4.anne Sağlığı Ve Toplumsal Cinsiyet (Dr. Hülya Şirin)

ANNE SAĞLIĞI
VE
ANNE
ÖLÜMLERİ
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA ŞİRİN
HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

SAĞLIK
•Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 1948'de sağlığı, "Yalnızca
hastalık ya da sakatlığın olmaması değil kişinin
bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hâlidir"
olarak tanımlamıştır
•Hâlen tüm dünyanın kabul ettiği bu tanıma göre dil,
din, etnik köken, cinsiyet vb. ayrımı olmadan her
bireyin eşit olarak sağlıklı olma hakkı vardır
HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 2

• Dünya nüfusunun yarısını oluşturan kadınların sağlık
durumunu incelerken hastalık ve sakatlık yönünden olduğu
kadar ruhsal ve sosyal yönden de tam bir iyilik hâlinin olup
olmaması ve kadınların "tam iyilik durumlarını" etkileyen
faktörler yönünden de sorunu incelemek ve tanımlamak
gerekir
• Kadının üreme konusundaki fizyolojik yükü onun hassas
gruplar içine sokmaktadır
• Kadın sağlığını bozan doğurganlık ile ilgili çoğu sorun, 15-49
yaş grubunda ortaya çıkmaktadır

KADINLARDA MORTALİTE VE MORBİDİTE NEDENLERİ;
• Erken evlilik ve ergen gebelikler
• Sık ve çok sayıda gebelikler
• Düşükler
• Yetersiz ve dengesiz beslenme
• Enfeksiyon hastalıkları
• Olumsuz çevre koşulları
• Ülkede izlenen genel nüfus politikası
• Aile planlaması
• Acil bakım ve sağlık bakımına ulaşım
• Kadına yönelik şiddet, cinsel taciz ve tecavüz
• Doğum öncesi ve doğum sonu bakım sorunları
AŞIRI DOĞURGANLIK
•Sosyoekonomik koşullar, beslenme ve çevre sağlığı uygun
olmayan toplumlarda aşırı doğurganlık anne sağlığını
olumsuz etkiler
•Sık tekrarlanan gebelikler sonucunda kadınlarda;

• Kansızlık
• Osteoporoz
• Vücut direncinin düşmesine bağlı olarak enfeksiyonlar
• Kadın üreme organlarıyla ilgili hastalıklar vb. görülebilir
RİSKLİ GEBELİKLER
1. Çok erken gebelik (18 yaş ve altı)

2. Çok geç gebelik (35 yaş ve üstü)
3. Çok sayıda gebelik (4 ve 4’ten fazla)
4. Çok sık gebelik (2 yıldan az aralıklarla)

TANIMLAR
1. Gebeliğe bağlı ölüm
2. Anne ölümü
3. Tesadüfi ölüm
4. Geç anne ölümü

Gebeliğe
Bağlı Ölüm
Anne Tesadüfi
Ölümü Ölüm

ANNE ÖLÜMÜ
•Anne Ölümü;
• Bir kadının gebelik döneminde yada gebeliğin sonlanmasından
sonraki 42 gün içinde
• Kaza ve tesadüfi sebeplerden kaynaklanmayan
• Gebelik veya gebeliğin yönetimiyle ilgili olan veya bunların
ağırlaştırdığı herhangi bir sebeple kadının ölmesidir

TESADÜFİ ÖLÜM
Gebeliğin herhangi bir etkisine bağlı olmayan ölümlerdir;
• Kaza
• Yanık
• Cinayet
• Elektrik Çarpması
• Zehirlenmeler
• İntihar

Anne Ölümü
Doğrudan Dolaylı
Anne Ölümü Anne Ölümü

DOĞRUDAN ANNE ÖLÜMÜ
Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde;
• Obstetrik komplikasyonlardan
• Yapılan tıbbi müdahalelerden
• İhmallerden
• Yanlış tedavilerden veya
• Bunların birbirlerini etkilemesinden
kaynaklanan ölümlerdir

DOĞRUDAN ANNE ÖLÜMÜ
Nedenler:
•Kanama
•Hipertansiyon
•Tromboemboli
•Distosi (anormal ve zor doğum)
•Enfeksiyon ve düşükler

DOLAYLI ANNE ÖLÜMÜ
• Daha önceden (gebelik öncesi) var olan bir hastalık sebebi ile
• Gebelik sırasında gelişen bir hastalık veya hastalıklar sebebi ile
• Obstetrik kaynaklı olmayan ancak gebeliğin fizyolojik etkisi ile
şiddetlenen sebeplerle meydana gelen ölümlerdir

DOLAYLI ANNE ÖLÜMÜ
Nedenleri;
•Kardiyovasküler sebepler
•Serebrovasküler sebepler
•Psikiyatrik bozukluklar
•Enfeksiyonlar
•Neoplazmlar

ANNE ÖLÜMLERİNİ İZLEME PROGRAMI
• Tüm anne ölümleri ülkemizde 2007/27 sayılı genelgenin

yayınlanmasının ardından “Anne Ölümleri Veri Sistemi” ile
izlenmeye başlanmıştır

ANNE ÖLÜMLERİ İNCELEMESİ
•Gizlilik Esaslı
•Üç Gecikme Modeli
•ICD 10 Kodu
•Sözel Otopsi Kullanımı
•Bilimsel
•Multidisipliner

BİRİNCİ GECİKME MODELİ
Hizmeti Almaya Karar Vermede Yaşanan Gecikmedir
•Kadının karar verme sürecinde statüsünün düşüklüğü
•Tehlike işaretleri ve bulguları konusunda yeterli bilgi sahibi
olmaması
•Yanlış inanışlar gibi pek çok sebep birinci gecikmeye yol
açmaktadır

İKİNCİ GECİKME MODELİ
Hizmete Ulaşmada Yaşanan Gecikmedir
•Ulaşımla ilgili problemler, ekonomik yetersizlikler
•Yerel sağlık kuruluşlarının sayısının azlığı
•Yeterli mesafede olmaması
•Organizasyon bozukluğu

ÜÇÜNCÜ GECİKME MODELİ
Hizmet Almada Yaşanan Gecikmedir
•Malzeme, personel eksikliği
•Hizmet sunucuların kapasite eksikliği

ANNE ÖLÜMLERİ
HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

ANNE ÖLÜM ORANI
• Anne Ölüm Oranı; belirli bir dönemde gebeliğe, doğuma veya lohusalığa bağlı
nedenlerle meydana gelen anne ölümlerinin aynı dönemde meydana gelen
toplam canlı doğum sayısına bölünmesiyle bulunur
Anne Ölümü;
1. Doğrudan Anne Ölümü
2. Dolaylı Anne Ölümü

ANA ÖLÜM ORANI HESAPLAMA
Ana ölümleri az sayıda olduğundan sabit kat sayı (k) 10.000 ya da
100.000 olarak alınır
Bir yıl içinde gebelik, doğum ve

lohusalık nedeniyle ölen anne sayısı
Anne Ölüm Oranı = ─────────────────────────────────────── x 100.000
Bir yıl içindeki toplam canlı doğum sayısı

2017 YILI ANNE ÖLÜMLERİNDE ÖLÜM ZAMANI (%)
35
30 28,7
25
24,5
20 18,6
15
11,7
10
6,4
5,3
5
2,7
1,6
,5
0
Lohusa 1 Lohusa ilk Lohusa ilk 22-36 hafta 0 - 14 hafta 15 - 21 hafta Düşük 37 hafta ve Doğum
hafta - 42 48 saat 48 saat - 1 gebelik gebelik gebelik sonrası üstü gebelik esnasında
gün hafta hafta
gebelik
Sağlık Bakanlığı Verisi

2005-2017 YILLARI DOĞRUDAN ANNE ÖLÜM NEDENLERİ (%)
30
26
25
20
18 18
15
10 11
10
8
5
5
3
Kanama Eklampsi Emboli Doğrudan Enfeksiyon
2005 2017

(100.000 CANLI DOĞUMDA)
YILLARA GÖRE ANNE ÖLÜM VERİLERİ
300
256
241
250
210 198 204 203
192 195 193
200 188
150
100
50
19,4 18,4 16,4 15,8 15,2 15,7 15,1 14,6 14,7 14,6
0
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Yıllara Göre Anne Ölüm Oranları Yıllara Göre Anne Ölüm Sayıları

ANNE ÖLÜM ORANI, 2017 (100.000 CANLI DOĞUMDA)

ANNE ÖLÜM ORANININ ULUSLARARASI KARŞILAŞTIRILMASI, 2017
(100.000 CANLI DOĞUMDA)

TOPLUMSAL CİNSİYET
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA ŞİRİN
TANIMLAR
CİNSİYET (SEX): Bireyin kadın ya da erkek olarak gösterdiği genetik, fizyolojik,
biyolojik özelliklere cinsiyet(sex) denir
TOPLUMSAL CİNSİYET (GENDER): Kadının ve erkeğin sosyal olarak belirlenen rol
ve sorumluluklarını ifade eder
TOPLUMSAL CİNSİYETTE EŞİTLİK (GENDER EQUALITY): Fırsatları kullanma,
kaynakların ayrılması ve kullanımında hizmetleri elde etmede bireyin cinsiyeti
nedeniyle ayrımcılık olmaması/yapılmaması ifade edilmektedir
TOPLUMSAL CİNSYETTE HAKKANİYET (GENDER EQUITY): Kadın ve erkek
arasında sorumlulukların ve kazançların dağılımında adalet ve hakkaniyet
olmasıdır

Boş
➢Boş
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP), 2016

Hindistan Hükümetinin
2021 Cinsiyet Eşitliği Raporu
Kapağı
«Babasının annesinin "yeterince çalışmadığını"

söylediği sekizinci sınıf Hintli bir öğrencinin resmi»

KADINLAR… ÖNYARGILAR…
❑Sevecendir ❑Çok konuşur
❑Duygusaldır ❑Sık sık ağlar
❑Uysaldır ❑Etkilenmeye açıktır
❑Naziktir ❑Basit düşünür, komplike şeylere aklı ermez
❑Korunmaya muhtaçtır ❑Tek eşliliğe yatkındır
❑Zayıftır ❑Dikkati insanlar ve ilişkilere yöneliktir
❑Fedakârdır ❑Zorluklarla mücadele gücü düşüktür
❑Ayrıntıcıdır ❑Dedikoducudur.........
❑Çocukken pembe giydirilir
❑Bebeklerle oynarlar

KADIN
İyi bir eş
• İyi bir anne
• İyi bir ev kadını
• İyi bir gelin
• İyi bir evlat
• İyi bir kız kardeş
• İyi bir komşu
• İyi bir iş kadını ya da çalışan kadın

ERKEKLER… ÖNYARGILAR…
❑Saldırgandır ❑ Etkilenmesi zordur, kararlıdır
❑Akılcıdır ❑ Zihinsel yaratıcılığı yüksektir
❑Kolay sinirlenir ❑ Çok eşliliğe yatkındır
❑Koruyucudur ❑ Teknolojiye ve nesnelere ilgi duyar
❑Güçlüdür ❑ Dedikodu yapmaz...gibi
❑Serttir
❑Somut düşünme yeteneği yüksektir
❑Erkek bebek mavi giyer
❑Arabalarla oynar
❑Sorumluluk sahibidir
❑Duygularını göstermez, ağlamaz

GERÇEKLER
Günümüzde;
➢Dünyada 3.1 milyon yoksul insanın %70’i kadın (yoksulluğun feminizasyonu)
➢720 milyon okur-yazar olmayan 3 kişinin 2’si kadın
➢İlkokula başlayamayan 130 milyon çocuğun 2/3’ü kadın
➢Aynı tür işte çalışan kadına, erkeğe göre %30-40 daha az ücret ödenmekte
➢Gelişmekte olan ülkelerde 7 erkek yöneticiye karşılık 1 kadın yönetici
➢Sağlıksız düşüğe bağlı yılda 47.000 anne ölümü meydana gelmekte

GERÇEKLER
➢200 milyon FGM’li (Female Genital Mutilation-Kadın Sünneti) kadın
mevcut
➢Halen 222 milyon kadın aile planlaması hizmetlerine ulaşamıyor
➢Her yıl 15 milyon kız çocuğu gebe kalmakta doğum yapmakta
➢Bir yılda gebelik ve doğuma bağlı 300 bin kadın kaybedilmekte
➢Her gün 800 kadın
➢ Her gün 39 bin çocuk yaşta evlilik yapılıyor
➢Halen sayıları 700 milyon

DÜNYA’DA TARİHSEL SÜREÇ
➢M.Ö. 600 ve M.S 1300 yılları arasında yükselen tarım kültürü ile
kadınlar ticaretin metası haline gelmiş, köleleşmeyle birlikte hak ve
özgürlüklerini kaybetmeye başlamışlardır
➢1300-1700 yılları arasındaki feodal dönemde ise üretimde evde
tarlada kadın ve erkeğin omuz omuza çalıştığı görülmektedir
➢1700’lerde sanayileşme ile birlikte cinsiyete yönelik iş bölümü
kavramının güçlendiği erkekler dışarda çalışıp ekmeğinin peşine
düşerken kadınlar da ev işlerinin sorumluluğunu yüklenen ev kadını
haline gelmiştir

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ-1948
• 1. ve 2. maddelerinde , bütün insanların eşit doğdukları ve herkesin ırk,
renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da başka bir görüş, ulusal ve toplumsal
köken, doğuş ya da benzeri başka bir statü gibi herhangi bir ayrım
gözetilmeksizin, bu bildirgede belirtilen tüm hak ve özgürlüklere eşit
biçimde sahip olduğu vurgulanmaktadır

BM 1. DÜNYA KADIN KONFERANSI (MEKSİKA 1975)
➢Dünya Kadın Konferansı’nda hazırlanıp kabul edilen Dünya Eylem
Planının hedefi “Eşit Haklar, Kalkınma ve Barış”tır
➢BM, bu planın hayata geçirilmesi amacıyla 1976-1985 yılları arasını
“Eşit Haklar, Kalkınma ve Barış için Kadın On Yılı” ilan etmiştir
➢Eylem Planında saptanan dokuz ana faaliyet alanı: Uluslararası
işbirliği ve barış, siyasal katılım, eğitim, istihdam, sağlık ve beslenme,
aile, nüfus, konut ve diğer toplumsal sorunlardır

1979 KADINA KARŞI HER TÜRLÜ AYRIMCILIĞIN
ÖNLENMESİ SÖZLEŞMESİ (CEDAW)
➢Kadınların tam gelişimi için politik, sosyal, ekonomik, kültürel alanlarda eşit hak
ve özgürlüklere sahip olması
➢Sağlık hakkı: Taraf devletler sağlık alanında erkekler ile kadınların eşit şekilde,
aile planlaması hizmetleri de dahil sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını
sağlamak üzere gerekli her türlü tedbiri alır
➢Taraf devletler, gebelik, doğum, doğum sonrası dönemlerle ilgili kadınlara
gerektiğinde ücretsiz olarak gerekli hizmetleri sağlar; bunun yanında gebelik ve
emzirme döneminde yeterli hizmet verir

BM DÜNYA İNSAN HAKLARI KONFERANSI
(VİYANA 1993)
➢1948 yılında BM tarafından onaylanan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde,
kamusal alanda yaşanan hak ihlalleri üzerinde durulmakta, kadınların kadın
olmaları nedeniyle karşı karşıya kaldıkları, özel alanda, yani hane içinde ya da
işyerinde yasadıkları hak ihlallerine değinilmemekteydi
➢Oysa kadınlar, erkeklerden farklı olarak, özellikle hane içinde, örneğin, okula
gönderilmemek, zorla evlendirilmek, çalışmasına izin verilmemek, aile fertleri
tarafından bazen namus adına şiddete maruz bırakılmak ya da öldürülmek gibi
birçok insan hakları ihlaline maruz kalmaktadırlar
➢Konferansta özellikle bu hususlar üzerinde durulmuştur

NÜFUS VE KALKINMA KONFERANSI
(KAHİRE 1994 ICPD)
➢ 1994 yılına kadar anne çocuk sağlığı yaklaşımı, sadece kadının doğurganlık rolü
üzerinde; çocuk doğurma ve doğurganlığın düzenlenmesi olarak algılandı
➢Üreme sağlığı kavramı ilk kez tanımlandı
➢Bu tanıma göre: “Üreme sistemi işlevleri ve süreci ile ilgili, sadece hastalık ve
sakatlığın olmaması değil, tüm bunlara ilişkin fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam
bir iyilik halinin olmasıdır”
➢ICPD ile üreme sağlığı kavramı ve üreme hakları geniş kapsamda ele alınmıştır

KÜRESEL TOPLUMSAL CİNSİYET UÇURUMU İNDEKSİ
(GLOBAL GENDER GAP REPORT) 2018
Küresel Performans, 2018
Tamamı
İşgücüne katılım ve fırsatlar
Eğitime erişim
Sağlık ve beklenen yaşam yılı
Parlemento temsil oranları (politik güçlenme)

Küresel Sıralama, 2018
➢Boş

SOSYAL YAPILAR VE TOPLUMSAL CİNSİYET
İNDEKSİ (SIGI)

VERY LOW LEVEL
(ÇOK DÜŞÜK DÜZEY)
LOW LEVEL
(DÜŞÜK DÜZEY)

SIGI
VERY HIGH LEVEL

(ÇOK YÜSEK DÜZEY)

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ İNDEKSİ
(GENDER INEQUALTY INDEX-GII)
➢Anne ölüm oranı
➢Adölesan (ergen) gebelik hızı
➢Kadınların parlamentoda temsiliyeti
➢Kadınların ortaöğrenime devamı
➢İşgücüne katılımı
➢Kontraseptif kullanım hızı
➢Antenatal (doğum öncesi) bakım
➢Sağlık personeli yardımıyla doğum
➢Toplam doğurganlık hızı

189 ülke

TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİ DÜNYADAKİ YERİMİZ
➢Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği İndeksi 2013 yılı 187 ülke 69. sırada
(Gender Inequality Indeks) 2018 yılı 189 ülke 64. sırada
➢Küresel Toplumsal Cinsiyet Uçurumu İndeksi 2013 yılı 136 ülke 120. sırada
(Global Gender Gap Report)
2018 yılı 149 ülke 130. sırada

MEDYA GÖZÜYLE KADIN
➢Alışveriş yapan ➢Özenli anne
➢Temizleyen ➢Banka reklamlarında güler yüzlü
memure
➢Yemek pişiren
➢İş bilir ev kadını
➢Ötekilerin gereksinimlerini sağlamaya
çalışan kişiler ➢Araba reklamlarında aracın erkeksi
çekiciliğinin büyüsüne kapılmış bir dişi
➢Kadının işe giderken ya da işyerinden
dönüşte görüntülenmediğini, daha çok, Stereotipler, kişilerarası ve kitle
mutfakta, banyoda, oturma odasında, iletişimi aracılığıyla gelişir ve yayılırlar
arka bahçede görünmektedir

HANGİ ALANLARDA EŞİTLİK
➢Eğitim
➢Çalışma/ fırsat eşitliği
➢Karar verme/seçme özgürlüğü
➢Eşit işe eşit ücret alma
➢Toplumsal statü eşitliği
➢Sağlık hizmetlerinden yararlanma

EKONOMİK KATILIM ve FIRSAT EŞİTLİĞİ
• Dünyada 25-54 yaş kadın iş gücüne katılım %63
• OECD ülkeleri kadın iş gücüne katılım %63.6
• Türkiye kadın iş gücüne katılım %36.2
(çalışan kadınların 1/5 ücretsiz aile işçisi)
• Kent:%28.8, Kır:%40.8 (%65 tarım sektöründe )
• %50 Kadın sosyal güvencesiz çalışıyor
• GGGR — 131

EKONOMİK KATILIM ve FIRSAT EŞİTLİĞİ
➢BM 2018 raporuna göre kadınlar %33 daha az para kazanıyor
➢Farkın 2086 ya dek kapanamayacağı ifade ediliyor
➢UN-WOMEN 83 ülkeden toplanan veriler ;

• Yemek
• Ev işleri
• Çocuk ve yetişkin bakımı %75 kadınlar yapıyor
• Erkeklerden 2.6 kat fazla zaman harcıyorlar

ÜST DÜZEY YÖNETİCİ POZİSYONUNDA
ÇALIŞMA ORANI Cam Tavan
Yönetici pozisyonlarındaki kadınların oranı, 2012-2017 %
Yıl Toplam Erkek Kadın
2012 100.0 85.6 14.4
2013 100.0 83.4 16.6
2014 100.0 84.5 15.5
2015 100.0 85.6 14.4
2016 100.0 83.3 16.7
2017 100.0 82.7 17.3
TÜİK, Hanehalkı İşgücü Araştırması, 2012-2017
İşverenlerin yalnızca %2 si KADIN (TNSA-2013)

KADIN ÇALIŞMAMA NEDENLERİ, TNSA 2013
➢%22 ev kadını olmak
➢%19 çocuk bakımı
➢%17 öğrenci olmak (evlenmemiş kişilerde)
➢%15 anne –akraba bakımı
➢%15 aile-eş izni alamamak
➢%8 çalışmaya ihtiyacı duymamak
▪Kadınların %25 i evlendiklerinde %14 ü gebelik /çocuk bakımı sebepleriyle işten ayrılıyor
▪TNSA 2013 kadınların %52’si küçük çocuğu olan kadınlar çalışmamalıdır diyor

POLİTİK GÜÇLENME-SİYASİ KATILIM
➢Dünya ortalaması %23.6
➢Kuzey avrupa ülkeleri %41.7
➢OECD ülkeleri % 28.8
➢Türkiye parlamento temsili %17.4 — 4.4 (2002)
bakanlık pozisyonu %3.8
➢191 ÜLKE—120

CiNSiYETE GÖRE BAKAN SAYILARI, 1980-2018
Toplam Erkek Kadın
Yıl-Year Total Male Female
1980 29 29 -
1990 31 30 1
1995 34 32 2
2000 36 36 -
2001 36 36 -
2002 25 24 1
2003 22 21 1
2004 22 21 1
2005 22 21 1
2006 22 21 1
2007 24 23 1
2008 24 23 1
2009 24 22 2
2010 24 22 2
2011 25 24 1
2012 25 24 1
2013 25 24 1
2014 25 24 1
2015 27 25 2
2016 27 26 1
2017 27 25 2
2018 16 14 2
Kaynak: Türkiye Büyük Millet Meclisi, 1980-2018

YEREL YÖNETİMLERDE KADIN TEMSİLİ

EĞİTİM
➢Toplam nüfusun %3.5’i okuma yazma bilmiyor; %84’ü KADIN
✓Türkiye 1995 pekin konferansında 2000 yılına kadar %100 okuma yazma hedefi
belirlemişti
➢Hiç eğitimi olmayan kadınlar, lise ve üzeri eğitim alan kadınlardan ortalama 2
fazla çocuğa sahip
➢Çocuk sayısı arttıkça tarımda çalışma artıyor
➢Eğitim düzeyi arttıkça hanehalkı refah düzeyi artıyor
➢Çocuk sayısı arttıkça tarım alanında çalışma artıyor

➢ Eğitimi yok/ ilkokulu bitirmemiş grupta kent –kır arası fark belirgin
➢ İleri yaşta eğitim almama oranı daha yüksek

Okur Yazarlık-Refah Düzeyi
İlişkisi

TOPLUMSAL CİNSİYET
EŞİTSİZLİĞİ VE SAĞLIK
GÖSTERGELERİ
YAŞAM EVRELERİNDE TOPLUMSAL CİNSİYETE BAĞLI KADIN SAĞLIĞI SORUNLARI
• İhmal / istismar • Şiddet
• Hizmetten yararlanamama • Toplumsal baskı
• Anemi/malnutrisyon • Morbidite ve mortalitede artış
BEBEKLİK VE ÇOCUKLUK
ERGENLİK VE ERİŞKİNLİK
• Cinsiyet seçimi/ YAŞLILIK
• İstenmeyen gebelikler,
cinsiyet sebebiyle • Morbidite
erken yaşta gebelikler,
düşükler artışı/yaşam
güvenli olmayan
• FGM düşükler, korunmasız kalitesi sorunları
• Beslenme sorunları cinsel ilişki, CYBE (Menopozal
• Cinsel taciz / istismar semptomlar,
malignensiler,
• Paralı seks kardiyovasküler
• Sigara ve madde hastalıklar,
kullanımı osteoporoz,..)
• Anne ölümleri

TÜRKİYE’NİN SAĞLIK DURUMUNA İLİŞKİN BAZI GÖSTERGELER
Gösterge Mevcut değer
Cinsiyete göre sağlık
algısı:
Çok iyi / iyi
Toplam 63.5
Erkek 70.0
Kadın 57.5
Çok kötü / kötü

Toplam 10.7
Erkek 7.9
SB, 2017 Kadın 13.4

Gösterge Mevcut
değer
Vücut Kitle İndeksine göre ve cinsiyete göre obezite (%)
Obez
Toplam 19.6
Erkek 15.2
Kadın 23.9
Diyabet prevelansının cinsiyete göre dağılımı (15 yaş ve
üzeri)
Toplam 9,8
Erkek 9,3
Kadın 10,5

Gösterge Mevcut
değer
Kalp ve damar hastalıkları prevelansının cinsiyete göre dağılımı (15 yaş ve üzeri)
Toplam 12,7
Erkek 11,8
Kadın 13,5
Hipertansiyonun prevelansının cinsiyete göre dağılımı (15 yaş ve üzeri)
Toplam 21,8
Erkek 19,1
Kadın 24,6
Astım prevelansının cinsiyete göre dağılımı (15 yaş ve üzeri doktor tanısına göre)
Toplam 4,5
Erkek 2,8
Kadın 6,2

Gösterge Mevcut Kaynak

değer
Son 12 ay içerisinde en az 1 gece Türkiye
yataklı tedavi hizmeti alanların Sağlık
cinsiyete göre dağılımı (%) Araştırması,
Toplam 11,3 TUİK, 2016
Erkek 9,5
Kadın 13,1

BEBEKLERİN ORTANCA EMZİRİLME SÜRESİ (AY)
KADIN 16.3
TNSA 2013
ERKEK 18.0

SONUÇ-ÖNERİLER
➢Türkiye dahil ülkelerde farklı boyutlarda da olsa toplumsal cinsiyet ayrımcılığın
varlığının kabul edilmesi ve konuyla ilgili toplum dahil bütün tarafların duyarlı hale
getirilmesi gerekir
➢Toplumsal cinsiyet eşitsizliği giderilmediği durumda sürdürülebilir kalkınma
hedeflerinin gerçekleştirilmesinden söz edilemez
➢Toplumda cinsiyet ayrımcılığının gerçek boyutunun niteliksel ve niceliksel
araştırmalarla saptanması gerekmektedir
➢Toplumsal cinsiyete duyarlı politikalar ana plan ve programlara entegre edilmelidir
➢Sektörlerin kadın-erkek eşitliği konusunda üzerine düşeni yapması ve sektörler arası
işbirliği sağlanmalıdır

SONUÇ-ÖNERİLER
➢Yaşanılan yere bakılmaksızın tüm bireylerin eğitim-sağlık olanaklarından eşit
düzeyde yararlanması sağlanmalıdır
➢Kadınların sağlık hizmetlerine erişimini artıracak, kolaylaştıracak düzenlemeler
yapılmalıdır
➢Cinsiyete dayalı yatay ve dikey ayrışmaların önüne geçilmelidir

SONUÇ-ÖNERİLER
➢Kadınların gebelik ve doğum sonrası çalışma yaşamından uzaklaşması ya da
daha düşük ücretle çalışması önlenmelidir
➢Kadınların doğum sonrasında çalışma hayatına dönmesini destekleyen
programlar oluşturulmalı ve uygulanması sağlanmalıdır
➢Kadınlar ve erkekler arasında ailevi sorumlulukların ve görevlerin eşitlikçi
paylaştırılması sağlanmalıdır
➢Çocuk ve yaşlı bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması sağlanmalıdır

Teşekkür ederim

4.anne Sağlığı Ve Toplumsal Cinsiyet (Dr. Hülya Şirin)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

4.anne Sağlığı Ve Toplumsal Cinsiyet (Dr. Hülya Şirin)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ANNE SAĞLIĞI

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 2

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 3

•Sık tekrarlanan gebelikler sonucunda kadınlarda;

1. Çok erken gebelik (18 yaş ve altı)

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 6

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 7

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 8

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 9

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 10

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 11

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 12

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 13

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 14

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 15

• Tüm anne ölümleri ülkemizde 2007/27 sayılı genelgenin

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 16

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 18

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 19

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 20

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 21

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 23

Bir yıl içinde gebelik, doğum ve

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 24

Sağlık Bakanlığı Verisi

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 25

Kanama Eklampsi Emboli Doğrudan Enfeksiyon

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 26

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 27

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 28

(100.000 CANLI DOĞUMDA)

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 31

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP), 2016

«Babasının annesinin "yeterince çalışmadığını"

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 33

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 34

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 35

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 36

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 37

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 38

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 39

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 42

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 43

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 44

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 45

➢Üreme sağlığı kavramı ilk kez tanımlandı

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 46

İşgücüne katılım ve fırsatlar

Sağlık ve beklenen yaşam yılı

Parlemento temsil oranları (politik güçlenme)

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 47

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 48

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 50

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 52

VERY HIGH LEVEL

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 53

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 54

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 55

2018 yılı 149 ülke 130. sırada

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 56

HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI 57