Primer 3.

13:
Temperatura horizontalne ravne ploče dimenzija 0.5 m  0.5 m  0.005 m održava se na
konstantnoj vrednosti od 95 C pomoću elektrootpornog izvora toplote koji je u nju ugrađen. Sa
obe strane ploče nalazi se vazduh temperature 25 C. Odrediti ulaznu električnu snagu
elektrootpornog izvora toplote.

Rešenje:
Pretpostavlja se da su raspodele temperature po gornjoj i donjoj površini horizontalne ploče
uniformne i međusobno različite. Prema prvom zakonu termodinamike za takav sistem važi:

, (3.164)
gde su:
(3.165)
i
(3.166)
snage odvođenja toplote putem konvekcije sa gornje i donje površine horizontalne ravne ploče,
respektivno; a ulazna električna snaga elektrootpornog izvora toplote u ploči. Zamenom
jednačina (3.165) i (3.166) u jednačinu (3.164) dobija se:
. (3.167)
Srednja temperatura tankog sloja vazduha uz ploču, na osnovu koje se određuju vrednosti
karakteristika vazduha je:
C (ili 333 K).
U tabeli A.3 u dodatku A, temperaturi vazduha od K najbliža je temperatura K.
Dakle, prema istoj tabeli, vrednosti karakteristika vazduha na temperaturi K i
normalnom atmosferskom pritisku su:
kg·m-3,
Jkg-1·K-1,
Ns·m-2 (ili kgm-1·s-1),
Wm-1·K-1,
,
pa je

m2s-1,

 2.008  105
   1.905123  10 5 m2s-1,
 1.054

m-3·K-1.

Za horizontalnu ploču karakteristične dužine m Rayleigh-jev broj je:

g
Ra   (Ts  T )  L3c  56.507 106  (95  25)  0.53  4.944 108 .
  t
Temperatura ploče je viša od temperature okolnog vazduha . Takođe, prema tabeli 3.10,
strujanje je, za , uz gornju površinu horizontalne ploče turbulentno, a uz donju
laminarno, pa je:
 i za gornju površinu ploče i
 C  0.27 i n  1 / 4 za donju površinu ploče.
Onda se za procese razmene toplote između gornje i donje površine horizontalne ravne ploče, sa
jedne, i vazduha, sa druge strane, respektivno ima:
,
.
Koeficijenti razmene toplote između gornje i donje površine horizontalne ravne ploče, sa jedne, i
vazduha, sa druge strane, tada su:

Wm-2·K-1,

Nu 2  k t 40.262  0.0289
h c2    2.327 Wm-2·K-1.
Lc 0.5
Po pravilu, vrednost koeficijenta razmene toplote između donje površine horizontalne ravne ploče
i okolnog fluida obično iznosi 20-30 % od vrednosti koeficijenta razmene toplote između gornje
površine iste ploče i istog fluida.
Konačno, električna snaga izvora toplote, koja je potrebna za održavanje temperature
horizontalne ravne ploče na konstantnoj vrednosti od C u vazduhu temperature
C, određuje se pomoću jednačine (3.167) kao
W.

Primer 3.14:
Temperatura spoljašnje površine horizontalne ravne ploče održava se na konstantnoj
vrednosti pomoću elektrootpornog izvora toplote koji je u nju ugrađen. Dimenzije ploče su 0.5 m
 0.5 m  0.005 m. Ulazna električna snaga elektrootpornog izvora toplote je W.
Sa obe strane ploče nalazi se mineralno transformatorsko ulje temperature C (ili 298
K). Odrediti temperaturu spoljašnje površine ploče .

Rešenje:
Saglasno tabeli 3.1, pretpostavlja se da je za gornju površinu horizontalne ploče
Wm-2·K-1. Izabrana vrednost koeficijenta jednaka je gornjoj granici opsega tipičnih
vrednosti za turbulentnu prirodnu konvekciju u ulju. Onda se uzima da vrednost koeficijenta
razmene toplote između donje površine horizontalne ravne ploče i mineralnog transformatorskog
ulja iznosi 30 % od vrednosti koeficijenta , tj.

.
Iz jednačine:
, (3.168)
dobija se da početna temperatura ploče iznosi:

C (ili 375 K).

U prvoj iteraciji, srednja temperatura mineralnog transformatorskog ulja u konvektivnom

graničnom sloju uz ploču je:
C (ili 337 K).
U tabeli A.5 u dodatku A, temperaturi mineralnog transformatorskog ulja od K najbliža je
temperatura K. Dakle, prema istoj tabeli, vrednosti karakteristika transformatorskog ulja na
temperaturi K su:
kg·m-3,
Jkg-1·K-1,
Ns·m-2 (ili kgm-1·s-1),
Wm ·K-1,
-1

,
pa je

m2s-1,

m2s-1,

m-3·K-1.

Za horizontalnu ploču karakteristične dužine m Rayleigh-jev broj je:

g
Ra (1)   (Ts( 0)  T )  L3c  17.311 109  (101.92  25)  0.53 ,
  t
.
Prema tabeli 3.10, strujanje je, za , uz gornju površinu horizontalne ploče
turbulentno, a uz donju laminarno, pa je:
 i za gornju površinu ploče i
 C  0.27 i n  1 / 4 za donju površinu ploče.
Onda se za procese razmene toplote između gornje i donje površine horizontalne ravne ploče, sa
jedne, i transformatorskog ulja, sa druge strane, respektivno ima:
,
(1) (1) 1 / 4 10 1 / 4
Nu 2  0.27  (Ra )  0.27  (16.645  10 )  172.458 .
Koeficijenti razmene toplote između gornje i donje površine horizontalne ravne ploče, sa jedne, i
transformatorskog ulja, sa druge strane, onda su:

Wm-2·K-1,
 Nu (21)  k t 172.458  0.128
h c2    44.149 Wm-2·K-1.
Lc 0.5

Srednje vrednosti izračunatih koeficijenata Wm-2·K-1 i Wm-2·K-

1
, sa jedne, i pretpostavljenih Wm-2·K-1 i Wm-2·K-1, sa druge strane,
respektivno su:

Wm-2·K-1,

Wm-2·K-1,

a njima odgovarajaća temperatura ploče je:

C (ili 356.49 K).

Pošto se izračunate vrednosti koeficijenata Wm-2·K-1 i Wm-

2
·K-1 značajno razlikuju od pretpostavljenih vrednosti koeficijenata Wm-2·K-1 i
Wm-2·K-1, to znači da je neophodno izvršiti i drugu iteraciju.

U drugoj iteraciji, srednja temperatura mineralnog transformatorskog ulja u konvektivnom

graničnom sloju uz ploču je:
C (ili 327.32 K).
U tabeli A.5 u dodatku A, temperaturi mineralnog transformatorskog ulja od K najbliža
je temperatura K. Dakle, prema istoj tabeli, vrednosti karakteristika transformatorskog ulja
na temperaturi K su:
kg·m-3,
Jkg-1·K-1,
Ns·m-2 (ili kgm-1·s-1),
Wm-1·K-1,
,
pa je
kt 0.1287
t    7.493 10 8 m2s-1,
  c t 8611995

m2s-1,

m-3·K-1.

Za horizontalnu ploču karakteristične dužine m Rayleigh-jev broj je:

 .

Prema tabeli 3.10, strujanje je, za , uz gornju površinu horizontalne ploče

turbulentno, a uz donju laminarno, pa je:
 i za gornju površinu ploče i
 C  0 .27 i n  1 / 4 za donju površinu ploče.
Onda se za procese razmene toplote između gornje i donje površine horizontalne ravne ploče, sa
jedne, i transformatorskog ulja, sa druge strane, respektivno ima:
,
.
Koeficijenti razmene toplote su onda:

Wm-2·K-1,

Wm-2·K-1,

Wm-2·K-1,

Wm-2·K-1,

a njima odgovarajaća temperatura ploče je:

C (ili 355.65 K).

Pošto su dobijene vrednosti koeficijenata Wm-2·K-1 i Wm-2·K-1

bliske vrednostima koeficijenata iz prve iteracije Wm-2·K-1 i
Wm-2·K-1, to znači da se iteracioni postupak može prekinuti i da je konačno rešenje
C.