Mga

🙢
Barayti
ng “Mga barayti ng
wika’y mahalagang
matutunan

Wika
makakatulong ito
upang tayo’y higit
na
magkakaunawaan.”
 Alam mo ba
🙢
Ang wika ay namamatay o nawawala rin?

Mangyayari ito kung hindi na ginagamit at

nawala na ang pangangailangan dito ng
lingguwistikang komunidad na dating
gumagamit nito.

Ayon kay Paz, Hernandez at Peneyra (2003),

hindi mamatay ang wika kung patuloy itong
gagamitin sa pang araw araw na buhay.
 🙢
HOMOGENOUS AT
HETEROGENOUS
NA WIKA
 HOMOGENOUS
🙢
🙣 Maituturing ang wika na homogenous dahil
ang bawat wika ay binubuo nang mahigit
isang barayti.

🙣 Ito ay homogenous kung pare-parehong

magsalita ang lahat ng gumagamit ng wika.
 HETEROGENOUS
🙢
Ang wika ay heterogenous sapagkat nagkakaroon
ng pagkakaiba-iba sanhi ng iba’t ibang salik
panlipunan.
🙣 Edad
Nagreresulta sa
🙣 Hanapbuhay
pagkakaroon ng
🙣 Pinag-aralan
iba’t ibang
🙣 Rehiyon
barayti ng wika.
🙣 Lugar
🙣 Trabaho
🙣 Kasarian
 🙢
Barayti ng
Wika
 TORE
NG 🙢
BABEL
GENESIS 11: 1-9
 Dayalek
🙢
Barayti ng wikang ginagamit ng partikular
na pangkat ng mga tao mula sa isang
partikular na lugar tulad ng lalawigan,
rehiyon o bayan.

Halimbawa: tagalog sa Maynila, tagalog sa

Bisaya at tagalog sa Morong.
🙢
 Idyolek
🙢
Kahit iisang dayalek ang sinasalita ng pangkat ng
mga tao ay mayroon pa ring pansarili o natatanging
paraan ng pagsasalita ang bawat isa.

Halimbawa: Mike Enriquez, Mimiyuh, Kris Aquino

at Ruffa Mae.
🙢
🙢
 Sosyolek
🙢
ito ay nakabatay sa katayuan o antas
panlipunan o dimensyong sosyal ng mga
taong gumagamit ng wika.

Barayti ng Sosyolek
Gay lingo- ito ay
ginagamit ng mga
beki upang
mapanatili nila ang
pagkakakilanlan.
 Sosyolek
Conotic o Conyo 🙢
speak- ito ay
pinaghalong ingles
at tagalog.

Jejemon o Jeje speak- ito ay

nakabatay sa ingles at
tagalog ngunit isinusulat
ng may pinaghalo-halong
numero, simbolo ,malaki at
maliit na titik.
 Etnolek
🙢
Barayti ng wika mula sa mga
etnolinguwistikang grupo. Ito at nagmula sa
pinagsamang etniko at dialek.

Halimbawa:
🙣 Bulanon na ang ibig sabihin ay full moon
🙣 Kalipay na ang ibig sabihin ay tuwa o ligaya
🙣 Palangga na ang ibig sabihin ay minamahal
o mahal
 Register
🙢
barayti ng wika na naiiaangkop ng isang
nagsasalita ang mga uri ng wikang ginagamit
niya sa sitwasyon at kausap.
Pormal na wika- nagagamit sa pormal na
pagdiriwang tulad ng pagsamba, talumpati,
seminar o paaralan.
Di pormal na wika- nagagamit ito kung ang
kausap ay magulang, mga kaibigan, malapit na
kaklase maging sa mga komiks.
 Pidgin at Creole
🙢
Ang pidgin ay umusbong na bagong wika na
tinatawag sa ingles na nobody’s native language o
katutubong di pag aari ninuman.
Kalaunan, ang wikang ito ay naging likas na wika
o unang wika na ng batang isinilang sa komunidad
ng pidgin. Ito ay nabuo hanggang magkaroon ng
pattern.
 PIDGIN
Espanyol 🙢 Katutubo ng
Zamboanga

Makeshift Language
 Pidgin at Creole
🙢
Ito ngayon ay tinatawag ng creole,
ang wikang nagmula sa isang
pidgin at naging wika sa isang
lugar.
 TAGALOG INGLES CHAVACANO

Kamusta? How are you? Coma esta

Usted?
Magandang Good morning! Buenas dias
umaga!
Magandang Good evening Buenas noches
gabi!

🙢
Salamat Thank you Gracias
Patawad Sorry Perdona
conmigo
Ikaw ba ay nag Do you speak a Sabe tu
sasalita ng language other combersa otro
ibang wika, than Chabacano lenguahe, hinde
maliban sa ? lang
Chavacano? Chavacano?
Maraming
🙢
salamat sa
pakikinig!