GODSDIENST 5DES

2022-2023

Naam: ______________
Klas: ______________
Leerkracht: J. Bekaert

Godsdienst 5des (2022-2023) – J. Bekaert 1

Inleiding
1. Enkele afspraken vooraf …
- Het vak godsdienst behoort tot het leerprogramma in deze school. Je inzet voor dit
vak moet dan ook hetzelfde zijn als voor de andere vakken. Tijdens de les is er
echter grote openheid en discussie mogelijk, tenminste als dit op een beleefde en
correcte manier kan gebeuren.
- Je houding en je al dan niet meewerken in de klas behoort tot het dagelijks werk en
zal dus mee verrekend worden.
- Uit respect voor elkaar en voor de leerkracht, kom je telkens op tijd, zodat we niet
moeten wachten.
- Je hebt elke les ook je cursus bij, in een verzorgde map of via je laptop.
- Bij een gewettigde afwezigheid voor een toets, haal je die zo snel mogelijk in.
- Taken en groepswerken dien je tijdig in, mét de officiële hoofding (vind je terug op
smartschool onder godsdienst 5 – documenten).

2. Godsdienst als leerstof en leefstof

Met dit vak is er toch wel iets zeer merkwaardig aan de hand: binnen een school- en
leersfeer dient er gewerkt te worden rond ‘iets’ of ‘Iemand’ waarover niemand exacte
gegevens kent. In een school die gonst van ‘het juiste woord’, ‘de exacte term’, ‘het juiste
getal’, ‘zoveel cijfers na de komma’… valt één vak uit de toon door te spreken over
‘ervaring’, ‘gevoel’, ‘indrukken’, ‘eigen overtuiging’,… Een marginaal vak?
Dit vak peilt minder naar feitenkennis of dwingende logica waarover niet meer kan
gediscussieerd worden omdat ze vaststaat. Nee, het probeert naast leer-stof ook leef-stof
te zijn, naast kennis of weten-schap ook levenswijsheid van duizenden jaren oud over te
dragen. Logisch dat we in dit vak ook een andere taal gebruiken dan de louter
wetenschappelijke taal.

We spreken af dat we deze ‘juiste, wetenschappelijke feitentaal’ de eerste taal zullen

noemen, ongeacht of het een feit uit de godsdienstles dan wel uit fysica, aardrijkskunde of
welk vak dan ook betreft. (+ bv.)
Als mensen willen zeggen wat hen ontroert, maar evengoed als ze hun medeleven willen
uiten bij het overlijden van een veel te jong gestorven iemand, dan moéten ze wel naar
tweede taal grijpen. (+ bv.)

3. Leerplan godsdienst: https://www.kuleuven.be/thomas/page/leerplan-secundair/terrein/3/

De aandacht gaat in de 3de graad naar verdieping (na-denken) en integratie (banden
zien, eenheid en harmonie). We bekijken hét leven vanuit 3 invalshoeken:
a) Goed handelen,
b) Hoop en kwetsbaarheid,
c) liefde en vriendschap.
Elk thema starten we met een korte inleiding om te kijken wat we al weten en zo verder te
gaan verdiepen vanuit de ingrediënten ‘pluraliteit/context’, ‘identiteit/leerling’ en ‘christelijk
geloof/traditie’.

Godsdienst 5des (2022-2023) – J. Bekaert 2

 4. Evaluatie van het vak godsdienst
a. Taken en toetsen (25%)
Zoals voor andere vakken zul je ook voor het vak godsdienst af en toe een
(reflectie-)taak krijgen en heb je per trimester 1 toets.
De inhoudelijke criteria voor taken zijn: ter zake, duidelijk, kritisch en
persoonlijk. Vormelijk gebruik je telkens de officiële hoofding.

b. Examen (60%)
Als voorbereiding op het hoger onderwijs kiezen we ervoor om het
merendeel van de punten op het examen te zetten, zodat je leert grote
pakken leerstof te ver-werken (= kennen + kunnen), zowel in de les als
daarbuiten.

c. Attitudes en vaardigheden (zie evaluatieblad – 5% + 10%)

i. Attitudes = willen: respect, openheid, verantwoordelijkheid,
ordelijkheid en functioneren in groep. Dit zijn houdingen die we
belangrijk vinden voor het vak godsdienst.
ii. Vaardigheden = kunnen: in het vak godsdienst oefenen we 6
levensbeschouwelijke vaardigheden doorheen alle jaren.

5. Taak 1:
a) (reflectietaak – 10 ptn): dromen (zie
Google Classroom)

6. Kennismaking (leef-stof):
- Padlet
- Carrousselgesprek

Godsdienst 5des (2022-2023) – J. Bekaert 3

 THEMA 1: Goed handelen

Leerplandoelen terrein ‘goed handelen’

1. Onderzoeken hoe goed en kwaad eigen zijn aan menselijk denken en handelen.
2. Visies op goed en kwaad analyseren.
3. In casussen het ethisch appel ontleden.
4. De relatie tussen levensbeschouwing en ethisch denken en handelen onderzoeken.
5. Ethische keuzes ontdekken in Bijbelverhalen en christelijke tradities.
6. Toelichten hoe christenen in Bijbelverhalen en christelijke tradities inspiratie halen om
ethisch te denken en te handelen.
7. Wegwijzers voor hun ethisch denken en handelen te selecteren.
8. Uitdrukken hoe een christelijke kijk op ethisch denken en handelen verwantschap vertoont
met en/of een uitdaging vormt voor de eigen visie.

https://www.kuleuven.be/thomas/page/leerplan-secundair/terrein/12261/

Bepaalde levenssituaties stellen ons voor ethische vragen. We beginnen in te zien dat ons
ethisch oordelen niet meer louter gebaseerd is op wat werd aangeleerd of wat normen
voorschrijven.
Het bestaan van waarden en van de rol van principes of levensbeschouwing ontdekken
we in de bewondering of afkeuring van principiële of geëngageerde mensen, wettisch
denken of ethisch handelen.
Onverschilligheid, narcistisch handelen of het ontbreken van een duidelijke eigen
levensbeschouwing, maakt het ethisch denken soms moeilijk en beïnvloedbaar.

42Jezus echter riep hen bij zich en sprak tot hen: “Gij weet dat zij die als heersers der
volkeren gelden, hen met ijzeren vuist regeren en dat de groten misbruik maken van hun
macht over hen. 43Dit mag bij u niet het geval zijn; wie onder u groot wil worden, moet
dienaar van u zijn, 44en wie onder u de eerste wil zijn moet de slaaf van allen zijn, 45want
ook de Mensenzoon is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en zijn
leven te geven als losprijs voor velen.” (Mc 10, 42-45)

In dit thema bekijken we de wisselwerking tussen levensbeschouwing en ethiek. We

worden elke dag uitgedaagd om te kiezen voor het goede, maar ‘wat is het goede?’. Soms
botsen bepaalde waarden met elkaar en moeten we prioriteiten stellen. Daarin kan onze
levensbeschouwing een leidraad zijn. Het is dus belangrijk te weten wie we zijn, waarvoor
we staan en waar we naartoe willen. Tegelijk is dat een enorme uitdaging die levenslang
duurt.

Godsdienst 5des (2022-2023) – J. Bekaert 4

  Opdracht (zie GC): dromen voor jezelf, je klas, de wereld/samen-leving

Christenen hebben daarbij het voorbeeld van Jezus van Nazareth die ons in zijn denken,
spreken en handelen uitdaagt om een radicale en kritische keuze te maken voor
menswaardigheid en solidariteit met de zwakste.

Als we dat bekijken voor de zomer 2022, zijn er enkele actuele kwesties die we kunnen
gebruiken (zie zomerquiz-kahoot)
1. Leeftijdsgrenzen (e-step)?
2. Humor zonder grenzen (F.C. De Kampioenen)?
3. Racisme (Hakim Mutyaba)?
4. Onverdoofd slachten?
5. Vegetarisme/veganisme
6. Klimaatactivisme mag op allerlei manieren?
7. Lonen van voetballers zijn te hoog (Charles De Ketelaere)?
8. Iemand in leven houden tot … (Archie Battersbee)?
9. Excuses aanbieden is niet nuttig (paus Fransiscus in Canada)?
10. Vrijheid van meningsuiting (Frontnacht)?
11. Eerlijkheid boven alles (wetenschappen)?
12. Macht over sociale media (Elon Musk)?
13. Artiesten mogen over alles zingen (Béyoncé)?

 Opdracht: wanneer spreken we van een ‘ethische kwestie’? (2 voorwaarden)

 Oefening:

WEL NIET

1 Choco is lekkerder dan confituur

2 Choco is gezonder dan confituur
3 Vriendschap is belangrijk voor het welbevinden
4 De vakantie was supertof

Godsdienst 5des (2022-2023) – J. Bekaert 5