 8 ̶ 11, 7
5 1 0.9, 1.4
,
8 5
17
3. ¸ÀºÀªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt (¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀ)
a,b,c ªÀÄÆgÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ ±Á¯ÉAiÀÄ°èzÀÝgÉ a+(b+c) CAzÀgÉ J¯Áè «¨sÁUÀU¼
À À£ÄÀ ß ¸ÉÃj¹zÀgÉ CzÉÃ ±Á¯ÉAiÀÄ
«zÁåyðUÀ¼ÉÃ DUÀÄvÁÛgÉ, ºÁUÉAiÉÄÃ (a+b) £ÀÄß c UÉ ¸ÉÃj¹zÀgÉ (a+b)+c CzÉÃ ±Á¯ÉAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÉÃ DUÀÄvÁÛg.É
∴ a + (b + c) = (a + b) + c
EzÉÃ jÃw, a× (b×c) = a × bc = abc ªÀÄvÀÄÛ (a×b) × c = ab×c = abc
a + (b + c) = (a + b) + c a × (b × c) = (a × b) × c
3 + (5 + 8) = (3 + 5) + 8 8 × (12 × 7) = (8 × 12) × 7
̶ 9 + (+3 + 10) = (-9 + 3) + 10 ̶ 10 × (8 × 5) = (-10 × 8) × 5
) = (9 +
2 1 4 2 1 1 3 1
+ + =
4 1 3
(5 + 6 5
) ×(
8
+ 3
) (5 + 8
)× 1
9 6 5 3
0.3 + (0.8 + 1.2) = (0.3 + 0.8) + 1.2 0.5 × (0.9 × 1.5) = (0.5 × 0.9) × 1.5
F PÉ¼ÀV£À ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀªv

À Àð¤ÃAiÀÄ UÀÄt ºÉÆA¢ªÉAiÉÄÃ ¥ÀjÃQë¹:
11, 8, 5 -12, 4, 7
2 1 3 0.6, 1.6, 2.2

, ,
7 10 5
4. C£À£ÀåvÁA±ÀUÀÄt
zÀvÛÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄßE£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ PÀÆrzÁUÀ §gÀÄªÀ ªÉÆvÀÛ zÀvÛÀ ¸ÀASÉå §AzÀgÉ D E£ÉÆßAzÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£åÀ vÁA±À J£ÀÄßªÀgÀÄ. 2 + 0 = 0 + 2 = 2
zÀvÛÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ UÀÄtÂ¹zÁUÀ §gÀÄªÀ UÀÄt®§Þ zÀvÛÀ ¸ÀASÉå DzÀgÉ D E£ÉÆßAzÀÄ
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£åÀ vÁA±À J£ÀÄßªÀgÀÄ. 3×1 = 1×3 = 3
a + 0 = 0 + a = a a × 1 = 1 × a = a
25 + 0 = 0 + 25 = 25 9 × 1 = 1 × 9 = 9
̶ 15 + 0 = 0 + (-15) = -15 ̶ 5 × 1 = 1 × -5 = -5
= × 1 = 1 × =
3 3 3
+ 0 = 0 +
4 4 4
9 9 9 7 7 7
0.6 + 0 = 0 + 0.6 = 0.6 0.5 × 1 = 1 × 0.5 = 0.5
18
©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ vÀÄA©j:
18 + = 18 ̶ 9 × = -9
3
+ 0 = 0.9 × 1 =
7
5. «¯ÉÆÃªÀiÁA±À UÀÄt:
¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆÃªÀiÁA±À:
JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåU¼À À£ÄÀ ß PÀÆrzÁUÀ ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À §AzÀgÉ PÀÆrzÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß zÀvÛÀ¸ÀASÉåAiÀÄ
«¯ÉÆÃªÀiÁA±À J£ÀÄßªÀgÀÄ. 2 + (-2) = 0
6. UÀÄuÁPÁgÀzÀ «¯ÉÆÃªÀiÁA±À:
JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀÄtÂ¹zÁUÀ UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±À §AzÀgÉ UÀÄtÂ¹zÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß zÀvÛÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ
1
«¯ÉÆÃªÀiÁA±À J£ÀÄßªÀgÀÄ. 3× = 1
3
a + (‒a) = (‒a) + a = 0 a ×1 = 1× a = 1
a a
13 + (‒13) = (‒13) + 13 = 0 15 × 1 = 1 × 15 = 1
15 15
‒ 25 + (+25) = 0 ‒ 9 × 1 = 1
−9
4
+ (‒ 4 ) = 0 × =
4 5
1
5 5 5 4
0.8 + (‒ 0.8) = 0 0.12 × 1 = 1

0.12
©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ vÀÄA©j:

7 + (___) = 0 -7 ×_____ = 1 ______ + (1.2) =
0
‒ 10 + (+10) = 2 7
× = _____ 2.5 ×____ = 1
7 2
____
£Á£ÀÄ £À£Àß PÀ°PÉ (FªÀgÉUÉ PÀ°vÀzÀÝ£ÀÄß ¸Àé CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÉ)
1) F PÉ¼ÀV£À ¸ÀASÉåUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆÃªÀÄ §gÉ¬Äj.

−5
5, -16, 0.4, , 4.5
6
19
2) F PÉ¼ÀV£À ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀzÀ «¯ÉÆÃªÀÄ §gÉ¬Äj.
−1 3
8,
4
, 8
, 2.3, 0.5
3) EªÀÅ ºÉÆA¢gÀÄªÀ UÀÄt §gÉ¬Äj.

1) 4 + 3 = 3 + 4
2) 5× (6 × 9) = (5 × 6) × 9
3) 4 + 0 = 4
1
4) 8 × =1
8
2 −2
5) +( )=0
5 5
4) 2, 3, -5 ∈ Z ¸ÀASÉåU¼ À À£ÄÀ ß §¼À¹ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀ QæAiÉÄUÀ¼À°è ¸ÀASÁåUÀtzÀ ¸Àºª

À Àvð
À ¤ÃAiÀÄ UÀÄt
UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß ¥ÀjÃQë¹.
Û ÀUÀ¼ÀÄ (£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ UÀÄgÀÄvÀÄ ✓ºÁPÀÄªÉ)

ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ ¸Àg
¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
¸ÀASÉåU¼
À À ªÉÄÃ°£À ¸ÀASÁå UÀtUÀ¼À UÀtUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À
¸ÀASÁåUtÀ UÀ¼À£ÄÀ ß
ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄt®PÀët ¸ÀA§AzsÀ w½zÀÄ
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
ªÀiÁqÀÄªÉ£ÄÀ . ¥ÀjÃQë¸ÀÄªÉ£ÄÀ . ¯ÉPÀÌU¼
À À£ÄÀ ß ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
£À£Àß PÀ°PÉAiÀÄ §UÉÎ ²PÀëPÀgÀ »ªÀiÁä»w
¢£ÁAPÀ: ²PÀëPÀgÀ ¸À»
20
PÀ°PÁ ¥sÀ®-02 : ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÉ£ÀÄ
»£Àß¯É ªÀiÁ»w:
¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåU¼À ÀÄ, ¥ÀÆtð ¸ÀASÉåU¼À ÀÄ, ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼ÀÄ EªÉ¯èªÀ£ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ UÀt ¨sÁUÀ®§Þ
¸ÀASÉåU¼
À À UÀt. ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ J¯Áè ¥ÀÆuÁðAPÀU¼ À ÀÄ, ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DªÀvð À zÀ±ªÀ ÀiÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢ªÉ. C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ©ü£ßÀ gÁ² CxÀªÁ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ gÀÆ¥Àz° À è ªÀåPÀÛ¥Àr¸À¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è. EªÉgÀq£À ÀÆß
¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.
PÀ°PÁºÁ¼É-07
2.1 ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄ ÛC¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ:

√9 = 3, √25 = 5, 9 jAzÀ 25gÀ ªÀgÉUÉ J¯Áè ¸ÀASÉåUÀ½UÉ ªÀUÀðªÀÄÆ® EzÉAiÉÄÃ AiÉÆÃa¹j
√10 , √11 , √12 , √13 , √14 , √15 , √16 , √17 , √18 , √19 , √20 , √21 , √22 ,
√23 , √24 F J¯Áè ¸ÀASÉåUÀ½UÉ ªÀUÀðªÀÄÆ® EzÉAiÉÄÃ?
EªÉ¯Áè C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ.
¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ
p p
MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß (p, q  Z, q ≠0) gÀÆ¥Àz° À è MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß (p, q  Z, q ≠0) gÀÆ¥ÀzÀ°è
q q
ªÀåPÀÛ¥Àr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁzÀgÉ CzÀ£ÄÀ ß ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉå ªÀåPÀÛ¥Àr¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß C¨sÁUÀ®§Þ
J£ÀÄßªÀgÀÄ. ¸ÀASÉå J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ: 0.101001000.................,
GzÁ: 2, 2 , ‒ 3 , 4 , 2.1, √9 , 25 ,
5 12 4 π1.230018400128402213
√12
144 , , 0.09
2, 3, , 35 , ,
3√2
,
√3 17 123 0 .6
√5
Π MAzÀÄ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉå KPÉ ? JAzÀÄ ²PÀëPÀgÉÆqÀ£É ZÀað¹.

π §UÉV£À E£ÀÆß ºÉaÑ£À ªÀiÁ»w N¢ w½¬Äj.
π ¢£À JAzÀÄ DZÀj¸ÀÄvÉÃÛ ªÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß w½¬Äj.
C) EªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÁV «AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
3 √2 3√2 √12 √10 √25 3√5
, , , , , , , √12 , √81, √0.04 , √9, √27 , √25 , √7
2 5 √5 √3 √5 √16 √7
D) EªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼

À ÁV «AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
0.31, 0.12, 0.0315, 2.361, 4.1, 0.2301000200003_______, 0.151515______
0.01001000400003______ ,5.2378.
21
E) EªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼
À ÁV «AUÀr¹ §gÉ¬Äj.
3, 0, √7, √4, 3 + √2 , √5, 3√2, 1, 4, -5, 1.43, 0.0020030000100000______,
2 2
0.573573523______, 𝜋
1000., 10.,
2.2 JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.

GzÁ: 2 ªÀÄvÀÄÛ 3gÀ £ÀqÄÀ «£À 5¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
12 18
2= 6
3= 6
18 13 14 15 16 17
∴2= 12
3= gÀ £ÀqÀÄ«£À 5 ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ= , , , ,
6 6 6 6 6 6 6
4 ªÀÄvÀÄÛ 5gÀ £ÀqÄÀ «£À 5 ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.
3 ªÀÄvÀÄÛ 4 gÀ £ÀqÄÀ «£À 5 ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1
ªÀÄvÀÄÛ 2 gÀ £ÀqÀÄ«£À 5 ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
5 5
3 4
ªÀÄvÀÄÛ gÀ £ÀqÀÄ«£À 5 ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
5 5
22
PÀ°PÁºÁ¼É-08
2.3 ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ:
J¯Áè ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ MlÄÖ ¸ÉÃj GAmÁzÀ UÀtªÉÃ ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåU¼
À À UÀt
¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É √𝟐 £ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ:-(¥ÀÆgÀPÀªÁV)
“MAzÀÄ ®A§PÉÆÃ£À wæ¨sÀÄdzÀ°è «PÀtðzÀ ªÉÄÃ°£À ªÀUð
À ªÀÅ G½zÉgÀqÄÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À
ªÉÄÃ°£À ªÀUÀðUÀ¼À ªÉÆvÀÛPÉÌ ¸ÀªÄÀ £ÁVgÀÄvÀÛzÉ.”
CAzÀgÉ, OB 2 = OA2 + AB 2
= 12 + 12
= 1 + 1
𝑂𝐵 = √2
1. √3£ÀÄß ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæw¤¢ü¹j.
2. √5£ÀÄß ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæw¤¢ü¹j.
23
PÀ°PÁºÁ¼É-9
ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ zÀ±ª À ÀiÁA±À «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ¥r

À ¸ÀÄªÀÅzÀÄ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß w½¢gÀÄ«j. ºÁUÉAiÉÄÃ
CAvÀåUÆÉ ¼ÀÄîªÀ zÀ±ª À ÀiÁA±À «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀASÁågÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæw¤¢ü¸À®Ä JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåU¼ À À £ÀqÄÀ «£À
¨sÁUÀªÀ£ÄÀ ß zÀÈ²åÃPÀj¹ C£ÀÄPÀæªÄÀ ªÁV ªÀ¢ð ü ¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¥Àæw¤¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ. CAvÀåUÆ É ¼ÀîzÀ DªÀvÀð zÀ±ªÀ ÀiÁA±À
«¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É C£ÀÄPÀæªÄÀ ªÀzÀðs £Á ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæw¤¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ.
2.4 C£ÀÄPÀæªÀÄ ªÀzsÀð£Á ¥ÀæQæAiÉÄ 3.3232
• ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É 6.579 £ÀÄß zÀÈ²åÃPÀj¹j.
24
• ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É 5.37 £ÀÄß 5 zÀ±ª
À ÀiÁA±À ¸ÁÜ£U
À ½
À UÉ zÀÈ²åÃPÀj¹j.
• ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É 4.26 £ÀÄß 4 zÀ±ª

À ÀiÁA±À ¸ÁÜ£ÀUÀ½UÉ zÀÈ²åÃPÀj¹j.
25
1) 5 ªÀÄvÀÄÛ 6 gÀ £ÀqÄÀ «£À 5¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼

À À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.
2) √6 £ÀÄß ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥Àæw¤¢ü¹j.
Û ÀUÀ¼ÀÄ [£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ ✓UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÉ]

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV
¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæwAiÉÆAzÀÆ CA±ÀUÀ½UÉ
C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É
C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA§A¢ü¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àæ±Éß
¸ÀASÉåU¼ À ÁV C£ÀÄPÀæªÀÄ ªÀzsÀð£Á ¥ÀæQæAiÉÄ
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÄÀ . PÉÆlÖgÀÆ ¸ÀºÀ ªÀiÁqÀ§¯Éè£ÀÄ.
«AUÀr¸ÀÄªÉ£ÀÄ. ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
26
𝒑
PÀ°PÁ ¥sÀ®-03 ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ ¥Àr¸ÀÄªÉ£ÀÄ
𝒒
»£Éß¯É ªÀiÁ»w: FªÀgU

É É ¸ÀASÁåUt
À zÀ ¥ÀæwÃ UÀtªÀÅ AiÀiÁªÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉÆAzÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ w½¢gÀÄ«j.
𝑝
ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÁå UÀtªÀÅ J¯Áè UÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄªÀ UÀtªÁVzÀÄÝ zÀ±ª
À ÀiÁA±À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀ gÀÆ¥Àz°
À è
𝑞
ºÉÃUÉ ªÀåPÀÛ¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß w½AiÉÆÃt.
PÀ°PÁºÁ¼É-10
3.1 ªÁ¸Àª
Û À ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zÀ±ÀªÀiÁA±À «¸ÀÛgÀuÉ.
1 5
3 7
2 4
15 13
2 10
11 3
p
3.2 F PÉ¼ÀV£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¥ÀzÀ°è §gÉ¬Äj (CAvÀåUÉÆ¼ÀÄîªÀ zÀ±ÀªÀiÁA±À)
q
7 43 12
0.7 = 0.43 = 1.2 =
10 100 10
¤ÃªÀÇ ªÀiÁr:
0.8 = 0.57 = 2.3 = 0.125 =

2.35 = 0.0478 = 10.58 = 3.25 =
27
3.3 zÀ±ÀªÀiÁA±À «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß p/q gÀÆ¥ÀzÀ°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ (DªÀvÀðUÉÆ¼ÀÄîªÀ)
À £É)
0.3̅ ( MAzÀÄ CAPÉ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvð ̅̅̅̅ (JgÀqÀÄ CAPÉ ¥ÀÅ£ÀgÁªÀvð
1.27 À £É)
x = 0.3333……. (1) x = 1.272727…….(1)
10 jAzÀ UÀÄtÂ¹zÁUÀ 100 jAzÀ UÀÄtÂ¹zÁUÀ
10x = 10 × 0.3333……. 100x = 100 × (1.272727…) ……. (2)
= 3.3333……. (2) (2) – (1) ªÀiÁrzÁUÀ
10x – x = 3.333…. -0.333 … 100x – x = 127.2727…… -1.2727….
9x = 3 99x = 126
= =
3 1
x x x=
126
x = 11
14
9 3 99
0.6̅ ̅̅̅̅
0.34

𝑝
1) 0.47 gÀ gÀÆ¥À __________
𝑞
1
2) gÀ zÀ±ª
À ÀiÁA±À «¸ÀÛgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ »r¬Äj.
7
𝑝
̅̅̅̅ AiÀÄ£ÀÄß
3) 0.54 gÀÆ¥Àz°
À è §gÉ¬Äj
𝑞
Û ÀUÀ¼ÀÄ [£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ ✓ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÉ ]

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
zÀ±ªÀ ÀiÁA±À DªÀvÀð zÀ±ª À ÀiÁA±À
JgÀqÀÆ jÃwAiÀÄ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÆ CA±ÀUÀ½UÉ
𝑃 𝑃
¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß 𝑃
¸ÀA§A¢ü¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àæ±Éß
𝑞 𝑞 ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß gÀÆ¥Àz°
À è
gÀÆ¥Àz° À è gÀÆ¥Àz° À è 𝑞
§gÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ. PÉÆlÖgÀÆ ¸ÀºÀ ªÀiÁqÀ§¯Éè£ÀÄ.
§gÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ. §gÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
28
PÀ°PÁ ¥sÀ®-04 : ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À ªÉÄÃ°£À UÀtÂvÀ QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w : ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀ QæAiÉÄUÀ½UÉ ¥ÀjªÀvð À £À, ¸Àºª
À Àvð
À £À ªÀÄvÀÄÛ
«¨sÁdPÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß (¸ÉÆ£Éß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) J¯Áè ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ½UÉ DªÀÈvÀ UÀÄt ºÉÆA¢zÉ. C¨sÁUÀ®§Þ
¸ÀASÉåU¼
À ÀÆ ¸ÀºÀ ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁPÁgÀ QæAiÉÄUÀ½UÉ ¥ÀjªÀvð À £À, ¸Àºª
À Àvð
À £À ªÀÄvÀÄÛ «¨sÁdPÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
¥Á°¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÁUÀÆå C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåU¼ À À ªÉÆvÀÛ, ªÀåvÁå¸À, ¨sÁUÀ®§Þ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®§ÞUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ
C¨sÁUÀ®§ÞUÀ¼ÉÃ DVgÀ¨ÃÉ PÁV®è.
ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ
1) ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt√2 + √3 = √3 + √2
2) UÀÄuÁPÁgÀzÀ ¥ÀjªÀvÀð¤ÃAiÀÄ UÀÄt√2 × √3 = √3 × √2
3) ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ ¸Àºª À ¤ÃAiÀÄ UÀÄt√3 + ( √6 + √7 ) = (√3 + √6 ) + √7

À Àvð
4) UÀÄuÁPÁgÀzÀ ¸Àºª À ¤ÃAiÀÄ UÀÄt√2 × (√5 × √7 ) = (√2 × √5) × √7

À Àvð
5) ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ C£À£åÀ vÁA±ÀUÄÀ t√7 + 0 = 0 + √7 = √7
6) UÀÄuÁPÁgÀzÀ C£À£ÀåvÁA±ÀUÀÄt√5 × 1 = 1 × √5 = √5
7) ¸ÀAPÀ®£ÀzÀ «¯ÉÆÃªÀÄ CA±À UÀÄt√2 + (− √2 ) = 0
1
8) UÀÄuÁPÁgÀzÀ «¯ÉÆÃªÀÄ CA±À UÀÄt√3 × = 1
√3
4.1: ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß GvÀg

Û À¢AzÀ vÀÄA©j
1) √2 + √5 = _______.. + √2
2) √6 × (√8 × √7 ) = (_____________) × √7
3) √3 + ( √5 + √2 ) = (√3 + √5 ) + ________
4) √5 + (− √5 ) = _________
5) √6 × _____ = 1
6) √7 + 0 = ______
7) √5 × 1 = ______
29
PÀ°PÁºÁ¼É-11
4.2 ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀPÀ®£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ªÀiÁr:

GzÁ: 3√2 + 4√2 = 7√2 GzÁ: 8√5 −4√5 = 4√5
GzÁ:(√5 − √2)2 GzÁ: (3 + √2)2
= (√5)2 + (√2)2 - 2√5 × √2 = (3 + √2)(3 + √2)
= 5 + 2 - 2√10 = 3(3 + √2) +√2(3 + √2)
= 7 – 2√10 = 9 + 3√2 + 3√2 + 2
= 11 + 6√2
9√7 + 6√7 = 15√2 − 5√2 =
(5 + √3)2 (5 − √3)2
(√7 − √2)2 (√6 + √3)2
4.3 ªÁ¸ÀÛªÀ¸ÀASÉåUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ªÀiÁr
GzÁ: 4√3 × √2 = 4√6 GzÁ: 3√2 × √5 = 3√10
©r¹: 7√5 × √7 = ©r¹: 12√6 × √3 =
©r¹:(3 + √5)(3 + √2) ©r¹:(5 + √2)(5 − √2)
30
PÀ°PÁºÁ¼É-12
4.4 CPÀgÀtÂÃPÀgÀt:
MAzÀÄ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ UÀÄtÂ¹ ¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqAÉ iÀÄÄªÀ QæAiÉÄUÉ CPÀgÀtÂÃPÀgt
À J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ: √2 × √2 = 2 3√5 × √5 = 3 × 5 = 15
ºÁUÁV √𝑛 £ÀÄß CPÀgt À ÂÃPÀj¸À®Ä √𝑛 UÀÄtÂ¸À¨ÉÃPÀÄ.
¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqA É iÀÄ®Ä UÀÄtÂ¸ÀÄªÀ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CPÀgÀtÂÃPÁgÀPÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉå CPÀgÀtÂÃPÁgÀPÀ C¨sÁUÀ®§Þ ¸ÀASÉå CPÀgÀtÂÃPÁgÀPÀ

√3 √3 √3+2 √3 −2
3√7 √7 2+√3 2-√3
√𝑥𝑦 √𝑥𝑦 √3+√2 √3 − √2
√𝑥 + 𝑦 √𝑥 + 𝑦 √5+√3 √5 − √3
bÉÃzÀªÀ£ÀÄß CPÀgÀtÂÃPÀj¹ ¸ÀÄ®¨sÀgÀÆ¥ÀPÉÌ vÀ¤ß:
1 1
1) 2)
3√2
3)
√5 √5 3+2
bÉÃzÀzÀ CPÀgÀtÂÃPÁgÀPÀ¢AzÀ
CA±À ªÀÄvÀÄÛbÉÃzÀ UÀÄtÂ¹zÁUÀ
1 √5
= X
√5 √5
√5
=
5
3 1 1
5+7 3+ 2 5+ 3
31
PÀ°PÁºÁ¼É-13
ªÀUÀð¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀUÀðªÀÄÆ®UÀ¼ÀÄ
4.5 : ªÀÄÄA¢£À PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ GvÀg

Û À¢AzÀ vÀÄA©j.
¸ÀASÉå UÀÄt®§Ý ¥ÀÆtðªÀUÀð¸ÀASÉå ªÀUÀðªÀÄÆ® GvÀg

Û À
1 12=1×1 1 √1 1
22=2×2 √1 2
3 9 3
2
4 4 =4×4 √1
25 5
6 62=6×6 √16
49 7
8 82=8×8 √64
81 √81
2
10 10 = 10
PÀ°PÁºÁ¼É-14
WÀ£À ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ WÀ£ÀªÀÄÆ®
4.6 : ªÀÄÄA¢£À PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ GvÀg

Û À¢AzÀ ¨sÀwðªÀiÁr.
¸ÀASÉå UÀÄt®§Þ ¥ÀÆtðWÀ£À WÀ£ª
À ÀÄÆ® GvÀÛgÀ
3
1 13=1×1×1 1 √1 1
3
2 √8
3 27 3
3
43= √64
125 5
3
6 216 √216
3
73=7×7×7 √343
8 512
3
√729 9
10
113= 1331
3
12 √1728
13 2197
32
£Á£ÀÄ £À£Àß PÀ°PÉ (FªÀgÉUÉ PÀ°vÀzÀÝ£ÀÄß ¸Àé CªÀPÉÆÃPÀ£À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÉ)
√3 + √2
1) bÉÃzÀªÀ£ÄÀ ß CPÀgÀtÂÃPÀj¹ ¸ÀÄ®¨sÀgÀÆ¥ÀPÉÌ vÀ¤ßj.
√3 − √2
2) ©lÖ ¸ÀÜ¼À ¸ÀÆPÀÛ GvÀÛgÀ¢AzÀ vÀÄA©j.

22 =
92 =
√16 =
43 =
3
√8 =
Û ÀUÀ¼ÀÄ [£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ (✓) UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÉ]
¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåU¼
À À ªÉÄÃ°£À
ªÀUÀð¸ÀASÉå, WÀ£À¸ÀASÉå, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÆ CA±ÀUÀ½UÉ
ªÁ¸ÀÛªÀ ¸ÀASÉåU¼ À À J¯Áè QæAiÉÄ ªÀiÁqÀÄªÉ.
ªÀUÀðªÀÄÆ®, ¸ÀA§A¢ü¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àæ±Éß
ªÉÄÃ°£À J¯Áè QæAiÉÄ ªÀUÀð¸ÀASÉå, WÀ£À¸ÀASÉå,
WÀ£ªÀ ÀÄÆ® PÉÆlÖgÀÆ ¸ÀºÀ ªÀiÁqÀ§¯Éè£ÀÄ.
ªÀiÁqÀÄªÉ£ÀÄ. ªÀUÀðªÀÄÆ®, WÀ£ÀªÄÀ Æ®
§gÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
§gÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
ºÉaÑ£À PÀ°PÉUÁV 9 £ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀÄ¸ÀPÛ ÀzÀ C¨sÁå¸À 1.5 £ÀÄß ªÀiÁr¸À§ºÀÄzÀÄ.
33
PÀ°PÁ ¥sÀ® 5 : gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÀÄ.
»£Àß¯É ªÀiÁ»w: zÀvÛÀ DPÀÈwUÀ¼À°è ««zsÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ, gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ
JA§ÄzÀÄ ¤ªÀÄUÉ FUÁUÀ¯ÉÃ w½¢zÉ.gÉÃSÁUÀtÂvÀ D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À C£ÀéAiÀÄUÀ¼ÀÄ J¯Áè jÃwAiÀÄ PÀ¯É, C¼ÀvU É ¼
À ÀÄ,
ªÁ¸ÀÄÛ²®à, EAf¤AiÀÄjAUï, ªÀ¸ÀÛç«£Áå¸À EvÁå¢UÀ¼À°è ¥Àæw¥s° À ¸ÀÄvÀÛªÉ. ««zsÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÁzÀ ¥ÉnÖUU
É ¼À ÀÄ, ªÉÄÃdÄUÀ¼ÀÄ,
¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ, ±Á¯ÉUÉ vÉUz
É ÀÄPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀ wAr¥ÉnÖU,É DlªÁqÀ®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ ZÉAqÀÄ EvÁå¢UÀ¼À£ÄÀ ß
¤ÃªÀÅ UÀªÀÄ¤¹¢ÝÃj. F J¯Áè ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ««zsÀ DPÁgÀU½ À ªÉ. ¤ÃªÀÅ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ C¼Àv¥ É ÀnÖ, §gÉAiÀÄ®Ä
§¼À¸ÀÄªÀ ¹Ã¸ÀzPÀ ÀrØ EªÀÅUÀ¼ÀÄ £ÉÃgÀªÁVgÀÄvÀÛªÉ. §¼ÉUÀ¼À avÀæU¼
À ÀÄ, MAzÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ £Átå CxÀªÁ ZÉAqÀÄ
¸ÀºÀ ªÀÈvÁÛPÁgÀz° À è PÁtÄvÀÛªÉ. F «µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¨sÁµÀuÉUÀ¼À£ÄÀ ß
²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
PÀ°PÁºÁ¼É-15
©AzÀÄ gÉÃSÁRAqÀ gÉÃSÉ QgÀt
PÉÆÃ£À DAiÀÄvÀ wæ¨sÀÄd
5.1 ªÉÄÃ°£À avÀæUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¹:

1) £À£U
À É ¸ÁÜ£À ªÀiÁvÀæ EzÉ. £À£U
À É GzÀÝ ªÀÄvÀÄÛ CUÀ®UÀ½®è, £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
2) £À£ßÀ £ÀÄß C¼ÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ, £À£U

À É JgÀqÀÄ CAvÀå ©AzÀÄUÀ½ªÉ, £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
3) £À£U
À É CAvÀå ©AzÀÄUÀ½®è, £À£Àß£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀzÄÀ , £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
4) £Á£ÀÄ MAzÀÄ ©AzÀÄ«¤AzÀ ºÉÆgÀqÀÄvÉÛÃ£É, £À£Àß£ÀÄß C¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀzÄÀ , £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
34
5) G¨sÀAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå D¢ ©AzÀÄªÀÅ¼Àî JgÀqÀÄ QgÀtUÀ¼À£Æ É ß¼ÀUÉÆAqÀ ¸ÀªÀÄvÀmÁÖzÀ ªÉÄÃ¯ÉÊä £À£V
À zÉ. £À£Àß£ÀÄ
¤¢üð¸À®Ä ¸Àg¼À ÀgÉÃSÁUÀvª
À À®èzÀ 3 ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÀÄ £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
6) G¨sÀAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå D¢ ©AzÀÄªÀÅ¼Àî JgÀqÀÄ QgÀtUÀ¼À£Æ É ß¼ÀUÉÆAqÀ ¸ÀªÀÄvÀmÁÖzÀ ªÉÄÃ¯ÉÊä £À£V

À zÉ. £À£Àß£ÀÄ
¤¢üð¸À®Ä ¸Àg¼À ÀgÉÃSÁUÀvÀª®
À èzÀ 4 ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÀÄ £Á£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
5.2 : PÉ¼ÀV£À gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹:
5.3 ¤vÀåfÃªÀ£ÀzÀ°è PÁtÄªÀAvÀºÀ bÉÃ¢¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ bÉÃ¢¸ÀzÀ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
5.4 avÀæzÀ°è ªÀÄÄA¢£ÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹:
1. ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ
2. bÉÃzÀPÀ gÉÃSÉ
3. bÉÃzÀ£À ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ
35
AiÉÆÃa¹:
F JgÀqÀÄ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹, CªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÀ ©AzÀÄªÀ£ÀÄß
ºÉ¸Àj¹. D ©AzÀÄ«¤AzÀ ºÉÆgÀl QgÀtUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÀÆgÀªÀ£ÀÄß
K£É£ÀÄßªÀgÀÄ?
5.5: ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉ §gÉ¬Äj.
ZÀlÄªÀnPÉ : PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÁzÀ 450, 900, 1350, 2250, 2600, 3050 £ÀÄß PÉÆÃ£ÀªiÀ Á¥ÀPÀ ¸ÀºÁAiÀÄ«®èzÉ PÁUÀzÀ
ªÀÄqÀZÀÄ«PÉ CxÀªÁ PÀrØUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.
5.6 PÉÆÃ£ÀªÀiÁ¥ÀPÀ §¼À¹ ªÀÄÄA¢£ÀÀ DPÀÈwUÀ¼À PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉ §gÉ¬Äj.
5.7 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ
®A§PÉÆÃ£À ®WÀÄPÉÆÃ£À «±Á®PÉÆÃ£À ¸ÀgÀ¼PÀ ÉÆÃ£À

ÆÃ£À
36
5.8 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ C£ÀÄ¸ÁgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1 0° VAvÀ ºÉZÀÄÑ 90° VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ PÉÆÃ£À
2 90°UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ PÉÆÃ£À
4 90°VAvÀ ºÉZÄÀ Ñ 180°VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ PÉÆÃ£À
6 180° VAvÀ ºÉZÀÄÑ 360° VAvÀ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ PÉÆÃ£À
5.9 PÉÆÃ£ÀzÀ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹j.
5.10avÀæUÀ¼À°è PÁtÄªÀ PÉÆÃ£ÀzÀ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ºÉ¸Àj¹j.
F ªÀÄÄA¢£À PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀvÉ ªÀiÁr ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀg

Û À §gÉ¬Äj.
1. avÀæz°
À è PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ JµÀÄÖ? 1. avÀæz° À è PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ JµÀÄÖ?
2. ºÁUÁzÀgÉ EAvÀºÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ? 2. ºÁUÁzÀgÉ EAvÀºÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ?
37
5.11 F PÉ¼ÀV£À avÀæUÀ¼À°è x UÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj:
PÀ°PÁºÁ¼É-16
5.12 : avÀæzÀ°è ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ gÉÃSÉ ªÀÄvÀÄÛ bÉÃzÀPÀ gÉÃSÉ gÀa¹zÉ. J¯Áè 8 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆÃ£ÀªÀiÁ¥ÀPÀ¢AzÀ C¼ÉzÀÄ
C¼ÀvÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
5.13 : F PÉ¼ÀV£À PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
38
M¼À ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
1
ºÉÆgÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
2 C£ÀÄgÀÆ¥À PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
3 ±ÀÈAUÁ©üªÄÀ ÄR PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉÃ §¢AiÀÄ°è

K¥ÀðlÖ CAvÀgïPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
4
bÉÃzÀPÀzÀ MAzÉÃ §¢AiÀÄ°è
K¥ÀðlÖ ¨ÁºÀåPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
5 ¥Á±Àéð PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ
¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À : JgÀqÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ 900 UÉ ¸ÀªÀi£ÁVgÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ½UÉ ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ:
5.14 : ªÀÄÄAzÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆÃ£ÀªÀiÁ¥ÀPÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¹.
39
5.15 : ¤ÃrgÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj:
PÉÆÃ£À ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À PÉÆÃ£À ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À

300 680
600 250
900 850
820 100
450 1220
550 1020
150 1550
740 1100
5.16 : ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À: JgÀqÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ 1800 UÉ ¸ÀªÀi£ÁVgÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ½UÉ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ
PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
GzÁ:
PÉÆnÖgÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆÃ£ÀªÀiÁ¥ÀPÀzÀ°è UÀÄgÀÄw¹.
1200AiÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À? 750AiÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À?
1000AiÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À? 500AiÀÄ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À?
40
PÀ°PÁºÁ¼É-17
5.17 ¥ÀÆgÀPÀPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À eÁÕ£À¢AzÀ ªÀÄÄA¢£À ¯ÉPÀÌUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.

avÀæz°
À è G½zÀ J¯Áè PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
⎿3 = 130° DzÀgÉ avÀæz°

À è G½zÀ J¯Áè PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
À è AB ªÀÄvÀÄÛ CD ¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉUÀ¼ÀÄ O
avÀæz°
©AzÀÄ«£À°èbÉÃ¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.⎿AOC +⎿BOE=70°ªÀÄvÀÄÛ⎿BOD = 400
DzÀgÉ ⎿BOE ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀ¼Á¢üPÀ
⎿COE PÀAqÀÄ»r¬Äj.
À è x ªÀÄvÀÄÛ y UÀ¼À ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

5.18 avÀæz°
41
£Á£ÀÄ £À£Àß PÀ°PÉ (FªÀgÉUÉ PÀ°wzÀÝ£ÀÄß ¸Àé-CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÉ).
1) PÉÆÃ£À JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2) PÉÆÃ£ÀzÀ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹j.
3) ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
4) 700 AiÀÄ¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¥ÀÆgÀPÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ »r¬Äj:
5) avÀæz°À è PQ∥ RS, ⎿QPM=50°ªÀÄvÀÄÛ⎿MAB=46° DzÀgÉ⎿PMA

PÀAqÀÄ»r¬Äj.
Û ÀUÀ¼ÀÄ [£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ ✓ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÉ]

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® PÉÆÃ£ÀUÀ¼À «zsU À ¼
À À£ÄÀ ß PÉÆÃ£ÀUÀ¼À «zsUÀ ¼
À ÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À gÀZÀ£É ºÁUÀÄ
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÁzÀ ©AzÀÄ, ºÁUÀÆ JgÀqÄÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À CªÀåPÀÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
gÉÃSÉ, PÉÆÃ£À, EªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß £ÀqÄÀ «£À ¸ÀA§AzsÀ ¸ÀA§AzsÀ DzsjÀ ¹ ¯ÉPÌÀ zÀvÁÛA±À §¼À¹
ªÁåSÁå¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÀÄ. ªÀiÁqÀÄªÉ£ÀÄ. PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
42
PÀ°PÁ ¥sÀ® 6: AiÀÄÆQèqï£À gÉÃSÁUÀtÂvÀzÀ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DzsÁgÀ ¥ÀæweÉU
Õ À¼À£ÀÄß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
»£Àß¯É ªÀiÁ»w : gÉÃSÁUÀtÂvÀz° À è, MAzÀÄ ©AzÀÄ, MAzÀÄ gÉÃSÉ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ vÀ® (AiÀÄÆQèqï£À ¥ÀzU À ¼
À À°è
`MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ vÀ® ªÉÄÃ¯ÉäöÊ') - EªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ªÁåSÁå¤¸ÀzÀ ¥ÀzU À ¼
À ÉAzÀÄ £ÁªÀÅ vÉUz É ÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÉÛÃªÉ. MAzÉÃ MAzÀÄ
¸ÀAUÀw JAzÀgÉ, M¼À£Æ É ÃlzÀ ¨sÁªÀ£¬ É ÄAzÀ £ÁªÀz£ À ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ `¨sËwPÀ ªÀiÁzÀj'UÀ¼À
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß «ªÀj¸À§ºÀÄzÀÄ. AiÀÄÆQèqï ªÁåSÉåU½ À AzÀ DgÀA¨sU À Æ
É AqÀÄ, ¸Á¢ü¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«®èzÀ
PÉ®ªÉÇAzÀÄ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß H»¹zÀ£ÄÀ . RArvÀªÁV, F HºÉU¼ À ÀÄ `¸ÀÄ¸ÀàµÀÖ «±ÀéªÀiÁ£Àå ¸ÀvåÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ'. CªÀ£ÄÀ
CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß `¸ÀéAiÀÄA ¹zÀÞUÀ¼ÀÄ' ªÀÄvÀÄÛ `DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕ'UÀ¼ÀÄ JA§ JgÀqÀÄ «zsU À ¼
À ÁV ªÀVÃðPÀj¹zÀ£ÄÀ .
gÉÃSÁUÀtÂvÀPÌÉ AzÉÃ ¤¢ðµÀÖ¥Àr¹zÀ HºÉU½ À UÉ CªÀ£ÄÀ `DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕ'UÀ¼ÀÄ JA§ ¥Àzª À À£ÄÀ ß §¼À¹zÀ£ÄÀ . FUÀ
CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ZÀlÄªÀnPÉ ªÀÄÆ®PÀ w½AiÉÆÃt.
PÀ°PÁºÁ¼É-18
AiÀÄÆQèqï£À ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞ
²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ PÉ¼ÀV£À jÃw ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
6.1 «zÁåyðUÀ½UÉ 5 cm gÉÃSÁRAqÀ gÀa¸À®Ä w½¸ÀÄªÀÅzÀÄ. CzÀPÉÌ AB JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. £ÀAvÀgÀ E£ÉßgÀqÀÄ
5 cm C¼ÀvÉAiÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ. CªÀÅUÀ½UÉ CD ªÀÄvÀÄÛ PQ JAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
1. AB ªÀÄvÀÄÛ CD UÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ¸ÀA§AzsÀ §gÉ¬Äj
2. CD ªÀÄvÀÄÛ PQ UÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ¸ÀA§AzsÀ §gÉ¬Äj
3. AB ªÀÄvÀÄÛ PQ UÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ºÉÃVªÉ?
4. EzÀjAzÀ w½zÀÄ §gÀÄªÀ CA±ÀªÃÉ £ÀÄ?
6.2 ªÉÄÃ°£À AB gÉÃSÁRAqÀ ªÀÄvÀÄÛ CD gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À£ÀÄß 3 cm ºÉaÑ¹ CzÀPÉÌ G ªÀÄvÀÄÛ H JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹.
1. AG AiÀÄ GzÀÝ JµÀÄÖ?
2. CH £À GzÀÝ JµÀÄÖ?
3. EzÀjAzÀ w½zÀÄ §gÀÄªÀÅzÉÃ£ÀÄ?
6.3 «zÁåyðUÀ½§âjUÉ 4 ¥É£ïUÀ¼À£ÀÄß PÉÆr. E§âjAzÀ MAzÉÆAzÀÄ ¥É£ï vÉUÉzÀÄPÉÆ½î.

1. ¤ªÀÄä §½ ªÀÄÄAZÉ EzÀÝª¸ À ÀÄÛUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ w½¹.
2. ¤ªÀÄä §½¬ÄgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À §UÉÎ K£ÀÄ ºÉÃ¼ÀÄ«j, ¸ÀªÄÀ ªÁVzÉAiÉÄÃ CxÀªÁ E®èªÉÃ?
6.4 E§âgÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr.CzÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV CzsÀðzÀ°è ªÀÄqÀa PÀvj

ÀÛ ¹ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆÃ°¹.
1. ªÉÆzÀ®Ä ¤ÃrzÀ ºÁ¼ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÝªÃÉ ?
43
2. £ÀAvÀgÀ PÀvÀÛj¹zÀ ¨sÁUÀU¼
À ÀÄ ¸ÀªÀÄªÁVzÀÝªÃÉ ?
3. EzÀjAzÀ ¤ÃªÀÅ vÉUÉzÄÀ PÉÆ¼ÀÄîªÀ wÃªÀiÁð£ÀªÉÃ£ÀÄ?
6.5 MAzÀÄ ¹ÃªÉÄ¸ÀÄtÚ (¦Ã¸ï D¥sï ZÁPï) vÉUÉzÀÄPÉÆ½î CzÀ£ÀÄß C¼É¬Äj. MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ ¨sÁUÀ ªÀÄÄj¬Äj.
CzÀ£ÀÄß C¼É¬Äj.
1. ¹ÃªÉÄ¸ÀÄtÚ ¥ÀÆwð EzÁÝUÀ C¼ÀvÉ w½¹.
2. ¹ÃªÉÄ¸ÀÄtÚzÀ vÀÄAr£À C¼ÀvÉ w½¹.
3. ªÉÆzÀ°£À ¹ÃªÉÄ¸ÀÄtÚPÀÆÌ FV£À ¨sÁUÀPÆ

À Ì EgÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀ w½¹.
6.6 avÀæPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀ AiÀÄÆQèqï£À ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞªÀ£ÀÄß §gÉ¬Äj:

1)
2)
3)
4)
5)
44
7)
6.7 avÀæ £ÉÆÃr AiÀÄÆQèqï£À DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕ §gÉ¬Äj:
6.8 AiÀÄÆQèqï£À ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞUÀ½UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ DzsÁgÀ ¥ÀæweÉU

Õ À½VgÀÄªÀ ªÀåvÁå¸À §gÉ¬Äj.
45
1) ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2) AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ 2 AiÀÄÆQèqï£À ¸ÀéAiÀÄA¹zÀÞUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
3) DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
4) AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ 2 AiÀÄÆQèqï£À DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕ §gÉ¬Äj.
5) avÀæ £ÉÆÃr AiÀÄÆQèqï£À DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕ §gÉ¬Äj:

¸Àg
Û À-01 ¸ÀgÛ À-02 ¸ÀgÛ À-03 ¸Àg
Û À-04
¸ÀvÀå¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ J¯Áè PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ¸ÀéAiÀÄA ¹zÀÞUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ¸ÀéAiÀÄA ¹zÀÞUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÄ
¤vÀåfÃªÀ£z
À À ¸ÀvåÀ EgÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀgÀÄ gÉÃSÁUÀtÂvÀPÌÉ DzsÁgÀ ¥ÀæweÉÕU¼À À£ÄÀ ß
¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÄÀ ß ºÁUÀÆ CzÀ£ÄÀ ß UÀtv Â Àz°
À è ¹Ã«ÄvÀªÁzÀ DzsÁgÀ §¼À¹ ¯ÉPÌÀ UÀ¼À£ÄÀ ß
GzÁºÀj¸ÀÄªÉ£ÄÀ . C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀgÀÄ. ¥ÀæweÉÕUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉAiÀÄÄªÉ£ÄÀ vÁQðPÀªÁV
¸ÀéAiÀÄA ¹zÀÞUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉAiÀÄÄªÉ£ÄÀ . ºÁUÀÆ w½AiÀÄÄªÉ£ÄÀ . D¯ÉÆÃa¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
46
PÀ°PÁ ¥sÀ® 7 : wæ¨sÀÄdzÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ, UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄªÉ£ÀÄ
PÀ°PÁºÁ¼É-19
PÀ°PÁ »£Àß¯É: wæ¨ÄsÀ dUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÉ®ªÀÅ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀºÀ ¤ÃªÀÅ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrgÀÄ«j. F PÀ°PÁ
¥s®
À zÀ°è wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ vÉ, ¸ÀªðÀ ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ, wæ¨ÄsÀ dzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À°è
ÇÀªiÀ Á£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À«¸ÁÛgª
À ÁVCzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄ«j. EªÀÅUÀ¼À°è£À §ºÀÄvÉÃPÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ »A¢£À
vÀgUÀ w
À UÀ¼À°è FUÁUÀ¯ÉÃ ¥ÀjÃQë¹¢ÝÃj. FUÀ PÉ®ªÀ£ÄÀ ß ZÀlÄªÀnPÉU¼ À À ªÀÄÆ®PÀ w½AiÉÆÃt.
7.1 : MAzÀÄ ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É MAzÉÃ gÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ°®èzÀ 3 ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß Er, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹. D 3
©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÉÃSÁRAqÀUÀ½AzÀ ¸ÉÃj¹,
1) DPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹:
2) ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉ¸Àj¹ C¼ÉzÄÀ ¨ÁºÀÄ«£À C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß§gÉ¬Äj.
3) PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉ¸Àj¹ C¼ÉzÄÀ §gÉ¬Äj.
4) 3 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
5) wæ¨ÄsÀ dªÀ£ÄÀ ß ªÁåSÁå¤¹.
¸ÀÆZÀ£:É wæ¨ÄsÀ dJAzÀgÉ “¸ÀgÀ¼À gÉÃSÁUÀvª

À À®èzÀ, ªÀÄÆgÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼À CAvÀå ©AzÀÄ«£À°è ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÀ,
MAzÉÃ ¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ°ègÀÄªÀ DªÀÈvÀ DPÀÈwAiÉÄÃ wæ¨ÄsÀ d”
¸ÀgÀ¼À gÉÃSÁUÀvª
À À®èzÀ ªÀÄÆgÀÄ ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ gÉÃSÁRAqÀUÀ¼ÀÄ CAvÀå ©AzÀÄ«£À°è ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄvÀÄÛ MAzÉÃ ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°èzÀÄÝ DªÀÈvÀªÁVzÉ.
47
7.2: F ªÀÄÄA¢£À DPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ wæ¨sÀÄdAiÀiÁªÀÅzÀÄ/AiÀiÁªÀÅzÀ®è?PÁgÀtPÉÆr.
PÀæ.¸ÀA DPÀÈwUÀ¼ÀÄ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ

1
PÀ°PÁºÁ¼É-20
wæ¨sÀÄdzÀ «zsÀUÀ¼ÀÄ
7.3: wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹, wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è §gÉ¬Äj:
48
®WÀÄPÉÆÃ£À wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ®A§PÉÆÃ£À wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ «±Á®PÉÆÃ£À wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ
7.4: wæ¨sÀÄdUÀ¼À PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹, wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¹ PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è §gÉ¬Äj.
(a) (b) (c)
(d) (e) (f)
¸ÀªÀÄ¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ÇÀªÀÄ¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ
49
7.5: wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀAvÉ awæ¹:
1. PÉÆÃ£ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ°gÀÄªÀ ¥ÀæwÃ wæ¨ÄsÀ dzÀ «zsU

À ¼
À À avÀæU¼
À À£ÄÀ ß awæ¹.
2. ¨ÁºÀÄUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀæwÃ wæ¨ÄsÀ dzÀ «zsU

À ¼
À À avÀæU¼
À À£ÄÀ ß awæ¹.
7.6 ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj:

A B GvÀg
Û À
1 3 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ a ÇÀªÄÀ ¨ÁºÀ
Ä wæ¨sÀÄd
2 2 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÄÀ b «±Á®PÉÆÃ£À wæ¨ÄsÀ d
3 3 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ÇÀªÀÄ c ®A§PÉÆÃ£À wæ¨ÄsÀ d
J¯Áè PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ 900 VAvÀ
4 PÀrªÉÄ d ¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄsÀ d
5 MAzÀÄ PÉÆÃ£À 900 UÉ ¸ÀªÀÄ e ¸ÀªÄÀ ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨ÄsÀ d

6 MAzÀÄ PÉÆÃ£À 900 VAvÀ ºÉZÀÄÑ f ®WÀÄPÉÆÃ£À wæ¨ÄsÀ d
7.7 ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀª
Û ÁzÀ GvÀÛgÀ¢AzÀ vÀÄA©j:
1. wæ¨ÄsÀ dzÀ 2 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ÇÀªÄÀ «zÁÝUÀ, zÉÆqÀØ ¨ÁºÀÄ«£À JzÀÄj£À PÉÆÃ£ÀªÅÀ _______________.
2. MAzÀÄ wæ¨ÄsÀ dzÀ°è zÉÆqÀØ PÉÆÃ£ÀPÌÉ C©üªÄÀ ÄRªÁVgÀÄªÀ ¨ÁºÀÄ«£À C¼ÀvÉ _______________.
3. wæ¨ÄsÀ dzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ 2 ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀÅ ______________ VAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.
4. ®A§PÉÆÃ£À wæ¨ÄsÀ dzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¨ÁºÀÄ_______________.
5. ¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄsÀ dzÀ ¥ÀæwÃ PÉÆÃ£ÀzÀ C¼ÀvÉ _______________.
6. JgÀqÀÄ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ MAzÉÃ DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ MAzÉÃ UÁvÀæ ºÉÆA¢zÀÝgÉ CªÀÅ ________________.
50
7.8 PÉ¼ÀV£À wæ¨sÀÄdUÀ¼À°è x ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
C)
D)
¸ÀPÀª°ÀðPÁºÁ¼É -21
¸ÀªÀÄ DPÀ ÈwUÀ¼ÀÄ
7.9 zÉÊ£ÀA¢£À fÃªÀ£ÀzÀ°è PÁtÄªÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ
7.10¤vÀåfÃªÀ£ÀzÀ°è £ÉÆÃrgÀÄªÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉUÉ C£Àé¬Ä¸À§ºÀÄzÁzÀ DPÀÈwUÀ¼À ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹:
51
7.11 gÉÃSÁavÀæUÀ¼À°è PÁtÄªÀ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ
1. 2)
7.12:PÉ¼F
F ÀV£ÀªÀZÀ
ÄÄA¢£À
lÄªÀnZÀPÉlUÄªÀ
À À£nÄÀ ßPÉ ¤ÃªÀ
¼ ªÀiÁr £ÉÆ
Ç ªÀ Ãr. wÃªÀiÁð£À ¥ÀÅ¶×PÀj¹
iÁr
1.
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ C¼ÀvU
É ¼
À ÀAvÉ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À£ÄÀ ß gÀa¹
F wæ¨ÄsÀ dUÀ¼ÀÄ ¸ÀªðÀ ¸ÀªÄÀ ªÉÃ?
2.
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ C¼ÀvÉU¼
À ÀAvÉ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À£ÄÀ ß gÀa¹
F wæ¨ÄsÀ dUÀ¼ÀÄ ¸ÀªðÀ ¸ÀªÄÀ ªÉÃ?
3. A P
AB = PQ = 2cm, BC = QR = 4cm & ∠B = ∠Q = 500
C¼ÀvUÉ ¼
À ÀAvÉ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À£ÄÀ ß gÀa¹ PÀvÛÀj¹ MAzÀgÀ
B C Q R ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ Erj. F wæ¨ÄsÀ dUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄªÉÃ?
4. A P
AB = PQ = 5cm, BC = QR = 4cm & ∠C = ∠P = 500
C¼ÀvUÉ ¼
À ÀAvÉ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À£ÄÀ ß gÀa¹ PÀvÛÀj¹ MAzÀgÀ
C ªÉÄÃ¯ÉÆAzÀÄ Erj. F wæ¨ÄsÀ dUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄªÉÃ?
B C Q R
C
C C
52
PÀ°PÁºÁ¼É-22
PÀxÉ:
Qæ.±À. DgÀ£ÉÃ ±ÀvÀªiÀ Á£ÀzÀ°è VæÃ¸ï£À°è fÃ«¹zÀÝ xÉÃ¯ïì vÀvéÀeÁÕ¤AiÀÄÄ ºÁUÀÆ UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛçdÕ£ÀÆ DVzÀÝ£ÄÀ . ¸ÀªÄÀ ÄzÀæzÀ
zÀÆgÀzÀ°è ®AUÀgÀÄ ºÁQgÀÄªÀ ºÀqU À ÄÀ zÀq¢ À AzÀ JµÀÄÖ zÀÆgÀzÀ°èzÉ JAzÀÄ ¯ÉPÌÀ ºÁPÀ®Ä xÉÃ¯ïì §¼À¹zÀÝ MAzÀÄ
¸ÀÆvÀæª£À ÀÄß £ÉÆÃrj. ªÉÆzÀ®Ä ºÀqV À ¤AzÀ £ÉÃgÀªÁV zÀqz À À°è MAzÀÄ PÀA§ªÀ£ÄÀ ß £Éq¨ À ÃÉ PÀÄ. ¸Àé®à zÀÆgÀzÀ°è
CzÉÃ zÀqz À À°è E£ÉÆßAzÀÄ PÀA§ªÀ£ÄÀ ß £Éq¨ À ÃÉ PÀÄ. ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉzÄÀ F JgÀqÀÆ PÀA§UÀ¼À ªÀÄzsåÉ ªÀÄÆgÀ£ÉÃAiÀÄ
PÀA§ªÀ£ÄÀ ß £Éq¨ À ÃÉ PÀÄ.
£ÀAvÀgÀ JgÀqÀ£ÉÃAiÀÄ PÀA§¢AzÀ zÀqPÀ ÉÌ ®A§ªÁV wÃgÀz° À è MAzÀÄ UÉgA
É iÀÄ£ÀÄß J¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ºÀqU À £
À ÀÄß £ÉÆÃqÀÄvÁÛ
F UÉgA É iÀÄ ªÀÄÆ®PÀ »AzÉ »AzÉ £ÀqA É iÀÄÄvÁÛ ªÀÄzsåÀ zÀ PÀA§ªÀÄvÀÄÛ ºÀqVÀ UÉ £ÉÃgÀªÁV PÀAqÁUÀ £ÀqA É iÀÄÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß
¤°è¹. DUÀ ¤AvÀ eÁUÀª£ À ÀÄß UÉgA
É iÀÄ°è UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
FUÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ wæPÉÆÃ£À ªÀÄvÀÄÛ zÀqzÀ À°ègÀÄªÀ wæPÉÆÃ£ÀU¼

À ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÄÀ ªÁzÀÄzÀjAzÀ (AiÀiÁPÉ?) zÀq¢ À AzÀ
ºÀqV
À VgÀÄªÀ zÀÆgÀªÅÀ xÉÃ¯ïì PÉÆ£ÉUÉ ¤AwgÀÄªÀ ¸ÁÜ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÀæ zÀqÀ EªÀÅUÀ¼ÉÆV£À zÀÆgÀªÃÉ
DVzÉAiÀÄ®èªÉÃ?
ºÁUÁzÀgÉ £ÁªÀÅ zÀÆgÀª£ À ÀÄß ºÉÃUÉ PÀAqÀÄ»rAiÉÆÃzÀÄ... CzÀPÌÉ £ÁªÀÅ wæPÉÆÃ£À ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ ¹zÁÞAvÀU¼
À À£ÄÀ ß
w½AiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
7.12:¸ÁªÀÄVæUÀ¼ÀÄ: ¸ÁÖçUÀ¼ÀÄ, PÉÆÃ£ÀªiÀ Á¥ÀPÀ, PÁUÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀ¥àÀ PÁUÀzÀ.

vÀAiÀiÁj: ¸ÁÖçUÀ¼À£ÄÀ ß PÉ¼ÀV£À GzÀÝU¼
À ÁV PÀvÛÀj¹:
1. 2 ¸ÁÖçUÀ¼ÀÄ 8 ¸ÉAn «ÄÃlgï GzÀÝ.
À vÉ, 80° AiÀÄ 2 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼É¬Äj. 60° AiÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼É¬Äj. 40° AiÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
PÉ¼ÀV£À avÀæzA
C¼É¬Äj, 3 ««zsÀ §tÚzÀ ªÀÄÆ¯ÉUÀ¼À°è zÀ¥àÀ PÁUÀzz À À vÀÄAqÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß PÀvÀÛj¹ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß gÀnÖ£À ªÉÄÃ¯É
¯ÉÃ§¯ï ªÀiÁr.
«zsÁ£À 1: PÉ¼ÀV£À ¸ÀÆZÀ£U É ¼

À À£ÄÀ ß C£ÀÄ¸Àj¹ ªÀÄvÀÄÛ wÃªÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÄÀ PÉÆ½î.
1. wæPÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä ««zsÀ GzÀÝU¼ À À 3 ¸ÁÖçUÀ¼À£ÄÀ ß MnÖUÉ
¸ÉÃj¹ avÀæz° À è vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ.
2. ¸ÁÖçUÀ¼À EvÀgÀ UÀÄA¦£ÉÆA¢UÉ ªÀÄvÉÆA Û zÀÄ wæPÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß gÀÆ¦¹.
3. PÉÆÃ£ÀªiÀ Á¥ÀPÀª£ À ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ JgÀqÀÆ wæPÉÆÃ£ÀUÀ¼À
PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß C¼É¬Äj.
4. ««zsÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ wæPÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸À®Ä
¸ÁÖçUÀ¼À£ÄÀ ß §¼À¹.
53
¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ:
1. ªÉÆzÀ® wæPÉÆÃ£ÀzÀ°è 3 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvU É ¼À À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj ______________________________
2. JgÀqÀ£ÃÉ wæPÉÆÃ£ÀzÀ°è 3 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvU É ¼À À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj ______________________________
3. ªÉÄÃ°£À JgÀqÄÀ wæPÉÆÃ£ÀzÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ¸ÀA§Azsª À ÉÃ£ÀÄ? __________________________
4. ºÁUÉAiÉÄÃ JgÀqÀÄ wæPÉÆÃ£ÀzÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ¸ÀA§Azsª À ÉÃ£ÀÄ? ________________________
5. wæPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÉAiÉÄÃ? ______________ KPÉ? _________________________
6. ««zsÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ wæPÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä ¸ÁÖçUÀ¼À£ÄÀ ß ªÀÄgÀÄºÉÆA¢¸À§ºÀÄzÉÃ? ____________
wÃªÀiÁð£À: J¯Áè ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸Àªð

À ¸ÀªiÀ Á£ÀªÁVgÀÄªÁUÀ wæPÉÆÃ£À ¸ÀªÀiÁ£ÀvA
É iÀÄ §UÉÎ £ÁªÀÅ K£ÀÄ
wÃªÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ? ____________________________________________________
«zsÁ£À 2:
1. 2 ¸ÁÖçUÀ¼À£ÄÀ ß vÉUz
É ÀÄPÉÆAqÀÄ, CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß PÁUÀzz
À À vÀÄAr£À ªÉÄÃ¯É Ej¹
ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À PÉÆÃ£À 60° EgÀÄªÀAvÉ gÀÆ¦¹ (avÀæz° À è
vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ).
2. EvÀgÀ ¸Émï ¸ÁÖçUÀ½AzÀ CzÉÃ GzÀÝzÀ 2 ¸ÁÖçUÀ¼À£ÄÀ ß vÉUz
É ÀÄPÉÆ½î ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÅUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À PÉÆÃ£À 60° EgÀÄªÀAvÉ gÀÆ¦¹ (avÀæz° À è vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ).
3. 3 £ÉÃ ¨sÁUÀªÀ£ÄÀ ß ¥Àæw¤¢ü¸À®Ä gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß J¼É¬Äj. »ÃUÉAiÉÄÃ 2£ÉÃ
wæPÉÆÃ£Àz° À è gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß J¼É¬Äj.
4. FUÀ JgÀqÀÄ wæPÉÆÃ£ÀzÀ 3£ÉÃ ¨ÁºÀÄªÀ£ÄÀ ß ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß C¼É¬Äj.
1. ¥Àæw wæPÉÆÃ£ÀzÀ 3£ÉÃ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ JµÀÄÖ? ___________________
2. G½zÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvU É À¼ÀÄ §gÉ¬Äj ___________________
3. JgÀqÀÄ wæPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªiÀ Á£ÀªÁVzÉAiÉÄÃ? _________________ KPÉ? _________________
4. AiÀiÁªÀÅzÉÃ JgÀqÄÀ ¸ÁÖçUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä DAiÉÄÌAiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß §¼À¹.
5. ¤ÃªÀÅ CzÉÃ ¥sÀ°vÁA±Àª£ À ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛÃgÁ? ___________________
6. ¤ÃªÀÅ AiÀiÁªÀUÀ®Æ MAzÉÃ ¥sÀ°vÁA±Àª£ À ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛÃgÁ? ___________________
wÃªÀiÁð£À: JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉÃ PÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀÄ DVgÀÄªÀ wæPÉÆÃ£ÀzÀ
¸ÀªiÀ Á£ÀvÉAiÀÄ §UÉÎ £ÁªÀÅ K£ÀÄ wÃªÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ, ¸ÀªÀð¸ÀªiÀ Á£ÀªÃÉ ? ___________________________
«zsÁ£À: 3
1. PÁUÀzz À À vÀÄAqÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É, ¸ÁÖçUÀ¼À°è MAzÀ£ÄÀ ß vÉUz É ÀÄPÉÆAqÀÄ, JgÀqÀ£ÄÀ ß Er.
2. avÀæz° À è vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ ¥Àæw vÀÄ¢AiÀÄ°è PÀvÛÀj¹zÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ Er. »ÃUÉAiÉÄÃ
2£ÉÃ wæPÉÆÃ£ÀPÌÉ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹.
3. C¼ÀvÉ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹, ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÉÆÃ£ÀzÀ GzÀÝPÆ À Ì MAzÀÄ gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß
J¼É¬Äj. CªÉgÀqÄÀ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ bÉÃ¢¸À¨ÃÉ PÀÄ. EzÉÃ jÃw E£ÉÆßAzÀÄ wæPÉÆÃ£ÀPÌÉ
ªÀiÁr.
4. JgÀqÀÄ wæPÉÆÃ£ÀzÀ 3 £ÉÃ PÉÆÃ£À ªÀÄvÀÄÛ 2 ¨ÁºÀÄUÀ¼À GzÀÝª£ À ÀÄß C¼É¬Äj.
1. ¥Àæw wæPÉÆÃ£ÀPÌÉ 3£ÉÃ PÉÆÃ£ÀzÀ C¼ÀvÉ K£ÀÄ? ___________________
2. ¥Àæw wæPÉÆÃ£ÀzÀ G½zÀ 2 ¨ÁºÀÄUÀ¼À C¼ÀvU É ¼
À ÀÄ? ________________
3. wæPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀiÁ£ÀªÁVzÉAiÉÄÃ? ___________________ KPÉ? _______________
wÃªÀiÁð£À: JgÀqÀÄ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ §¢AiÀÄ°è wæPÉÆÃ£ÀzÀ ¸Àªð

À ¸ÀªiÀ Á£ÀvÉAiÀÄ §UÉÎ £ÁªÀÅ K£ÀÄ
wÃªÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ, ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ ªÉÃ? __________________________
54
«zsÁ£À 4:
1. AiÀiÁªÀÅzÉÃ C¼ÀvAÉ iÀÄ PÉÆÃ£Àª£
À ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀ JgÀqÄÀ ¸ÁÖçUÀ¼À£ÀÄß MnÖUÉ ElÄÖ
wæPÉÆÃ£À gÀa¹. EzÉÃ jÃw E£ÉÆßAzÀÄ wæPÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß gÀa¹.
2. ªÉÆzÀ®Ä vÀAiÀiÁj¹zÀ PÉÆÃ£ÀzÀ PÁUÀzÀª£ À ÀÄß §½¹. GzÀÝzÀ ¨ÁºÀÄ«£À eÉÆvÉUÉ
ElÄÖ E£ÉÆßAzÀÄ ¨ÁºÀÄªÀ£ÄÀ ß ¸ÉÃj¹.
3. £ÀAvÀgÀ JgÀqÄÀ wæPÉÆÃ£ÀzÀ 3£ÉÃ ¨ÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G½zÀ 2 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß C¼É¬Äj.
4. ªÉÄÃ°£À ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÁªÀwð¹, DzÀgÉ 40° C£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ §zÀ®Ä
90° PÉÆÃ£ÀzÀ PÁUÀzÀª£ À ÀÄß §¼À¹. MAzÉÃ GzÀÝzÀ
«PÀtð ¨ÁºÀÄªÀ£ÄÀ ß J¼É¬Äj. ºÁUÉÃ G½zÀ
¨ÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£Àª£
À ÀÄß C¼É¬Äj.
1. ¥Àæw wæPÉÆÃ£ÀzÀ 3£ÉÃ ¨ÁºÀÄªÀ£ÀÄß C¼ÀvÉ K£ÀÄ? ________________________
2. ¥Àæw wæPÉÆÃ£ÀzÀ G½zÀ 2 PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvU É ¼À ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ? _________________
3. JgÀqÀÄ wæPÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªiÀ Á£ÀªÁVzÉAiÉÄÃ? _________________________
4. ®A§PÉÆÃ£À wæPÉÆÃ£ÀzÀ ¨ÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉ¬Äj. _________________
wÃªÀiÁð£À: MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ, ªÀÄÄA¢£À ¨ÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¢£À PÉÆÃ£Àz°

À è wæPÉÆÃ£ÀzÀ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀÄ §UÉÎ £ÁªÀÅ
K£ÀÄ wÃªÀiÁð¤¸À§ºÀÄzÀÄ, ¸ÀªÀð¸ÀªiÀ Á£ÀªÉÃ? ________________________®A§PÉÆÃ£À wæPÉÆÃ£ÀzÀ EzÁÝUÀ
¸Àªð
À ¸ÀªiÀ Á£ÀªÉÃ? _____________________________
7.13: PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ wæ¨sÀÄdUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀð¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ AiÀiÁªÀ ¤AiÀÄªÀÄPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀªÀÅUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß w½¹ ¤AiÀÄªÀÄ
§gÉ¬Äj:
55
PÀ°PÁºÁ¼É-23
7.14 MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ°è ¸ÀªÀÄ¨ÁºÀÄUÀ½UÉ C©üªÀÄÄRªÁVgÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄªÁVgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ

¸Á¢ü¹.
7.15 wæ¨sÀÄd ABCAiÀÄ°è BCAiÀÄ ®A¨ÁzsÀðPÀªÀÅ AD DVzÉ AB=AC DVgÀÄªÀAvÉ ∆ABC MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄ
wæ¨sÀÄd JAzÀÄ vÉÆÃj¹.
7.16 ABC MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¢é¨ÁºÀÄwæ¨sÀÄd ¸ÀªÀÄ¨ÁºÀÄUÀ¼ÁzÀ AC ªÀÄvÀÄÛ ABUÀ½UÉ

PÀæªÀÄªÁV BE ªÀÄvÀÄÛ CF JvÀÛgÀUÀ¼À£ÀÄß J¼É¢zÉ.F JvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ JAzÀÄ
vÉÆÃj¹.
56
1) wæ¨ÄsÀ dJAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2) wæ¨ÄsÀ dzÀ ªÀÄÆgÀÄ M¼ÀPÆ

É Ã£ÀU¼
À À ªÉÆvÀÛ JµÀÄÖ?
3) wæ¨ÄsÀ dzÀ «zsU

À ¼
À ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
4) ¨Á.PÉÆÃ.¨Á. ¹zÁÞAvÀ ¤gÀÆ¦¹.
5) ®A. PÉÆÃ. PÀ. ¨Á. ¹zÁÞAvÀ ¤gÀÆ¦¹.
À è AB∥CD, AO = OD DzÀgÉ △AOB ≅△COD JAzÀÄ ¸Á¢ü¹.

6) avÀæz°
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ ¸Àg Û ÀUÀ¼ÀÄ [£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ ✓ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÉ]

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸ÀgÛ À-03 ¸Àg
Û À-04
wæ¨ÄsÀ dzÀ wæ¨ÄsÀ dzÀ ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ
wæ¨ÄsÀ dzÀ «zsU À ¼À À
wæ¨ÄsÀ dzÀ «zsU À ¼
À À£ÄÀ ß CjvÀÄ ¸Àªð
À ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ£ÀÄß ¹zÁÞAvÀU¼ À À£ÄÀ ß
eÉÆvÉUÉ ¸ÀªÀð¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀgÀÄ.UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß C£Àé¬Ä¹ G¥ÀAiÉÆÃV¹
¹zÁÞAvÀU¼ À À£ÄÀ ß
Dzsj À ¹ ¯ÉPÌÀ ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ . ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼À À£ÄÀ ß vÁQðPÀªÁV
CxÉÊð¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÀÄ.
C£Àé¬Ä¸ÀÄªÉ£ÄÀ . ¥ÀjºÀj¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
57
PÀ°PÁ ¥sÀ® 8 : ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ «zsÀUÀ¼À UÀÄt ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ ºÁUÀÆ ¯ÉQÌ¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
PÀ°PÁ »£Àß¯É: wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À C£ÉÃPÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁrgÀÄ«j. ªÀÄÆgÀÄ KPÀgÃÉ SÁUÀvÀª® À èzÀ
©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÉÃj¹zÁUÀ GAmÁUÀÄªÀ DPÀÈæwAiÉÄÃ wæ¨ÄsÀ d JAzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½¢zÉ. FUÀ £Á®ÄÌ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
UÀÄwð¸ÉÆÃt. CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß MAzÀÄ PÀæªÄÀ zÀ°è ¸ÉÃj¹zÁUÀ £ÀªÄÀ UÉ K£ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÉÆÃt.
J¯Áè ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ KPÀgÉÃSÁUÀvª À ÁVzÀÝgÉ (MAzÉÃ ¸ÀgÀ¼ÀgÉÃSÉAiÀÄ ªÉÄÃ°zÀÝg)É £ÀªÄÀ UÉ MAzÀÄ gÉÃSÁRAqÀ
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹. £Á®ÄÌ ©AzÀÄUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ KPÀgÃÉ SÁvÀªÁVzÀÝgÉ £ÀªÄÀ UÉ wæ¨ÄsÀ d ¹UÀÄvÀÛzÉ.
£Á®ÄÌ ©AzÀÄUÀ¼À°è AiÀiÁªÀ ªÀÄÆgÀÄ ©AzÀÄUÀ¼ÀÆ KPÀgÃÉ SÁUÀvª À ÁUÀ¢zÀÝ°è £ÀªÄÀ UÉ £Á®ÄÌ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ¼Àî DªÀÈvÀ
DPÀÈw zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. F jÃwAiÀiÁV £Á®ÄÌ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß MAzÀÄ PÀæªÄÀ zÀ°è ¸ÉÃj¹ ¥ÀqA É iÀÄÄªÀ DPÀÈwUÉ ZÀvÀÄ¨sÀÄðd
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛg.É £ÁªÀÅ KPÉ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ §UÉÎ CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¤ÃªÀÅ D¯ÉÆÃa¸À§ºÀÄzÀÄ.
¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛ®Æ MªÉÄä £ÉÆÃr. §ºÀ¼ÀµÄÀ Ö ªÀ¸ÀÄÛU¼ À ÀÄ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ DPÀÈwAiÀÄ°è EgÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ PÁtÄ«j.
GzÁºÀgu À ÉUÉ £É®, UÉÆÃqÉUÀ¼ÀÄ, ªÉÄÃ¯ÁÒªÀtÂ. ±Á¯Á PÉÆoÀrAiÀÄ QlQUÀ¼ÀÄ, PÀ¥ÄÀ à ºÀ®UÀ,É qÀ¸ÀÖgï£À ¥ÀæwªÀÄÄR.
¤ªÀÄä ¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ ¥Àæw ºÁ¼É, ¤ÃªÀÅ NzÀ®Ä §¼À¸ÀÄªÀ ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯ÁãUÀ EvÁå¢. CªÀÅUÀ¼À°è PÉ®ªÀ£ÀÄß E°è PÉÆnÖz.É
PÀ°PÁºÁ¼É-24
8.1:1.ªÀÄÄA¢£À ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÉÆÃr¹ ªÀÄvÀÄÛ DPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

1. 2.
2. ªÀÄÄA¢£À ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹, eÉÆÃr¹. ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
3. ±ÀÈAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹, ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß, PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
58
8.2 avÀæUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr CªÀÅUÀ¼À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÉzÀÄ CªÀÅUÀ¼À UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½¬Äj.
¸ÀªÀiÁAvÀgÀ
UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ ZËPÀ DAiÀÄvÀ ªÀeÁæPÀÈw vÁæ¦då ¥ÀvÀAUÀ
ZÀvÀÄ¨sÀÄðd
J¯Áè ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ
J¯Áè PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
C©üªÀÄÄR PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
PÀtðUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ
PÀtðUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ C¢üð¸ÀÄvÀÛªÉ
PÀtðUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ®A§ªÁV
C¢üð¸ÀÄvÀÛªÉ
8.3 ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ GvÀg

Û À¢AzÀ vÀÄA©j:
1. 4 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ EgÀÄªÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðd__________
2. 4 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ EgÀÄªÀ ZÀvÀÄ¨sÄÀ ðd__________
3. C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ, 4 PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ EgÀÄªÀZÀvÀÄ¨sÀÄðd_________

7. ªÀeÁæPÈÀ wAiÀÄ°è PÀtðUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ C¢üð¸ÀÄªÀ ©AzÀÄ«£À°è GAmÁUÀÄªÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À C¼ÀvÉ
__________.
4. MAzÀÄ eÉÆvÉ C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÀªÀiÁAvÀgª
À ÁVgÀÄªÀ ZÀvÀÄ¨sÄÀ ðd___________
5. C©üªÀÄÄR ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ, C©üªÄÀ ÄR PÉÆÃ£ÀªÅÀ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄªÀ
ZÀvÀÄ¨sÀÄðd_______________
59
PÀ°PÁºÁ¼É-25
8.4. PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ½UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ avÀæUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹, UÀÄt®PÀët ¸ÀjAiÉÄÃ/vÀ¥ÉàÃ
¥ÀjÃQë¹
UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ avÀæUÀ¼ÀÄ
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ 4 M¼ÀPÆ
É Ã£ÀUÀ¼À
ªÉÆvÀÛ 360 0
¸ÀjAiÉÄÃ /vÀ¥àÉÃ:
¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ ¥ÀæwÃ

PÀtðªÀÅ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdªÀ£ÄÀ ß JgÀqÀÄ
¸ÀªðÀ ¸ÀªÄÀ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À£ÁßV
C¢üð¸ÀÄvÀÛzÉ
¸ÀjAiÉÄÃ / vÀ¥àÉÃ:
DAiÀÄvÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
PÉÆÃ£ÀªÅÀ MAzÀÄ ®A§PÉÆÃ£À
¸ÀjAiÉÄÃ / vÀ¥àÉÃ:
1) ZÀvÀÄ¨sÀÄðd JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2) ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ £Á®ÄÌ M¼ÀPÆ

É Ã£ÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛ JµÀÄÖ?
3) ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ «zsU

À ¼
À ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
60
4) E°è ¤ÃrgÀÄªÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdUÀ¼À°è£À ¸ÁªÀÄåvÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1) ªÀUÀð & DAiÀÄvÀ
2) ªÀUÀð & ªÀeÁæPÈÀ w
3) DAiÀÄvÀ & ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðd
4) ªÀUÀð & ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðd
ªÀiË®åªÀiÁ¥À£ÀzÀ ¸ÀgÛ ÀUÀ¼ÀÄ [£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ ✓ UÀÄgÀÄvÀÄ ºÁPÀÄªÉ]

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸ÀgÛ À-03 ¸ÀgÛ À-04
««zsÀ jÃwAiÀÄ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ
¥ÀÆªÀð eÁÕ£ÀzÆ É A¢UÉ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdUÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ
UÀÄtUÀ¼À£ÄÀ ß C£Àé¬Ä¹
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ «zsU À ¼
À À£ÄÀ ß EgÀÄªÀ ¸ÁªÀÄåvÉ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß
¯ÉPÌÀ UÀ¼À£ÄÀ ß
UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß w½AiÀÄÄªÉ£ÄÀ . ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ ¯ÉPÀÌ
©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
¥ÀvÛÉºÀZÀÄÑªÉ£ÄÀ ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
61
PÀ°PÁ ¥sÀ® 9: ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ UÀÄt®PÀët §¼À¹ ¯ÉPÀÌ ªÀiÁqÀÄªÉ£ÀÄ.
PÀ°PÁ »£Àß¯É : ªÁºÀ£U À ¼

À À ZÀPÀæUÀ¼ÀÄ, §¼ÉUÀ¼ÀÄ, UÀrAiÀiÁgÀzÀ qÀAiÀÄ¯ïUÀ¼ÀÄ, 50 ¥ÉÊ¸É, 1gÀÆ 5gÀÆ ªÀÄÄAvÁzÀ
£ÁtåUÀ¼ÀÄ, QÃ° UÉÆAZÀ®ÄUÀ¼ÀÄ, CAVAiÀÄ §l£ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ zÀÄAqÀVgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛU¼ À À£ÄÀ ß ¤ÃªÀÅ ¤vÀå
fÃªÀ£zÀ À°è £ÉÆÃrgÀÄwÛÃj. £ÁªÀÅ FUÀ ªÀÈvÀÛzÀ PÉ®ªÀÅ ¥ÀjPÀ®à£É ¸Àäj¸ÉÆÃt ªÀÄvÀÄÛ ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ
UÀÄt®PÀët w½AiÉÆÃt.
PÀ°PÁºÁ¼É-26
9.1: F ªÀÄÄA¢£À avÀæzÀ°è ªÀÈvÀÛUÀ¼À ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
©AzÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀjPÀ®à£É
CD
OK
MN
EF
PQ
X
9.2:ABCD ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ J¯Áè £Á®ÄÌ ±ÀÈAUÀU¼ À ÀÄ MAzÀÄ ªÀÈvÀÛzÀ ¥Àj¢ü

ªÉÄÃ°zÀÝg,É CzÀ£ÄÀ ß ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÀÄ¨sÀÄðd JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. F jÃwAiÀÄ
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ MAzÀÄ «±ÉÃµÀªÁzÀ UÀÄt®PÀt ë ªÀ£ÀÄß PÁtÄ«j. ««zsÀ
C¼ÀvA É iÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ºÀ®ªÀÅ ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹.
CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ABCD JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹ (¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ wædåU½ À gÀÄªÀ ºÀ®ªÀÅ
ªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÄÀ ß gÀa¹. CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É £Á®ÄÌ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄwð¹ EzÀ£ÄÀ ß
ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ). C©üªÄÀ ÄR PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÉzÄÀ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ªÀÄÄA¢£ÀÀ
PÉÆÃµÀÖPÀz° À è §gÉ¬Äj.
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdUÀ¼À
PÀæ.¸ÀA ∠𝑨 ∠𝑩 ∠𝑪 ∠𝑫 ∠𝑨 + ∠𝑪 ∠𝑩 + ∠𝑫
1
2
3
4
5
62
À è, PQ JA§ÄzÀÄ O PÉÃAzÀæzÉÆA¢UÉ ªÀÈvÀÛzÀ ªÁå¸ÀªÁVzÉ. ∠PQR = 55°, ∠SPR =
9.3 PÉ¼ÀUÉ ¤ÃqÀ¯ÁzÀ avÀæz°
25° ªÀÄvÀÄÛ ∠PQM = 50° ºÀÄqÀÄQ.
(i)∠QPR (ii)∠QPM (iii)∠PRS
À è, ABCD MAzÀÄ ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÀÄ¨sÄÀ ðdªÁVzÀÄÝ, EzÀgÀ°è∠BCD = 100° ªÀÄvÀÄÛ

9.4 ªÀÄÄA¢£À avÀæz°
∠ABD = 50° ∠ADB C£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

1. ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðd JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2. avÀæz° À è O PÉÃAzÀæ«gÀÄªÀ ªÀÈvÀÛzÀ°è ∠BOC = 30°ªÀÄvÀÄÛ ∠AOB = 60° EgÀÄªÀAvÉ

A, B,C UÀ¼ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ. PÀA¸À ∠ABC AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀvÄÀ ¥Àr¹ D AiÀÄÄ
ªÀÈvÀÛzÀ ªÉÄÃ°£À ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ©AzÀÄªÁzÀgÉ ∠ADC AiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
gÀZ£ À ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ
ZÀQæÃAiÀÄ ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ
ZÀQæÃAiÀÄ ZÀvÄÀ ¨sÀÄðdzÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼À
ZÀvÀÄ¨sÀÄðdªÀ£ÄÀ ß UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß C£Àé¬Ä¹
UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÄÀ ß C£Àé¬Ä¹
ªÁåSÁå¤¸ÀÄªÉ£ÀÄ. ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
À À£ÄÀ ß ©r¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
¥ÀvÛÉºÀZÀÄÑªÉ£ÀÄ. ¯ÉPÌÀ ©r¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
£À£Àß PÀ°PÉAiÀÄ §UÉÎ ²PÀëPÀgÀ »ªÀiÁä»w.
63
PÀ°PÁ ¥sÀ® 10 : zÀvÀÛ C¼ÀvÉAiÀÄ gÉÃSÁRAqÀ, PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
PÀ°PÁ »£Àß¯É: F »A¢£À CzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ CxÀªÁ C¨sÁå¸Àz° À è£À ¯ÉPÌÀ UÀ¼À£ÄÀ ß ©r¸À®Ä CUÀvÀå«gÀÄªÀ
avÀæU¼
À À£ÄÀ ß ¤RgÀªÁV gÀa¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«gÀ°®è. D avÀæU¼À À£ÄÀ ß ¤ªÀÄUÉ ¸ÀAzÀ¨sÀðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ºÁUÀÆ ¸ÀjAiÀiÁzÀ
PÁgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ¤ÃqÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ gÀa¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. PÉ®ªÀÅ ¸À® £ÀªÄÀ UÉ PÀgÁgÀÄªÀPÁÌzÀ C¼ÀvA É iÀÄ
avÀæU¼
À À£ÄÀ ß gÀa¸À¨ÉÃPÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðtzÀ £ÀPëÉ gÀa¸À®Ä, G¥ÀPg À t
À UÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
AiÀÄAvÀæzÀ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÄÀ ß «£Áå¸ÀUÉÆ½¸À®Ä, gÀ¸ÉÛAiÀÄ £ÀPëÉ J¼ÉAiÀÄ®Ä EAvÀºÀ ¸ÀªÄÀ ¥ÀðPÀªÁzÀ avÀæU¼ À À£ÄÀ ß
gÀa¸À®Ä ªÀÄÆ® eÁå«ÄwAiÀÄ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ. ¤ÃªÀÅ F ªÀÄÄA¢£À G¥ÀPg À t
À UÀ½gÀÄªÀ MAzÀÄ
eÁå«ÄwAiÀÄ ¥ÉnÖUA É iÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÁVzÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-27
10.1: J¯Áè ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹. CªÀÅUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀ ZÀað¹.
10.2: PÉÆÃ£À C¢üð¸ÀÄªÀÅzÀÄ:
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
É iÀÄ ∠𝐴𝐵𝐶 PÉÆÃ£À gÀa¹.
1. zÀvÛÀ C¼ÀvA
2. B ©AzÀÄªÀ£ÄÀ ß PÉÃAzÀæªÁVj¹ ªÀÄvÀÄÛ QgÀtªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ E & D ©AzÀÄUÀ¼À°è PÀvÛÀj¸ÀÄªÀAvÉ ¸ÀÆPÀÛ C¼ÀvA É iÀÄ
wædåzÀ PÀA¸Àª£ À ÀÄß C¼É¬Äj.
3. GzÀÝzÀ Czsð À QÌAvÀ ºÉaÑ£À C¼ÀvA É iÀÄ wædåªÀ£ÄÀ ß vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ E & D ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß PÉÃAzÀæªÁVj¹
J¼ÉzÀ PÀA¸ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ PÀvÀÛj¸À°. F PÀvÀÛj¹zÀ ©AzÀÄªÀ£ÀÄß F JAzÀÄ ºÉ¸Àj¹.
4. QgÀtªÀ£ÀÄß J¼É¬Äj.QgÀtªÀÅ PÉÆÃ£À C¢üð¸ÀÄªÀ PÉÆÃ£ÁzsÀðPÀ gÉÃSÉ DVzÉ.
64
10.3 : ªÀiÁzÀjzÀAvÉ ¤ÃªÀÇ ªÀiÁr:
1) 900 PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¹j. 2) 600 PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¹j.
3) 450 PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¹j. 4) 1200 PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¹j.
10.4 : gÉÃSÁRAqÀªÀ£ÀÄß C¢üð¸ÀÄªÀÅzÀÄ:

ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
É iÀÄ AB gÉÃSÁRAqÀ gÀa¹.
1. zÀvÛÀ C¼ÀvA
2. A PÉÃAzÀæªÁVj¹ AB C¼ÀvA É iÀÄ CzsÀðQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ C¼ÀvA
É iÀÄ wædå vÉUz
É ÀÄPÉÆAqÀÄ
AB AiÀÄ JgÀqÄÀ §¢AiÀÄ°è PÀA¸À J¼É¬Äj.
3. B ©AzÀÄ«¤AzÀ CzÉÃ C¼ÀvA É iÀÄ wædå¢AzÀ ªÉÆzÀ®Ä J¼ÉzÀ PÀA¸ÀUÀ¼À£ÄÀ ß PÀvÀÛj¹.
4. JgÀqÄÀ PÀA¸ÀU¼ À ÀÄ PÀvÀÛj¹zÀ ©AzÀÄªÀ£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹ gÉÃSÁRAqÀ¢AzÀ ¸ÉÃj¹.
¤ÃªÀÇ ªÀiÁr:
1) 4cm gÉÃSÁRAqÀ C¢üð¹j 2) 5cm gÉÃSÁRAqÀ C¢üð¹j
65
1) 4cm gÉÃSÁRAqÀ C¢üð¹j. 2) 5cm gÉÃSÁRAqÀ C¢üð¹j
3) 450 PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¹j. 4) 300 PÉÆÃ£À gÀa¹ C¢üð¹j

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
C¼ÀvÉ ¥ÀnÖ §¼À¹ PÉÆÃ£ÀªiÀ Á¥ÀPÀ §¼À¹ PÉÆÃ£À C¼ÀvÉ ¥ÀnÖ, PÉÊªÁgÀ gÉÃSÁRAqÀ,
gÉÃSÁRAqÀ J¼ÉAiÀÄÄªÉ£ÄÀ gÀa¹ PÉÆÃ£Ázsð À PÀ gÉÃSÉ §¼À¹ PÉÆÃ£À PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß
ªÀÄvÀÄÛ C¢üð¸ÀÄªÉ£ÄÀ , gÀa¸ÀÄªÉ£ÄÀ gÀa¸ÀÄªÉ£ÄÀ C¢üð¸ÀÄªÉ£ÄÀ
66
PÀ°PÁ ¥sÀ® 11 : zÀvÀÛ C¼ÀvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
PÀ°PÁ »£Àß¯É: EzÀÄªÀgÉUÉ PÉ®ªÀÅ ªÀÄÆ®¨sÆ À vÀªÁzÀ gÀZ£ À ÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹zÉ. ªÀÄÄAzÉ, »A¢£À vÀgU À w
À UÀ¼À°è
gÀa¸À®Ä ¤ÃrzÀ PÉ®ªÀÅ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À gÀZ£
À ÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÉÆÃt. £ÁªÀÅ PÀ°vÀ JgÀqÄÀ wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À ¸Àªð À ¸ÀªÄÀ vÉAiÀÄ
¹zÁÞAvÀU¼
À ÁzÀ ¨Á ¨Á ¨Á, ¨Á PÉÆÃ ¨Á, PÉÆÃ ¨Á PÉÆÃ ªÀÄvÀÄÛ ®A « ¨Á UÀ¼À£ÄÀ ß £É£¦ É ¹PÉÆ½î.
PÀ°PÁºÁ¼É-28
11.1 : zÀvÀÛ C¼ÀvÉUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV wæ¨sÀÄdUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹j.

JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À PÉÆÃ£À PÉÆmÁÖUÀ wæ¨sÀÄdzÀ gÀZÀ£É:
BC= 5cm⎿B=50° ªÀÄvÀÄÛ AB =4.5cm EgÀÄªÀAvÉ wæ¨ÄsÀ d ABC AiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j.
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
1) BC gÉÃSÁRAqÀ 5cm J¼É¬Äj.
2) B©AzÀÄ«£À°è PÉÆÃ£ÀªiÀ Á¥ÀPÀ Ej¹ 50° PÉÆÃ£Àª£ À ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
3) UÀÄgÀÄw¹zÀ ©AzÀÄ«¤AzÀ C¼ÀvÉ ¥ÀnÖAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ BX gÉÃSÉAiÀÄ£ÀÄß
J¼É¬Äj.
É ÀÄPÉÆAqÀÄ B ªÉÄÃ¯É Ej¹ D
4) 4.5 ¸É.«ÄÃ. wædåzÀ C¼ÀvÉ vÉUz
gÉÃSÁRAqÀª£ À ÀÄß PÀvÛÀj¹.
5) PÀvÛÀj¹zÀ ©AzÀÄªÀ£ÄÀ ß A JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹.
6) AC ¸ÉÃj¹.
11.2 BC = 6.5cm⎿B=90° ªÀÄvÀÄÛ AB = 7 cm EgÀÄªÀAvÉ wæ¨sÀÄd ABC AiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j.
67
11.3 ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÆmÁÖUÀ wæ¨sÀÄdzÀ gÀZÀ£É:
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
1) 5cm C¼Àv¬ É ÄgÀÄªÀ YZ gÉÃSÁRAqÀ J¼É¬Äj.
2) 5cm wædåzÉÆA¢UÉ MAzÀÄ ¨Áj Y PÉÃAzÀæªÁVj¹ PÀA¸À J¼É¬Äj, ªÀÄvÉÆÛªÉÄä Z
PÉÃAzÀæªÁVj¹ CzÉÃ wædåzÉÆA¢UÉ »AzÉ J¼ÉzÀ PÀA¸ÀªÀ£ÄÀ ß PÀvÛÀj¹. D ©AzÀÄªÀ£ÄÀ ß
X JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹.
3) YX ªÀÄvÀÄÛ ZX ¸ÉÃj¹.
11.4 PQ = PR = QR = 7cm, EgÀÄªÀAvÉ wæ¨sÀÄd PQR AiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j.
11.5 JgÀqÀÄ PÉÆÃ£À ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¨ÁºÀÄ PÉÆmÁÖUÀ wæ¨sÀÄdzÀ gÀZÀ£É:
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
1) 5 ¸É.«ÄÃ. QR EgÀÄªÀ gÉÃSÁRAqÀ gÀa¹.
2) Q ªÀÄvÀÄÛ R ©AzÀÄUÀ¼À°è PÉÆÃ£ÀªiÀ Á¥ÀPÀz¸ À ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ PÀæªÄÀ ªÁV 60°
ªÀÄvÀÄÛ 50° UÀÄgÀÄw¹.
3) Q ¤AzÀ FUÁUÀ¯ÉÃ UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ ©AzÀÄ«£À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ UÉgÉ J¼É¬Äj.
4) R ¤AzÀ 50° UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ ©AzÀÄ«£À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ »A¢£À UÉgÉAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀA¢ü¸ÀÄªÀªgÀ U
É Æ
À UÉgÉ J¼É¬Äj.
5) ¸ÀA¢ü¸ÀÄªÀ ©AzÀÄªÀ£ÄÀ ß P JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹.
11.6 wæ¨sÀÄd XYZ £À°è YZ = 6¸É.«ÄÃ. ⎿Y = 110°, ⎿Z =30° EgÀÄªÀAvÉ gÀa¹.
68
PÀ°PÁºÁ¼É-29
11.7 : MAzÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ ¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ JgÀqÀÄ ¥ÁzÀPÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆmÁÖUÀ wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß gÀa¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¥ÁzÀ PÉÆÃ£ÀUÀ¼ÁzÀ ∠B ªÀÄvÀÄÛ ∠C ºÁUÀÆ AB + BC + CA AiÀÄ£ÀÄß PÉÆnÖzÉ. ¤ÃªÀÅ ABC wæ¨ÄsÀ dªÀ£ÄÀ ß
gÀa¸À¨ÉÃPÁVzÉ.
gÀZÀ£Á ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
1. XY gÉÃSÁRAqÀª£
À ÀÄß AB + BC + CA AiÀÄ GzÀÝPÉÌ ¸ÀªÀÄªÁVgÀÄªÀAvÉ J¼É¬Äj.
2. ∠LXY PÉÆÃ£ÀªÅÀ ∠B UÉ ¸ÀªÄÀ ªÁVgÀÄªÀAvÉ ºÁUÀÆ

∠MYX PÉÆÃ£ÀªÅÀ ∠C UÉ ¸ÀªÄÀ ªÁVgÀÄªÀAvÉ gÀa¹.
3. ∠LXY ªÀÄvÀÄÛ ∠MYX UÀ¼À£ÀÄß C¢üð¹. F

À PÀUÀ¼ÀÄ A ©AzÀÄ«£À°è ¸ÀA¢ü¸À°.
PÉÆÃ£Ázsð
4. AX UÉ PQ ®A¨ÁzsÀðPÀ ªÀÄvÀÄÛ AY UÉ RS
®A¨ÁzsÀðPÀUÀ¼À£ÀÄß J¼É¬Äj.
5. PQ ¨ÁºÀÄªÀÅ XY ¨ÁºÀÄªÀ£ÄÀ ß B ©AzÀÄ«£À°è ªÀÄvÀÄÛ

RS ¨ÁºÀÄªÀÅ XY ¨ÁºÀÄªÀ£ÄÀ ß C ©AzÀÄ«£À°è bÉÃ¢¸À°. AB ªÀÄvÀÄÛ AC ¸ÉÃj¹.
11.8 ∠B = 60°, ∠C = 45° ªÀÄvÀÄÛAB + BC + CA = 11cm EgÀÄªÀAvÉABC wæ¨sÀÄdªÀ£ÀÄß gÀa¹.
69
1) BC = 6 cm⎿B=60° ªÀÄvÀÄÛ AB = 5cm EgÀÄªÀAvÉ wæ¨ÄsÀ d ABC AiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j.
2) PQ = PR = QR = 6 cm, EgÀÄªÀAvÉ wæ¨ÄsÀ d PQR AiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j.
3) QR = 7 cm,⎿Q = 700, ⎿R = 600 EgÀÄªÀAvÉ wæ¨sÀÄd PQR £ÀÄß gÀa¹j.

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸ÀgÛ À-04
MAzÀÄ wæ¨ÄsÀ dzÀ
ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ, ¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
¸ÀªÄÀ ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨ÄsÀ d gÀZÀ£É,
JgÀqÀÄ ¨ÁºÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÄÀ ¢é¨ÁºÀÄ wæ¨ÄsÀ d JgÀqÀÄ ¥ÁzÀ
®A§PÉÆÃ£À wæ¨ÄsÀ d gÀZ£ À É
MAzÀÄ PÉÆÃ£À PÉÆmÁÖUÀ gÀa¸ÀÄªÉ£ÀÄ. PÉÆÃ£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß PÉÆmÁÖUÀ
PÀ°vÀÄ gÀa¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
wæ¨ÄsÀ d gÀa¸ÀÄªÉ£ÀÄ. wæ¨ÄsÀ dªÀ£ÄÀ ß
gÀa¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
70
PÀ°PÁ¥sÀ® 12 : ©ÃdUÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ® QæAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w: ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ Qæ.¥ÀÇ.300 ªÀμð À UÀ½AzÀ®Æ ªÀÄÄAZÉ ¨sÁgÀvÀz° À è CPÀëgÀUÀ¼À£ÄÀ ß G¥ÀAiÉÆÃV¹
CªÀåPÀÛ¥ÀzU
À ¼
À À£ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¥ÀzÞÀ w ¸ÀªÃÉ ð ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVvÀÄÛ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÄÀ ÄR UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛædÕgÁzÀ DAiÀÄð¨sl
À ,
§æºÀäUÄÀ ¥ÀÛ, ªÀÄºÁ«ÃgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁ¸ÀÌgÀ II EªÀgÀÄ ©ÃdUÀtÂvÀPÌÉ PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃrzÁÝgÉ.
©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ ©ÃdUÀtÂvÀzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À°è MAzÁVzÉ. zÉÊ£ÀA¢£À fÃªÀ£z

À À°è£À C£ÉÃPÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåU¼
À À£ÄÀ ß
©r¸ÀÄªÀ°è EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-30
12.1 avÀæz°
À è vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ MAzÀÄ ºÁ¸ÉÖ¯ï£À HlzÀ ºÁ¯ï MAzÀgÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ïUÀ¼À£ÀÄß
eÉÆÃr¸À¯ÁVzÉ.
F ªÉÄÃ°£À mÉÃ§¯ïUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄaðUÀ¼À ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹, PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹:
• MAzÀÄ qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ï£À ¸ÀÄvÀÛ®Æ £Á®ÄÌ PÀÄaðUÀ¼À£ÄÀ ß Ej¸À¯ÁVzÉ.
• eÉÆÃr¹zÀ JgÀqÄÀ qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Æ DgÀÄ PÀÄaðUÀ¼À£ÄÀ ß Ej¸À¯ÁVzÉ.
• ºÁUÁzÀgÉ eÉÆÃr¹zÀ ªÀÄÆgÀÄ qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Æ JµÀÄÖ PÀÄaðUÀ¼À£ÄÀ ß Ej¸À§ºÀÄzÀÄ?
GvÀÛgÀ: 8
• CzÉÃ jÃw eÉÆÃr¹zÀ £Á®ÄÌ qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Æ JµÀÄÖ PÀÄaðUÀ¼À£ÄÀ ß Ej¸À§ºÀÄzÀÄ?
GvÀÛgÀ:
• »ÃUÉ ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀAvÉ eÉÆÃr¹zÀ K¼ÀÄ qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Æ JµÀÄÖ PÀÄaðUÀ¼À£ÄÀ ß Ej¸À§ºÀÄzÀÄ?
GvÀÛgÀ:
mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå 1 2 3 4 ................................ X
PÀÄaðUÀ¼À ¸ÀASÉå 4=2+2 6=4+2 8=6+2 10=8+2 ................................
¸ÁªÀiÁ£Àå gÀÆ¥À 2(1)+2 2(2)+2 2(3)+2 2(4)+2 ................................ 2x + 2
qÉÊ¤AUï mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÉÆÃt. PÉÆ£ÉAiÀÄ°è EgÀÄªÀ mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÉÖAzÀÄ
£ÀªÄÀ UÉ w½AiÀÄzÀÄ. D ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß x JAzÀÄ ¨sÁ«¸ÉÆÃt. DUÀ PÀÄaðUÀ¼À ¸ÀASÉå 2x+2 JAzÁUÀÄvÀÛzÉ.
• ¸ÁªÀiÁ£Àå gÀÆ¥ÀªÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹. AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ §zÀ¯ÁUÀzÉ G½¢zÉ?
GvÀÛgÀ:
• AiÀiÁªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄÄ §zÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ?

GvÀÛgÀ:
71
mÉÃ§¯ïUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ(x) §zÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. 2 PÀÄaðUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ G½zÀ PÀÄaðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÆ (2x)
§zÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ.
• §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÄÀ ªÀ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀÄvÁÛgÉ?
GvÀÛgÀ:
• §zÀ¯ÁUÀzÀ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß K£ÉAzÀÄ ºÉ¸Àj¸ÀÄvÁÛgÉ?
GvÀÛgÀ:
• ¸ÀASÉåU¼
À ÁzÀ 50, 22, 36, 1240 UÀ¼À ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ PÁ® §zÀ¯ÁzÀgÀÆ, ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁzÀgÀÆ CµÉÖÃ EgÀÄvÀÛªÉ
CAzÀgÉ ¹ÜgªÀ ÁVgÀÄvÀÛªÉ. F jÃwAiÀÄ ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß ¹ÜgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
• CPÀëgU
À ¼
À ÁzÀ x, y, m, p UÀ¼À ªÀiË®åUÀ¼ÀÄ PÁ® §zÀ¯ÁzÀAvÉ, ¸ÁÜ£À §zÀ¯ÁzÀAvÉ §zÀ¯ÁUÀÄwÛgÀÄvÀÛªÉ CAzÀgÉ
¹ÜgÀªÁVgÀÄªÀÅ¢®è. F jÃwAiÀÄ ¸ÀASÉåU¼ À À£ÄÀ ß ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
12.2 : ¹ÜgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ZÀgÁPÀëgÀUÀ½UÉ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

¹ÜgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ
3) F gÀAUÉÆÃ°AiÀÄ°è ¹ÜgÁPÀëgÀUÀ½gÀÄªÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¤Ã° §tÚ¢AzÀ®Æ, ZÀgÁPÀëgÀUÀ½gÀÄªÀ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß QvÀÛ¼É

§tÚ¢AzÀ®Æ vÀÄA©j.
72
PÀ°PÁºÁ¼É-31
12.3 ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «eÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
1) FUÁUÀ¯ÉÃ ¤ÃªÀÅ ¹ÜgÁPÀëgÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ZÀgÁPÀëgU

À ¼
À À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß PÀ°w¢ÝÃj. ºÁUÁzÀgÉ F ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ
GvÀÛj¸À§°ègÁ?
1. ¹ÜgÁPÀëgÀPÌÉ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ §gÉ¬Äj.

GvÀÛg:À
2. ZÀgÁPÀëgÀPÌÉ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ §gÉ¬Äj.
GvÀÛg:À
3. ªÉÄÃ°£À JgÀqÄÀ GzÁºÀgu
À ÉU¼
À À£ÄÀ ß eÉÆvÉAiÀiÁV §gÉ¬Äj.
GvÀÛg:À
4. 2a, 6z jÃwAiÀÄ GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ¤ªÀÄUÉ ¹UÀÄwÛªÉAiÉÄÃ?
GvÀÛg:À
5. F jÃwAiÀÄ ¥ÀzU
À ¼
À À£ÄÀ ß ©Ãd¥ÀzÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.E£ÉßgÀqÄÀ GzÁºÀgu
À É §gÉAiÀÄ§°ègÁ?
GvÀÛg:À
6. 4x, 5y2, -56z, 16x, 15mn, 45x UÀ¼ÀÄ ©Ãd¥ÀzU À ¼À ÁVªÉ.F ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ ©Ãd¥ÀzU
À ¼
À À°è ¸ÁªÀÄåvÉ
ºÉÆA¢gÀÄªÀ ZÀgÁPÀëgÀª£
À ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ ©Ãd¥ÀzU
À ¼À À UÀÄA¥À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.
GvÀÛg:À
7. ¹QÌgÀÄªÀ UÀÄA¥ÀÄ MAzÉÃ eÁwUÉ ¸ÉÃjgÀÄªÀÅzÀjAzÀ F ¥ÀzU À ¼À À£ÄÀ ß ¸ÀeÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ J£Àß§ºÀÄzÉÃ?
GvÀÛg:À
8. 4x, 5y2, -56z, 16x, 15mn, 45x ¥ÀnÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ ©Ãd¥ÀzÀUÀ¼À°è «©ü£ßÀ ZÀgÁPÀëgª À À£ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄªÀ
©Ãd¥ÀzU À ¼À À UÀÄA¥À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.
GvÀÛg:À
9. ¹QÌgÀÄªÀ UÀÄA¥ÀÄ «©ü£ßÀ eÁwUÉ ¸ÉÃjgÀÄªÀÅzÀjAzÀ F ¥ÀzU À ¼À À£ÄÀ ß «eÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ J£Àß§ºÀÄzÉÃ?
GvÀÛg:À
2) F PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ©Ãd¥ÀzU À ½
À UÉ vÀ¯Á 4 ¸ÀeÁwAiÀÄ ºÁUÀÆ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzU À ¼
À À£ÄÀ ß §gÉAiÀÄ§°ègÁ?
PÀæªÄÀ ¸ÀASÉå ©Ãd¥ÀzÀ ¸ÀeÁwAiÀÄ ¥ÀzU
À ¼
À ÀÄ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
1. 4xy
2. 5m2n
3. 24r
4. -5z3
5. 10pq2
3) F UÀÄA¦£À°è ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀ ¥ÀzU

À ¼
À À£ÄÀ ß ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ºÁUÀÆ «eÁwÃAiÀÄUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr¹ ¤ÃqÀ¯ÁVgÀÄªÀ
JgÀqÀÄ ¨ÉÆÃqïðUÀ¼À°è §gÉ¬Äj.
73
¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ «eÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
PÀ°PÁºÁ¼É-32
12.4 ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ «zsÀUÀ¼ÀÄ:
1) PÉÆÃµÀÖPÀz°À è PÉ®ªÀÅ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß GQÛUÀ¼À£ÁßV ¥ÀjªÀwð¹.
PÀæ.¸ÀA. ºÉÃ½PÉUÀ¼ÀÄ GQÛ
1 y UÉ 6£ÀÄß PÀÆrzÉ. y+ 6
2 p¤AzÀ 15£ÀÄß PÀ¼É¢zÉ.
3 8 £ÀÄß t ¬ÄAzÀ UÀÄtÂ¹zÉ.
4 n£ÀÄß 7jAzÀ ¨sÁV¹zÉ.
5 q£À JgÀqg
À µ
À ÀÖPÌÉ 5£ÀÄß PÀÆrzÉ.
6 3 ªÀÄvÀÄÛ yUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAPÀ®£À ªÀiÁrzÉ.
2)F PÉÆÃµÀÖPÀz°
À è zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ GQÛU¼
À À£ÄÀ ß ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. EzÉÃ jÃwAiÀÄ E£ÀßµÀÄÖ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß
§gÉAiÀÄ§°ègÁ?
1 6
2 7
3 8
4 9
5 10
3) £ÁªÀÅ PÀ°wgÀÄªÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÄÀ ÄR UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ. PÉÆÃµÀ×PÀª£À ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹,
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ SÁ° eÁUÀz° À è GvÀÛj¹.
KPÀ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ ¢é¥ÀzÆ É ÃQÛU¼
À ÀÄ wæ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ
3a 2a+4 a+b+c
4x x-6 x-y+5
21mn 2a2+3b2 m2+n2-n3
5z3 2s-3t 5v+4u+6t
¤ªÀÄä GvÀÛgÀUÀ¼À ¸ÁgÁA±ÀªÅÀ

1. KPÀ¥ÀzÆ É ÃQÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥ÀzUÀ ¼À À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ? GvÀÛg:À
2. ¢é¥ÀzÆ É ÃQÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥ÀzUÀ ¼À À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
3. wææ¥ÀzÆ
É ÃQÛAiÀÄ°ègÄÀ ªÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
4. 2x+4x JA§ÄzÀÄ ¢é¥z
À ÉÆÃQÛAiÉÄÃ?
74
5. KPÀ¥ÀzÆ É ÃQÛUÀ½UÉ E£ÉßgÀqÄÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß
§gÉAiÀÄ§°ègÁ?
6. ¢é¥ÀzÆÉ ÃQÛU½À UÉ E£ÉßgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄ§°ègÁ?
7. wæ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ½UÉÉ E£ÉßgÀqÀÄ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀÄ§°ègÁ?
• KPÀ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ: MAzÉÃ ¥ÀzU
À ½
À gÀÄªÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß KPÀ¥z
À ÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
• ¢é¥ÀzÆ
É ÃQÛU¼
À ÀÄ: JgÀqÄÀ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzU
À ½
À gÀÄªÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß ¢é¥z
À ÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
• wæ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ: ªÀÄÆgÀÄ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄªÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÀÄß wæ¥ÀzÆ
É ÃQÛU¼
À ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
• §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ: ªÀÄÆgÀQÌAvÀ ºÉZÄÀ Ñ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄªÀ 2a + 3b + 4c + 5d, x2 + 2y2 + 4z2 -3xy
+ 4yz UÀ¼ÀAvÀºÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À£ÄÀ ß §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
¢é¥ÀzÆ É ÃQÛU¼À À°ègÀÄªÀ JgÀqÄÀ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzU
À ¼
À À ªÀÄzsåÉ ºÁUÀÆ wæ¥ÀzÆ É ÃQÛUÀ¼À°ègÄÀ ªÀ ªÀÄÆgÀÄ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À
ªÀÄzsåÉ UÀtÀÂvz
À À ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼ÁzÀ ¸ÀAPÀ®£À ºÁUÀÆ ªÀåªÀPÀ®£Àª£ À ÀÄß ªÀiÁvÀæ §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛz.É
4) §ºÀÄ¥ÀzÆÉ ÃQÛU¼À À£ÄÀ ß KPÀ¥ÀzÆ

É ÃQÛ, ¢é¥ÀzÆ
É ÃQÛ, wæ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÁV «AUÀr¹. F ªÀÄÆgÀÄ UÀÄA¥ÀÄUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀzÀ
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
x + y , 1000 , x + x2 + x3 + x4 , 7 + y + 5x, 2y – 3y2 , 2y – 3y2 + 4y3 , 5x – 4y + 3xy , 4z - 15z2 , ab
+ bc + cd + da , pqr , p2q + pq2 , 2p + 2q
KPÀ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ: ¢é¥ÀzÆ
É ÃQÛU¼
À ÀÄ:
wæ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ: ¸ÉÃgÀzÀ §ºÀÄ¥ÀzÆ
É ÃQÛUÀ¼ÀÄ:
PÀ°PÁºÁ¼É-33
12.5 ¸ÀgÀ¼À ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À ªÉÄÃ°£À ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼ÀÄ: ¸ÀAPÀ®£À, ªÀåªÀPÀ®£À, UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÁPÁgÀ
1) GzÁºÀgu À ÉAiÀÄAvÉ ¸ÀeÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ºÁUÀÆ ªÀåªÀP® À £Àª£À ÀÄß ªÀiÁr:
1) 2x + 3x + 5x 2) 10p – 8p
= (2 + 3 + 5) x = (10 – 8)p
= 10x = 2p
3) 6x + 4x + 10x 4) 15p – 4p
5) 3y + 8y + 5y + 13y 6) 20m – 12m
7) 8m + 4m + 12m 8) 10y – 6y
75
2) ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌzÀAvÉ UÀÄuÁPÁgÀ ªÀiÁr:
3x × 5y = 15xy - 4p × 7p = 3x × 5y
3x × 5y × 2z = 30xyz - 5m× 6n = 4x × 3y × 5z =
3) ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌzÀAvÉ UÀÄuÁPÁgÀ ªÀiÁr
GzÁºÀguÀ É: 3x (5y + 2) 2x (3x + 5xy)

= 3x(5y) + 3x (2)
=15xy + 6x
3m (7n + 5) 12x (4y + 6)
GzÁºÀgu
À É: (a + 7) (b - 5) (2x + 5) (4x - 3)
= a (b - 5) + 7(b - 5)
= ab - 5a + 7b - 35
(a + 5) (b - 8) (y + 3) (y - 9)

GzÁºÀgu À É: (a + b) (2a + 3b – c)
(a + 5) (a2 + 3a + 5)
= a(a2 + 3a + 5) + 5(a2 + 3a + 5)
= a3 + 3a2 + 5a + 5a2 + 15a + 25
= a3 + 8a2 + 20a + 25
(a + 4)(a2 + 2a + 7) (x + y)(3x + 2y – z)
76
6) ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌzÀAvÉ ¨sÁUÁPÁgÀ ªÀiÁr
GzÁºÀgu À É: GzÁºÀguÀ É:
1) 25x4 ÷ 5x2 2) -6020xy2z4 ÷ 2xyz
25𝑥 4 −6020𝑥𝑦 2 𝑧 4
= =
5𝑥 2 2𝑥𝑦𝑧
5×5×𝑥×𝑥×𝑥×𝑥 −3010 × 2 × 𝑥 × 𝑦 × 𝑦 × 𝑧 × 𝑧 × 𝑧 ×𝑧
= =
5×𝑥×𝑥 2×𝑥×𝑦×𝑧
=5×𝑥×𝑥 = -3010 × 𝑦 × 𝑧 × 𝑧 × 𝑧
= 5𝑥 2 = -3010yz3
3) 36x4 ÷ 6x2 4) 250y4 ÷ 5y2
6) ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌzÀAvÉ ¨sÁUÁPÁgÀ ªÀiÁr

3
+ 2p2 + 3p ÷ 2p
GzÁºÀgÀuÉ:
2) p
1) 24m4 + 40m2n2 + 32m4n3 ÷ 8mn
24𝑚4 + 40𝑚2 𝑛2 + 32𝑚4 𝑛3
=
8𝑚𝑛
24𝑚4 40𝑚2 𝑛2 32𝑚4 𝑛3
= + +
8𝑚𝑛 8𝑚𝑛 8𝑚𝑛
3𝑚3
= + 5mn +4m3n2
𝑛
3
3) 8x + 10x2 + 14x÷ 2x 4) 35m 3
+ 10m2 + 25m÷ 5m
77
7) C¥ÀªÀwð¹j
a) ¸ÁªÀiÁ£Àå C¥Àªv
À Àð£À vÉUÉzÄÀ C¥ÀªÀwð¹j
x2 + xy 5m2 + 35m
= x.x + x. y = 5.m.m + 5.7.m
= x (x + y) = 5m (m+7)
P2 + pq 8x2 + 72xy
6m2 + 30mn +54m 4p2 + 20pq +36p
b) UÀÄA¥ÀÅ ªÀiÁr C¥Àªw

À ð¹j
ax + bx – ay – by am + bm – an – bn
= (a.x + b.x) (-a.y – b.y)
= x (a + b) –y (a + b)
= (a + b)(x – y)
x2 + xy + 6x + 6y m2 + mn + 9m + 9n
C) C¥ÀªÀwð¹j
x2 + 7x + 12 x2 + 9x + 18
= x2 + 4x + 3x + 12
= x (x + 4) + 3 (x + 4)
= (x + 4) (x + 3)
y2 – 10 y + 21 y2 – 14 y + 49
= y2 – 7y – 3y + 21
= y (y – 7) – 3 (y – 7)
= (y – 7) (y – 3)
m2 – 4m – 12 5p2 + 15p + 10
78
8) a) ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌzÀAvÉ ¨sÁUÁPÁgÀ ªÀiÁr
GzÁºÀgu À É: GzÁºÀgu À É:
2 2
1) (8x + 16x) ÷ (x + 2) 2) (y + 7y + 10) ÷ (y + 5)
8𝑥 2 + 16𝑥 𝑦 2 + 7𝑦 + 10
= =
𝑥+2 𝑦+5
8×𝑥×𝑥+8×2×𝑥 𝑦 2 + 5𝑦 + 2𝑦 + 10
= =
𝑥+2 𝑦+5
𝑦(𝑦 + 5) + 2(𝑦 + 5)
8×𝑥(𝑥+2) =
= 𝑦+5
𝑥+2 (𝑦 + 5)(𝑦 + 2)
=
𝑦+5
=8𝑥
=𝑦+2
2 2
(12x + 24x) ÷ (x + 2) (x + 9x + 18) ÷ (x + 3)
b) ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌzÀAvÉ ¨sÁUÁPÁgÀ ªÀiÁr
79
UÀªÀÄ¤¹ : ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À, ªÀåªÀP®
À £À, UÀÄuÁPÁgÀ ºÁUÀÆ ¨sÁUÁPÁgÀPÌÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ F ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß
£É£¦À lÄÖPÉÆ½î.
• ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÀÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå.
©ÃeÉÆÃQÛU¼
À À
• «eÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀU¼ À À£ÀÄß PÀÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀå«®.è
¸ÀAPÀ®£À
• ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÄÀ ªÀ ¹ÜgÁPÀëgU
À À¼À£ÀÄß PÀÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛz.É
• ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ PÀ¼ÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå.
©ÃeÉÆÃQÛU¼ À À
ªÀåªÀP®
À £À • «eÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀU¼ À À£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå«®è.
• ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ¼À°ègÄÀ ªÀ ¹ÜgÁPÀëgUÀ À¼À£ÀÄß PÀ¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛz.É
• ©Ãd¥ÀzÀU¼ À À°ègÄÀ ªÀ ¹ÜgÁPÀëgÀU¼
À À£ÀÄß UÀÄtÂ¸À¨ÃÉ PÀÄ.
©ÃeÉÆÃQÛU¼À À
• UÀÄtÂ¸ÀÄªÁUÀ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzÀU¼ À À°ègÄÀ ªÀ ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À WÁvÀ ¸ÁÜ£Àz°
À è
UÀÄuÁPÁgÀ 2
§gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. GzÁ: a x a = a
©ÃeÉÆÃQÛU¼À À • ©Ãd¥ÀzÀU¼À À°ègÄÀ ªÀ ¹ÜgÁPÀëgÀU¼
À À£ÀÄß UÀÄtÂ¸À¨ÃÉ PÀÄ.
¨sÁUÁPÁgÀ • ¨sÁV¸ÀÄªÁUÀ ¸ÀeÁwÃAiÀÄ ¥ÀzU À À°ègÄÀ ªÀ ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀ ¨sÁV¸À¨ÉÃPÀÄ. GzÁ: a ÷ a = 1
À ¼

I. ©lÖ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀUÀ½AzÀ vÀÄA©j.
1. x + 8 gÀ°ègÀÄªÀ ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ----- DVzÉ.
2. 10x2y £À°è x2 £À ¸ÀºU À ÄÀ tPÀªÅÀ ------- DVzÉ.
3. MAzÉÃ eÁwUÉ ¸ÉÃjzÀ ©Ãd¥ÀzÀUÀ¼À£ÀÄß ------ ¥ÀzU À ¼
À ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
4. ¢é¥ÀzÆ É ÃQÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ ©Ãd¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀASÉå -------
5. ªÀÄÆgÀQÌAvÀ ºÉZÄÀ Ñ «eÁwAiÀÄ ¥ÀzÀUÀ½gÀÄªÀ ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ£ÀÄß ------ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛg.É
©nÖgÀÄªÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À£ÀÄß vÀÄA©:
4a + 4a =
3mn + = 12mn
- 11p = 88p
54x - 24x =
× -23z3 = -138z3
Û ÀUÀ¼ÀÄ (£À£Àß PÀ°PÉ ºÉÃUÁVzÉ UÀÄgÀÄvÀÄ✓ºÁPÀÄªÉ)

¸Àg
Û À-1 ¸Àg
Û À-2 ¸Àg
Û À-3 ¸Àg
Û À-4
©ÃdUÀtÂvz À À ªÀÄÆ®
©ÃdUÀtÂvz À À ªÀÄÆ® ¸Àg¼
À À ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À ªÉÄÃ°£À
¥ÀjPÀà®£ÉUÀ¼ÁzÀ ¹ÜgÁAPÀ, ©ÃeÁPÀëgÀ ºÁUÀÄ KPÀ¥zÀ ÉÆÃQÛ,
¥ÀjPÀà®£ÉUÀ¼ÁzÀ ¹ÜgÁAPÀ, ªÀÄÆ®QæAiÉÄUÀ¼ÄÀ : M¼ÀUÆ É AqÀ
ZÀgÁPÀëgÀU¼
À À£ÀÄß, ¢é¥z
À ÉÆÃQÛ, wæ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼À
ZÀgÁPÀëgÀ UÀ¼£
À ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÀ¼£
À ÀÄß ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
©Ãd¥ÀzU À À¼À ¸ÀºÀUÄÀ tPÀªÀ£ÀÄß CxÀð¸À»vÀ w½¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
CxÉÊð¸ÀÄªÉ£ÀÄ. ©r¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
PÀAqÀÄ »rAiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
¢£ÁAPÀ ²PÀëPÀgÀ ¸À»
80
PÀ°PÁ¥sÀ® 13 - ¤zÉÃð±ÁAPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ©AzÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ©AzÀÄUÀ¼À ¸ÁÜ£À w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w: MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ°ègÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À ¸ÁÜ£Àª£ À ÀÄß JgÀqÀÄ ®A§gÉÃSÉUÀ¼À
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ¥Àæw¤¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÄÀ ß «ªÀj¸ÀÄªÀ UÀtv
Â ÀzÀ MAzÀÄ ±ÁSÉAiÉÄÃ ¤zÉÃð±ÁAPÀ gÉÃSÁUÀtÂvÀ.
¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ°è£À MAzÀÄ ©AzÀÄ«£À ¸ÁÜ£ª

À À£ÄÀ ß JgÀqÄÀ C¼ÀvU
É ¼
À À
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ (CqÀØgÉÃSÉ ªÀÄvÀÄÛ ®A§gÉÃSÉ) ¤zsÀðj¸À®Ä 17 £ÉÃ
±ÀvÀªiÀ Á£ÀzÀ UÀtÂvÀ ±Á¸ÀÛçdÕ gÉ£É qÉPÁmïð (1596-1650) §¼À¹zÀ
¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß CªÀgÀ ºÉ¸Àj£À°è PÁnð¶AiÀÄ£ï ¥ÀzÀÞw JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-34
13.1 £ÀPÉëUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ:
¥ÀPÌÀ zÀ°ègÄÀ ªÀ avÀæª£
À ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹ F PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹:
1. MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.
F ©AzÀÄUÀ¼À ¸ÁÜ£ÀzÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÉÃ?
GvÀÛgÀ:
2. F ©AzÀÄUÀ¼À £ÀqÄÀ «gÀÄªÀ zÀÆgÀª£ À ÀÄß C¼ÀvÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÉÃ?
GvÀÛgÀ:
• C¼ÀvU É Æ
É Ã°¤AzÀ C¼ÀvÉ ªÀiÁrzÀgÉ ©AzÀÄUÀ¼À £ÀqÄÀ «£À ¤¢ðµÀÖ zÀÆgÀªÅÀ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è. ºÁUÁzÀgÉ D
¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ ªÉÄÃ¯É F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ gÉÃSÉUÀ¼À£ÀÄß J¼ÉAiÉÆÃt.
.C
.A
.B
3. FUÀ F ©AzÀÄUÀ¼À ¨É¯ÉU¼

À À£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ§ºÀÄzÉÃ?
GvÀÛgÀ
• EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨Àð s UÀ¼À°è £ÁªÀÅ ¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ°è MAzÀÄ £ÀPÁë PÁUÀzª À À£ÄÀ ß gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ. F £ÀPÁë PÁUÀzª À ÀÅ
©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß PÀAqÀÄ »rAiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀPÁë PÁUÀzz
À À ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ ©AzÀÄªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä
£ÀªÄÀ UÉ x ªÀÄvÀÄÛ y ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ. F PÉ¼ÀV£À £ÀPÁë PÁUÀzª À À£ÄÀ ß UÀªÀÄ¤¹. C°è PÉ®ªÀÅ
©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹ CªÀÅUÀ½UÉ ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÆß ¸ÀºÀ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ©AzÀÄUÀ½UÉ ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÃUÉ §gÉ¢zÁÝgÉ JAzÀÄ UÀªÀÄ¤¹.
81
A AiÀÄ ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ (1 ,2)
.C B AiÀÄ ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ (3, -2)

.A C AiÀÄ ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ (5, 4)
.B
13.2 £ÀPÉëAiÀÄ ZÀvÀÄxÀðPÀUÀ¼ÀÄ
GzÁºÀgÀuÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁr

1. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ £ÀPÁë PÁUÀzzÀ À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ ©AzÀÄUÀ¼À
¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
GvÀÛg:À £ÀPÁë PÁUÀzz À À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ ©AzÀÄUÀ¼À
¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ,
A (2,3) B(0, -4) C(1,-3) D(4,1)
E (1,0) F(-3, -2) G(-4,3) H(2,-4)
I(-2, -4) J(-1,1)
82
PÀ°PÁºÁ¼É-35
2. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ £ÀPÁë PÁUÀzz

À À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ ©AzÀÄUÀ¼À ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1. F PÉ¼ÀUÉ gÉÃSÁ£ÀPëÉU¼
À À£ÄÀ ß ªÀÄvÀÄÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. £ÀPÁë PÁUÀzz
À À ªÉÄÃ¯É UÀÄgÀÄw¹gÀÄªÀ avÀæU¼
À À
¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
1. avÀæz°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ±ÀÈAUÀ©AzÀÄ«£À ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÄÀ ß PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÄÀ ªÀ
PÉÆÃµÀ×PÀz° À è §gÉ¬Äj.
83
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå ±ÀÈAUÀ©AzÀÄ«£À ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ
1 A( , )
2 B( , )
3 C( , )
4 D( , )
5 E( , )
6 F( , )
7 G( , )
8 X( , )
9 Y( , )
10 Z( , )
11 W( , )
2. avÀæz°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ±ÀÈAUÀ©AzÀÄªÀ£ÄÀ ß ºÉ¸Àj¹, ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
13.3
3. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ PÉÆÃµÀÖPÀz° À è£À ¨É¯ÉU½
À UÉ, ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¥ÀæªiÀ ÁtzÉÆA¢UÉ £ÀPëÉU¼
À À£ÄÀ ß J¼É¬Äj.
¥ÉmÉÆæÃ¯ï(°Ãlgï UÀ¼À°è) 1 2 3 4 5
¨É¯É(₹UÀ¼À°è) 5 10 15 20 25
¸ÉÌÃ¯ï: x CPÀë = 1cm = 1°Ã
84
1. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ PÉÆÃµÀÖPÀz°
À è£À ¨É¯ÉU½
À UÉ, ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¥ÀæªiÀ ÁtzÉÆA¢UÉ £ÀPëÉU¼
À À£ÄÀ ß J¼É¬Äj.
¸ÉÃ§Ä ºÀtÂÚ£À ¸ÀASÉå 2 4 6 8 10
¨É¯É (₹UÀ¼À°è) 10 20 30 40 50
¸ÉÌÃ¯ï: x CPÀë =
y CPÀë =

1) ªÀÄÆ®©AzÀÄ«£À ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼ÀÄ--------- 3) (+3 ,+4 ) £ÀPëÉAiÀÄ°è EgÀÄªÀ ¨sÁUÀ ----------
2) x CPÀëzÀ ªÉÄÃ°£À ©AzÀÄ ----- gÀÆ¥Àz° À èzÉ. 4) y CPÀëzÀ ªÉÄÃ°£À ©AzÀÄ ---------- gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉ.
5) F PÉ¼ÀV£À ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß £ÀPëÉAiÀÄ°è UÀÄwð¹j
(+4 ,+2 ) (-2 ,+1 ) (-3 ,-2 )

(+3 ,-2 ) (+4 ,0 ) ( 0 ,-2 )

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸ÀgÛ À-03 ¸Àg
Û À-04
¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ ªÉÄÃ¯É ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
PÁnð¶AiÀÄ£ï ¤zÉÃð±ÁAPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ
£ÀPëÉU¼
À À ªÀÄÆ® UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÄÀ
¸ÀªÄÀ vÀ®zÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÀºÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¥ÀjPÀ®à£É ZËPÀ½ ºÁ¼ÉAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¹zÀ
©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß ¥Àæ±ßÉ PÉÆlÖgÀÆ ¸ÀºÀ
w½¢gÀÄªÉ£ÄÀ . ©AzÀÄUÀ¼À ¤zÉÃð±ÁAPÀUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÉ£ÄÀ . ¸ÀÄ®¨sÀªÁV ©r¸À§¯Éè£ÀÄ.
§gÉAiÀÄ§¯Éè£ÀÄ.
85
PÀ°PÁ¥sÀ® 14 - JgÀqÄÀ ZÀgÁPÀëgÀUÀ½gÀÄªÀ gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
»£Éß¯É ªÀiÁ»w : JqÀªÄÀ Aqï ºÁå° gÀªg À ÄÀ ºÉÃ½gÀÄªÀ ¥ÀæPÁgÀ UÀtÂvÀzÀ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgÀtªÁV
¥ÀjªÀwð¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÁzsÀåªÁzÀμÄÀ Ö CvÀåAvÀ ¸ÀgÀ¼À ¥ÀzU
À ¼
À À°è ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ¥r
À ¸ÀÄªÀÅzÀÄ «±ÉèÃμÀuÁ
PÀ¯ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR G¥ÀAiÉÆÃUÀ.
©ÃdUÀtÂwÃAiÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtªÉAzÀgÉ ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¥ÀzÆ
É ÃQÛU¼
À À ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀ GQÛ.
MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀ«gÀÄªÀ gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À ¥ÀjºÁgÀ
¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è£À ¥ÀzÀUÀ¼À ZÀgÁPÀëgÀUÀ¼À rVæ MAzÀÄ ºÉÆA¢zÀÝgÉ, D ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ
J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
À É :-m + 2 = 0 , 5x + 3 = 1 ,
GzÁºÀgu 3x + 6 = 12
gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀ ºÉÆA¢zÀÝgÉ CzÀ£ÀÄß MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ¼Àî gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt
J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-36
14.1 : ¥ÀæAiÀÄvÀß ºÁUÀÆ ªÉÊ¥sÀ®å «zsÁ£À¢AzÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ ¥ÀjºÁgÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.

ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌ:
¸À«ÄÃPÀgÀt: 1) y+ 4 = 7
JqÀ§¢, §®§¢UÀ¼À ¸ÀªÄÀ ¹Üw
ZÀgÁPÀëgÀzÀ ¨É¯É JqÀ§¢ §®§¢
(ºËzÀÄ/E®è)
1 1 + 4 = 5 7 5≠7 E®è
2 2 + 4 = 6 7 6≠7 E®è
3 3 + 4 = 7 7 7 =7 ºËzÀÄ
¸À«ÄÃPÀgÀt: 2) 𝗑 + 5 = 9
1
2
3
4
¸À«ÄÃPÀgÀt: 3) p– 8 = 7
10
12
14
15
86
PÀ°PÁºÁ¼É-37
14.2 ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À – vÀPÀÌrAiÀÄ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆAqÀÄ GvÀg
Û ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ »rAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
£À£ßÀ ºÀwÛgÀ 6 qÀ§âU¼À À°è ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚU½
À ªÉ. £À£ßÀ UÉ¼ÀwAiÀÄÄ £À£U
À É 2 ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß PÉÆmÁÖUÀ MlÄÖ
ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ¼À ¸ÀASÉå 26. ºÁUÁzÀgÉ £À£ßÀ ºÀwÛgÀ«gÀÄªÀ 6 qÀ§âUÀ¼À°è JµÀÄÖ ªÀiÁ«£À ºÀtÄÚUÀ½ªÉ?
ºÀAvÀ 1: PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ ºÉÃ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀAvÀ 2
¸À«ÄÃPÀgÀtªÀ£ÁßV §gÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ. 6x + 2 = 26,
CAzÀgÉ E°è x qÀ§âU¼ À À ¸ÀASÉåAiÀiÁVzÉ.
ºÀAvÀ 3 ºÀAvÀ 4 JgÀqÆ

À §¢¬ÄAzÀ 2 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ
ºÀAvÀ 5 JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÄÀ ß 6 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ ºÀAvÀ 6 GvÀÛgÀ x = 4
14.3 1) vÀPÀÌrAiÀÄ avÀæ«®èzÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.

x – 5 = 15 x + 8 = 20
5 £ÀÄßJgÀqÀÆ §¢ PÀÆrzÁUÀ JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ 8 £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ
x – 5 + 5 = 15 + 5 x + 8 – 8 = 20 – 8
x = 20 x = 12
m– 6 = 14 y + 7 = 10
x–2=7 m + 5 = 15
87
2) vÀPÀÌrAiÀÄ avÀæ«®èzÉ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
𝑥
= 12 7x = 35
4
JgÀqÀÆ §¢AiÀÄ°è 4 jAzÀ UÀÄtÂ¹zÁUÀ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÄÀ ß 7 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ
𝑥 7𝑥 35
× 4 = 12 × 4 =
77
4
x = 48 x=5
𝑥
= 9 9x = 45
6
𝑦
= 11 5m = 75
8
3) ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
2x – 3 = 7 3x + 9 = 5
3 £ÀÄß JgÀqÆ
À §¢ PÀÆrzÁUÀ
2x – 3 + 3 = 7 + 3
2x = 10
JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À£ÄÀ ß 2 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ
2𝑥 10
=
2 2
x=5
7x – 9 = 16 14y – 8 = 13
4) ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
2x – 3 = x + 2 5x + 9 = 3x + 5
3 £ÀÄßJgÀqÀÆ §¢ PÀÆrzÁUÀ
2x – 3 + 3 = x + 2 + 3
2x = x + 5
JgÀqÀÆ §¢¬ÄAzÀ x £ÀÄß PÀ¼ÉzÁUÀ
2x – x = x + 5 – x
x=5
88
PÀ°PÁºÁ¼É-38
14.4 C£ÀéAiÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j
1) JgÀqÀÄ ¸ÀASÉåU¼
À À ªÉÆvÀÛ 95 MAzÀÄ E£ÉÆßAzÀQÌAvÀ 15 ºÉZÁÑVzÀÝgÉ, D ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
1) vÀgU
À w
À AiÀÄ°ègÀÄªÀ ¨Á®PÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨Á®QAiÀÄgÀ ¸ÀASÉåU¼ À ÀÄ 4:9 gÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°èªÉ. ¨Á®QAiÀÄgÀ ¸ÀASÉåVAvÀ
¨Á®PÀgÀ ¸ÀASÉå 10 ºÉZÁÑVzÉ. ºÁUÁzÀgÉ vÀgU À wÀ AiÀÄ°è£À MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå JμÀÄÖ?
89
PÀ°PÁºÁ¼É-39
14.5 JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀ gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À CxÀð ªÀÄvÀÄÛ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ¼Àî gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ¼Àî gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀt
¸ÁªÀiÁ£Àå gÀÆ¥À ax + c = 0 ¸ÁªÀiÁ£Àå gÀÆ¥À ax + by + c = 0
GzÁ: 3x + 5 = 7 GzÁ: 4x + 5y + 9 = 0
MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀ«gÀÄvÀÛzÉ JgÀqÄÀ ZÀgÁPÀëgÀ«gÀÄvÀÛzÉ
gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ax + by + c = 0 gÀÆ¥Àz°À è §gÉzÄÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ°èAiÀÄÆ a, b ªÀÄvÀÄÛ c UÀ¼À
¨É¯ÉUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj:
¸À«ÄÃPÀgÀt ax + by + c = 0 gÀÆ¥À a b c
1 2x + 6y = 4 2x + 6y – 4 = 0 2 6 -4
2 4x + 5y = 10
3 2p = 6q 2p – 6q + 0 = 0 2 -6 0
4 3x = 8y
5 y–4=0
ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÀÅ¼Àî gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÁV §gÉ¬Äj.
1. MAzÀÄ PÀA¥ÀÆålgï£À ¨É¯ÉAiÀÄÄ ªÉÆ¨ÉÊ¯ï£À ¨É¯ÉVAvÀ 4 ¥ÀlÄÖ ºÉZÀÄÑ.
2. MAzÀÄ DAiÀÄvÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼v

À É 36ZÀ.«ÄÃ. CzÀgÉ DAiÀÄvÀzÀ GzÀÝªÅÀ , CzÀgÀ CUÀ®zÀ 3 ¥ÀlÄÖ ºÉZÀÄÑ.
3. MAzÀÄ QæPÉmï DlzÀ°è eÉÆÃr ¨ÁålìªÀÄ£ïUÀ¼ÀÄ 140 gÀ£ï ¥Àqz

É ÀgÉ F E§âgÀÄ ¨ÁålìªÀÄ£ïUÀ¼À gÀ£ï.
4. £À£ßÀ vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀÄ¹ì£À°,è £À£ßÀ ªÀAiÀÄ¸Àì£ÀÄß PÀ¼ÉzÀgÉ 40.
5. MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è UÀÄtÂ¹zÀgÉ 96.
6. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtPÀÆÌ 2 ¥ÀjºÁgÀ §gÉ¬Äj:

1) x + 2y = 6 3) 2x + y = 8
x = 0 2y = 6 ⟹ y = 3
y=0 x=6
(0, 3) (6, 0)
2) 4x + 3y = 12 4) 2x + 4y = 8
90
PÀ°PÁºÁ¼É-40
14.6 JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÀÅ¼Àî gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß £ÀPÁë «zsÁ£À¢AzÀ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
1) 3x + 4y = 12 2) x + y = 5
ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ: x = 0 3(0) + 4y = 12 ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ:
0 + 4y = 12 x=0 (0)+y=5
4y = 12 y=5
12
y= =3
4
y = 0 3x + 4(0) = 12 y = 5 x + (5 )= 5
3x + 0 = 12 x=5–5=0
3x = 12 x=0
12
x= =4
3 X 0 5
x 0 4 Y 5 0
y 3 0
£ÀPÁë «zsÁ£À¢AzÀ ¥ÀjºÀj¹:

1) x + y = 5 2) 2p – 6q + 3 = 0
91
£Á£ÀÄ £À£Àß PÀ°PÉ (FªÀgÉUÉ PÀ°wzÀÝ£ÀÄß ¸Àé-CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÉ)
1) JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀUÀ½gÀÄªÀ gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉÃ£ÀÄ ? GzÁ. PÉÆr.
2) PÉ¼ÀV£À gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß ax + by +c = 0 gÀÆ¥Àz°

À è §gÉzÄÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀgÀ®Æè a , b & c
¨É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj 1) -2x + 3y =6 2) 2x = -5y
3) PÉ¼ÀV£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¸À«ÄÃPÀgÀtPÀÆÌ 2 ¥ÀjºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.

1) x + 2y = 6 2) 4x + 3y = 12
4) x + y = 5 gÉÃSÁvÀäPÀ ¸À«ÄÃPÀgÀtPÉÌ £ÀPëÉ gÀa¹j.

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥Àæ±Éß
MAzÀÄ, JgÀqÀÄ MAzÀÄ, JgÀqÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ¼Àî
MAzÀÄ ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ¼Àî PÉÆlÖgÀÆ ¸ÀºÀ
ZÀgÁPÀëgÀªÅÀ ¼Àî ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ gÀZ£
À É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÀ
¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ gÀZ£ À É ¸ÀÄ®¨sÀªÁV
¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À gÀZÀ£É ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß £ÀPëÉAiÀÄ°è
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÀ ©r¸À§¯Éè£ÀÄ.
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjºÁgÀ ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ
92
PÀ°PÁ¥sÀ® 15 : ¨ÉÊfPÀ ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¹ ¯ÉPÀÌUÀ¼À£ÀÄß ©r¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w: ¸À«ÄÃPÀgÀtªÉÇAzÀPÌÉ JgÀqÄÀ §¢UÀ½gÀÄvÀÛªÉ. JqÀ§¢(LHS) ºÁUÀÆ §®§¢(RHS). JqÀ§¢

ºÁUÀÆ §®§¢UÀ¼À ªÀÄzsåÉ ¸ÀªÄÀ (=) aºÉß EgÀÄvÀÛzÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-41
15.1 PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è JgÀqÀÄ jÃwAiÀÄ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EgÀÄªÀ
ªÀåvÁå¸ÀªÉÃ£ÀÄ?
PÀæ.¸ÀA. ºÉÃ½PÉUÀ¼ÀÄ – 1 £ÉÃ jÃw ºÉÃ½PÉUÀ¼ÀÄ -2 £ÉÃ jÃw

1 y UÉ 6£ÀÄß PÀÆrzÉ. y UÉ 6£ÀÄß PÀÆrzÀgÉ 25 §gÀÄvÀÛzÉ.
2 P ¤AzÀ 15£ÀÄß PÀ¼É¢zÉ. P ¤AzÀ 15£ÀÄß PÀ¼Ézg
À É 30 §gÀÄvÀÛzÉ
3 4 jAzÀ n£ÀÄß PÀ¼É¢zÉ. 4 jAzÀ n £ÀÄß PÀ¼Ézg
4 8 £ÀÄß t ¬ÄAzÀ UÀÄtÂ¹zÉ. 8 £ÀÄß t ¬ÄAzÀ UÀÄtÂ¹zÉ.
5 n£ÀÄß 7jAzÀ ¨sÁV¹zÉ. n£ÀÄß 7jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ 28 §gÀÄvÀÛzÉ
6 m£À ªÀÄÆgÀgÀµÖÀjAzÀ 4£ÀÄß PÀ¼É¢zÉ. m£À 3gÀµÀÖjAzÀ 4£ÀÄß PÀ¼Ézg
MAzÀ£ÃÉ jÃwAiÀÄ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß GQÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÁÛgÉ. JgÀq£

À ÉAiÀÄ jÃwAiÀÄ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÄÀ ß ¸À«ÄÃPÀgÀt J£ÀÄßvÁÛgÉ.
1) F PÉ¼ÀV£À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ½UÉ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj

PÀæ.¸ÀA. GQÛ ºÉÃ½PÉ
1 𝗑 + 20 = 25 𝗑 UÉ 20 £ÀÄßPÀÆrzÀgÉ 25 §gÀÄvÀÛzÉ.
2 q– 15 = 2
3 3m = 6
4 𝑡
5
= 10
5 n + 7 = 10
2) PÉ®ªÀÅ WÀl£ÉU¼À À£ÄÀ ß ¢£À¤vÀå fÃªÀ£z À À°è £ÉÆÃrgÀÄwÛÃj. CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAzÀ¨Àð s UÀ¼À£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
CªÀÅUÀ½UÉ ¸À«ÄÃPÀgt À UÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
(1) £À£ßÀ ºÀwÛgÀ PÉ®ªÀÅ ¥É£ÀÄßUÀ½ªÉ, £À£Àß UÉ¼ÀwAiÀÄÆ ¸ÀºÀ 5 ¥É£ïUÀ¼À£ÀÄß £À£UÀ É PÉÆlÖ¼ÄÀ , £À£Àß §½
FUÀ MlÄÖ 16 ¥É£ÄÀ ßUÀ½ªÉ
X +5=16
93
(2) ¹jAiÀÄ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ¹zÀÄÝ ªÀAiÀÄ¹ìVAvÀ 2 ¥ÀlÄÖ ºÉZÀÄÑ.
¹jAiÀÄ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì=p ¹zÀÄÝ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì qDzÀgÉ
p =2q
p 2q
(3) MAzÀÄ QæPÉmï DlzÀ°è ¨ÁålìªÀÄ£ï CªÀ£À MlÄÖ gÀ£ï 100 ¥ÀqA
É iÀÄ®Ä, MAzÀÄ gÀ£ï ºÉaÑUÉ ¨ÉÃPÁVvÀÄÛ.
(4) UËjAiÀÄ°è EgÀÄªÀ ºÀtªÀÅ ¸ÀÄavÀæ½VAvÀ 4 ¥ÀlÄÖ ºÉZÄÀ .Ñ
3) JqÀ§¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß §®§¢AiÀÄ°ègÀÄªÀ DAiÀiÁ ¸À«ÄÃPÀgÀtPÉÌ ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
PÀæ.¸ÀA. ºÉÃ½PÉ ¸À«ÄÃPÀgÀt GvÀg

Û À
1 11 ¨Áj m 110 DVzÉ. 7t + 30 = 51
3 jAzÀ p £ÀÄß PÀ¼ÉzgÀ É 8
2 y– 15 = 10
§gÀÄvÀÛzÉ.
3 t £À K¼ÀÄ ¨ÁjAiÀÄ£ÀÄß 30PÉÌ
7x = 63
¸ÉÃj¹zÀgÉ 51 PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ.
4 y ¬ÄAzÀ 15 £ÀÄß PÀrªÉÄ

11m= 110
ªÀiÁrzÀgÉ 10 §gÀÄªÀÅzÀÄ.
5 7 ¨Áj 𝗑 AiÀÄÄ 63 PÉÆqÀÄªÀÅzÀÄ. 3 –p=8
5) F ºÉÃ½PÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÉÆÃ, vÀ¥ÉÆàÃ UÀÄgÀÄw¹ §gÉ¬Äj:

1) ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ°è JqÀ§¢ ºÁUÀÆ §®§¢UÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉ ¸ÀªÀÄ aºÉß EgÀÄvÀÛzÉ.
2) y ¤AzÀ 7£ÀÄß PÀ¼É¢zÉ EzÀ£ÀÄß ¸À«ÄÃPÀgt

À gÀÆ¥À y+ 7.
3) ¸À«ÄÃPÀgÀtªÀÅ JgÀqÄÀ ¥ÀjªÀiÁtUÀ¼À£ÀÆß ºÉÆÃ°¸ÀÄvÀÛzÉ
4) MAzÀÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ 2gÀµÀÖPÌÉ 4£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ ¤ªÀÄUÉ 30 zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ EzÀ£ÄÀ ß ¸À«ÄÃPÀgt
À gÀÆ¥À
2𝗑 + 4 = 3
5) £À£ßÀ CPÀÌ£À JvÀÛgÀªÅÀ £À£Àß JvÀÛgÀPÌÉ ¸ÀªÄÀ . m = m
94
PÀ°PÁºÁ¼É-42
15.2 ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀt: ZÀgÁPÀëgz
À À J¯Áè ¨É¯ÉUÀ½UÉ ¸ÀvåÀ ªÁVgÀÄªÀ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
1) PÉ®ªÀÅ ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtzÀ avÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. avÀæUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀÄ
ªÀÄ£ÉAiÀÄ°è/±Á¯ÉAiÀÄ°è gÀa¹ ªÀÄvÀÄÛ ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtªÁUÀ®Ä ºÉÃUÉ DUÀÄvÀÛªÉ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß w½¬Äj.
¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀt 1.
¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀt 2
(x+a)(x+b) = x2 + x(a + b) + ab
¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀt 3:
¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀt 4;
F ªÉÄÃ¯É avÀæU¼ À À ¸À»vÀ ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. avÀæUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è PÁqïð¨ÉÆÃqïð
ºÁ¼ÉAiÀÄ°è PÀvÛÀj¹. ¥ÀæwÃ ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ §A¢vÀÄ JAzÀÄ ¤ªÀÄä UÉ¼ÉAiÀÄgÀ eÉÆvÉAiÀÄ°è ZÀað¹ F PÉ¼ÀUÉ
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ eÁUÀzÀ°è §gÉ¬Äj.
1) (𝑥 + 𝑦)2 a) (x + y) (x - y)
2) 𝑥 2 - 𝑦 2 𝑏) 𝑥 2 - 2xy + 𝑦 2
3) (𝑥 − 𝑦)2 c) x2 + x(a+b) + ab
4) (x+a) (x+b) d) 𝑥 2 + 2xy + 𝑦 2
95
2) ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt G¥ÀAiÉÆÃV¹ «¸ÀÛj¹ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁr:
1] (x + 2)(x + 3) = x 2 + x(2 + 3) +(2)(3) 2) (x + 4)(x +5)

= x 2 + x(5) + 6
= x 2 + 5x + 6
3) (x + 6)(x +2) 4) (x + 7)(x +3)
5) (x + 3)2 6) (2x + 3y)2

= x 2 + 2(x)(3) + 32
= x 2 + 6x + 9
7) (5x − 3y)2 8) (x − 5)2

= (5x)2 - 2(5x)(3y) + (3y)2
= 25x 2 - 30xy + 9y 2
9) x 2 - 25 10) x 2 – 64
= x 2 - 52
= (x + 5)(x - 5)
11)
25 2
x -
y2 12) 49x2 - 16y 2
16 9
5 2 y 2
= [ x] - [ ]
4 3
5 y 5 y
= [ x + ][ x − ]
4 3 4 3
3) ¤Ã«ÃUÁUÀ¯ÉÃ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀz° À è wæ¥ÀzÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀªÀ£ÄÀ ß w½¢gÀÄ«j.

F PÉ¼ÀV£À ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄÀ£ÀÄß UÀÄtÂ¹.
(a + b + c)2 = (a + b + c) (a + b + c)
96
(a + b + c)2 = a2 + b2 + c2 + 2ab + 2bc + 2ca
(4a − 2b − 3c)2
= (4a)2 +(−2b)2 +(−3c)2 + 2(4a)(−2b) + 2(−2b)(−3c) + 2(-3c)(4a)
= 16a2 +4b2 +9c 2 − 16ab + 12bc −24ca
¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt G¥ÀAiÉÆÃV¹ «¸ÀÛj¹ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁr:
1) (x + 2y + 3z)2
2) (a + 2b + 3c)2
4) ¤Ã«ÃUÁUÀ¯ÉÃ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀz° À è wæ¥ÀzÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀª£

À ÀÄß w½¢gÀÄ«j.
F ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀÄtÂ¹. (a + b)3 = (a + b) (a + b)(a + b)
(a + b)3 = a3 + b3 + 3ab (a + b)
¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt G¥ÀAiÉÆÃV¹ «¸ÀÛj¹ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁr:

(3p + 4q)3 = (3p)3 +(4q)3 + 3(3p)(4q) [3p + 4q]
= 27p3 + 64q3 + 36pq [3p + 4q]
= 27p3 + 64q3 + 108 p2 q + 144 pq2
(2x + 3 y)3
(2a + 5b)3
97
5) ¤Ã«ÃUÁUÀ¯ÉÃ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀz° À è wæ¥ÀzÀ ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀª£
À ÀÄß w½¢gÀÄ«j.
F ©ÃeÉÆÃQÛAiÀÄÀ£ÄÀ ß UÀÄtÂ¹. (a – b) = (a – b) (a – b) (a – b)
3
(a – b)3 = a3 – b3 – 3ab (a – b)
¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt G¥ÀAiÉÆÃV¹ «¸ÀÛj¹ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁr
(5x − 3y)3 = (5x)3 − (3y)3 − 3(5x)(3y) [5x – 3y]
= 125x3 – 27y3 – 45xy [5x – 3y]
= 125x3 – 27y3 – 225 x 2 y + 135 xy 2
(3 x − 4y)3
(2 x − 4y)3
6) ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt G¥ÀAiÉÆÃV¹ «¸ÀÛj¹ GzÁºÀgÀuÉAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÅ ªÀiÁr

2) a + b = 6 ªÀÄvÀÄÛ ab = 8 DzÁUÀ𝒂𝟑 + 𝒃𝟑 £À ¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj.
a + b = 6 (JgÀqÀÆPÀqÉ WÀ£À ªÀiÁrzÁUÀ)
(𝑎 + 𝑏)3 = 63 [(𝑎 + 𝑏)3 = 𝑎3 + 𝑏 3 +3ab(a + b)]
𝑎3 + 𝑏 3 + 3ab(a + b)] = 216
𝑎3 + 𝑏 3 + 3(8)(6) = 216
𝑎3 + 𝑏 3 + 144 = 216
𝑎3 + 𝑏 3 = 216 - 144
𝑎3 + 𝑏 3 = 72
2) x + y = 7xy = 12 ªÀÄvÀÄÛ DzÁUÀ x 3 + y 3 £À 3) a – b = 2 ªÀÄvÀÄÛ ab = 15 DzÁUÀ (𝑎3 − 𝑏 3 )£À
¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj. ¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj.
98
4) ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt §¼À¹, ¸ÀÄ¼ÀÄºÀÄ §¼À¹ ¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj.
1) (103)2 = (100 + 2) (97)2 = (100 − 3) (101)3 = (100 + 4) (99)3 =
3)2 3)2 1)3 (100 − 1)3
1) ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt¢AzÀ C¥ÀªÀwð¹j: 25𝑎2 + 20𝑎 + 4
2) (𝑥 + 𝑦 + 𝑧)2 EzÀgÀ «¸ÀÛgÀuÉ __________________________________________________
3)(𝑎 − 𝑏)3 EzÀgÀ «¸ÀÛgÀuÉ __________________________________________________
4) ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt G¥ÀAiÉÆÃV¹ ¨É¯É PÀAqÀÄ »r¬Äj: (99)3

¸Àg
Û À-1 ¸Àg
Û À -2 ¸Àg
Û À- 3 ¸Àg
Û À-4
¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ½UÉ J¯Áè ¤vÀå ¸À«ÄÃPÀgÀtUÀ¼À£ÄÀ ß
gÀÆ¥Àz° À è ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß ¤vÀå¸À«ÄÃPÀgÀt §¼À¹PÉÆAqÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåU¼
À À£ÄÀ ß
§gÉAiÀÄÄªÉ£ÄÀ . §gÉAiÀÄÄªÉ£ÄÀ . §gÉAiÀÄÄªÉ£ÄÀ . ¥ÀjºÀj¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
99
PÀ°PÁ¥sÀ® 16 : §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼À «zsÀ, ªÀiË®å, rVæ, ±ÀÆ£ÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ. ±ÉÃµÀ ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ
C¥ÀªÀvÀð£À ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£Àé¬Ä¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w : ©ÃeÉÆÃQÛUÀ¼À°è ZÀgÁPÀëgU À ¼

À À WÁvÀ¸ÀÆaUÀ¼ÀÄ ¥ÀÇtð¸ÀASÉåU¼ À ÁVzÁÝgÉ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ J£ÀÄßvÉÃÛ ªÉ. MAzÀÄ §ºÀÄ¥ÀzÆ É ÃQÛAiÀÄ UÀjµÀ× WÁvÀ¸ÀÆaAiÀÄ£ÀÄß D §ºÀÄ¥ÀzÆÉ ÃQÛAiÀÄ rVæ CxÀªÁ
ªÀÄºÀvÀÛªÀÄWÁvÀ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
PÉÆÃµÀ×PÀz°
À è «zsÀ, GzÁºÀgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ rVæUÀ¼À£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹:
«zsÀ GzÁ rVæ

gÉÃSÁvÀäPÀ §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛ p (x) = ax + b 1
ªÀUÀð §ºÀÄ¥ÀzÆ É ÃQÛ p (x) = ax2 + bx + c 2
WÀ£À §ºÀÄ¥ÀzÆÉ ÃQÛ p (x) = ax3 + bx2 + c x +b 3
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛ p (y) = y4 - 6y + 1 4
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛ p (x) = x5 + 2x2 - 3x + 6 5
PÀ°PÁºÁ¼É-43
16.1 1) PÉÆÃµÀ×PÀzÀ°è PÉÆnÖgÀÄªÀ §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ½UÉ rVæ ªÀÄvÀÄÛ «zsÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj:

§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼ÀÄ rVæ «zsÀ
p (x) = 5x + 6
p (x) = 4x2 + 2x + 7
p (x) = x3 + 5x2 – x +4
2) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ PÉÆÃµÀ×PÀz°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀÆZÀ£A
É iÀÄAvÉ ªÀiÁr:
1) p (x) = 3x + 5DzÀgÉ p (1) & p (2) gÀ 2)p (y) = 2y2 - 6y + 3 DzÀgÉ p (1) & p (3) gÀ ¨É¯É
¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj. PÀAqÀÄ»r¬Äj.
p (1) = 3(1) + 5 = 3 + 5 = 8 p (y) = 2y2 - 6y + 3
p (2) = 3(2) + 5 = 6 + 5 = 11 p (1) = 2(1)2 - 6(1) + 3 = 2 – 6 + 3 = 5 - 6 = -1
p (3) = 2(3)2 – 6(3) + 3 = 18 – 18 + 3 = 0 + 3 = 3
1) p (x) = 8x + 12 DzÀgÉ p (1) & p (2) gÀ 2)p (y) = 3y2 - 8y + 2 DzÀgÉ p (1) & p (3) gÀ ¨É¯É
¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj. PÀAqÀÄ»r¬Äj.
100
PÀ°PÁºÁ¼É-44
16.2 §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛAiÀÄ ±ÀÆ£ÀåvÉ
p(x) = x – 1 DzÀgÉ p (1) gÀ ¨É¯É K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? ªÀiÁr £ÉÆÃqÉÆÃt.
p (1) = 1 – 1 = 0
p (1) gÀ ¨É¯É 0 DVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ 1 £ÀÄß £ÁªÀÅ §ºÀÄ¥ÀzÆÉ ÃQÛ p (x) zÀ ±ÀÆ£ÀåvÉ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
GzÁ: p(x) = 6x - 3
p(x) = 0 DzÀgÉ 6x – 3 = 0 DzÀÝjAzÀ 6 x = 3 CAzÀgÉ x = 3
= 1
6 2
F PÉ¼ÀV£À §ºÀÄ¥ÀzÆ
É ÃQÛU¼
À À ±ÀÆ£ÀåvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj:
1) p(x) =3x - 2 2) g(x) =𝑥 2 – x – 2
3) f(x) = 3 – 6x 4) p(x) = 2x – 1
F PÉ¼ÀV£ÀªÅÀ UÀ¼ÀÄ, CªÀÅUÀ¼ÉzÄÀ gÀÄ ¸ÀÆa¹zÀ §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼À ±ÀÆ£ÀåvÉU¼

À ÉÃ JAzÀÄ ¥Àj²Ã°¹.
1
5) P(x) = 3x + 1; x = - 2) p(x) = x2 x=0
3
101
PÀ°PÁºÁ¼É-45
16.3 ±ÉÃμÀ ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ
p(x) JA§ÄzÀÄ rVæ 1 CxÀªÁ 1 QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ DVgÀÄªÀ MAzÀÄ §ºÀÄ¥ÀzÆ É ÃQÛ DVgÀ° ªÀÄvÀÄÛ a MAzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀ
¸ÀASÉå DVgÀ°. p(x) £ÀÄß gÉÃSÁvÀäPÀ §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛ x - a ¢AzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ p(a) AiÀÄÄ ±ÉÃµÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ:
±ÉÃμÀ ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ §¼À¹ P(x) = 𝑥 3 − 2𝑥 2 + 5𝑥 + 2 £ÀÄß g(x) = x – 2 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ §gÀÄªÀ ±ÉÃμÀ
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
P(x) = 𝑥 3 − 2𝑥 2 + 5𝑥 + 2 (x–2=0)
P(2) = (2)3 − 2(2)2 + 5(2) + 2
= 8 – 8 + 10 + 2 = 12
1) ±ÉÃμÀ ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ §¼À¹ P(x) = 𝑥 3 − 3𝑥 2 + 4𝑥 + 6 £ÀÄß g(x) = x – 3 jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ §gÀÄªÀ ±ÉÃμÀ
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
PÀ°PÁºÁ¼É-46
16.4 C¥ÀªÀvÀð£À ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄ:
p(x) JA§ÄzÀÄ nrVæAiÀÄMAzÀÄ §ºÀÄ¥ÀzÆ
É ÃQÛAiÀiÁVzÀÄÝ (n ≥ 1) ªÀÄvÀÄÛ a AiÀiÁªÀÅzÉÃ MAzÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀ¸ÀASÉå
DVzÀÝgÉ, DUÀ p(a) = 0 DzÀgÉ DUÀ x - a AiÀÄÄ p(x) zÀ C¥Àªv
À Àð£ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
GzÁ: x – 1 JA§ÄzÀÄ P(x) = 4𝑥 3 + 3𝑥 2 − 4𝑥 − 3zÀ C¥ÀªÀvð À £ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ ¥ÀjÃQë¹j.
3 2
P(x) = 4𝑥 + 3𝑥 − 4𝑥 − 3
P(1) = 4(1)3 + 3(1)2 − 4(1) − 3
=4+3–4–3
=0
x – 1 JA§ÄzÀÄ P(x) = 4𝑥 3 + 3𝑥 2 − 4𝑥 − 3zÀ C¥ÀªÀvð À £ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
1) x + 1 JA§ÄzÀÄp(x)= 2𝑥 3 + 𝑥 2 − 2𝑥 − 1, zÀ C¥ÀªÀvð
À £ÀªÁVgÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ ¥ÀjÃQë¹j.
102
1) P(x) = 2x + 3 EzÀÄ ____________ «zsÀzÀ §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛ.
2) P(x)= 𝑥 3 + 3𝑥 2 + 2𝑥 + 5F §ºÀÄ¥ÀzÆ
É ÃQÛAiÀÄ rVæ ___________.
3) P(x) = 5x + 3 DzÀgÉ P(2) gÀ ¨É¯É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4) P(x) =𝑥 2 − 1§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛAiÀÄ ±ÀÆ£ÀåvÉU¼

À ÀÄ -1 ªÀÄvÀÄÛ +1 DVzÉAiÉÄÃ JAzÀÄ ¥ÀjÃQë¹j.
5)𝑥 4 + 𝑥 3 − 2𝑥 2 + 𝑥 + 1£ÀÄß (x–1) jAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ ¹UÀÄªÀ ±ÉÃµÀª£

À ÀÄß ±ÉÃµÀ ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ¢AzÀ
PÀAqÀÄ»r¬Äj.

¸Àg
Û À-1 ¸Àg
Û À-2 ¸Àg
Û À-3 ¸Àg
Û À-4
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼À «zsÀ, rVæ, §ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛUÀ¼À «zsÀ, rVæ, ªÀiË®å,
§ºÀÄ¥ÀzÉÆÃQÛAiÀÄ ªÀiË®å, ±ÉÃµÀ ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ, ±ÉÃµÀ ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄ, C¥Àªv À Àð£À
«zs,À ªÀiË®å, rVæ,
rVæ M¼ÀUÉÆAqÀ ¥ÀæªÄÉ ÃAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ
±ÀÆ£ÀåvÉ
§gÉAiÀÄÄªÉ£ÀÄ. ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
À À£ÄÀ ß ¸ÀÄ®¨sª
À ÁV AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼ À À£ÄÀ ß PÉÆlÖgÆ À
ªÀiÁqÀÄªÉ£ÄÀ .
©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ . ¸ÀºÀ ¸ÀÄ®¨sª À ÁV GvÀÛj¸ÀÄªÉ.
103
PÀ°PÁ¥sÀ® - 17 : ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtðUÀ¼À£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆ¼ÀÄîªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w:
PÉëÃvÀæUÀtÂvÀ UÀtÂvÀzÀ MAzÀÄ ¥ÀæªÄÀ ÄR ¨sÁUÀªÁVzÉ. EzÀgÀ°è eÁå«ÄwÃAiÀÄ DPÀÈwUÀ¼À UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÁzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼v À É,
«¹ÛÃtð, ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ WÀ£¥ À ®sÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÁVzÉ. F J¯Áè ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À°è
PÉëÃvÀæUÀtÂvÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆ®ªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
«¹ÛÃtð: DªÀÈvÀ DPÀÈw DPÀæ«Ä¹gÀÄªÀ CªÀPÁ±À (eÁUÀ/¸ÀÜ¼À)ªÀ£ÀÄß «¹ÛÃtð J£ÀÄßªÀgÀÄ.
¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ: DPÀæ«Ä¹gÀÄªÀ CªÀPÁ±À (eÁUÀ/¸ÀÜ¼À)zÀ DªÀÈvÀ gÉÃSÉAiÀÄ GzÀÝªÀ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÛ¼v
À É J£ÀÄßªÀgÀÄ.
PÀ°PÁºÁ¼É-47
²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹: wæ¨sÀÄdzÀ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄªÀ ªÀÄÄAZÉ DPÀÈwUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ, JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ
DAiÀiÁªÀÄ, ¤AiÀÄ«ÄvÀ ªÀÄvÀÄÛ C¤AiÀÄ«ÄvÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ, DªÀÈvÀ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÈvÀªÀ®èzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÄ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉAiÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß
¸Àäj¸ÀÄªÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ¤ªÀÄä C£ÀÄªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹
17.1 wæ¨sÀÄdzÀ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ

¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ «¹ÛÃtð
wæ¨ÄsÀ d:
3 ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ wææ¨ÄsÀ dzÀ «¹ÛÃtð

1
= ×¥ÁzÀ ×JvÀÛgÀ
2
¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ 4cm, 6cm, ¥ÁzÀ 5cm, JvÀÛgÀ ¸ÀÄvÀ¼

Û ÀvÉ
«¹ÛÃtð= 1 ×¥ÁzÀ ×JvÀÛgÀ
= 4 + 6 + 5 2
3cm EgÀÄªÀ wæ¨ÄsÀ dzÀ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj. = 15cm =1 ×5 × 3 = 7.5 cm2
2
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ wæ¨ÄsÀ dzÀ ¨ÁºÀÄ, JvÀÛgÀ C¼ÉzÄÀ

¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj
avÀæz°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀªÀÄ¨ÁºÀÄ wæ¨ÄsÀ dzÀ ¥ÀæwÃ¨ÁºÀÄ
3cm EzÀÝgÉ J¯Áè wæ¨ÄsÀ dUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼v À É
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
104
C£ÀéAiÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ
1) ¸ÀªÄÀ ¨ÁºÀÄ wæ¨sÀÄdzÀ DPÁgÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼v
À É 201m DzÀgÉ MAzÀÄ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2) wæ¨ÄsÀ eÁPÁgÀzÀ ºÉÆ®zÀ «¹ÛÃtð 400 m2ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥ÁzÀzÀ GzÀÝ 50m EzÉ. ºÁUÁzÀgÉ CzÀgÀ JvÀg
Û ª
À ÉµÄÀ Ö?
Û ÀvÉ 60 cm ªÀÄvÀÄÛ wæ¨ÄsÀ dzÀ 2 ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ 13 cm ªÀÄvÀÄÛ 25 cm EzÀÝgÉ ªÀÄÆgÀ£ÃÉ ¨ÁºÀÄ«£À

3) wæ¨ÄsÀ dzÀ ¸ÀÄvÀ¼
GzÀÝ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
PÀ°PÁºÁ¼É-48
17.2 ªÀUÀðzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð

ªÀUÀð:
4 ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ «¹ÛÃtð = a2
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ªÀUÀðzÀ ¨ÁºÀÄ C¼ÉzÀÄ

¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj
105
¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ «¹ÛÃtð = a2
= 2.5 + 2.5 + 2.5 + 2.5
= 2.5 × 2.5
= 10 cm = 6.25 cm2
avÀæz°
À ègÄÀ ªÀ ªÀUÀðzÀ ¥ÀæwÃ¨ÁºÀÄ 6
cm EzÀÝgÉ J¯Áè ªÀUÀðUÀ¼À «¹ÛÃtð
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼v
À É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
1) ZËPÁPÁgÀzÀ ºÀÆ«£À vÉÆÃlzÀ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝ 80m F ºÀÆ«£À vÉÆÃlzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Ä ¥ÀæwÃ «ÄÃlgïUÉ gÀÆ.10
gÀAvÉ £Á®ÄÌ ¸ÀÄvÀÄÛ ¨ÉÃ° ºÁPÀ®Ä ¨ÉÃPÁUÀÄªÀ ºÀtªÉµÄÀ Ö?
2) ZËPÁPÁgÀzÀ vÉÆÃlzÀ «¹ÛÃtð 3600m2DzÀgÉ ¥ÀæwÃ ¨ÁºÀÄ«£À C¼ÀvÉ JµÀÄÖ?
3) PÁUÀzz
À À ºÁ¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ C¼ÀvA
É iÀÄ ªÀUÀð gÀa¹ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj.
106
PÀ°PÁºÁ¼É-49
17.3: ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð

¸ÀªÀiÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðd:
4 ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ «¹ÛÃtð = ¥ÁzÀ ×JvÀÛgÀ
Û ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj .

¸ÀÄvÀ¼
¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ «¹ÛÃtð = ¥ÁzÀ ×JvÀÛgÀ
= 2.5+ 2.5 + 2 + 2
= 2.5 × 1.8
= 9 m = 4.50 m2
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÀªÀiÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÄÀ ðdzÀ ¨ÁºÀÄ,

JvÀÛgÀ C¼ÉzÄÀ ¸ÀÄvÀÛ¼v
À É ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
avÀæz°
À ègÄÀ ªÀ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ ¥ÁzÀ
5 cm JvÀÛgÀ 4 cm EzÀÝgÉ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
«¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj.
1) ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðeÁPÁgÀzÀ £É®zÀ «¹ÛÃtðªÀÅ 108 m2CzÀgÀ ¥ÁzÀ 12 m DzÀgÉ JvÀÛgÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
107
2) ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ ZÀvÀÄ¨sÀÄðdÀzÀ ¥ÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ JvÀÛgÀUÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀªÀÅ 3;2 ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð 150 m2 EzÀÝgÉ ¥ÁzÀ
ºÁUÀÆ JvÀÛgÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
PÀ°PÁºÁ¼É-50
17.4 ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð

ªÀÈvÀÛ:
«¹ÛÃtð = πr2
Û ÀvÉ = 2πr
¸ÀÄvÀ¼
À ègÄÀ ªÀ ªÀÈvÀÛzÀ wædå 2 cm «¹ÛÃtð

avÀæz°
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼vÀ É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
Û ÀvÉ = 2πr
¸ÀÄvÀ¼ «¹ÛÃtð = πr2
= 2 × 22 ×2 = 22
×2×2
7 7
88 88 2
= cm = m
7 7
À ègÄÀ ªÀ ªÀÈvÀÛzÀ wædå 3.5 cm J¯Áè

avÀæz°
ªÀÈvÀÛUÀ¼À «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀ¼ Û ÀvÉ
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
108
ªÀÈvÀÛzÀ wædå 7cm DzÀgÉ«¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ PÀAqÀÄ»r¬Äj
1) ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ ¸ÉÆ¦à£À PÉÊvÉÆÃlzÀ ªÁå¸ÀªÅÀ 70m EzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ®Ä ¥ÀæwÃ «ÄÃljUÉ gÀÆ.15 gÀ zÀgÀz°
À è vÀAw
¨ÉÃ°AiÀÄ£ÀÄß ºÁPÀ®Ä DUÀÄªÀ RZÀÄð JµÀÄÖ?
2) MAzÀÄ DPÀ¼À£ÄÀ ß 5m ºÀUÎÀ ¢AzÀ MAzÀÄ UÀÆlPÉÌ PÀlÖ¯ÁVzÉ DPÀ¼ÀÄ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ°è ZÀ°¹ ºÀÄ®è£ÀÄß w£Àß§ºÀÄzÁzÀ
ºÉÆ®zÀ «¹ÛÃtðªÉµÄÀ Ö?
3) ¤ÃgÀÄ ¸ÀgÀ§gÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀ mÁåAPï£À vÀ¼ÀªÅÀ ªÀÈvÁÛPÁgÀzÀ°èzÉ. EzÀgÀ ¥Àj¢üAiÀÄÄ 132m, F vÀ¼ÀzÀ
«¹ÛÃtðªÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
109
PÀ°PÁºÁ¼É-51
17.5: DAiÀÄvÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð

DAiÀÄvÀ:
Û ÀvÉ = 2a + 2 b
¸ÀÄvÀ¼ «¹ÛÃtð = GzÀÝ ×CUÀ®
avÀæz°
À ègÄÀ ªÀ DAiÀÄvÀz
À À GzÀÝ 10m ªÀÄvÀÄÛ CUÀ®
4 m EzÀÝgÉÀ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼v À É
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
Û ÀvÉ = 2 a + 2 b
¸ÀÄvÀ¼ «¹ÛÃtð = GzÀÝ ×CUÀ®
= 2 ×10 + 2 X 4 = 10 ×4
= 20 + 8
= 40 m2
= 28 m
avÀæz° À ègÄÀ ªÀ DAiÀÄvÀz À À GzÀÝ 57.2 EAZÀÄ

ªÀÄvÀÄÛ CUÀ® 33.5 EAZÀÄ EzÀÝgÉÀ «¹ÛÃtð
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼v
À É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
1) 150 m GzÀÝzÀ DAiÀÄvÁPÁgÀzÀ ºÉÆ®zÀ «¹ÛÃtð 9000 m2 EzÉ. ºÉÆ®zÀ CUÀ® PÀAqÀÄ»r¬Äj.
110
2) ¤ªÀÄä vÀgU
À w
À AiÀÄ QlQ, ¨ÁV®Ä, PÀ¥ÄÀ àº®
À UÉ ªÀÄvÀÄÛ mÉÃ§¯ï£À ªÉÄÃ¯ÉäöÊ£À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ «¹ÛÃtð ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ
QlQ
¨ÁV®Ä
PÀ¥ÀÄàºÀ®UÉ
PÀ°PÁºÁ¼É-52
17.6 ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð

ªÀeÁæPÀÈw: 4 ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ 1
«¹ÛÃtð = PÀtð ×PÀtð
2
avÀæz°À ègÄÀ ªÀ ªÀeÁæPÀÈwAiÀÄ ¥ÀæwÃ¨ÁºÀÄ 5cm,PÀtðUÀ¼ÀÄ 4 ¨ÁºÀÄUÀ¼À ªÉÆvÀÛ «¹ÛÃtð = 1

PÀtð ×PÀtð
6cm ªÀÄvÀÄÛ 8cm EzÀÝgÉ «¹ÛÃtðªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼v À É =5+5+5+5 2
1
PÀAqÀÄ»r¬Äj. = 20cm = ×6× 𝟖
2
= 24cm 2
111
avÀæz° À ègÄÀ ªÀ ªÀeÁæPÈÀ wAiÀÄ ¥ÀæwÃ¨ÁºÀÄ 13 cm
PÀtðUÀ¼ÀÄ 10 cm ªÀÄvÀÄÛ 24 cm EzÀÝgÉ «¹ÛÃtð
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ¼vÀ É PÀAqÀÄ»r¬Äj.
PÀ°PÁºÁ¼É-53
17.7 : ºÉgÁ£ï£À ¸ÀÆvÀæ
ºÉgÁ£ï Ff¥ïÖ zÉÃ±ÀzÀ C¯ÉPÁìAqÀjÃAiÀÄzÀªÀgÄÀ .

CªÀgÄÀ C£Àé¬ÄPÀUt À Âvz À À §UÉÎ PÉ®¸À ªÀiÁrzÁÝgÉ.
PÉëÃvÀæUt
À Âvz
À À ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÀÅ¸ÀÛPz
À À°è
§gÉ¢zÁÝgÉ. wæ¨ÄsÀ dzÀ «¹ÛÃtðªÀ£ÀÄß CzÀgÀ
ªÀÄÆgÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼À°è ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ
¸ÀÆvÀæª£À ÀÄß ¤gÀÆ¦¹zÁÝgÉ.
GzÁ: MAzÀÄ GzÁå£ÀªÀ£z

À À°è eÁgÀÄ§AqÉ EzÉ CzÀgÀ MAzÀÄ §¢AiÀÄ UÉÆÃqÉAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ §tÚ¢AzÀ F
GzÁå£ÀªÀ£ªÀ À£ÄÀ ß ºÀ¹gÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéZÒÀ ªÁV Er JAzÀÄ §gÉ¢zÉ UÉÆÃqÉAiÀÄ ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ 15m, 11m ªÀÄvÀÄÛ 6m
EzÀÝgÉ §tÚ §½zÀ eÁUÀzÀ «¹ÛÃtðªÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
𝑎+𝑏+𝑐 15+11+6 32
S= = = = 16
2 2 2
§tÚ§½zÀ eÁUÀz«
À ¹ÛÃtð
=√s(s − a)(s − b)(s − c)
GzÁå£Àª£
À Àª£
À ÀÄß
ºÀ¹gÁV = √16(16 − 15)(16 − 11)(16 − 6)
= √16(1)(5)(10)
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéZÒÀ ªÁV
= √4 × 4 × 5 × 5 × 2)
Er
= 20√2 m2
112
¤ÃªÀÅ ªÀiÁr MAzÀÄ wæ¨ÄsÀ eÁPÁgÀzÀ d«ÄÃ¤£À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ 8m, 6m ªÀÄvÀÄÛ 5m EzÀÝgÉ d«ÄÃ¤£À «¹ÛÃtðªÀ£ÄÀ ß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
PÀ°PÁºÁ¼É-54
ºÉgÁ£ï£À ¸ÀÆvÀæzÀ C£Àé¬ÄPÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹.
3. AB = 3 cm, BC = 4 cm, CD = 4 cm, DA = 5 cm,

ªÀÄvÀÄÛAC = 5 cm, EgÀÄªÀ ABCD ZÀvÀÄ¨sÀÄðdzÀ «¹ÛÃtð
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
4. MAzÀÄ ªÀeÁæPÈÀ wAiÀÄ DPÁgÀz°

À ègÄÀ ªÀ d«ÄÃ¤£À°è 18 ºÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃAiÀÄ®Ä ºÀ¹gÀÄ ºÀÄ®Äè EzÉ. ªÀeÁæPÈÀ wAiÀÄ
¥ÀæwÃ ¨ÁºÀÄ«£À GzÀÝªÅÀ 30 m ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ zÉÆqÀØzÁzÀ PÀtðzÀ GzÀÝªÅÀ 48 m DzÀgÉÃ, ¥Àæw DPÀ½UÉ ¹UÀÄªÀ
ºÀÄ°è£À d«ÄÃ¤£À «¹ÛÃtð JµÀÄÖ?
113
PÉÆnÖgÀÄªÀ PÉÆÃµÀÖPÀ ¨sÀwð ªÀiÁrj.
PÀæ.¸ÀA. ¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ «¹ÛÃtð ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ½UÉ
¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ C£ÀéAiÀÄ
UÀÄgÀÄw¹, ºÉ¸Àj¸ÀÄªÉ. ¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß C¼ÉzÄÀ ªÀÄvÀÄÛ «¹ÛÃtð JgÀq£ À ÀÄß
¸ÀªÄÀ ¸ÉåU¼
À À£ÄÀ ß
¨ÁºÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß C¼ÉAiÀÄÄªÉ. ¸ÀÄvÀ¼
Û ÀvÉ PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÉ. PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÉ.
©r¸À§¯Éè£ÀÄ.
114
PÀ°PÁ¥sÀ® -18 : WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ªÀÄvÀÄÛ WÀ£À¥sÀ®UÀ¼À ¸ÀÆvÀæ
§¼À¹ ¤vÀå fÃªÀ£ÀzÀ ¸À¤ßªÉÃ±ÀPÉÌ C£Àé¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w: £ÀªÄÀ UÉ PÉ®ªÉÇªÉÄä WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À DPÁgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛU¼

À À, ªÉÄÃ¯ÉäöÊUÉ §tÚ ºÀZÀÄÑªÀÅzÁUÀ°, CxÀªÁ
¨ÉÃgÉ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ¥Á±Àéð ªÀÄÄRUÀ¼À «¹ÛÃtð ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. E£ÀÄß PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¨Áj WÀ£ÁPÀÈw vÀAiÀiÁj¸À®Ä
¨ÉÃPÁVgÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛ«£À C¼ÀvÉ ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨Àðs zÀ°è ¥Á±Àéð ªÀÄÄRUÀ¼À «¹ÛÃtðUÀ¼À ªÉÆvÀÛ, ¥Á±Àéð
ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtðUÀ¼À ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ PÀAqÀÄ»rAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-55
18.1: PÉ¼ÀV£À DPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹. ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1) F ªÉÄÃ°£À DPÀÈwUÀ¼À£ÄÀ ß JgÀqÄÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÁV «AUÀr¹.

2 DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼À ¸ÀASÉå 3 DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼À ¸ÀASÉå
2) ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (JgÀqÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
(5) ¤vÀåfÃªÀ£z
À À°è ¤ÃªÀÅ UÀªÀÄ¤¹gÀÄªÀ 5 ¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉ¸Àj¹.
(6) WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
(7) ¤vÀåfÃªÀ£z
À À°è ¤ÃªÀÅ UÀªÀÄ¤¹gÀÄªÀ 5 WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À£ÄÀ ß ºÉ¸Àj¹.
115
PÀ°PÁºÁ¼É-56
18.2 WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À (ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) ¥ÀjZÀAiÀÄ

¸ÀªÄÀ vÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (JgÀqÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) EªÀÅUÀ¼À
£ÀqÄÀ «£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªiÀ Ár.
¸ÀªÀÄvÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (JgÀqÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ)
F DPÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
18.3WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ (ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄzÀ DPÀÈwUÀ¼ÀÄ) ºÉÆA¢gÀÄªÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ.
F PÉ¼ÀV£À DPÀÈwUÀ¼À ¨ÁºÀÄUÀ¼ÀÄ, ±ÀÈAUÀ©AzÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ªÀÄÄRUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À§°ègÁ? ªÀÄvÀÄÛ DPÀÈwUÀ¼À

CAZÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå, ±ÀÈAUÀ©AzÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÁUÀÆ ªÀÄÄRUÀ¼À ¸ÀASÉåU¼
À À£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ§°ègÁ?
CAZÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå: 12 →AB, AC, BD, CD, EF, FH, GH, GE, AE,
CG, DH, BF
±ÀÈAUÀ©AzÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå: 08 → A, B, C, D, E, F,G,H
ªÀÄÄRUÀ¼À ¸ÀASÉå: 06 → ABDC, EFGH, ACEG, BDHF, CDHG,

ABEF
C CAZÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå
±ÀÈAUÀ©AzÀÄUÀ¼À ¸ÀASÉå
ªÀÄÄRUÀ¼À ¸ÀASÉå
116
PÀ°PÁºÁ¼É-57
18.4 ¢£À ¤vÀå fÃªÀ£z
À À°è PÁtÄªÀ ZËPÀWÀ£z
À À GzÁºÀgu À ÀÄ ¥Àæw ZËPÀzÀ GzÀÝ 1 cm EzÉ
À ÉU¼
ZËPÀ WÀ£ÀzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ
1. ZËPÀWÀ£z À À°è 6 ªÀÄÄRUÀ½ªÉ. ZËPÀ WÀ£Àz°

À è MlÄÖ ZËPÀUÀ¼À ¸ÀASÉå:
2. C©üªÀÄÄR ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ ¸ÀªiÀ ÁAvÀgÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªðÀ ¸ÀªÄÀ ªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
3. JgÀqÀÄ ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ MAzÀPÆ É ÌAzÀÄ 900
PÉÆÃ£Àz° À è ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
ªÀiÁr £ÉÆÃr: ZËPÁPÁgÀzÀ ºÁ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀgÀ WÀ£zÀ À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð=4a2 ZÀzg
À À ªÀiÁ£ÀU¼
À ÀÄ
ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ eÉÆÃr¹zÀgÉ, ZËPÀWÀ£À WÀ£zÀ À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð=6a2 ZÀzÀgÀ
ªÁUÀ§ºÀÄzÉÃ? ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
WÀ£zÀ À WÀ£¥ sÀ = a3WÀ£À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
À ®
PÉ¼ÀV£À ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹
1) MAzÀÄ WÀ£ÀzÀ ¥ÀæwÃ ¨ÁºÀÄªÀÅ 6 c m EzÀÝgÉ CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ
«¹ÛÃtð & WÀ£¥ À ®
sÀ PÀAqÀÄ»r¬Äj.
À À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 4a2 = 4 × 6 × 6 = 144 cm2
WÀ£z
À À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 6a2 = 6 × 6 × 6 = 216 cm2
WÀ£z
WÀ£z
À À WÀ£¥
À ®sÀ = a3 = 63 = 6 × 6 × 6 = 216 cm3
2) MAzÀÄ WÀ£zÀ À ¥ÀæwÃ ¨ÁºÀÄªÀÅ 8 c m EzÀÝgÉ CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
& WÀ£¥
À ®
3) MAzÀÄ WÀ£ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð 96cm2 EzÀÝgÉ, CzÀgÀ WÀ£¥

À sÀ® PÀAqÀÄ»r¬Äj.
117
4) MAzÀÄ WÀ£z À À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð & WÀ£¥
À ®
sÀ UÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀ 2:3 CzÀgÀ WÀ£¥
À ®
sÀ & ¥Á±Àéð
ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj.
F ªÀÄÄA¢£ÀÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.

É iÀÄ ¥ÀæwÃ ¨ÁºÀÄªÀÅ 5 cm
MAzÀÄ WÀ£ÁPÀÈw ¥ÉnÖUA
EzÀÝgÉ CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
À £À ¥ÀæwÃ ¨ÁºÀÄªÀÅ 3 cm EzÀÝgÉ

MAzÀÄ ¸ÀPÌÀ gÉ ºÀg½
JgÀqÀÄ ºÀgÀ½£À WÀ£À¥À® s PÀAqÀÄ»r¬Äj.
À À ¥ÀæwÃ CAZÀÄ 2 cm EzÀÝgÉ

ªÀÄPÀÌ¼À DnPÉAiÀÄ WÀ£z
3 gÀ WÀ£À¥À®
s PÀAqÀÄ»r¬Äj.
118
PÀ°PÁºÁ¼É-58
ªÀiÁr£ÉÆÃr : DAiÀÄvÁPÁgÀzÀ ºÁ¼ÉUÀ¼À£ÀÄß MAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É

MAzÀÄ eÉÆÃr¹zÀgÉ, DAiÀÄvÀWÀ£À ªÁUÀ§ºÀÄzÉÃ?
DAiÀÄvÀWÀ£À
18.5: ¢£À ¤vÀå fÃªÀ£z
À À°è PÁtÄªÀ DAiÀÄvÀWÀ£z
À À GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ:
DAiÀÄvÁPÁgÀzÀ WÀ£ÀzÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼ÀÄ:
1. DAiÀÄvÀWÀ£PÀ ÉÌ 6 ªÀÄÄRUÀ½ªÉ. C©üªÄÀ ÄRªÁVgÀÄªÀ ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀªÄÀ ªÁVªÉ. DAiÀÄvÀWÀ£ª

À ÀÅ
GzÀÝ(l), CUÀ® (b) ªÀÄvÀÄÛ JvÀÛgÀ (h) JA§ ªÀÄÆgÀÄ C¼ÀvÉU¼ À À£ÄÀ ß ºÉÆA¢zÉ.
2. DAiÀÄvÀWÀ£z
À À°è 8 ±ÀÈAUÀUÀ¼ÀÄ, 12 CAZÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
3. J¯Áè ªÀÄÄRUÀ¼ÀÄ MAzÀ£Æ É ßAzÀÄ 900 PÉÆÃ£Àz°À è ¸ÀA¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ.
DAiÀÄvÀ WÀ£Àz° À ègÄÀ ªÀ DAiÀÄvÀU¼ À À ¸ÀASÉå:

A C¼ÀvA É iÀÄ 2 DAiÀÄvÀU¼ À ÀÄ (2A),
B C¼ÀvA É iÀÄ 2 DAiÀÄvÀU¼ À ÀÄ (2B)
C C¼ÀvA É iÀÄ 2 DAiÀÄvÀU¼ À ÀÄ (2C)
MlÄÖ 6 DAiÀÄvÀU¼ À ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ.
l - GzÀÝ
À À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 2lb + 2lh ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀU¼
DAiÀÄvÀWÀ£z À ÀÄ
b - CUÀ®
À À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 2lb + 2lh + 2bh ZÀzg
DAiÀÄvÀWÀ£z À À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
DAiÀÄvÀWÀ£z
À À WÀ£¥
À ®sÀ = l × b × h WÀ£À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ h - JvÀg
Û À
119
À À GzÀÝ 15 cm, CUÀ® 10 cm, JvÀÛgÀ 8 cm EzÀÝgÉ CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð,
1) MAzÀÄ DAiÀÄvÀWÀ£z
¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð & WÀ£¥ À ®
2) MAzÀÄ DAiÀÄvÀWÀ£zÀ À GzÀÝ 12 cm, CUÀ® 8 cm , JvÀÛgÀ 6 cm EzÀÝgÉ CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð,
¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð & WÀ£¥ À ®
F ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.

MAzÀÄ PÀrØ¥ÉnÖUA É iÀÄÄ 4 ¸ÉA.«ÄÃ X 2.5 ¸ÉA.«ÄÃ X
É iÀÄ C¼ÀvA
1.5 ¸ÉA.«ÄÃ EzÉ. EAvÀºÀ 12 ¥ÉnÖUU É ½
À gÀÄªÀ MAzÀÄ ¥ÉÆlÖtzÀ
WÀ£¥À ®
sÀ ªÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
É iÀÄ GzÀÝ 8 ¸ÉA.«ÄÃ, CUÀ® 3 ¸ÉA.«ÄÃ,

MAzÀÄ gÀnÖ£À ¥ÉnÖUA
JvÀÛgÀ 4 ¸ÉA.«ÄÃ EzÀÝgÉ EAvÀºÀ 8 ¥ÉnÖUU
É ¼
À À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ
120
PÀ°PÁºÁ¼É-59
PÉÆ¼ÀªÉ : ¹°AqÀgï
¹°AqÀgï£À ªÀPÀæ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
DAiÀÄvÁPÁgÀzÀ ºÁ¼ÉAiÀÄ GzÀÝ = ¹°AqÀj£À ¥ÁzÀzÀ ¥Àj¢ü l = 2πr

DAiÀÄvÀzÀ CUÀ® = ¹°AqÀj£À JvÀÛgÀ = h
DAiÀÄvÀzÀ «¹ÛÃtð = l × b
= 2𝜋r × h
= 2𝜋rh ZÀzgÀ À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
¹°AqÀgï£À ªÀPÀæ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 2𝜋rh ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
¹°AqÀgï£À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
¹°AqÀgï£À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = ¹°AqÀgï£À ªÀPæÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð + JgÀqÄÀ ªÀÈvÀÛ ¸ÀªÀÄvÀ®UÀ¼À
«¹ÛÃtð.
¹°AqÀgï£À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð =2𝜋r h + 2 ×𝜋 r2
= 2𝜋r (h + r)
¹°AqÀgï£À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 2𝜋r (h + r) ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀU¼
À ÀÄ.
¹°AqÀgï£À WÀ£À¥sÀ®
¹°AqÀgï£À WÀ£À¥sÀ®:πr2h= WÀ£À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
mÉÆ¼ÁîzÀ ¹°AqÀgï ªÀÄvÀÄÛ WÀnÖAiÀiÁzÀ ¹°AqÀgï£ÀÄß ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ / ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀiÁr £ÉÆÃr
121
18.6 F PÉ¼ÀV£À ¹°AqÀgïUÀ½UÉ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, WÀ£À¥sÀ® PÀAqÀÄ»r¬Äj
¹°qÀgï£À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ ¹°AqÀgï£À ¥ÀÆtð ¹°AqÀgï£À
¹°AqÀgï
«¹ÛÃtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð WÀ£¥
À s®
À
r
h r = 7cm
h = 10cm
r r = 14cm
h
h = 8cm
r = 5m,
h = 7m
F ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
1) ¹°AqÀj£ÁPÁgÀzÀ PÀA§zÀ ªÁå¸ÀªÅÀ 50 ¸ÉA.«ÄÃ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ JvÀÛgÀªÅÀ 3.5 ¸ÉA.«ÄÃ DVzÉ. ZÀzg
À À «ÄÃlgïUÉ
₹ 12.50 zÀgÀzA
À vÉ PÀA§zÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊUÉ §tÚ §½AiÀÄ®Ä vÀUÀ®ÄªÀ ªÉZÑÀªÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2) MAzÀÄ ¹°AqÀj£ÁPÁgÀzÀ ¥ÁvÉæAiÀÄ ¥ÁzÀzÀ ¥Àj¢üAiÀÄÄ 132 ¸ÉA.«ÄÃ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ JvÀÛgÀªÅÀ 25 ¸ÉA.«ÄÃ
EzÀgÀ°è »rAiÀÄÄªÀ ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÄÀ ß °Ãlgï UÀ¼À°è PÀAqÀÄ»r¬Äj.
122
PÀ°PÁºÁ¼É-60
±ÀAPÀÄ
L = NgÉ JvÀÛgÀ, h = ®A§ JvÀÛgÀ, r = ±ÀAPÀÄ«£À ¥ÁzÀzÀ

wædå.𝑙 = √ℎ2 + 𝑟 2
±ÀAPÀÄ«£À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = πrl ZÀzg

À À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
±ÀAPÀÄ«£À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = πr(r+l) ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀU¼ À ÀÄ
1
s = πr2h WÀ£À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
±ÀAPÀÄ«£À WÀ£À¥À®
3
18.7
1) ±ÀAPÀÄ«£À NgÉ JvÀÛgÀ 10 cm ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁzÀzÀ wædå 7 cm EzÀÝgÉ, CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð
2) ±ÀAPÀÄ«£À NgÉ JvÀÛgÀ 8 cm ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁzÀzÀ wædå 3.5 cm EzÀÝgÉ, CzÀgÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð
3) ±ÀAPÀÄ«£À JvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ NgÉ JvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ PÀæªÄÀ ªÁV 21 cm ªÀÄvÀÄÛ 28 cm DVzÉ. ±ÀAPÀÄ«£À WÀ£¥
À s®
À ªÀ£ÄÀ ß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
123
F PÉ¼ÀV£À ¤vÀå fÃªÀ£ÀzÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
1) ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ JvÀÛgÀ 8 cm, wædå 3.5 cm EzÀÝgÉ,
CzÀg° À è vÀÄA§§ºÀÄzÁzÀ L¸ïQæÃªÀiï£À ¥ÀæªiÀ Át
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2) mÉÆÃ¦AiÀÄ NgÉ JvÀÛgÀ 8 cm ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁzÀzÀ wædå

3.5 cm EzÀÝgÉ, CzÀgÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
3) mÉÆÃ¦AiÀÄ NgÉ JvÀÛgÀ 7 cm ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁzÀzÀ wædå

3.5 cm EzÀÝgÉ, CAvÀºÀ 6 mÉÆÃ¦UÀ¼À ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ
124
PÀ°PÁºÁ¼É-61
UÉÆÃ¼À
£ÀªÄÀ ä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ EgÀÄªÀ UÉÆÃ¼ÁPÀÈwAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛU¼
À ÀÄ:- ZÉAqÀÄ, UÉÆÃ°...
18.8:
UÉÆÃ¼ÀzÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
MAzÀÄ UÉÆÃ¼ÁPÁgÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«UÉ zÁgÀª£
À ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛªÀÅzÀjAzÀ UÉÆÃ¼ÀzÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtðzÀ ¸ÀÆvÀæª£
À ÀÄß PÀAqÀÄ
»rAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.
• MAzÀÄ gÀ§âgï ZÉAqÀ£ÄÀ ß vÉUz
É ÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀgÀ MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ°è MAzÀÄ ¦£Àß£ÀÄß ZÀÄZÀ¨
Ñ ÃÉ PÀÄ.
• KPÀgÆ À ¥ÀªÁVgÀÄªÀ zÁgÀª£ À ÀÄß ZÉArUÉ ¸ÀÄvÀÄÛªÁUÀ ¦¤ß¤AzÀ DgÀA©ü¹ ErÃ ZÉAqÀ£ÄÀ ß zÁgÀªÅÀ
¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉAiÀÄÄ°, zÁgÀª£
À ÀÄß eÁUÀzÀ°è ¤°è¸À®Ä ¦£ÀÄßUÀ¼À£ÄÀ ß §¼À¹
• ¥ÀÆtðªÁV ¸ÀÄwÛzÀ £ÀAvÀgÀ zÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÁægA
À ¨sÀ ªÀÄvÀÄÛ CAvÀå ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ.
• ¸ÀÄwÛgÀÄªÀ zÁgÀª£
À ÀÄß ¤zsÁ£ÀªÁV vÉUÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ZÉAr£À
¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛªÀgÉ¢zÀÝ ¥ÀÆtð zÁgÀzÀ
GzÀÝªÀ£ÄÀ ß C¼ÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.
• zÁgÀª£
À ÀÄß £Á®ÄÌ ¸ÀªÄÀ ¨sÁUÀU¼
À ÁV PÀvÀÛj¹.
• ZÉAr£À ªÁå¸Àª£
À ÀÄß C¼ÉzÀÄ CzÀgÀ wædåªÀ£ÄÀ ß ¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
• MAzÀÄ PÁUÀzz À À ºÁ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß vÉUz É ÀÄPÉÆAqÀÄ ZÉAr£À wædåPÉÌ
¸ÀªÄÀ «gÀÄªÀ wædåzÀ C¼ÀvA
É iÀÄ ¥ÀæPÁgÀ £Á®ÄÌ ªÀÈvÀÛUÀ¼À£ÄÀ ß J¼É¬Äj.
• ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÈvÀÛªÀ£ÄÀ ß MAzÉÆAzÀÄ zÁgÀ¢AzÀ avÀæzÀ°è vÉÆÃj¹gÀÄªÀAvÉ ¨sw
À ð ªÀiÁr.
Û À «¹ÛÃtð = 4𝜋𝑟 2 ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀU¼

MAzÀÄ UÉÆÃ¼ÀzÀ ªÀPæÀ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 4 × ªÀÈvÀz À ÀÄ
2
MAzÀÄ UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = 4 × ªÀÈvÀÛzÀ «¹ÛÃtð = 4𝜋𝑟 ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀU¼ À ÀÄ
UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtðªÀÅ, CzÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄªÀ ¹°AqÀj£À ªÀPÀæ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtðPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀz
Û É.
E°è UÉÆÃ¼ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹°AqÀj£À wædåUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄªÁVgÀÄvÀª

Û É ªÀÄvÀÄÛ ¹°AqÀj£À JvÀÛgÀªÀÅ UÉÆÃ¼ÀzÀ ªÁå¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
4
UÉÆÃ¼ÀzÀ WÀ£¥ sÀ = πr3 WÀ£À ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
À ®
3
125
1) wædå 7 cm EgÀÄªÀ MAzÀÄ UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2) MAzÀÄ UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð 154 cm2EzÀÝgÉ CzÀgÀ WÀ£À¥À®

3) ªÁå¸ÀªÅÀ 42 cm EgÀÄªÀ MAzÀÄ UÉÆÃ¼ÀzÀ WÀ£À¥À®

F ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ZÉAr£À ªÁå¸À 14 cm DzÀgÉ CzÀgÀ
¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtðªÀ£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ZÉAr£À wædå 3.5 cm DzÀgÉ J¯Áè

ZÉAqÀÄUÀ¼À WÀ£À¥À®
126
PÀ°PÁºÁ¼É-62
CzsÀðUÉÆÃ¼À
MAzÀÄ UÉÆÃ¼Àª£ À ÀÄß JgÀqÄÀ ¸ÀªÀÄ¨sÁUÀU¼
À ÁV PÀvÀÛj¹zÁUÀ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ DPÀÈwAiÉÄÃ CzsÀðUÉÆÃ¼À.
CzsÀðUÉÆÃ¼ÀzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ:
1. Czsð À UÉÆÃ¼ÀªÀÅ MAzÀÄ ªÀPÀæ ªÉÄÃ¯ÉäöÊAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
2. Dzsð À UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÁzÀªÀÅ ªÀÈvÁÛPÁgÀz° À ègÄÀ vÀÛzÉ.
3. Czsð À UÉÆÃ¼ÀzÀ ºÉÆgÀªÉÄÊ£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ ©AzÀÄ«¤AzÀ UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÁzÀzÀ PÉÃAzÀæ ©AzÀÄ«¤AzÀ
¸ÀªÄÀ zÀÆgÀz° À ègÀÄvÀÛzÉ
CzsðÀ UÉÆÃ¼ÀzÀ ªÀPæÀ (¥Á±Àéð) ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = WÀ£U À Æ
É Ã¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð
2
2
= 4𝜋𝑟 / 2
= 2𝜋𝑟 2 ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀU¼
À ÀÄ
Czsð
À UÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð = CzsÀðUÉÆÃ¼ÀzÀ ªÀPæÀ «¹ÛÃtð + ªÀÈvÀÛ ¥ÁzÀzÀ «¹ÛÃtð
= 2𝜋𝑟 2 + 𝜋𝑟 2
= 3𝜋𝑟 2 ZÀzÀgÀ ªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
2
Czsð
À UÉÆÃ¼ÀzÀ WÀ£¥
À ®
sÀ = πr3WÀ£ª
À ÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ
3
18.9:
1) 1) wædå 7 cm EgÀÄªÀ MAzÀÄ CzsÀðUÉÆÃ¼ÀzÀ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2) 2) wædå 14 cm EgÀÄªÀ MAzÀÄ CzsÀðUÉÆÃ¼ÀzÀ ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ «¹ÛÃtð PÀAqÀÄ»r¬Äj.
3) 3) MAzÀÄ CzsÀðUÉÆÃ¼ÁPÁgÀzÀ ¥ÁvÉæAiÀÄ ªÁå¸ÀªÀÅ 10.5cm CzÀÄ JµÀÄÖ °Ãlgï ºÁ®£ÀÄß »rAiÀÄÄvÀÛzÉ?
127
¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ©r¹j.
1) MAzÀÄ CzsÀðUÉÆÃ¼ÁPÁgÀzÀ §lÖ°£À ªÁå¸ÀªÅÀ

42cm CzÀÄ JµÀÄÖ °Ãlgï ºÀtÂÚ£À gÀ¸Àª£
À ÀÄß
»rAiÀÄÄvÀÛzÉ?
2) MAzÀÄ CzsÀðUÉÆÃ¼ÁPÁgÀzÀ §lÖ°£À ªÁå¸ÀªÅÀ

14 cm DzÀgÉ avÀæzÀ°ègÀÄªÀ J¯Áè §lÖ®ÄUÀ¼À°è
JµÀÄÖ PÀ©â£ÀgÀ¸Àª£
À ÀÄß »rAiÀÄÄvÀÛzÉ?
F PÉ¼ÀV£À PÉÆÃµÀÖPÀªÀ£ÀÄß ¨sÀwð ªÀiÁrj.
¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ

WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼ÀÄ WÀ£À¥sÀ®
«¹ÛÃtð «¹ÛÃtð
128
¸Àg
Û À- 1 ¸Àg
Û À-2 ¸Àg
Û À-3 ¸Àg
Û À-4
J¯Áè WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À
WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À ¥Á±Àéð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ
WÀ£ÁPÀÈwUÀ¼À£ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹, «¹ÛÃt, WÀ£¥ À s®
À UÀ¼À£ÄÀ ß
«¹ÛÃtð, ¥ÀÆtð ªÉÄÃ¯ÉäöÊ C¼ÀvU É ¼
À À£ÄÀ ß PÉÆmÁÖUÀ
ºÉ¸Àj¸ÀÄªÉ£ÄÀ . C£ÀéAiÀÄ ¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß
«¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ WÀ£¥ À ®
sÀ UÀ¼À ¯ÉPÌÀ UÀ¼À£ÄÀ ß ©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
¸ÀÄ®¨sÀªÁV
¸ÀÆvÀæ ªÀiÁvÀæ PÀ°wgÀÄªÉ£ÀÄ.
©r¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
129
PÀ°PÁ¥sÀ®-19 : zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥Àr¸ÀÄªÉ£ÀÄ.DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖ vÀAiÀiÁj¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w: ¤vÀå fÃªÀ£z À À°è zÀvÁÛA±À ¤ªÀðºÀuÉUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÁzÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀAUÀæ»¹zÀ
«zsÁ£À, ¸ÀAUÀæ»¹zÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄ®¨sg À Æ
À ¥Àz°
À è CxÉÊð¹ vÁ¼ÉUÀ¼À£ÄÀ ß ºÁQ, DªÀÈwÛ «vÀguÀ Á ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
vÀAiÀiÁj¹ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß £ÀPëÉU¼À À ªÀÄÆ®PÀ ¥Àæw¤¢ü¹ £ÀAvÀgÀ «±ÉèÃ¶¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F J¯Áè CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ²PÀëPÀgÀ
¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ CxÉÊð¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
PÀ°PÁºÁ¼É-63
19.1 F ªÀÄÄA¢£À ¸À¤ßªÉÃ±ÀPÉÌ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.
¤ªÀÄä vÀgU
À w
À AiÀÄ°ègÄÀ ªÀ 20 «zÁåyðUÀ¼À JvÀÛgÀª£ À ÀÄß C¼Àvª
É ÀiÁr/PÉÃ½ w½¬Äj.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
1) ¤ªÀÄä vÀgU
À w
À AiÀÄ°ègÄÀ ªÀ 20 «zÁåyðUÀ¼À vÀÆPÀª£
À ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.
19.2 ªÉÄÃ°£À ¸ÀAUÀæºÀuÉ DzsÀj¹ PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀj

Û ¹j.
1) CwÃ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ CwÃ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀª£ À ÀÄß w½¹j.
2) CwÃ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ CwÃ PÀrªÉÄ vÀÆPÀªÀ£ÄÀ ß w½¹j.
19.3 ¤ªÀÄä vÀgU

À w
À AiÀÄ°ègÀÄªÀ 10 ¸ÉßÃ»vÀgÀ MAzÀÄ QgÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è 6 «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ¥Àqz
É À CAPÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAUÀæ»¹ PÉÆÃµÀÖPÀz°
À è ¨sÀwð ªÀiÁrj. PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹j.
PÀæ.¸ÀA ¸ÉßÃ»vÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ «µÀAiÀÄzÀ°è ¥ÀqÉzÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÀßqÀ EAVèÃµï »A¢ UÀtÂvÀ «eÁÕ£À ¸ÀªÀiÁd MlÄÖ
130
1) CwÃ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ CwÃ PÀrªÉÄ CAPÀ JµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁgÀÄ w½¹j.
2) UÀtÂvÀ «µÀAiÀÄzÀ°è CwÃ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ CwÃ PÀrªÉÄ CAPÀ JµÀÄÖ?
PÀ°PÁºÁ¼É-64
19.4 £ÀªA É §gï wAUÀ½£À 10 ¢£ÀUÀ¼À vÁ¥ÀªiÀ Á£ÀªÀ£ÄÀ ß rVæ ¸É.£À°è PÉÆnÖz.É CzÀ£ÄÀ ß MAzÀÄ PÉÆÃµÀÖPÀ gÀa¹
PÀÆr
æ üÃPÀj¹ §gÉ¬Äj.
25, 30, 31, 28, 25, 30, 25, 31, 31, 31
DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖ vÀAiÀiÁjPÉ

19.51) MAzÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ°ègÄÀ ªÀ 20 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EµÀÖ ¥ÀqÄÀ ªÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÉÆÃµÀÖPÀ ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ CzÀ£ÀÄß
UÀªÀÄ¤¹ ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ GvÀÛj¹.
«µÀAiÀÄ vÁ¼É «zÁåyðUÀ¼À
1) «zÁåyðUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ºÉZÀÄÑ EµÀÖ
UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼ÀÄ ¸ÀASÉå
¥ÀqÄÀ vÁÛg?É
G: PÀ¯É 7
2) UÀtÂvÀ «µÀAiÀÄªÀ£ÄÀ ß EµÀÖ ¥ÀqÄÀ ªÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå UÀtÂvÀ 5

JµÀÄÖ?
G: «eÁÕ£À 6
3) PÀrªÉÄ ¸ÀASÉåAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EµÀÖ ¥ÀqÀÄªÀ «µÀAiÀÄ

DAUÀè 3
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
G:
131
2) 30 d£ÀgÀ ªÀAiÀÄ¸Àì£ÀÄß PÉÆnÖz.É ªÀUÁðAvÀgÀzÀ UÁvÀæ 10 EgÀÄªÀAvÉ DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹
ªÀÄvÀÄÛ UÀªÀÄ¤¹ ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹.
5, 52, 56, 62, 48, 23, 17, 40, 30, 51, 5, 15, 12, 39, 26, 48, 40, 65, 63, 25,16, 62, 6, 66, 7, 53,
48, 9, 37, 32.
ªÀAiÀÄ¹ì£À vÁ¼É 1) 10 ªÀµð
À ªÀAiÀÄ¹ì£À M¼ÀV£À ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
d£À¸ÀASÉå
UÀÄA¥ÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄUÀ¼ÀÄ
0 – 10
10 – 20 2) 30 jAzÀ 40 ªÀµð
À ªÀAiÀÄ¹ì£À d£À¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
20 – 30
30 – 40
3) 50 ªÀµð
À ªÀAiÀÄ¹ì£À M¼ÀV£À d£À¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
40 – 50
50 - 60 4) 20 jAzÀ 40 ªÀµð
À ªÀAiÀÄ¹ìVAvÀ PÀrªÉÄ d£À
60 – 70 ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
5)
MlÄÖ d£À¸ÀASÉå
3) 25 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ 100 CAPÀzÀ UÀtÂvÀ «µÀAiÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ PÀæªÄÀ ªÁV CAPÀUÀ¼À£ÀÄß
vÉUz
É ÀÄPÉÆArzÁÝg.É 54, 42, 68, 56, 62, 71, 78, 51, 72, 53, 44, 58, 47, 64, 41, 57, 89, 53, 84, 57,
89, 53, 84, 57, 61. CªÀÅUÀ½UÉ ªÀUÁðAvÀgz
À À UÁvÀæ 10 EgÀÄªÀAvÉ DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j. ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ
GvÀÛj¹j.
1) UÀtÂvÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è 30 jAzÀ 40

M¼ÀUÉ CAPÀ ¥Àqz É À ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
2) UÀtÂvÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è 40 QÌAvÀ ºÉZÄÀ Ñ

CAPÀ ¥Àqz É À ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
3) UÀtÂvÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è CwÃ ºÉZÀÄÑ CAPÀªÀ£ÄÀ ß

¥Àqz
É Àªg
À À CAPÀ AiÀiÁªÀ ªÀUÁðAvÀgÀz°À è §gÀÄvÀÛzÉ?
4) UÀtÂvÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è CwÃ PÀrªÉÄ CAPÀª£À ÀÄß

¥Àqz
É Àªg
À À CAPÀ AiÀiÁªÀ ªÀUÁðAvÀgÀz°À è §gÀÄvÀÛzÉ?
ºÉaÑ£À PÀ°PÉUÁV 9£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀÄ¸ÀPÛ ÀzÀ C¨sÁå¸À 14.1 & 14.2 £ÀÄß ªÀiÁr¸À§ºÀÄzÀÄ.

1) ¤ªÀÄä 10 d£À ¸ÉßÃ»vÀgÄÀ UÀtÂvÀ QgÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¥Àqz É À CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹j.
2) ªÉÄÃ°£À ¸ÀAUÀæºu À É Dzsj
À ¹ CwÃ ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ CwÃ PÀrªÉÄ CAPÀ JµÀÄÖ ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁgÀÄ w½¹j.
132
1) 25 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀ½¹gÀÄªÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ F PÉ¼ÀV£ÀAwªÉ.
45, 47, 60, 66, 62, 74, 75, 45, 72, 52, 54, 68, 47, 61, 40, 57, 79, 53, 88, 77, 69, 43, 84, 59,
61. CªÀÅUÀ½UÉ ªÀUÁðAvÀgÀzÀ UÁvÀæ 10 EgÀÄªÀAvÉ DªÀÈwÛ «vÀgu
À Á ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹j.

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
¸ÀAUÀæ»¹zÀ Cw ºÉZÀÄÑ CA±ÀUÀ¼À£ÄÀ ß
PÉÆæÃrüPÈÀ vÀ CAQ
£ÀªÄÀ ä ¢£À¤vÀå fÃªÀ£z
À À CAQCA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹zÁUÀ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr
CAQCA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ªÀUÁðAvÀgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ
«±ÉèÃ¶¹ ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ
UÀÄgÀÄw¹ ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÉ£ÄÀ . CA±ÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É CzÀ£ÀÄß eÉÆÃr¹
GvÀÛj¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
ªÀVÃðPÀj¸ÀÄªÉ. «±ÉèÃ¶¸ÀÄªÉ£ÄÀ .
133
PÀ°PÁ¥sÀ®-20 : zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ jÃwAiÀÄ £ÀPÉëUÀ¼À°è ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w :
¸Á«gÀ ¥ÀzQÀ ÌAvÀ MAzÀÄ avÀæ GvÀÛªÀÄ. PÉ®ªÉÇªÉÄä zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß «μÀz¥
À Àr¸À®Ä CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß £ÀPëÉUÀ¼À gÀÆ¥Àz°
À è
¤gÀÆ¦¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
avÀæ £ÀPÉë aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ zÀvÁÛA±ÀU¼
À À avÀætªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀAÛ ¨sÀ £ÀPÉë ¸ÀªiÀ Á£À CUÀ®, DzÀgÉ zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ JvÀÛgÀ ºÉÆA¢gÀÄªÀ PÀA§UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
ªÀiÁ»wAiÀÄ avÀæt.
eÉÆÃr ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPÉë JgÀqÄÀ zÀvÁÛA±À UÀtUÀ¼À£ÄÀ ß MnÖUÉ vÉÆÃj¸ÀÄªÀ ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉ.
¥ÉÊ £ÀPÉë MAzÀÄ ¥ÀÇtðzÀ ¨sÁUÀU¼
À À£ÄÀ ß ªÀÈvÁÛPÁgÀz°
À è ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ £ÀPëÉ.
PÀ°PÁºÁ¼É-65
20.1 : ºÉÆA¢¹ §gÉ¬Äj.
ಅ ಆ
avÀæ £ÀPÉë
eÉÆÃr ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉ
¥ÉÊ £ÀPÉë
¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉ
134
20.2 : 1) PÀ£ÁðlPÀ ¥À©èPÀ ¸ÀÆÌ¯ï §¤ßPÉÆqÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ°è£À 300 «zÁåyðUÀ¼À £ÉaÑ£À DlUÀ¼À «ªÀgª À À£ÄÀ ß
(zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß) PÉ¼ÀV£À avÀæz°
À è vÉÆÃj¸À¯ÁVzÉ. CzÀ£ÀÄß N¢ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹.
1) QæPm
É ï Dl EµÀÖ¥ÀqÄÀ ªÀ MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
2) mÉ¤¸ï DlQÌAvÀ PÀrªÉÄ EµÀÖ ¥ÀqÄÀ ªÀ DlUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅªÀÅ?
3) ¨Áåräl£ï DlQÌAvÀ ¹é«ÄäAUï DlªÀ£ÄÀ ß JµÀÄÖ ºÉZÀÄÑ

«zÁåyðUÀ¼ÀÄ EµÀÖ ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ?
4) ¸ÀÛA¨sU
À ¼
À À JvÀÛgÀ AiÀiÁªÀÅzÀgÀ ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ?
5) ªÉÄÃ°£À ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉ¬ÄAzÀ ¤ªÀÄUÉ AiÀiÁªÀ ªÀiÁ»w w½AiÀÄÄvÀÛzÉ?
6) ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀÛA¨sÀzÀ ¸ÁÜ£Àª£

À ÀÄß §zÀ°¹zÀgÉ CzÀjAzÀ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ ªÀiÁ»w
§zÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉAiÉÄÃ? KPÉ?
2) «zÁå£ÀUg À z
À À°ègÀÄªÀ 70 d£ÀgÄÀ vÀªÄÀ ä ¥ÀæAiÀiÁtPÁÌV ««zsÀ ¸ÁjUÉ ¸ÀA¥ÀPð À UÀ¼À£ÄÀ ß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. PÉÆÃµÀ×PÀz°
À è
CªÀgÄÀ ¥ÀæAiÀiÁtPÉÌ §¼À¸ÀÄªÀ ªÁºÀ£ÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß JµÀÄÖ d£À §¼À¸ÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. F
zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹.
¸ÁjUÉ ¸ÀA¥ÀPÀð «zsÁ£À PÁgÀÄ §¸ÀÄì ¢éZÀPÀæ ¸ÉÊPÀ¯ï DmÉÆÃ
d£ÀgÀ ¸ÀASÉå 4 27 11 20 8
3) ¸ÀgÀPÁj ¥Ëæq± sÀ Á¯É UÀÄvÀÆÛgÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ°è£À 8£ÉÃ vÀgU

À w
À «zÁåyðUÀ¼À d¤¹zÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÀÛA¨sÁ¯ÉÃRªÀÅ
¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹ DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ ªÀÄvÀÄÛ PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹.
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå
wAUÀ¼ÀÄ
135
DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖ 1) CwÃ ºÉZÀÄÑ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ d¤¹gÀÄªÀ wAUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
2) CwÃ PÀrªÉÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ d¤¹gÀÄªÀ wAUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
3) F ¸ÀÛA¨sÀ £ÀPëÉ¬ÄAzÀ AiÀiÁªÀ ªÀiÁ»w w½AiÀÄÄvÀÛzÉ?
4) AiÀiÁªÀ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼À°è d¤¹gÀÄªÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå 4 DVzÉ?
5) MAzÀÄ ªÀµð
À zÀ°è d¤¹gÀÄªÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå JµÀÄÖ?
20.31) avÀæ 1 ªÀÄvÀÄÛ 2 £ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹. JgÀqÄÀ avÀæU¼

À À ªÀåvÁå¸Àª£
À ÀÄß ²PÀëPÀgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
avÀæ 1 avÀæ 2
PÀ°PÁºÁ¼É-66
avÀæ 1: UÀªÀÄ¤¹zÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj.
avÀæ 2: 1. E°è ªÀUÁðAvÀgÀUÀ¼À£ÀÄß CqÀØ CPÀëzÀ ªÉÄÃ¯É PÁtÂ¸À¯ÁVzÉ.

2. ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼À JvÀg
Û À ¥Àæw ªÀUÁðAvÀgz
À À DªÀvð
À £ÀªÀ£ÄÀ ß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
3. CµÉÖ C®èzÉ, MAzÀÄ ªÀUÀðPÀÆÌ ªÀÄÄA¢£ÀzPÀ ÀÆÌ £ÀqÄÀ ªÉ CAvÀgÀ«®è¢gÀÄªÀzj
À AzÀ ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼À
£ÀqÄÀ ªÉAiÀÄÆ CAvÀgÀ«®è. F jÃwAiÀÄ £ÀPÉëUÉ HvÀPÀ £ÀPÉë J£ÀÄßªÀgÀÄ.
ªÉÄÃ°£À JgÀqÀÄ avÀæUÀ¼À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß ZÀað¹.
ªÉÄÃ°£À JgÀqÀÄ avÀæU¼

À À£ÄÀ ß UÀªÀÄ¤¹. zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀ®Æè ºÉÃUÉ ©ü£ßÀ ªÁV ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÉ? AiÉÆÃa¹ ¥ÀnÖ
ªÀiÁr.
136
2) PÀ¼ÉzÀ LzÀÄ ªÀµð À UÀ¼À°è PÀ£ßÀ qÀ ±Á¯ÉAiÀÄ°è ««zsÀ ¥ÀæzÃÉ ±ÀU¼ À À°è DAiÉÆÃf¹zÀ PÁAiÀÄðPÀæªÄÀ UÀ¼À ¸ÀASÉå F
HvÀPÀ £ÀPëÉAiÀÄ°ègÄÀ ªÀAwzÉ. CzÀ£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹ PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹.
1) HvÀPÀ £ÀPÉëAiÀÄ DªÀvÀð£À «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹.
1. AiÀiÁªÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµð

À zÀ°è ºÉZÀÄÑ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ?
2. 1999-2000 ªÀÄvÀÄÛ 1995-1996 ªÀµð

À zÀ°è DzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ªÀåvÁå¸Àªµ
É ÀÄÖ?
3. 7 ªÀµð
À zÀ°è DzÀ MlÄÖ PÁAiÀÄðPÀæU¼
À ÀÄ JµÀÄÖ?
3) AiÀiÁªÀ jÃwAiÀÄ £ÀPëÉ F PÉ¼ÀV£À ªÀiÁ»wUÉ ¸ÀÆPÀÛªÁVgÀÄvÀÛzÉ? AiÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gÉ¬Äj.
zÉÊ£ÀA¢£À DzÁAiÀÄ(₹) 75-100 100-125 125-150 150-175 175-200 200-225 225-250
PÁ«ÄðPÀgÀ ¸ÀASÉå 45 35 55 30 50 125 140
20.4 ªÉÄÃ°£À zÀvÁÛA±ÀU¼

À À£ÄÀ ß E£ÉÆßAzÀÄ «zsÁ£Àz°
À è ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ PÀæªÄÀ ªÀ£ÀÄß w½AiÉÆÃt.........
F HvÀPÀ (»¸ÉÆÖÃUÁæA) £ÀPëÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹.
1. »¸ÉÆÖÃUÁæA£À DAiÀÄvÀU¼
À À ªÉÄÃ¯ÁãUz
À À°è
ªÀÄzsåÀ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß B, C, D, E, ªÀÄvÀÄÛ F, JAzÀÄ
UÀÄgÀÄw¹.
2. »¸ÉÆÖÃUÁæA£À DAiÀÄvÀU¼ À À ªÉÄÃ¯ÁãUz
À À ªÀÄzsåÀ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß
C£ÀÄPÀæªÀiªÁV gÉÃSÁRAqÀUÀ½AzÀ ¸ÉÃj¸ÉÆÃt.
CªÀÅUÀ¼À£ÄÀ ß ¸ÉÃj¹zÁUÀ BCDEF DPÀÈw ¥ÀqA É iÀÄÄvÉÛÃªÉ.
3. ªÀUÁðAvÀgÀ 1995-1996 gÀ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀUÁðAvÀgÀ
1999-2000 gÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÉÆ£Éß DªÀÈwÛ EgÀÄªÀ
ªÀUÁðAvÀgÀUÀ¼ÀÄ EªÉ JAzÀÄ ¨sÁ«¹PÉÆAqÀÄ CªÀÅUÀ¼À
ªÀÄzsåÀ ©AzÀÄUÀ¼À£ÄÀ ß C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV A ªÀÄvÀÄÛ G JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¹, §»¨sÀÄeÁPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀÆtðUÉÆ½¸À§ºÀÄzÀÄ.
4. F zÀvÁÛA±ÀU½ À UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ DªÀÈwÛ §ºÀÄ¨sÄÀ eÁPÀÈw ABCDEFG DVgÀÄvÀÛzÉ.
137
4) MAzÀÄ ¸À¸ÀåzÀ 40 J¯ÉUÀ¼À GzÀÝªÀ£ÄÀ ß «Ä° «ÄÃlgï UÉ ¸ÀjAiÀiÁV C¼É¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àqz
É À zÀvÁÛA±ÀU¼
À À£ÄÀ ß
F PÉ¼ÀV£À PÉÆÃµÀ×PÀz°
À è ¥Àæw¤¢ü¹zÉ. PÉ¼ÀV£À ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ GvÀÛj¹.
GzÀÝ
118-126 127-135 136-144 145-153 154-162 163-171 172-180
(«Ä.«ÄÃ.UÀ¼À°è)
J¯ÉUÀ¼À ¸ÀASÉå 3 5 9 12 5 4 2
5) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄ »¸ÉÆÖÃUÁæA£À°è ¥Àæw¤¢ü¹. (¸ÀÄ¼ÀÄºÀÄ: ªÀUÁðAvÀgÀUÀ¼ÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV

EgÀÄªÀAvÉ §gÉ¬Äj)
1. EzÉÃ zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ £ÀPÁë¥Àæw¤¢ü¸ÀÄ«PÉ EzÉAiÉÄÃ
2. ºÉaÑ£À J¯ÉUÀ¼ÀÄ 153 «Ä° «ÄÃlgï GzÀÝ EªÉ JAzÀÄ wÃªÀiÁð¤¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸Àj¬ÄzÉAiÉÄÃ? KPÉ?
3. ¤ÃªÀÅ EzÉÃ jÃw ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¸À¸ÀåzÀ J¯ÉU¼ À À C¼ÀvAÉ iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁr «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀÆPÀÛªÁzÀ £ÀPëÉ gÀa¹.
ºÉaÑ£À PÀ°PÉUÁV 9 £ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ C¨sÁå¸À 14.3 £ÀÄß ªÀiÁr¸À§ºÀÄzÀÄ.

1) DªÀÈwÛ «vÀgu À ÉUÉ »¸ÉÆÖÃUÁæA gÀa¹: ªÀUÁðAvÀgÀ DªÀÈwÛ
20-25 5
25-30 7
30-35 8
35-40 6
40-45 3
1) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ DªÀÈwÛ «vÀgÀuÁ ¥ÀnÖU,É DªÀÈwÛ §ºÀÄ¨sÄÀ eÁPÀÈwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹. ªÀUÁðAvÀgÀ DªÀÈwÛ
1-10 6
11-20 3
21-30 7
31-40 8
41-50 2
51-60 5
¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg
Û À-04
£ÀPëÉU¼
À À£ÄÀ ß gÀa¹
£ÀPëÉAiÀÄ «zsÀ £ÀPëÉ £ÉÆÃr CzÉÃ jÃw zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀPëÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è
«±ÉèÃ¶¹ ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ
w½AiÀÄÄªÉ£ÄÀ . gÀa¸ÀÄªÉ£ÄÀ . ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÀ°AiÀÄÄªÉ£ÄÀ .
GvÀÛj¸ÀÄªÉ.
138
PÀ°PÁ¥sÀ®-21 : CªÀVÃðPÀÈvÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ ªÀiÁ£ÀPÀUÀ¼À£ÀÄß ¯ÉQÌ¸ÀÄªÉ£ÀÄ.
À ÁzÀ ¸ÀgÁ¸Àj, ªÀÄzsÁåAPÀ, §ºÀÄ®PÀ w½¢gÀÄ«j.
»£Éß¯É ªÀiÁ»w : PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛ ªÀiÁ£ÀPÀU¼
J¯Áè ¥Áæ¥ÁÛÛAPÀUÀ¼À ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß MlÄÖ ¸ÀASÉå¬ÄAzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀÅzÉÃ ¸ÀgÁ¸Àj. ªÀÄzsåÀ zÀ CAPÀªÃÉ
ªÀÄzsÁåAPÀ. ºÉZÀÄÑ ¨Áj ¥ÀÄ£ÀgÁªÀvÀð£É ºÉÆAzÀÄªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß §ºÀÄ®PÀ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
PÀ°PÁºÁ¼É-67
21.1 F ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄä UÉ¼ÉAiÀÄgÉÆA¢UÉ ZÀað¹.
1) ¤ªÀÄä ¤vÀå fÃªÀ£z À À°è ªÀiÁrgÀ§ºÀÄzÀÄ, NzÀ§ºÀÄzÀÄ, £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. JAzÀÄ F jÃw GvÀÛgU À ¼
À À£ÄÀ ß
ºÉÃ½gÀ§ºÀÄzÀÄ C®èªÉÃ... ºÁUÁzÀgÉ PÉ¼ÀV£À ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹, wÃªÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.
1. D£ÀAzÀ ¥Àæw ¢£À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 6 UÀAmÉ ¤¢æ¸ÀÄvÁÛ£É.
2. ¸ÀAVÃvÁ ¥Àæw ¢£À ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 5 UÀAmÉ N¢UÁV «¤AiÉÆÃV¸ÀÄvÁÛ¼.É
3. ¥Àæw ªÀµð É iÀÄÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 40℃ EgÀÄvÀÛzÉ.

À ¨ÉÃ¹UÉ PÁ®zÀ°è GµÀÚvA
2) gÉÆÃ»vï ±ÀªiÀ Áð 6 T20 ¥ÀAzÀåU¼ À À°è F ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ gÀ£ï UÀ½¹gÀÄvÁÛgÉ. 36, 35, 50, 46, 60, 55 CªÀgÀÄ
UÀ½¹zÀ ¸ÀgÁ¸Àj gÀ£ïUÀ¼ÉµÄÀ Ö? ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÄÀ ß D¯ÉÆÃa¹, ZÀað¹ ªÀÄvÀÄÛ §gÉ¬Äj.
1. ¥Àæw ¥ÀAzÀåzÀ gÀ£ïVAvÀ ¸ÀgÁ¸Àj zÉÆqÀØzÁVzÉ KPÉ?
2. ¥Àæw ¥ÀAzÀåzÀ gÀ£ïVAvÀ ¸ÀgÁ¸Àj aPÀÌzÁVzÉ KPÉ?
3. ºÁUÁzÀgÉ ¸ÀgÁ¸Àj ¸ÀASÉå JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
4. F jÃwAiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ GzÁºÀgu
À ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤Ãr.
21.2 ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÇ ªÀiÁr
1) 3, 6, 9, 5, 7 2) 11, 15, 16, 25, 9, 7, 13, 5
∑𝑋 3+6+9+5+7 30
¸ÀgÁ¸Àj = = = = 6 ∑𝑋 11+15+16+25+9+7+13+5
𝑁 5 5 ¸ÀgÁ¸Àj = =
𝑁 8
101
= = 12.62
8
3) 6, 5, 8, 4, 9 4) 5, 8, 3, 7, 4, 6, 8, 2
139
6) avÀæz°
À è 10 «zÁåyðUÀ¼À JvÀÛgÀª£
À ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. CªÀgÀ JvÀÛgÀUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
7) ¤ªÀÄä 8 WÀlPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
8) ªÉÆzÀ® 6 ¸Àj ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåU¼

À À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
8) MAzÀÄ £ÀUÀgÀz°
À è ªÁgÀzÀ 7 ¢£ÀUÀ¼À°è ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt (mm) ªÀÄÄA¢£ÀAvÉ zÁR°¹zÉ.
¢£À ¸ÉÆÃªÀÄªÁgÀ ªÀÄAUÀ¼ÀªÁgÀ §Äzsª
À ÁgÀ UÀÄgÀÄªÁgÀ ±ÀÄPÀæªÁgÀ ±À¤ªÁgÀ gÀ«ªÁgÀ
ªÀÄ¼É ¥ÀæªiÀ Át (mm) 0.0 12.2 2.1 0.0 20.5 5.5 1.0
1. ªÁgÀzÀ ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ¸ÀgÁ¸Àj ¥ÀæªiÀ Át PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2. JµÀÄÖ ¢£ÀUÀ¼À°è ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtªÀÅ ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀÄ ªÀÄ¼ÉAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtQÌAvÀ PÀrªÉÄ EvÀÄÛ?
PÀ°PÁºÁ¼É-68
21.3 ªÀÄzsÁåAPÀ
ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ¤ÃªÀÇ ªÀiÁr:

1. 9, 12, 6, 20, 15 2. 5, 14, 22, 35, 20, 15, 6 ªÀÄvÀÄÛ 28
DgÉÆÃºÀt PÀæªÀÄzÀ°è §gÉzÁUÀ
DgÉÆÃºÀt PÀæªÀÄzÀ°è §gÉzÁUÀ 6, 9, 12 , 15, 20
5, 6, 14, 15, 20 , 22, 28, 35
12 zÀvÛÀ ¸ÀASÉåU¼
À À ªÀÄzsåÀ zÀ°èzÉ.
15, 20 zÀvÛÀ ¸ÀASÉåUÀ¼À ªÀÄzsåÀ zÀ°èªÉ.
ªÀÄzsÁåAPÀ = 12
ªÀÄzsÁåAPÀ = (15 + 20)/ 2 = 17.5
ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌU¼
À À£ÄÀ ß UÀªÄÀ ¤¹.ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄzsÁåAPÀ JAzÀgÉ:
1) 5, 3, 4, 8, 12, 18, 21 2) 9, 17, 3, 5, 11, 6, 13
3) 23, 26, 35, 45, 56, 65 4) 12, 6, 8, 32, 25, 37, 10, 5, 45
140
PÀ°PÁºÁ¼É-69
21.4 §ºÀÄ®PÀ
1) £ÀªA
É §gï wAUÀ½£À 10 ¢£ÀUÀ¼À vÁ¥ÀªÀiÁ£Àª£
À ÀÄß rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï.£À°è PÉÆnÖz.É EªÀÅUÀ½UÉ §ºÀÄ®PÀ §gÉ¬Äj.
25, 30, 31, 28, 25, 30, 25, 31, 31, 31.
2) 10 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀtÂvÀzÀ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ WÀlPÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¥Àqz

É À CAPÀUÀ¼ÀÄ F PÉ¼ÀV£ÀAwªÉ EªÀÅUÀ½UÉ §ºÀÄ®PÀ
§gÉ¬Äj. 8, 9, 7, 5, 8, 9, 6, 9, 5, 3
3) §ºÀÄ®PÀ §gÉ¬Äj.
1)2, 5, 8, 4, 2, 6, 11 2)21, 25, 34, 12, 25, 36, 14
3) 23, 34, 56, 76, 34, 87, 54, 34, 91 4) 123, 234, 345, 123, 456, 765
ºÉaÑ£À PÀ°PÉUÁV 9£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀÄ¸ÀÛPÀzÀ C¨sÁå¸À 14.2, 14.3, 14.4 £ÀÄß ªÀiÁr¸À§ºÀÄzÀÄ.

1) ªÉÆzÀ® 8 ¸Àj ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸ÀASÉåU¼ À À ¸ÀgÁ¸Àj PÀAqÀÄ»r¬Äj.
2) QæPm
É ï ¸ÀgÀtÂAiÀÄ 10 ¥ÀAzÀåUÀ¼À°è UÀ½¹zÀ gÀ£ÄÀ ßUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ ªÀÄzsÁåAPÀ §gÉ¬Äj.
125, 132, 142, 156, 165, 173, 185, 197, 201, 223.
3) 10 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ UÀtÂvÀzÀ WÀlPÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ¥Àqz

É À CAPÀUÀ¼ÀÄ F PÉ¼ÀV£ÀAwªÉ EªÀÅUÀ½UÉ §ºÀÄ®PÀ
§gÉ¬Äj.
5, 6, 8, 5, 9, 3, 4, 2, 1, 10.

¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸ÀgÛ À-04
ªÀVÃðPÀÈvÀ zÀvÁÛA±ÀUÀ½UÉ zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¹
PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛ ªÀVÃðPÀj¹, PÉÃA¢æÃAiÀÄ ªÀVÃðPÀj¹, PÉÃA¢æÃAiÀÄ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ¥ÀæªÀÈwÛ
C¼ÀvU É ¼
À À£ÄÀ ß ¥ÀæªÈÀ wÛ C¼ÀvU É ¼
À À£ÄÀ ß ¥ÀæªÈÀ wÛ C¼ÀvU É ¼
À À£ÄÀ ß C¼ÀvU É ¼
À À£ÄÀ ß PÀAqÀÄ»rzÀÄ
PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÉ. PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÉ. PÀAqÀÄ»rzÀÄ «ªÀj¸ÀÄªÉ. «ªÀj¹, «±ÉèÃ¶¸ÀÄªÉ.
141
PÀ°PÁ¥sÀ®-22 : ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ ªÀÄÆ® ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄÄªÉ£ÀÄ.
£ÁªÀÅ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è §¼À¸ÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ ªÁPÀåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹:

1. F ¢£À ¸ÉPÉ vÀÄA¨Á EzÉ. ªÀÄ¼É §gÀ§ºÀÄzÀÄ.
2. §ºÀÄ±ÀB gÁdÄ 9£ÉÃ vÀgU À w
À AiÀÄ£ÀÄß CvÀÄå£ÀßvÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ£É.
3. F wAUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¥ÀjÃPÉë £ÀqA É iÀÄÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ¬ÄzÉ.
ªÉÄÃ°£À ªÁPÀåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤¢ðµÀÖªÁV w½¸ÀÄvÀÛªÉAiÉÄÃ? E®è. CªÀÅ ¸ÁzsÀåªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ
¸ÁzsÀåªÁUÀzA
É iÀÄÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ. EAvÀºÀ ¤¢ðµÀÖªÁV ºÉÃ¼À®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ WÀl£É
CxÀªÁ ¸ÀA¨sª À À¤ÃAiÀÄvÉ J£ÀÄßvÉÛÃ£É.
PÀ°PÁºÁ¼É-70
ªÉÄÃ¯É ¤ÃrgÀÄªÀ ªÁPÀåU¼

À ÀAvÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV §¼À¸ÀÄªÀ E£ÀÆß PÉ®ªÀÅ WÀl£ÉU¼
À À£ÄÀ ß ¥ÀnÖªiÀ Ár §gÉ¬Äj.
ªÀÄÄAzÉ WÀn¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¥ÀjªÀiÁuÁvÀäPÀªÁV H»¸ÀÄªÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ J£ÀÄßªÀgÀÄ.

22.1:- MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÀÄß 10 ¨Áj a«ÄäzÁUÀ ªÉÄÃ¯É §gÀÄªÀ ªÀÄÄRªÀ£ÀÄß PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è zÁR°¹j.
£ÁtåªÀ£ÄÀ ß
¥ÀÄZÀÑªÀÅ
£ÁtåªÀ£ÄÀ ß a«ÄäzÁUÀ ©Ã¼ÀÄªÀ £ÁtåªÀ£ÄÀ ß ªÉÄÃ®PÉÌ ²gÀªÀÅ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV
aªÀÄÄäªÀ PÀæ ¸ÀA ¸ÁzÀåvÉ AiÀiÁªÀ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV ©zÀÝ
a«Ää¹zÀ ¸ÀASÉå ©zÀÝ ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁªÀ (²gÀ, ¥ÀÄZÀ)Ñ ¸ÀASÉåU¼À ÀÄ
MAzÀ£ÃÉ ¸À® 10
JgÀqÀ£ÃÉ ¸À®
²gÀªÀÅ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV
ªÀÄÆgÀ£ÃÉ ¸À®
©Ã¼ÀÄªÀ ¸ÀA¨sª
À À¤AiÀÄvÉ = ²gÀªÅÀ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV ©zÀÝ MlÄÖ ¸ÀASÉå
£ÁtåªÀ£ÄÀ ß a«ÄäzÀ MlÄÖ ¸ÀASÉå
=
¥ÀÄZÀÑªÀÅ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV
©Ã¼ÀÄªÀ ¸ÀA¨sª
À À¤AiÀÄvÉ = ¥ÀÄZÀÑªÀÅ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV ©zÀÝ MlÄÖ ¸ÀASÉå
£ÁtåªÀ£ÄÀ ß a«ÄäzÀ MlÄÖ ¸ÀASÉå
=
142
PÀ°PÁºÁ¼É-71
ªÉÄÃ°£À ZÀlÄªÀªÀnPÉ ªÀiÁrzÀ £ÀAvÀgÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸À¤ßªÉÃ±ÀUÀ¼À PÉ¼ÀV£À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ZÀað¹.
AiÀiÁzÀÈaÒPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ : ¥sÀ°vÁA±Àª£À ÀÄß ¤RgÀªÁV ªÉÆzÀ¯ÉÃ H»¸À®Ä ¸ÁzsåÀ «®èªÉÇÃ CAvÀºÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀU¼
À À£ÄÀ ß
AiÀiÁzÀÈaÒPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
GzÁ: 1) AiÀiÁªÀÅzÉÃ DlUÀ¼ÀÄ 2) £Átå aªÀÄÄäªÀÅzÀÄ
3) ¥ÀjÃPÁë ¥sÀ°vÁA±À 4) zÁ¼À GgÀÄ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ
5) ¥ÉnÖUA
É iÀÄ°ègÀÄªÀ §tÚzÀ UÉÆÃ° ºÉÆgÀ vÉUÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ.
¥sÀ°vÁA±À UÀt: AiÀiÁzÀÈaÒPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀU¼
À À°è ¸ÁzsÀå«gÀÄªÀ J¯Áè ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÄµÁàªg
À t
À zÀ { } M¼ÀUÉ
À vÁA±À UÀt J£ÀÄßvÉÛÃªÉ. EzÀ£ÄÀ ß S ¤AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
ªÀåPÀÛ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÌÉ ¥s°
PÀæªÀÄ ¸ÀASÉå AiÀiÁzÀÈaÒPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¥sÀ°vÁA±À UÀt
1 AiÀiÁªÀÅzÉÃ DlUÀ¼ÀÄ S = {¸ÉÆÃ®Ä, UÉ®ÄªÀÅ}
2 £Átå aªÀÄÄäªÀÅzÀÄ S = {²gÀ, ¥ÀÄZÀ}Ñ
3 ¥ÀjÃPÁë ¥sÀ°vÁA±À S = {GwÛÃtð, C£ÀÄwÛÃtð}
4 zÁ¼À GgÀÄ½¹zÁUÀ S = {1,2,3,4,5,6}
5 ¥ÉnÖUA
É iÀÄ°è£À UÉÆÃ° ºÉÆgÀ vÉUÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ S = {PÉA¥ÀÄ, ¤Ã°, ©½}
WÀl£É: AiÀiÁzÀÈaÒPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÀ ¥sÀ°vÁA±À ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¤§A¢üvÀ ¥sÀ°vÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß WÀl£É J£ÀÄßvÉÛÃªÉ.
EzÀ£ÄÀ ß E ¤AzÀ ¸ÀÆa¸ÀÄvÉÛÃªÉ.
WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ = MAzÀÄ WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÁzsÀåvÉ
MlÄÖ ¸ÁzsÀå«gÀÄªÀ WÀl£ÉU¼À ÀÄ
𝑛(𝐸)
P(E) =
𝑛(𝑆)
22.2 1) MAzÀÄ zÁ¼Àª£

À ÀÄß 20 ¨Áj GgÀÄ½¸À®Ä M§âjUÉ ªÀÄvÀÄÛ §gÀÄªÀ ZÀÄPÉÌUÀ¼À£ÀÄß E£ÉÆß§âjUÉ zÁR°¸À®Ä
w½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
F CAQUÀ¼ÀÄ ªÉÄÃ®ÄäRªÁV ©zÀÝ ¸ÀASÉåU¼
À ÀÄ
zÁ¼ÀzÀ J¸ÉvU
À ¼
À À ¸ÀASÉå
1 2 3 4 5 6
20
zÁ¼À GgÀÄ½¹zÁUÀ 1, 2, 3, 4, 5, ªÀÄvÀÄÛ 6 CAQUÀ¼ÀÄ ©Ã¼ÀÄªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß §gÉ¬Äj.
143
2) MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÄÀ ß 1000 ¨Áj aªÀÄä¯ÁVzÉ. ²gÀ: 455 ¥ÀÄZÀÒ: 545 ¥Àæw WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀA¨sª
À À¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß
¯ÉPÁÌZÁgÀ ªÀiÁr.
22.3: 1) PÉÆnÖgÀÄªÀ avÀæ £ÉÆÃr PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è AiÀiÁzÀÈaÑPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥sÀ°vÁA±À UÀt §gÉ¬Äj.
144
2) PÉÆnÖgÄÀ ªÀ avÀæz°
À è£À §tÚUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÀÄß UÀªÄÀ ¤¹ PÉÆÃµÀÖPÀzÀ°è AiÀiÁzÀÈaÑPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ
¥sÀ°vÁA±À UÀt §gÉ¬Äj.
avÀæ AiÀiÁzÀÈaÑPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¥sÀ°vÁA±À UÀt
22.4 :- 1) MAzÀÄ zÁ¼Àª£ À ÀÄß 1000 ¸À® J¸ÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. 1,2,3,4,5 ªÀÄvÀÄÛ 6 F ¥s° À vÀU¼
À À DªÀÈwÛU¼
À À£ÄÀ ß PÉ¼ÀV£À
PÉÆÃµÀ×PÀz°
À è ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¥Àæw ¥s°À vÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqA
É iÀÄÄªÀ ¸ÀA¨sª
À À¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ »r¬Äj.
¥s°
À vÀ 1 2 3 4 5 6
DªÀÈwÛ 179 150 157 149 175 190
À vÀ i ¥ÀqA
¥ÀjºÁgÀ: ¥s° É iÀÄÄªÀ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß 𝐸𝑖 JAzÀÄ ¸ÀÆa¹zÉ. E°è 𝑖 = 1,2,3,4,5,6
FUÀ ¥sÀ°vÀ 1 ¥ÀqAÉ iÀÄÄªÀ ¸ÀA¨sªÀ À¤ÃAiÀÄvÉ = 𝑝 ( 𝐸1 ) = 1 gÀ DªÀÈwÛ / zÁ¼ÀzÀ MlÄÖ J¸ÉvÀUÀ¼À ¸ÀASÉå
179
= = 0.179
1000
EzÉÃ jÃw
150 157 149 175 190

𝑝( 𝐸2 ) = 𝑝( 𝐸3 ) = 𝑝( 𝐸4 ) = 𝑝( 𝐸5 ) = 𝑝( 𝐸6 ) =
1000 1000 1000 1000 1000
= 0.15 = 0.157 = 0.149 = 0.175 = 0.19
𝑃 ( 𝐸1 ) + 𝑝 ( 𝐸2 ) + 𝑝 ( 𝐸3 ) + 𝑝 ( 𝐸4 ) + 𝑝 ( 𝐸5 ) + 𝑝 ( 𝐸6 ) = 1 DVzÉ.
145
PÀ°PÁºÁ¼É-72
¤ÃªÉÃ ªÀiÁr:
1) MAzÀÄ lAiÀÄgï GvÁàzÀ£Á PÀA¥À¤AiÀÄÄ lAiÀÄgï §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ªÉÆzÀ®Ä CzÀÄ PÀæ«Ä¹zÀ zÀÆgÀzÀ
zÁR¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ElÄÖPÉÆArzÉ. PÉÆÃµÀ×PÀªÅÀ 1000 ¥ÀæPg
À t
À UÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
zÀÆgÀ (kmUÀ¼À°è) 4000QÌAvÀ PÀrªÉÄ 4000 ¢AzÀ 9000 9001 ¢AzÀ 14000 14000QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ
DªÀÈwÛ 20 210 325 445
¤ÃªÀÅ F PÀA¥À¤AiÀÄ lAiÀÄgï RjÃ¢¸ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ ¸ÀA¨sª

À À¤ÃAiÀÄvÉU¼
À À£ÄÀ ß PÀAqÀÄ »r¬Äj.
(1) 4000km UÀ½VAvÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ CUÀvÀåvÉ?
(2) 9000km UÀ½VAvÀ ºÉZÁÑzÁUÀ ºÁ¼ÁUÀÄªÀÅzÀÄ?
(3) 4000km ¤AzÀ 14000km ªÀgÉV£À £ÀqÄÀ ªÉ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ CUÀvÀåvÉ?
3) MAzÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è «zÁåyðUÀ¼À gÀPÛÀzÀ UÀÄA¥À£ÄÀ ß ¥ÀjÃQë¹zÉ ºÁUÀÆ ¥ÀæwÃ UÀÄA¦£À°ègÀÄªÀ
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÉ PÉÆÃµÀÖPÀ UÀªÄÀ ¤¹ ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÄÀ ß GvÀÛj¹.
gÀPÀÛzÀ UÀÄA¥ÀÄ A B AB O
«zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå 10 13 12 5
1) A UÀÄA¦£À ¸ÀA¨sª
À À¤ÃAiÀÄvÉ JµÀÄÖ?
2) B UÀÄA¦£À ¸ÀA¨sª
3) AB UÀÄA¦£À ¸ÀA¨sª
4) O UÀÄA¦£À ¸ÀA¨sª
146
1) ¸ÀA¨sª
À À¤ÃAiÀÄvÉ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
2) AiÀiÁzÀÈaÒPÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
3) ¥sÀ°vÁA±À UÀt JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
4) WÀl£É JAzÀgÉÃ£ÀÄ?
5) MAzÀÄ £ÁtåªÀ£ÄÀ ß a«ÄäzÁUÀ §gÀÄªÀ ¥sÀ°vÁA±À UÀt §gÉ¬Äj.
6) MAzÀÄ zÁ¼Àª£
À ÀÄß GgÀÄ½¹zÁUÀ §gÀÄªÀ ¥sÀ°vÁA±À UÀt §gÉ¬Äj.
7) WÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀA¨sª
À À¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ ¸ÀÆvÀæ §gÉ¬Äj.
¸Àg
Û À-01 ¸Àg
Û À-02 ¸Àg
Û À-03 ¸Àg Û À-04
¥s°
À vÀ UÀtzÀ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ
¤vÀå fÃªÀ£zÀ À ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉAiÀÄ
CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ ¯ÉPÌÀ UÀ¼ÀÄ £À£Àß
¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ WÀl£ÉU¼À À£ÄÀ ß ¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼À ¥sÀ°vÀ
¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄvÉ ¯ÁfPÀ¯ï yAQAUï
GzÁºÀj¸ÀÄªÉ. UÀt §gÉAiÀÄÄªÉ.
PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÉ. ºÉaÑ¸ÀÄvÀÛªÉ.
************
147

9thKanMaths LS

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

9thKanMaths LS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ

¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀët E¯ÁSÉ

¸ÀªÀÄUÀæ ²PÀët PÀ£ÁðlPÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw-2020gÀ D±ÀAiÀÄzÀAvÉ ªÀÄPÀÌ¼À PÀ°PÉ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ

qÁ. J¸ï ¸É®é PÀÄªÀiÁgï, ¨sÁ.D.¸ÉÃ qÁ. «±Á¯ï Dgï, ¨sÁ.D.¸ÉÃ

²æÃªÀÄw ¥À®è« DPÀÄgÁw, ¨sÁ.D.¸ÉÃ ²æÃªÀÄw ¸ÀÄªÀÄAUÀ® «

¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸Á»vÀå gÀZÀ£Á vÀAqÀ

CfÃA ¥ÉæÃªÀiïf ¥sËAqÉÃµÀ£ï vÀAqÀ

¸Á»vÀå ¥Àj²Ã®£Á vÀAqÀ

²æÃ ªÉÃzÀªÀÄÆwð. ¹. ²æÃ gÁWÀªÉÃAzÀæ. n.PÉ.

MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ°è, 8400 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ 28

¦æAiÀiÁ¼ÀÄ vÀ£ßÀ ºÀqV

MAzÀÄ ±Á¯ÉAiÀÄ°è 16746 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÀÄ.

M§â gÉÊvÀ£ÄÀ PÀ¼ÉzÀ ªÀµð À 40,462 vÉAV£À

5. ¥Àæw ºÀAvÀPÌÉ PÁgÀtªÀ£ÄÀ ß §gÉ¬Äj.

6. UÀÄuÁPÁgÀzÀ DzÀ±Àð gÀÆ¥Àz° À è 2307 ªÀÄvÀÄÛ 36 £ÀÄß UÀÄtÂ¸À¯ÁVzÉ. F DzÀ±ð

²PÀëPÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ¥ÀqÉzÄÀ eÉÆvÉUÁgÀgÆ

1.3: ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀAvÉ ©ü£ÀßgÁ²UÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ¢£À¤vÀå fÃªÀ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß §gÉ¬Äj

PÀæ.¸ÀA ¢£À¤vÀå fÃªÀ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ

01 ªÀÄ£ÉAiÀÄ°èèCªÀÄä£ÀÄ ªÀiÁrzÀ 3 ZÀ¥ÁwUÀ¼À£ÀÄß 5 d£ÀPÌÉ ºÀAa w£ÀÄßªÀÅzÀÄ.

02 £À£ßÀ ºÀwÛgÀ PÁ®Ä ¨sÁUÀzÀ ©¸ÀÌvÀÄÛ EzÉ

DAiÀÄvÀzÀ°ègÀÄªÀ MlÄÖ ¨sÁUÀUÀ¼À ¸ÀASÉå: _____

§tÚ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À ¸ÀASÉå: _______

J¯Áè ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¨sÁUÀUÀ¼ÁVªÉAiÉÄÃ?

§tÚºÀZÀÑzÉÃ EgÀÄªÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ §tÚ ºÀaÑgÀÄªÀ

ªÀÈvÀÛzÀ°è §tÚ ºÀaÑzÀ ¨sÁUÀ ªÀÄvÀÄÛ §tÚ ºÀZÀÑzÉÃ EgÀÄªÀ

avÀæªÀ£ÀÄß ©ü£ÀßgÁ²AiÀÄ°è ¥Àæw¤¢ü¸À§ºÀÄzÉÃ?

avÀæzÀ°ègÀÄªÀ ZÀ¥ÁwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ d£ÀPÉÌ ¸ÀªÀÄ£ÁV

4 ZÁPÉÆ¯ÉÃlÄUÀ¼À£ÀÄß 8 d£ÀPÉÌ ºÀAa, M§âjUÉ §gÀÄªÀ

«Ä±Àæ ©ü£ßÀ gÁ²AiÀÄ£ÀÄß «µÀªÀÄ ©ü£ÀßgÁ²AiÀiÁV §gÉ¬Äj

1.5: ¸ÀªÀiÁ£À©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ ªÀiÁr

¸ÀªÄÀ £ÁVgÀÄªÀÅzÀPÌÉ PÁgÀtªÀ£ÄÀ ß PÉÆr

avÀæz°À è ¸ÀªiÀ Á£À©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À£ÀÄß

AiÉÆÃa¹: ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À£ÄÀ ß ºÉÆÃ°¸ÀÄªÁUÀ, ¸ÀAPÀ®£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀP® À £À ªÀiÁqÀÄªÁUÀ ®.¸Á.C. ªÀ£ÄÀ ß

avÀæ £ÉÆÃr ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀiÁr

avÀæ £ÉÆÃr ©ü£ÀßgÁ²UÀ¼À ¸ÀAPÀ®£À ªÀiÁr

¸ÀÆa¹zÀAvÉ ©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À avÀæªÀ£ÄÀ ß §gÉ¬Äj 𝟓 𝟐 𝟕

©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À ªÀåªÀP®

©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ

©ü£ßÀ gÁ²UÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ

¸ÀASÁåUÀtzÀ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹

¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃªÀÅ FUÁUÀ¯ÉÃ PÀ°w¢ÝÃj. ²PÀëPÀgÆ

1.9 : ªÀÄÄA¢£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀj

1. ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À CªÀ±åÀ PÀvÉ EgÀÄªÀ ¢£À¤vÀåzÀ JgÀqÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÄÀ ß §gÉ¬Äj

À UÉ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ + CxÀªÁ – aºÉß §gÉ¬Äj.

gÁªÀÄÄ«UÉ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è ₹ 150 £Àµ

¹AiÀiÁa£ï£À°è vÁ¥ÀªiÀ Á£À 00 C VAvÀ 100C PÀrªÉÄ EzÉ

¸ÀªÄÀ ÄzÀæ ªÀÄlÖQÌAvÀ 500 «ÄÃlgï ªÉÄÃ¯É ªÀÄ£É EzÉ

3. xÀªiÀ Áð«ÄÃlgï avÀæª£

• ¸ÉÆ£Éß rVæVAvÀ 10 rVæ PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ GµÀv

• ¸ÉÆ£ÉßVAvÀ 100 PÀrªÉÄ EgÀÄªÀ GµÀv Ú ÉAiÀÄÄ ºÉZÄÀ Ñ vÀtÚVgÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ CxÀªÁ

4. -20 zÉÆqÀØzÉÆÃ CxÀªÁ -35 zÉÆqÀØzÉÆÃ AiÉÆÃa¹. ¤ªÀÄä AiÉÆÃZÀ£U

6. ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄªÀ ¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹

8. F PÉ¼ÀV£À ¸À¤ßªÉÃ±ÀU½ À UÉ ¸ÀASÉåU¼

• ¸ËgÀ§£ÀÄ vÀ£ßÀ NlªÀ£ÀÄß JqÀUÀqU É ÉÀ ¸ÉÆ£Éß¬ÄAzÀ ¥ÁægA

ZÀ®£É ¥ÁægÀA¨sÀ: ¥ÁægÀA¨sÀ: ¥ÁægÀA¨sÀ: ¥ÁægÀA¨sÀ:

¸ÀASÁågÃÉ SÉAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄÄA¢£À ¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÀ¼À£ÄÀ ß ©r¹.

1.12: ¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À UÀÄuÁPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁUÁPÁgÀ

ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ

+3 × +15=45 +20 × -30=

-8 × -7=+56 +14 × 14=

-7 × +4=-28 -20 ×10=

¥ÀÆuÁðAPÀUÀ¼À ¨sÁUÁPÁgÀ: ªÀiÁzÀjAiÀÄAvÉ PÉÆÃµÀÖPÀ vÀÄA©j

ªÀiÁzÀj ¯ÉPÀÌ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ