Chương 3

Ña daïng
ng sinh hoïc
 Noäi dung
• 1. Ñònh nghóa ÑDSH
• 2. Möùc ñoä cuûa ÑDSH
2.1.Ña daïng di truyeàn
• Ích lôïi cuûa ÑDDT
• 2.2.Ña daïng veà loaøi
• Ñònh nghóa veà loaøi
• ÑD veà loaøi
3.3.Ña daïng HST
Ñònh nghóa HST
3. Ñònh löôïng ÑDSH
4. Caùc nôi giaøu ÑDSH
5. Giaù trò ÑDSH
A. Ña daïng sinh hoïc laø gì ?
• Ña daïng sinh hoïc (Biological Diversity)
• Laø söï phong phuù, ña daïng cuûa caùc
daïng soáng hieän ñang toàn taïi treân
traùi ñaát.
– Ña daïng sinh hoïc bao goàm söï ña
daïng cuûa caùc daïng soáng, vai troø sinh
thaùi maø chuùng theå hieän vaø ña daïng di
truyeàn maø chuùng coù
 Möùc ñoä cuûa ÑDSH

ƒ Ña daïng di truyeàn (Genetic Diversity)

ƒ Ña daïng veà loaøi (Species Diversity)
ƒ Ña daïng veà heä sinh thaùi (Ecosystem
Diversity)
R. B Primack, 1999
 1. Ña daïng di truyeàn (Genetic Diversity)

‰ Ña daïng di truyeàn laø taäp hôïp caùc bieán dò veà

gen vaø genotype beân trong moãi loaøi.
ƒ Theå hieän bieán ñoäng trong vaø giöõa caùc sinh vaät
trong quaàn theå.
ƒ Moät quaàn theå = nhoùm caù theå giao phoái vôùi nhau
trong tự nhiên ñeå saûn sinh ra caùc theá heä con chaùu
höõu thuï.
ƒ Caùc caù theå trong quaàn theå thöôøng coù boä gen khaùc
nhau. Söï ña daïng boä gen laø do caùc caù theå coù caùc
gen khaùc nhau duø chỉ laø raát ít
 Gene laø gì?

ƒ Gene laø moät ñôn vò di truyeàn cuøng vôùi nhöõng

chromosom ñaëc tröng bôûi caùc protein rieâng bieät.
ƒ Hình thaùi khaùc nhau cuûa gene laø do nhöõng allen,
khaùc bieät laø do ñoät bieán (mutation): söï thay ñoåi
trong DNA thaønh phaàn caáu truùc chromosome ôû
moãi caù theå.
ƒ Nhöõng allen khaùc nhau cuûa moät gene -> aûnh
höôûng ñeán söï phaùt trieån vaø sinh lyù cuûa moãi caù theå
theo moät caùch khaùc nhau
 Ña daïng di truyeàn

‰Söï khaùc bieät veà gene ñöôïc taêng daàn leân khi con caùi
thu nhaän ñöôïc ñaày ñuû toå hôïp gene vaø chromosom
cuûa boá meï thoâng qua söï taùi toå hôïp (Recombination)
cuûa caùc gene trong quaù trình sinh saûn.
‰ Nhöõng gene ñöôïc trao ñoåi giöõa caùc chromosom trong
quaù trình giaûm phaân (meiosis) vaø moät toå hôïp môùi
ñöôïc thaønh laäp khi chromosom cuûa hai boá meï keát hôïp
thaønh moät toå hôïp thoáng nhaát môùi cho con caùi
 Kieåu di truyeàn vaø kieåu hình

¾Kieåu di truyeàn (Genotype) laø toång caùc gene

vaø allen trong moät quaàn theå vaø nhöõng toå
hôïp cuûa caùc allen maø moãi caù theå coù ñöôïc.
¾Kieåu hình (Phenotype) cuûa moät caù theå ñöôïc
theå hieän baèng hình thaùi, sinh lyù, hoaù sinh
vaø ñöôïc ñaëc tröng bôûi caùc kieåu di truyeàn
trong moät moâi tröôøng nhaát ñònh
(Theo Alcock, 1993)
 Ña daïng di truyeàn

‰ Soá löôïng gen khaùc nhau trong moät quaàn theå ñöôïc
xaùc ñònh bôûi soá gen trong voán gen (Gen pool) ñoù
maø coù nhieàu hôn moät allen (gen ña hình –
polymorphic genes) vaø soá caùc allen cho moãi moät
gen ña hình.
‰ Söï toàn taïi cuûa caùc gen ña hình cho pheùp caùc caù
theå trong quaàn theå coù theå coù kieåu gen dò hôïp töû =
caùc caù theå coù theå nhaän ñöôïc nhöõng allen khaùc
nhau töø caùc gen cuûa moãi boá meï.
 Ích lôïi söï ña daïng di truyeàn

▶ Ña daïng di truyeàn laø quan troïng ñeå

duy trì khaû naêng sinh saûn höõu thuï, tính
beàn vöõng tröôùc yeáu toá ngoaïi caûnh, laøm
taêng tính thích nghi cuûa loaøi.
▶ Nhöõng loaøi quùy hieám thöông ít ña
daïng gen hôn so vôùi caùc loaøi phoå bieán,
phaân boá roäng -> nhöõng loaøi quùy hieám
thöôøng raát nhaïy caûm vôùi söï bieán ñoåi
cuûa moâi tröôøng vaø deã bò tuyeät chuûng
2. Ña daïng veà loaøi
(Species Diversity)
 Ñịnh nghĩa về loài

• Định nghĩa về cấu tạo hình thái của loài

– Loài là một nhóm các cá thể có những đặc tính hình thái,
sinh lý hoặc hoá sinh, đặc trưng khác biệt với những nhóm
cá thể khác.
• Thường các nhà sinh học, phân loại để đặt tên loài
• Định nghĩa sinh học của loài
– Loài là một nhóm cá thể có khả năng giao phối với nhau
để sinh sản thế hệ con hữu thụ, không giao phối với các
nhóm khác
• Nhà sinh học nghiên cứu tiến hoá, có quan hệ nhiều với gen
 2. Ña daïng veà loaøi
(Species Diversity)
ƒ Laø tính phong phuù cuûa moät loaøi trong moät vuøng
hay laø moät taxon cuûa moät nhoùm quaàn theå, coù
quan heä hoï haøng gaàn nhau, coù khaû naêng giao
phoái laãn nhau taïo thaønh caùc theá heä trong quaàn
theå.
ƒ Ña daïng loaøi laøm phong phuù soá löôïng trong quaàn theå.
Möùc ñoä phong phuù loaøi trong quaàn theå phuï thuoäc vaøo
ñaëc tính cuûa heä sinh thaùi töï nhieân vaø heä sinh thaùi nhaân
vaên.
ƒ Ña daïng loaøi bao goàm ña daïng gen vaø laø quan troïng
nhaát khi ñeà caäp ñeán tính ña daïng sinh hoïc.
 Soá loaøi sinh vaät treân theá giôùi (Wilson, 1988)
Nhoùm Soá loaøi Nhoùm Soá loaøi
Virus 1.000 ÑV ñôn baøo 30.800

TV ñôn baøo 4.760 Coân truøng 751.000

Naám 70.000 ÑVKXS khaùc 238.761

Taûo 26.900 ÑVKXS thaáp 1.273

Ñòa y 18.000 Caù 19.056

Reâu 22.00 Eách nhaùi 4.184

Döông xæ 12.000 Boø saùt 6.300

Haït traàn 750 Chim 9.040

Haït kín 250.000 Thuù 4.629

405.410 1.065.043

1.470.453
Cao hoc Lâm nghiep 19
 Ña daïng
ng veà loaøi

ƒ Giôùi haïn moâi tröôøng ñòa lyù coù theå khuyeán khích ña daïng loaøi baèng
giôùi haïn nguoàn gen trong caùc quaàn theå vaø cho pheùp caùc loaøi thích
nghi vôùi ñieàu kieän taïi choã. Söï thích nghi ñoù coù theå daãn ñeán hình
thaønh loaøi môùi. Moâi tröôøng coâ laäp ôû vuøng xích ñaïo coù nhieàu ña daïng
caáu truùc nhö ñaûo, san hoâ, nuùi non
ƒ Möùc ñoä sinh thaùi quan troïng cuûa moät loaøi coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán
caáu truùc quaàn xaõ
ƒ Ex: 1 loaøi caây ôû RMNÑ hoå trôï cho haøng traêm loaøi ñoäng vaät khoâng xöông
soáng ñaëc höõu -> taêng ña daïng SH toaøn caàu hôn laø 1 loaøi caây ôû nuùi
alpineChaâu aâu khoâng coù loaøi naøo khaùc phuï thuoäc vaøo noù.
ƒ Söï ña daïng veà loaøi taïo neân cho caùc quaàn xaõ sinh vaät khaû naêng phaûn
öùng vaø thích nghi toát hôn ñoái vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa ñieàu kieän ngoaïi
caûnh.
ƒ Chöùc naêng sinh thaùi cuûa moät loaøi coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caáu
truùc cuûa quaàn xaõ sinh vaät vaø bao truøm hôn laø leân caû heä sinh thaùi
Danh saùch
ch caùc loaøi ñaõ được biết đñến
Soá loaøi ñoäng
ng vaät ñaõ ñöôïc thoáng
ng keâ
Soá loaøi cuûa thöïc vaät baäc cao
Cao hoc Lâm nghiep 24
Cao hoc Lâm nghiep 25
Cao hoc Lâm nghiep 26
 Ña daïng veà heä sinh thaùi (Ecosystem
Diversity)
• Laø nhöõng söï khaùc nhau giöõa caùc nhoùm
sinh vaät trong caùc ñieàu kieän töï nhieân khaùc
nhau.
Heä sinh thaùi (ECO-SYSTEM)
• HÖ sinh th¸i lμ hÖ thèng c¸c quÇn x· sinh vËt sèng chung vμ
ph¸t triÓn trong mét m«i tr−êng nhÊt ®Þnh, quan hÖ t−¬ng t¸c víi
nhau vμ víi m«i tr−êng ®ã.
• Do Nhaø sinh thaùi ngöôøi Anh Sir Arthur George Tansley ñeà xöôùng 1935
Quaàn theå

Quaàn xaõ

Heä sinh thaùi

9Chöa coù taøi lieäu naøo ñeà caäp ñeán kích thöôùc vaø
möùc ñoä phöùc taïp cuûa moät heä sinh thaùi.
9Taát caû caùc heä sinh thaùi phôi baøy ra moät haèng soá
thay ñoåi veà vaät chaát vaø naêng löôïng giöõa caùc quaàn
xaõ höõu sinh vaø voâ sinh.
9Caùc thaønh phaàn cuûa heä sinh thaùi thöôøng coù moái
quan heä vôùi nhau, khi thay ñoåi baát kyø moät thaønh
phaàn naøo cuûa heä sinh thaùi seõ gaây neân söï thay ñoåi
trong caû heä thoáng.
 Heä sinh thaùi

Sinh thaùi caûnh

Khoâng
Ñaát
khí

Quaàn xaõ
sinh vaät
Thöïc Ñoäng
vaät vaät

Vi sinh
vaät

Caùc thaønh phaàn vaø ñoäng thaùi trong heä sinh thaùi
 Phân chia hệ sinh thái
• Theo độ lớn, hệ sinh thái có thể chia thành
- Hệ sinh thái nhỏ (bể nuôi cá).
- Hệ sinh thái vừa (một thảm rừng, một hồ chứa
nước).
- Hệ sinh thái lớn (đại dương).
• Tập hợp tất cả các hệ sinh thái trên bề mặt
trái đất thành một hệ sinh thái khổng lồ sinh
thái quyển (sinh quyển)
 CO2, H2O, N, P,
Oxy…

Thaønh phaàn voâ sinh

Caáu
Sinh vaät saûn xuaát (caây xanh)
truùc
Thaønh phaàn höõu sinh Sinh vaät tieâu thuï

Sinh vaät phaân huûy

Nöôùc,
Oxy,
Ñoäng vaät aên coû CO2 …...
Chuoãi thöùc aên
Ñoäng vaät aên thòt
Chöùc
Ñoäng vaät aên taïp
naêng
Nhieät
Doøng naêng löôïng
Phaân huûy
 Caùc HST khaùc nhau treân theá giôùi

1. Röøng möa nhieät ñôùi 8. Ñaàm reâ (Tundra) vaø sa maïc

2. Röøng möa AÙ nhieät ñôùi 9. Sa maïc, baùn sa maïc laïnh
– OÂn ñôùi
10. Traûng coû vaø ñoàng coû nhieät
3. Röøng laù kim oân ñôùi ñôùi
4. Röøng khoâ nhieät ñôùi 11. Ñoàng coû oân ñôùi
5. Röøng laù roäng oân ñôùi 12. Thaûm thöïc vaät vuøng nuùi
6. Thaûm thöïc vaät Ñòa 13. Thaûm thöïc vaät vuøng ñaûo
trung haûi
14. Thaûm thöïc vaät vuøng hoä
7. Sa maïc vaø baùn sa
maïc aåm
Caùc khu sinh hoïc (Biomes)
Phân bố diện tích rừng trên thế giới

Rừng hàn đới Rừng nhiệt đới

 Ñònh löôïng ña daïng sinh hoïc

ƒ Ñoä giaøu coù cuûa loaøi ƒ Chæ soá Shannon

(Species richness) = ƒ Ñoä che phuû
toång soá loaøi coù ôû moät
nôi ƒ Taàn soá xuaát hieän
ƒ Ñoä öu theá ƒ Sinh khoái
ƒ Ñoä phong phuù töông
ƒ Tính ñoàng
ñoái (Relative
ñeàu(Eveness hay
Abundance)
equitability)
ƒ Chæ soá Simpson
Chæ soá ña daïng sinh hoïc cuûa (Whittaker,
1972)
™ Chæ soá Alpha hay söï ña daïng alpha laø toång soá loaøi trong
moät quaàn xaõ. Duøng ñeå so saùnh loaøi giöõa caùc heä sinh thaùi
khaùc nhau.
™ Chæ soá Beta hay söï ña daïng Beta laø moâ taû möùc ñoä dao
ñoäng thaønh phaàn loaøi khi caùc yeáu toá moâi tröôøng thay ñoåi
nhö theá naøo.
™ Ví duï: Thaønh phaàn loaøi cuûa quaàn xaõ caùc loaøi böôùm ñeâm thay ñoåi theo
ñoä cao cuûa söôøn nuùi -> chæ soá beta cao.
™ Chæ soá Gama hay söï ña daïng Gama aùp duïng cho nhöõng
khu vöïc roäng lôùn hôn veà maët ñòa lyù
™ Caùc ñònh nghóa naøy thöôøng ñöôïc caùc nhaø sinh thaùi öùng
duïng söû duïng, caùc nhaø baûo toàn sinh hoïc chæ chaáp nhaän söû
duïng moät phaàn nhoû.
Ñònh löôïng ña daïng sinh hoïc

Caù maäp

Caù hoài

Chuoät

Ruøa

Chim

Raén
Cao hoc Lâm nghiep 41
B. Caùc nôi giaøu tính Ña
daïng
ng sinh hoïc
Bản ñồ ña dạng sinh học của thế giới
Cao hoc Lâm nghiep 45
Cao hoc Lâm nghiep 46
 Loaøi ñaëc höõu

Cao hoc Lâm nghiep 47

12 Khu röøng
ng möa nhieät ñôùi coù ña daïng
ng sinh hoïc cao
ÑDSH ôû röøng
ng Möa nhieät ñôùi

ƒ Trong ¼ daëm vuoâng cuûa röøng ng möa nhieät

ñôùi ôû Brazil coù theå tìm thaáy:
ƒ 750 loaøi caây
ƒ 15.000 caây coù hoa
ƒ 125 thuù coù vuù
ƒ 400 chim
ƒ 100 boø saùt
ƒ 60 löôõng cö
Taùm ñieåm noùng
ng thuoäc heä sinh thaùi vuøng
ng oân ñôùi
Caùc hoï san hoâ treân theá giôùi
Phaân loaïi hieän nay

ƒ Nhaø sinh hoïc phaân töû Myõ, Carl Woese, 1990

ñaõ ñöa caùchch phaân loaïi môùi goïi laø Domain
(phaïm vi, laõnh vöïc) phaûn aûnhnh chöùngng cöù töø
nghieân cöùu acid nucleic maø phaùt hieän söï
tieán hoaù, hoï, caùc moái quan heä chính xaùc
ƒ OÂng ñeà nghò 3 domains laø Archaea,
Bacteria, and Eucarya, neàn taûng ng phaàn lôùn
döïa vaøo loaïi acid ribonucleic (RNA) trong teá
baøo.
 Phaân loaïi cuûa Carl Woese, 1990
goïi laø Domain

Nhoùm tieàn nhaân Nhoùm nhaân hoaøn thieän

(Prokaryotes) (Eukaryotes)

Lónh vöïc
Archaea Bacteria Eucarya
(Domain)

Giôùi Animal
Crenarchaeota Euryachaeota Protista Fungi Plantae
ia
(Kingdom)

Sinh vaät Vi khuaån coå

Vi khuaån coå saûn
maø sinh tröôûng
ng ôû
(Organisms) xuaát methane
nhieät ñoä cao
ƒ Nhoùm tieàn nhaân (Prokaryotes), DNA
khoâng naèm trong. Nhoùm naøy goàm coù vi
khuaån, taûo xanh vaø Archaea (nhoùm
chính).
ƒ Nhoùm nhaân hoaøn thieän (Eukaryotes),
DNA naèm trong nhaân. Nhoùm naøy goàm
taûo, naám, sinh vaät ñôn baøo, ñoäng
ng vaät vaø
thöïc vaät
Nhoùm tieàn nhaân (Prokaryotes)
 Caùc cô theå soáng Vi khuaån
Dinh
döôõng
Theá Naám
kieåu
Ñaëc Hôïp
giôùi haáp thuï
ñieåm thaønh sinh
vaät Ñoäng vaät

Thöïc vaät
Dinh
döôõng
kieåu
- Trao ñoåi chaát
töï
- Lôùn leân
döôõng
- Sinh saûn
Taûo Reâu Quyeát Haït traàn Haït kín

Caây khoâng coù hoa Caây coù hoa

Nguoàn: Hoaøng Thò Saûn, 2003

Caùch
ch saép xeáp cuûa giôùi thöïc vaät

1. Thöïc vaät baäc thaáp (Thallobionta)

ƒ Vi khuaån (Bacteria)
ƒ Taûo (Algae)
ƒ Naám (Fungi)
2. Thöïc vaät baäc cao (Cormobita)
ƒ Reâu (Bryophyta)
ƒ Döông xæ (Pteridophyta)
ƒ Haït traàn (Pinophyta)
ƒ Haït kín (Magnoliophyta)
ƒ Lôùp hai laù maàm (Dicotyledoneae)
ƒ Lôùp moät laù maàm (Monocotyledoneae)
 Kingdom

Division hay Phylum

Class

Order

Family

Genus

Species
Giaù trò Ña daïng sinh hoïc
 Giaù trò ña daïng sinh hoïc
A. Giaù trò söû duïng
1. Giaù trò tröïc tieáp
- Goã cuûi
- Laâm saûn ngoaøi goã
- Thöïc phaåm, thuoác, nguyeân vaät lieäu …
2. Giaù trò giaùn tieáp
- Khaû naêng saûn xuaát cuûa heä sinh thaùi
- Baûo veä taøi nguyeân ñaát vaø nöôùc
- Ñieàu hoaø khí haäu
- Phaân huûy caùc chaát thaûi
- Nhöõng moái quan heä giöõa caùc loaøi
- Nghó ngôi vaø du lòch sinh thaùi
- Giaù trò khoa hoïc vaø giaùo duïc
- Quan traéc moâi tröôøng
3.Giaù trò löïa choïn
B. Giaù trò khoâng söû duïng
4.Söï toàn taïi
- Di saûn vaên hoaù
- Ña daïng sinh hoïc
- Chöa phaùt hieän
Sản lượng gỗ chất đốt và gỗ tròn công nghiệp của Thế giới
Giai đoạn 1990 - 1994
Sản phẩm gỗ tròn (triệu m3) 1961 - 2001
 1. Giaù trò tröïc tieáp (Giaù trò cho tieâu thuï)

Cuûi ñoát
Cung caáp löông thöïc
ƒ Ñoäng vaät (con ngöôøi söû duïng 100% protein töø ñoäng
vaät nuoâi)
ƒ Caù, toâm (nhieàu phöông phaùp ñaõ coù keát quaû toát, nuoâi
toâm phaù röøng ngaäp maën)
ƒ Thöïc vaät ( coù khoaûng 50000 loaøi coù theå aên ñöôïc
nhöng ngöôøi ta chæ söû duïng 150 laøm thöïc phaåm cho
con ngöôøi
ƒ 15 loaøi ñaõ cung caáp 90% löôïng thöïc phaåm treân theá giôùi
ƒ Nguõ coác, luùa mì, gaïo cung caáp 2/3 löông thöïc cuûa theá giôùi
ƒ Coù ít nhaát 1650 loaøi caây trong röøng nhieät ñôùi ñöôïc coi laø
nguoàn rau
Nguoàn gen, nguoàn gioáng
Thöïc vaät hoang daïi laø nguoàn gen quùi baùu cho con
ngöôøi duøng ñeå lai taïo
nhö luùa ma, luùa mì, khoai taây …
Khoaûng 2.500.000 vaät theå ñaõ ñöôïc caát giöõ trong 700
ngaân haøng gen treân theá giôùi ñeå söû duïng gen khaùng
beänh, cho naêng suaát cao..
Cha meï : RR x rr
Lai : Rr
Lai laïi (caây lai x cha meï) : Rr x RR
Loaøi khaùng : RR
 Chuyeån gen (GMO) Caùc gen söû duïng coù theå laáy töø caùc loaøi caây
hoaëc hoï khaùc nhau, töø vi khuaån, naám hay ñoäng vaät vaø coù theå toång
hôïp ñöôïc
Caùc gen ñöôïc sao cheùp vaøo RNA, vaø RNA toång hôïp thaønh protein,
maø thöïc teá gioáng nhau cho caùc loaøi vaø nhö theá gen laï naøy ñöôïc söû
duïng vôùi chöùc naêng maø ñaõ ñöôïc choïn.
Coù 57% ñaäu naønh, 30 % nguõ coác (GMO) ñöôïc troàng ôû Myõ naêm 1999 vaø
chaáp nhaän 67 gioáng, Nhaät 20 gioáng nhöng ôû Chaâu Aâu chæ coù 8 gioáng
ñöôïc coâng nhaän.

Ích lôïi cuûa GMO

‰ Taêng saûn löôïng
‰ Giaûm söû duïng thuoác tröø saâu, dieät coû
‰ Chòu khoâ haïn
‰ Giaûm xoùi moøn
Baát lôïi cuûa GMO
ƒ Nguy hieåm cho söùc khoûe (dò öùng)
ƒ Chaát ñoäc cho cuoäc soáng hoang daõ (phaán coù ñoäc ..) ong cheát
ƒ Khi coù saâu beänh phaûi duøng thuoác coù lieàu löôïng cao hôn
ƒ Nhieãm baån do thuoác tröø saâu
ƒ Maát ña daïng sinh hoïc loaøi caây troàng (daân chæ öa troàng 1 loaøi)
ƒ Xung ñoät quyeàn lôïi giöõa caùc coâng ty saûn xuaát
Caùc saûn phaåm töï nhieân
- Thuoác phoøng tröø saâu beänh (Caây Xoan “Neem tree” ôû
Aán Ñoä coù chaát azadirachtin ñeå dieät coân truøng …
- Phaân boùn (duøng moät soá vi khuaån ôû ñaïi döông laøm
phaân, coá ñònh ñaïm …)
- Thuoác chöõa beänh töø ñoäng thöïc vaät (Ung thö, AIDS,
khaùng sinh …) Söøng teâ giaùc, cao hoå coát, saâm, nhung nai
…
- Nguyeân vaät lieäu
- Tô, Sôïi
- Voû boïc thuoác, saùp
- Nhöïa, keo daùn, plastic …
- Polimer sinh hoïc
- Daàu ñoát, chaïy ñoäng cô
- Enzime
2. Giaù trò giaùn tieáp (Giaù trò sinh thaùi, moâi tröôøng)

Caùc dòch vuï veà moâi tröôøng

– Ñieàu hoaø khí haäu
– Thuï phaán do ong, böôùm
– Phaân huûy caùc chaát thaûi (naám, vi khuaån)
– Thoâng thoaùng ñaát (truøn ñaát)
– Boùn phaân
– Haáp thu CO2 vaø phoùng O2 (caây)
– Giöõ nöôùc (caây)
– Haïn cheá xoùi moøn (caây
 3. Giaù trò vaên hoaù
ƒ Nghó ngôi vaø du lòch sinh thaùi (84 % daân Canada tham gia
nghó ngôi lieân quan ñeán thieân nhieân (800 tr USD, 1985).
ƒ Du lòch sinh thaùi lôïi nhuaän 12 tæ USD/naêm treân toaøn theá giôùi
(Primack, 1999).
ƒ Giaùo duïc khoa hoïc (Phoøng thí nghieäm soáng)
ƒ Quan traéc moâi tröôøng.
ƒ Giuùp con ngöôøi giao löu, trao ñoåi vaên hoaù vaø hieåu nhau
hôn.
ƒ Bieåu hieän giaù trò ñaïo ñöùc “ Moãi loaøi sinh ra ñeàu coù quyeàn ñeå
toàn taïi. Con ngöôøi khoâng coù quyeàn tieâu dieät caùc loaøi maø
ngöôïc laïi phaûi noå löïc haønh ñoäng nhaèm haïn cheá söï tuyeät
chuûng”
ƒ ÑDSH coù giaù trò cuûa söï toàn taïi, giaù trò naøy ñöôïc tính döïa
treân khoaûn tieàn maø con ngöôøi saún saøng traû ñeå coù theå baûo
toàn ña daïng sinh hoïc.
Heát