HOMOGENOUS

HETEROGENOUS
na

W ika
HOMOGENOUS NA WIKA
Masasabi na homogeneous ang wika
kung pare-parehong magsalita ang
lahat ng gumagamit ng isang wika.
- Paz, et. Al 2003
HOMOGENOUS NA WIKA
Iba’t ibang salik panlipunan:
• Edad • Kalagayang panlipunan
• Antas ng pinag-aaralan • Rehiyon o lugar
• Kasarian • Pangkat-etniko
HETEROGENOUS NA WIKA
heteros
– nangangahulugang  magkaiba 
genos
– nangangahulugang uri o  lahi
HETEROGENOUS NA WIKA
Ito ay tumutukoy sa wikang iba-
iba ayon sa lugar, grupo, at
pangangailangan ng paggamit nito,
maraming baryasyon na wika.
HETEROGENOUS NA WIKA
Ito ay nagtataglay o
binubuo ng magkakaibang
kontent o elemento.
Mga
Barayti
ng
Wika
1. DAYALEK
Ito ay ginagamit sa isang
pangkat ng mga tao mula sa
isang partikular na lugar tulad ng
lalawigan, rehiyon at bayan.
1. DAYALEK
HALIMBAWA
Bikol Sto. Domingo Bikol Daraga
iyo amo
wara mayo
makawat maamon
2. IDYOLEK
Ito ay pansariling
paraan o istilo sa
pagsasalita. 
HALIMBAWA:
HALIMBAWA:
HALIMBAWA:
3. SOSYOLEK
Ito ang tawag sa barayting
nabubuo batay sa dimensyong
sosyal o nakabatay sa katayuan o
antas panlipunan.
3. SOSYOLEK
Ito ay tinatawag ding sosyal
(pamantayan) dahil nakabatay ito sa
mga pangkat panlipunan, paniniwala,
oportunidad, kasarian, edad at iba pa.
3. SOSYOLEK
Ang sosyolek ay isang mahusay na
palatandaan ng istratipikasyon ng
isang lipunan.
- Rubrico (2009)
IBA’T IBANG URI SOSYOLEK
GAY JEJEMON
LINGO
COÑO JARGON
3.1 GAY LINGO
Ito ang wika ng mga bakla na
ginagamit nila upang
mapanatili ang kanilang
pagkakakilanlan.
3.1 GAY LINGO
HALIMBAWA:
• Churchill para sa sosyal
• Indiana jones para sa hindi sumipot
• Begalou para sa malaki
• Givenchy para sa pahingi
• Juli Andrews para sa mahuli.
3.2 COÑO (coňotic o
conyospeak)

Ito ay isang baryant ng Taglish

o salitang Ingles na hinahalo sa
Filipino kaya nagkaroon ng
code switching.
3.2 COÑO (coňotic o
conyospeak)

Kadalasan itong ginagamitan ng

pandiwang Ingles na make at
dinugtong sa Filipino at minsan
namang kinakabitan pa ito ng ingklitik
na pa, na, lang at iba pa. 
3.2 COÑO (coňotic o
conyospeak)

HALIMBAWA
Kaibigan 1: Let’s make kain na.
Kaibigan 2: Wait lang. I’m calling Ana pa.
Kaibigan 1: We’ll gonna make pila pa. It’s so haba na
naman for sure.
Kaibigan 2: I know, right. Sige, go ahead na.
3.3 JEJEMON
Ito ay isang paraan ng
pagbaybay ng hehehe at ng
salitang mula sa Hapon na
pokemon. 
3. Jejemon o Jejespeak
• Ito ay nakabatay rin sa mga Wikang Ingles at Filipino
subalit isinusulat ng may pinaghalo-halong numero,
mga simbolo, at may magkasamang malalaki at
maliliit na titik kaya’t mahirap basahin at intindihin
lalo na ng hindi pamilyar sa jejejetyping.  Madalas na
nagagamit ang mga titik H at Z.
3.3 JEJEMON
Halimbawa:
• 3ow phow, mUsZtAh nA phow kaOw? 
• aQcKuHh iT2h
• iMiszqcHyuH
3.4 JARGON
Ito ang mga tanging bokabularyo
ng isang partikular na pangkat
ng isang propesyon, artikula na
trabaho, o  gawain ng tao.
3.4 JARGON
HALIMBAWA
abogado
– exhibit, appeal, complainant
guro
– lesson plan, class record, Form 138
4. ETNOLEK
Ito ay barayti ng wika mula sa mga
etnolengguwistikong grupo at ang
salitang ito ay nagmula sa
pinagsamang etniko at dayalek.   
4. ETNOLEK
• Vakkul – gamit ng mga Ivatan na pantakip sa ulo
sa init man o ulan
• Bulanon – full moon
• Kalipay – tuwa o ligaya
• Palangga – mahal o minamahal
• Shuwa – dalawa
• Sadshak – kaligayahan
• Peshen - hawak
5. REGISTER
Ito ang barayti ng wika kung saan
naiaangkop ng isang nagsasalita
ang uri ng wikang ginagamit niya
sa sitwasyon at sa kausap. 
5. REGISTER
Nagagamit ng nagsasalita ang pormal na
tono ng pananalita kung ang kausap niya
ay isang taong may mataas na katungkulan
o kapangyarihan, nakatatanda o hindi niya
masyadong kakilala. 
5. REGISTER
HALIMBAWA
PORMAL NA WIKA DI PORMAL NA WIKA
simbahan pagsulat ng komiks
talumpati talaarawan
pulong liham pangkaibigan
pagsulat ng aklat pangwika o pakikipag-usap sa kaibigan, pamilya,
pampanitikan o pormal na sanaysay kaklase o ka-edad
6. PIDGIN
Ito ay umusbong na bagong wika
na tinatawag sa Ingles na Nobody’s
Native Language o katutubong
wikang di pag-aari ninuman. 
6. PIDGIN
Ito ay bunga ng pag-uusap ng dalawang
taong parehong may magkaibang unang
wika kaya’t di magkaintindihan dahil hindi
nila alam ang wika ng isa’t isa kaya
magkakaroon sila ng makeshift language. 
6. PIDGIN
Ito ay bunga ng pag-uusap ng dalawang
taong parehong may magkaibang unang
wika kaya’t di magkaintindihan dahil hindi
nila alam ang wika ng isa’t isa kaya
magkakaroon sila ng makeshift language. 
6. PIDGIN
HALIMBAWA
Ang pagpunta ng mga Kastila noon sa
Zamboanga nakabuo sila ng wikang
pinaghalong Espanyol at Katutubong
Wika ng Zamboanga.
 7. CREOLE
Ito ay isang wika na unang naging
pidgin at kalaunan ay naging likas
na wika (nativized) na ng mga batang
isinilang sa komunidad ng pidgin.
7. CREOLE
Nagamit ito sa mahabang
panahon hanggang sa magkaroon
ng pattern o tuntuning sinusunod
na ng karamihan. 
7. CREOLE
HALIMBAWA
Ang wikang CHAVACANO.