SINING
PAKIKIPAGTALASTASAN
LECTURE01/WEEK 01/PRELIMS
Lesson 2: Mga Barayti at Rehistro ng Wika
ANG REHISTRO NG WIKA
ANG REHISTRO NG WIKA
● Ginagamit ang rehistro sa
pagtukoy sa mga barayti ng
wika ayon sa gumagamit
● Ang varayti ng wika ay
maaaring sanhi ng heograpiya,
edukasyon,okupasyon, uring
panlipunan, edad, kasarian, o
kaligirang etniko.
● Nag-uugat ang mga barayti ng
wika sa pagkakaiba-iba ng
mga indibidwalat grupo,
maging ng kani-kanilang
tirahan, interes, gawain,
pinag-aralan at iba pa
● Bawat pagsalita o pagsulat ng
isang tao ay isang pag-uugnay
ng kanyang sarili sa ibang tao
sa lipunang kanyang
kinasasangkutan.
TATLONG DIMENSYONANG
PAGKAKAIBA NG MGA REHISTRO
EKOLEK
- Wika sa bahay
ETNOLEK
- Wika ng mga
etnolinggwistikong grupo.
REGISTER
- Wikang ginagamit sa isang
partikular na domeyn na may
tiyak na pagpapakahulugan.
SA
BARAYTI NG WIKA
DAYALEK
- Ito ang barayti ng wikang
ginagamit ng partikular na
pangkat ng mga tao mula sa
isang partikular na lugar tulad
ng lalawigan, rehiyon,o bayan.
- Ito ang wikang ginagamit sa
isang partikular na lalawigan o
lugar.
IDYOLEK
- Ito ang nakagawiang
pamamaraan sa pagsasalita
ng isang individual o ng isang
pangkat ng tao.
SOSYOLEK
- Nakabatay sa katayuan o
antas panlipunan o
dimensyong sosyal ng mga
taong gumagamit ng wika.
- Kapansin-pansin kung paano
makikitang nagkakapangkat-
pangkat ang mga tao batay sa
ilang katangian.
Halimbawa:
a. Wiz ko feel ang mga hombre ditech,
day!
b. Wow pare, ang tindi ng tama ko!
Heaven!
c. Kosa, pupuga na tayo mamaya.
d. Girl, bukas na lang tayo maglayb .
Mag-malling muna tayo ngayon.
e. Pare, punta tayo mamaya sa Mega.
Me jamming dun, e.
SINING
PAKIKIPAGTALASTASAN
LECTURE01/WEEK 01/PRELIMS
ETNOLEK
● Barayti ng wika mula sa mga
etnolinggwistikong grupo.
● Ang salitang etnolek ay
nagmula sa salitang etniko at
dialek.
● Taglay nito ang mga salitang
nagiging bahagi na ng
pagkakakilanlan ng isang
pangkat- etniko.
Halimbawa:
● Vakuul = tumutukoy sa gamit
ng mga Ivatan na pantakip sa
ulo sa init man o sa ulan
● Bulanon = full moon
● Ang paggamit ng mga Ibaloy
HETEROGENOUS AT HOMOGENOUS
ng SH sa simula, gitna at dulo
ng salita tulad ng
shuwa(dalawa) sadshak
(kaligayahan), pershen
(hawak)
PIDGIN
● Ang pidgin ay umusbong na
bagong wika o tinatawag sa
Ingles na ‘nobody’s native
language’ o katutubong wikang
di pag- aari ninuman.
● Nangyayari ito kapag may
dalawang taong
nagtatangkang mag-usap
subalit pareho silang may
magkaibang unang wika kaya’t
di magkaintindihan dahil hindi
nila alam ang wika ng isa’t isa.
SA
CREOLE
● Ang wikang nagmula sa pidgin
ay nagiging likas na wika o
unang wika na ng batang
isinilang sa komunidad ng
pidgin. Nagamit na ito ng
mahabang panahon, kaya’t
nabuo ito hangggang sa
magkaroon ng pattern o mga
tuntuning sinusunod na nag
karamihan.
● Ito ngayon ang creole, ang
wikang nagmula sa isang
pidgin at naging unang wika sa
isang lugar.
NA WIKA
● Walang buhay na wika ang
maituturing na homogenous
dahil ang bawat isa ay binubuo
ng mahigit isang barayti.
● Masasabing homogenous ang
wika kung ang lahat ng
gumagamit nito ay pare-
parehong magsalita