სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
სასწავლო კურსის სილაბუსი
სასწავლო კურსის სახელწოდება
(ქართულად და ინგლისურად)
სასწავლო კურსის
ავტორი/ავტორები
ლექტორი/ლექტორები
სასწავლო კურსის კოდი
სასწავლო კურსის სტატუსი
ECTS
პოლიტიკური კულტურა
Political Culture
ავთანდილ ტუკვაძე ასოცირებული პროფესორი,
ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი
პოლიტიკის მეცნიერებათა დოქტორი
საკონტაქტოინფორმაცია:
ტელეფონი (ბინის): 2 2627095
მობილური: (+995) 577 23 27 89
ელ. ფოსტა: avtandil.tukvadze@tsu.ge
ავთანდილ ტუკვაძე, ასოცირებული პროფესორი
ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი
პოლიტიკის მეცნიერებათა დოქტორი
სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა
ფაკულტეტი, პოლიტიკის
მეცნიერებისმიმართულება
საკონტაქტო ინფორმაცია:
ტელეფონი (ბინის): 2 2627095
მობილური: (+995) 577 23 27 89
ელ. ფოსტა: avtandil.tukvadze@tsu.ge
სტუდენტებთან კონსულტაციები გაიმართება
ფაკულტეტის ადმინისტრაციასთან შეთანხმებული
ცხრილის მიხედვით. ცხრილი ხელმისაწვდომია
სტუდენტურ პორტალზე - https://lms.tsu.ge/
ფაკულტეტი: სოციალურ და პოლიტიკურ
მეცნიერებათა
სწავლების საფეხური:ბაკალავრიატი
პროგრამა:პოლიტიკის მეცნიერება
სტატუსი: არჩევითი
კრედიტები: 5 კრედიტი ECTS
საათების საერთო რაოდენობა: 125 საათი
მათ შორის:
საკონტაქტო საათები: 45 საათი
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

 ლექცია: 15 საათი
 სამუშაო ჯგუფი/პრაქტიკუმი: 30 საათი
საგამოცდო საათები: 5 საათი
შუალედური გამოცდა: 2 საათი
დასკვნითი გამოცდა: 3 საათი
დამოუკიდებელი მუშაობის საათები: 75

სასწავლო კურსზე დაშვების

წინაპირობის გარეშე
წინაპირობები
სალექციო კურსის მიზანია სტუდენტმა შეიძინონ
მრავალმხრივი, თეორიული ცოდნა და პოლიტიკურ
კულტურასთან დაკავშირებული სტრუქტურებისა და
პროცესების ანალიზის უნარი შემდეგი საკითხების
ირგვლივ:
 პოლიტიკური კულტურის ცნება, სტრუქტურა,
ფუნქციები;
 ლიბერალურ–დემოკრატიული,
ტოტალიტარული, აღმოსავლეთის და
დასავლეთის, ერთგვაროვანი და
ფრაგმეტარული, საბაზრო და ეტატისტური,
სუბკულტურები
 გ. ალმონდისა და ს. ვერბას სამოქალაქო
სასწავლო კურსის მიზნები
კულტურის კონცეფცია და კვლევის
მეთოდოლოგია
 პოლიტიკური სოციალიზაციის როლის
პოლიტიკური კულტურის ფორმირების
პროცესში;
 ეროვნული თავისებურებები პოლიტიკურ
კულტურაში;
 საქართველოს პოლიტიკური კულტურის
მაგალითზე გარდამავალი პერიოდი
პოლიტიკური კულტურის თავისებურებები.
 პოლიტიკური კულტურის ეროვნულ მოდელები
(აშშ–ის, ბრტიტანეთის, გერმანიის საფრანგეთის,
რუსეთის პოლიტიკური კულტურები).
სწავლის შედეგები  ცოდნა და გაცნობიერება:

სტუდენტი:

 აღწერს და განმარტავს პოლიტიკური

სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

კულტურის თეორიულ პრობლემებს,

ალმონდისა და ვერაბას კვლევის
მეთოდოლოგისა, პოლიტიკური კულტურის
ტიპებს (პატრიარქალური, ქვეშევრდომის,
მონაწილის, სამოქალაქო, ტოტალიტარული,
ავტორიტარული, საბაზრო, ეტეტისტური,
ფრაგმეტარული, ჰომოგენური, ეტეტისტური,
საბაზრო),

 აცნობიერებს პოლიტიკური კულტურის

ეროვნული მოდელების (აშშ–ის, ბრიტანეთის,
გერმანიის საფრანგეთის, რუსეთისა და
საქართველოს) პოლიტიკური კულტურის
მნიშვნელობას პოლიტიკური სისტემისა და
რეჟიმის ჩამოყალიბების პროცესში;

● უნარი:
სტუდენტი:

 აანალიზებს სხვადასხვა ქვეყნის პოლიტიკური

კულტურის ეროვნულ მოდელებს თეორიულ-
მეთოდოლოგიური მიდგომის საფუძვლებზე;

 ადარებს და აპირისპირებს ქვეშემრდობის,

თანამონაწილისა და პატრიარქალური ტიპების
საფუძველზე შექმნილ თეორიასა და პრაქტიკულ
გამოვლინებებს;

 არგუმენტირებულად მსჯელობს და იცავს

საკუთარ მოსაზრებას პოლიტიკური კულტურის
შესახებ არსებულ დისკუსიებსა და დებატებში;

● პასუხისმგებლობა და ავტონომიურობა:
სტუდენტს შეუძლია:
- სამეცნიერო და აკადემიური
კეთილსინდისიერების დაცვის, პრინციპებისა და
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ღირებულებების საფუძველზე, მათ შორის

არაპროგნოზირებად გარემოში, შეძლოს
დამოუკიდებლად გაერკვეს და გაიღრმავოს
ცოდნა სხვადასხვა ქვეყნის პოლიტიკური
კულტურის ფორმირების პროცესში;
სწავლებისა და სწავლის სწავლა-სწავლების მეთოდები, რომელიც აღნიშნული
მეთოდები კურსის ფარგლებში გამოიყენება მრავალფეროვანია და
მოიცავს:
 ისტორიულ-შედარებითი
(კომპარატიული)კვლევისმეცნიერულიმეთოდი
შედარებისგზითუზრუნველყოფსზოგადიდათავ
ისებურისდეფინიციასპოლიტიკურიპროცესების
ანალიზისასისტორიისგანვითარებისსხვადასხვა
ეტაპზე;
შედარებისგარეშეაზროვნებადადასკვნისგაკეთე
ბაშეუძლებელიადაამდენადშედარებითიმეთოდ
იუნივერსალურიხასიათისაა და გამოყენებულია
უმრავლეს თემასთან მიმართებაში.
 დისკუსია/დებატები – ინტერაქტიული
სწავლების ერთ-ერთი მეთოდი. დისკუსია და
კამათი სალექციო კურსის ცალკეულ
პრობლემებზე; საკუთარი აზრის გამოთქმისა და
დასაბუთების უნარის გამომუშავება.
 ჯგუფური მუშაობა – ჯგუფში სტუდენტები
საკითხებს ამუშავებენ ინდივიდუალურად და
საჯაროდ უზიარებენ ერთმანეთს მიღებულ
ცოდნასა და თვალსაზრისს; ჯგუფის წევრებს
შორის ფუნქციები გადანაწილებულია, რომელიც
უზრუნველყოფს სტუდენტის მაქსიმალურ
ჩართულობას სასწავლო პროცესში.
 პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება –
სასწავლო მასალიდანპრობლემისშერჩევა,
კრიტიკულ-ანალიტიკურიგააზრება,
ინოვაციების,
ინტერპრეტაციებისადაჰიპოთეზებისგამოყენება.
 თანამშრომლობითი სწავლება –
ჯგუფისწევრებიერთმანეთსუზიარებენმიღებულ
ცოდნასადადამოუკიდებელთვალსაზრისს.
 შემთხვევის ანალიზი –
ჯგუფებშიპოლიტიკურისიტუაციებისადაემპირი
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ულიპროცესებისგანხილვა,
კრიტიკულიგააზრებადამოვლენებისგანვითარებ
ისპროგნოზირება;
ასეთსიტუაციაშიგამოიყენებარაციონალური,
დისკურსიული,
სტატისტიკურიდახარისხობრივიმიდგომისმეთო
დები.
 გონებრივი იერიში–
პრობლემებისკონცეპტუალურიგააზრება,
რადიკალურადგანსხვავებულიაზრებისადაიდეე
ბისგანვითარება;
სტუდენტსშესაძლებლობააქვსშემოქმედებითად
დაკვლევითიკრიტერიუმებისსაფუძველზეგაიაზ
როსცალკეულიპრობლემები,
შეარჩიოსპოლიტიკურსიტუაციებშიღირებულებ
ითითვალსაზრისიდაწამოაყენოსპრიორიტეტულ
იიდეები.
 ელექტრონული სწავლევის მეთოდი
შეფასების სისტემა და შეფასების სისტემა უშვებს:
კრიტერიუმები
ა) ხუთი სახის დადებით შეფასებას:
 ფრიადი – შეფასების 91-100 ქულა;
 ძალიან კარგი – მაქსიმალური შეფასების 81-90
ქულა;
 კარგი – მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა;
 დამაკმაყოფილებელი – მაქსიმალური შეფასების
61-70 ქულა;
 საკმარისი – მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა.

ბ) ორი სახის უარყოფით შეფასებას:

 (FX) ვერ ჩააბარა – მაქსიმალური შეფასების 41-50
ქულა, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტს
ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და
ეძლევა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით
გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება;

 (F) ჩაიჭრა – მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა

და ნაკლები, რაც ნიშნავს, რომ სტუდენტის
მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი
და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი.
სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

საგანმანათლებლო პროგრამის კომპონენტში, FX-ის

მიღების შემთხვევაში დამატებითი გამოცდა
დაინიშნება დასკვნითი გამოცდის შედეგების
გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 დღეში.

სტუდენტის მიერ დამატებით გამოცდაზე მიღებულ

შეფასებას არ ემატება დასკვნით შეფასებაში
მიღებული ქულათა რაოდენობა.

დამატებით გამოცდაზე მიღებული შეფასება არის

დასკვნითი შეფასება და აისახება საგანმანათლებლო
პროგრამის კომპონენტის საბოლოო შეფასებაში.

დამატებით გამოცდაზე მიღებული შეფასების

გათვალისწინებით საგანმანათლებლო კომპონენტის
საბოლოო შეფასებაში 0-50 ქულის მიღების
შემთხვევაში, სტუდენტს უფორმდება შეფასება F-0
ქულა.

შეფასების ფორმები და ქულები:

 ქვიზები-10 ქულა.
 აქტივობა- 20 ქულა.
 თემის პრეზენტაცია -10 ქულა
 შუალედური გამოცდა -30 ქულა
 დასკვნითი გამოცდა – 30 ქულა

დასკვნით გამოცდაზე დაშვების წინაპირობა: სტუდენტს

სემესტრის განმავლობაში დაგროვილი უნდა ჰქონდეს
არანაკლებ 26 ქულისა.

დასკვნითი შეფასების მინიმალური კომპეტენციის

ზღვარი:15

შეფასების კრიტერიუმები:

ქვიზები-10 ქულა.
სემესტრის განმავლობაში გათვალისწინებულია 5
ქვიზი, რომელიც ინდივიდუალურია და შედგება ორი
კითხვისგან, რომელიც ფასდება 2 ქულით;
სრულფასოვანი, ამომწურავი პასუხი-2ქულა;
ნაწილობრივი, არასრულყოფილი პასუხი 1 ქულა;
სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

არაადეკვატური ან პასუხის გაუცემლობა-0 ქულა.

აქტივობა–20 ქულა
ერთი აქტივობა –2 ქულა
2 ქულა-მეცადინეობებზე სისტემატური აქტიურობის
შედეგად გადმოსცემს მიღებულ ცოდნას, ჩართულია
დისკუსიებში, შეუძლია აზრის ლოგიკურად
გადმოცემა, ადეკვატური არგუმენტების მოყვანა,
მოსაზრებების დასაბუთება, გამოირჩევა ინიციატივით.
1,5 ქულა- მეცადინეობებზე ხშირად აქტიურობს,
შეუძლია მსჯელობა და მოსაზრებების
არგუმენტირებულად ჩამოყალიბება; ჩართულია
დისკუსიებში პერიოდულად.
1 ქულა - მეცადინეობებზე იშვიათად აქტიურობს.
შეუძლია აზრის გადმოცემა, მაგრამ უჭირს მსჯელობა,
არგუმენტების მოყვანა და მოსაზრების დასაბუთება.
0,5 ქულა - მეცადინეობაზე აქტიურობს მხოლოდ
ლექტორის ზემოქმედების შემდეგ. უჭირს მსჯელობა,
არგუმენტების მოყვანა და მოსაზრების დასაბუთება.
0%- არ იცის დისკუსიის თემასთან დაკავშირებული
მასალა.

თემის პრეზენტაცია -10 ქულა

სტუდენტი სემესტრის განმავლობაში ერთხელ
ასრულებს წერით სამუშაოს, რაც ითვალისწინებს
ძირითადი და დამხმარე ლიტერატურის გამოყენებას
თემის დამუშავების პროცესში, პედაგოგი წინასწარ
ეცნობა ნაშრომს; პრეზენტაციის დროს სტუდენტები
სიღრმისეულად სწავლობენ პრობლემას.
პრეზენტაცია და ნაშრომი ფასდება ათი ქულით.
10-9 ქულა – დავალება მომზადებულია
სრულყოფილად, გამოყენებულია ძირითადი და
დამხმარე ლიტერატურის მეტი რაოდენობა, ვიდრე ეს
სემინარული მუშაობისთვის არის გათვალისწინებული,
პრეზენტაცია არგუმენტირებულ და დამაჯერებელ
ხასიათს ატარებს, გამოყენებულია ვიზუალური მასალა;
8-7 ქულა_ დავალება მომზადებულია სრულყოფილად,
გამოყენებულია დამატებითი მასალა, მაგრამ
დისკუსიის პროცესში აკლდა დამაჯერებლობა;
6-5 ქულა_ პრობლემის დამუშავების პროცესში
სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

არასაკმარისი რაოდენობის ლიტერატურის გამოყენების

გამო, პრეზენტაცია არ იყო დამაჯერებელი და ასევე, ორ
კითხვაზე ვერ გაცა პასუხი, რომლებიც საკითხის
არსობრივ მხარეს შეეხებოდა;
4-3 ქულა– დავალება არაა სრულყოფილი, ტექსტური
მასალა სწორია, ვიზუალურად გაფორმებულია ფოტო
მასალით, ასევე სხვა გრაფიკული საშუალებებით,
თუმცა მთლიანობაში დიზაინი ღარიბია;
2-1 ქულა – დავალება შესრულებულია, მაგრამ
ტექსტური ნაწილი ძალიან მწირია, ვიზუალურად
გაფორმებული არაა და დიზაინიც ღარიბია;
0 ქულა – არ შეასრულა დავალება

შუალედური გამოცდა – 30 ქულა

შუალედური გამოცდა ტარდება წერით. მოცემული
იქნება ორი თეორიული და 10 ღია კითხვა. ერთი
თეორიული საკითხი-10 ქულა , ორი თეორიული
საკითხი–20 ქულა, 10 ქულა–ღია კითხვები (ერთი ღია
კითხვა 1 ქულა), მთლიანად - 30 ქულა.
9–10 ქულა-თეორიული საკითხი ამომწურავადაა
გაშუქებული თუ სტუდენტი ძირითადი და
დამატებითი ლიტერატურის ცოდნას და
არგუმენტირებული მსჯელობის უნარს ავლენს;
7–8 ქულა- ქულა საკითხი გაშუქებულია ძირითადი
ლიტერატურის საფუძველზე, მაგრამ შინაარსი
ლოგიკურად, არგუმენტირებულად არის
გადმოცემული;
5–6 ქულა- ქულა საკითხი არასრულყოფილად არის
გაშუქებული, სტუდენტი ავლენს საკითხის
ნაწილობრივ, ფრაგმეტულ ცოდნას
3–4 ქულა – ჩანს მცდელობა თუმცა პასუხი არასწორია;
0–2 ქულა- არადამაკმაყოფილებლადაა გაშუქებული და
ვერ პასუხობს დასმულ პრობლემას.
ღია კითხვების შეფასების კრიტერიუმებია:
ამომწურავი პასუხი-1 ქულა, არასრულყოფილი პასუხი-
0,5 ქულა, პასუხის გაუცემლობა ან არაადექვატური
პასუხი-0 ქულა.

დასკვნითი გამოცდა – 30 ქულა.

დასკვნითი გამოცდა ტარდება ოცი ღია კითხვისა (სულ
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

4 ვარიანტი–80 კითხვა) –20 ქულა, და ერთი თეორიული

საკითხით–10 ქულა.
9–10 ქულა-თეორიული საკითხი ამომწურავადაა
გაშუქებული თუ სტუდენტი ძირითადი და
დამატებითი ლიტერატურის ცოდნას და
არგუმენტირებული მსჯელობის უნარს ავლენს; 7–8
ქულა- ქულა საკითხი გაშუქებულია ძირითადი
ლიტერატურის საფუძველზე, მაგრამ შინაარსი
ლოგიკურად, არგუმენტირებულად არის
გადმოცემული; 5–6 ქულა- ქულა საკითხი
არასრულყოფილად არის გაშუქებული, სტუდენტი
ავლენს საკითხის ნაწილობრივ, ფრაგმეტულ ცოდნას 3–
4 ქულა – ჩანს მცდელობა თუმცა პასუხი არასწორია; 0–2
ქულა- არადამაკმაყოფილებლადაა გაშუქებული და ვერ
პასუხობს დასმულ პრობლემას.
ღია კითხვების შეფასების კრიტერიუმებია:
ამომწურავი პასუხი-1 ქულა, არასრულყოფილი პასუხი-
0,5 ქულა, პასუხის გაუცემლობა ან არაადექვატური
პასუხი-0 ქულა.
სავალდებულო ლიტერატურა:
1. გ. ალმონდი, ს. ვერბა.
სამოქალაქოკულტურადადემოკრატიისსტაბილუ
რობა. თბ; 2009. (თსუ, 1 კორპ. ბიბლიოთეკა, ელ.
ვერსია, რიდერები პოლიტ. მეცნიერების
მიმართულება)
2. ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
სავალდებულო/ძირითადი შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 . (თსუ, 1კორპ
ლიტერატურა და სხვა სასწავლო ბილიოთეკა, ელექტრ. ვერსია Sms.tsu.ge,
მასალა რიდერები პოლიტ. მეცნიერების მიმართულება)
3. თომასმ. მაგშტადტი. გავიგოთპოლიტიკა. თბ.,
2010 (თსუ, 1 კორპ ბიბლიოთეკა,ელ–ვერსია)
4. გ.აბესაძე. პოლიტიკურიკულტურა. თბ; 2015
(თსუ, 1 კორპ ბიბლიოთეკა,ელ–ვერსია)
ქვემოთ მითითებული ლიტარატურის ელ–ვერსიები
ხელმისაწვდომია ყველა სტუდენტისთვის სასწავლო
პლატფორმაზე e-learnig-ზე
დამხმარე ლიტერატურა და სხვა დამხმარე ლიტერატურა:
სასწავლო მასალა 1. ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
პოლიტიკურიკულტურისტიპები
(შედარებითიანალიზი) თბ. 2007( თსუ, 1 კორპ.
სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ბიბლიოთეკა,)
5. აბესაძე. პოლიტიკურ–კულტურული სივრცის
დემოკრატიული მოდერნიზაცია საქართველოში.
თბ; 2011(თსუ, 1 კორპ ბიბლიოთეკა,)
6. ე. ჰეივუდი. პოლიტიკა. თბ., 2010 (თსუ, 1 კორპ
ბიბლიოთეკა ელ ვერსია,)(სარეკომენდაციო
მასალა)
7. გ. აბესაძე. თანამედროვე ქართული
პოლიტიკური სცენის აქტორები. თბ; 2014( თსუ,
1 კორპ ბიბლიოთეკა,)
8. პოლიტოლოგიაპროფ. ო.
გოგიაშვილისრედაქციით. თბ. 2004.( თსუ, 1
კორპ ბიბლიოთეკა,)
9. მ.
მაცაბერიძე.ხელისუფლებადაპოლიტიკურიპროც
ესი. თბ. 2007
10. სახელმწიფოებრიობადაუსაფრთხოება:
საქართველო “ვარდებისრევოლუციის” შემდეგ.
თბ; 2006.
11. ბერძენიშვილი. პოლიტიკურისოციოლოგია. თბ.,
2000
12. ო. გოგიაშვილი. ილიადღეს. თბ., 2008
13. ო. გოგიაშვილი, ე. ბატიაშვილი.
ივანეჯავახიშვილიდაახალიქართულისახელმწი
ფოებრიობა. თსუ, 2002
14. თანამედროვეპოლიტიკურიმეცნიერება.
ქრესტომათია. თბ., 2003(სარეკომენდაციო
მასალა)
15. ზ. ფროიდი. ფსიქოანალიზი. თბ.,
1995(სარეკომენდაციო მასალა)
16. ხოსეორტეგა ი გასეტი. მასებისამბოხი. თბ.,
1993(სარეკომენდაციო მასალა)
17. ვ.პაპასკირი. სახელმწი-
ფო,პოლიტიკა,მასმედია,თბ.,2009.
(სარეკომენდაციო მასალა)
18. ა.ტუკვაძე. პოლიტიკური და სამართლებრივი
კულტურის თავისებურებანი. იხ: კრ
„ გლობალური ეკონომიკური კრიზისი და
საქართველოს ეროვნული ეკონომიკის
განვითარების ტენდენციები. თბ 2009 გვ
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

19. ომარ გოგიაშვილი. პოლიტიკური

იდეოლოგიები. თბ; 2004.
20. ა.ტუკვაძესაქართველოსპოლიტიკურიკულტურა
// კრ: პოლიტოლოგიისპრობლემებინ. 3 თბ; 2002.
21. ო. გოგიაშვილი, გ. აბესაძე, ა. ტუკვაძე.
გარდამავალიპერიოდისპოლიტიკურიკულტურა
. // საქართველოთბ; 1998 ნომერი 4.
22. ა.ტუკვაძე.
პოლიტიკურიკომუნიკაციებიდადემოკრატიზაცი
ისპროცესი.
იხ:თბილისისუნივერსიტეტისსამეცნიეროშრომა
თაკრებული. თბ; 2010.(სარეკომენდაციო მასალა)
23. გ. აბესაძე.თანამედროვე ქართული
პოლიტიკური სცენის აქტორები.თბ 2014.
24. ნათარგმნი მასალა არის წარმოდგენილი
რიდერების სახით: აშშ– ის, ბრიტანეთის,
გერმანიის, საფრანგეთის პოლიტიკურ
კულტურებზე.
25. ბელგიის პოლიტიკური კულტურის მასალა
ნათარგმნია ქართულად. წარმოდგენილია
რიდერების სახით.
26. პოლიტიკური სოციალიზაციის აგენტები. გ.
ალმონდის შედარებითი პოლიტოლოგიიდან.ქ
ართულად არის რიდერებად წარმოდგენილია
რიდერებად
27. Peter Reichel (Hg). Politische Kultur in
Westeuropa:Burgeru.Staaten in d.Europ.Gemein-
schaft campus. New York.1984
28. Rosenbaum W.,Politicalculture.NY.
1978(სარეკომენდაციო მასალა)
29. Brovi A; Groui. Politikal Culture und PolitikalChauge
in Commnist States. MY. 1999.(სარეკომენდაციო
მასალა).
აკადემიური სტუდენტმა უნდა წარმოადგინოს მხოლოდ მის მიერ
კეთილსინდისიერება მომზადებული დავალება, არ უნდა გააყალბოს
მონაცემები ან სხვა ინფორმაცია და არ უნდა
გადაიწეროს ნაშრომი.

იმ შემთხვევაში თუ რომელიმე ზემოთხსენებული

ქმედება დაფიქსირდება, სტუდენტს დაეკისრება ეთიკის
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

კოდექსით განსაზღვრული დისციპლინური

პასუხისმგებლობა აკადემიური კეთილსინდისიერების
პრინციპების დარღვევის გამო, რომლებიც ჭეშმარიტი
აკადემიური განათლების განუყოფელი ნაწილი და
უნივერსიტეტის ფუნდამენტური ღირებულებაა.
შუალედური და დასკვნითი გამოცდები ჩატარდება
უნივერსიტეტის მიერ დანიშნულ საგამოცდო
სასწავლო კურსის გავლასთან
კვირეულში თსუ-ს საგამოცდო ცენტრში.
დაკავშირებული დამატებითი
ინფორმაცია/პირობები
სტუდენტებთან კონსულტაციები გაიმართება
(არსებობის შემთხვევაში)
ფაკულტეტის ადმინისტრაციასთან შეთანხმებული
ცხრილის მიხედვით.

სასწავლო კურსის შინაარსი

თემა (ლექცია/სამუშაო
№ ჯგუფი/პრაქტიკული, ლაბორატორიული სასწავლო მასალა
სამუშაო და ა.შ.)

თემა 1 (ლექცია) ძირითადი ლიტერატურა

პოლიტიკური კულტურის არსი,
სტრუქტურა, ფუნქციები; ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 7–
სილაბუსის გაცნობა,პოლიტიკური 24..
1 კულტურის განმსაზღვრელი როლი ქვეყნის
პოლიტიკურ ცხოვრებაში.
პოლიტიკური კულტურის ცნება, დამხმარე ლიტერატურა
სტრუქტურა, ფუნქციები. ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე. პოლიტიკური
პოლიტიკური კულტურის მეცნიერული კულტურის ტიპები (შედარებითი
კონცეფციის ჩამოყალიბება. ანალიზი) თბ. 2007 Gგვ 4-15.
თემა 2 (ლექცია/სემინარი) ძირითადი ლიტერატურა
პოლიტიკური კულტურის მოდელების ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
ზოგადი დახასიათება შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 24–
პოლიტიკური კულტურისა და 28.
პოლიტიკური სისტემის ურთიერთკავშირი,
ეროვნული, რელიგიური, გეოპოლიტიკური დამხმარე ლიტერატურა
2 და ისტორიული განვითარების პოლიტოლოგია პროფ. ო. გოგიაშვილის
თავისებურებების ზემოქმედება რედაქციით. თბ. 2004. გვ. 423–434.
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

პოლიტიკურ კულტურაზე. ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე. პოლიტიკური

პოლიტიკური კულტურის ეროვნული კულტურის ტიპები (შედარებითი
მოდელები. პოლიტიკური კულტურის ანალიზი) თბ. 2007 გვ 11–24.
ტიპოლოგიის კრიტერიუმები.
ალმონდის, ვერბას, ვიატრის, როზენბაუმის,
ელაზარის, გაჯიევის მოსაზრებები
პოლიტიკური კულტურის მოდელებზე.

თემა 3 (ლექცია/სემინარი) ძირითადი ლიტერატურა

ალმონდის და ვერბას მიერ (1958-1962წწ.) გ. ალმონდი. ს. ვერბა. სამოქალაქო
ინგლისის, იტალიის, დასავლეთ გერმანიის, კულტურა და დემოკრატიის
მექსიკის და აშშ-ს პოლიტიკური სტაბილურობა. თბ 2008 გვ 37-52.
კულტურების შედარებითი ემპირიული
კვლევა. ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
ფუნქციონალური მიდგომის საფუძველზე შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 24–
ინდივიდების პოლიტიკური 40.
ორიენტაციების შესწავლა. დამხმარელიტერატურა
მოქალაქეთა პოლიტიკური ორიენტაციების ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე. პოლიტიკური
სამი დონე; ორიენტაციები პოლიტიკურ კულტურის ტიპები (შედარებითი
სისტემაზე, პოლიტიკურ პროცესებზე, ანალიზი) თბ. 2007. გვ18–43.
პოლიტიკური კულტურის შედეგებზე,
პოლიტიკური კულტურის განმსაზღვრელი
როლი პოლიტიკურ სისტემაზე.
გ. ალმონდისა და ს. ვერბას შრომის
3
(სამოქალაქო კულტურა 1963 წ) მიხედვით
პოლიტიკური კულტურის იდეალური
ტიპები;
პატრიარქალური (პროვინციული),
ქვეშევრდომის (მორჩილებითი) და
მონაწილეობითი (სამოქალაქო) პო-
ლიტიკური კულტურა. პოლიტიკური
კულტურის შედარებითი ანალიზის
კრიტერიუმები ალმონდისა და ვერბას
შრომებში.
პატრიარქალური, ქვეშევრდომის და
მონაწილეობითი პოლიტიკური კულტურის
ელემენტები ტოტალიტარულ,
ავტოტარიტარულ, დემოკრატიულ და
ტრანსფორმირებად პოლიტიკურ
სისტემებში.
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

თემა 4 (ლექცია/სემინარი) ძირითადი ლიტერატურა

პოლიტიკურიკულტურადაპოლიტიკურისო თომას მ. მაგშტადტი. გავიგოთ
ციალიზაცია პოლიტიკა. თბ., 2010, გვ. 309-334;
პოლიტიკურისოციალიზაციისარსი, გ. ალმონდი. ს. ვერბა. სამოქალაქო
აგენტებიდააქტორები; კულტურა და დემოკრატიის
პოლიტიკურისოციალიზაციისფორმებიპოლ სტაბილურობა. თბ 2008 გვ 46–52
იტიკურიტრანზიციისპირობებში
დამხმარე ლიტერატურა
გ. აბესაძე. პოლიტიკური
სოციალიზაცია. თბ; 1997 გვ 156-189.
ა.ტუკვაძე. პოლიტიკური და
სამართლებრივი კულტურის
თავისებურებანი. იხ: კრ „ გლობალური
4 ეკონომიკური კრიზისი და
საქართველოს ეროვნული ეკონომიკის
განვითარების ტენდენციები. თბ 2009
გვ 139–147.
პოლიტიკური სოციალიზაციის
აგენტები. გ. ალმონდის შედარებითი
პოლიტოლოგიიდან. ქართულად არის
რიდერებად წარმოდგენილი.
თემა 5 (ლექცია/სემინარი) ძირითადი ლიტერატურა
თანამედროვედემოკრატიული, ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
კონსენსუალური, შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 59–
შემთანხმებლურიპოლიტიკურიკულტურა 65. 108–119.
დამხმარელიტერატურა
ლიბერალურ- ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
დემოკრატიულიპოლიტიკურიკულტურისფ პოლიტიკურიკულტურისტიპები
5 ორმირებისძირითადიფაქტორები: (შედარებითიანალიზი) თბ. 2007 გვ 40-
სოციალურისახელმწიფო, 46.
სამოქალაქოსაზოგადოება,
ეკონომიკურიდაპოლიტიკურიგანვითარები
სმაღალიდონე.

ადამიანისუფლებებისმაქსიმალურიდაცულ
ობა. პოლიტიკური,
იდეოლოგიურიდარელიგიურიპლურალიზმ
ი. ბალანსი
“შეთანხმებასადაშეუთანხმებლობას” შორის.
კონსენსუსისმაღალიხარისხი.
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

კონსენსუალურიპოლიტიკურიდასამართლე
ბრივიკულტურისფორმირება. საერთო
“პოლიტიკურითამაშისწესები.”
პოლიტიკურიგადაწყვე-
ტილებისგამჭვირვალობა.
ინფორმაციისხელმისაწვდომობა.
მონაწილეობაპოლიტიკურიკურსისშემუშავე
ბასადარეალიზაციაში.
კლასობრივიცნობიერებისშესუსტება.
ტოლერანტობა. აშშ–ის, ბრიტანეთის
პოლიტიკური კულტურა, როგორც
კონსენსუალური კულტურის მაგალითი.
თემა 6 (ლექცია/სემინარი)
ტოტალიტარული ( მობილიზაციური )
დაავტორიტარულიპოლიტიკურიკულტური
სტიპები

ტოტალიტარული (დახურული)
ტიპისპოლიტიკურიკულტურა:
ტოტალურიიდეოლოგია.
დომინირებადიპოლიტიკურიტერორი.
დაბალიტოლერანტობა. ძირითადილიტერატურა
პოლიტიკურიცენზურა. ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
იდეოლოგიზირებულილიტერატურა, შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 65–
ხელოვნება, კულტურა. 82.
ადამიანისუფლებებისუგულველყოფა. დამხმარელიტერატურა
6
ტოტალურიპიროვნებებიდამათიროლიპოლ ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
იტიკურპროცესებში. პოლიტიკურიკულტურისტიპები
პოლიტიკურიენისდააზროვნებისსტანდარტ (შედარებითიანალიზი) თბ. 2007 გვ 46-
იზაცია. არჩევნებისფორმალიზაცია. 57.
თვითიზოლაცია.
ნათელიმომავლისმითოლოგიზაცია.
კოლექტიურიმობილიზაციურიფსიქოზისბა
ტონობა.
საბჭოთადაფაშისტურიპოლიტიკურიკულტ
ურისშედარებითიანალიზი.
ავტორიტარულიტიპისპოლიტიკურიკულტ
ურისმოდელისზოგადიდახასიათება.
ტოტალიტარულიდაავტორიტარულიპოლი
ტიკურიკულტურისშედარებითი
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

თემა 7 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა

ინტეგრირებული, ფრაგმენტარული,
ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
საბაზრო, შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 88–
ეტატისტურიპოლიტიკურიკულტურისტიპე 101.
ბი დამხმარელიტერატურა
ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
უ.როზანბაუმისშეხედულებებიჰომოგენურ(ე პოლიტიკურიკულტურისტიპები
რთგვაროვან) დაფრაგმენტარულ (შედარებითიანალიზი) თბ. 2007. გვ 57-
(არაერთგვაროვან) 60. 67-70.
პოლიტიკურკულტურაზე. ბელგიის პოლიტიკური კულტურის
ე. ბატალოვისშრომის მასალა ნათარგმნია ქართულად.
“თანამედროვეამერიკულისაზოგადოებისპო წარმოდგენილია რიდერების სახით.
ლიტიკურიკულტურა”
მიხედვითსაბაზროდაეტატისტურიპოლიტი
კურიკულტურისდახასიათება.

პოლიტიკურისუბკულტურებიდამათიროლ
7
იპოლიტიკურპროცესებში
პოლიტიკურისუბკულტურებისცნება,
კლასიფიკაცია, დ. ელაზარისმიერაშშ-
სპოლიტიკურკულტურაშიინდივიდუალისტ
ის,
მორალისტისდატრადიციონალისტისპოლი
ტიკურისუბკულტურისანალიზი,
ეთნიკური, ეთნოპოლიტიკური,
რელიგიური, ახალგაზრდული,
უმუშევართასუბკულტურებისზოგადიდახას
იათებადამათიროლიპოლიტიკურიპროცესე
ბისგანვითარებაში.
შუალედური გამოცდა
თემა 8 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა
აღმოსავლეთისდადასავლეთისპოლიტიკურ ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
იკულტურადამსოფლიოპოლიტიკურიკულ შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 82–
ტურისთეორიულიმოდელი 88.
აღმოსავლეთისადადასავლეთისცივილიზაც დამხმარელიტერატურა
8
იებისგანვითარებისთავისებურებები, ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
აღმოსავლურიდადასავლურიპოლიტიკურიკ პოლიტიკურიკულტურისტიპები
ულტურებისშედარებითიანალიზი, (შედარებითიანალიზი) თბ. 2007 გვ 60-
მსოფლიოპოლიტიკურიკულტურისიდეალუ 67.
რიმოდელისსაბაზისოელემენტები
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

თემა 9 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა

პოლიტიკური კულტურის ეროვნული ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
თავისებურებები შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 108–
აშშ–ის, დიდი ბრიტანეთის, გერმანიის და 119
საფრანგეთის პოლიტიკური კულტურის დამხმარელიტერატურა
შედარებითი ანალიზი Peter Reichel (Hg). Politische Kultur in
Westeuropa:Burgeru.Staaten in
9
d.Europ.Gemein-schaft campus. New
York.1984 s. 67-138.
ნათარგმნი მასალა არის
წარმოდგენილი რიდერების სახით:
აშშ–ის, ბრიტანეთის, გერმანიის,
საფრანგეთის პოლიტიკურ
კულტურებზე
თემა 10 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა
რუსეთის პოლიტიკური კულტურის ა. ტუკვაძე. რუსეთის პოლიტიკური
თავისებურებები კულტურის თავისებურებები
10 ძლიერი სახელმწიფო და ხელისუფალი, (ისტორიული კონტექსტი). თბ 2015 გვ
მესიანიზმი და რევოლუციურობა, 3–43;
შოვინიზმი და „მტრის ხატი“ რუსეთის დამხმარელიტერატურა
პოლიტიკურ კულტურაში
თემა 11 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა
გარდამავალიპერიოდისსაქართველოსპოლი ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
ტიკურიკულტურა. შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 119–
ქვეშევრდომული და პატრიარქალურ– 134.
ქურდული ორიენტაციები პოლიტიკურ დამხმარელიტერატურა
კულტურაში; სახელმწიფოებრივი გ. აბესაძე. პოლიტიკურ-
აზროვნების სამართლებრივი კულტურა. კულტურულიმსივრცისდემოკრატიულ
იმოდერნიზაციასაქართველოში. თბ.,
11
2011, გვ. 32-53
პოლიტოლოგიაპროფ. ო.
გოგიაშვილისრედაქციით. თბ. 2004. გვ.
414-424. ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
პოლიტიკურიკულტურისტიპები
(შედარებითიანალიზი) თბ. 2008. გვ 70-
76

12 თემა 12 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა

გარდამავალიპერიოდისსაქართველოსპოლი ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
ტიკურიკულტურა შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 134–
 სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

სახელმწიფოებრივი აზროვნების 151.

სამართლებრივი კულტურა. ქარიზმული დამხმარელიტერატურა
ლიდერის ისტორიული და თანამედროვე ა.ტუკვაძე, რ. ტუკვაძე.
ტრადიციები პოლიტიკურ კულტურაში; პოლიტიკურიკულტურისტიპები
(შედარებითიანალიზი) თბ. 2008. გვ76-
102
გ. აბესაძე. თანამედროვე ქართული
პოლიტიკური სცენის აქტორები. თბ;
2014 გვ 52–71.
თემა 13 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა
ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
გარდამავალიპერიოდისსაქართველოსპოლი შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 151–
ტიკურიკულტურა 160.
13 ხელისუფლების და ოპოზიციის დამხმარელიტერატურა.
თანაარსებობის კულტურა– გ. აბესაძე. თანამედროვე ქართული
პლურალისტული დემოკრატიის პოლიტიკური სცენის აქტორები. თბ;
პრობლემები საქართველოში; პარტიული 2014 გვ 52–71.
დემოკრატიის პრობლემები საქართველოში
ძირითადილიტერატურა
თემა14 (ლექცია/სემინარი) ა. ტუკვაძე. პოლიტიკური კულტურის
გარდამავალიპერიოდისსაქართველოსპოლი შედარებითი ანალიზი. თბ; 2014 გვ 160–
ტიკურიკულტურა 187.
14 ტოლერანტობა ქართულ კულტურაში: დამხმარელიტერატურა.
ისტორიული ექსკურსი და გ. აბესაძე. თანამედროვე ქართული
თანამედროვეობა; პოლიტიკური სცენის აქტორები. თბ;
აქტიური, მონაწილეობითი, სამოქალაქო 2014 გვ 52–71.
კულტურის ელემენტების დამკვიდრება.
თემა 15 (ლექცია/სემინარი) ძირითადილიტერატურა
პოლიტიკურიკულტურადადემოკრატიისსტ გ.აბესაძე. პოლიტიკურიკულტურა. თბ;
აბილურობა საქართველოში 2015 გვ 339–377;
15 დამხმარელიტერატურა.
სამოქალაქორაციონალურობისფორმირება, გ. აბესაძე.
პოლიტიკურიპრაგმატიზმისდამკვიდრება, თანამედროვექართულიპოლიტიკურის
პოლიტიკურიერისფორმირება. ცენისაქტორები. თბ; 2014 გვ 52–71.
დასკვნითი გამოცდა
განმეორებითი გამოცდა

სალექციო თემების ჩაღრმავება მიმდინარეობს სასემინარო ფორმატში დამატებით

ლიტერატურის საფუძველზე.
სსიპ-ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი