HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

NGUYỄN VĂN PHƠ

PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI LỢN

THEO HƯỚNG AN TOÀN THỰC PHẨM
TẠI TỈNH BẮC NINH

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP - 2022

 H C VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

NGUYỄN VĂN PHƠ

PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI LỢN

THEO HƯỚNG AN TOÀN THỰC PHẨM
TẠI TỈNH BẮC NINH

Ngành: Kinh tế phát triển

Mã số: 9 31 01 05
Người hướng dẫn: PGS.TS. Phạm Văn Hùng

HÀ NỘI - 2022
 L IăCAMăĐOAN

TôiăxinăcamăđoanăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăc uăc aăriêngătôi,ăcácăkếtăqu ănghiênă

c uăđ cătrìnhăbƠyătrongălu năánălƠătrungăth c,ăkháchăquanăvƠăch aătừngădùngăđ ăb oăv ă
lấyăbấtăkỳăhọcăvịănƠo.
Tôiăxinăcamăđoanărằngămọiăs ăgiúpăđ ăchoăvi căth căhi nălu năánăđưăđ căcámă n,ă
cácăthôngătinătríchăd nătrongălu năánănƠyăđ uăđ căch ărõănguồnăg c.
Hà Nội, ngày 20 tháng 07 năm 2022
Tácăgi ălu năán

Nguy năVĕnăPh

i
 L IăC Mă N

Trong su t th i gian học t p, nghiên c u và hoàn thành lu năán,ătôiăđưănh năđ c

s h ng d n, ch b o t n tình c a các th y cô, s giúpăđ ,ăđ ng viên c a b năbè,ăđồng
nghi păvƠăgiaăđình.
Đ hoàn thành lu năán,ăchoăphépătôiăđ c bày t lòng kính trọng và biếtă năsơuă
sắc PGS.TS. Ph măVĕnăHùngăng iăđưăt nătìnhăh ng d n, dành nhi u công s c và th i
gian cho tôi trong su t quá trình học t p và th c hi năđ tài.
Tôi xin bày t lòng biếtă năchơnăthƠnhăt iăBanăGiámăđ c, Ban Qu nălỦăđƠoăt o, B
mônă Phơnă tíchă địnhă l ng, Khoa Kinh tế và Phát tri n nông thôn - Học vi n Nông
nghi p Vi tăNamăđưăt oăđi u ki n và giúpăđ tôi trong quá trình học t p, th c hi năđ tài
và hoàn thành lu n án.
Tôi xin chân thành c mă năt p th lưnhăđ o, cán b S Nông nghi p và Phát tri n
nông thôn t nh Bắc Ninh, Chi c c Chĕnănuôi, Thú y và Th y s n t nh Bắc Ninh, lãnh
đ o và cán b UBND, Phòng Nông nghi p và Phát tri n nông thôn các huy nătrênăđịa
bàn t nh Bắc Ninh, các h nông dân, trang tr i, h p tác xã, doanh nghi p,...ăchĕnănuôiă
l nătrênăđịa bàn t nh BắcăNinhăđưăgiúpăđ và t oăđi u ki n cho tôi trong su t quá trình
th c hi năđ tài lu n án.
Quaăđơy,ătôiăcũngăxin trân trọng c mă năBanăQu n lý d án Vi t - B , Học vi n
Nông nghi p Vi t Nam đưăhỗ tr m t ph năkinhăphíăđ tôi th c hi n m t s nghiên c u
trongăquáătrìnhăđƠoăt o.ăĐồng th i, tôi xin chân thành c mă nănh ngăđóngăgóp,ăhỗ tr
c a nhóm nghiên c uătrongăđ tài Vi t - B đưăgiúpăđ tôi trong quá trình nghiên c u và
hoàn thi n lu n án này.
Xin chân thành c mă năgiaăđình,ăng i thân, b năbè,ăđồng nghi păđưăt o mọiăđi u ki n
thu n l iăvƠăgiúpăđ tôi v mọi mặt,ăđ ng viên khuyến khích tôi hoàn thành lu n án./.
Hà Nội, ngày 20 tháng 07 năm 2022
Tác gi lu n án

Nguy năVĕnăPh

ii
 M CăL C

Trang
L iăcamăđoan ..................................................................................................................... i
L iăc mă n ........................................................................................................................ ii
M căl c ............................................................................................................................ iii
Danhăm căch ăviếtătắt ...................................................................................................... vi
Danhăm căb ng ............................................................................................................... vii
Danhăm căh p .................................................................................................................. ix
Danhăm căhình .................................................................................................................. x
Danhăm căs ăđồ ................................................................................................................ x
Danh m căđồăthị ................................................................................................................ x
Tríchăyếuălu năán ............................................................................................................. xi
Thesis abstract................................................................................................................ xiii
Ph̀nă1.ăM ăđ̀u ............................................................................................................... 1
1.1. Tính cấp thiết ....................................................................................................... 1
1.2. M c tiêu nghiên c u ............................................................................................ 3
1.2.1. M cătiêuăchung .................................................................................................... 3
1.2.2. M cătiêuăc ăth .................................................................................................... 3
1.3. Đ iăt ng vƠ ph m vi nghiên c u ....................................................................... 3
1.3.1. Đ iăt ng nghiên c u .......................................................................................... 3
1.3.2. Ph măviănghiênăc u ............................................................................................. 4
1.4. Nh ngăđóngăgópăm iăc aălu năán ........................................................................ 4
1.5. ụănghĩaăkhoaăhọcăvƠăth căti năc aălu năán .......................................................... 5
Ph̀nă 2.ă T ngă quană v ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă th că
ph m .................................................................................................................. 6
2.1. Tổngăquanăcácăcôngătrìnhănghiênăc uăcóăliênăquanăđếnăđ ătƠi ............................ 6
2.1.1. Các công trình nghiên c uăngoƠiăn c ................................................................ 6
2.1.2. Cácăcôngătrìnhănghiênăc uătrongăn c .............................................................. 13
2.1.3. ĐánhăgiáăchungăvƠăkho ngătr ngănghiênăc u .................................................... 18
2.2. C ăs ălỦălu năv ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m ........ 19
2.2.1. AnătoƠnăth căph măvƠăm iănguyăanătoƠnăth căph măđ iăv iăthịtăl n ................ 19
2.2.2. Đặcă đi mă chĕn nuôiă l nă vƠă nguyă c ă mấtă ană toƠnă th că ph mă trongă khơuă
chĕnănuôiăl n ..................................................................................................... 21
2.2.3. Chĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m ................................................... 24

iii
2.2.4. Phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m ................................... 28
2.2.5. Vaiătròăc aăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m................. 30
2.2.6. N iă dungă nghiênă c uă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă th că
ph m .................................................................................................................. 32
2.2.7. Cácă yếuă t ă nhă h ngă t iă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă
th căph m .......................................................................................................... 35
2.3. C ăs ăth căti năv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m ..................... 43
2.3.1. Kinhă nghi mă c aă m tă s ă n că trênă thếă gi iă v ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă
theoăh ngăanătoƠnăth căph m .......................................................................... 43
2.3.2. Kinhă nghi mă c aă m tă s ă địaă ph ngă v ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngăanătoƠnăth căph m .................................................................................. 47
2.3.3. BƠiăhọcăkinhănghi mărútăraăchoăt nhăBắcăNinh .................................................. 49
Tómătắtăph nă2 ................................................................................................................ 51
Ph̀nă3.ăPh ngăphápănghiênăc u ............................................................................... 52
3.1. Ph ngăphápătiếpăc năvƠăkhungăphơnătích ......................................................... 52
3.1.1. Ph ngăphápătiếpăc n ........................................................................................ 52
3.1.2. Khung phân tích................................................................................................. 53
3.2. Ph ngăphápăchọnăđi mănghiênăc u ................................................................. 53
3.2.1. Đặcăđi măc ăb năc aăt nhăBắcăNinh .................................................................. 53
3.2.2. Chọnăđi măkh oăsát ........................................................................................... 59
3.3. Ph ngăphápăthu th păd ăli u ............................................................................ 61
3.3.1. Ph ngăphápăthuăth păd ăli uăth ăcấp ............................................................... 61
3.3.2. Ph ngăphápăthuăth păd ăli uăs ăcấp................................................................. 61
3.4. Ph ngăphápăx ălỦăd ăli u ................................................................................ 63
3.5. Ph ngăphápăphơnătíchăs ăli u........................................................................... 64
3.5.1. Th ngăkêămôăt .................................................................................................. 64
3.5.2. Th ngăkêăsoăsánh ............................................................................................... 64
3.5.3. H chătoánăkinhătếăh .......................................................................................... 64
3.5.4. Môăhìnhăhồiăquy ................................................................................................ 65
3.6. H ăth ngăch ătiêuănghiênăc u ............................................................................. 67
Tómătắtăph nă3 ................................................................................................................ 70
Ph̀nă4.ăK tăqu ănghiênăc uăvƠăth oălu n ................................................................... 71
4.1. Th cătr ngăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt iăt nhă
BắcăNinh ............................................................................................................ 71
4.1.1. Tổngăquanăchungătìnhăhìnhăchĕnănuôiăl nătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinh .............. 71

iv
4.1.2. Ki măsoátăchấtăl ngăđ uăvƠoăchoăchĕnănuôiăt iăt nhăBắcăNinh ....................... 73
4.1.3. Th căhi năcácăbi năphápăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măc aă
cácăc ăs ăchĕnănuôi ............................................................................................ 74
4.1.4. Liênăkếtătrongăchĕnănuôiăl n .............................................................................. 93
4.1.5. Kếtăqu ăvƠăhi uăqu ăkinhătếătrongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth că
ph m .................................................................................................................. 99
4.2. Cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă
th căph măt iăt nh BắcăNinh ............................................................................ 102
4.2.1. Ch ătr ng,ăchínhăsáchăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth că
ph măt iăt nhăBắcăNinh .................................................................................... 102
4.2.2. Quyăho chăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt iăt nhă
BắcăNinh .......................................................................................................... 104
4.2.3. Nguồn cungăcấpăgi ngăl n ............................................................................... 107
4.2.4. Nguồnăcungăcấp th căĕnăvƠăqu nălỦăth căĕnăchĕnănuôi ................................... 109
4.2.5. Dịchăb nhăvƠăcôngătácăthúăy ............................................................................ 110
4.2.6. Nguồnăl căc aăcácăh ăchĕnănuôi ...................................................................... 115
4.2.7. Môiătr ngătrongăchĕnănuôiăl n ...................................................................... 122
4.2.8. Thịătr ngăvƠăthịăhiếuăc aăng iătiêuădùng ..................................................... 124
4.2.9. Quyăđịnhăv ăv ăsinhăanătoƠnăth căph măvƠăqu nălỦăthịătr ng ........................ 126
4.3. Gi iăphápăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt iăt nhă
BắcăNinh .......................................................................................................... 128
4.3.1. Cĕnăc ăđ ăxuấtăgi iăpháp ................................................................................. 128
4.3.2. Cácăgi iăpháp ................................................................................................... 130
Tómătắtăph nă4 .............................................................................................................. 147
Ph̀nă5.ăK tălu năvƠăki năngh .................................................................................... 149
5.1. Kếtălu n............................................................................................................ 149
5.2. Kiếnănghị ......................................................................................................... 150
Danhăm căcácăcôngătrìnhăcôngăb ăăliênăquanăđếnăkếtăqu ălu năán ................................ 151
TƠiăli uăthamăkh o ...................................................................................................... 152
Ph l c ......................................................................................................................... 162

v
 DANHăM CăCH VI TăT T

Ch ăvi tăt t Nghĩaăti ngăVi t

ATDB An toàn dịchăb nh
ATSH AnătoƠnăsinhăhọc
ATTP AnătoƠnăth căph m
BQL ATTP Ban Qu n lý An toàn th c ph m
CN Chĕnănuôi
DTLCP Dịchăt ăl năChâu Phi
FAO Tổăch căNôngăl ngăLiênăHi păQu că(Food and Agriculture
Organization of the United Nations)
FMD B nhăl ămồmălongămóngă(Foot-and-mouth disease)
GAP Th căhƠnhănôngănghi păt tă(Good Agriculture Practices)
GDP Tổngăs năph măqu căn iă(Gross Domestic Product)
GRDP Tổngăs năph mătrênăđịaăbƠnă(Gross Regional Domestic Product)
HTX H pătácăxư
KIP Ph ngăphápăh iănh ngăng iăamăhi uă(Key informant panels)
NN Nôngănghi p
NN&PTNT Nôngănghi păvƠăPhátătri nănôngăthôn
PED B nhătiêuăch yăcấpătrênăl nă(Porcine Epidemic Diarrhea)
PRA Đánhăgiáănôngăthônăcóăs ăthamăgiaă(Participatory Rural Appraisal)
PRRS H iăch ngăr iălo năhôăhấpăvƠăsinhăs nă ăl nă(Porcine reproductive
and respiratory syndrome)
TĔCN Th căĕnăchĕnănuôi
TSE B nhăx pănưoă(Transmissible Spongiform Encephalopathies)
TTCN Ti uăth ăcôngănghi p
UBND yăbanănhơnădơn
VietGAHP Quyă trìnhă th că hƠnhă chĕnă nuôiă t tă ă Vi tă Namă (Vietnamese Good
Animal Husbandry Practices)
VietGAP Th căhƠnhăs năxuấtănôngănghi păt tă ăVi tăNamă(Vietnamese Good
Agricultural Practices)
VSATTP V ăsinhăanătoƠnăth căph m

vi
 DANHăM CăB NG

TT Tênăb ng Trang
3.1. Tìnhăhìnhădơnăs ăvƠălaoăđ ngăc aăt nhăBắcăNinh............................................... 55
3.2. Cĕnăc ăchọnăhuy nănghiênăc u ......................................................................... 60
3.3. Cácăxưăchọnăkh oăsátăvƠăs ăh ăchọnăkh oăsát .................................................... 62
4.1. S ă l ngă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă trênă địaă bƠnă t nhă Bắcă Ninhă giaiă đo nă
2018 - 2020 ........................................................................................................ 72
4.2. Tìnhăhìnhăbiếnăđ ngăđƠnăl năc aăt nhăBắcăNinhăgiaiăđo nă2018ă- 2020............ 72
4.3. S năl ngăthịtăl năh iăxuấtăchuồngăc aăt nhăBắcăNinhăgiaiăđo nă2018ă- 2020 ........... 73
4.4. Kếtă qu ăthanhătraăchuyênăngƠnhăv ăthu căvƠăth căĕnăchĕnănuôiă c aăt nhă
BắcăNinhăgiaiăđo nă2017-2018 .......................................................................... 74
4.5. Thôngătinăchungăv ăh ăđi uătra .......................................................................... 75
4.6. Tìnhăhìnhăchuồngătr iăph căv ăchĕnănuôi .......................................................... 77
4.7. Qu nălỦăchuồngătr i,ăanătoƠnăsinhăhọcăvƠăquy năl iăv tănuôi ............................ 78
4.8. TìnhăhìnhătƠiăs năph căv ăchĕnănuôiăl n............................................................ 80
4.9. Nguồnăg căconăgi ngătrongăchĕnănuôiăl n ........................................................ 81
4.10. Cáchăth căchọnăgi ngăl năc aăh ...................................................................... 81
4.11. Lo iăth căĕnăs ăd ngătrongăchĕnănuôiăl n ......................................................... 82
4.12. Tìnhăhìnhăki mătraăcácănguyênăli uăth căĕnăvƠăd ngăc ăd ătr ,ăph iătr nă
c aăcácăh ăph iătr năth căĕnăchoăl n ................................................................. 83
4.13. Tìnhăhìnhăki mătraăth căĕnăcôngănghi p ............................................................ 84
4.14. Tìnhăhìnhăd ătr ăvƠăb oăqu năth căĕnăchĕnănuôi ............................................... 85
4.15. Kếtăqu ăki mătraătìnhăhìnhăd ătr ăth căĕn ......................................................... 86
4.16. Nguồnăn căs ăd ngătrongăchĕnănuôi ............................................................... 87
4.17. Tìnhăhìnhăphòngăb nhăchoăl n ........................................................................... 88
4.18. ngăx ăc aăng iăchĕnănuôiăkhiăl năbịăb nh .................................................... 89
4.19. ngăx ăc aăng iădơnăkhiăl năbịăchết ............................................................... 90
4.20. Tìnhăhìnhăthamăgiaăt păhuấnătrongăchĕnănuôiăl n .............................................. 93
4.21. Chiăphíătrongăchĕnănuôiăl năc aăh ................................................................. 100
4.22. Kếtăqu ăchĕnănuôiăl năc aăh ă(tínhăchoă100ăkgăs năph m) ............................. 102

vii
4.23. Cácăvùngăchĕnănuôiăl năt pătrungăc aăBắcăNinh ............................................. 106
4.24. Tìnhăhìnhădịchăb nhăc aăl nă ăt nhăBắcăNinhăgiaiăđo nă2017-2020 ............... 110
4.25. Tỷăl ăl năbịăb nhăc aăcácăh ă(tínhăchoăl aăcu i) ............................................. 111
4.26. Kếtăqu ă căl ngăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnădịchăb nhăătrongăchĕnănuôiăl n......... 112
4.27. Hi uăbiếtăc aăng iăchĕnănuôiăv ăcácăchấtăcấmăkhôngăđ căs ăd ngătrongă
chĕnănuôiăl n ................................................................................................... 116
4.28. Hi uăbiếtăc aăng iăchĕnănuôiăv ăchĕnănuôiătheoăh ngăanătoƠnăth căph m ...... 117
4.29. Nh năth căkhácăc aăng iădơnăv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m .... 118
4.30. Nguồnăl căđấtăđaiădƠnhăchoăchĕnănuôiăl năc aăh .......................................... 119
4.31. Tìnhăhìnhăv năph căv ăchĕnănuôi .................................................................... 120
4.32. Kếtăqu ă căl ngăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl n .......... 121
4.33. Tìnhăhìnhăx ălỦăchấtăth iăchĕnănuôi ................................................................. 123
4.34. Tìnhăhìnhăx ălỦăn căth i ................................................................................ 124

viii
 DANHăM CăH P

TT Tênăh p Trang
4.1. Kh ătrùngăchuồngătr i ........................................................................................ 89
4.2. Kỹăthu tătrongăth căhƠnhăchĕnănuôiăc aăh ....................................................... 90
4.3. Vaiătròăc aăliênăkếtăgi aăcácăh ănôngădơnătrongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
anătoƠnăth căph m .............................................................................................. 95
4.4. Vaiă tròă c aă liênă kếtă theoă chuỗiă khiă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă
th căph m .......................................................................................................... 98
4.5. Cácă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă quyă môă l nă đưă chĕnă nuôiă ă theoă h ngă ană toƠnă
th căph m ........................................................................................................ 105
4.6. ngăd ngăkhoaăhọcăcôngăngh ătrongăcôngătácăgi ng ...................................... 108
4.7. Chấtăl ngăconăgi ngă nhăh ngăđếnăhi uăqu ăchĕnănuôiăl năăvƠăanătoƠnă
th căph măthịtăl n ............................................................................................ 108
4.8. Khuyếnăkhíchăphátătri năcácăc ăs ăchếăbiếnăth căĕnăchĕnănuôi ....................... 109
4.9. Đánhăgiáăv ăvaiătròăc aăc ngătácăviênăthúăyăthônă(khuăph ) ............................ 114

ix
 DANHăM CăHỊNH

TT Tên hình Trang

2.1. M tăs ăm iănguyăhoáăhọcăti mă nătừătrangătr iăt iăbƠnăĕn................................. 20

DANHăM CăS ăĐ

TT Tênăs ăđ Trang
3.1. Khungăphơnătíchăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m ........ 54
4.1. Quyămôăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinhănĕmă2020 ................................... 91
4.2. Liênăkếtăngangătrongăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinhănĕmă2020 ............................... 95
4.3. S ăđồătổngăquátăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năt iăt nhăBắcăNinh..................................... 96

DANHăM CăĐ ăTH

TT Tênăđ ăth Trang

4.1. S ă l ngă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă đ mă b oă ană toƠnă dịchă b nhă giaiă đo nă
2017-2020 .......................................................................................................... 92
4.2. S ăđ uăl năđ căchĕnănuôiăđ măb oăanătoƠnădịchăb nh .................................... 92
4.3. C ăcấuăđƠnăl năđ căchĕnănuôiăđ măb oăanătoƠnădịchăb nh ............................. 92
4.4. Tìnhăhìnhăt păhuấnăchoăcánăb ăthúăyăvƠăm tăs ăch ătrangătr iăăc aăt nhăBắcă
Ninhăgiaiăđo nă2017-2020 ............................................................................... 114
4.5. Loălắngăc aăng iătiêuădùngăv ăvấnăđ ăanătoƠnăth căph măăkhiătiêuădùngă
thịtăl n.............................................................................................................. 125

x
 TRệCHăY UăLU NăÁN

Tênătácăgi : Nguy năVĕnăPh

Tênălu năán: Phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt iăt nhăBắcăNinh
Chuyên ngành: Kinhătếăphátătri n Mưăs : 9 31 01 05
Tênăc ăs ăđƠoăt o:ăHọcăvi năNôngănghi păVi tăNam
M cătiêu nghiênăc u
Đánhăgiáăth cătr ngăvƠăphơnătíchăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăanătoƠnăth căph măt iăt nhăBắcăNinh.ăTừăđóăđ ăxuấtănh ngăgi iăphápăphátătri nă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt iăt nhăBắcăNinhătrongăth iăgianăt i.
Ph ngăphápănghiênăc u
- Ph ngăphápătiếpăc n: Đ ătƠiăs ăd ngă3ăph ngăphápătiếpăc nălƠ (i)ăTiếpăc năh ă
th ng;ă(ii)ăTiếpăc năchuỗiăgiáătrị;ă(iii)ăTiếpăc năliênăngƠnh.
- Ph ngă phápă chọnă đi mă nghiênă c u:ă Cácă huy nă kh oă sátă đ ă thuă th pă tƠiă li uă
nghiênă c uă đ că l aă chọnă d aă trênă cácă tiêuă chíă gồmă cácă vùngă chĕnă nuôiă khácă nhau.ă
Vùngăchĕnănuôiăkhácănhauăđ căhi u là vùng cóăkh ănĕngătiếpăc năthôngătin,ătiếpăc năthịă
tr ngă khácă nhau.ă Cácă huy nă đ că chọnă raă baoă gồmă huy nă Yênă Phongă đ iă di nă choă
vùngăcóăkh ănĕngătiếpăc năthôngătinăvƠăthịătr ngăt tăh n,ăhuy năThu năThƠnhăđ iădi nă
choă nhómă huy nă cóă đi uă ki nă tiếpă c nă thôngă tină vƠă thịă tr ngă trungă bìnhă vƠă huy nă
L ngă TƠiă đ iă di nă choăvùngă cóă đi uă ki nă tiếpă c nă thôngă tină vƠăthịătr ngă kémă nhất.ă
Tiếpătheo,ă cácăxưăđ că chọnăd aăvƠoătiêuă chíă m tă đ ă chĕnănuôiăl n.ă D aătrênăcĕnăc ă
này, huy năYênăPhongăchọnăxưăVĕnăMôn,ăTamă GiangăvƠăĐôngăPhong.ă Huy năThu nă
ThƠnhăchọnăxưăNghĩaăĐ o,ăNinhăXáăvƠăĐ iăĐồngăThƠnh.ăHuy năL ngăTƠiăchọnăxưăLaiă
H ,ăLơmăThaoăvƠăBìnhăĐịnh.ă
- Ph ngăphápăthuăth păd ăli u,ăthông tin
+ă D ă li uă th ă cấpă đ că thuă th pă gồmă cácă vĕnă b nă c aă NhƠă n c,ă c aă B ă
NN&PTNTăvƠăt nhăBắcăNinhăv ăcácăchínhăsáchăphátătri năchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnă
nuôiăl nănóiăriêng;ăCácănghiênăc uăcóăliênăquanăđếnăđ ătƠi.
+ăD ăli uăs ăcấpăđ căthuăth păbằngăcácăph ngăphápăđánhăgiáănôngăthôn cóăs ă
tham gia,ăđi uătraătheoăcơuăh iăbánăcấuătrúcăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl n.ă
- Ph ngăphápăphơnătích
Cácăph ngăphápăphơnătíchăd ăli uăbaoăgồmăth ngăkêămôăt ,ăth ngăkêăsoăsánhă
kếtăh păv iăki măđịnhăth ngăkê,ăh chătoánăkinhătếăh ăvƠăph ngăphápăhồiăquy.

xi
K tăqu ăchínhăvƠăk tălu n
Lu năánăđưălu năgi iăcácăvấnăđ ălỦălu năvƠăth căti năv ăphátătri năchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăanătoƠnăth căph m,ă từăđóăxơyăd ngăkhungăphơnătíchăđ ălƠmăc ăs ă nghiênă
c uăđ ătƠi.
Kếtăqu ănghiênăc uăchoăthấyăt nhăBắcăNinhăđưăquyăho chăvùngăchĕn nuôi ngoài
khuă dơnă c ă đ ă chuy nă d nă từă chĕnă nuôiă h ă giaă đìnhă nh ă lẻ,ă phơnă tánă sangă chĕnă nuôiă
trangătr i,ăt pătrung,ăđ măb oătiêuăchu năv ăanătoƠnăsinhăhọc.ăT nhăcũngăth ngăxuyênă
ki măsoátăchấtăl ngăđ uăvƠoăchoăchĕnănuôi,ăđặcăbi tălƠăth căĕnăvƠăthu căthú y. So sánh
gi aăcácăquyămôăchĕnănuôiăthìăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôăl n,ăngoƠiăkhuădơnăc ăcóăđi uă
ki năchĕnănuôi,ăth căhƠnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt tăh năvƠăkếtă
qu ăchĕnănuôiăl năc aăcácăc ăs ănƠyăcũngăt tăh n.ăCácăliênăkếtăngangălƠăcácăh pătácăxưă
chĕnă nuôiă vƠă liênă kếtă dọcă đưă hìnhă thƠnh.ă Tuyă nhiên,ă vi că phátă tri nă cácă liênă kếtă cònă
ch m.ăCácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph mă
gồmăs ăl ngăvƠăchấtăl ngăcácăđ uăvƠoăph căv ăchĕnănuôi,ănguồnăl căc aăh , các quy
địnhăc aănhƠăn căvƠăđịaăph ngăv ăv ăsinhăanătoƠnăth căph m,ămôiătr ngăchĕnănuôiă
vƠăkếtăqu ăchĕnănuôi.
Trênăc ăs ăkếtăqu ănghiênăc u,ăđ ătƠiăđưăđ ăxuấtăcácănhómăgi iăphápănhằmăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măgồm:ă(i)ăGi iăphápătĕngăc ngăth că
hi năquyăho ch,ăxơyăd ngăvùngăchĕnănuôiăanătoƠnădịchăb nh;ă(ii) Gi iăphápăcôngăngh ă
s ăhóaănhằmăphơnăbi tăs năph mătrongăchĕnănuôiăl n; (iii)ăGi iăphápăc iătiếnăvi căki mă
soátăchấtăl ngăđ uăvƠoătrongăchĕnănuôi;ă(iv)ăGi iăphápăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtă
l năanătoƠn;ă(v)ăGi iăphápănơngăcaoăchấtăl ngămôiătr ngăchĕnănuôiăvƠăgi măthi uădịchă
b nhătrongăchĕnănuôi;ă(vi)ăT păhuấn,ătuyênătruy nănơngăcaoătrìnhăđ ăchĕnănuôiăl nătheoă
h ngăanătoƠnăth căph măchoăng iădơn; (vii)ăGi iăphápănơng caoănh năth căc aăh ăv ă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m.

xii
 THESIS ABSTRACT

PhD candidate: Nguyen Van Pho

Thesis title: Development of pig production towards food safety in Bac Ninh province
Major: Development Economics Code: 9 31 01 05
Educational organization: Vietnam National University of Agriculture (VNUA)
Research Objectives
The general objective of the study is to assess the current situation and analyze
factors affecting the development of pig production towards food safety in Bac Ninh
province. Based on the findings, a set of relevant solutions will be proposed to develop
pig production towards food safety in Bac Ninh province in the future.
Materials and Methods
- The research approaches applied in the study are (i) System approach; (ii) Value
chain approach; and (iii) Interdisciplinary approach.
- Research sites: Based on criteria of different levels of information and market
access of pig farming households located in the areas, the selected research districts
were Yen Phong, Thuan Thanh and Luong Tai. Yen Phong was a representative district
for the region with better access to information and markets. Thuan Thanh was
represented for the group of districts with medium access to information and markets,
while Luong Tai represented for the region with the limited access to information and
markets. The second layer, communes were chosen based on pig density. In Yen Phong
district, Van Mon, Tam Giang and Dong Phong communes were selected. In Thuan
Thanh district, Nghia Dao, Ninh Xa and Dai Dong Thanh communes were chosen while
in Luong Tai district, Lai Ha, Lam Thao and Binh Dinh communes are research sites of
the study.
- Data collection
+ Secondary data are reports and documents related to the topic which were
collected from Vietnamese government bodies, Ministry of Agriculture and Rural
Developemt and units of Bac Ninh provine. Research papers associated with pig
production towards food safety were also utilized for the study.
+ Primary data were colected by conducting a survey with pig farming households
and participatory rural appraisal.
- Analysis methods used in this study are descriptive statistics, comparison
method, and hypothesis testing and econometric models.

xiii
Main findings and conclusions
The study has systhesized and clarified theoretical and practical issues on the
development of pig production towards food safety. Based on that, an analytical
framework has been developed for the study.
Bac Ninh province has had a master plan to raise pigs outside of residential areas to
gradually shift from small-scale and scattered pig production to concentrated, large-scale
and ensuring biological safety pig production. Moreover, the province has also prvided
regularly controls the quality of inputs for livestock, especially feed and veterinary drugs.
It is an evident that pig producers producing at large-scale and located outside of
residential areas have better conditions for raising pigs. They often apply farming
practices towards food safety and their economic performance is also better. Horizontal
and vertical linkages have already been established. However, those linkages are still
limited. Driven factors affecting the development of pig production towards food safety
are seen as quantity and quality of input suppliers, household resources, regulations on
hygiene and safety of the state and local authorities, environment and livestock results.
Based on the above findings, the study has proposed a set of releveant solutions to
develop pig production towards food safety, including: (i) Solutions to reinforce the
plan to build disease-free production areas; (ii) Digital technology solutions to
differentiate products in pig farming; (iii) Solutions to improve quality control of inputs
in livestock; (iv) Solutions for developing safe pork value chains; (v) Solutions to
improve the quality of environment and mitigate diseases; (vi) Solutions for providing
trainings to improve good pig farming practices; (vii) Solutions to raise awareness of
pig producers about pig production towards food safety.

xiv
 PH̀N 1. M ăĐ̀U

1.1. T́NH ĆP THÍT

Chĕnănuôiăl năđóngăvaiătròăđặcăbi tăquanătrọngă ăVi tăNam,ăv iăđóngăgópă
28%ăvƠoătổngăgiáătrịăs năxuấtăngƠnhănôngănghi pă(Emilie,ă2017)ăvƠăt oăsinhăkếă
choă h nă 2ă tri uă h ă nôngă dơnă (Tổngă c că Th ngă kê,ă 2022).ă Thịtă l nă lƠă lo iă th că
ph mă chínhă trongă rổă hƠngă hóaă tiêuă dùngă thịtă c aă ng iă Vi tă Nam,ă chiếmă trênă
60%ătrongătổngă kh iăl ngăthịtătiêuădùngăhƠngănĕmă(Ngaă&ăcs.,ă2014).ăDoăđó,ă
biếnăđ ngăthịătr ngăthịtăl năcóă nhăh ngăđángăk ăt iăng iăchĕnănuôi,ăng iă
tiêu dùng.
V ăphíaăc u,ăngoƠiăcácăyếuăt ăc ăb nă nhăh ngăt iăl ngăc uătiêuădùngăthịtă
l nă (giá,ă thuă nh p,ă giáă hƠngă hóaă c nhă tranh),ă chấtă l ngă vƠă ană toƠnă th că ph mă
(ATTP) đangătr ălênăquanătrọngăh năđ iăv iăng iătiêuădùngă(Nga & cs., 2015;
Meghan & Phuc, 2019). Nguyênă nhơnă ch ă yếuă lƠă nh ngă phátă hi nă v ă m că đ
nhi mă viă sinhă v t (Dang Xuan Sinh & cs., 2017; Ngơnă hƠngă thếă gi i,ă2017) và
m tăs ă loă ng iă v ă tồnă d ă hóaă học,ă khángă sinhă khôngă choă phép,ă chấtă cấmă trongă
chĕnă nuôiă trongă thịtă hoặcă bịă nghiă ng ă trongă thịt,ă nh ă salbutamol, B- agronist
(Tuyet-Hanh TT & cs., 2017; Meghan & Phuc,ă2019).ăNg iătiêuădùngăcũngăsẵnă
lòngă chiă tr ă caoă h nă choă thịtă l nă ană toƠnă (Lapar & cs., 2011; Nguyen Thi Thu
Huyen & cs., 2018; HuỳnhăViếtăKh iă&ăcs.,ă2018).ăĐi uănƠyăhƠmăỦăchoăs ăc nă
thiếtă chuy nă đổiă tổă ch că s nă xuấtă vƠă chuỗiă giáă trịă thịtă l nă đ ă đápă ngă nhuă c uă
ng iătiêuă dùng,ă đặcă bi tă trongă b iă c nhă hƠnhă viă tiêuă dùngă thayă đổiă vƠă s ă dịchă
chuy nătiêuădùngăthịtăl năsangăcácălo iăthịtăkhácă(Ngaă&ăcs.,ă2014).ăV ăphíaăcung,ă
chĕnănuôiăl nă Vi tăNamăch ăyếuălƠăhìnhăth căh ăchĕnănuôiănh ălẻ,ămặcădùăxuă
h ngă chuy nă đổiă sangă quyă môă l nă h nă vƠă trangă tr iă đưă đ că ghiă nh nă trongă
nh ngă nĕmă qua.ă Theoă ĐƠoă Thếă Anhă &ă Ph mă H iă Vũă (2017),ă cácă h ă giaă đìnhă
chĕnănuôiăquyămôănôngăh ăcungăcấpăkho ngă83%ăl ng thịtăl nătiêuăth ătrênătoƠnă
qu c,ăs ăcònăl iălƠăcácătrangătr i,ădoanhănghi p.ăT iănĕmă2021,ătổngăs ăh ăchĕnă
nuôiăl năc aăVi tăNamăđ căth ngăkêălƠă2,05ătri uăh ,ătrongăđóă98,7%ăs ăh ăchĕnă
nuôiăd iă30ăconă(Tổngăc căTh ngăkê,ă2022).
TheoăB ăKhoaăhọcăvƠăCôngăngh ă(2018),ăthịtăl năc năđ măb oătiêuăchu nă
ATTP,ăbaoăgồmăcácăch ătiêuăv ăhƠmăl ngăkimălo iănặng,ăd ăl ngăthu căthúăy,ă
thu căb oăv ăth căv t,ăch ătiêuăviăsinhăv tăvƠăch ătiêuăkỦăsinhătrùng.ăNh ăthếătoƠnă
b ăcácăkhơuătrongăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năđ uăcó nhăh ngăt iăm căđ ăATTP c aă
s nă ph m.ă Trongă đó,ă chĕnă nuôiă cóă th ă đ că coiă lƠă m tă trongă nh ngă khơuă quană

1
trọngănhất,ăvìăcáchăth căqu nălỦăđƠnăv tănuôiătácăđ ngăt iăcácătiêuăchíăATTP,ăđặcă
bi tă lƠă kimă lo iă nặng,ă chấtă hóaă họcă (khángă sinh,ă chấtă cấmầ),ă ch ă tiêu ký sinh
trùng vƠăviăsinhăv t.ăChĕnănuôiăl nănôngăh ăcóăđặcăđi măđ uăt ăkhôngăđápă ngă
đ ăđi uăki năanătoƠnăsinhăhọc (ATSH),ăqu nălỦădịchăb nhăkémă(NguyenăThiăThuă
Huyenă&ăcs.,ă2018),ăđi uănƠyăcũngăhƠmăỦăr iăroăl nănông dân ph iăđ iămặt,ăđặcă
bi tălƠăr iăroădịchăb nhănh ădịchăt ăl năChơuăPhiă (DTLCP) trongăth iăgianăvừaă
qua.ăNgoƠiăra,ăh uănh ărấtăítătrongăs ăhọăđ căch ngănh năanătoƠnă ăcấpănôngăh ,ă
víăd ănh ătiêuăchu năVietGAHP. Trái ng căv iănguồnăcungătừăcácăh ăchĕnănuôiă
nh ălẻ,ăm tăs ădoanhănghi păl nănh C.PăvƠăDABACOăth căhƠnhăcácăchuỗiăkhépă
kín theo mô hình 3F (Food - Farm - Feed),ăs năph măthịtăcóăch ngănh năvƠăđ că
tiêuăth ăr ngărưiăt iăcácăkênhăhƠngăhi năđ i.ăCácăcôngătyăl năcũngăđangăgiaătĕngă
vịă thếă trênă thịă tr ngă khiă họă xơyă d ngă cácă chuỗiă giáă trịă riêngă đ ă đ mă b oă chấtă
l ngăvƠătruyăxuấtănguồnăg căthịtăl nă(Ph măH iăVũă& ĐƠoăThếăAnh,ă2017).ăBênă
c nhăđó,ăv iăcácăhi păđịnhăth ngăm iăt ădo,ăVi tăNamăcóăth ănh păkh uăthịtăl nă
từănhi uăqu căgiaănh ăBaăLan,ăNga,ăCa-na-đaăv iăgiáăkháăthấp,ăcóăth iăđi mărẻă
h nătừă37-80%ăsoăv iăthịtăl năt iă ătrongăn căvƠăcóăhồăs ănguồnăg cărõăràng;
cóăki mănghi m,ăki mădịchă(NgọcăHƠ,ă2020).ăNh ăthế,ăv iăxuăh ngătiêuădùngă
thịtăl năvƠăc nhătranhătừăcácănguồnăcungăcóăki mănghi m,ăchấtăl ng,ăgiáăc ăt t,ă
khuăv căh ăchĕnănuôiănôngăh ăđangăvƠăsẽăđ iămặtăv iănguyăc ăc nhătranhăcaoăvƠă
cóăth ătr ălênăyếuăthếănếuăkhôngăthayăđổiăs năxuấtăm tăcáchăanătoƠnătheoăđúngă
nghĩaăc ăv ăqu nălỦădịchăb nhăvƠăs năph măđ uăra.
Bắcă Ninhă lƠă m tă t nhă thu că vùngă đồngă bằngă sôngă Hồng,ă cóă t că đ ă côngă
nghi pă hóaă caoă v iă 16ă khuă côngă nghi pă t pă trungă v iă h nă 231 nghìn laoă đ ngă
(UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2020).ăMặcădùăv y,ăchĕnănuôiăl năc aăt nhăBắcăNinhăv nă
đ căđánhăgiáăcóăm tăđ ăkháăcao,ăkho ngă5,3ăcon/haăđấtănôngănghi păsoăv iăconă
s ătrungăbìnhăc aăc ăn călƠă1,9 con/ha,ătuyănhiên,ăm căđ ănƠyăcóăthấpăh năm că
trung bình c aăđồngăbằng sôngăHồngălƠă5,7ăcon/ha (Tổngăc căTh ngăkê,ă2022).ă
V iăm tăđ ădơnăs ălƠă1.725ăng i/km2 nĕmă2020ă(caoăth ă3ăc ăn c,ăsauăthƠnhă
ph ă HCMă vƠă HƠă N i),ă vƠă thuă nh pă bìnhă quơnă đ uă ng iă t iă t nhă Bắcă Ninhă đ tă
5,44ă tri uă đồng/ng i/tháng,ă đ ngă th ă 5ă c ă n că (S ă Kếă ho chă vƠă Đ uă t ă t nhă
BắcăNinh,ă2021),ănhuăc uăth căph mănóiăchungăvƠăthịtăl nănóiăriêng t iăt nhăBắcă
Ninhăkháăcao,ăđặcăbi tăl ngăth căph m,ăthịtăl năchoăcácăbếpăĕnăt păth ăc aăcácă
doanhănghi pă- n iăyêuăc uăchặtăchẽăv ă ATTP cũngănh ănhuăc uătiêuădùngăc aă
cácăh ăgiaăđình.ăCũngăgi ngănhi uăđịaăph ngătrongăc ă n c,ătrênăđịaăbƠnăt nhă
BắcăNinhăv nătồnăt iăvấnăđ ăv ăth căph măkhôngăanătoƠn,ăcóăkếtăqu ăxétănghi mă

2
v tăgi iăh năt iăđaăchoăphépătheoăquyăđịnh (Thành Nam, 2019).ăNĕmă2020,ăkếtă
qu ăxétă nghi măm uă th căph mătrongăđóăcóăthịtă(l n,ăbò,ăgƠ)ăcóăch ătiêuăE.coliă
khôngă đ tă chiếmă 46,6%;ă ch ă tiêu Salmonellaă khôngă đ tă chiếmă 28,6%.ă Cácă s nă
ph mănƠyăch ăyếuăc aăcácăc ăs ăs năxuất,ăchếăbiến,ăkinhădoanhăth căph mănh ă
lẻ.ă Đi uă nƠyă đặtă raă vấnă đ ă đ iă v iă ngƠnhă chĕnă nuôiă l nă t iă địaă ph ngă - v iă
97,2%ă s ă h ă chĕnă nuôiă l nă cóă quyă môă nh ă h nă 30ă conă (Tổngă c că Th ngă kê,ă
2022) - trongăvi căphátătri năchĕnănuôi c nhătranhăh n,ăđặcăbi tălƠăđápă ngănhuă
c uăthịtăl năđ măb oăATTP choăng iătiêuădùngălƠăcácătổăch căvƠăh ăgiaăđình.
Mặcădùăv y,ăđếnănayăv năcòn thiếuăvắngăcácănghiênăc uăv ăhi nătr ngăchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP t iăcácănôngăh ăt nhăBắcăNinhă- cĕnăc ăquanătrọngăđ ă
cóăcácăgi iăphápănơngăcaoăchấtăl ngăATTP đ iăv iăthịtăl năcũngănh ăphátătri nă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăb năv ng.ăDoăđó,ănghiênăc uănƠyăđ căth căhi năđ ă
cungăcấpăcácăbằngăch ngăkhoaăhọcătrênăvƠ tr ăl iăcácăcơuăh i:ăTh c tr ngăchĕnă
nuôi l nătheoăh ngăATTPăt iăBắcăNinhănh ăthếănƠo?ăNh ng yếu t nƠo tácăđ ng
đến phát tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTPă t iă t nhă Bắcă Ninh?ă Đơuă lƠ gi i
pháp phát tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ng an toƠn th c ph m t i t nh Bắc Ninh?
1.2. ṂC TIÊU NGHIÊN ĆU
1.2.1.ăM cătiêuăchung
M cătiêuăchungăc aăđ ătƠiălƠăđánh giá th c tr ng và đ xuất gi i pháp nhằmă
phát tri n chĕnănuôiăl nătheoăh ng an toƠn th c ph m t i t nh Bắc Ninh trong
th iăgianăt i.
1.2.2.ăM cătiêuăc ăth
- H ăth ngăhóa,ălu năgi iăvà lƠmăsángăt c s ălỦălu n và th căti năv ăphátă
tri năchĕn nuôi l nătheoăh ng an toƠn th c ph m;
- Đánh giá th c tr ng và phơnătíchăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăphátătri năchĕnă
nuôi l n theoăh ngăATTP t i t nh Bắc Ninh;
- Đ xuất nh ng gi i pháp phát tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ng an toƠn th c
ph m t i t nh Bắc Ninh trongăth iăgianăt i.
1.3. Đ́I TỰNG V̀ PḤM VI NGHIÊN ĆU
1.3.1.ăĐ iăt ng nghiên c u
- Đ iăt ngănghiênăc uăc aăđ ătƠiălƠăcácăvấnăđ ălỦălu năvƠăth căti năv ăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăđ măb oăATTP. Cácăho tăđ ngăchĕnănuôiăl năană

3
toƠnătừăch ătr ng,ăchínhăsáchăc aăNhƠăn căvƠăđịaăph ng đếnăth căhƠnhăchĕnă
nuôiăc aăcácăc ăs ăchĕnănuôi.
- Đ iăt ngăkh oăsátăthuăth pătƠiăli uănghiênăc uălƠăcácăh /gia tr i chĕnănuôiă
l năbaoăgồmăc ăh ăchĕnănuôiăth ngăvƠăh ăchĕnănuôiătheoăh ngăATTP và lãnh
đ oă chínhă quy nă địaă ph ngăcóă liênă quană đếnă s ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngăATTP.
NgoƠiăra,ăđ ăph năánhărõătìnhăhìnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP thìăm tă
s ăn iădungăliênăquanăđếnăho tăđ ngăc aăcácătácănhơnăkhácătrongăchuỗiăgiáătrịăthịtă
l năcũngăđ căxemăxét.
1.3.2. Ph măviănghiênăc u
1.3.2.1. Pḥm vi không gian
Nghiên c uăđ c th c hi n trênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinh,ăd li uăs ăcấpăkh oă
sát t i ba huy năL ngăTƠi,ăThu năThƠnhăvƠăYên Phong c aăt nh Bắc Ninh.
1.3.2.2. Pḥm vi th̀i gian
Nghiênăc uănƠyăs ăd ngăs ăli uăc aăcácănĕmă2017ă- 2020ăđ ăđánhăgiáăth că
tr ngă chĕnă nuôiă l nă t iă t nhă Bắcă Ninh.ă S ă li uă s cấpă đ că thuă th pă thôngă quaă
th oă lu nă nhóm,ă ph ngă vấnă cácă h /gia tr iă chĕnă nuôiă l nă vƠă cácă đ iă t ngăliênă
quanăđ ăđ ăxuất cácăgi iăphápăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP t iăt nhă
BắcăNinh. Cácăgi iăphápăđ căđ ăxuấtăth căhi năđếnănĕmă2030.
1.3.2.3. Pḥm vi nội dung
Lu năánătiếnăhƠnhănghiênăc uăn iădungăchĕnănuôiăl n theoăh ngăATTP từă
khơuăchu n bịăc ăs ăv tăchất,ăquá trìnhăchĕnănuôiăl nănhằmăđ măb oăATTP c aă
cácăh ăchĕnănuôiănh ăvƠăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôăgia tr i.ăLu năánăkhôngănghiênă
c uăcácădoanhănghi p chĕnănuôiăl nătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinh.
1.4. NH NGăĐịNGăGịPăM IăC AăLU NăÁN
Về lý luận: Lu năánăđưălu năgi iăvƠăphátătri nălỦălu năv ăphátătri năchĕnănuôiă
l nănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP nóiăriêng.ăLu năánăcũngălƠmărõă
cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă s ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP v ă lỦă
thuyết.ăTừăđó,ălu năánăxơyăd ngăkhungăphơnătíchănghiênăc uăphátătri năchĕnănuôiă
l nătheoăh ngăATTP.
Về thực tiễn:ă Lu nă ánă đưă nghiênă c uă th că tr ngă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă
theoăh ngăATTP t iăt nhăBắcăNinh v ăcácăkhíaăc nhănh ăquyăho chăvùngăchĕnă
nuôi,ă ki mă soátă chấtă l ngă đ uă vƠoă ph că v ă chĕnă nuôi,ă c ă s ă h ă t ngă ph c v ă

4
chĕnănuôiăvƠăth căhƠnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP c aăcácăc ăs chĕnănuôi.
NgoƠiăra,ălu năánăcũngănghiênăc uăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăvi căphátătri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTPăt iăBắcăNinhăgồmăthịătr ng,ăcácăc ăs ăcungă ngăđ uă
vƠoăchoăchĕnănuôi,ănguồnăl căc aăng iăchĕnănuôi,ăcácăquyăđịnhăc aăNhƠăn că
vƠăđịaăph ng.ă
Về giải pháp: D aătrênăkếtăqu ănghiênăc uăv ăth cătr ngăvƠăcácăyếuăt ă nhă
h ngăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP t iăBắcăNinh,ălu năánăđưăđ ă
xuấtă cácă gi iă phápă đ ă thúcă đ yă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTPă c aă
t nhătrongăth iăgianăt iăgồm:ă(1)ăGi iăpháp tĕngăc ng th căhi năquyăho ch,ăxơyă
d ngăvùngăchĕnănuôiă anătoƠnădịchăb nh;ă (2) Gi iăphápăcôngăngh ă s ăhóaănhằmă
phơnă bi tă s nă ph mă trongă chĕnă nuôiă l n; (3)ă Gi iă phápă c iă tiếnă vi că ki mă soátă
chấtăl ngăđ uăvƠoătrongăchĕnănuôi;ă(4)ăGi iăphápăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtă
l nă ană toƠn;ă (5)ă Gi iă phápă nơngă caoă chấtă l ngă môiă tr ngă chĕnă nuôiă vƠă gi mă
thi uă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôi;ă (6)ă T pă huấn,ă tuyênă truy nă nơngă caoă trìnhă đ
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP choăng iădơn; và (7)ăGi iăphápănơngăcaoănh nă
th căc aăh ăv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
1.5. Ý NGHĨA KHOA HỌC V̀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN
Ý nghĩa khoa học:ăLu năánăcóăgiáătrịăthamăkh oăv ălỦălu năvƠăph ngăphápă
đ iăv iănh ngănghiênăc uăv ăphátătri năchĕnănuôiănóiăchung,ăphát tri năchĕnănuôiă
theoăh ngăATTP nói riêng.
Ý nghĩa thực tiễn:ăLu năánăđưănghiênăc uăm tăcáchăh ăth ngăvƠăcóăcĕnăc ă
khoaăhọcăv ăth cătr ngăvƠăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATTP ăBắcăNinh.ăTừăđóăđưăđ ăxuấtă7 gi iăphápăphùăh păv iăđi uăki năth cătếă
c aăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năcũngănh ăđi uăki năkinhătếăxưăh iă ăBắcăNinh.ăNếuă
cácăgi iăphápănƠyăđ că ngăd ngătrongăth căti năsẽăgópăph năthúcăđ yăphátătri nă
chĕnănuôiăl năvƠănơngăcaoăthuănh păchoăng iăchĕnănuôiăc aăt nh.

5
 PH̀N 2. T NGăQUANăV ăPHÁTăTRI NăCHĔNăNUỌIăL N
THEOăH NGăANăTOẨNăTH CăPH M

2.1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN ĆU CÓ LIÊN QUAN
Đ́N ĐỀ T̀I
2.1.1.ăCácăcôngătrìnhănghiênăc uăngoƠiăn c
2.1.1.1. Nghiên cứu liên quan tới các thực hành tốt trong chăn nuôi lợn
Hermansen & cs. (2003) đưăch ra cácăn căEUăchĕnănuôiăl năđưăvƠăđangă
phát tri n rấtănhanh,ănh ngăchĕnănuôiăl n h uăc ăg nănh ăkhôngăphátătri n. Tỷ l
chĕnă nuôiă l n h uă c ă các qu c gia Châu Âu ch m că d i 1%. Cách th c
chĕnănuôiăl n h uăc ărất khác so v iăchĕnănuôiăl n thâm canh hi n t i nên là m t
h n chế đ i v i nhi u h nông dơn.ă Tuyă chĕnă nuôiă l n h uă c ă sẽ đemă l i chất
l ng t tăh năchĕnănuôiăthôngăth ng,ănh ngăcácăyêuăc u v quyătrìnhăchĕnănuôiă
khắtăkheăh nărất nhi u và chi phí s n xuấtăcaoăh n.ăDoăđóăc n phát tri n các h
th ngă chĕnă nuôiă l n an toàn ki u m iă đ vừaă đ m b o chấtă l ng thịt l n s n
xuất ra là an toàn, vừaăđ m b o phúc l iăđ ng v t và các vấnăđ v môiătr ng so
v iăchĕnănuôiăl n thâm canh truy n th ng. Phát tri n h th ngăchĕnănuôiăl năđ
có th ki măsoátăđ căl ng chất th i, x lý phân chuồngăvƠăđ m b o phúc l i
đ ng v tătrongăquáătrìnhăchĕnănuôi.ăCùngăv iăđóălƠăm t s nghiên c uăkhácăcũngă
ch ra c n ph i xây d ng m t h th ngăchĕnă nuôiăm i vừaăđ m b o ATTP cho
ng i tiêu dùng, vừaăđ m b oăđ c các yêu c u v b o v môiătr ng, phúc l i
đ ng v t và mang l i hi u qu kinh tế choăng iăchĕnănuôi.ăCácănghiênăc uăđánhă
giá v chấtăl ng thịt l năđ căchĕnăth t do các khu v c trên thế gi i hoặc
các vấnă đ liênă quană đến ATTP vƠă nguyă c ă lơyă nhi m Salmonella c a các s n
ph m thịt l năđ căchĕnănuôiătheoăh ng h u c ăvƠăchĕnăth t do.
Theo Peter (2011), xuăthếăthayăđổiăcấuătrúcăchĕnănuôiă ăcácăn căphátătri n,ă
đặcăbi tălƠăchĕnănuôiăthơmăcanhăvƠăs ăgiaătĕngăv ăs ăl ngăđƠnăvƠăquyămôăđƠn,ă
đưălƠmădấyălênăm tăs ăloăng iăc aăxưăh iăv ăh ngăđiătrongăt ngălaiăvƠăcácătácă
đ ngăc aăs năxuấtăth căph mă từăchĕnănuôi,ă baoăgồmăc ăs ăanătoƠnăc aăcácăs nă
ph mătừăthịt.ăNghiênăc uăđánhăgiáăm iăliênăquanăgi aăcácăm măb nhăkỦăsinhăvƠă
viăkhu năđếnăs năxuấtăthịtăl năanătoƠnăchoăthấyărằngăm căđ ăATTP trong ngành
chĕnă nuôiă l nă c aă Hoaă Kỳă đưă c iă thi nă đángă k ă trongă nh ngă th pă kỷ g nă đơy.ă
ĐángăchúăỦănhấtălƠănh ngăthayăđổiăph ngă phápăchĕnănuôiălo iăb ănguyăc ăkỦă

6
sinhătrùngătrongăthịtăl nănếuăl năđ cănuôiătrongăcácătrangătr iăthơmăcanhăhi nă
đ i.ăNghiênăc uăchoăthấyăch aăkếtălu năđ căgi ăthuyếtăv ăchĕnănuôiăthơmăcanhă
cóăth ălƠmătĕngănguyăc ămấtăATTP doăviăkhu năth ngăgặpănh ăSalmonella.ăTuyă
nhiên,ăl nănuôiăth ărôngă(t ădo)ăđ iămặtăv iăr iăroăcaoăh nătiếpăxúcăv iăkỦăsinhă
trùngătrongăth căph m.
Theo EFSA (2007), vi căáp d ng các h th ngăchĕnănuôiăl n d a trên các
th căhƠnhăchĕnănuôi t t, bao gồm c vi c cung cấp phúc l iăđ ng v t t iă u,ătĕngă
s căđ kháng c a l năđ i v i các b nh nhi m trùng sẽ gi m các r i ro v ATTP.
Mặc dù v y, m t s th c hành trong nông tr iăđ c coi đ m b o phúc l i đ ng
v t (ví d nh ăs d ngăđ m lót, s d ngăsƠnăkhôngătr n và tiếp c n không gian
ngoài tr i) có th lƠmătĕngăkh nĕng lây lan m m b nh truy n qua th c ph m khi
giết mổ l n. Maxime & cs. (2020) nghiên c u các h th ngăchĕnănuôiăl n thay
thế có liên quan t i phúc l iăđ ng v t, ATSH và ATTP thịt l n t i nhi u qu c gia
trên thế gi i. H th ngăchĕnănuôiăthayăthế nƠyăđ căđịnhănghĩaălƠăbất kỳ h th ng
chĕnănuôiănƠoăkhácăv i các h th ngăchĕnănuôiăhi năđ i, ví d nh ălƠăkhôngănuôiă
trong các khu chuồng khép kín hoặc trên sàn bê tông (có th bao gồm c chĕn th
t do). Nghiên c u này cho thấy các h th ngăchĕnănuôiănƠyăchoăphépăđ ng v t
đ c t doăh năsongăvi c qu n lý th căĕn,ăn c u ng, nhi tăđ và các lo iăđ ng
v t có th gây h i tr lênăkhóăkhĕnăh n.ăVi c áp d ng ATSH cũngăkhóăkhĕnăh nă
và vấnăđ ký sinh trùng - nhăh ng t i ATTP thịt l năcũngălƠătháchăth c.
Kozeraă (2017)ă nghiênă c uă v ă ană ninhă vƠă ană toƠnă thịtă l nă t iă Baă Lan,ă chúă
trọngăvƠoăkhơuăđ uătiênăc aăchuỗiăcungă ngă- đóălƠăkhuăv căs năxuất.ăNghiênăc uă
choă thấyă rằngă ană toƠnă thịtă l nă bịă nhă h ngă l nă b iă yếuă t ă sinhă học trong quá
trìnhăs năxuất. ăkhơuănƠy,ăcácănguyăc ălƠmămấtăATTP đ iăv iăthịtăl năbaoăgồmă
cácăr iăroăv ămặtăsinhăhọcă(ki mădịchăvƠăv ăsinhăđ ngăv t)ăliênăquanăt iăb năthơnă
đ ngă v t,ă th că ĕnă cũngă nh ă cácă r iă roă liênă quană t iăđi uă ki nă chuồngă tr iă chĕnă
nuôi.ăVi căs ăd ngăthu căvƠăcácălo iăkhoángăchấtăcũngăcóăth ălƠăm iănguyăgơy
mấtăATTP v iăthịtăl n, đặcăbi t là cácălo iăthu c,ăvitaminăkhôngărõănguồnăg c.
Peter & Andrewă(2011)ăs ăd ngătiếpăc nătiêuăchu năHACCPăchoăphépăphơnă
tíchăcácănguyăc ăvƠăxácăđịnhăcácăđi măki măsoátăchoăcấpăngƠnhăvƠăs ăd ngăxácă
địnhăcácăbi năphápăki măsoátăATTP t iătrangătr iăchĕnănuôiăl năt iăÚc.ăHồăs ăvƠă
cácăghiăchépăchiătiếtăv ăcácănguyăc ,ăđặcăđi măvƠăm căđ ăôănhi măviăsinhăv tăt iă
khơuăchĕnănuôiăvƠăs ăchếăđưăđ căs ăd ngănh ălƠăcácătiêuăchíăkỹăthu tăc ăb năchoă
xácăđịnhăHACCP.ăTheoănghiênăc uănƠy,ăcóăkháănhi uăbi năphápăth căhƠnhănôngă

7
nghi păt tă(GAP)ăđ ăphòngăhoặcăgi măcácăr iăroăvƠănh ngăbi năphápăki măsoátă
nƠyănênăđ căđ aăvƠoăbấtăkỳăch ngătrìnhăATTP nƠoăt iăcấpătrangătr i.ăNghiênă
c uănƠyăcũngăchoăthấyărằngăcácăch ngătrìnhăATTP cấpătrangătr iăcóăth ăkhôngă
đ măb oăđ cătiêuăchu năHACCPă ătừngăđ năvịăchĕnănuôi,ănếuănh ăGAPăch aă
đ căth căhi n.ăKếtăqu ănghiênăc uănƠyăđưăchoănh ngăng iăchĕnănuôiăvƠăngƠnhă
chĕnă nuôiă l nă c aă Úcă thấyă rõă h nă cácă thƠnhă t ă c aă h ă th ngă ATTP d aă trênă
HACCPăđ căxácăđịnhăm tăcáchăkhoaăhọc,ăd ăhi uăvƠăth cătếăđ d ăápăd ng.
Ammar & cs. (2020)ă th că hi nă nghiênă c uă tổngă quană v ă cácă phơnă tíchă ôă
nhi măviăsinhăv tă(QMRA)ătrênăthịtăl n,ăt pătrungăvƠoăkhơuăgiếtămổ,ătrênăc ăs ă
4.199ă bƠiă báoă cóă liênă quan.ă V iă tiếpă c nă chuỗi,ă nghiênă c uă nƠyă ch ă raă 4ă côngă
đo năchínhăbaoăgồm s năxuất,ăgiếtămổ,ăbánălẻ, tiêu dùng và ôănhi măviăsinhăv tă-
nhă h ngă t iă ATTP c aă thịtă l n - cóă th ă x yă raă ă tấtă c ă cácă côngă đo nă nƠy.ă
Riêngă ăkhơuăchĕnănuôi,ănghiênăc uănƠyăcũngăchoăthấyăth măchíăm căđ ăôănhi mă
viă sinhă v tă nh ă trongă khơuă chĕnă nuôiă thôiă cũngă cóă th ă gơyă raă mấtă ATTP v iă ôă
nhi mă chéoă trongă quáă trìnhă giếtă mổ,ă phaă lọcă thịt.ă Doă đó,ă vi că qu nă lỦă v ă sinhă
trongă chĕnă nuôiă nhằmă h nă chếă viă khu nă nh ă Salmonella spp.,ă baoă gồmă v ă sinhă
chuồngătr i,ăqu nălỦăth căĕnăvƠăn cău ngănhằmăgi măm căđ ăôănhi m n căth iă
lƠănh ngăho tăđ ngăcóăth ălƠmăđ ăgi măôănhi măviăsinhăv tăt iăkhơuăchĕnănuôi.
Van & cs. (2011) đưăch ra trong nuôi l n các trang tr i Hà Lan thì t n
suất s d ngăkhángăsinhătĕngătừ nĕmă2004ăđếnănĕmă2006,ăgi mătrongănĕmă2007,ă
mỗi trang tr i nuôi và hình th c nuôi l n thì vi c s d ng kháng sinh là khác
nhau. Vi c s d ngăkhángăsinhătrongăchĕnănuôiăl n Hà Lan trong nh ngănĕmă
qua chịu nhăh ng nhi u b i các yếu t v kỹ thu t nh ăh th ng trang tr i, s
l ng và m tăđ nuôi, các yếu t khác v kinh tế, xã h iăliênăquanăđến vi c s
d ngă khángă sinhă trongă chĕnă nuôiă l nă lƠă ch aă cóă đ cĕnă c đ kết lu n, do v y
nghiên c uăđưăch ra các nghiên c uă trongăt ngălai c n t pătrungă h năvƠoă các
nhân t v kinh tế xã h i có nhăh ngăđến vi c s d ngăkhángăsinhăđ có th
lƠmăcĕnăc cho vi c ho chăđịnh các chính sách v h n chế s d ng kháng sinh
trongă chĕnă nuôiă l n, đ vừa gi m dịch b nh và nâng cao an toàn v sinh th c
ph mă trongă chĕnă nuôiă l n. Alban & cs. (2008) đưă ch ra các s n ph m từ chĕnă
nuôi l n, thịt l n c aăĐanăM ch không gây r i ro choăconăng i và chấtăl ng
thịt l năđ c s n xuất ĐanăM chălƠăđ m b o chấtăl ng.
Hi n nay, h uă nh ă cácă nghiênă c u trên ch yếu t p trung vào các bi n
pháp kỹ thu tăđ nâng cao ATTP đ i v i s n ph m thịt l n t i các nông tr iănh ă

8
áp d ng các quy trìnhă chĕnă nuôiă đ m b oă ATTPă (GAP,ă chĕnă nuôiă h uă c ,ầ);ă
hoặc s d ng các bi năphápăđ gi m thi u dịch b nh, gi m thi u nhi m khu n,
gi m thi u tồnăd ăhóaăchấtătrongăchĕnănuôiăl n,ầăđ không gây r i ro cho con
ng iăvƠăđ m b o phúc l iăđ ng v t ch ch aănghiên c u v các khía c nh kinh
tế nh ăs chấp nh n c aăng i tiêu dùng, hi u qu chĕnănuôiăl n ATTP.
2.1.1.2. Nghiên cứu liên quan tới thị trừng và chất lượng, an toàn thực phẩm
đối với thịt lợn
Steve & Kellyă(2004)ănghiênăc uăv ătổăch căngƠnhăthịtăl năt iăHoaăKỳ,ăch ă
yếuălƠăcácăh păđồngăgi aănhƠăs năxuấtăvƠănhƠăđóngăgói,ăthôngăquaăđánhăgiáăth că
tr ngă cácă ch că nĕngă c aă họă trongă vi că gi iă quyếtă cácă vấnă đ ă liênă quană t iă chấtă
l ngăthịtăl nă- baoăgồmăc ăcác m iăquanătơmăt iăs căkh e,ăthịăhiếu và các quan
tơmă ngƠyă cƠngă giaă tĕngă đ iă v iă ATTP cũngă nh ă cácă ch ngă trìnhă qu nă lỦă c aă
chínhăph .ăNghiênăc uăs ăd ngăcácăs ăli uăth ăcấpăvƠăcácănghiênăc uătr căđ ă
đánhăgiáăv ăth cătr ngăvƠănh ngăthayăđổiătrongăho tăđ ngătổăch căthịătr ngăthịtă
l năc aăHoaăKỳ.ăNghiênăc uănƠyăchoăthấyăcácăthayăđổiăv ămặtătổăch căcóăth ăhỗă
tr ăvƠăgiúpăngƠnhăthịtăl năc aăHoaăKỳăgi iăquyếtăcácăvấnăđ ăv ăchấtăl ngăthịtă
l năthôngăquaăgi măchiăphíăđánhăgiá,ăki măsoátăcácătiêuăchíăv ăchấtăl ng,ăthayă
đổiăđ ăđápă ngăv iăcácătiêuăchu năs năph măvƠăgi măchiăphíăgiaoădịch.
Murungi & cs. (2020)ănghiênăc uăv ăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năt iăNairobiăvƠă nhă
h ngăc aănóăt iăATTP đ iăv iăthịtăl năvƠăqu nălỦăATTP. TƠiăli uăs ăcấpăđ că
thuăth păbằng th oălu nănhóm,ăph ngăvấnăsơuăđ ăthuăth păthôngătin,ăsauăđóăcácă
thôngătinăđ cătổngăh păvƠăx ălỦăbằngăExcel.ăCácăph ngăphápăphơnătíchăgồm
th ngăkêămôăt ,ăl păb năđồăchuỗiăgiáătrịăvƠătínhătoánăcácăh ăs ăbìnhăđẳngăth ngă
m iăgi aăcácătácănhơnătrongăchuỗi. Kếtăqu ănghiênăc uăchoăthấyăthịătr ngăthịtă
l nă t iă Nairobiă ph nă l nă ki mă soátă b iă côngă tyă l n,ă khépă kín.ă Cácă côngă tyă nƠyă
cungă ngăkho ngătrênă83%ătổngăcungătrênăthịătr ng.ăCácăc ăs ăgiếtămổănh ,ăđ că
l păđịaăph ngăcungă ngăkho ngă17%ăs năl ngăthịtăl năvƠăch ăyếuăđ căcungă
cấpăb iăcácăh ăchĕnănuôiănh ălẻ.ăNghiênăc uăchoăthấyăvấnăđ ăATTP thịtăl năliênă
quanăchặtăchẽăt iătrangăthiếtăbịăgiếtămổ,ăthiếuăkiếnăth căqu nălỦădịchăb nh,ăthiếuă
t pă huấnă kiếnă th că v ă sinhă trongă giếtă mổ.ă Nghiênă c uă nƠyă cũngă đưă ch ă raă rằngă
th căhƠnhăchĕnănuôiăc aănôngădơnăch aăt t,ăbaoăgồmăvi căth ărôngăl năvƠăchuồngă
tr iăb n, bánăl năb nhăchoăth ngălái,ăkhôngăđ th iăgianăchoăvi căđƠoăth iăthu că
trịăb nhăsauăkhiăs ăd ngăkhángăsinh.ăNh ngăth căhƠnhănƠyăti mă năm iănguyăc ă
choămấtăATTP đ iăv iăthịtăl năt iăthịătr ngănƠy.

9
 Grace (2015) d aătrênăcácătƠiăli uăsẵnăcóăv ăb nh doăth căph mă ăcácăn că
cóăthuănh păthấpăvƠătrungăbình,ătiếnăhƠnh ph ngăvấnăsơuăcácăchuyênăgiaăv ăATTPă
t iă m tă s ă qu că gia, kếtă qu ă choă thấy khiă n nă kinhă tếă ngƠyă cƠngă phátă tri nă thìă
ng iătiêuădùngăsẽăquanătơmănhi uăh năđếnăcácăvấnăđ ăATTP,ăđặcăbi tălƠăđ iăv iă
cácălo iăth căph măthiếtăyếuănh ălƠăthịtăl nă ăcácăn căChơuăỄ.ăTrongăđóătácăgi ă
đưăch ăraăgi iăphápăđ ănơngăcaoăvấnăđ ăATTP vƠăki măsoátădịchăb nhătrongăs nă
xuấtă nôngă nghi pă nóiă chungă vƠă chĕnă nuôiă l nă nóiă riêngă lƠă ph iă tĕngă c ngă m ă
r ngăs năxuấtăvƠ tiêuăth ătheoăchuỗiăgiáătrịăvƠăki măsoátădịchăb nh,ăcùngăv iăđóălƠă
đƠoăt oăchoăng iănôngădơnăđ ăs ăd ngăđ uăvƠoăhi uăqu ăvƠăth căhƠnhăs năxuấtă
nôngănghi păt t.ăHorchner & Pointon (2011) cũngăchoărằng, c năcóăcácăgi iăphápă
đ ăng iăchĕnănuôiăápăd ngăcác th căhƠnhănôngănghi păt tăđ ăvừaăgi măthi uăr iă
roătrongăchĕnănuôiăvƠăkiếmăsoátăt tăvấnăđ ăATTP.
Ngapo & cs. (2004) s ăd ngăcácăph ngăphápăkh oăsátăng iătiêuădùngăv iă
cácă hìnhă nhă chĕnă nuôiă l năkhôngă đ mă b oă v ă sinhă ATTPă đ ă đánhă giá hành vi
muaăhƠngăc aăng iătiêuădùng.ăV iăph ngăphápănƠyătácăgi ăđưăch ăraărằngăvi că
truyăxuấtănguồnăg căthịtăl năđangătr ăthƠnhăm tăvấnăđ ăđ căng iătiêuădùngă ă
Pháp,ăAnh,ăTh yăĐi n, ĐanăM chăquanătơmăvƠăyêuăc uăc aăng iătiêuădùngălƠă
ph iăxơyăd ngăđ căthƠnhăchuỗiăcungă ng,ăchuỗiăgiáătrịăđ ăcóăth ătruyănguồnăg că
xuấtăx ăc aăs năph m.ăCicia & cs. (2016) thôngăquaăvi căđi uătraă479ăng iătiêuă
dùngăvƠăs ăd ngăhƠmăLogităđ ăđánhăgiáăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăhƠnhăviăng iă
tiêuădùngăđ iăv iăthịtăl năATTP.ăNhómătácăgi ăcũngăch ăraăs ăthíchăvƠăm iăquană
tơmăhƠngăđ uăc aăng iătiêuădùngăthƠnhăthịă ăTrungăQu căđ iăv iăv iăthịtăl nălƠă
vấnăđ ăATTP;ăĐồngăquan đi măđó,ăBarcellos & cs. (2013) v iăvi căđi uătraă472ă
ng iătiêuădùngăvƠăs ăd ngăcácăph ngăphápăth ngăkêămôăt ,ăphơnătổăth ngăkêă
cũngă ch ă raă ng iă tiêuă dùngă ă Trungă Qu că cũngă quană tơmă nhi uă đếnă vấnă đ ă
ATTP c aăcácătrangătr iăchĕnănuôiăl năbằngăph ngăth căcôngănghi păvƠăthịtăl nă
nuôiăraăph iăđ măb oăđ cătỷăl ăn cănhấtăđịnh,ătừăđóăđặt raănh ngătháchăth căchoă
ng iăchĕnănuôiăl nă ăTrungăQu călƠăvừaăph iăđ măb oăđ căchấtăl ngăthịt,ătỷă
l ăn cătrongăthịt,ăcácăbi năphápă đ măb oă ATTP vƠănh ngătháchăth căv ăb oăv ă
môiătr ngătrongăchĕnănuôiăl n.ăCùngăv iăđóălƠănhi uănhƠănghiênăc uăkhácătrên
thếăgi iăcũngănêuălênănh ngăvấnăđ ămƠăng iătiêuădùngăquanătơmăhi nănayălƠăană
toƠnă v ă sinhă th că ph mă trongă chĕnă nuôiă l n,ă truyă xuấtă nguồnă g că xuấtă x ă s nă
ph m,ătiếnăt iăxơyăd ngăh ăth ngăcungăcấpăthịtăl nătheoăchuỗiăđ ăcóăth ătruyăxuấtă
nguồnăg căxuấtăx ,ăđ măb oăATTP choăng iătiêuădùngă(Grunert & cs., 2018).

10
2.1.1.3. Nghiên cứu về kiến thức của ngừi chăn nuôi đối với vấn đề an toàn
thực phẩm thịt lợn ṭi trang tṛi
Peter & cs. (2001)ăkh oăsátăng iăchĕnănuôiăt iăbangăIllinoisăc aăHoaăKỳăv ă
kiếnăth c,ăth căhƠnhăc aăhọăđ iăv iăATTP thịtăl năt iăcấpăđ ănôngătr i và dùng
cácăph ngăphápăth ngăkêămôăt ,ăh chătoánăkinhătế,ăs ăd ngăthangăđoăLikertăđ ă
đánhăgiáănh năth căvƠăhi uăbiếtăc aăng iăchĕnănuôiăv ăATTPăthịtăl n. Kếtăqu ă
kh oă sátă ng iăchĕnă nuôiă l nă v ă s ă hi uă biết đ iă v iă m mă b nhă truy nă từă th că
ph mă sang ng i khôngă rõă rƠngă gi a các m mă b nh. Cácă nhƠă s nă xuấtă nhấtă tríă
caoărằngăATTP lƠătráchănhi măchungă ămọiăcấpăc aăchuỗiăth căph m,ăk ăc ăcấpă
trangătr i,ăv iăđi mătrungăbìnhăchoătấtăc ăcácăb cătrongăchuỗiăthịtăl nălƠă4,5ătrênă
thangăđi mătừă1ă(khôngăquanătrọng) đếnă5ă(rấtăquanătrọng).ăNghiênăc uăchoăthấy
cóă m iă liênă h ă gi aă cácă nhómă nhơnă kh uă họcă v iă kiếnă th că vƠă tháiă đ ă đ iă v iă
ATTP thịtăl năv iăquyămôăđƠn,ătỷăl ăđóngăgópăthuănh pătừăchĕnănuôiăl n.ăNhi uă
ng iă(53,4%)ăsẵnăsƠngăápăd ngăth căhƠnhăATTP đ căđ ăxuất,ăngayăc ăkhiăth că
hƠnhăkhôngăcóăl iănhu năròng.ăKếtăqu ăchoăthấyărằngăcácănhƠăs năxuấtăthịtăl nă ă
Illinoisăchấpănh năm tăvaiătròăquanătrọngătrongă ATTP thịtăl năvƠăbƠyăt ăs ăsẵnă
sƠngăthamăgiaănh ngăc năcóăt păhuấnăv ăkiếnăth căchoăhọ.
Monika & cs. (2020)ăkh oăsátănh năth căc aăng iăs năxuấtăv ănôngănghi pă
b năv ngăt iăBaăLan,ăbaoăgồmăc ăcácătrangătr iăchĕnănuôiăl n.ăTácăgi ăđưăs ăd ngă
thangăđoăLikertăđ ăđánhăgiáăkiếnăth c,ănh năth căvƠăth căhƠnhăc aă300ăng iăs nă
xuấtăvƠăcácăph ngăphápăth ngăkêămôăt ,ăki măđịnhăphiăthamăs ăvƠăh ăs ăt ngă
quanăth ăh ngăđ ăphơnătích.ăTheoăcácăch ătrangătr iănƠy,ăthìăs năxuấtăb năv ngă
baoăgồmăc ăvấnăđ ăphúcăl iăđ ngăv tăvƠăho tăđ ngăc aătrangătr iăcóăth ăđ căn iă
tiếpăb iăcácăthếăh ăsau.ăCũngătheoăcácăch ătrangătr i,ăm tătrongănh ngăl iăíchătừă
th căhi năcácăquyătắcăc aăphátătri năb năv ng,ăđóălƠăATTP.ăKếtăqu ănghiênăc uă
nƠyăcũngăchoăthấyărằngănh năth căv ăs năxuấtăb năv ngăcaoănhấtă ănhómăcácănhƠă
chĕnănuôiăl n,ăsauăđóălƠăbòăs aăvƠătrồngătrọt.
AnătoƠnăsinhăhọcălƠăđi uăki năvôăcùngăquanătrọngănhằmăb oăv ăs căkh eăv tă
nuôiăcũngănh ăgópăph n đ măb oăATTP.ăDoăđó,ăkiếnăth căc aăng iăchĕnănuôiă
v ăvấnăđ ănƠyărấtăquanătrọng.ăTheoănghiênăc uăc aăMichelă & cs. (2020), đưăs ă
d ngăcácăph ngăphápănh ăh ăs ăt ngăquanăn iăb ăđ ătínhătoánăc ăm uăđi uătra,ă
s ăd ngăcácăph ngăphápăđi uătraăbanăđ uăvƠăđi u traăsauăkhiătácăđ ngăcácăbi nă
phápă kỹă thu tă h ngă d nă ng iă chĕnă nuôiă theoă h ngă ATSH,ă ngoƠiă raă cònă s ă
d ngăcácăph ngăphápăth oălu nănhóm.ăNghiênăc uăs ăd ngăthangăđoăLikertăv iă

11
5ăm căđ ăđ ăthuăth păcácăthôngătinăv ăkiếnăth c,ătháiăđ ăvƠăth căhƠnhăc aăng iă
chĕnă nuôiă v ă chĕnă nuôiă ATSH,ă sauă đóă s ă d ngă cácă môă hìnhă kinhă tếă l ngă đ ă
đánhă giáă cácă yếuă t ă nhă h ngă vƠă tácă đ ngă đếnă vi că ápă d ngă cácă th că hƠnhă
ATSH trongăchĕnănuôi.ăKếtăqu ăchoăthấy vi căthiếuăkiếnăth căv ăth căhƠnhăt t,
nhấtălà ATSH lƠăm tătháchăth căl năđ iăv iăng iăchĕnănuôiătrongăvi căki măsoátă
DTLCP vƠăcácăb nhăl năkhácă ăUganda.ăDoăđó,ăhọăkhuyếnănghịăcácăhƠnhăđ ngă
nh ăđƠoăt oănôngădơnăvƠăhọcăh iăkinhănghi mănh ăm tăph ngăti năđ ăgi măthi uă
kho ngă cáchă kiếnă th c.ă Vi că ápă d ngă cácă bi nă phápă ATSH đòiă h iă ng iă chĕnă
nuôiăph iăcóăkiếnăth căv ănhi uălo iăb nhătruy nănhi măvƠăcóănĕngăl căápăd ngă
các quy trình ATSH đ ă họă cóă th ă d ă dƠngă ápă d ngă khiă c nă thiết.ă Kiếnă th că v ă
ATSH lƠă đ ngă l că chínhă trongă vi că nhă h ngă đếnă hƠnhă viă (Cuiă &ă Liu,ă 2016;ă
Young & cs., 2015).
Nghiênăc uăc aăNuangmek & cs. (2018) đưăs ăd ngăcácăph ngăphápăth ngă
kêămôăt đ ăxácăđịnhăkiếnăth c,ătháiăđ ăvƠăth căhƠnhă(KAP)ăhi năt iăc aăng iă
chĕnănuôiăl năt iăChiangMai,ăTháiăLan,ăđ iăv iăvi căs ăd ngăkhángăsinhăvƠăh uă
qu ăc aănó. H n m tăn aă(51,0%)ăs ăng iăđ căh iătinăt ngăkhôngăchínhăxácă
rằngăkhôngăth ăgi măhi uăqu ăc aăthu căch ngăviăkhu năbằngăcáchăs ăd ngăli uă
l ngă d iă khuyếnă cáo,ă 61,2%ă cóă quană ni mă saiă l mă v ă vi că s ă d ngă thu că
khángăsinhăkhôngăđi uătrịăvƠă66,9%ăc măthấyăkhôngăchínhăxácărằngăthu căkhángă
sinhăcũngăcóăhi uăqu ăđ iăv iăviărútăvƠănấm.ăH năm tăn aă(50,6-55,2%) không
thấyă c nă thiếtă ph iă lƠmă theoă h ngă d nă hoặcă l iă khuyênă c aă bácă sĩă thúă y.ă H nă
n a,ă ch ă cóă 10,4%ă th ngăxuyênă d aă vƠoă cácă ph nă ngă v iăcácă xétă nghi mă đ ă
nh yă c aă thu că khiă đánhă giáă hi uă qu ă c aă thu că khángă sinh.ă Nhìnă chung,ă ph nă
l nănh ngăng iăđ căh iăcóăm căđ ăhi uăbiếtăthấpăv ăthu căkhángăsinh,ăápăd ngă
cácăth căhƠnhăkémătrongăvi căs ăd ngăthu căkhángăsinh.ă
Oliver & cs. (2018) đưăđi uătraă271ăng iăchĕnănuôiăvƠăs ăd ngăch ăyếuălƠă
ph ngăphápăth ngăkêămôăt ăđ ămôăt ăkiếnăth c,ătháiăđ ăvƠăth căhƠnhăc aăng iă
chĕnă nuôiă l nă th ă v nă t iă t nhă S nă Đông,ă Trungă Qu că liênă quană đếnă vi că s ă
d ngăvƠăkhángăkhángăsinh,ăđồngăth iăquanăsátăvi căl uătr ăkhángăsinhăc aăh ăgiaă
đìnhăđ ăs ăd ngăchoăl n.ăKếtăqu ăchoăthấyăkho ngă18%ăs ăh ăchoăbiếtăluônăhoặcă
th ngăxuyênăbổăsungăkhángăsinhăvƠoăth căĕnăđ ăgi ăchoăl năkh eăm nhăvƠăngĕnă
ngừaăb nhăt t,ă1/3ăs ănôngădơnăchoărằngănênăchoăl nău ngăkhángăsinhăkhiăchúngă
b ăĕn.ăThu căkhángăsinhăchiếmăh năm tăn aătổngăs ăthu căd ătr ăvƠăđ căquană
sátăthấyă ă31%ătổngăs ăh ăgiaăđình.ăệtăh năm tăn aăs ăng iăthamăgiaă(45%)ătừă

12
cácăh ăgiaăđìnhăcóăs ă d ngăkhángăsinhăchoăl năbiếtărằngăhọăđangă d ătr ăkhángă
sinh.ăKếtăqu ănƠyăcungăcấpănh ngăhi uăbiếtăquanătrọngăv ăcáchăng iăchĕnănuôiă
l năth ăv năđangăs ăd ngăkhángăsinhă ănôngăthônăTrungăQu căvƠăđ ăxuấtăcácă
m cătiêuăti mănĕngăchoăcácăbi năphápăcanăthi pănhằmăgi măvi căs ăd ngăkhôngă
c năthiếtăvƠăkhôngăphùăh p.
2.1.2.ăCácăcôngătrìnhănghiênăc uătrongăn c
2.1.2.1. Các nghiên cứu về phát triển chăn nuôi lợn và tiêu thụ thịt lợn, hiệu
quả kinh tế trong chăn nuôi lợn
Các nghiên c u v ngành hàng l n thịt, chuỗi giá trị thịt l n nhằm thúcăđ y
tiêu th l n thịt qua các kênh hàng, chuỗi giá trị đ nâng cao hi u qu kinh tế cho
các tác nhân trong các kênh hàng, ngành hàng, chuỗi giá trị, từ đóăgópăph n phát
tri nă ngƠnhă chĕnă nuôiă l nă nh ă nghiên c u c a Maiă Vĕnă Namă (2004),ă Bùiă Vĕnă
Trịnh (2007), Nguy n Thị Minh Hòa (2010), Lê Ngọcă H ng (2012) và Ph m
Thị Tân (2015). Các nghiên c u này ch yếu s d ngăcácăph ngăphápăth ng kê
mô t , so sánh, h ch toán kinh tế, v b năđồ chuỗi giá trị,ầăđ phân tích.
Lapar & cs. (2012) đưăs d ng s li uăđi u tra 1.051 h chĕnănuôiăl n
Vi tăNamăvƠă600ăng i tiêu dùng v iăcácăph ngăphápănh ăth ng kê mô t , so
sánh, h ch toán chi phí s n xuất, s d ng h s chuy nă đổi th că ĕn,ă đánhă giáă
hi u qu kinh tế và s d ng các mô hình kinh tế l ngăđ phân tích. Nghiên c u
cho rằng, Vi tă Namă ng i tiêu dùng v n có nhu c u rất l nă đ i v i thịt l n
t i,ănóăt oăraăc ăh i phát tri n b n v ng cho các h chĕnănuôiăl n có quy mô
s n xuất nh và có tri n vọng phát tri năđ i v i nhóm h này là rất l n. Cùng
v iă đóă nh ng chính sách phát tri n kinh tế h , chính sách v khoa học công
ngh vƠăTĔCNăđóngăgópărất l n vào s phát tri n c aăngƠnhăchĕnănuôiăl n, tuy
nhiên nh ng h n chế v đấtăđai,ălaoăđ ng trong các h chĕnănuôiănh có th gây
c n tr trong vi c phát tri nă chĕnă nuôiă l n và gi m s c nh tranh c a các h
chĕnănuôiănày.
Nguy năNgọcăXuơnă(2015)ăđưăh ăth ngăhóaăvƠăgópăph năhoƠnăthi năc ăs ălỦă
lu năv ăth căhƠnhăchĕnănuôiăt tătrongăchĕnănuôiăl năanătoƠnă(VietGAHP).ăNghiênă
c uă s ă d ngă cácă ph ngă phápă nh ă th ngă kêă môă t ,ă soă sánh,ă môă hìnhă hồiă quyă
(logit)ăđ ăđánhăgiáăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăquyếtăđịnhăc aăng iăchĕnănuôiăcóă
theoăquyătrìnhăVietGAHPăhayăkhông;ăph ngăphápăphơnătíchănhơnăt ăkhámăpháă
đ ăch ăraănh ngă n iădungăc aăquyă trìnhăVietGAHPăth căs ă nhăh ngăđếnăkh ă

13
nĕngă ápă d ngă tiêuă chu nă VietGAHPă vƠoă chĕnă nuôiă l n.ă Tácă gi ă đưă phân tích,
đánhăgiáăđ căth cătr ngătìnhăhìnhăchĕnănuôiăl nătheoăquyătrìnhăVietGAHPătrênă
địaă bƠnă thƠnhă ph ă HƠă N i.ă Xácă địnhă rõă nh ngă thu nă l i,ă khóă khĕn,ă c ă h iă vƠă
tháchă th că nhă h ngă đếnă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă quyă trìnhă VietGAHP;ă
đánhăgiáăđ căkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăkinhătếătrongăchĕnănuôiăl năđồngăth iăđ ăxuấtă
đ căcácăgi iăphápăh uăhi uănhằmăđ yăm nhăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăquyă
trìnhă VietGAHPă m tă cáchă hi uă qu ,ă b nă v ng t iă thƠnhă ph ă HƠă N iă trongă th iă
gianăt i.
V phát tri nă chĕnă nuôiă l n, nhi u nghiên c u nhấn m nh phát tri nă chĕnă
nuôi l n có vai trò to l n trong vi c phát tri n kinh tế h nông dân vùng nông
thôn,ăđặc bi tălƠăchĕnănuôiănôngăh . Nguy n Thanh Hùng (2017) và Ph măXuơnă
Thanh (2015) đ uăch ăraăvaiătròăc aăchĕnănuôiăl nătrongănôngănghi pănóiăchungă
vƠăngƠnhăchĕnănuôiănóiăriêngă ăcácăđịaăbƠnănghiênăc u.ăCácătácăgi ăch ăyếuăs ă
d ngăcácăph ngăphápăth ngăkêămôăt ,ăsoăsánh,ăh chătoánăkinhătếăđ ătínhătoánăchiă
phíăvƠăhi uăqu ăkinhătếătrongăchĕnănuôiăl n;ăngoƠiăraăPh măXuân Thanh (2015)
cóăs ăd ngăhƠmălogităđ ăđánhăgiáăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăvi căthamăgiaăliênăkếtă
c aă cácă h ă chĕnă nuôiă l n;ă hoặcă nh ă tácă gi ă Nguy nă Thanhă Hùngă (2017)ă cóă s ă
d ngă ph ngă pháp hƠmă s nă xuấtă c că biênă ng uă nhiênă v iă d ngă hƠmă đoă đ ă coă
giãn (Cobb - Douglas)ă đ ă phơnă tíchă hi uă qu ă kỹă thu tă trongă chĕnă nuôiă l năthịt.ă
Cùngăv iăđóăcácătácăgi ăcũngăđưăđánhăgiáăđ căth cătr ngăphátătri năchĕnănuôiă
l nă ăcácăđịaăbƠnăcũngănh ăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl n;
đánhăgiáăhi uăqu ăkinhătếătrongăchĕnănuôiăl năvƠăđ aăraăđ căcácăgi iăphápăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătrongăt ngălai.ăTuyănhiên,ăcácănghiênăc uănƠyăch aăt pătrungă
đ aăraăđ căcácăgi iăphápăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăvƠăđ mă
b oăATTP.
Cùng v iăđóălƠăcácănghiênăc u c a nhi u tác gi khác có đánhăgiáăv hi u
qu kinh tế trongăchĕnănuôiăl n và đ xuất các gi iăphápăđ nâng cao hi u qu
kinh tế trongăchĕnănuôiăl n cho các h chĕnănuôiănh ăPh măVĕnăKhiênă(2003),ă
Võ TrọngăThƠnhă&ăVũăĐìnhăTônă(2006),ăĐinhăXuơnăTùngă&ăcs.ă(2009),ăNguy n
Ngọc Xuân & Nguy n H u Ngoan (2014) và Lê Thị Maiă H ngă(2015). Hoặc
các nghiên c u v các yếu t nhăh ngăđến quyết định l a chọn mô hình trong
chĕnă nuôiă l n c a các h nông dân c a Lê Ngọcă H ng (2007), Ph m Xuân
Thanh & Mai Thanh Cúc (2014).

14
2.1.2.2. Các nghiên cứu về an toàn thực phẩm trong chăn nuôi lợn và tiêu
dùng thịt lợn an toàn
Vấnăđ ăATTP đ iăv iăthịtăl năvƠăchĕnănuôiăl năATTP cũngăđ cănhi uănhƠă
khoaăhọcăđ ăc păđếnănh ăDang Xuan Sinh & cs. (2017) đưălấyă302ăm uăthịtăl nă ă
tấtăc ăcácătácănhơnătrongăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năvƠăs ăd ngămôăhìnhăyăhọcăv ăđánhă
giáă r iă roă đ ă phơnă tích. Nghiênă c uă đưă đánhă giáă r iă roă vƠă nguyă c ă nhi mă khu nă
salmonellaă ă ng iă trongă chuỗiă giáă trịă l nă nh ă ă thƠnhă thịă Vi tă Nam.ă Nguyă c ă
nhi măkhu năsalmonellaă ăng iădoătiêuăth ăthịtăl nălu călà khá cao.ăCácăbi năphápă
ki măsoátăcóăth ăbaoăgồmăc iăthi năATTP c aăthịtăl năbánălẻăvƠăc iăthi năv ăsinhă
trongăchĕnănuôi.ăNghiênăc uăc aăTran Thi Tuyet Hanh & cs. (2017) v iăvi căphơnă
tíchăcácăm uăth căĕnăchoăl n,ălấyăm uătừăn iăt ngăvƠăthịtăl năđ ăphơnătíchăvƠăd ă
l ngăhóaăchấtătồnăd cũngănêuăraăcácăvấnăđ ăv ănguyăc ăgơyămấtăv ăsinhăATTP.
Trongănghiênăc uăc aăKarl & cs. (2018) cũngăđưăđánhăgiáătácăđ ngăkinhătếăngƠyă
cƠngăquanătrọngătrongăb iăc nhăs căkh eăđ ngăv tăvƠăATTP.ăNghiênăc uănƠyăs ă
d ngă môă hìnhă kinhă tếă đ ngă (Systemă Dynamics)ă đ ă th oă lu nă v ă vaiă tròă c aă môă
hìnhăphơnătíchăh ăth ngătrongăvi căgi iăquyếtăcácătácăđ ngăchuỗiăgiáătrịăliênăquană
đếnăcácăvấnăđ ăATTP vƠăs căkh eăđ ngăv t.ăCácăph ngăphápăphơnătíchăh ăth ngă
h aăhẹnălƠăm tăph ngăti năđ ănắmăbắtăcácăph năhồiăph căt pătồnăt iăgi aăsinhăhọc,ă
kinhătếăvƠăcácăkhíaăc nhăhƠnhăviăc aăh ăth ngăATTP vƠăs căkh eăđ ngăv t.ăNghiênă
c uăcungăcấpăm tăbằngăch ngăv ăkhái ni măc aăph ngăphápănƠyătrongăb iăc nhă
ATTP vƠăs căkh eăđ ngăv tătrongăngƠnhăchĕnănuôiăl năquyămôănôngăh ăc aăVi tă
Namă vƠăch ăraăđ căs ăđánhăđổiăgi aă cácă m cătiêuăv ă ATTP vƠăcácăchiăphíăc nă
thiếtăđ ăđ tăđ căATTP trongăchuỗiăgiáătrịăthịtăl nă ăcácăh ăchĕnănuôiănh .
Ph măThị ThanhăTh oă(2019) đưăđi uătraăcácăh ăchĕnănuôi l n, cácăc ăs ă
cungăcấpăđ uăvƠoă(gi ng,ăth căĕn,ăthu căthúăy),ăcácăc ăs ăgiếtămổăthịtăl n;ăcùngă
v iăđóătácăgi ăđưătiếnăhƠnhălấyăcácăm uă(n cădùngăchoăchĕnănuôiăl n,ăm uăthịtă
l n,ăm uăth căĕnăchĕnănuôi)ăđ ăphơnătíchăvƠăđánhăgiáăm căđ ăanătoƠnăđ iăv iăthịtă
l n;ăcùngăv iătácăđóătácăgi ăs ăd ngăcácăki măđịnhăChiăSquareăvƠăFisherăexactăđ ă
soă sánhă s ă khácă nhauă v ă vi că s ă d ngă cácă yếuă t ă đ uă vƠo,ă s ă d ngă khángă sinhă
trongăchĕnănuôiăl năgi aăcácănhómăh ăkhácănhau.ăNghiênăc uăđư cungăcấpăthôngă
tinăm iăv ăth cătr ngăchĕnănuôiăl năvƠăVSATTPăthịtăl năt iăt nhăLơmăĐồngăvƠă
cácă yếuă t ă nhă h ngă tiêuă c că đếnă s ă phátă tri nă b nă v ngă c aă chĕnă nuôiă l n,ă
trongăđóăcóănh năth căvƠăth căhƠnhăđ iăv iăVSATTPăc aăng iăchĕnănuôi,ăng iă
giếtămổăl n,ăng iăphơnăph iăthịtăl năvƠăng iătiêuădùngăcònăthấp. Trongăđóătácă

15
gi choăthấyăđ cătácăđ ngătíchăc căc aăvi căápăd ngăVietGAHPătrongăchĕnănuôiă
l nă đếnă nĕngă suấtă chĕnă nuôiă vƠă VSATTP,ă GAHPă trongă giếtă mổă vƠă phơnă ph iă
thịt l nă đếnă VSATTPă thịtă l nă thôngă quaă nơngă caoă nh nă th că vƠă th că hƠnhă c aă
ng iăchĕnănuôi,ăng iăgiếtămổăl năvƠăng iăphơnăph iăthịtăl n. Đồngăth iăthấyă
đ c tácăđ ngătíchăc căc aăvi căliênăkếtăchuỗiăngƠnhăhƠngăthịtăl nătheoăchi uădọcă
vƠăchi uăngangătrongăvi căqu nălỦăvƠăđ măb oăVSATTPăthịtăl năb năv ng.
ĐỗăThịăMinhăNhơmă(2019) v iăcácăph ngăphápăch ăyếuănh ăth ngăkêămôă
t ,ă soă sánh,ă chuyênă gia,ă chuyênă kh oă vƠă phơnă tíchă chínhă sáchă đ ă ch ă raă ngƠnhă
chĕnănuôiăl nătrênăđịaăbƠnăt nhăH ngăYênăcóăquyămôăchĕnănuôi,ăgiếtămổ,ăchếăbiếnă
ch ăyếuălƠănh ălẻ,ăphơnătánăxenăkẹtătrong khuădơnăc ,ăhi uăqu ăkinhătếăkhôngăcao,ă
ôănhi mămôiătr ngănghiêmătrọng,ădịchăb nhăkhóăki măsoátăvƠăki măsoátăATTP
ch aăt t.ăNghiênăc uăcũngăch ăraăvi căth căhi năquyăho chăchĕnănuôiăl nătrênăđịaă
bƠnăt nhăH ngăYênăcònănhi uăh năchế;ăcácăho tăđ ngăhỗătr ăphátătri năchĕnănuôiă
l năch aăđ tăđ căm cătiêuăđ ăraăchoănguồnăkinhăphíăcònăít;ăm tăs ăchínhăsáchă
khácătri năkhaiăcònăchồngăchéo,ăl ngălẻo.ăTrênăc ăs ăđó,ătácăgi ăđưăđ ăxuấtăcácă
gi iăphápăđ ăphátătri năb năv ngăchĕnănuôiăl năc aăt nhăH ngăYênănh ătáiăc ăcấu
l iăđƠnăl năđ ăphùăh păv iănhuăc uătiêuădùngăt iăđịaăph ngăvƠăquỹăđấtăchĕnănuôiă
c aăt nh;ăch ănênăt pătrungăphátătri năchĕnănuôiă ăcácăhuy nănh ăTiênăL ,ăKimă
Đ ng,ăỂnăThi,ăPhùăCừ;ălồngăghépăquyăho chăcácăkhuăchĕnănuôiăv iăgiếtămổ,ăchếă
biếnăđ ăthu năl iăchoăvi cătiêuăth ,ăki măsoátădịchăb nh,ăb oăv ămôiătr ng,ăt oă
raăcácăs năph măthịtăl năđ măb oăATTP;ăt pătrungăhỗătr ăv ăconăgi ng,ăt păhuấnă
nơngăcaoănh năth căv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăhƠngăhóa,ăt pătrung,ăđ măb oă
ATTPăchoăng iăchĕnănuôi;ăth căhi năt tăcácăchínhăsáchăhỗătr ăphátătri năchĕnă
nuôiă nh ă chínhă sáchă đấtă đai,ă chínhă sáchă tínă d ng,ầă vƠă c nă xácă địnhă rõă nguồnă
kinhăphíăho tăđ ngăchoătừngăchínhăsách,ăho tăđ ngăđóăđ ăxơyăd ngăcácăho tăđ ngă
choăđúngăđ iăt ng,ăđ măb oăth căhi năt pătrung,ăhi uăqu ănhấtăcóăth ,ătránhăth că
hi nă dƠnă tr i,ă khôngă t pă trung,ă hi uă qu ă kém.ă Trongă quáă trìnhă tri nă khaiă chínhă
sáchăc năph iăh păgi aăcácăS ,ăbanăngƠnhăth căhi n,ăx ălỦănghiêmăvƠăminhăb chă
nh ngătr ngăh păviăph măquyăđịnh.
Ngoài ra, cònăm tăs ătácăgi ăkhácăcũngăđ ăc păđếnăvấnăđ ăATTP trongăchĕnă
nuôiă l nă nh ă Lưă Vĕnă Kínhă &ă cs.ă (2007),ă Nguy nă Thịă Minhă Hòaă (2010,ă 2014),ă
Nguy năNgọcăXuơnă(2015),ăPh măThịăTơnă(2015),ăNguyenăThiăThuăHuyen & cs.
(2016),ăNguy năThịăD ngăNgaă(2017),ăWorlbankă(2017),...ănh ăv yăcóăth ănh nă
thấyăvấnăđ ăATTP đ iăv iăthịtăl nărấtăđ căquanătơmăd iăcácăgócăđ ănghiênăc uă
khác nhau.

16
2.1.2.3. Nghiên cứu về rủi ro trong chăn nuôi lợn
Kim & cs. (2013) v iă đi uătraăcácă h ăchĕnănuôiăl năv iăcácăquyămôăchĕnă
nuôiă khácă nhauă vƠă s ă d ngă cácă ph ngă phápă nh ă th ngă kêă môă t ,ă soă sánhă vƠă
ki măđịnhăChi-Square, FisherăExcatăđ ăsoăsánhăvi căs ăd ngăkhángăsinhăgi aăcácă
nhómăh ăchĕnănuôiăv iănhau.ăNghiênăc uăđưăch ăraătrongăchĕnănuôiăl nă ăvùngă
đồngăbằngăsôngăHồngăthìădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl năth ngăxuyênăx yăraăvƠă
vi că s ă d ngă khángă sinhă đ că cácă h ă nôngă dơnă s ă d ngă th ngă xuyên,ă doă đóă
nguyă c ăl mă d ng,ă th mă chíă s ă d ngă khángă sinhă bấtă h pă phápă trongă chĕnă nuôiă
l nălƠărấtăcao,ănhi uăh ănôngădơnăv năs ăd ngătùyăỦ.ăCóăítănhấtă45ălo iăkhángăsinhă
c aăh nă10ăl păđ căs ăd ngătrongăchĕnănuôiăl n.ăDoăv y,ăc năcóăcácăgi iăpháp
v ăm ngăl iăthúăy;ăh ngăd năs ăd ngăkhángăsinh,ăh ăth ngăgiámăsátăd ăl ngă
và ATTP,ănh ngăcũngăđ ănơngăcaoănh năth căvƠăđ oăđ căc aăng iăs năxuấtăvƠă
ng iăbánăthu căthúăy.
Nguy n Thị Thu Huy n & cs. (2017) đưăch ra rằng, chĕnănuôiăl n Vi t
Nam ch yếuă lƠă chĕnă nuôiă nôngă h (kho ng 4 tri u h ) và kho ng 50% s h
chĕnănuôiăquyămôănh ,ăđơyălƠăm t h n chế trong vi c phát tri năchĕnănuôiăl n
Vi t Namă chínhă lƠă chĕnă nuôiă quyă môă nh và dịch b nhă trongă chĕnă nuôiă (viêmă
phổi, s t,ătaiăxanh,ăphùăđ u,...),ătrongăđóăl n con bị mắc b nh nhi u nhất (kho ng
27% tổngăđƠn)ăvƠăgơyăthi t h i v kinh tế cho các h chĕnănuôiăđến kho ng 3,3
tri uă đồng/h (kho ng 13,6% tổng thu nh p từ chĕnă nuôiă l n). Kết qu c a
nghiên c uă cũngă đưă nêuă raă cácă bi nă phápă đ gi m thi u r i ro dịch b nh trong
chĕnănuôiăl năđóălƠăcáchălyăcácăl a l n khác nhau, v sinh s ch sẽ chuồng tr i,...
Nguy năThịăThuăHuy nă(2017) đưăs ăd ngănhi uăcách tiếpăc năkhácănhauăvƠă
cácăph ngăphápănghiênăc uănh ăth ngăkêămôăt ,ăsoăsánhăbằngăki măđịnhăT-test,
F-test,ă môă hìnhă kinhă tếă l ngă đ ă phơnă tíchă cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă nĕngă suấtă
chĕnănuôiăl n;ămôăhìnhăLogităđ ăđánhăgiáăcácăyếuăt ă nhăh ngăkh ănĕngăx yăraă
dịchăb nhăvƠăl năbịăchếtăvìăb nhăc aăcácăh ăchĕnănuôiăl n;ăph ngăphápăphơnătíchă
nhơnăt ăkhámăpháăđ ăthuănh ăcácăl ngăbiếnăđ aăvƠoăcácămôăhìnhăkinhătếăl ngă
khác.ă Tácă gi ă đưă lu nă gi iă vƠă phátă tri nă lỦă lu nă v ă nghiênă c uă r iă roă trongă nôngă
nghi pănóiăchungăvƠătrongăchĕnănuôiăl nănóiăriêng.ăĐánhăgiáăth cătr ngăr iăroătrongă
chĕnănuôiăl năc aăcácăh ănôngădơnăt nhăH ngăYênăvƠăđưăch ăraăr iăroădịchăb nhălƠă
r iăroăgơyăraăthi tăh iăkinhătếănhi uănhấtăchoăh ănôngădơn.ăNghiênăc uăcácăyếuăt ă
nhăh ngăđếnăkh ănĕngăx yăraăr iăroătrongăchĕnănuôiăl n.ăTừăđóăđ ăxuấtăcácăgi iă
phápăgi măthi uăr iăroătrongăchĕnănuôiăl nă ăt nhăH ngăYên.

17
 Cùngăv iăđóăm tăs ănghiênăc uăkhácăcũngăđưănghiênăc uăv ăcácăr iăroătrongă
chĕnănuôiăl nă ăVi tăNamănh ăTr năĐìnhăThaoă&ăcs.ă(2010),ăLêăNgọcăH ngă&ă
Nguy nă Duyă Linhă (2012)ă vƠă Tr nă Đìnhă Thaoă (2013) cũngă đưă ch ă raă cácă r iă roă
trongăquáătrìnhăphátătri năchĕnănuôiăl n,ătừăđóăđ ăxuấtăcácăgi iăphápăđ ăh năchếă
cácăr iăroătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiăl n.
2.1.3.ăĐánhăgiáăchungăvƠăkho ngătr ngănghiênăc u
Nghiênăc uăliênăquanăt iăchĕnănuôiăvƠăchuỗiăcungă ng hayăchuỗiăgiáătrịăthịtă
l năcũngănh ăvấnăđ ăATTP đ iăv iăthịtăl năkháăphổăbiến,ădoăđơyălƠăth căph măcóă
nguồnăg căđ ngăv tăch ăyếuă ănhi uăqu căgia.ăMặcădùăv y,ăkháăthiếuăvắngăcácă
nghiênăc uăđ ăc păt iăcác vấnăđ ăsauăđơy:
- Ôănhi măviăsinhăv tăcũngănh ăhóaăhọcă ăkhơuăs năxuấtăcóătácăđ ngăđángă
k ăt iăATTP đ iăv iăthịtăl n.ăTuyănhiên, vấnăđ ănƠyăch aăđ cănghiênăc uăr ngă
rưiă ăcấpăh ăchĕnănuôiă- cáchăth cămƠănôngădơnăth căhƠnhănh ăthếănƠo.
- Cácă nghiênă c uă v ATTP đ iă v iă thịtă l nă ch ă yếuă s ă d ngă tiếpă c nă kỹă
thu tăvƠăđ căth căhi năch ăyếuăt iăkhơuăsauăs năxuất.ăTrongăkhiăđó,ăgi iăquyếtă
vấnăđ ăATTP đ iăv iăthịtăl năc năs ăd ngătiếpăc nătổngăth ,ăđặcăbi tăh ngăt iăs ă
đôngăng iăs năxuấtă- vấnăđ ănƠyărấtăítăđ cănghiênăc u.ă
- T iăVi tă Nam,ăATTP đangălƠă m iăquanătơmăhƠngăđ uăc aă Chínhăph ăvƠă
ng iădơn.ăTrongăkhiăthịtăl năchiếmătỷătrọngăl nănhấtătrongărổăhƠngăhóaăthịtătiêuă
dùngăc aăng iădơn,ăATTP đ iăv iăthịtăl năcƠngăđ căquanătơm,ănghiênăc uăv ă
phátătri năchĕnănuôiăl năh ngăt iăđ măb oă ATTP cũngănh ăkhungănghiênăc uă
choăvấnăđ ănƠyăh uănh ăthiếuăvắng.ă
Nghiênăc uănƠyăsẽăbổăsungăthêm,ăđóngăgópăvƠoălỦălu năvƠăth căti năv ăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăcácăn iădungăsau:
- KhungălỦălu năv ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP;
- Hi nătr ngăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP ăcấpăh ănôngădơnă
(t nhăBắcăNinh);
- Cácă ho tă đ ngă qu nă lỦă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP (các
ho tă đ ngă qu nă lỦă c aă nhƠă n că nh ă chínhă sáchă phátă tri n,ă qu nă lỦă quyă ho chă
phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP,...ăvƠăcácăbi năphápăqu nălỦăchĕnănuôi
l nătheoăh ngăATTP ăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl n);
- Cácă gi iă phápă kinhă tế,ă xưă h i,ă qu nă lỦă đ ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngăATTPătrongăb iăc nhăphátătri nănh ăhi nănay.

18
2.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI ḶN THEO
HƯỚNG AN TÒN THỰC PHẨM
2.2.1.ăAnătoƠnăth căph măvƠăm iănguyăanătoƠnăth căph măđ iăv iăth tăl n
2.2.1.1. An toàn thực phẩm
Lu tăAnătoƠnăth căph mănĕmă2010ănêuărõă“Th căph mălƠăs năph mămƠăconă
ng iă ĕn,ă u ngă ăd ngă t iă s ngă hoặcă đưă quaă s ăchế,ă chếă biến,ă b oă qu n.ă Th că
ph măkhôngăbaoăgồmămỹăph m,ăthu căláăvƠăcácăchấtăs ăd ngănh ăd căph m”ăăvƠă
“ATTP lƠăvi căb oăđ măđ ăth căph măkhôngăgơyăh iăđếnăs căkh e,ătínhăm ngăconă
ng i”,ăđơyălƠăhƠnhăđ ngăc aănhi uătácănhơnăliênăquanănhằmăqu nălỦăs năph mătừă
trangătr iăt iăbƠnăĕnănh ătrongăLu tăđưăghiărõ,ăđóălƠăvi căb oăđ măATTP là trách
nhi măc aămọiătổăch c,ăcáănhơnăs năxuất,ăkinhădoanhăth căph mă(Qu căh i,ă2010).
Ph măH iăVũă & ĐƠoăThếăAnhă(2016)ă đưăphơnăbi tăkháiăni măth căph mă
b năvƠăth căph măkhôngăanătoƠn.ăTrongăđó,ăth căph măb năch ăyếuăđ cădùngă
đ ănóiăđếnăquáătrìnhăs năxuất,ăchếăbiến,ăphơnăph iăkhôngăđ m b oăv ăsinh.ăTheoă
Sahil & cs. (2020), Tổăch căY tếăthếăgi iă(WHO)ăđịnhănghĩaăv ăsinhăth căph mă
lƠătấtăc ăcácăđi uăki năvƠăbi năphápăyêuăc uătrongăquáătrìnhăs năxuất,ăchếăbiến,ă
d ătr ăvƠăchu năbịăth căph măđ ăđ măb oăth căph măanătoƠn,ălƠnhăm nhăvƠăphùă
h p v iătiêuădùngăc aăconăng i.ăB ăKhoaăhọcăvƠăCôngăngh ă(2017)ăquyăđịnhă
v ăsinhăth căph mălƠă“cácăđi uăki năvƠăbi năphápăc năthiếtăđ căthiếtăkếătrongă
quáătrìnhăs năxuất,ăb oăqu n,ăchếăbiếnăvƠăphơnăph iăth căph m”.ăS ăkhôngăđ mă
b oăv ăsinhăth căph măcóăth ăd năt iăcácăb nhăliênăquanăth căph măvƠăt ăvongă
đ iăv iăng iătiêuădùng.ăTrongăkhiăđó,ăkháiăni măth căph măkhôngăanătoƠnăliênă
quanăch ăyếuăđếnăd ăl ngăh păchấtăhoặcăviăsinhăv tăgơyăh iăcóămặtătrongăth că
ph mă ă m tă l ngă l nă đ ă gơyă h iă choă s că kh eă conă ng iă (Ph mă H iă Vũă &
ĐƠoăThếăAnh,ă2016).ă
2.2.1.2. Mối nguy an toàn thực phẩm
M iănguyăATTP đ căđịnhănghĩaălƠăm tătácănhơnăsinhăhọc,ăhóaăhọc,ăv tălỦă
hayăđi uăki nănƠoăđóăc aăth căph măcóăti mănĕngăgơyăraă nhăh ngăxấuăchoăs că
kh e.ăNgân hàng Thếăgi i (2017)ănhấnăm nhărằng, trongăb iăc nh ATTPăthìăm tă
m iănguyăcóăth ăđ căphơnălo iălƠăm t chấtăhayăyếuăt ă(sinhăhọc:ăcácăviărút,ăviă
khu n,ăkỦăsinhătrùng;ăhoáăhọc:ăcácăchấtăkíchăthíchătĕngătr ng,ătồnăd ăkhángăsinhă
vƠăthu cătrừăsơu;ăhayăv tălí)ătồnăt iătrongăth căph măvƠăcóăkh ănĕngăgơyăraăcácă

19
 nh h ngătiêuăc căt iăs căkhoẻăng iătiêuădùng.ăLu t ATTP địnhănghĩaă“Nguy
cơ ô nhiễm thực phẩm là khả năng các tác nhân gây ô nhiễm xâm nhập vào thực
phẩm trong quá trình sản xuất, kinh doanh”. Cóă baă nhómă m iă nguyă liênă quană
đếnăs năph măt iăs ngălƠăcácăm iănguyăsinhăhọc,ăhóaăhọcăvƠăv tălỦăhọc.

Hình 2.1. M t s m i nguy hoá h c ti m n t trang tr i t iăbƠnăĕn

Nguồn:ăNgơnăhƠngăThếăgi iă(2017)
Theo Ngân hàng Thếă gi iă (2017),ă cácă m iă nguyă sinhă họcă trongă th că
ph măgồmăcácăkỦăsinhătrùng,ănấm,ăviăkhu n,ăviărútăvƠăprions.ăCácăsinhăv tănƠyă
cóă th ă gơyă b nhă ă h ă tiêuă hoá,ă th nă kinh,ă gơyă dịă ngă hayă tínhă truy nă nhi m,ă
ng ăđ c.ăM iănguyăhóaăhọcăđ căgơyăraăb iăcácăchấtăhóaăhọc,ăcácăchấtănày có
th ă cóă sẵnă trongă th că ph m,ă hoặcă đ că thêmă vƠoă th că ph mă cóă ch ă Ủ/ng uă
nhiên. Cácăm iănguyăhóaăhọcăđ iăv iăth căph măbaoăgồm:ăCácăkimălo iănặng:ă
chì,ă cadimi,ă asen,ă thuỷă ngơn;ă Tồnă d ă khángă sinh; Cácă chấtă kíchă thíchă tĕngă
tr ng trongăthịtăl n; Dioxin vƠăcácăchấtăh uăc ăb năv ngătrongămôiătr ng;ă
Cácăchấtăph ăgiaăth căph m.ă Trongăchuỗiăth căph mătừătrangătr iăt iăbƠnăĕn,ă
m iănguyăhóaăhọcăcóăth ătồnăt iătrongăbấtăkỳăm tăcôngăđo nănƠo.ăNgơnăhƠngă
Thếăgi iă(2017)ămôăt ăcácăm iănguyătừăkhơuăs năxuất,ăv nă chuy n,ăchếăbiến,ă
đếnăth ngăm iăvƠătiêuădùng (Hình 2.1).ăTrongăđó,ăkhơuăs năxuấtăs ăcấpă(nôngă
tr i)ăgi ăvaiătròăquanătrọngăh năc .
2.2.1.3. Mối nguy an toàn thực phẩm đối với thịt lợn
Thịtă l nă t iă đ că xếpă trongă nhómă th că ph mă t iă s ng,ă nh ă địnhă nghĩaă
trongă Lu tă ATTP “Th că ph mă t iă s ng lƠă th că ph mă ch aă quaă chếă biếnă baoă

20
gồmăthịt,ătr ng,ăcá,ăthuỷăh iăs n,ărau,ăc ,ăqu ăt iăvƠăcácăth căph măkhácăch aă
quaăchếăbiến”.ăThịtăl năcũngăchịuăcácăm iănguyănh ăcácălo iăth căph măkhác,ătuyă
nhiênă khácă v iă rauă qu ,ă thịtă l nă tr iă quaă nhi uă côngă đo nă khácă nhau,ă baoă gồmă
chĕnă nuôi,ă giếtă mổ/s ă chế,ă bánă buôn,ă bánă lẻ.ă Trongă cácă m iă nguyă li tă kêă d iă
đơy,ăCookă&ăPhucă(2019)ăchoăthấyărằngăm iănguyăsinhăhọcăvƠăhóaăhọcălƠăch ăyếuă
đ iăv iăchuỗiăgiáătrịăthịtăl nă ăVi tăNam.
M iă nguyă viă sinhă v tă đ iă v iăthịtă l n:ă Gồmă các virus,ă cácă viă khu n và ký
sinh trùng. Trongă cácă lo iă viă khu n,ă Salmonellaă sppă lƠă lo iă viă khu nă đ că tìmă
thấyăphổăbiếnănhấtătrênăthịtăl năt iăt iă Vi tăNamă(Ngân hàng Thếăgi i, 2017).
Salmonellaăđ căbiếtăđếnănh ălƠăm tănguyênănhơnăgơyăng ăđ căth căph mătrênă
thếă gi iă vƠă lƠă m iă đeă do ă đếnă s că khoẻă c ngă đồngă vƠă thịtă l nă đ că coiă lƠă m tă
trongănh ngănguồnălơyănhi măSalmonellaăquanătrọngă ărấtănhi uăn că(Ph măThịă
Ngọcă& cs., 2013).
M iănguyăhóaăhọcăđ iăv iăthịtăl n:ăNh ăđưăđ ăc păb iăNgơnăhƠngăthếăgi i
(2017),ăngoƠiăraăCookă&ăPhucă(2019)ănhấnăm nhăt iăd ăl ngăkhángăsinhăvƠăkimă
lo iă nặngă trongă thịtă l nă ă Vi tă Nam. Theoă đó,ă thu că khángă sinhă đ că qu nă lỦă
thôngăquaăth căĕnăvƠăkhôngăcóăs ăgiámăsátăthúăy,ădoăđó,ăli uăl ng kháng sinh
đ căs ăd ngăcóăth ăkhôngăphùăh păv iăcácăkhuyếnănghịăc aănhƠăs năxuất.ăNgoƠiă
ra, cácăchấtăkíchăthíchătĕngătr ng:ăβ-agonists v nătồnăd trongăthịtăl n.
M iănguyăv tălỦ:ăBấtăkỳăvấnăđ ăcóăkh ănĕngăgơyăh iămƠăkhôngăth ngătồn
t iătrongăth căph m, th ngăgơyăraănh ngăvấnăđ ăchoăs ăítăng iătiêuădùngăđ iă
v iămỗiăs ăc ăvƠăth ngăítăgơyănguyăhi măt iătínhăm ng,ăvíăd ănh ăm nhăv ăkimă
lo i,ă m nhă th yă tinh,ă m nhă gỗă v n,ă m nhă đáă nh ,ă s n,ă x ngăhayă m nhă x ngă
v nătrongăth căph m.
2.2.2.ă Đặcă đi mă chĕnă nuôiă l nă vƠă nguyă c ă m tă ană toƠnă th că ph mă trongă
khơuăchĕnănuôiăl n
2.2.2.1. Đặc điểm chăn nuôi lợn
Chĕnănuôi lƠăm tăngƠnhăquanătrọngăc a nôngănghi p hi năđ i,ănuôiăl năv tă
nuôiă đ ă s nă xuấtă nh ngă s nă ph mă nh : th că ph m, lông,ă s c kéo.ă S nă ph mă từă
chĕnănuôiănhằmăcungăcấpăl iănhu năvƠăph căv ăchoăđ iăs ngăsinhăho tăc a con
ng i.ăChĕnănuôiăxuấtăhi nălơuăđ iătrongănhi uăn năvĕnăhóaăk ătừăkhiăloƠiăng iă
chuy năđổiătừăl iăs ng sĕnăbắnăháiăl m sang địnhăcanhăđịnhăc .

21
 Hình 2.2.ăChuăkỳăchĕnănuôiăl nă
Nguồn:ăNguy năXuơnăTr ch & cs. (2020)
Chĕnănuôiăl nănóiăchungăbaoăgồmăcácăn iădungăch ăyếuăsauăđơy:ăchọnăconă
gi ng,ăchuồngătr i,ăchọnăvƠăqu nălỦăth căĕnăchoăl n,ăphòngăvƠătrịăb nhăchoăl n,ă
cu iăcùngălƠăbánăs năph mă(l năthịt)ăhoặcăx ălỦănếuăconăv tănuôiăbịăb nh,ăchết.ă
Tấtăc ăcácăho tăđ ngătrênăđ uăcóănh ngăm iănguyăgơyămấtăATTPăđ iăv iăthịtăl nă
nếuăng iăchĕnănuôiăkhôngătuơnăth ăđúngăcácăbi năphápăkỹăthu tăkhuyếnănghị.
2.2.2.2. Các mối nguy an toàn thực phẩm ṭi khâu chăn nuôi lợn
Doă đặcă đi mă quyă trìnhă chĕnă nuôiă l nă vƠă tácă đ ngă c aă hƠnhă viă conă ng i,ă
cácăyếuăt ăngo iăc nh,ăcácăm iănguyăcóăth ăxuấtăhi nă ăcácăho tăđ ngănh ăsau:
Gi ng:ă Vi că chọnă gi ngă l nă rấtă quană trọng,ă đặcă bi tă đ iă v iă cácă h nh pă
nguồnă gi ngă từă bênă ngoƠiă vƠo.ă L nă gi ngă chấtă l ngă kém,ă khôngă đ că tiêmă
phòngăđ yăđ ăhoặcăkhiămuaăv ăkhôngăcáchălyăv iăđƠnăl nătrongăchuồngăsẽăcóăth ă
d năt iăl năb nhăvƠălơyălanădịchăb nh.ăFAOă (2016) đưănêuărõăc ăchếălơyătruy nă
dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n,ă phổă biếnă nhấtă lƠă quaă cácă tácă nhơnă lơyă nhi mă từă
tiếpăxúcătr cătiếpăgi aăcácăconăv tăvƠăgiaoăph i.ăB iăv yăqu nălỦăgi ngăt tălƠăc ă
s ăchoăqu nălỦădịchăb nhăt tăvƠăgi măm iănguyăATTP t iăcấpănôngătr i.
Chu ngătr i:ăChuồngătr iăchĕnănuôiăcóăđịaăđi măkhôngăphùăh p,ăvíăd ăquáă
g năn iăsinhăho tădơnăc ,ăkhôngăcóăt ngărƠoăbaoăquanh,ăkhôngăcóăkhuăx ălỦăchấtă
th i,ă khôngă đ mă b oă đ că cácă đi uă ki nă v ă sinhă (n nă chuồng,ă h ngầ),ă hoặcă
th că hƠnhă khôngă gi ă đ că v ă sinhă chuồngă tr iă ti mă nă nguyă c ă dịchă b nhă vƠă
nhi măkhu năvƠoăthơnăthịtăl nă(Ph măThịăNgọcă& cs., 2013). Dang-Xuan & cs.

22
(2017)ăphátăhi nătỷăl ănhi măkhu năSalmonella trênăn năchuồngăl nălƠă33,3%,ăch ă
thấpăh năsoăv iăthơnăthịtă(41,7%)ăvƠăthịtăm nhă(44,4%).
Qu nă lỦă th că ĕn:ă Dinhă d ngă lƠă yếuă t ă đặcă bi tă quană trọng.ă Chấtă l ngă
th căĕnăph iăđ măb oăcácăquyăchu nădinhăd ngăvƠăđ căs ăd ngătheoăkhuyếnă
cáoă c aă nhƠă s nă xuất.ă Vi că s ă d ngă th că ĕnă m c,ă cóă ch aă chấtă kíchă thíchă tĕngă
tr ng,ăhoặcăhƠmăl ngăcácăchấtăhóaăhọcăv tăquáăm căquyăđịnhăchoăphépăcóăth
nhăh ngăs căkh eăv tănuôi,ălƠmătr mătrọngăvấnăđ ădịchăb nhăcũngănh ăgơyăraă
cácăm iănguyăhóaăhọcăđ iăv iăthịtăl n.ăVi căs ăd ngăth căĕnăkhôngăđúngăkhuyếnă
cáoănh ădùngăcámăgiaiăđo năl năchoaiăchoăgiaiăđo năg năxuấtăchuồngăgơyăm iă
nguyătồnăd ăkhángăsinhăvƠ kimălo iănặngătrongăthịtăl n.
Qu nă lỦă ngu nă n c:ă N că u ngă lƠă đ uă vƠoă khôngă th ă thiếuă trongă chĕnă
nuôiăl n,ăs ăl ngăvƠăchấtăl ngăn cău ngăcóăth ă nhăh ngăs căkh eăv tănuôi,ă
cũngă nh ă m iănguyă sinhă họcă từă nguồnă n căt iăthịtăl n.ăPh mă Thịă Ngọcă & cs.
(2013)ăchoă thấy, ôănhi măSalmonellaăt iăcácă trangătr iănuôiăl năđ căchoălƠăcóă
nguyênă nhơnă từă v ă sinhă môiă tr ngă kém,ă th că ĕnă vƠă n că u ngă s ă d ngă trongă
chĕnă nuôiă bịă ôă nhi m.ă NgoƠiă ra, nguồnă n că c nă đápă ngă đ ă đ ă gi ă v ă sinhă
chuồngătr iătrongăchĕnănuôiăl n,ăgi măthi uăm iănguyădoămấtăv ăsinhăchuồngătr iă
gơyăraăđ iăv iăATTP thịtăl năt iăkhơuăchĕnănuôi.
Phòngă ch ngă d chă b nh:ă Vấnă đ ă phòngă dịchă vƠă ch aă trịă v tă nuôiă quană
trọngăkhôngăch ălƠădoă nhăh ngătr cătiếpăt iănĕngăsuất,ăs năl ngăthịtăl n,ămƠă
cònă nhăh ng t iăchấtăl ngăvƠăATTP trongăchĕnănuôiăl n.ăVi căđ măb oăcácă
đi uăki năv ăsinhăthúăyănhằmăngĕnăchặnăcácăm măb nhăxơmănh pătừăbênăngoƠi,ă
hayăth căhi nătiêmăphòngăđ yăđ ăcũngănh ăs ăd ngăkhángăsinhăđúngăkhuyếnăcáoă
hoặcăch ăd năc aăbácăsĩăthúăyănhằmăphòngăch ngădịchăb nhăcũngănh ăgi măthi uă
m iănguyăhóaăhọcăđ iăv iăthịtăl nătrongăkhơuăchĕnănuôi.
M tăs ăhƠnhăviă ngăx ăkhácăc aăng iăchĕnănuôiăcũngăcóăth ăgơyăcácăm iă
nguyănh ăvi călanătruy nădịchăb nhăquaăcácătrangăthiếtăbịăb oăh ăchĕnănuôiănh ă
ng,ăqu năáoăvƠătay...ăConăng iăcũngăcóăth ămangăcácăvirusătrongăniêmăm cămũiă
mƠăb năthơnăhọăkhôngăbịălơyănhi m.ăConăng iăcũngăcóăth ăbịălơyănhi măvƠăđóngă
vaiănh ăv tăch ămangăm măb nh.ăPh ngăti năv năchuy n,ăcácăd ngăc ăcũngăcóă
th ă lƠmă tĕngă nguyă c ă lană truy nă dịchă b nhă víă d ă nh ă choă kháchă thamă quană
chuồngăl nămƠăkhôngăth căhi năđ yăđ ăcácăbi năphápăanătoƠnăc năthiết,ăhayăvi că
xuấtăbánăl năkhôngătheoănguyênătắcăcùng ra cùng vào.

23
 Qu nălỦăch tăth iăchĕnănuôi:ăPhân c aăv tănuôiăch aănhi uăchấtăch aănit ,ă
ph tăpho,ăkẽm,ăđồng,ăchì,ăAsen,ăNikenă(kimălo iănặng)...ăvƠăcácăviăsinhăv tăgơyă
h iăkhácănênănếuăkhôngăqu nălỦăt t,ăkhôngănh ngăti mă nănguyăc ădịchăb nh,ămƠă
cònă nguyă c ă caoă lơyă nhi mă cácă viă khu nă nƠyă vƠoă thơnă thịtă tr că khiă giếtă mổ.ă
Theo FAO (2016),ăphơnăc aănh ngăconăl n nhi măb nhăcóăth ăch aăm tăl ngă
l năcácăvirusăgơyăb nh,ăviăkhu năhoặcăkỦăsinhătrùngăgơyăb nh.ăNếuăl ngăphơnă
nƠyăhoặcăkhôngăđ căx ălỦăt t,ăhoặcămangăbónăchoăcơyătrồngăthìănguyăc ăcácăconă
v tăkhácănh ăchim,ăchu t,ăchóămèo,ầ đ uăcóăth ălƠăcácăv tămangăm m b nhănƠyă
điăphátătán.ăDoăđó, vi căqu nălỦăchấtăth iăbaoăgồmăc ăphơn,ăchấtăth iăl ngănhằmă
gi ăv ăsinhăchoăchuồngătr iărấtăquanătrọng.ă
2.2.3.ăChĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m
2.2.3.1. Thực hành chăn nuôi giảm thiểu các mối nguy an toàn thực phẩm đối
với thịt lợn
AnătoƠnăth căph mălƠăm iăquanătơmăc aănhi uăqu căgia.ăTrongăkhơuăchĕnă
nuôiă l n,ă đ mă b oă ană toƠnă dịchă b nh,ă ATSH cũngă cóă m că đíchă gi mă thi uă cácă
m iănguyăđ iăv iăs năph mă ăcấpăđ ănôngătr i.ăCácăth căhƠnhăt tăch ăyếuătrongă
chĕnă nuôiă l nă baoă gồm:ă ATSH (Biosecurity),ă th că hƠnhă chĕnă nuôiă t tă (GAP),ă
chĕnănuôiăh uăc .
An toàn sinh học:
Trênăthếăgi i,ăđ măb oăATSH trongăchĕnănuôiăl năđ căquanătơmă ănhi uă
qu că giaă doă loă ng iă giaă tĕngă c aă ng iă tiêuă dùngă v ă ATTP. FAO (2016)ă địnhă
nghĩaăATSH là vi căth căhi năcácăbi năpháp nhằmăgi măr iăroăc aăvi călơyănhi mă
vƠălanătruy nădịchăb nh.ăĐi uănƠyăyêuăc uăng iăchĕnănuôiăph iăápăd ngăm tăb ă
cácăquyătắcă ngăx ănhằmăgi măr iăroătrongătấtăc ăcácăho tăđ ngăcóăliênăquanăt iă
v tă nuôiă trongă nhƠ,ă nuôiă nh t,ă đ ngă v tă hoangă dưă vƠă cácă s nă ph mă c aă nó.ă Baă
nguyênătắcăc ăb năc aăATSH lƠăcáchăly,ăgi ăs ch và kh ăkhu n.ăTrongăđó,ăcáchă
ly/nuôiănh tăriêngălƠăthƠnhăt ăđ uătiênăvƠăquanătrọngănhất,ăbaoăgồmăcáchălyăcácă
v tănuôiămangăb nhăkh iăv tănuôiăkh eăm nh,ăkhôngăch ălƠ gi aăl năv iăl n,ămƠă
cònă baoă gồmă cácă đ ngă v tă khácă (k ă c ă conă ng i).ă Tiếpă theoă lƠă gi ă s chă
(cleaning),ăh uăhếtăôănhi măm măb nhăđ uăcóătrongăphơn,ăn căti uăbámătrênăcácă
b ă mặt,ă doă đóă vi că lƠmă s chă sẽă lo i b ă cácă m mă b nhă nƠy.ă Cu iă cùngă lƠă kh ă
khu n,ăđơy lƠăquáătrìnhăquanătrọngăc năđ călƠmăth ngăxuyênăvƠăđúngăquyătắc.ă
Đ iăv iănôngăh ăchĕnănuôiănh ,ăcácăquyătắcăđ măb oăATSH theo FAO (2016)ăđ ă

24
xuấtăbaoăgồm:ăvịătríăvƠăhƠngărƠoăchuồngănuôi,ăcôngănhơnăvƠăkháchăt iăthĕm,ăki mă
soát côn trùng, s ăd ngăgi ngăs chăb nh,ănuôiănh tăl năriêngătheoătuổi,ăgi ăs chă
vƠăkh ăkhu n vƠăcácăbi năphápăphòngăngừaăkhác.ă
B ăNôngănghi păvƠăPTNTă(2010)ăđịnhănghĩa, ATSH trongăchĕnănuôiăl nălƠă
cácăbi năphápăkỹăthu tănhằmăngĕnăngừaăvƠăh năchếăs ălơyănhi măc aăcácătácănhơnă
sinhăhọcăxuấtăhi năt ănhiênăhoặcădoăconăng iăt oăraăgơyăh iăđếnăconăng i,ăgiaă
súcă vƠă h ă sinhă thái.ă Cácă đi uă ki nă chĕnă nuôiă ATSH baoă gồm:ă vịă trí,ă địaă đi mă
chuồngătr i,ăyêuăc uăchuồngătr i,ăyêuăc uăconăgi ng,ăth căĕn,ăn cău ng,ăchĕmă
sóc,ănuôiăd ng,ăv ăsinhăthúăy,ăx ălỦăchấtăth iăvƠăb oăv ămôiătr ng.
Thực hành chăn nuôi tốt:
Trênăthếăgi i, cácăb ăquyăđịnhăth căhƠnhănôngănghi păt tătrongăchĕnănuôiă
l n kháăđaăd ng và m căđíchălà mangăl iăs năph măanătoƠnăchoăng iătiêuădùng,ă
b oăv ămôiătr ngăvƠăng iălaoăđ ng.
Theo IFC (2018), Global GAP (tênă gọiătr căđơyălƠăEure G.A.P),ă tổăch că
nƠyăraăđ iănĕmă1997ătheoăsángăkiếnăc a cácănhƠăbánălẻănằmătrongăNhómăcôngătácă
cácănhƠăbánălẻăchơuăỂuă(EUREP).ăĐi măxuấtăphátăc aătổăch călƠăm tănỗăl căđ ă
phátătri năcácătiêuăchu năvƠăquyătrìnhănhằmăphátătri năTh căhƠnhăNôngănghi păt tă
(GAP)ătrongănôngănghi pătruy năth ng.ăĐ iăv iăchĕnănuôiăl n,ăcácăquyăđịnhăc aă
GlobalăGAPăbaoăgồmăcácăvấnăđ ăsau:ănguồnăg căvƠăs căkh eăconăgi ng,ăqu nălỦă
vƠăchĕmăsócăv tănuôi,ăn cău ngăvƠăth căĕn,ăchuồngătr i,ătiếpăc năđồngăc ăvƠăkhuă
v căngoƠiătr i,ăki măsoátăchu tăvƠăsinhăv tăgơyăh i,ăv năchuy n,ăđi măthuăgom,ă
ghiă chépă vƠă truyă xuấtă nguồnă g că (Globală Animală Partnership,ă 2020).ă Đi mă đặcă
bi tăc aăcácăquyăđịnhănƠyălƠăquanătơmăt iăphúcăl iăv tănuôiăliênăquanăt iăkh ănĕngă
diăchuy n, v năđ ngăngoƠiătr iăc aăv tănuôi.
ASEANăGAPătrongăchĕnănuôiăl năcũngăđ căphổăbiếnăr ngărưi,ăv iăcácăquyă
địnhăchínhăv ăcácăvấnăđ ăsau:ăThƠnhăph nănôngătr iă(vịătrí,ăthiếtăkế,ăchuồngătr i);ă
th căĕnăvƠăn cău ng;ăqu nălỦănôngătr i; v ăsinhă(baoăgồmăc ăqu nălỦăchấtăth iăvƠă
qu nălỦăchu t);ăqu nălỦăs căkh eăv tănuôiă(baoăgồmăc ăyếuăt ăphúcăl iăđ ngăv t);ă
V năchuy n;ăvƠăghiăchép.
Từăn năt ngăGlobalGAPăvƠăGAPăc aăm tăs ăn căchơuăỄ,ăB ăNôngănghi pă
và PTNT bană hƠnhă quyă trình,ă quyă địnhă v ă th că hƠnhă s nă xuấtă chĕnă nuôiă t tă
(VietGAHP)ăđ iăv iăl năbaoăgồmăcácăđi uăki nănh ăsau:ăĐịaăđi măchuồngănuôi,ă
Chuồngătr iăvƠăthiếtăbịăchĕnănuôi,ăGi ngăvƠăqu nălỦăgi ng,ăTh căĕnăvƠăqu nălỦă

25
th căĕn,ă N cău ngăvƠăh ăth ngă cấp,ăthoátă n c,ăCôngătácăv ă sinhăthúăy,ăXuấtă
bánăl n,ăQu nălỦăchấtăth iăvƠăb oăv ămôiătr ngăvƠăGhiăchép,ăl uătr ăhồăs .
Chăn nuôi hữu cơ:
Nôngănghi păh uăc ălƠăm tăh ăth ngăqu nălỦăs năxuấtătoƠnădi nănhằmăthúcă
đ yăvƠănơngăcaoăs căkh eăh ăsinhătháiănôngănghi p,ăbaoăgồmăđaăd ngăsinhăhọc,ă
chu kỳăsinhăhọcăvƠăho tăđ ngăsinhăhọcăc aăđất.ăNóănhấnăm nhăvi căs ăd ngăcácă
th căhƠnhăqu nălỦă uătiênăs ăd ngăcácăđ uăvƠoăphiănôngănghi p,ăcóătínhăđếnăđi uă
ki năkhuăv căđòiăh iăcácăh ăth ngăphùăh păv iăđịaăph ng.ăĐi uănƠyăđ căth că
hi năbằngăcáchăs ăd ngăcácăph ngăphápănôngăhọc,ăsinhăhọcăvƠăc ăhọc,ăthayăvìă
s ăd ngăcácăv tăli uătổngăh p,ăđ ăth căhi năbấtăkỳăch cănĕngăc ăth ănƠoătrongăh ă
th ng.ăNh ăv yănôngănghi păh uăc ăgi măthi uăs ăd ngăcácăđ uăvƠoăcôngănghi pă
nh ă thu că trừă sơu,ă hóaă chấtă vƠă gi mă m iă nguyă đ iă v iă ATTP.ă Cácă nghiênă c uă
nh ăc aăMieă& cs. (2017) hay Bansală(2017)ăchoăthấyăs năph măh uăc ăcóăhƠmă
l ngătồnăd ăhóaăhọcăthấpăh năvƠăanătoƠnăh năv iăs căkh eăconăng i.
M tăs ănguyênătắcăc nătuơnăth ăc aăchĕnănuôiăh uăc ălƠ:ăduyătrìăs căkh eă
đ ngă v tă vƠ khuyếnă khíchă b oă v ă mi nă dịchă t ă nhiênă c aă đ ngă v t,ă s ă d ngă
ph ngăth căchĕnănuôiăphùăh păv iăkhuăv c,ăđ măb oăquy năđ ngăv tătheoăcácă
nhuă c uă c ă th ă c aă từngă lo iă v tă nuôi,ă s ă d ngă TĔCN h uă c ă ch aă cácă thƠnhă
ph năthuăđ cătừăcanhătácăh uăc ;ăápăd ngăcác bi năphápăchĕnănuôi,ătĕngăc ngă
h ă th ngă mi nă dịchă vƠă tĕngă c ngă phòngă v ă t ă nhiênă ch ngă l iă b nhă t t.ă S nă
ph măc aănôngănghi păh uăc ăđ căcoiălƠăcóăchấtăl ng,ăanătoƠn (B ăKhoaăhọcă
vƠăCôngăngh ,ă2017).
Chĕnănuôiăl năh uăc ăđ căcácăn căápăd ngăvƠăcóă quy trình riêng. Lucy
(2015)ă đ aă raă cácă nguyênă tắcă đ nă gi nă trongă chĕnă nuôiă l nă h uă c ă baoă gồm:ă
chuy năđổiănôngătr iă(vìăcácănôngătr iătr căđóăth ngăchĕnănuôiăkhôngătheoăquyă
trìnhăh uăc ),ăS căkh eăvƠăđ iăx ăv iăv tănuôi, qu nălỦăđấtăvƠăchuồngătr i.ăHi p
h iăchĕnănuôiăl năc aă Canadaă(PorkăProducersăAssociation,ă2020)ă đưăxơyăd ngă
c mănangăh ngăd năchĕnănuôiăl năchoănh ngăng iăchĕnănuôiănh ăđ ăđ măb oă
chĕnănuôiăATTP vƠăcóăchấtăl ngăt t,ăcũngănh ătuơnăth ătheoăcácăquyăđịnhăc aă
chínhăph .ăTheoăđó,ăcácăh ngăd năđ căđ aăraănhằmăchĕnănuôiăđ măb oăATTP
vƠăcácăyêuăc uăkhác,ăbaoăgồm:ăqu nălỦăchuồngătr i,ăqu nălỦădinhăd ng,ăqu nălỦă
s căkh eăv tănuôi,ăATSH,ăv năchuy n,ăphúcăl iăv tănuôiă(chếtăkhôngăđauăđ n) và
qu nă lỦă cácă tr ngăh pă kh nă cấp.ă Trongă vấnă đ ă ATSH, c mă nangă nƠyă đặcă bi tă

26
chúă trọngă t iă cácă vấnă đ ă v ă b ă tríă chuồngă tr i,ă hƠngă rƠoă vƠă bi nă báo,ă v ă sinhă
chuồngătr i,ăkháchăthĕm,ănguồnăgi ng,ăki mădịch,ălịchăs ădịchăb nh,ăth căĕnăvƠă
n cău ng,ăcácăđ ngăv tăkhác,ăqu nălỦăchấtăth i vƠăx ălỦăv tănuôiăbịăchết.
T iă Vi tă Nam,ă B ă Khoaă họcă vƠă Côngă ngh (2017)ă đưă côngă b ă tiêuă chu nă
qu căgiaăv ăchĕnănuôiăh uăc ă(TCNVă11041.ă3:2017)ăchoăcácălo iăv tănuôi.ăTiêuă
chu nănƠyăt ngă ngăv iăTiêuăchu năh uăc ăqu cătếăc aă yăbanăCodex CAC/GL
32-1999, Rev. 2013. Trongăđó,ăđ iăv iăchĕnănuôiăl n có các n iădungăchính nh :
khuăv căs năxuất,ăchuy năđổiăsangăs năxuấtăh uăc ,ăgi ngăv tănuôi,ăTĔCN,ăqu nă
lỦăs căkh eăv tănuôi,ăqu nălỦăc ăs ăchĕnănuôiăvƠăqu nălỦăphơnăvƠăchấtăth i.
2.2.3.2. Chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm
Khái niệm chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm:
Hi nă nayă trênă thếă gi iă vƠă cũngă nh ă ăVi tă Namă ch aă cóă b ă quyă địnhă hayă
h ngăd nănƠoăv ăchĕnănuôiăl năđ măb oăATTP. Tuy nhiên, vi căth căhƠnhăchĕnă
nuôiăl năđ măb oăATSH,ăhayăth căhƠnhăchĕnănuôiăt tă(GAHP),ăhoặcăchĕnănuôiă
h uăc ăđ uăcóăỦănghĩaătrongăvi căgi măthi uăcácăm iănguyăđ iăv iăATTP thịtăl n,ă
nh ăđưătrìnhăbƠyă ăph nătrên.ăEuropeanăFoodăSafetyăAuthorityă(2007)ănêuărõăvi că
s ăd ngăcácăh ăth ngăchĕnănuôiăl năd aătrênăcácăth căhƠnhăchĕnănuôiăt t, h păv ă
sinh,ăbaoăgồmăc ăvi căcungăcấpăphúcăl iăđ ngăv tăt i u,ătĕngăs căđ ăkhángăc aă
l năđ iăv iăcácăb nhănhi mătrùngăvƠăd năđếnăgi măcácăr iăroăv ăATTP liên quan
đếnăthơnăthịtăthuăđ c.ăT iăVi tăNam,ăv iăcácăh ngăd năchĕnănuôiăl nătheoăquyă
trìnhăVietGAHPăđ căB ăNôngănghi păvƠăPTNTănêuărõă“Quy trình này áp dụng
để chăn nuôi lợn tốt nhằm đảm bảo ATTP; bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng
đồng”.ăC căChĕnănuôiă(2020)ăcũngăđ ăc păcácăth căhƠnhăchĕnănuôiăl năđ măb oă
ATTP,ăbaoăgồmăchĕnănuôiăl nătheoăquyătrìnhăVietGAHP,ă chĕnănuôiăl năATSH
và chĕnănuôiăl năanătoƠnădịchăb nh.
Khái niệm chăn nuôi lợn đảm bảo ATTP trong nghiên cứu này được hiểu là
các thực hành chăn nuôi nhằm giảm thiểu các mối nguy ATTP đối với sản phẩm
thịt lợn. Trong phạm vi khâu sản xuất, thì sản phẩm này là lợn sống trước khi
giết mổ. Trongă cácă th că hƠnhă chĕnă nuôiă đ mă b oă ATTP nh ă C că Chĕnă nuôiă
(2020)ăđưănêu,ănghiênăc uănƠyăs ăd ngăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năVietGAHPănh ă
b năquyăchiếuăchoăvi căth căhƠnhăchĕnănuôiăđ măb oăATTP.ăTheoăđó,ăkháiăni mă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP lƠăcácăth căhƠnhătrongăchĕnănuôiăc aăng iăs nă
xuấtăănhằmăđ tăđ căcácătiêuăchíătrongăb ăquyătrìnhăGAHPăchoăchĕnănuôiăl n.

27
 Thực hành chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm:
TheoăB ăNôngănghi p và PTNTă(2015),ăcácăđi uăki năc ăb năc aăchĕnănuôiă
l nătheoăquyătrìnhăVietGAHPăđ cătiếnăhƠnhăth căhi năthôngăquaăcácăquyăchu nă
nh : Địaăđi m; B ătríăkhuăchĕnănuôi; ChuồngănuôiăvƠăthiếtăbịăchĕnănuôi; Gi ngă
vƠă qu nă lỦă chĕnă nuôi; V ă sinhă chĕnă nuôi; Qu nă lỦă th că ĕnă vƠă n că u ngă trongă
chĕnă nuôi: Quản lý thức ăn, Quản lý nước trong chăn nuôi lợn; Qu nă lỦă v nă
chuy n; Qu nălỦădịchăb nh; Qu nălỦăchấtăth iăvƠăb oăv ămôiătr ng; Ki măsoátă
đ ngă v tă vƠă cônă trùngă gơyă h i; Qu nă lỦă nhơnă s ; Ghiă chép,ă l uă tr ă hồă s ,ă truyă
nguyênănguồnăg căvƠăthuăhồiăs năph m; T ăki mătraă(ki mătraăn iăb ); Khiếuăn iă
vƠăgi iăquyếtăkhiếuăn i.
Th căhƠnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăđ căhi uătrongălu năánănƠyălƠă
nỗă l că nhằmă đ tă t iăđaă cácă quyă chu nă VietGAHPă đ căbană hƠnhă b iăB ă Nôngă
nghi păvƠăPTNTănĕmă2015.
2.2.4. Phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m
Theo Nguy n Ngọc Long & Nguy n H u Vui (2009), phát tri năđ c hi u
lƠ ph m trù triết học dùngăđ ch quá trình v năđ ng tiến lên từ thấpăđến cao, từ
đ nă gi nă đến ph c t p, từ kém hoƠn thi nă đến hoƠn thi nă h nă c a s v t. Quá
trìnhăđó di n ra vừa d n d n, vừa nh y vọt,ăđ aăt i s raăđ i c a cái m i thay thế
cái cũ.ăQuanăđi m nƠy cũng cho rằng, s phát tri n lƠ kết qu c a quá trình thay
đổi d n v s l ng d nă đếnă thayă đổi v chất, lƠ quá trình di nă raă theoă đ ng
xoáy c vƠ hết mỗi chu kỳ s v t lặp l iăd ngănh ăs v tăbanăđ uănh ngă cấp
đ caoăh n.ăTr n Thị LanăH ngă(2008)ăchoărằng, phát tri n kinh tế là quá trình
biếnă đổiă n nă kinhă tếă qu că dơnă bằngă m tăs giaă tĕngă s nă xuấtă vƠă nơngă caoă m că
s ngăc a dơnăc ,ănơngăcaoăh nhăphúcăc aăcon ng i,ălƠăs ăthayăđổiăv tăchấtăc aă
cu căs ngăconăng iăbằngăs ătĕngătr ngăkinhătế. Tĕngătr ngăkinhătếălƠăti năđ ă
vƠă đi uă ki nă tấtă yếuă c aă s ă phátă tri nă kinhă tế.ă Tĕngă tr ngă kinhă tếă lƠă tĕngă thuă
nh păvƠăs năxuấtăbìnhăquơnăđ uăng i,ăđồngăth iătĕngăchấtăl ngăc aăs năph m,ă
nóăbaoăgồmăc ăcácăkhíaăc nhăkinhătếă- xưăh iă- chínhătrị.
Trong Ch ngă trìnhă Nghịă s ă 21ă c aă Vi tă Nam,ă Th ă t ngă Chínhă ph ă
(2004)ăđưăraăquyếtăđịnhăs ă153/2004/QĐ-TTg ngày 17/8/2004 có nêu:ă“Phátătri nă
nôngă nghi pă vƠă nôngă thônă b nă v ng.ă Trongă khiă phátă tri nă s nă xuấtă ngƠyă cƠngă
nhi uă hƠngă hóaă theoă yêuă c uă c aă thịătr ng,ă ph iă b oă đ mă v ă sinh,ă ATTP,ă b oă
tồnă vƠă phátă tri nă đ că cácă nguồnă tƠiă nguyên:ă đất,ă n c,ă khôngă khí,ă rừngă vƠă đaă
d ngăsinhăhọc”.

28
 D iă cácă gócă đ ă nghiênă c uă khácă nhauă thìă phátă tri nă đ că hi uă kháă đaă
chi u.ăPhátătri nălƠăquáătrìnhăl nălên,ătĕngătiếnămọiălĩnhăv c,ăđóălƠăs ăth aămưnă
cácăthƠnhăt ăs ătĕngălênăc ăv ăchấtăvƠăl ngăthayăđổiăv ăth ăchế,ăch ngălo i,ătổă
ch c,ăthayăđổiăv ăthịătr ngăvƠ gi aăcôngăbằngăxưăh i,ăanăninhătr tăt ă(Fajado,
1999).ă Khiă đ ă c pă v ă mặtă xưă h iă hayă h ă th ngă kinhă tếă xưă h i,ă “phátă tri n”ă
th ngă cóă nghĩaă lƠă c iă thi nă trongă c ă m tă h ă th ngă hayă trongă m tă s ă yếuă t ă
thƠnhăph n.ăM tăđịnhănghĩaăr ngăh n,ă“phátătri n”ălƠă m tăkháiăni măđaăchi u,ă
b iăvìăbấtăkỳăm tăc iăthi nănƠoăc aăh ăth ngăph căt p,ănh ăh ăth ngăkinhătếăxưă
h i,ă cóă th ă x yă raă ă cácă b ă ph nă khácă nhauă v iă cáchă khácă nhau,ă t că đ ă khácă
nhauăvƠăđ căthúcăđ yăb iăcácăl căl ngăkhácănhau.ăNgoƠiăra, s ăphátătri năc a
m tă ph nă trongă h ă th ngă cóă th ă t oă raă s ă bấtă l iă đếnă s ă phátă tri nă c aă cácă b ă
ph năkhác,ăd năđếnănh ngăxungăđ t.ăDoăv y,ăđoăl ngăs ăphátătri năt călƠăph iă
xácăđịnh,ăs ăphátătri năchoădùă ăm căđ ănƠoăcũngăph iăđ căxemăxétăd iănhi uă
gócăđ ă(Lorenzo,ă2011).
Từăđóătácăgi ănh năđịnh, phát triển gồm phát triển theo cả chiều rộng (là sự
tăng về lượng) và phát triển chiều sâu (tăng lên về chất) hướng tới bền vững.
Hi nănayăkhiănóiăt iăphátătri năthìăxuăh ngăv năđiătheoăphátătri năb năv ng,ă yă
banăqu cătếăv ăphátătri năvƠămôiătr ngăđưăđịnhănghĩa:ă“Phátătri nă b năv ngălƠă
m tă quáă trìnhă c aă s ă thayă đổi,ă trongă đó,ă vi că khaiă thácă vƠă s ă d ngă tƠiă nguyên,ă
h ngăđ uăt ,ăh ngăphátătri năc aăcôngăngh ăvƠăkỹăthu t và s ăthayăđổiăv ătổă
ch călƠăth ngănhất,ălƠmătĕngăkh ănĕngăđápă ngănhuăc uăc aăhi năt iăvƠăt ngălaiă
c aăconăng i”. M tăđịnhănghĩaăkhác,ă“Phátătri năb năv ngălƠăs ăphátătri năcóăs ă
kếtăh păchặtăchẽăh pălỦăvƠăhƠiăhòaăgi aă3ămặtăc aăs ăphátătri năphátătri năkinhătế,ă
côngăbằngăxưăh iăvƠăb oăv ămôiătr ng”ă(Tr ngăQuangăHọc,ă2012).ă
Nh ă v y,ă v ă b nă chấtă phátă tri nă b nă v ngă tr că hếtă lƠă m tă quáă trìnhă phátă
tri n,ătrongăđóăm iăquanăh ătheoăkhôngăgianăđ căth ăhi năgi aăbaălĩnhăv căphúcă
l iă- kinhătế,ăxưăh iă- môiătr ngăluônăđ căđi uăch nhăt iă u,ăcũngănh ăm iăquană
h theoătr căth iăgianăv ănhuăc uăvƠăl iăíchăgi aăcácăthếăh ăđ căgi iăquyếtăhƠiăhòa.
V iăn iăhƠmăc aă kháiă ni măphátătri nănh ătrên,ăkháiăni măphátă tri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP đ căđịnhănghĩaătrongănghiênăc uănƠyălƠăs ăgiaătĕngă
quyămôăvƠătỷătrọngăs n ph măđ căs năxuấtătheoăh ngăATTP,ăcùngăv iătổăch că
s năxuấtăvƠătiêuăth ăs năph mănhằmămangăl iăhi uăqu ătƠiăchínhăchoăng iăs nă
xuấtăvƠăs năph măanătoƠnăchoă ng iătiêuădùng.ăKháiăni mă nƠyăcũngăkháăt ngă
đồngăv iăm cătiêuăphátătri năngƠnhăchĕnănuôiănh ăTh ăt ngăChínhăph ă(2008)ă

29
đưă nêu:ă “Phátă tri nă ngƠnhă chĕnă nuôiă tr ă thƠnhă ngƠnhă s nă xuấtă hƠngă hoá,ă từngă
b că đápă ngă nhuă c uă th că ph mă choă tiêuă dùngă trongă n că vƠă xuấtă kh u.ă Tổă
ch căl iăs năxuấtăngƠnhăchĕnănuôiătheoăh ngăgắnăs năxuấtăv iăthịătr ng,ăb oă
đ m anătoƠnădịchăb nh,ăv ăsinhăthúăy,ăb oăv ămôiătr ngăvƠăc iăthi năđi uăki năană
sinhăxưăh i,ănhằmănơngăcaoănĕngăsuất,ăchấtăl ng,ăhi uăqu ăvƠăVSATTP”.
2.2.5.ăVaiătròăc aăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m
Phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ng ATTP giúpăcungăcấpăcácăth căph măană
toƠnăchoănhuăc uăxưăh i.ăThịtăl nălƠănguồnăth căph măquanătrọngănhấtăkhôngăch ă
ăn cătaămƠăcònă ăc ătrênăthếăgi iă(VũăĐìnhăTôn,ă2009).ăCácăs năph măc aăchĕnă
nuôiărấtăc năthiếtăchoăđ iăs ngăconăng i.ăHi nănay,ăkhiăđ iăs ngăkinhătế,ăxưăh i,ă
trìnhă đ ă dơnă tríă c aă ng iă dơnă Vi tă Namă ngƠyă cƠngă tĕngă lên,ă ATTP đangă tr ă
thƠnhăvấnăđ ăth iăs ătrongăđ iăs ngăhƠngăngƠyăc aăng iădơnăthìăchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăATTP đ ăđápă ngănhuăc uăđ iăs ngăc aăng iădơnăvƠăxưăh iălƠăhếtă
s căc năthiếtă(Ngân hàng Thếăgi i, 2017).
Phátătri năchĕnănuôiăl nănóiăchungăvƠăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATTP gópăph năcungăcấpăphơnăbónăchoăs năxuấtătrồngătrọt,ăcungăcấpăth căĕnăchoă
nuôiătrồngăth yăs năvƠăcungăcấpănguyênăli uăchoăng iăchĕnănuôi.ăGi ngănh ăcácă
giaă súcă vƠă giaă c mă khác,ă chĕnă nuôiă l năđóngă gópă m tă nguồnă phơnă bón h uă c ă
đángă k ă choă cácă ho tă đ ngă s n xuấtă trồngă trọtă (đ iă v iă ho tă đ ngă chĕnă nuôiă ă
phơn);ă hoặcă cungă cấpă th că ĕnă choă cácă lo iă th yă s nă (s ă d ngă môă hìnhă VAC);ă
hoặcăcungăcấpăkhíălƠmăchấtăđ tă(s ăd ngăh măbiogas).ăDoăđó,ăchĕnănuôiăl năcóă
vaiătròălƠmăđ uăvƠoăchoăcácăho tăđ ngăkhácă(trồngătrọt,ănuôiătrồngăth yăs n),ăhoặcă
lƠmă gi mă chiă phíă choă cácă ho tă đ ngă khácă c aă ng iăchĕnă nuôi,ă từă đóă lƠmă tĕngă
hi uăqu ăkinhătếăchungăc aăh .ă
Phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă thịtă nóiă chungă vƠă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngă đ mă b oă ATTP gópă ph nă cungă cấpă nguyênă li uă choă ngƠnhă côngă nghi pă
chếăbiến.ăChĕnănuôiăl năsẽăgópăph năcungăcấpănguyênăli uăchoăcôngănghi păchếă
biếnă(thịt,ăda,ăx ng,...)ăcácăs năph măchĕnănuôiăl năthịtăquaăchếăbiếnăph iăđ mă
b oăanătoƠnăthìăm iăt oăraăđ căcácăs năph măchếăbiếnă ATTP đ ăcungăcấpăchoă
ng iătiêuădùngăvƠăđápă ngănhuăc uăc aăxưăh iătrongăn căvƠăxuấtăkh u,ăđặcăbi tă
lƠă ăcácăn căcóănhuăc uăl nănh ăTrungăQu c (Tr năĐìnhăThao,ă2013).ă
Phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP gópă ph nă tĕngă thuă nh pă choă
ng iălaoă đ ng.ă NgoƠiă thuă nh pă từă trồngă trọtă thìăchĕnă nuôiă sẽă giúpă ng iănôngă
dơnătĕngăthuănh păc aămình,ăb iăchĕnănuôiăkhôngăph ăthu căvƠoămùaăv ,ăcóăth ă

30
th că hi nă quanhă nĕm,ă xenă cùngă trồngă trọtă vƠă cácă ngƠnhă khácă mƠă v nă đ tă nĕngă
suấtăvƠăhi uăqu ăcao.ăCùngăv iăđó,ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP sẽăt oăraăcácă
s nă ph mă đ mă b oă chấtă l ng,ă cóă đi uă ki nă đ ă phátă tri nă vƠă tiêuă th ă theoă cácă
kênhăhƠng,ăchuỗiăgiáătrịăkhépăkínăchấtăl ngăcaoăvừaăgi măthi uăr iăroăchoăng iă
chĕnănuôi,ăvừaăđ măb oăđ uăraăchoăs năph m,ăvừaătĕngăđ căgiáăbánăs năph măvƠă
tĕngăhi uăqu ăkinhătếăchoăng iăchĕnănuôiă(Nguy năThịăThuăHuy n,ă2017).
Phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă gópă ph nă thúcă đ yă s nă xuấtă
nôngănghi păphátătri nătoƠnădi năm nhămẽăvƠăv ngăchắc.ăV iăxuăthếăphátătri nă
kinhătế,ăxưăh iănh ăhi nănayăthìăngƠnhăchĕn nuôiăđangăd nătr ăthƠnhăngƠnhăs nă
xuấtăchínhătrongănôngănghi p,ăcùngăv iăđóăphátătri nănôngănghi păanătoƠnăđangălƠă
xuăthếătấtăyếuăhi nănay.ăDoăđó,ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP có vai
tròărấtăl năđ ăgópăph năthúcăđ yăs năxuấtănôngănghi păphátătri nătoƠnădi năvƠăb nă
v ngăđ ătránhălưngăphíătrongăvi căs ăd ngăcácănguồnăl căvƠăt oăs ăcơnăbằngătrongă
phátătri nănôngănghi păvƠăkinhătếănôngăthônă(Ph măXuơnăThanh,ă2015).
Vấnăđ ăv ăsinhăATTP đangălƠăm tătrongănh ngăvấnăđ ănóngăđ cătoƠnăxưă
h iă quană tơm,ă trongă đóă ATTP đ iă v iă thịtă l nă cƠngă đ că ng iă tiêuă dùngă Vi tă
Namăquanătơmăb iăvìăthịtăl nălƠăth căph măđ cătiêuădùngăch ăyếuătrongăcácăb aă
ĕnăc aăng iădơnăVi tăNam.ăVi căđ măb oă chấtăl ngă v ăsinhăATTPăgi ăvịă tríă
quanătrọngătrongăs ănghi păb oăv ăs căkh eănhơnădơn,ăgópăph năgi mătỷăl ămắcă
b nh,ầăV ălơuădƠiăth căph măcóă nhăh ngărấtăl năđếnăs căkh eăc aăng iădơnă
vìăcóăth ăgơyăng ăđ căcấpătính,ăhoặcăcóăthẻătíchălỹăd nătrongăc ăth ăsauăm tăth iă
gianăm iăphátăb nhăhoặcăcóăth ăgơyăcácădịăt t,ădịăd ngăchoăthếăh ămaiăsau.ăNh ngă
nhăh ngăt iăs căkh eăđóăph ăthu căvƠoăcácătácănhơnăgơyăb nh.ă
Đ ăđ măb oăv ăsinhăATTPăkhôngănh ngămangăl iăcácăl iăíchăchoătoƠnăxưă
h iămƠănóăcònătĕngăl iăthếăc nhătranhătrênăthịătr ngăqu cătế. Đ ăc nhătranhătrênă
thịă tr ngă qu că tế,ă th că ph mă khôngă nh ngă c nă đ că s nă xuất,ă chếă biến,ă b oă
qu năphòngătránhăôănhi măcácălo iăviăsinhăv tămƠăcònăkhôngăđ căch aăcácăchấtă
hóaăhọcătổngăh păhayăt ănhiênăv tăquáăm căquyăđịnhăchoăphép c aătiêuăchu nă
qu cătếăhoặcăqu căgia,ăgơyă nhăh ngăđếnăs căkh eăng iătiêuădùng.ăKhiăcóăvấnă
đ ăv ăVSATTPăsẽăgơyăraăcácăthi tăh iătoăl năchoăn năkinhătế,ăchoăvịăthếăvƠăuyătínă
c aăqu căgiaătrênăthịătr ngăqu cătế,ămấtălòngătinăc aăng iătiêuădùng.ă Doăv y,ă
vấnăđ ăđ măb oăv ăsinhăATTP đ ăphòngăcácăb nhăgơyăraătừăth căph măcóăỦănghĩaă
th cătếărấtăquanătrọngătrongăs ăphátătri năkinhătếăvƠăxưăh i,ăb oăv ămôiătr ngăc aă
tấtăc ăcácăqu căgia.

31
2.2.6. N iă dungă nghiênă c uă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă
th căph m
2.2.6.1. Kiểm soát chất lượng đầu vào cho chăn nuôi lợn
Đ chĕnă nuôiă l nă theoă h ng ATTP thì các yếu t đ u vào nh ă gi ng,
TĔCN và thu c thú y ph iăđ m b o các tiêu chu nătheoăquyăđịnh.ăTrongăcácăđ u
vào nói trên thì TĔCN và thu că thúă yă đangă lƠă vấnă đ đángă quană tơmă đ i v i
ng iăchĕnănuôiăl n. Th căĕnăchĕnănuôiă(TĔCN)ăvà thu c thú y luôn chiếm tỷ l
kháăcaoătrongăc ăcấu giá thành vƠăđóngăvaiătròăquanătrọng đ i v i chĕnănuôiăl n
(Nguy n Thị Thu Huy n, 2017) và vi c s d ng TĔCN l n, thu c thú y không
đ m b oăcácăquyăđịnh sẽ d năđến các tồnăd ătrongăcácăs n ph m thịt l n khi giết
mổ (nh ă tồnă d ă hóaă chất, tồnă d ă khángă sinh,ă chất t o n c...) có th gây ra các
nguyă c ă mất ATTP (Hoàng L c, 2015; Lê Vân, 2015). Ng iă chĕnă nuôiă mua
TĔCN và thu c thú y ch yếu theoă t ă vấn c a các c aă hƠng,ă đ i lý cung cấp
TĔCN và thu c thú y t iăđịaăph ng.ăDoăđó,ăvi c thanh ki mătraăđ i v iăcácăc ă
s kinh doanh đ u vào (TĔCN, thu c thú y) t iăcácăđịaăph ngăđ có nguồnăđ u
vƠoăđ m b o chất l ng cho ng iăchĕnănuôiăl n. Các ho tăđ ng thanh tra, ki m
traăđ uăvƠoăchoăchĕnănuôiăl n t p trung vào các ho tăđ ng qu nălỦăđi u ki n kinh
doanh c aă cácă c ăs kinh doanh TĔCN, thu c thú y; ki m tra vi c kinh doanh
hàng gi , hàng nhái, hàng quá h n s d ng, hàng ngoài danh m căđ c phép kinh
doanh. Các ho tă đ ng này nhằm t o ra nguồn cung cấpă đ uă vƠoă đ m b o chất
l ngăchoăng iăchĕnănuôiăl nătheoăh ng ATTP (Ph m Thị Thanh Th o, 2019).
2.2.6.2. Thực hiện các quy trình chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm
Chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đòiăh iăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năph iăth că
hi nătheoăcácăquyătrìnhănhấtăđịnhăđ ăh năchếăcácănguồnăgơyămấtăanătoƠnăchoăl nă
thịtănóiăriêngăvƠăcácăs năph măthịtăl nănóiăchung.ăDoăđó,ăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl nă
c năđ uăt ăt tătr căvƠătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiăl nănh :ă
- C ăs ăh ăt ngăph căv ăchĕnănuôi: Các c ăs ăchĕnănuôiăđòiăh iăph iăđ uăt ă
t tăv ăc ăs ăh ăt ngănh ăchuồngătr i,ăkhuăv căx ălỦăchấtăth i,ăh ăth ngălƠmămát,...ă
đ ăchoăquáătrìnhăchĕnănuôiăl năđ cădi năraăthu năl i.ăVi căyêuăc uăv ăđ uăt ăc ă
s ăh ăt ngăchoăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP th ngăkhắtăkheăh năsoăv iăvi că
đ uăt ăchoăchĕnănuôiăl năthôngăth ng,ăđặcăbi tălƠăv ăchuồngătr i,ăx ălỦăchấtăth i,ă
h ăth ngălƠmămát,...ăđ ăđ măb oăchoăđƠnăl năítăbịă nhăh ngătừămôiătr ngăbênă
ngoƠi,ăítăbịădịchăb nh,ăđ măb oăs căkh eăv tănuôi

32
 - Qu nălỦăconăgi ngătrongăchĕnănuôiăl n: Conăgi ngăkh eălƠăyếuăt ăc năchoă
sinhătr ng,ăphátătri năc aăđƠnăl n.ăQu nălỦăconăgi ngăt iăh ăs năxuấtăliênăquană
ch ăyếuăt iăs căkh eăconăgi ng.ăConăgi ngănênăđ căchọnătừăc ăs uyătín,ăđ că
tiêmăphòngăđ yăđ .ăKhiămangăconăgi ngăv ăchu ngătr i,ăc năđ căcáchălyăv iăđƠnă
đangănuôi.ăNgoƠiănh ngăgi ngăl năphổăbiếnăcóăquyămôăphơnăbổăr ngăthìăg nănh ă
mọiăđịaăph ngăvùngămi năđ uăcóănh ngăgi ngăhayănhómăgi ngăđịaăph ngăvƠă
rấtănhi uăc ăs ăcóăth ăs năxuấtăgi ngăl n, g nănh ăch aăcóăyêuăc uăvƠăcácăbi nă
phápănƠoăv ăqu nălỦăgi ngăl năbuônăbánătrênăthịătr ngă(VũăĐìnhăTôn,ă2009).ăDoă
đó,ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngă ATTP c năs ăd ngăcácăgi ngăl nătheoă
h ngăđápă ngăt tănhuăc uăc aăng iătiêuădùng,ăphátătri năcácăgi ngăchoă nĕngă
suấtăchấtăl ngăs năph măcaoăvƠăc năqu nălỦăt tăconăgi ngăkhiăđ aăvƠoăs năxuất.
- S ăd ngăTĔCN:ăM căđ ăchiăphíăth căĕnătrongătổngăgiáăthƠnhăchĕnănuôiă
l năchiếmătỷătrọngărấtăcaoăvƠătùyăthu căm tăph năvƠoăđƠnăl năchĕnănuôiă(VũăĐìnhă
Tôn,ă2009).ăCùngăv iăđóăchấtăl ngăTĔCN,ălo iăTĔCN s ăd ngăcóă nhăh ngă
rấtă l năđếnă chấtă l ngă ATTP c aă thịtăl n.ăNh ă v yă cóă th ă thấyă phátă tri nă chĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP cóăyêuăc uărấtăl n v ăTĔCN. Doăđó,ănơngăcaoăcôngă
tácăqu nălỦăth căĕnă(qu nălỦăv ăchấtăl ng,ăs ăl ngăth căĕnầ)ă vƠănguồnăth că
ĕn,ă đ mă b oă nguồnă d ă tr ă th că ĕnă cóă Ủă nghĩaă quană trọngă trongă phátă tri nă chĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP.
- Nguồnăn căs ăd ngătrongăchĕnănuôiăl n: Nguồnăn căcũngăquanătrọngă
không kém TĔCN trongăvi căth căhi năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP. Do v y,ă
nguồnăn căs ăd ngăvƠoăchĕnănuôiăl năph iăđ măb oăanătoƠnăthìăm iăt oăraăđ că
cácăs năph măanătoƠn.
- Qu nă lỦă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n:ă L nă lƠă sinhă v tă s ng,ă chịuă nhă
h ngă rấtă nhi uă c aă chếă đ ă chĕmă sócă vƠă đi uă ki nă ngo iă c nhă (Nguy nă Xuơnă
Bình, 2005).ăPhátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP c n qu nălỦădịchăb nhăđ ă
h nă chếă vi că s ă d ngă thu că thúă y,ă khángă sinhă vƠoă trongă chĕnă nuôiă vƠă đi uă nƠyă
gơyămấtăanătoƠnăchoăs năph mănếuăs ăd ngăquáănhi u,ăkhôngăđ ăth iăgianăcáchălyă
tr căkhiăgiếtămổ,...ăCùng v iăđó,ănếuăkhôngăqu nălỦăt t,ăkhiădịchăb nhăx yăraăthìă
thi tăh iăsẽărấtăl n,ăgơyă nhăh ngăđếnăhi uăqu ăvƠăxuăh ngăphátătri năchĕnănuôiă
c aăđ năvịăchĕnănuôiănóiăriêngăvƠăchĕnănuôiăc aăt nhănóiăchung.ăDoăđó,ăc năth că
hi năt tăcôngătácăchĕmăsóc,ăphòngătrừ dịchăb nhăchoăđƠnăl năđ ăh năchếăthấpănhấtă
dịchăb nhăcóăth ăx yăraăđ iăv iăđƠnăl n,ăgi măr iăroăchoăng iăchĕnănuôi.ăBi nă
phápăt tănhấtăđ ăh năchếădịchăb nhăx yăraălƠăth căhi năt tăcôngătácăv ăsinhăthúăyă
vƠătiêmăphòngăchoăđƠnăl n.

33
 - Qu nălỦălaoăđ ng: Chĕnănuôi l n theoăh ng ATTP vƠăchĕnănuôiăl n theo
các quy trình ATTP yêu c uăng iălaoăđ ng ph i tuân th nh ng quy chu n nhất
địnhănh ăvi c s d ng b o h laoăđ ngătrongăchĕnănuôi,ăth c hi năcácăđi u ki năđ
đ m b o ATDB nh ăth c hi năsátătrùngătr c và sauăkhiăvƠoăkhuăchĕnănuôiăl năđ
tránh mang dịch b nh từ bên ngoài vào tr i nuôi hoặc từ tr i nuôi ra bên ngoài;
hoặc lây lan dịch b nh gi aăcácăđƠn,ăcácăôăchuồng trong tr i nuôi; phát hi n s m
các tri u ch ng b nh l n, s d ngăđúngăquyăđịnh v thu c thú y, TĔCN, th c
hi n t t công tác thú y, v sinh chuồng tr i,ăđ m b oăđúngăcácătiêuăchu n ATDB
đ phòng ch ng dịch b nhăchoăđƠnăl n. Tất c nh ng vấnăđ nƠyăđ u có liên quan
đến kiến th c,ă tháiă đ và kỹ nĕngă c aă ng iă laoă đ ng. Do v y vi c qu n lý lao
đ ng trongăchĕnănuôiăl n là rất c n thiết (Nguy n Thị Thu Huy n, 2017).
2.2.6.3. Liên kết trong chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm
Trongă nôngă nghi pă cũngă nh ă trongă n nă kinhă tếă qu că dơn,ă quáă trìnhă liênă
doanhăliênăkếtălƠăm tăxuăthếăkháchăquanăvƠăngƠyăcƠngăxuấtăhi nănhi uăhìnhăth că
đaăd ng.ăĐ iăv iăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP thìăho tăđ ngăliênăkếtăvƠăh pă
tácă gi aă cácă tácă nhơnă trongă chuỗiă cƠngă quană trọngă h n.ă Vìă ch ă khiă liênă kếtă v iă
nhauăthìăcácăs năph măATTP từăquáătrìnhăchĕnănuôiăm iăđếnăđ căv iăng i tiêu
dùngăvƠănơngăcaoăđ căhi uăqu ăkinhătế,ăxưăh iătrongăchĕnănuôiăl năATTP,ătừăđóă
thúcăđ yăcácăc ăs ăchĕnănuôiăkhácăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
S năxuấtătheoăquyămôănh ălẻ,ămanhămúnăsẽăd năđếnădịchăb nhăth ngăx yă
ra, chi phí cao, tiêu th ăbịăépăgiá,ăhi uăqu ăthấp...ăvƠăgơyămấtă ATTP.ăM căđíchă
liênăkếtăl iălƠănhằmăhỗătr ănhauăv ăv n,ăkỹăthu t,ălaoăđ ngăvƠătiêuăth ăs năph m.ă
Thôngăquaăliênăkếtăgi aăcácătácănhơnă(h ă- h ,ăh ă- doanhănghi p,ăh ă- nhà khoa
học;ăc ăs ăchĕnănuôiăv iăcácătácănhơnătrungăgianầ)ătrongăcácăn iădungăliênăkếtă
(liênăkếtătrongăcungă ngăgi ng,ăth căĕn,ăliênăkếtătrongăchuy năgiaoăkỹăthu t,ăliênă
kếtă trongă tiêuă th ,ầ)ă sẽă gópă ph nă giúpă cácă tácă nhơnă cóă đi uă ki nă tiếpă thu,ă phổă
biến,ătruy năđ tăkinhănghi m,ăkỹăthu tătrongăchĕnănuôi,ăgi măchiăphí,ănhằmănơngă
caoănĕngăsuất,ăchấtăl ng,ăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăchĕnănuôiătừăđóăthúcăđ yăphátătri nă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
2.2.6.4. Đánh giá kết quả và hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi lợn theo hướng
an toàn thực phẩm
Nghiênăc u,ăđánhăgiáăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăs năxuấtăkinhădoanhă(nĕngăsuất,ă
s năl ng,ăhi uăqu ăkinhătế,..)ăc aăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP có
tác đ ngătr cătiếpăđếnăs ătồnăt iăvƠăphátătri năc aăngƠnhăchĕnănuôiăl nănóiăchungă

34
vƠăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP nói riêng. Kếtăqu ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATTPă đ că th ă hi nă trênă giácă đ ă toƠnă ngƠnhă chĕnă nuôiă vƠă h ă chĕnă nuôi.ă Trênă
ph ngădi nătoƠnăngƠnh,ăkếtăqu ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăđ căth ăhi nă
b iăquyămôăđƠn,ătỷătrọngăthịtăl năđ căchĕnănuôiătheoăh ngăanătoƠnăth căph m.ă
T iăh ăs năxuất,ăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăchĕnănuôiăđ căth ăhi năbằngădoanhăthu,ăthuă
nh păvƠăcácăch ăs ăth ăhi năhi uăqu ăs ăd ngănguồnăl cănh ăv n,ălaoăđ ng.ăNếuă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP choăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăkinhătếăcaoăh năsoăv iă
chĕnănuôiăl năthôngăth ng,ătiêuăth ăổnăđịnhăvƠăt tăh n,ầăsẽăthúcăđ yăcácăc ăs ă
chĕnănuôiăl năphátătri nătheoăvƠăng căl i.ăDoăđó,ătrongănghiênăc uăv ăphátătri nă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đòiăh iăph iăcóăcáiănhìnătổngăquan,ăkháiăquátăv ă
kếtăqu ăvƠăhi uăqu ăđ ăcóănh ngăđ ăxuất,ăgi iăphápăthíchăh păđ ăkhuyếnăkhíchăvƠă
thúcăđ yăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năphátătri nătheoăh ngăATTP.
2.2.7. Cácăy uăt ă nhăh ngăt iăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnă
th căph m
2.2.7.1. Chủ trương chính sách phát triển chăn nuôi lợn theo hướng an toàn
thực phẩm
Đ ăphátătri năchĕnănuôiăhi uăqu ,ăb năv ngătừăTrungă ngăđếnăđịaăph ngă
đưăcóănhi uăchínhăsáchăđ ăkhuyếnăkhíchăphátătri năchĕnănuôi,ătrongăđóănổiăb tălƠă
chínhăsáchăhỗătr ăgi ng,ăphátătri năchĕnănuôiătheoăvùng,ăxưătrọngăđi m,ăchĕnănuôiă
theoăquyămôăl năngoƠiăkhuădơnăc ,ăchínhăsáchăhỗătr ăvắcăxin,ăhóaăchấtăchoăcôngă
tácă phòngă ch ngă dịchă b nh.ă Đặcă bi tă nh ngă nĕmă quaă v iă chínhă sáchă khuyếnă
khíchă chĕnă nuôiă theoă h ngăliênă kếtă chuỗi,ă từă chĕnă nuôiă đếnă giếtă mổ,ă chếă biếnă
tiêuăth ăs năph măđ ăchĕnănuôiăphátătri năhi uăqu ,ăb năv ng,...ăTuyănhiên,ătrongă
nghiênăc uăv ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăđòiăh iăph iănghiênăc uă
cácă ch ă tr ng,ă chínhă sáchă cóă tácă đ ngă đếnă s ă phátă tri nă c aă ngƠnhă chĕnă nuôiă
l n.ăVi căbanăhƠnhăch ătr ng,ăchínhăsáchăkịpăth i,ăđồngăb ,ăđápă ngăđ căyêuă
c uăsẽăt oăđi uăki năthúcăđ yăcácăđ năvịăchĕnănuôiăphátătri n.ăCh ătr ng,ăchínhă
sáchăđúngăsẽăt oăs ătinăt ngăchoăng iăchĕnănuôiăyênătơmăđ uăt ăti năv n,ăcôngă
s căvƠătríătu ăđ ăphátătri năchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiătheoăh ngăATTP.
Hi nănay,ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăkhôngăth ăđ ăth căhi năphơnătán,ă
r iărácăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ămƠăc năt oăđi uăki năchoăcácăc ăs ăchĕnănuôiă
l năcóăđi uăki năv ăđấtăđaiănh ăvi căkhuyếnăkhíchăng iăchĕnănuôi dồnăđi n,ăđổiă
th a,ăchuy nănh ngănhằmătíchăt ăt pătrungăru ngăđấtăđ ăcóăđi uăki năhìnhăthƠnhă
vƠăphátătri nătrangătr i,ăcácăkhuăchĕnănuôiăt pătrungă(Nguy năM uăDũngă&ăcs.,ă
2011);ă chínhă sáchă hỗă tr ă choă ng iă chĕnă nuôiă biếtă đếnă cácă quyă trìnhă ATTPă và

35
th căhi nătheoăcácăquyătrìnhănƠyănh ătiếpăc năv ăkỹăthu t,ăbổăsungănguồnăl căv ă
v nă đ ă ổnă địnhă s nă xuất.ă Vi că đ aă raă vƠă th că hi nă cácă chínhă sáchă nh ă khuyếnă
nông,ăliênăkết,ătínăd ngă uăđưiălƠăhếtăs căc năthiếtầăDoăđó,ăvi căbanăhƠnhăcũngă
nh ăth căhi năt tăcácăch ătr ngăchínhăsáchăđóngăvaiătròăquanătrọng,ăgiúpănơngă
caoă nĕngă l că s nă xuấtă kinhă doanhă choă cácă cáă nhơnă vƠă tổă ch că kinhă tế,ă t oă n nă
t ngăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.ăBênăc nhăđó,ăchínhăsáchăcònă
cóătácăđ ngăthúcăđ yănơngăcaoăhi uăqu ăchĕnănuôi,ăthúcăđ yăxuấtăkh uăs năph mă
vƠăđi uătiếtăthịătr ngăthịtăl nă(Th ăt ngăChínhăph ,ă2012).
2.2.7.2. Quy họch phát triển chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm
Quyăho chăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPălƠăquáătrìnhătổăch că
vƠă tổă ch c l iă chĕnă nuôiă l nă đ ă s nă xuấtă raă cácă s nă ph mă thịtăl nă ană toƠn.ă N iă
dungănƠyăth ăhi năchínhăsáchăvƠăđịnhăh ngătổăch căs năxuấtăt iăđịaăph ng,ăxemă
xétă vùngă nƠoă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă nóiă chungă vƠă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă
ATTPănóiăriêng,ăvùngănƠoăh năchếăchĕnănuôiăl năđ ătừăđóăcóăcácăch ngătrình,ă
chínhăsáchăđ ăhỗătr ăphátătri năs năxuất.ăVíăd ănh ăvùngănƠoăphátătri năchĕnănuôiă
l năt pătrungăthìăsẽăcóăcácăch ngătrìnhăhỗătr ăliênăkếtăcácăh ănôngădơnăchĕnănuôiă
trongăvùngăthƠnhăcácătổ,ănhóm,ăh pătácăxưăs n xuấtăvƠăliênăkếtăv iăcácătácănhơnă
khácăđ ăt oăthƠnhăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năkhépăkín.ăNh ăv y,ăquyăho chăchĕnănuôiă
l nătheoăh ngăATTPălƠăn iădungăl năvƠăkhôngăth ăthiếuătrongăphátătri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP,ănhấtălƠătrongăđi uăki năchĕnănuôiăl năđangăcóănhi uă
di năbiếnăph căt pănh ăhi nănay.ăTuyănhiên,ăquyăho chăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATTPăph iăphùăh păv iăquyăho chăchungăv ăphátătri nă kinhătếă - xưăh iăvƠăphùă
h pă v iă quyă ho chă chungă phátă tri nă ngƠnhă chĕnă nuôi;ă quyă ho chă gópă ph nă t pă
trungă đ uă t choă cácă vùngă cóă đi uă ki nă phátă tri nă chĕnă nuôiă theoă ph ngă th că
thơmăcanh,ăkếtăh păchĕnănuôiătruy năth ngăv iăchĕnănuôiăcôngănghi p,ăchĕnănuôiă
anătoƠn,ăt oătínhăb năv ngăvƠăhi uăqu ;ăchuy năđổiăm nhătừăchĕnănuôiăphơnătán,ă
quyămôănh ăsangăquyămôăvừaăvƠăl n (giaătr i,ătrangătr i)ătheoăh ngăATTPătrênă
c ăs ăcóăquyăho chăvùngăchĕnănuôiăt pătrung.ăDoăđó,ăl păcácăd ăánăquyăho chăcácă
khuăchĕnănuôiăATTPăđ iăv iăcácăđịaăph ngălƠăc năthiếtănhằmăb oăđ măphátătri nă
chĕnănuôiăổnăđịnh,ăb năv ng.
N iădungăquyăho chăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăc n c th , xácăđịnhă
rõăcácăvùngăđ ăđi uăki năđấtăđai,ănguồnăn c,ăb oăđ m tính kh thi, phù h p v iă
đi u ki n s n xuất,ătrìnhăđ ăs năxuất cũngănh ăcác quyăđịnh hi n hƠnh, gắnăkếtă
gi aăs năxuấtăchếăbiếnăvƠătiêuăth ăđ t đ ăđ tăđ căhi uăqu cao.

36
 Trongăquyăho chăvùngăchĕnănuôiăATTP,ăvấnăđ ăx ălỦăchấtăth iăchĕnănuôiă
c năph iăđặtăraăngayătừăđ u,ăbênăc nhăđóăcũngăc năcóănh ngăgi iăphápăđ ătháoă
g ăchoăcácăkhuădơnăc ăcóăquyămôăchĕnănuôiăl n,ăm tăđ ăchĕnănuôiăcao.ăĐi uă
nƠyă phùă h pă tiếnă trìnhă th că hi nă phátă tri nă c aă Vi tă Nam,ă trongă đóă cóă vaiă tròă
c aă NhƠă n că vƠă cácă tổă ch c,ă cácă ngƠnhă vƠă s ă thamă giaă c aă ng iă dơnă (Maiă
ThanhăCúc,ă2006).ăQu nălỦăt tăvấnăđ ămôiătr ngăcũngălƠăgópăph năvƠoăs ătĕngă
tr ngăvƠăphátătri nănóiăchungă(L uăĐ căH iă&ăNguy năNgọcăSinh,ă2000).
2.2.7.3. Nguồn cung cấp lợn giống cho chăn nuôi
Nh ăđưăđ c p trên, gi ng là m t trong nh ngăđ u vào quan trọng trong
chĕnă nuôiă l n. Nguồn cung cấp gi ng ph i đ m b o chất l ng, s ch b nhă đặc
bi t là trong b i c nh DTLCP v n còn di n biến ph c t pănh ăhi nănay.ăĐ đ m
b oă đ c nguồn l n gi ng s ch b nh,ă đ m b o chấtă l ng thì con gi ng ph i
đ cătiêmăphòngăđ yăđ cácămũiăvacxinătheoăquyătrìnhăvƠăđ c ki măđịnh chất
l ng tr c khi xuấtăbánăvƠăđ aăvƠoăchĕnănuôiăthƠnhăph m. Tuy nhiên, hi n nay
vi c cung cấp gi ngăđ m b o chấtăl ng ch yếu ch đ c cung cấp từ các trung
tâm gi ng, công ty gi ngăđ m b o chấtăl ng nh ăCP,ăDabaco hi n nay là khá ít
và ch yếuăđ c cung cấp cho các tr iăchĕnănuôiăquyămôăl n,ăcònăđ i v iăcácăc ă
s chĕnănuôiănh lẻ, các h nông dân thì vi c họ v n ch yếu là t s n xuất hoặc
mua c a các h nôngădơnăkhácăđ tiết ki m chi phí s n xuất. Tuy nhiên vi c này
l i gây ra m t s khóăkhĕnătrongăvi c ki m soát chấtăl ng con gi ng và có th
gây ra các dịch b nhăchoăchĕnănuôiăl n khi con gi ngăch aăđ cătiêmăphòngăđ y
đ các lo i vacxin phòng b nh, từ đóăph i s d ng nhi u lo i thu căthúăyăđ ch a
b nh,ăgơyăraăcácănguyă c ăgơyămất ATTP (LưăVĕnăKínhă&ăcs.,ă2007; Ph m Thị
Thanh Th o, 2019).
2.2.7.4. Nguồn cung cấp thức ăn và quản lý thức ăn chăn nuôi
Th căĕnălà yếu t c ăb n quyếtăđịnh l năđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôi,ăcũngănh ă
ph m chất, chấtăl ng s n ph m s n xuất ra (Ph m Thị Thanh Th o, 2019). Hi n
nay, vi c s d ng TĔCN l n có th chia ra làm 02 lo i th căĕnăchínhăđóălƠăth c
ĕnăcôngănghi p (các lo iăcámăđ măđặcăđ c s d ng ph i tr n v i các lo i th c
ĕnăkhác;ăhoặc các lo i cám hỗn h păđ cădùngăđ cho l năĕnătr c tiếp) và các
lo i cám có nguồn g c từ nông nghi p (g o, ngô, sắn, rau, m ch,ầ). Vi c s
d ng các lo iăcámănƠyăvƠoăchĕnănuôiăl n tùy thu căvƠoăph ngăth căchĕnănuôiă
c a từng h chĕnănuôi,ăcóăc ăs chĕnănuôiăl a chọnăph ngăth c s d ng th căĕnă
công nghi p hoàn toàn, có h s d ngăph ngăth c ph i tr năcámăđ măđặc v i

37
các lo i cám nông nghi păkhác,ăcóăc ăs s d ng và ph i tr n các lo i cám nông
nghi p v i nhau; tùy từngăgiaiăđo n l n mà h s d ng các ph ngăth căchoăĕnă
khác nhau. Cùng v iăđó,ăvi c qu n lý TĔCN nh ăvi c s d ng th căĕnăđ m b o
chấtăl ng, không s d ng các chất cấm, ph giaăkhôngăđ c phép ph i tr n vào
TĔCN, b o qu n TĔCN không bị m, m c, không s d ng TĔCN hết h n s
d ngầ không ch nhăh ng rất l n đếnăquáătrìnhăsinhătr ng, phát tri n c aăđƠnă
l n mà còn nhăh ngăđến vấnăđ ATTP đ i v i các s n ph măchĕnănuôi.ă
2.2.7.5. Dịch bệnh và công tác thú y
Từănĕmă2005ătr ăl iăđơyăs ăl ngăl nănuôiătrongăc ăn căcóăxuăh ngăgi mă
hoặcătĕngăch mădoăh uăqu ăc aăcácăđ tădịchătaiăxanhăvƠăm tăs ăb nhădịchăkhácă
x yăraă ănhi uăn iătrongătoƠnăqu căkhiếnăchoănhi uăc ăs ăchĕnănuôiăph iătiêuăh yă
m tăph năhayăc ăđƠnăl nă(Tr năĐìnhăThaoă& cs.,ă2010).ăNh ngăb nhăgơyăraăthi tă
h iănhi uătrongăchĕnănuôiăl năgồmăviêmăphổi,ătaiăxanhăvƠătiêuăch yă(Nguy năThịă
Thuă Huy n,ă 2017);ă cùngă v iă đóă trongă nĕmă 2019ă khiă DTLCP bùngă phátă ă Vi tă
NamăđưălƠmăchoăngƠnhăchĕnănuôiăl năđiêuăđ ng,ăđ yăgiáăthịtăl nălênărấtăcao.ăKhiă
dịchăb nhăx yăraăsẽăgơyătácăh iăvƠăh uăqu ănghiêmătrọngăkhôngănh ngăchoăngƠnhă
chĕnănuôiămƠăcònăchoăn năkinhătếă- xưăh iăvƠăs căkh eăc aăconăng i.ăĐ ăđ mă
b oăchoăđƠnăl năkh eăm nh,ătĕngătrọngănhanh,ătiêuăt năítăth căĕnămƠăv năđ tăhi uă
qu ă caoă c nă gi ă gìnă t tă v ă sinhă chuồngă tr i,ă th ngă xuyênă theoă dõi,ă chĕmă sóc,ă
nuôiăd ngătheoăđúngăcácăquyătrìnhăkỹăthu t;ăcôngătácăthúăy,ăđặcăbi tălƠăvi cătiêmă
phòngăvƠăđi uătrịăcácădịchăb nhăchoăl năc năđ cătiếnăhƠnhăkịpăth iăvƠăgiámăsátă
chặtă chẽă nhằmă gi mă thi uă r iă roă đ ă ng iă chĕnă nuôiă yênă tơmă m ă r ngă quyă môă
chĕnănuôi.ăDịchăb nhăx yăraăcònălƠmă nhăh ngăđếnătơmălỦăng iătiêuădùngăthịtă
l năv ăvấnăđ ăv ăsinhăATTP.ăNh ngăloălắngăchínhăc aăhọăđóălƠăloălắngăv ătồnăd ă
hoáăchấtătừăTĔCN vƠăthu căthúăyăvƠăloălắngămuaăph iăthịtăl nătừănh ngăconăl nă
b nhăhoặcăl năchếtăvìăb nhă(Nguy năThịăThuăHuy n,ă2017).ăDoăđó,ăvi căqu nălỦă
dịchăb nhăvƠăcôngătácăthúăyăcóă nhăh ngăl năđếnăs ăphátătri năchĕnănuôiăl nănóiă
chungăvƠăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP nói riêng.
2.2.7.6. Nguồn lực của các hộ chăn nuôi
Chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP cóăyêuăc uăđòiăh iăng iăchĕnănuôiăph i
cóăkiếnăth căv ăchĕn nuôiăl nătheoăh ngăATTP vƠăth căhƠnhăchĕnănuôi đ măb oă
đúngăquyătrìnhăchĕnănuôi và đòiăh iăng iăchĕnănuôiăph iăcóănh ngăkho năđ uăt ă
nhấtăđịnhăv ătƠiăchính,ăchuồngătr i và khuăv căchuồngănuôi:

38
 - Laoăđ ngăđ căcoiălƠăđ uăvƠoăc ăb năc aămọiăquáătrìnhăs năxuấtă(Nguy nă
M uăDũng,ă2011).ăTrongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP chấtăl ngălaoăđ ngăcóă
vaiătròăquyếtăđịnhăđếnănĕngăsuất,ăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăchĕnănuôiăvƠăchấtăl ngăs nă
ph măt oăra.ăChấtăl ngăđ u vƠoăc aălaoăđ ngătrongăchĕnănuôiăl nălƠăkỹănĕng,ăkinhă
nghi măchĕnănuôi,ăkiếnăth căv ăthúăy,ăhi uăbiếtăv ăthịătr ng...ăc aăng iălaoăđ ng.ă
Cácăyếuăt ănh ămáyămócăthiếtăbị,ănguyênăv tăli uăhayăcôngăngh ăs năxuấtăch ăcóă
th ăphátăhuyăhi uăqu ăcaoăb iăđ iăngũ laoăđ ngăcóăs căkh e,ăcóătrìnhăđ ăvìănh ngă
giáă trịă thu că v ă nguồnă nhơnă l că lƠă b nă v ngă vƠă khôngă th ă saoă chépă (Ph mă Vơnă
Đìnhă&ăcs.,ă2011).ăBênăc nhăđó,ănôngănghi pă(trongăđóăcóăho tăđ ngăchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăATTP)ăv năđangălƠălĩnhăv căkémăthuăhútăđ uăt ăvƠăluônăđ iămặtăv iă
nh ngăr iăroăl nătrongăs năxuấtănh :ădoăgi ngăkhôngăđ măb o,ăkỹăthu tăph iăgi ngă
khôngăt tăd năđếnănĕngăsuấtăthấp,ăTĔCN khôngăđ tăchu n,ăkỹăthu tăchĕnănuôiăyếuă
kémăvƠădịchăb nh,ătiêuăth ăkhóăkhĕn...ă(Tr năĐìnhăThao,ă2013).ăĐưălƠmăxuất hi nă
hi năt ngălaoăđ ngănôngăthônătrẻăkh e,ăcóătrìnhăđ ăcóăxuăh ngărútăkh iăkhuăv că
nôngă nghi p.ă Kéoă theoă đóă lƠă hi nă t ngă “già hóa”ă vƠă “n ă hóa”ă nguồnă laoă đ ngă
nôngăthônăđưă nhăh ngăđếnăs năxuấtăchĕnănuôi.
Cùngăv iăđó,ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đ iăh iăng iăchĕnănuôiăph iă
cóătrìnhăđ ,ăhi uăbiếtăvƠănh năth cănhấtăđịnhăv ăvi căđ măb oăcácăquyătrìnhăchĕnă
nuôi,ă khôngă s ă d ngă cácă chấtă cấm,ă khángă sinh,ă hoocmonă tĕngă tr ng,ă chấtă t oă
n c,ăcácăchấtăkhôngărõănguồnăg căvƠăđ măb oăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năđ ăt oă
raăcácăs năph măanătoƠn.ăĐi uănƠy,ăđòiăh iăng iăchĕnănuôiăph iăcóătrìnhăđ ăhọcă
vấn,ăchuyênămônăkỹăthu tăvƠăkỹănĕngălaoăđ ng,ăỦăth căđ oăđ căngh ănghi păđ ă
cóăth ătiếpăthuăcácătiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăth tăvƠăkinhănghi măchĕnănuôiătiênătiến.ă
Trìnhăđ ăhọc vấn,ăchuyênămônăvƠăkinhănghi măchĕnănuôiăgiaăsúcăc aăng iăch ă
nôngăh ăcóăvịătríăquanătrọng,ă nhăh ngătr cătiếpăt iăs ăthƠnhăcôngăhayăthấtăb iă
trongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP trongăh ă(Tr năĐìnhăThao,ă2013).ăTrongă
chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ană toƠnă dịchă b nhă (ATDB) nhi uă khiă bùngă phátă rấtă
nhanhă nênă trìnhă đ ,ă kinhă nghi mă c aă ng iă chĕnă nuôiă cóă vaiă tròă c că kỳă quană
trọngăvƠănóă nhăh ngărấtăl năđếnăquáătrìnhăphátătri năchĕnănuôiăl năvƠăvi căs ă
d ngăthu c,ăcácă hóaă chấtătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiă nhăh ngărấtăl năđếnăchấtă
l ngăthịtăsauănƠy,ădoăđó,ăng iăchĕnănuôiăc năs ăd ngăh pălỦ,ăđúngăquyăđịnhăvƠă
đ măb oăth iăgianăcáchălyă(TranăThiăTuyetăHanhă& cs., 2017).
Quyămôăchĕnănuôiă ăVi tăNamăcònărấtănh ăv iătrênă70%ăs ăh ădơnăs ngă ă
nôngăthônănuôiăl nă(Tr năĐìnhăThaoă&ăcs.,ă2010).ăT păquánăchĕnănuôiăv năcònă

39
mangătínhăt năd ngăth căĕnătừăs năph mătrồngătrọt,ăsinhăho t.ăB iăv y,ăđơyălƠăm tă
nhăh ngăl năt iăquáătrìnhăđ uăt ătrangăthiếtăbịăhi năđ i,ăgi ngăm i,ăkỹăthu tăs nă
xuấtătiênătiếnăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.ăCùngăv iăt păquánă
l căh uăthìăỦăth căvƠăthóiăquenăs năxuấtăc aăng iădơnăch aăphùăh păv iăvi căs nă
xuấtătheoăh ngăATTP:ăKhôngăcóăhoặcăkhông s ăd ngăb oăh ălaoăđ ng;ăVi căx ă
lỦă chấtă th iă ch aă t t;ă Khôngă chúă Ủă đếnă th iă giană cáchă ly;ă L mă d ngă quáă nhi uă
thu căkhángăsinhătrongăvi căphòngăđi uătrịăb nh,...ă(Nguy năNgọcăXuơn,ă2015).
- Đất đaiălƠăyếuăt ătíchăc căc aăquáătrìnhăs năxuấtănôngănghi pănóiăchungăvƠă
chĕnănuôiăl năthịtănóiăriêng,ălƠăđi uăki năv tăchấtă- c ăs ăkhôngăgian,ăđồngăth iălƠă
đ iă t ngălaoă đ ngă trongă chĕnă nuôi.ă Nh ă v y,ă đấtă đaiă khôngă nh ngă lƠă đ uă vƠoă
quanătrọngăđ iăv iăphát tri năchĕnănuôiăl nămƠăcònăđ iăv iănhi uăho tăđ ngăkinhă
tế,ăđặcăbi tălƠănôngănghi pă(Nguy năVĕnăSongă & Vũ Thị Ph ngăTh y, 2010).
Ng iăchĕnănuôiămu năphátătri năchĕnănuôiă l nătheoăh ngă ATTP đòiăh iăkhuă
v că chĕnă nuôiă ph iă nằmă xaă khuă dơnă c ,ă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă nh ă lẻ,ă phơnă tán,ă
trongă khuă v că dơnă c ă vƠă ítăcóă đi uă ki nă v ă đấtă đaiă rấtă khóă đ ă cóă th ă phátă tri nă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATDB và ATTP (Nguy năThịăThuăHuy n,ă2017).
- Nguồnăl căv ătƠiăchínhăcóă vaiătròărấtă l nătrongăquáătrìnhăphátătri năchĕnă
nuôi l nănóiăchungăvƠăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP nói riêng. Nó là
đi uăki nătiênăquyết,ăquanătrọngănhấtăchoăs ăraăđ i,ătồnăt iăvƠăphátătri năc aăcácă
hìnhă th că tổă ch că s nă xuấtă trongă chĕnă nuôiă l n.ă Tài chính lƠă yếuă t ă quyếtă địnhă
đếnă m că đ uă t ,ă quyă môă trongă chĕnă nuôiă l nă thịt.ă Trongă chĕnă nuôiă l nă thịt,ă
nghiênăc uăvấnăđ ăv năbaoăgồm:ănĕngăl căv n,ănguồnăhìnhăthƠnh,ăhi uăqu ăc aă
v năđ uăt ătrongăchĕnănuôi.ăBênăc nhăđó,ănghiênăc uăv nătrongăchĕnănuôiăl năthịtă
cũngăđ ăc păđếnănh ngăkhóăkhĕn,ăv ngămắcă trongătiếpăc năv năchoăphátătri nă
chĕnănuôiăl nă(Ph m Xuân Thanh, 2015). Cùngăv iăđó,ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATTP đòiăh iăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năph iăcóănguồnăl cătƠiăchínhăđ ăđ uăt ăv ă
c ă s ă v tă chất,ă h ă th ngă chuồngă tr i,ă x ă lỦă chấtă th i,ầă đ ă qu nă lỦ t tă đƠnă l nă
nuôiăc aăh ,ătừăđóăgópăph nănơngăcaoăm căđ ăanătoƠnăchoăs năph mă(Nguyen Thi
Thu Huyen & cs., 2016).
Trongăchĕnănuôiăl n,ăc ăs ăh ăt ngăc aăc ăs ăchĕnănuôiăđ căđ uăt ăđồngă
b ,ă hi uă qu ă sẽă đápă ngă choă yêuă c uă chĕnă nuôi,ă chếă biến,ă đ mă b oă tĕngă nĕngă
suất,ă chấtă l ngă s nă ph m,ă gi mă tỷă l ă haoă h t,ă gi mă chiă phíă s nă xuất,ă tĕngă s că
c nhă tranhă trênă thịătr ng.ăM tă khuă chuồngă tr iă xơyă d ngă ăn iăcóă đ ngăgiaoă
thôngăth yăhoặcăđ ngăb ăthu năti năsẽătiếtăki măđ cărấtănhi uăchiăphíăvƠăth iă

40
gianăv năchuy n.ăTuyănhiênăcũngăc năcáchăđ ngăgiaoăthôngăchínhătừă100-150m
đ ăt oăs ăyênătĩnhăcũngănh ătránhălơyălanădịchăb nh vƠătĕngăc ngăATTP choăđƠnă
l nănuôiă(D nătheoăPh măXuơnăThanh,ă2015).
- Cácăyếuăt ă nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôi:ăCóă nhi uănghiênăc uăv ă
cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă nĕngă suấtă chĕnă nuôiă l nă đ că cácă họcă gi ă th că hi nă
tr căđơy.ăTrongăcácănghiênăc uănƠy,ăcácăhọcăgi ăđưăch ăraăcácăđ uăvƠoătr cătiếpă
c aăh ălƠăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl n.ăC ăth ,ăl ngăth căĕnă
s ăd ngăgồmăc ăcámăcôngănghi păvƠăngũăc căkhác,ălaoăđ ngăs ăd ngăgồmăc ălaoă
đ ngăgiaăđìnhăvƠălaoăđ ngăthuê,ăchiăphíăc ăđịnhăgồmăti năb oăhi m,ăthuế,ăkhấuăhaoă
máyămócăvƠăchuồngătr iăvƠăcácăchiăphíăkhácălƠănh ngăyếuăt ă nhăh ngătr cătiếpă
đếnăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiă(Aggelopoulos & cs., 2006).
2.2.7.7. Môi trừng trong chăn nuôi lợn
Ô nhi mă môiă tr ngă doă chĕnă nuôi,ă đặc bi tă lƠă chĕnă nuôiă l nă đangă lƠă m t
vấnă đ nóng và b c xúc các vùng nông thôn c a Vi tă Nam,ă đặc bi tă lƠă chĕnă
nuôiă trongă khuă dơnă c ,ă hoặcă chĕnă nuôiă t p trung quy mô l n. Ô nhi m môi
tr ngădoăchĕnănuôiăgơyănênăch yếu từ các nguồn chất th i rắn, chất th i l ng,
tiếng ồn, xác v t nuôi chết tiêu h yăkhôngăđúngăkỹ thu t. Trung bình mỗi con l n
nuôi có th th i ra kho ng 2kg chất th i rắn/ngày (C c Thú y, 2021) và nhi u
chất th i l ng. Chất th iăkhôngăđ c x lý mà th i tr c tiếpăraămôiătr ng gây ô
nhi mămôiătr ng nghiêm trọng. Ô nhi mămôiătr ngăcũngăkéoătheoănhi u h l y
choăchĕnănuôiănh ăcóăth gây ra dịch b nh liên t căchoăchĕnănuôi,ăgây mất ATTP
cho các s n ph m chấtănuôi.ăDoăđó,ăđ i v i vi căđ uăt ăv c ăs h t ng ph c v
chĕnănuôiăl nătheoăh ng ATTP,ăcácăc ăs chĕnănuôiăph iăđ m b o vi c x lý
chất th iăchĕnănuôiăl nătheoăđúngăquyăđịnh, tránh gây ô nhi mămôiătr ng và lây
lan chéo l iăđƠnăl n, gây mất ATTP (C c Thú y, 2021).
2.2.7.8. Thị trừng và thị hiếu của ngừi tiêu dùng
Quanăh ăcungăc uăngƠyăcƠngăđóngăvaiătròăquanătrọngăđ iăv iăs ăphátătri nă
chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP.ă Tuyă nhiên,ă khôngă ch ă quană tơmă đếnă quană h ă
c uă- cung - giáăc ,ăvấnăđ ăl uăthôngăphơnăph i,ăchấtăl ngăv ăsinhăATTP cũngă
đặcăbi tăquanătrọngădoăm tătỷăl ăl năs năph măđ căng iătiêuădùngă aăchu ngălƠă
s năph măt iăs ngăch aăquaăchếăbiến.ă
Thịătr ngătiêuăth ălƠăyếuăt ăđ uăraăc aăquáătrìnhăs năxuất.ăPhátătri n chĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP sẽăt oăraăkh iăl ngăhƠngăhóaăl nădoăđó,ăyêuăc uăđặtă

41
raălƠăc năph iăphátătri năthịătr ngătiêuăth ,ăhìnhăthƠnhăcácăkênh,ăchuỗiăliênăkếtă
trongătiêuăth ăs năph m.ăĐ iăv iănh ngăthịătr ngăkhácănhau,ăm cătiêuăth ăcácă
s năph mătừ chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP cũngăcóăs ăkhácăbi tăl n.ă ăVi tă
Nam,ăm cătiêuăth ăthịtăc aădơnăc ăcóăxuăh ngătĕngălênătrongăth iăgianăqua,ăm că
tiêuăth ăthịtăcóăs ăkhácănhauăl năgi aăcácăh ăgiƠuăvƠăh ănghèo,ăgi aănôngăthônăvƠă
thƠnhăthịă(CEG,ă2005).
Hi nănay, ATTP nóiăchungăvƠăđ iăv iăthịtăl nănóiăriêngălƠăvấnăđ ăđangăđ că
toƠnăxưăh iăđặcăbi tăquanătơmăvìăcóă nhăh ngătr cătiếpăđếnăs căkh e,ăth ăchất,ătríă
tu ă c aă ng iă tiêuă dùng.ă Xuă h ngă tiêuă dùngă hi nă nayă c aă ng iă dơnă lƠă đangă
h ngăt iătiêuădùngăcácăth căph măs ch,ăth căph măanătoƠn.ăDoăđó,ănhuăc uăv ă
thịtăl năđ măb oăanătoƠnălƠărấtăcaoă(Nguy năThịăD ngăNga,ă2017).
Đ măb oă v ăsinhăATTP lƠăđ mă b oăc ăchuỗiăcungăcấpă th căph mătừă“n iă
s năxuấtăđếnăbƠnăĕn”ăt călƠălúcăl aăchọnăconăgi ng,ăđất,ăn c,ămôiătr ngăchĕnă
nuôiă đếnă TĔCN,ă thu că thúă y,ă hóaă chấtă b oă v ă th că v t,ă thuă hái,ă b oă qu n,ă chếă
biến,ăv năchuy năth căph măđếnăng iătiêuădùng.ăBấtăkỳăm tămắtăxíchănƠoătrongă
chuỗiăs năxuấtăth căph mătrênăkhôngăđ măb oăcũngăsẽăd năđếnăth căph măkhôngă
ană toƠnă choă ng iă s d ngă (Nguy nă Ngọcă Xuơn,ă 2015).ă Vi că ng iă tiêuă dùngă
quanătơmăđếnăvấnăđ ăATTP,ătruyănguyênănguồnăg căxuấtăx ăs năph măsẽălƠăđi uă
ki năthu năl iăđ ăphátătri năthịătr ngătiêuăth ăs năph măs chănênăkhuyếnăkhíchă
ng iăchĕnănuôiăl nătĕngăc ngăđ uăt ăthơmăcanh theoăh ngăATTP đ ăđápă ngă
đ cănhuăc uăc aăng iătiêuădùng.ăĐơyălƠăđi uăki nărấtăc năthiếtăđ ănơngăcaoăgiáă
bánăs năph măvƠăsẽălƠăđ ngăl căthúcăđ yăng iăs năxuấtătĕngăc ngăđ uăt ăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP (Nguy năThịăD ngăNga,ă2017).
2.2.7.9. Quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm và quản lý thị trừng
Trongăth iăgianăqua,ăh ăth ngăvĕnăb năphápălu tăv ă ATTP đ căbanăhƠnhă
t ngă đ iă đ yă đ ,ă toƠnă di nă đưă t oă hƠnhă langă phápă lỦă t ngă đ iă thu nă l iă choă
côngătácăqu nălỦăATTP;ăcôngătácăch ăđ oăđi uăhƠnhăc aăChínhăph ,ăcácăB ,ăUỷă
banănhơnădơnăcácăcấpăv ăATTP đưăđ cătĕngăc ng;ăh ăth ngătổăch c,ăqu nălỦă
nhơnăl c,ăđi uăki nă lƠmăvi c,ătrangăthiếtăbịă máyămócă c aăc ăquanăqu nălỦă từngă
b căđ căki nătoƠnăvƠătĕngă c ngătừătrungă ngăđếnăđịaă ph ng.ă V ă qu nălỦă
ATTP trongă s nă xuất,ă kinhă doanhă th că ph mă đưă cóă chuy nă biếnă tíchă c c,ă hìnhă
thƠnhă m tă s ă vùngă s nă xuấtă kinhă doanhă rau,ă qu ă t iă s ng,ă chĕnă nuôiă ană toƠn,ă
giếtămổăt pătrung;ăs ăl ngăc ăs ăđ ăđi uăki năs năxuấtăkinhădoanhăth căph măană

42
toƠnătĕngăđángăk ;ăm tăs ădoanhănghi păl năđưăđ uăt ăvƠoăs năxuất,ăkinhădoanhă
th căph măv iăcôngăngh ăcaoătheoăchuỗiăkhépăkín;ăvi căki măsoátăcácănguyăc ă
gơyămấtăATTP cóătiếnăb ;ănôngăs n,ăth căph măVi tăNamăđưăcóămặtă ănhi uăthịă
tr ngăuyătínătrênăthếăgi i.ăCôngătácăthôngătin,ătruy năthông,ăgiáoăd căphổăbiếnă
chínhăsách,ăphápălu tăv ăATTP đưăđ cătĕngăc ng;ăvi căki mătra,ăthanhătraăvƠă
x ălỦăviăph măphápălu tăv ă ATTP đưăđ cătri năkhaiăt ngăđ iăđồngăb ,ăquyếtă
li tăvƠănghiêmăminhăh n”ă(Qu căh i,ă2017).
Tuyănhiên,ăhi nănayă ăVi tăNamătồnăt iănhi uăgiấyăch ngănh năd ngănh ăc ă
s ăchĕnănuôiătheoăquyătrìnhăth căhƠnhănôngănghi păt t,ăc ăs ăchĕnănuôiăanătoƠnă
dịchă b nh,...ă cònă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă theoă h ngă ATTP ch aă đ că cấpă giấyă
ch ngănh năvƠăch aăcóăđ ăc ăs ăphápălỦăđ ăcấpăgiấyăch ngănh n.ăCùngăv iăđó,ă
cácăquyăđịnhăc ăth ăv ăc ăs ăchĕnănuôiăATTP, quyăđịnhăv ăv ăsinhăATTP đ iăv iă
thịtăl năcònănhi uăđi măch aărõăvƠălòngătinăc aăng iătiêuădùngăđ iăv iăcácăgiấyă
ch ngă nh nă nƠyă cònă nhi uă h nă chế.ă Chínhă đi uă nƠyă đưă nhă h ngă rấtă l nă đến
phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP (Nguy năNgọcăXuơn,ă2015).
Côngătácăqu nălỦăthịătr ng,ăqu nălỦăcácăs năph mănh ăl năthịt,ăthịtăl năcònă
rấtă nhi uă h nă chế.ă Cácă ho tă đ ngă ki mă soátă dịchă b nh,ă ki mă traă chấtă l ngă v ă
sinh ATTP,ăki mădịchăđ ngăv t,ăthanhăki mă traăv ăv ăsinhă ATTP nói chung và
đ iăv iăs năph măthịtăl năanătoƠnănóiăriêngăch aăđ căki măsoátăchặtăchẽ.ăDoăđó,ă
vi căphơnăbi tăgi aăl năđ căchĕnănuôiăATTP v iăl năchĕnănuôiăthôngăth ng,ă
gi aăthịtăl năATTP vƠăthịtăl năthôngăth ngăch aăđ căki măch ngăvƠăphơnăbi tă
rõ ràng (Th ăt ngăChínhăph ,ă2012).
2.3. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ CHĂN NUÔI ḶN THEO HƯỚNG AN
TÒN THỰC PHẨM
2.3.1.ăKinhănghi măc aăm tăs ăn cătrênăth ăgi iăv ăphátătri năchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăanătoƠnăth căph m
2.3.1.1. Đan Ṃch
Chĕnănuôiăl năcóălịchăs ăphátătri năh nă120ănĕm,ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATSH cũngă đ că Chínhă ph ă quană tơmă vƠă cóă nhi uă chínhă sáchă phátă tri n.ă Hi nă
nay,ăĐanăM chăđưăthƠnhăl păHi păh iăcácănhƠăchĕnănuôiăl năbaoăgồmăh uăhếtăcácă
c ă s ă chĕnă nuôiă l nă c aă c ă n c.ă Hi pă h iă cóă trungă tơmă nghiênă c uă gi ngă vƠă
trungă tơmă nghiênă c uă thịt.ă Cácă trungă tơmă nƠyă gópă ph nă vƠoă vi că nghiênă c uă
gi ngăvƠăchấtăl ngăthịt.ăHi păh iăs ăh uălòăgiếtămổăhi n đ iăvƠăl nănhấtăthếăgi iă

43
hi nănayăv iăcôngăsuấtă7ătri uăconămỗiănĕm.ăCácătrangătr iăchĕnănuôiăl n mua con
gi ngătừătrungătơmănghiênăc uăgi ngăvƠăđ căđ măb oăv ăchấtăl ngăvƠăt ăvấnă
kỹăthu tăchĕmăsóc (Pig World, 2015).
Hi nănay,ăh uăhếtăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năc aăĐanăM chăđ uăđ cătrangăbịă
h ăth ngăchuồngătr iăkhépăkínăvƠăs ăd ngămáyămócăt ăđ ngătheoăquyătrìnhăchĕnă
nuôiă hi nă đ iă vƠă chuyênă mônă hóa,ă đ mă b oă ATTP.ă H ă th ngă chuồngă tr iă chĕnă
nuôiăđ căthiếtăkếăxơyăd ngăhi năđ iăvƠăthơnăthi năv iămôiătr ng.ăCh ăcácăc ăs ă
chĕnănuôiăvƠăng iălaoăđ ngăđ căđƠoăt oăvƠăcóăkiếnăth căchuyênămônăv ăqu nă
lỦăchĕnănuôi,ăqu nălỦăquyătrìnhăchĕmăsócăv tănuôi,ăchĕmăsócăvƠăphòngătrừădịchă
b nhăchoăđƠnăl nătheoăcácăquyătrìnhăđ măb oăATDB và ATTP. Các quy trình cho
ĕn,ăchĕmăsócăđƠnăl nănuôiătheoătừngăgiaiăđo năđ căh ăth ngăhóaăvƠăqu nălỦăchặtă
chẽătheoăcácăquyătrình,ăch ngătrìnhăc ăth .ăCácăchấtăth iătừăchĕnănuôiăl năph iă
đ căx ălỦănghiêmătúcăvƠăđ măb oătheoăLu tăMôiătr ng (Pig World, 2015).
Cùngăv iăđó,ăđ ăđ măb oăchấtăl ngăcácăs năph măl năthịtăs năxuấtăra, Đană
M chăcóănhi uăchínhăsáchăphátătri nădịchăv ăcungă ngăgi ng,ăkỹăthu t,ăcôngăngh ă
s năxuấtăkhôngă ch ăchoăcácăc ăs ăchĕnănuôiătrongăn cămƠăcònăhỗătr ăchoăcácă
qu căgiaăkhácăthôngăquaăcácăt păđoƠnăchĕnănuôiănổiătiếng.ăTừăđóănơngăcaoăuyătínă
v ăchấtăl ngăth ngăhi uăngƠnhăchĕnănuôiăl năc aăqu căgia (Pig World, 2015).
Trongăn c,ăcácăc ăquanăqu nălỦă ăĐanăM chătừngăb căh năchếăs ăd ngă
cácălo iăkhángăsinhăkíchăthíchătĕngătr ngă ăđƠnăl n,ăápăcácăm căthuếăcaoăh nă
đ iăv iănh ngălo iăkhángăsinhăquanătrọngăvƠăcấmăph năl năvi căs ăd ngăchoăl nă
nh ngălo iăkhángăsinhăquanătrọngăđ iăv iăconăng i.ăK ătừănĕmă2010,ăchínhăph ă
Đană M chă đặtă raă cácă m că tiêuă gi mă s ă d ngă khángă sinhă choă giaă súcă trênă toƠnă
qu căv iăm căgi mă10%ătrongă4ă nĕmăđ uătiênăvƠăgi măthêmă15%ătrongă5ănĕmă
tiếpătheo.ăNh ngăc ăs ăchĕnănuôiăl năs ăd ngăkhángăsinhăv tăm căchoăphépăsẽă
ph tă “thẻă vƠng”ă đ ă c nhă báoă họă dừngă viă ph m,ă nếuă khôngă sẽă bịă ph tă “thẻă đ ”,ă
đồngănghĩaăv iăvi căhọăbịăcấmăchĕnănuôiăl n.ăTínhăđếnă2018,ăch ăcóă30ătrongăs ă
3.100ătrangătr iăl năl nă ăĐanăM chăbịăph tăthẻăvƠngăvƠăch aăcóătrang tr iănƠoăbịă
ph tă thẻă đ .ă Cácă nỗă l că gi mă khángă sinhă trongă chĕnă nuôiă l nă đưă tr ăthƠnhă m tă
phongă trƠoă thiăđuaă hƠoăh ngăc aăcácănôngă dơnăĐanăM chăvìăhọăcóă th ăsoăsánhă
l ngă khángă sinhă s ă d ngă ă trangă tr iă c aă mìnhă soă v iă cácă trangă tr iă nằmă g nă
trongăkhuăv căbằngăcáchăki mătraăd ăli uăđ căcungăcấpăhƠngăthángătừăchínhăph
(Khánh Lan, 2019).ăĐi uănƠy,ăđưălƠmăchoăĐanăM chălƠăm tătrongănh ngăqu căgiaă
xuấtăkh uăthịtăl năl nănhấtăthếăgi iăvƠăch ăyếuăxuấtăkh uăchoăcácăn căChơuăỂuă
(yêuăc uăv ăchấtăl ngăATTP rấtăcao).

44
2.3.1.2. Mỹ
Mỹă lƠă qu că giaă cóă quyă môă chĕnă nuôiă l nă rấtă l năvƠă ch ă yếuă lƠă chĕnă nuôiă
theo các quy trình ATTP đ ăđ măb oătiêuăchu năxuấtăkh uă sangăcácăthịătr ngă
qu că tếă vƠă tiêuă th ă trongă n c.ă Cácă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă theoă quyă trìnhă ATTP
th ngăchĕnănuôiăkếtăh păc ătừăl nănáiăđếnăl năthịt.ăĐaăph năcácăc ăs ăchĕnănuôiă
l năđ uăcóăcácăkhuăv cătr năth căĕnăriêng,ănhƠ khoăch aăvƠăb oăqu năth căĕnăđ tă
tiêuăchu n,ăcóăxeăđ ăv năchuy năriêngăbi t,ănhi uăc ăs ăchĕnănuôiăcònăđ mănh nă
c ăkhơuăgiếtămổăvƠăcungăcấpăraăngoƠiăthịătr ng.ăNhi uăc ăs ăchĕnănuôiăl năcònă
trangăbịăm tăs ăph năm măv ăth căĕnăchoăl n,ăkh uăph năĕnăchoăl nă ătừngăl aă
tuổiăvƠăqu nălỦ,ăchoăl năĕnăđ uăđ căđi uăch nhăvƠălênă quyătrìnhăt ăđ ngăbằngă
máyă móc.ă Vi că đi uă trịă cácă lo iă b nhă dịchă trongă chĕnă nuôiă l nă cũngă đ că lênă
ch ngătrìnhăc ăth ăvƠăv năhƠnhăt ăđ ngăbằngăcácăph năm măđ căl pătrìnhăsẵn.
Đ ăngƠnhăchĕnănuôiăl năanătoƠnăphátătri nănh ăhi nănay,ăChínhăph ăMỹăđưă
cóănhi uăchínhăsách hỗătr ăphátătri n,ătrongăđóănổiăb tănhấtălƠăcácăchínhăsáchăv ă
xơyăd ngăcácăm iăliênăkếtăchặtăchẽăgi aăng iăchĕnănuôiăv iănhƠăkhoaăhọc,ăchínhă
quy năvƠăcácădoanhănghi p (Nigel & William, 2003).ăĐ chĕnănuôiăl năphátătri nă
thìăđòiăh iăph iăcóăs ăph iăh păchặtăchẽătrongăm iăliênăkếtătrênăđ ăkhôngăch ănhƠă
khoaăhọcănghiênăc uăraăcácăconăgi ngăcóănĕngăsuấtăvƠăchấtăl ngăcaoăthìăcũngă
đòiă h iă ng iăchĕnă nuôiă cũngă ph iă cóă c ăs ă chuồngă tr iă hi nă đ i,ă vi că s ă d ngă
th căĕn,ăápăd ngăcácăquyătrìnhăchĕnănuôi,ăkỹăthu tăchĕnănuôiăph iăt ngă ng,ăcácă
s năph măraăph iăđ cătiêuăth ăv iăm căt ngă ngăvƠăngangănhauăđ ăhỗătr ănhauă
cùngăphátătri n (D nătheoăLêăThịăMaiăH ng,ă2017).
Vi căl aăchọnăgi ng vƠoăs năxuấtăcũngăđ căl aăchọnărấtăkỹăd aătrênăcácă
ch ătiêuăc aăconăgi ngăb ,ămẹ,ăôngăbƠăvƠăchấtăl ngăconăgi ng.ăCácătiêuăchíănƠyă
đ căđ aăvƠoămáyătínhăđ ăchấmăđi măvƠăl aăchọnăcácăconăgi ngăđ tăchấtăl ngă
đ ă đ aă vƠoă quáă trìnhă s nă xuất.ă Cùngă v iăđó,ă các nguồnă th că ĕnă vƠă thu că thúă yă
đ căđ aăvƠoăs ăd ngăđ căki măsoátăchặtăchẽ,ăch ănh ngănguyênăli uăđ măb oă
chấtăl ngăm iăđ căđ aăvƠoăs ăd ng (Kliebenstein & Lawrence, 1995).
Bênăc nhăđó,ăvi cănghiênăc u,ăchuy năgiaoă ngăd ngăkhoaăhọcăkỹăthu tăm iă
vƠoăchĕn nuôiăl năanătoƠnăkhôngăch ăđ cănghiênăc uăb iăcácănhƠăkhoaăhọcă ăcácă
tổăch căkhoaăhọcămƠăngayăc ăcácădoanhănghi păcũngăđ căkhuyếnăkhíchăvƠă uă
tiênăđ uăt ăchoăcôngătácănghiênăc uăkhoaăhọcăph căv ăho tăđ ngăs năxuấtăkinhă
doanh và hỗătr ăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl n.ăCácălĩnhăv cănghiênăc uăt pătrungăvƠoă

45
cácăkỹăthu tăchĕnănuôiăm iăkếtăh păv iăđánhăgiáădinhăd ngăc ătrênăv tănuôiăt iă
cácă c ăs ă chĕn nuôiă l nă trongă phòngă thíă nghi m,ă đặcă bi tă cácă vấnă đ ă liênă quană
đếnăhi uăsuấtăc aăv tănuôiănh ăl ngăth căĕnătiêuăt n, trọngăl ngăgiaătĕng,ăhi uă
suấtă s ă d ngă th că ĕn, côngă ngh ă sauă thuă ho ch,ă chếă biến,ă x ă lỦă chấtă th iă chĕnă
nuôiă vƠă c iă t oă môiă tr ngầă (Hinrichs & Welsh, 2003). Cùngă v iă đóă lƠă cácă
nghiênăc uăđánhăgiáăm căđ ăATTP trênăcácăs năph măs năxuấtăra.ăCácăs năph mă
tr că khiă điă tiêuă th ă đ uă đ că ki mă soátă chặtă chẽă chấtă l ngă s nă ph mă vƠă l uă
m uăs năph m.ăCácăs năph măsauăđóăđ uăđ cădánătemămác,ăngƠyăs năxuất,ăh nă
s ăd ngăvƠăcóătruyăxuấtănguồnăg căs năph m (Harwood, 2006).
2.3.1.3. Brazil
BrazilălƠăqu căgiaăcóăchiăphíăchĕnănuôiăl năthịtăthấpănhấtăthếăgi iăvƠălƠăn că
đ ngăth ă4ăv ăs năl ngănuôi,ăxuấtăkh uăthịtăl n.ăThịătr ngăxuấtăkh uăchínhălƠă
Mỹ,ăcácăn căTrungăĐôngăvƠăTrungăQu c và m tăs ăn căChơuăỂu.ăTrongăđó,ă
thịtă l n chĕnă nuôiă ATTP đ că chúă trọngă phátă tri nă đ ă xuấtă kh uă sangă cácă thịă
tr ngănh ăMỹăvƠăChơuăỂu,ătrongăkhiăđóăcácăn căTrungăĐôngăvƠăTrungăQu că
thìăcóăyêuăc uăv ăchấtăl ngăthấpăh nănh ngăv năcóăcácăyêuăc uăc ăb năv ăATTP
(Donald & Yingran, 2006; Hartog, 2004).
Trongă nh ngă nĕmă tr c,ă Barzilă đưă cóă nhi uă chínhă sáchă táiă c ă cấu ngành
nôngănghi p,ătrongăđóăcóăngƠnhăchĕnănuôiăđ ăđápă ngăđ căcácăyêuăc uăc aăxưă
h iăvƠăthíchă ngăv iăh iănh păkinhătếătoƠnăc u.ăTrongăđó,ăChínhăph ăhỗătr ăcácă
c ă s ă chĕnă nuôiă l nă đ uă t ă v nă đ ă phátă tri nă h ă th ngă chĕnă nuôiă côngă nghi pă
nĕngăsuấtăcaoăvƠăkhépăkín,ăqu nălỦăquyătrìnhăchĕnănuôiăchặtăchẽ.ăCácăvùngăchĕnă
nuôiăsẽăđ căquyăho chăt pătrungăvà đ căhỗătr ăđ uăt ăc ăs ăh ăt ngăđ ăthu nă
ti năchoăvi cătiếpăc năthịătr ng.ăCùngăv iăđóălƠăhỗătr ăxơyăd ngăcácădơyăchuy nă
s năxuấtădƠiăvƠăkhépăkínăbaoăgồmăcácăho tăđ ngăđaăd ngătừăcácăc ăs ăchĕnănuôiă
l năđếnăcácăsiêuăthịăđ ătiêuădùngătrongăn căhoặcăđếnăcácădoanhănghi păchếăbiến,ă
đóngăgóiăđ ăxuấtăkh u (Saab & Neves, 2009).ăChínhăph ăcóăchínhăsách khoanh
vùngăs năxuấtăti mănĕngănhấtăđ ăt oăđi uăki năchoăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năđ uăt ă
phátătri năvƠăquyăho chătừngăvùng.ăMi năBắcăc aăđấtăn căđ căquyăho chăđ ă
chĕnănuôiăl năcungăcấpăth căph măchoăthịătr ngăn iăđịa,ă mi năNamăđ căquyă
ho chăđịnhăh ngăt pătrungăchĕnănuôiăl năchoăxuấtăkh u.ăCùngăv iăđó,ăchínhăph ă
cũngăyêuăc uăcácăc ăquanăbanăngƠnhăcóăliênăquanăqu nălỦăchặtăchẽăcácăquyătrìnhă
s năxuất,ăgiếtămổ,ăchếăbiếnăvƠăđóngăgóiăđ ăđ măb oăchấtăl ngăs năph măvƠătruyă
xuấtănguồnăg căs năxuất,ăđ măb oăATTP (Gomes & cs., 2013).

46
2.3.2.ăKinhănghi măc aăm tăs ăđ aăph ngăv ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoă
h ngăanătoƠnăth căph m
2.3.2.1. Thanh Hóa
Tínhăđếnăcu iănĕmă2018, ThanhăHóaăcóătổngăđƠnăl nălƠătrênă1ătri uăconăvƠă
cóă kho ngă 122ă nghìnă h ă nôngă dơn,ă h nă 3500ă giaă tr iă vƠă h nă700ă trangă tr i,ă 31ă
doanhănghi păthamăgiaăvƠoăchĕnănuôiăl n.ăTrongătổngăđƠnăl năcóăkho ngă38%ălƠă
đƠnă l nă gi ngă ngo iă h ngă n c;ă kho ngă 52%ă tổngă đƠnă l nă lƠă gi ngă l nă l iă vƠă
kho ngă10%ălƠăgi ngăl năb năđịa.ăH ăth ngăgi ngăl năngo iănh ngănĕmăquaăđưă
từngăb căđ cătĕngăc ng,ătrênăđịaăbƠnăt nhăhi năcóă8ăc ăs ănuôiăgi ăđƠnăl nă
náiăngo iăcấpăgi ngăôngăbƠăv iăs ăl ngăg nă2.000ăcon,ăđ măb oătiêuăchu năchấtă
l ng,ăhƠngănĕmăs năxuấtăkho ngă11.500ăl năcáiăngo iăh uăbịăcấpăb ămẹ,ăcungă
cấpăconăgi ngăchoăng iădơnătrongăt nhătheoăQuyăchu năkỹăthu tăQu căgia;ăđƠnă
l nănáiălai,ănáiăn iăcácăh ăđangălaiăt o,ăchọnălọcăt iăđịaăph ng;ăđƠnăl năđ căsinhă
raătừăđƠnăb ămẹăđ uăđ cănuôiăth ngăph m,ăgiếtăthịt,ăđếnănayăkhôngăcònătìnhă
tr ngă s ă d ngă l nă th ngă ph mă vƠoă nuôiă sinhă s nă trongă nhơnă dơn (S ă Nôngă
nghi păvà PTNT t nhăThanhăHóa, 2018).
Đ uă nĕmă 2019ă đếnă nay,ă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n,ă đặcă bi tă lƠ b nhă
DTLCP ă Thanhă Hóaă cóă nhi uă di nă biếnă ph că t pă vƠă gơyă thi tă h iă toă l nă choă
ngƠnhăchĕnănuôiăc aăt nhăThanhăHóa.ăĐ ăki măsoátăt tădịchăb nh,ăh năchếăr iăroă
vƠăthi tăh iătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiăl năthìăcácăc ăquanăbanăngƠnhăc aăThanhă
Háoăđưăcóănhi uăch ăđ oăquyếtăli tăđ ădấpădịchăvƠăổnăđịnhăchĕnănuôiătrongăđóăt pă
trungăvƠoăcácăbi năphápănh ăth ngăxuyênătổăch cătiêuăđ ,ăkh ătrùng,ăápăd ngă
cácăbi năphápăchĕnănuôiăanătoƠnăsinhăhọcầăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl năanătoƠnă
vƠăb năv ng.ăNgoƠiăra,ăt nhăcũngăch ăđ oăth ngăxuyênăki mătra,ăgiámăsátăchặtă
chẽă ho tă đ ngă thuă mua,ă buônă bánă vƠă v nă chuy nă l nă trênă địaă bƠnă t nh;ă th ngă
xuyênătuyênătruy nănơngăcaoănh năth căchoăcácăc ăs ăchĕnănuôiătrênăđịaăbƠnăt nh
v ăvi că ngăd ngăcácătiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăthu tăvƠoătrongăchĕnănuôiăl n,ăápăd ngă
các quy trình chĕnănuôiătiênătiến,ăhi năđ i,ăđ măb oăATTP (S ăNôngănghi păvà
PTNT t nhăThanhăHóa,ă2019).
Trongănh ngănĕmăquaăUBNDăt nhăcũngăđưăbanăhƠnhăcôngăvĕnăđ ăyêuăc uăcácă
địaăph ngătiếnăhƠnhărƠăsoátăchĕnănuôiăl năđ ăxơyăd ngăkếăho chăphátătri năchĕnă
nuôiăl nătổngăth ăđ ăt năd ngăcácăti mănĕngăl iăthếăc aăt nhăvƠăđ măb oăchĕnănuôiă
l năphátătri năb năv ng,ăđaăd ngăhóaăcácăs năph m,ăgi ngăl aăđ aăvƠoăchĕnănuôi,ă

47
tĕngănĕngăsuấtăchĕnănuôiănh ngăph iăđ măb oăchấtăl ngăATTPăđ ăđápă ngănhuă
c uă ngƠyă cƠngă caoă c aă ng iă tiêuă dùng,ă h ngă đếnă ápă d ngă cácă quyă trìnhă chĕnă
nuôiăl năanătoƠnădịchăb nh,ăATTP,ăVietGAHP,ăh uăc ,ăth oăd căvƠoătrongăchĕnă
nuôi;ăhỗătr ăxơyăd ngăvƠăphátătri năcácăchuỗiăliênăkết,ăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năđ măb oă
ATTPăđ ăcungăcấpăchoăng iătiêuădùng.ăNgoƠiăra,ăxơyăd ngăcácăkhuăchĕnănuôiăt pă
trung,ăhỗătr ăng iădơnăphátătri năchĕnă nuôiă l nătheoă h ngăt pătrung,ătr ngătr iă
quyămôăl n,ăgắnăv iăb oăv ămôiătr ng,ăhỗătr ăxúcătiếnăth ngăm i,ătiêuăth ăs nă
ph măchoăng iădơn,ầă(UBNDăt nhăThanhăHóa,ă2019).
T nhăcũngăđưăch ăđ oărƠăsoátăchĕnănuôiăl năđ ăhỗătr ăcácăh ăchĕnănuôiănh ălẻ,ă
phân tán, trongăkhuădơnăc ăđ ăápăd ngăcácăbi năphápăphòngăch ngădịchăb nh,ăáp
d ngăcácătiếnăb ăkỹăthu tăm iăvƠoătrongăchĕnănuôi,ăhỗătr ăliênăkếtăcácăh ăchĕnănuôiă
thƠnhăcácătổăh pătác,ăh pătácăxưăchĕnănuôiăđ ăphátătri năcácămôăhìnhăchĕnănuôiăl nă
theoăchuỗiăliênăkết,ăchuỗiăgiáătrịăđ ănơngăcaoăhi uăqu ăkinhătếătrongăchĕnănuôiăl n,ă
gi măthi uăr iăroăchoăng iăchĕnănuôiăvƠăh ngăđếnăchĕnănuôiăl năATTP.ă
T oăđi uăki năđ ăcácătổăch c,ăcáănhơn,ăcácădoanhănghi păs năxuất,ăchếăbiến,ă
giếtămổ,ătiêuăth ăs năph măthịtăl năđ uăt ăvƠăkỦăh păđồngătiêuăth ăs năph măv iă
cácătrangătr iăchĕnănuôiăquyămôăl n,ăcácăh pătácăxư,ătổăh pătácăchĕnănuôiăl năđ ă
hìnhăthƠnhăcácăchuỗiăliênăkếtătrongăchĕnănuôiăvƠătiêuăth ăs năph m;ăkhuyếnăkhíchă
thuă hútă đ uă t ă t ă nhơnă vƠoă trongă quáă trìnhă chĕnă nuôiă vƠă tiêuă th ă s nă ph mă thịtă
l n;ăth ngăxuyênătổăch căcácăho tăđ ngăđ ăđ ătraoăđổi,ăphổăbiếnăkinhănghi m,ă
tiếnăb ăkỹăthu tăm i,ăthôngătinăgiáăc ăthịătr ng,ătừăđóăt oăđi uăki năthu năl iăđ ă
kỦăkếtăh păđồngăliênăkếtătrongăs năxuấtăvƠătiêuăth ăs năph măanătoƠn (UBND t nhă
Thanh Hóa, 2019).
2.3.2.2. Nam Định
Chĕnă nuôiă l nă lƠă ngành thếă m nhă c aă t nh,ă luônă ă vịă tríă s ă m tă trongă s nă
xuấtănôngănghi păv ăquyămô,ăgiáătrịăvƠăs năl ng.ăS năl ngăl năh iăluônăchiếmă
80-85%ătổngăs năl ngăthịtăh iăcácălo i.ăTuyănhiên, từănĕmă2010ăđếnănay,ădoătìnhă
hìnhăgiáăc ăth căĕn,ăconăgi ngăliênăt cătĕngăcao,ăgiáăs năph măđ uăraănhi uăth iă
đi măxu ngăquáăthấp nhăh ngăl năđếnăphátătri nă đƠnăl năc aăt nh.ăPhátătri nă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăhƠngăhóa,ămangătínhăb năv ngălƠăvấnăđ ăcấpăthiếtătrongă
th căhi năđ ăánătáiăc ăcấuăngƠnhănôngănghi păc aăt nhă(NgọcăỄnh, 2017).
Tuyănhiênăph ngăth căchĕnănuôiătruy năth ngăv iăđặcăthùănh ălẻ,ăphơnătán,ă
t ăphát,ăkémăhi uăqu ;ăchuồngătr iăxơyăd ngăkhôngăđúngăquyăđịnh,ănằmăxenăkẽă
trongăkhuădơnăc ănênăd ăphátăsinhădịchăb nh,ăkhôngăđ măb oăđi uăki năv ăsinhă

48
môiă tr ng. Trong nh ngă nĕmă g nă đơyă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l nă ă Namă
Địnhădi năraăliênăt cănh ădịchătaiăxanh,ădịchăl ămồmălongămóngăhayăg năđơyăvƠă
hi năt iălƠăDTLCP đưălƠmăchoăng iăchĕnănuôiăgặpănhi uăkhóăkhĕnăvƠăgơyămấtăană
toƠnăv ăsinhăth căph mă(NgọcăỄnh,ă2017;ăNguy n H ng,ă2019).
Đ ăngƠnhăchĕnănuôiăl năphátătri năb năv ngăvƠătĕngăc ngăv ăsinhă ATTP
đ iăv iăs năph măthịtăl n, t nhăđưăch ăđ oăngƠnhănôngănghi păvƠăcácăđịaăph ngă
t pătrungăth căhi năt tăcácăquyăho chăv ăc ăs ăs năxuấtăgi ng, vùngăchĕnănuôiăt pă
trung. T p trungă tổă ch că c ăcấuă l iă ngƠnhă chĕnă nuôiă đ mă b oă phùă h păv iăkh ă
nĕngăth cătếăc aătừngăđịaăph ng,ătừngăh ăchĕnănuôiăđ ăki măsoátăt tădịchăb nh,ă
khôngăphátătri năchĕnănuôiătheoăphongătrƠo,ăgi mătỷăl ăh ănh ălẻăt ăphát;ăt ăđánhă
giá,ărƠăsoátăl iăquáătrìnhăs năxuấtătừăkhơuăl aăchọnăconăgi ng,ăxơyăd ngăqu nălỦă
chuồngă tr i,ă chọnă th că ĕnă đếnă vi că th că hi nă cácă quyă trìnhă phòng,ă ch ngă dịchă
b nhăvƠăápăd ngăph ngăphápăchĕnănuôiăATSH đ ăhoƠnăthi năquyătrìnhănuôiăđ tă
tiêu chí ATSH;ăđồngăth iănêuăcaoătinhăth nătráchănhi măđ iăv iăxưăh iăvƠăc ngă
đồngă trongă vi că b oă v ă môiă tr ngă vƠă cungă cấpă s nă ph mă ană toƠnă choă xưă h i.ă
Tĕngăc ngănghiênăc u,ăchuy năgiaoătiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăthu tăvƠăth căhi năt tă
côngătácăkhuyếnănôngătrongăchĕnănuôi.ăCh ăđ oăcácăh ăchĕnănuôiăápăd ngăbi n
phápăchĕnănuôiăđ măb oăv ăsinhămôiătr ng,ăv ăsinhăATTP.ăTĕngăc ngăcôngătácă
thôngătinăthịătr ng,ăxúcătiếnăth ngăm iăvƠăphátătri năcôngănghi păchếăbiếnầă
Đặcăbi t,ăđ ăt oăb căđ tăpháătrongăphátătri năchĕnănuôiănóiăchung,ăchĕnănuôiăl nă
nóiă riêng,ă t nhă tiếpă t că đổiă m iă vƠă phátă tri nă cácă hìnhă th că tổă ch că s nă xuất.ă
Khuyếnă khíchă vƠă t oă đi uă ki nă thu nă l iă thƠnhă l pă cácă HTXă chĕnă nuôi,ă doanhă
nghi păchĕnănuôi,ăhi păh iăchĕnănuôiătrangătr i,ăcơuăl căb ăchĕnănuôiăđ ăphổăbiếnă
kinhănghi m,ăthôngătinăgiáăc ăthịătr ng,ătiếnăb ăkỹăthu tăm iăvƠăkỦăkếtăh păđồngă
v iă cácă doanhă nghi pă trongă s nă xuấtă vƠă tiêuă th ă s nă ph m.ă Đ yă m nhă liênă kếtă
gi aăcácădoanhănghi pătrongăt nh,ăt nhăb năvƠăxuấtăkh uăsangăcácăn c,ătrongăđóă
t pătrungăđ uăt ăs năxuất,ăchếăbiến,ătiêuăth ăs năph m,ăt oăcácăchuỗiătừătrangătr iă
đếnăbƠnăĕn.ăKhuyếnăkhíchăhìnhăth căchĕnănuôiăgiaăcôngăhoặcăchĕnănuôiătheoăh pă
đồngăgi aăcácăch ătrangătr iăcóăđi uăki năv ăv n,ătiêuăth ăs năph măliênăkếtăv iă
cácăgiaătr i,ătrangătr iănh ăh nă(S ăNôngănghi păvƠăPTNT t nhăNamăĐịnh, 2019).
2.3.3.ăBƠiăh căkinhănghi mărútăraăchoăt nhăB căNinh
Trênăc ăs ănghiênăc uăth căti năv ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăană
toƠnăc aăcácăn cătrênăthếăgi iăvƠăm tăs ăt nhăthƠnhăc aăVi tăNamăchúngătôiărútă
raăm tăs ăbƠiăhọcăkinhănghi măchoăt nhăBắcăNinh:

49
 - Xơyăd ngăquyăho chăvƠăqu nălỦ tổăch căs năxuấtătheoăquyăho chăphátătri nă
chĕnănuôiăl nănóiăchungăvƠăquyăho chăphátătri năchĕnănuôiăl năATSH và ATTP
nói riêng;
- Đ yăm nhăliênăkết,ăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠnăkhépăkín;
- Nghiênăc uăchuy năgiaoăcácătiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăthu tătiênătiếnăvƠoăchĕnă
nuôiăl n;
- Xơyăd ngăcácăvùngă chĕnănuôiăt pătrung,ăxaăkhuădơnă c ăvƠăh nă chếăphátă
tri năchĕnănuôiănh ălẻ,ăt ăphátătrongăkhuăv cădơnăc ;
- Qu nă lỦă chặtă cácă nguồnă đ uă vƠoă choă chĕnă nuôiă l nă nh ă nguồnă n c,ă
gi ng,ăTĔCN,ăthu căthúăy,ầăchoăchĕnănuôiăl n;
- Tĕngăc ngăcôngătácăthôngătin,ătruy năthôngăv ăchĕnănuôiăl năATTP cho
ng iăchĕnănuôiăvƠăng iătiêuădùng;
- Tĕngăc ngăcôngătácăki mădịchăvƠăki măsoátădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n.

50
 TịMăT TăPH̀Nă2

Kháiăni măv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đ cănhi uăhọcăgi ălu năgi i.ă
Cácăkháiăni măđóăđ căh ăth ng,ăphơnătíchătrongălu năánăvƠălu năánăđưătổngăh pă
chĕnănuôiăl năđ măb oăATTP trongănghiênăc uănƠyăđ căhi uălƠăcácăth căhƠnhă
chĕnănuôiănhằmăgi măthi uăcácăm iănguyăATTP đ iăv iăs năph măthịtăl n.ăTrong
ph mă viă khơuă s nă xuất,ă thìă s nă ph mă lƠă l nă s ngă tr că khiă giếtă mổ.ă Cácă th că
hƠnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đ căxemăxétăd iă14ăkhíaăc nhăliênăquană
đếnă địaă đi mă chĕnă nuôi,ă b ă tríă khuă chĕnă nuôi,ă chuồngă vƠă d ngă c ă chĕnă nuôi,ă
gi ngă vƠă qu nă lỦă chĕnă nuôi,ă v ă sinhă chĕnă nuôi,ă qu nă lỦă th că ĕnă vƠă n că u ngă
trongăchĕnănuôi,ăqu nălỦădịchăb nh,ăchấtăth i,ăđ ngăv tăcônătrùngăgơyăh i,ăqu nălỦă
nhơnăs ,ăghiăchépăhồăs ăchĕnănuôiăvƠăvi căki măsoátăn iăb ătrongăchĕnănuôi.
N iă dungă nghiênă c uă phátă tri nă chĕnă nuôiă l n theoă h ngă ATTP gồmă
nghiênăc uăv ăch ătr ngăchínhăsáchăc aănhƠăn căvƠăđịaăph ngăcóăliênăquan,ă
n iădungănghiênăc uăv ăquyăho chăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngă ATTP,
n iădungănghiênăc uăki măsoátăchấtăl ngăđ uăvƠo,ăth căhi năcácăquyătrìnhăchĕnă
nuôi,ăliênăkếtătrongăchĕnănuôiăvƠătiêuăth ăs năph măchĕnănuôiăvƠăđánhăgiáăkếtăqu ă
vƠăhi uăqu ăkinhătếăchĕnănuôiăl n.ă
V ă lỦă thuyết,ă cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă s ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngăATTP baoăgồmăthịătr ngăvƠăthịăhiếuăc aăng iătiêuădùng,ăvi căcungă ngă
đ uăvƠoăchoăchĕnănuôi,ăqu nălỦădịchăb nh,ănguồnăl căc aăh ,ăcácăquyăđịnhăc aă
nhƠăn căvƠăđịaăph ngăcóăliênăquanăvƠăv ăsinhămôiătr ngăchĕnănuôi.

51
 PH̀Nă3.ăPH NGăPHÁPăNGHIểNăC U

3.1. PHƯƠNG PHÁP TÍP CẬN VÀ KHUNG PHÂN TÍCH

3.1.1.ăPh ngăphápăti păc n
a. Phương pháp tiếp cận hệ thống
Trongănghiênăc uănƠy,ăs ăd ngăph ngăphápătiếpăc năh ăth ngănhằmăxemă
xétăcácăvấnăđ ăm tăcáchăbi năch ngăv iănhauăđ ăcóăgi iăpháp phátătri năchĕnănuôiă
l nătheoăh ngăATTP.ăCácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăquáătrìnhăphát tri năchĕnănuôiă
l nătheoăh ngăATTP đ căchiaălƠă2ălo i:ăyếuăt ăbênătrongănh :ănguồnăl c,ătrìnhă
đ ,ăquyămôầ;ăyếuăt ăbênăngoƠiăgồm:ăthịătr ngăđ uăvƠoăvƠăđ uăra,ăch ătr ng-
chínhăsáchăc aăNhƠăn căvƠăđịaăph ng,ăđi uăki năt ănhiên,ădịchăb nh,ănhuăc uă
c aăng iătiêuădùng.
b. Phương pháp tiếp cận chuỗi giá trị
Theo Steven & cs. (2010),ăph ngăphápătiếpăc năchuỗiăgiáătrịăđ căápăd ngă
r ngărưiă ăcácăn căđangăphátătri n,ăđặcăbi tălƠăđ iăv iăcácădoanhănghi pănh ăvƠă
vừaăvƠăcácăh ăs năxuấtă ănôngăthôn.ăD aătrênăph ngăphápătiếpăc năchuỗiăgiáătrị,ă
r iăroătrongăchĕnănuôiăl năđ cănhìnănh n,ănghiênăc uătrongăb iăc nhălƠăm tămắtă
xíchătrongăchuỗiăgiáătrịăthịtăl n.ăDoăđó,ăcácăvấnăđ ălỦălu năvƠăth căti năv ăr iăroă
trongă chĕnă nuôiă l nă sẽă đ că xemă xétă trongă b iă c nhă cóă liênă quană đếnă cácă tácă
nhơn/mắtăxíchăkhácăc aăchuỗiăcũngănh ăcácătácănhơnăhỗ tr ăchuỗi.ăVíăd ,ătrongă
m tăchuỗiăgiáătrịăthịtăl nănhấtăđịnh,ănếuăng iăchĕnănuôiăcóăth ăgi măđ cădịchă
b nh,ătừăđóăgi măs ăd ngăhóaăchấtătrongăchĕnănuôi,ăt oăraăth căph măđ măb oăană
toƠnăv ăsinhăth căph măthìăhọăcóăth ăbánăđ căs năph măv iăgiáăcaoăh n.ăNg iă
tiêuădùngătiêuădùngăthịtăl năanătoƠnăv ăsinhăth căph măsẽăkhôngăcóătácăđ ngătiêuă
c căđếnăs căkh eăc aăhọ.ăTừăđó,ăl ngătiêuădùngăthịtăl năcóăth ăsẽătĕng,ăgiáăthịtă
l năcũngăcóăth ăsẽătĕng.ăĐi uănƠy,ăv ălơuădƠiăsẽăcóătácăđ ngătíchăc căkíchăc uătiêuă
dùngă thịtă l nă vƠă thuă nh pă c aă ng iăchĕnă nuôiă l nă đ căkìă vọngă lƠă tĕngă vƠă ổnă
định.ă T ngă t ,ă vìă lƠă m tă mắtă xíchă trongă chuỗiă giáă trịă thịtă l nă doă đóă r iă roă thịă
tr ngăc aăng iăchĕnănuôiăcũngăsẽăph ăthu căvƠoăs ăliênăkếtăv iănhauă(liênăkếtă
ngang)ăvƠăliênăkếtăv iăcácătácănhơnăkhácătrongăchuỗiă(liênăkếtădọc),ăs ăphátătri nă
chungăc aăchuỗi.
NgoƠiăra,ănôngădơnăthamăgiaăvƠoăcácăki uăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năkhácănhauă
đ căkìăvọngălƠăcóăkiếnăth căkhácănhauăvƠănh năđ cănh ngăthôngătinăph năhồiă
trongăchuỗiătừăng iătiêuădùngăng căl iăng iăbánălẻ,ăng iăgiếtămổ,ăng iăthuă

52
gomăkhácănhau.ăTừăđó,ăth căhƠnhăs năxuấtăkhácănhau,ă ngăx ătrongăvi cămuaăđ uă
vƠoăvƠăbánăs năph măkhácănhauăvƠăd năđếnăkếtăqu ăs năxuấtăđ tăđ căcóăth ăsẽă
khác nhau.
c. Phương pháp tiếp cận liên ngành
Ph ngăphápătiếpăc năliênăngƠnhăchoăphépăs ăkếtăh păcácăyếuăt ăxưăh i,ăkỹă
thu t,ăkinhătếăvƠămôiătr ngăkhiănghiênăc uăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăchĕnănuôiă
l nătheoăh ngăATTP.ăHi nănayăđưăcóărấtănhi uănghiênăc uăch ăraărằngăph ngă
phápătiếpăc năliênăngƠnhăsẽăgiúpătĕngăc ngăs ăliênăkếtăgi aăcácăh ănôngădơnăs nă
xuấtănh ,ăthịătr ng,ăchuỗiăgiáătrịăvƠăs ăđổiăm iă(Vermeulenă & cs., 2008). D aă
trênăph ngăphápătiếpăc năliênăngƠnh,ăcácăgi iăphápăđ ăxuấtăđ ăgi măthi uăr iăroă
trongăchĕnănuôiăl năc aăh ăsẽăph iăđ tăđ c cácătiêuăchíăsau:ă(i)ăS ăphùăh păc aă
cácăgi iăphápăđ ăxuấtătrongăđóăcóăquanătơmăđếnănhuăc uăvƠăđi uăki năkinhătếă- xã
h iăc aăcácăh ăchĕnănuôi;ă(ii)ăC năph iăch ăraăđ căl iăíchăc aăcácăbi năphápăgi mă
thi uăr iăroănh ălƠăđ ngăl căđ ăng iăchĕnănuôiăth căhi năcácăgi iăphápăđó.
3.1.2. Khung phân tích
Đ ănghiênăc uăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăđ măb oăv ăsinhăATTP
ăt nhăBắcăNinh,ăb căđ uătiênăc nărƠăsoátăth cătr ngăphátătri năchĕnănuôiătừăcấpă
t nhăxu ngăđếnăh (S ăđồă3.1).
ăcácăcấpăqu nălỦănhƠăn căxemăxétăcácăch ătr ng,ăchínhăsách,ăvấnăđ ăquyă
ho ch,ăth căhi năquyăho chầăliênăquanăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl nă nói chung
vƠă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă đ mă b oă v ă sinhă ATTP.ă ă cácă c ă s ă chĕnă nuôi,ă
nghiênăc uăth căhƠnhăchĕnănuôiăl năc aăcácăh ,ănh năth c,ăxuăh ng,ăkh ănĕngă
vƠăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăđ măb oăATTP.
3.2. PHƯƠNG PHÁP CHỌN ĐIỂM NGHIÊN ĆU
3.2.1.ăĐặcăđi măc ăb năc aăt nhăB căNinh
3.2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội
a. Điều kiện tự nhiên
Bắcă Ninhă lƠă t nhă thu că vùngă đồngă bằngă Bắcă B ,ă nằmă gọnă trongă chơuă thổă
sôngăHồng,ăli năk ăv iăth ăđôăHƠăN i.ăBắcăNinhănằmă trongăvùngă kinhătếătrọngă
đi m:ătamăgiácătĕngătr ngăHƠăN iă- H iăPhòngă- Qu ngăNinh,ăkhuăv căcóăm că
tĕngă tr ngă kinhă tếă cao,ă giaoă l uă kinhă tếă m nh.ă Phíaă Bắcă giápă t nhă Bắcă Giang,ă
Phíaă Namă giápă t nhă H ngă Yênă vƠă m tă ph nă HƠă N i,ă Phíaă Đôngă giápă t nhă H iă
D ng, PhíaăTơyăgiápăth ăđôăHƠăN i (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).

53
 THU
TH Pă
D ă
GI Iă
LI U,ă
THÔNG PHÁP
TIN PHÁT
TRI Nă
CHĔNă
PHÂN
NUÔI
TÍCH
L Nă
54

D ă
LI U,ă THEO
THÔNG H NGă
TIN AN
TOÀN
TH Că
PH M
H ă
TH NGă
CH ă
TIÊU

S ăđ ă3.1.ăKhungăphơnătíchăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m

b. Dân số và lao động
Dơnăs ăBắcăNinhănĕmă2020ălƠăh n 1,4ătri uăng i,ătrongăđóănamălƠăg nă700ă
nghìnăng iăchiếmăg nă49%;ăkhuăv cănôngăthônălƠăh nă976ănghìnăng i,ăchiếmă
kho ngă69%.ăM tăđ ădơnăs ăt ngăđ iăcao, trung bình là 1.725ăng i/km2 (C că
Th ngăkêăt nhăBắcăNinh,ă2021).
T că đ ă tĕngă dơnă s ă c aă t nhăbình quơnă nĕmă lƠă kho ngă 3%/nĕm.ă S ă l ngă
h ,ădơnăs ăvƠ laoăđ ngănôngăthônăcóăxuăh ngăgi măxu ng,ănh ngăv năchiếmătỷă
trọngăl n (C căTh ngăkêăt nhăBắcăNinh,ă2021).
B ng 3.1. Tình hình dân s vƠălaoăđ ng c a t nh B c Ninh
TĐPTBQ
Di n gi i ĐVT 2018 2019 2020
(%/nĕm)
1.ăTổngăs ădơnăs ng.ăng i 1.337,35 1.378,59 1.419,13 103,01
-Theo gi i tính: Nam ng.ăng i 657,76 680,98 699,01 103,09
N ng.ăng i 679,59 697,61 720,12 102,94
Theo khu v c: Thành thị ng.ăng i 365,60 380,88 442,49 110,01
Nông thôn ng.ăng i 971,75 997,71 976,64 100,25
2. Tổng s h giaăđình ng. h 422,23 435,02 446,06 102,78
Tr.ăđó:ăH nông thôn ng. h 305,32 302,98 301,32 99,34
3. Tổng s laoăđ ng ng.ăng i 758,31 778,60 774,57 101,07
Tr.ăđó:ăLaoăđ ng n % 50,21 50,44 50,86 100,64*
Laoăđ ng nông thôn % 73,60 73,41 71,15 98,33*
4.ăBQănhơnăkh u/1ăh ng i 3,17 3,17 3,18 100,22
5.ăBQălaoăđ ngă/1ăh ng i 1,80 1,79 1,74 98,33
6. BQ nhơnăkh u/1ălaoăđ ng ng i 1,76 1,77 1,83 101,93
Ghi chú: * s li uăđ c tính từ s tuy tăđ i.
Nguồn: C c Th ng kê t nh Bắc Ninh (2021)
3.2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội
Tổngăs năph mătrênăđịaăbƠnăt nhă(GRDP)ătheoăgiáăsoăsánh 2010, nĕmă2020
căđ tă122.742ătỷăđồng,ătĕngă1,36%ă soăv iănĕmă2019.ăTrongăm cătĕngăchungă
c aă t nh,ă khuă v că nông,ă lơmă nghi pă vƠă th yă s nă că đ tă 3.676ă tỷă đồng,ă gi mă
0,96%;ăkhuăv căcôngănghi păxơyăd ngăđ tă91.579ătỷăđồngătĕngă1,62%;ăkhuăv că
dịchă v ă că đ tă 22.331ă tỷă đồng,ă tĕngă 0,65%;ă thuếă s nă ph mă că đ tă 5.153ă tỷă
đồngătĕngă1,45% (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
V iă c ă chếă chínhă sáchă cóă nhi uă đổiă m i,ă sángă t o,ă Bắcă Ninhă đưă thuă hútă
đ cănhi uănhƠăđ uăt ăđếnătừă37ăqu căgiaăvƠăvùngălưnhăthổăcóăn năs năxuấtăcôngă
nghi pă tiênă tiến,ă hi nă đ i,ă nh :ă Nh tă B n,ă HƠnă Qu c,ă EU,ă Mỹ...;ă quyă ho chă 16ă

55
khuăcôngănghi păt pătrungăđ c Th ăt ngă Chínhăph ăphêăduy tă v iătổngădi nă
tích 6.397 ha;ătrongăđóăcóă10ăkhuăcôngănghi păđiăvƠoăho tăđ ng;ătỷăl ălấpăđ yăđ tă
63,6%.ăCôngănghi păđi năt ălƠăngƠnhămũiănhọnăv iătỷătrọngăchiếmăh nă80%ăgiáă
trịăs năxuấtătoƠnăngƠnhăcôngănghi p,ăkhẳngăđịnhăv ngăchắcăvaiătròă“đ uătƠu”ăchoă
tĕngătr ngăvƠăphátătri năkinhătế (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
Côngă nghi pă chếă biến,ă chếă t oă từngă b că nơngă caoă hƠmă l ngă khoaă họcă
côngăngh ,ătiếpăc năvƠă ngăd ngăthƠnhăt uăcáchăm ngăcôngănghi păl năth ăt ,ătỷă
trọngă s nă ph mă côngă nghi pă côngă ngh ă caoă tĕngă từă 61,7%ă nĕmă 2015ă lênă 86%ă
nĕmă2020.ăCôngănghi păhỗătr ătừngăb căphátătri n,ăhìnhăthƠnhăcácăc măliênăkết,ă
nhi uă doanhă nghi pă trênă địaă bƠnă tr ă thƠnhă nhƠă cungă ngă cấpă 1, 2, 3 cho các
doanhănghi păcóăv năđ uăt ăn căngoƠiăvƠătừngăb căthamăgiaăvƠoăchuỗiăgiáătrịă
toƠnăc u;ăCôngănghi pătrongăn căđ căquanătơmăvƠătháoăg ăkhóăkhĕnăv iăcácăc ă
chế,ă chínhă sáchă khuyếnă khích,ă hỗă tr ,ă thúcă đ yă đổiă m iă sángă t oă vƠă xơyă d ngă
th ngăhi uăs năph mătheoăh ngăxanh,ăb năv ng (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
H ăt ngăth ngăm i,ădịchăv ăđ căđ yăm nhăđ uăt ,ăhìnhăthƠnhăm ngăl iă4ă
trungătơmăth ngăm iăquyămôăl n;ă469ăsiêuăthị,ăch ătruy năth ng,ăc aăhƠngăti nă
ích;ă 3ă tuyếnă ph ă chuyênă doanh;ă đaă d ngă hóaă cácă kênhă phơnă ph iă gắnă kếtă gi aă
thƠnhă thịă v iă nôngă thôn,ă gi aă Bắcă Ninhă v iă cácă địaă ph ngă trongă c ă n că vƠă
ph căv ăxuấtăkh u.ăNĕmă2020,ătổngădoanhăthuăbánălẻăhƠngăhóaăvƠădịchăv ă că
đ tă63,9ănghìnătỷăđồng,ăgấpă1,8ăl nănĕmă2015;ăbìnhăquơnăgiaiăđo nă2016ă- 2020
tĕngă 12,5 %/nĕm.ă Trongă đó,ă tỷă trọngă hƠngă hóaă vƠă dịchă v từă cácă trungă tơmă
th ngăm i,ă siêuă thị,ă c aă hƠngă ti nă íchă nĕmă 2020ă căđ tă 35%ă (tĕngă 22,2%ă soă
v iănĕmă2015) (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
Ho tă đ ngă ngo iă th ngă đóngă gópă l nă choă kimă ng chă xuấtă nh pă kh uă c ă
n c;ănĕmă2020ăkimăng chăxuấtăkh uă căđ tă36ătỷăUSD (v tă4ătỷăUSDăsoăm că
tiêu),ăgấpă1,7ăl nănĕmă2015ăvƠăđ ngăth ă2ăc ăn c;ătrongăđóăhƠngăđi năt ăchiếmătừă
60-65%ătổngăkimăng chăxuấtăkh uămặtăhƠngănƠyăc ăn c.ăNh păkh uănĕmă2020ă
căđ tă29ătỷăUSDăvƠăgấpă1,6ăl năsoănĕmă2015 (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
Dịchăv ăv năt iăphátătri n,ăcùngăv iăh ăth ngăcácăc ngăc năvƠă14ătrungătơmă
khoăv nălogistics,ă25.000ăph ngăti năkinhădoanhăv năt i,ăgấpă4,3ăl nănĕmă2015;ă
v năchuy nă22,4ătri uăhƠnhăkháchăvƠăv năchuy nă32,4ătri uătấnăhƠngăhóa,ăgấpă1,5ă
l nănĕmă2015. Dịchăv ăduălịchăđ căquanătơmăđ uăt ,ăphátătri nătheoăh ngăgắnă
duă lịchă vĕnă hóaă v iă lƠngă ngh ă truy nă th ng;ă h ă th ngă c ă s ă v tă chấtă kỹă thu tă
ngƠnhăduălịchăđ căgắnăkếtăđồngăb ăv iădịchăv ăl uătrúăvƠăĕnău ng,ătừngăb că

56
t oăthƠnhăchuỗiădịchăv ăph căv ăduăkháchătrongăn căvƠăqu cătế,ăgópăph năqu ngă
báăhìnhă nhăBắcăNinhănĕngăđ ngăvƠăphátătri n (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
Quyă môă kinhă tếă tĕngă đưă gópă ph nă giaă tĕngă vƠă nuôiă d ngă cácă nguồnă thu,ă
đóngăgópăngƠyăcƠngăcaoăchoăngơnăsáchăTrungă ngăvƠăđ măb oăcơnăđ iăchiăngân
sáchăđịaăph ng,ănhấtălƠăchiăđ uăt ăphátătri n.ăTổngăthuăngơnăsáchătrênăđịaăbƠnă
t nhănĕmă2020ă căđ tă27ănghìnătỷăđồng,ăgấpă1,8ăl nănĕmă2015ă(riêngănĕmă2019ă
đ tă30,4ănghìnătỷăđồng),ăbìnhăquơnă tĕngă12,2 %/nĕm;ătrongăđóăthuă n iăđịaăbìnhă
quơnătĕngă15,8 %/nĕm.ăTừănĕmă2017,ătỷăl ă đi uătiếtăv ăNgơnăsáchăTrungă ngă
tĕngă lênă 17%.ă Chiă ngơnă sáchă địaă ph ngă đ că qu nă lỦă chặtă chẽă và ngày càng
hi uăqu ,ăt oăđ ngăl căcho phát tri năkinhătếă- xưăh i,ăđ măb oăanăsinhăvƠăphúcăl iă
xưăh i;ătổngăchiăngơnăsáchăđịaăph ngănĕmă2020ă căđ tă18,7ănghìnătỷăđồng;ăgấpă
2ăl nănĕmă2015;ăbìnhăquơnăgiaiăđo nă2016ă- 2020ătĕngă15,3 %/nĕm (UBNDăt nhă
BắcăNinh,ă2021).
3.2.1.3. Tình hình phát triển nông nghiệp tỉnh Bắc Ninh
Nôngănghi păc aăt nhăBắcăNinhăchuy nădịchătíchăc cătheoăh ngăs năxuất
hƠngăhóa,ă ngăd ngăcôngăngh ăcao,ăgắnăv iăđayăm nhăxơyăd ngănôngăthônăm i:
T pătrungătáiăc ăcấuăs năxuấtănôngănghi pătheoăh ngăliênăkết,ătíchăt ăru ngă
đất,ă ápă d ngă tiếnă b ă khoaă họcă kỹă thu tă vƠă côngă ngh ă tiênă tiến,ă hìnhă thƠnhă 552ă
vùngă s nă xuấtă hƠngă hóaă t pă trungă ngă d ngă côngă ngh ă cao;ă tĕngă tỷă trọngă chĕnă
nuôiăvƠăth yăs n;ăchuy nătừăs ăl ngăsangăt pătrungăvƠoăchấtăl ng,ăgiáătrị.ăNĕngă
suấtă laoă đ ngă bìnhă quơnă c aă khuă v că nông,ă lơmă nghi pă vƠă th yă s nă tĕngă 14,5
%/nĕm (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
H ă th ng chínhă sáchă hỗă tr ă phátă tri nă s nă xuấtă nôngă nghi p,ă nôngă dơnă vƠă
nôngă thônă đ că đi uă ch nhă theoă h ngă thiếtă th c,ă hi uă qu ,ă gópă ph nă thayă đổiă
ph ngăth căs năxuất,ăđ yăm nhăc ăgi iăhóa,ătĕngăquyămôă vùngă s năxuấtăhƠngă
hóa,ăthúcăđ yă ngăd ngăcôngăngh ăcaoăvƠă nơngăcaoăhi uăqu ăs năxuất;ătỷătrọngă
giáătrịăs năxuấtănôngănghi păcôngăngh ăcaoănĕmă2020ăchiếmă28%ă(tĕngă13%ăsoă
v iănĕmă2015) (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
Chuy năđổiătheoăLu tăH pătácăxưănĕmă2012ăđ iăv iă722ăHTXănôngănghi p;ă
hìnhăthƠnhăcácătổăch căs năxuất, dịchăv ăv iăquyămôăl năh n,ănơngădoanhăthuăgấpă
1,9ăl năsoăv iănĕmă2015.ăKinhătếătrangătr iăđ căquanătơm,ăchĕnănuôiăđ căđ aăraă
ngoƠiăkhuădơnăc ,ătừngăb căđ căm ăr ngăquyămôăvƠăgắnăkếtătheoăchuỗiăgiáătrị,ă
đemăl iăhi uăqu ăkinhătếăcaoăvƠăgi iăquyếtăvi călƠm,ătĕngăthuănh păchoănôngădơn.

57
 H ăt ngăph căv ăs năxuấtănôngănghi pănh ăh ăth ngăđêăđi u,ăt iătiêu,ăgiaoă
thôngăn iăđồng...ăđ căc iăt o,ănơngăcấpăvƠăđ uăt ăm iătheoăh ngăhi năđ i,ăđ mă
b oă m că tiêuă phòngă ch ngă thiênă tai,ă ngă phóă biếnă đổiă khíă h uă gắnă kết h pă h ă
t ngăxưăh i (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
Ch ngătrìnhă m c tiêu qu c gia xây d ng nông thôn m iă đ c tri n khai
tích c c gắn v i cu c v năđ ngă“ToƠnădơnăđoƠnăkết xây d ng nông thôn m i,ăđôă
thị vĕnăminh”,ăh th ngăc ăs v t chất, h t ngănôngăthônăđ căđ uăt ,ănơngăcấp
theoăph ngăchơmă xưă h iăhóa,ănhƠăn căvƠă nhơnădơnăcùngălƠm,ăh ng t i tiêu
chu năđôăthị.ăĐến hếtănĕmă2020:ă94/94ăxưăvƠăcácăhuy n, thị xưăđ c công nh n
đ t chu n nông thôn m iă(v t 15% so v i kế ho chăđ ra); 100% dân s nông
thônăđ c s d ngăn c h p v sinh,ătrongăđóă82,4%ăđ c s d ngăn c s ch.
Tiếp t c tri n khai xây d ng xã nông thôn m i ki u m u, nông thôn m i nâng
cao. Chú trọng hỗ tr phát tri n kinh tế 30 làng ngh truy n th ng; hoàn thành
ch ngătrìnhămỗiăxư,ăph ng, thị trấn m t s n ph m; các ngành ngh nông thôn
đ c nhân r ng t o thêm nhi u vi c làm, nâng cao thu nh păchoăng i dân khu
v c nông thôn (UBNDăt nhăBắcăNinh,ă2021).
3.2.1.4. Đánh giá chung
Bắcă Ninhă lƠă m tătrongă nh ngă t nhătrungă tơmă c aă vùngă kinhă tếă trọngă đi mă
Bắc B ,ăg năv iăTh ăđôăHƠăN i,ănênăBắcăNinhăcóănhi uăthu năl iăđ ăphátătri nă
kinhătếă- xưăh i.ăT năd ngăt tăl iăthế,ătừăm tăt nhănôngănghi păv iăh ăth ngăđôăthịă
nh ă bé,ă Bắcă Ninhă v nă lênă tr ă thƠnhă m tăđôă thịăl n,ă giƠuă ti mă nĕngă phátă tri nă
côngănghi păvƠăphấnăđấuătr thƠnhăph ătr căthu căTrungă ng.
Tínhăđếnănĕmă2021,ăBắcăNinhăcóă18ăkhuăcôngănghi păt pătrungăđ căTh ă
t ngă Chínhă ph ă phêă duy tă v iă 6.397,68ă ha;ă cóă 12ă khuă côngă nghi pă đ că cấpă
giấyăch ngănh năđ uăt ăvƠăquyếtăđịnhăthƠnhăl păv iădi nătíchăquyăho chă4.552,91ă
ha,ădi nătíchăđấtăcôngănghi păchoăthuêă3.181,94ăha.ăS ăl ngăcôngănhơnătrongăcácă
khuăcôngănghi păc aăt nhăBắcăNinhăcóăkho ngă370.000ălaoăđ ng.ăVìăthếănhuăc uă
th căph măcungă ngăchoăcácăkhuăcôngănghi p hƠngănĕmărất l n.ăTheoăđánhăgiáă
c aăBanăqu nălỦăKhuă côngănghi pă BắcăNinh,ătínhăbìnhăquơnămỗiăng iăĕnăm tă
b aătrongăkhuăcôngănghi p thìăs ăl ngătiêuăth ăl ngăth c,ăth căph mă cătínhă
nh ăl ngăl ngăth că(g o)ălƠăkho ngă6.873ătấn/nĕm,ăthịtăgiaăsúcă- giaăc măcácă
lo iă kho ngă 4.124ă tấn/nĕm,ă th yă s nă kho ngă 1.512ă tấn/nĕm,ă tr ngă giaă c mă
kho ngăh nă7,3ă tri uăqu /nĕm;ărauăt iăcácă lo iăkho ngă6.873ătấn/nĕm (UBND
t nhăBắcăNinhă2021).

58
 Songăsongă v iăđó,ă tĕngă tr ngăkinhă tếă m nhă mẽ,ă đ iăs ngă nhơnă dơnă ngƠyă
cƠngăđ cănơngăcao,ănhuăc uăs ăd ngănôngăs năs chăc aăng iătiêuădùng,ănhấtălƠă
khuăv căthƠnhăph ,ăthịăxưăcao. Ng iătiêuădùngăcóăthóiăquenămuaăsắmăth căph mă
s chăcóăth ăyênătơmăkhiămuaănôngăs năth căph măt iăcácăc aăhƠngăđ căcácăc ă
quanăch cănĕngăcấpăGiấyăCh ngănh năc ăs ăđ ăđi uăki n ATTP.
Nhuă c uă v ă th că ph mă lƠă rấtă caoă vƠă đòiă h iă đ mă b oă ATTP,ă ngƠnhă nôngă
nghi păt nhăbắcăNinh đangăgặp m tăs ăkhóăkhĕnădoăth iătiếtădi năbiếnăph căt pă
khóă l ng;ă dịchă b nhă trênă đƠnă v tă nuôiă diếnă biếnă ph că t p,ă nhấtă lƠă b nhă
DTLCP;ă giáă gi ng,ă v tă t ,ă dịchă v ă nôngă nghi pă v nă ă m că cao;ă giáă nôngă s nă
bấpăbênh,ăkhôngăổnăđịnh,ădi nătíchăđấtănôngănghi păgi mănhanhă nhăh ngăđếnă
kếtă qu ă s nă xuấtă nôngă nghi p. Đây là tháchă th că choă ngƠnhă nôngă nghi pă c aă
t nhă vƠă cũngă lƠă c ă h iă choă ápă d ngă tiếnă b ă kỹă thu tă vƠoă trongă s nă xuấtă nông
nghi pă nóiă chungă vƠă chĕnă nuôiă nóiă riêng.ă Nhấtă lƠă đ iă v iă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngăATTP t iăt nhăBắcăNinh.
3.2.2.ăCh năđi măkh oăsát
Đ ăchọnăcácăhuy nănghiênăc u,ăđ ătƠiăd aătrênăgi ăthiếtălƠănôngădơnă ăcácă
vùngă khácă nhauă sẽă thamă giaă vƠoă cácă chuỗi giáă trịă thịtă l nă khácă nhau,ă tiếpă c nă
thôngătinăthịătr ngăkhácănhau,ăl năs năxuấtăraăcungăcấpăchoăcácăthịătr ngăkhácă
nhauă sẽă tiếnă hƠnhă l aă chọnă cácă ph ngă th că chĕnă nuôiă khácă nhau.ă Theoă nhi uă
nghiênăc uăthìăvi căthamăgiaăl aăchọnăcácămôăhìnhăchĕnănuôiăl n,ăph ngăth că
chĕnănuôiăl năc aăh ănôngădơnăbịă nhăh ngăc aănhi uăyếuăt ,ătrongăđóăđặcăbi tă
lƠăl ngăthôngătinăvƠălo iăthôngătin,ăs năph măs năxuấtăraăcungăcấpăchoăcácăthịă
tr ngăkhácănhau,ăđápă ngănhuăc uăc aăng iătiêuădùngăkhácănhau.ăD aătrênăc ă
s ănƠy,ăcácăhuy năđ căchọnănghiênăc uălƠăđ iădi năchoăcácăvùngăkhácănhauăc aă
t nhăBắcăNinhăliênăquanăđếnăkh ănĕngătiếpăc năthôngătin,ătiếpăc năthịătr ngămƠă
ng iădơnăcóăkh ănĕngătiếpănh n (ILRI, 2017).ăDoăđó,ăvi căchọnăhuy nătheoăgi ă
thiếtă nƠyă đ că chiaă thƠnhă 3 nhóm:ă Nhómă th ă nhất, baoă gồmă cácă huy nă cóă kh ă
nĕngătiếpănh năthôngătinăcao,ătiếpăc năthịătr ngăt tănhấtăc aăBắcăNinhăbaoăgồmă
thƠnhăph ăBắcăNinh,ăthịăxưăTừăS n,ăhuy năYênăPhongălƠă3ăđịaăph ngăcóăđi uă
ki năt tănhấtăv ăkh ănĕngătiếpăc năthôngătinăvƠăs năph măs năxuấtăraăcungăcấpăchoă
ng iătiêuădùngăđôăthịă(cungăcấpăchoăthƠnhă ph ăBắcăNinh,ăthịăxưă TừăS n,ăYênă
Phongăgiápăv iăthƠnhăph ăHƠăN iăvƠăg năv iăqu căl ă18ănênăkháăthu năti năchoă
vi căcungăcấpăthịtăl năchoăcácăchuỗiătrongăđôăthịăc aăHƠăN i);ănhómăth ă2ă bao
gồmăcácăhuy năThu năThƠnh,ăTiênăDu,ăQuếăVõăcóăđi uăki nătiếpăc năthịătr ngă
kémăh nănhómăth ănhất,ăvừaăcungăcấpăthịtăchoăng iătiêuădùngă ătrongăhuy năvƠă

59
cungăcấpăchoăng iătiêuădùngă ăkhuăv căđôăthịă(nằmătiếpăgiápăv iăthƠnhăph ăBắcă
NinhăvƠăkhuăv cănôngăthônăc aăHƠăN iă(Thu năThƠnhăgiápăv iăGiaăLơm,ăHƠăN iă
vƠăth ngăcungăcấpăth căph măchoăcácăchuỗiănôngăthônă ăHƠăN i);ănhómăth ă3ă
baoăgồmăcácăhuy năL ngăTƠiăvƠăGiaăBìnhăđơyălƠă2ăhuy năthu nănôngăc aăt nhă
Bắcă Ninhă đ iă di nă choă khuă v că tiếpă c nă thôngă tinăkém nhấtă trongă t nhă vƠă cungă
cấpăthịtăchoăcácăđ iăt ngătiêuădùngăđôăthịăth ngăquaăcácătácănhơn.
Cĕnăc ătiếpătheoăđ ăl aăchọnăcácăhuy nătrongă3ănhómăđưăđ căphơnă ătrênă
chúngătôiăd aăvƠoătiêuăchíătỷăl ăđ uăl n/s ădơnă(con/ng i)ăvƠăm tăđ ăchĕnănuôiă
l nă(con/km2).ăPh ngăphápănƠyătrongăth cătếăđưăđ cănhi uănghiênăc uăs ăd ngă
lƠmătiêuăchíăchọnăđ năvịăđi uătraănh ătrongăD ăánăr iăroătrongăchuỗiăgiáătrịăthịtă
l năth că hi nă b iă Vi nă Chĕnă nuôiă qu că tế,ă Tr ngăĐ iă họcă Yă tếă côngă c ngă vƠă
Họcă vi nă Nôngă nghi pă Vi tă Nam (Nguy nă Thịă Thuă Huy n,ă 2017;ă Nguy nă Thịă
D ngăNgaă&ăcs.,ă2017).ăTrongătừngănhómăđưăđ căphơnălo iă ătrênăcóă2ăch ătiêuă
nƠyăcaoănhấtăsẽăđ căchọnăđ ăkh oăsát.ăD aătheoăs ăli uăc aăC căTh ngăkêăBắcă
Ninhănĕmă2018,ăsauăkhiătínhăcácăch ătiêu thìă3ăhuy năđ căchọnălƠăYênăPhong,ă
Thu năThƠnhăvƠăL ngăTƠi.
B ngă3.2.ăCĕnăc ch n huy n nghiên c u
BQăs ă BQăs ă
Dơnăs ă Di nătíchă S ăl ngă
Nhóm Ch ătiêu l n/dơnăs ă l n/km2
(ng i) (km2) l nă(con)
(con/ng i) (con/km2)
TPăBắcăNinh 213061 82,6 34972 0,16 423,39
1 TừăS n 172360 61,1 30295 0,18 495,83
Yên Phong 177814 96,9 57166 0,32 589,95
QuếăVõ 172577 155,1 63910 0,37 412,06
2 Tiên Du 153412 95,6 50062 0,33 523,66
Thu năThƠnh 163790 117,8 79895 0,49 678,23
Gia Bình 95388 107,6 34487 0,36 320,51
3
L ngăTƠi 99052 105,9 41242 0,42 389,44
Nguồn:ăTínhătoánăd aătrênăs ăli uăc aăC căTh ngăkêăt nhăBắcăNinhă(2018)
Ph ngă phápă l aă chọnă xưă nghiênă c uă đ că tiếnă hƠnhă t ngă t ă nh ă chọnă
huy n.ă ăcácăhuy năđ căchọn,ămỗiăhuy năl iătiếpăt căchọnăl aă3ăxưătheoătiêuăchíă
lƠăm tăđ ăchĕnănuôiă(con/km2).ăCácăxưăcóăchĕnănuôiăl nă ătừngăhuy năđ căchiaă
thƠnhă 3ă nhómă cóă tỷă l ă chĕnă nuôiă thấpă d iă 0,3ă con/ng i;ă nhómă cóă tỷă l ă chĕnă
nuôiăl nătrungăbìnhă từă0,3-0,6ăcon/ng i;ănhómăcóătỷăl ăchĕnănuôiăcaoătrênă 0,6ă
con/ng i.ă

60
 Ngoài ra, cácătiêuăchíăbổăsungălƠăcácăxưăcóăchĕnănuôiăt pătrungăquyămôăl n,ă
địnhăh ngăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATSH,ăATTPăc aăđịaăph ngăđ ă
lo iăb ăcácăxưăkhôngăthu căquyăho chăphátătri năc aăđịaăph ngăvƠăcácăxưăkhôngă
đ ăđi uăki n. L aăchọnăxưăc ăth ătrongătừngănhómăxưăđ căxácăđịnhăng uănhiênă
(d aăvƠoătrangăweb:ăhttps://random.com.vn/#quay).ăKếtăqu ălƠăhuy năYênăPhongă
chọnă xưă Vĕnă Môn,ă Tamă Giangă vƠă Đôngă Phong;ă huy nă Thu nă ThƠnhă chọnă xưă
NghĩaăĐ o,ăNinhăXáăvƠăĐ iăĐồngăThƠnh;ăhuy năL ngăTƠiăchọnăxưăLaiăH ,ăLơmă
ThaoăvƠăBìnhăĐịnh.
3.3. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP DỮ LIỆU
3.3.1.ăPh ngăphápăthuăth păd ăli u th ăc p
D ă li uă th ă cấpă ph că v ă choă nghiênă c uă nƠyă baoă gồm:ă Cácă côngă trìnhă
nghiênăc uătr căđơyăđưăđ căcôngăb ătrênăsách,ăbáo,ăt păchí;ăcácătƠiăli uăth ngă
kêăquaăcácăcácănĕmăvƠăcácăbáoăcáoă ăcácăngƠnhăliênăquan;ăcácătƠiăli uăc aăT nhă
uỷ,ă HĐND,ă UBNDă t nhă Bắcă Ninhă (Nghịă quyết,ă quyếtă định,ă quyă định, ầ);ă Cácă
niênăgiámăth ngăkêăc aăC căTh ngăkêăBắcăNinh,ătƠiăli uăc aăcácăs ăbanăngƠnhă
h uăquanătrongăt nh.ăS ăli uătừăcácăS ă(S ăNôngănghi păvƠăPTNT,ăChiăc căChĕnă
nuôi và Thú yầ)ă vƠă cácă phòngă bană cóă liênă quană đếnă phátă tri n chĕnă nuôiă l nă
theoă h ngă ATTP c aă t nhă Bắcă Ninhă nóiă chungă vƠă cácă huy nă đ că chọnă lƠmă
đi mănghiênăc u.ăNgoƠiăra,ăcácăbƠiăviếtăcóă ăbáoăđi năt ,ăm ngăinternetăcũngălƠă
nguồnăthôngătinăphongăphúălƠmătƠiăli uăthamăkh oăchoănghiênăc uănƠy.
D ăli uăth ăcấpăđ căthuăth păbằngăcách:ă(i)ăli tăkêăcácăthôngătinăc năthiếtă
cóăth ăthuăth p,ăh ăth ngăhóaătheoăn iădungăvƠăđịaăđi măd ăkiếnăthuăth p;ă(ii)ăliênă
h ă v iă c ă quană cungă cấpă thôngă tin;ă (iii)ă tiếnă hƠnhă thuă th pă bằngă ghiă chép,ă saoă
ch p,ă(iv)ăki mătraătínhăth cătếăc aăthôngătinăquaăquanăsátătr cătiếpăvƠăki mătraă
chéo,ăsauăđóăs ăd ngăvƠătríchăd n.
3.3.2.ăPh ngăphápăthuăth păd ăli u s ăc p
a. Phương pháp đánh giá nông thôn có sự tham gia (PRA)
Chúngătôiăs ăd ngă2ăcôngăc ăchínhăc aăPRAălƠăph ngăvấnăsơuăvƠăth oălu nă
nhóm.ăTrongăđó,ăph ngăvấnăsơuăđ căth căhi năv iăcánăb ăngƠnhăchĕnănuôiăc aă
t nh,ăhuy nă vƠă xư (01ă cánă b ă c aă S ăNôngă nghi pă vƠă PTNT t nhă Bắcă Ninh,ă 01ă
cánăb ăc aăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThú y t nhăBắcăNinh,ă03ăcánăb ăc aă03ăTrungă
tơmădịchăv ănôngănghi păc aă03 huy nănghiênăc u,ă03ăcánăb ăc aăPhòngăNôngă
nghi păc aă03ăhuy n) và các tác nhân gồmăng iăcungă ngăđ uăvƠo,ăng iăchĕnă
nuôi,ăcácăc aăhƠngăbánăth căph măs ch,ăbếpăĕnăt păth thamăgiaăvƠoăchuỗiăgiáătrịă

61
thịtăl n nghiênăc u vƠăm tăs ăcáănhơn,ătổăch cănuôiăl n đi nă hìnhă trênăđịaăbƠnă
t nhăBắcă Ninh.ă Th oă lu nă nhómă đ căth că hi nă v iăcácă nhómă ng iăchĕnă nuôiă
l năkhácănhau.ăPh ngăphápănƠyăđ căs ăd ngăđ ăthuăth păthôngătinăbanăđ uăv ă
tìnhăhìnhăchĕnănuôiăl n theoăh ngăATTP nóiăchungăc aăđịaăph ngăvƠăcácăvấnă
đ ăliênăquanăđếnăkhóăkhĕn,ătồnăt iăvƠăgi iăphápăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoă
h ngăATTP.
b. Phương pháp điều tra
Ph ngăphápăđi uătra đ căth căhi năd aătheoăb ngăh iăđưăđ căchu năbịă
sẵnăv iăc ăs ăchĕnănuôiăl n.ăN iădungăc aăphiếuăđi uătraăđ căxơyăd ngăd aătrênă
m cătiêuănghiênăc u.ăCácăm ngăthôngătinăchínhăbaoăgồmăthôngătinăchungăv ăh ,ă
đi uăki năs năxuấtăc aăh ,ăthôngătinăv ătìnhăhìnhăchĕnănuôi,ătìnhăhìnhădịchăb nh,ă
thôngătinăv ăchiăphíăs năxuất,ătìnhăhìnhătiêuăth ăs năph măvƠăcácăthôngătinăkhácăv ă
kiếnă th c,ă nh nă th că vƠă th că hƠnhă chĕnă nuôiă l nă c aă h ă theoă h ngă ATTP,
nh ngăkhóăkhĕn,ăđịnhăh ngătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ng ATTP.
B ng 3.3. Các xã ch n kh o sát và s h ch n kh o sát
C ăc uăv ăh ă S ăh ăch nă
Huy n Nhóm Xưăch n
chĕnănuôiă(%) kh oăsátă(h )
1 VĕnăMôn 39,42 36
Yên Phong 2 Tam Giang 36,43 34
3 ĐôngăPhong 24,15 27
1 NghĩaăĐ o 42,13 43
Thu năThƠnh 2 Ninh Xá 31,43 33
3 Đ iăĐồngăThƠnh 26,44 31
1 LaiăH 38,43 41
L ngăTƠi 2 Lâm Thao 31,63 36
3 BìnhăĐịnh 29,94 32
T ng 313
Ghiăchú:ănhómă1,ă2,ă3,ălƠănhómăcóătỷăl ăchĕnănuôiăl năcao,ătrungăbìnhăvƠăthấp

Sauă khiă phiếuă đi uă traă đ că xơyă d ngă xong,ă phiếuă đi uă traă đ că dùngă đ ă
đi uătraăth ăv iăcácălo iănhómăh ănôngădơnăkhácănhauăđ iădi năchoăcácăquyămôă
chĕnănuôi,ăhìnhăth căchĕnănuôiăkhácănhauăđ ăkhẳngăđịnhăs ăphùăh păvƠătínhăh pă
lỦăc aăphiếuăđi uătraăv ăn iădungăvƠăth iăgianăph ngăvấn.ăPhiếuăđ căđi uătraăth ă
t iă06ăh ădơnăt iăxưă Đ iăĐồngăThƠnh, huy năThu năThƠnh, t nhăBắcăNinh.ăSauăkhiă
đi uă traă th ,ă phiếuă đi uă traă đ căch nhă s aă l iă choă phùă h pă v iă th că tếă vƠă tiếnă
hƠnhăđi uătraăthuăth păd ăli uănghiênăc u.

62
 Cácăh ăđ căkh oăsátătheoăph ngăphápăng uănhiênăphơnăt ng.ăC ăth ămỗiă
xưătheoăỦăkiếnăc aăcánăb ăđịaăph ngăchọnă2ăthônăđ ăkh oăsát.ăTrongă2ăthônăđ iă
di năđ căchọnăkh oăsátăsẽătiếnăhƠnhălấyădanhăsáchăcácăh ăchĕnănuôiăl năvƠăchọnă
ng uă nhiênă cácă h ă theoă danhă sách.ă S ă l ngă m uă chọnă kh oă sátă lƠă 313ă h ă vƠă
đ căxácă địnhă choă từngă xưă theoă tỷă l ă s ă l ngăh ă chĕnă nuôiă trongă từngă huy n.ă
Đồngăth i,ăph ngăphápătiếpăc nătheoăvùngăcũngăđ căs ăd ngăkhiăchọnăh ăđi uă
tra,ă cácă h ă đ că chọnă baoă gồmă haiă nhómă đ iă t ngălƠă cácă h ă chĕnă nuôiă ă khuă
chĕnănuôiăt pătrung,ăngoƠiăkhuădơnăc ăvƠăcácăh ăchĕnănuôiă ătrongăkhuădơnăc ă
(B ngă3.3).
3.4. PH NGăPHÁPăX ăLụăD ăLI U
D ăli uăsauăkhiăthuăth păđ cătiếnăhƠnhăki mătraăl iănhằmăđ măb oăcácăyêuă
c uăđặtăraăv ătínhăđ iă di n,ătínhăchínhă xác, khách quan và logic trong quá trình
thuăth p.ăCácăhi uăch nhăvƠăbổăsungălƠăc năthiếtătheoăyêuăc uăc aăkh oăsát.
Côngăc ăđ ătổngăh păvƠăx ălỦăd ăli u lƠăph năm măMicrosoftăExcel,ăSPSS,ă
STATA, ầ
ToƠnăb ăd ăli uăthôăđ cănh păvƠoămáyătính,ăx ălỦăvƠăl uăgi ph căv ăchoă
quáă trìnhă phơnă tíchă theoă nhi uă ph ngă phápă khácă nhau.ă Cácă d ă li uă địnhă tínhă
đ cătổngăh păbằngăcáchămưăhóa,ăchoăđi măvƠătómătắtăl iăthƠnhăcácăs ăđồ,ăcácăỦă
kiến,ăhìnhă nh,ăh păthôngătin.ă
Ph ngăphápăx ălỦăs ăli uăth ngăkêăđ căs ăd ngălƠăph ngăphápăphơnătổă
th ngăkê.ăCácăh ănôngădơnăsauăkhiăkh oăsátăsẽăđ cănh păs ăli uăvƠămưăhóaăvƠoă
cácăph năm măsẽăđ căx ălỦăbằngăcáchăphơnătổăthƠnhăcácănhómăđ iăt ngăkhácă
nhauătheoăcácătiêuăth cănhấtăđịnh.ăCácătiêuăth căphơnătổăđ căs ăd ngătrongăđ ă
tài là quyămôăchĕnănuôiăl nă(l n,ănh ,ăvừa);ăhìnhăth căchĕnănuôiăl nă(trongăkhuă
dơnăc ,ăngoƠiăkhuădơnăc );ăph ngăth căchĕnănuôiăl nă(chĕnănuôiăcôngănghi p,ă
chĕnănuôiăbánăcôngănghi p;ăchĕnănuôiătruy năth ng);ăvƠăm tăs ăhìnhăth căphơnătổă
khácănh ăcóăg iăl a,ăkhôngăg iăl a;ăcóăl năchếtăvƠăkhôngăcóăl năchết;ầăđ ăđánhă
giáăm căđ ăápăd ngăcácăbi năphápăATTP c aăcácăhìnhăth c,ălo iăhìnhăchĕnănuôiă
khácă nhauă cóă nhă h ngă đếnă kếtă qu ă chĕnă nuôi,ă xuă h ngă chĕnă nuôiă theoă cácă
bi nă phápă ATTP hayă không.ă D aă vƠoă đóă vƠă cácă kếtă qu ă phơnă tíchă đ ă đ ă xuất,ă
khuyếnănghịăcácăh ănôngădơnăápăd ngăcácăbi năphápăđ ăthúcăđ yăphátătri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP.

63
3.5. PHƯƠNG PHÁP PHÂN T́CH Ś LIỆU
3.5.1. Th ngăkêămôăt
Nghiênăc uăs ăd ngăcácăch ătiêuămô t ănh năth căc aăng iăchĕnănuôiăv ă
chĕnănuôiăl năATTP vƠăphơnătíchăcácăth căhƠnhăc aăh ătrongăchĕnănuôiăl năcóă
đ măb oăATTP hayăkhông.ăPh ngăphápănƠyăs ăd ngăcácăthamăs ănh ăs ătuy tă
đ i,ăs ăt ngăđ i,ăs ăbình quân,ăgiáătrịăl nănhất/nh ănhất,ầăđ ăphơnătíchăm căđ ă
phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP c aăt nhătrongănh ngănĕmăvừaăqua.
3.5.2. Th ngăkêăsoăsánh
Ph ngă phápă soă sánhă đ că s ă d ngă đ ă đánhă giáă tìnhă hìnhă chĕnă nuôiă l nă
theoăh ngăATTP gi aăcácăhìnhăth c,ălo iăhìnhăvƠăcácăth căhƠnhătrongăchĕnănuôi
l năc aăcácăc ăs ăchĕnănuôi.ăNgoƠiăra,ăph ngăphápăsoăsánhăđ cădùngăkếtăh pă
v iăph ngăphápăphơnătổăđ ăsoăsánhăkếtăqu ăchĕnănuôi,ăcácăbi năphápănhằmăc iă
thi năATTP trongăchĕnănuôiăl năgi aăcácănhómăh ăchĕnănuôi.ăTrongănghiênăc u,ă
đ ătƠiăs ăd ngăc ăph ngăphápăsoăsánhăs ătuy tăđ iăvƠăsoăsánhăs ăt ngăđ i,ăsoă
sánhăkếtăh pătheoăkhôngăgianăvƠăth iăgian.
Đ ă đ mă b oă đ ă tină c yă c aă s ă li uă vƠă kếtă qu ă soă sánh,ă đ ă tƠiă s ă d ngă
ph ngăphápăki măđịnhăth ngăkêăkhiăsoăsánh giáătrịătrungăbình.ăKi măđịnhătă(t-
test)ăđ c s ăd ng.
� −�
�= /
�ar � �ar �
( + )
� �
Trong đó: tălƠăgiáătrịăki măđịnh.ăBiếnăx2 và x1 lƠăcácăbiếnăph năánhăgiáătrịă
trungăbìnhăc aăcácătổătheoătiêuăth căc năphơnătích.ăVar(x2)ălƠăph ngăsaiăc aăbiếnă
x2 và var(x1)ălƠăph ngăsaiăc aăbiếnăx1. (Gi ăđịnhăkhiăbiếtăph ngăsaiătổngăth )ă
(Gujarati, 2015).
NgoƠiăra,ăđ ătƠiăcũngăs ăd ngăki măđịnhăFăđ soăsánhăph ngăsaiăc aăcácă
nhóm,ăc ăth ălƠăsoăsánhăph ngăsaiăc aăcácăch ătiêuătheoănhómăh ăchĕnănuôiăcóă
quy mô khác nhau.
3.5.3. H chătoánăkinhăt ăh
Ph ngăphápă nƠyă đ că s ă d ngă đ ă tínhă toánă chiă phí,ă kếtă qu ă vƠă hi uă qu ă
chĕnănuôiăl năbằngăvi cătínhătoán cácăch ătiêuăgiáătrịăs năxuấtă(GO),ăchiăphíăs nă
xuấtă(TC),ăChiăphíătrungăgiană(IC),ăGiáătrịăgiaătĕngă(VA),ăthuănh păhỗnăh pă(MI),ă
GO/IC, VA/IC, MI/IC.

64
3.5.4. Môăhìnhăh iăquy
* Mô hình phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng xảy ra dịch bệnh
Dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă cóă th ă nhă h ngă t iă phátă tri nă chĕnă nuôiă
ATTPătheoăhaiăh ngă(i)ătĕngăchiăphí,ăgi mănĕngăsuất,ăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăchĕnă
nuôiă l n,ă vƠă (ii)ă tĕngă nguyă c ă ôă nhi mă hóaă họcă trongă thịtă nếuă s ă d ngă khángă
sinhăvƠăthu căđi uătrịăkhácăkhông h pălỦ.ăTrongălỦăthuyếtăxácăsuấtăvƠăth ngăkê,ă
Phơnăph iăPoissonă(phơnăph iăPoa-xông)ălƠăm tăphơnăph iăxácăsuấtăr iăr c, áp
d ngăv iăs ăđếmă (count type) khôngătuơnătheoăphơnăph iăchu n.ăTheoăđó,ănếuă
xemăxétăm tăbiếnăng uănhiênănƠoăđó và đếmăs ăl năxuấtăhi nă(r iăr c)ăc aănóă
trongăm tăkho ngăth iăgianăchoătr c.ăNếuăgiáătrịăkìăvọngă(hayăs ăl nătrungăbìnhă
mƠăbiếnăng uănhiênăđóăx yăraătrongăkho ngăth iăgian) lƠăλ,ăthìăxácăsuấtăđ ăs ă
ki năđóăx yăraăkăl nă(kălƠăs ănguyênăkhôngăơm,ăkă=ă0,ă1,ă2, ...)ăsẽăđ căxácăđịnhă
choăhƠmăs ăsau:
−ƛ
ƛ
;ƛ =
!
Trongăđó:ă
+ eălƠăc ăs ăc aălogarităt ănhiênă(eă=ă2.71828...) ;
+ kălƠăs ăl năxuấtăhi năc aăm tăs ăki năvà xácăsuấtăc aăkăđ căxácăđịnhătheoă
mô hình trên ;
+ k!ălƠăgiaiăthừaăc aăk ;
+ λ lƠăs ăth căd ng,ăbằngăv iăgiáătrịăkìăvọngăxuấtăhi năc aăs ăki nătrongă
∑� �
m tăkho ngăchoăsẵn (ƛ = hay �ƛ = ∑ � � ). Xj lƠăcácăbiếnăđôcăl pă(yếuă
t )ă nhă h ng/tácă đ ngă lƠmă x yă raă s ă ki nă (trongă đ ă tƠiă nƠyă lƠă s ă l nă bịă
b nh/l năchết.
VìăđơyălƠăbiếnăng uănhiênăr iăr c,ămô hình trên t ngăđ ng hàm phơnăph iă
xácăsuất.
ƛ � −ƛ
Ƥ� [ ] = (Gujarati, 2015)
!

Trongăn iădungălu năánănƠy, ph ngăphápăhồiăquyăv iăhƠmăPoissonăđ căs ă

d ngăđ ă căl ng và phơnătíchăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăkh ănĕngăx yăraădịchă
b nh,ă v i biếnă ph ă thu că lƠă s ă l nă bịă b nh,ă cácă biếnă đ că l pă baoă gồmă quyă môă
chĕnănuôi,ădi nătíchăchuồng,ătuổiăc aăch ăh ,ăs ălaoăđ ngăthamăgiaăchĕnănuôiăl n,ă
g iăl a,ăcóăkhuăsátătrùng,ăkháchăcóăth ătiếpăxúcăv iăl n,ăcóăh ăth ngăbiogas,ăh ă

65
chĕnănuôiăt ăs năxuấtăgi ng,ăt păhuấnăv ăchĕnănuôiăl n,ăcóăc ăs ăchĕnănuôiăkhácă
ăg năchuồngănuôiăl n,ăcóăv tănuôiăkhácătrongăkhuăchuồngăl n,ăg năkhuădơnăc ă
vƠăng iălaoăđ ngăs ă d ngăcácă d ngăc ăb oă h ălaoăđ ngăđ căv ăsinhăs chăsẽ.
Trênăc ăs ătínhătoánăvƠăcácăh ăs ă căl ngătừ môăhìnhăđ ălƠmăcĕnăc ăđ ăxuấtă
m tăs ăgi iăphápăc ăth ănhằmăh năchếădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n,ătừăđóăgópă
ph nănơngăcaoăchấtăl ngăATTPăđ iăv iăthịtăl năs năxuấtăra.ă
* Mô hình phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất chăn nuôi
HƠmăs năxuấtălƠăhƠmămôăt ăm iăquanăh ăgi aăcácăyếuăt ăđ uăvƠoăc aăquáă
trìnhăs năxuấtăvƠăs năl ngăđ uăraăđ căt oăraătừăquáătrìnhănƠy.ăHƠmăs năxuấtăchoă
chúngătaăbiếtăl ngăđ uăraăt iăđaăcóăth ăs năxuấtăđ cătừătổăh păcácăyếuăt ăđ uă
vào đưăchoă(gi ng,ăth căĕn,ăthu căthúăy,ălaoăđ ngầ)ăv iăm tătrìnhăđ ăcôngăngh ă
nhấtă địnhă (Besanko & Braeutigam, 2011).ă Trongă nghiênă c u này,ă chúngă tôiă s ă
d ngăhƠmăs năxuấtăd ng đoăđ ăcoăgiưnăhayăd ng Cobb-Douglasăđ ăphơnătíchă nhă
h ngăc aăcácăyếuăt ăđ uăvƠoăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl n.ăCácăbiếnăđ căđ aă
vƠoămôăhìnhăhƠmăs nă xuấtăđ căchúngătôiătínhătoán,ăki măđịnhă tínhăđ căl păvƠă
phơnăph iăchu n. Môăhìnhăth cănghi m nh ăsau:
Y = A X1α1X2α2 X3α3X4α4e α5D1+ α6D2+ α7D3eui
Trongăđó:ă
- YălƠănĕngăsuấtăchĕnănuôi đ căđoăl ng bằng kh iăl ng thịtăh iătĕngălênă
(kg)
- Các biếnăđ u vào nhăh ngăđếnănĕngăsuất chĕnănuôiăl n
+ X1 lƠăkh iăl ngăcámăcôngănghi păs ăd ngă(kg)
+ X2 lƠăchiăphíăthu căthúăyă(nghìnăđồng)
+ X3 là chi phí khác (baoă gồmă cácă chiă phíă v ă phơnă bổă cácă d ngă c ă
chĕnănuôi,ăchiăphíăđi năn căchoăchĕnănuôiăl n) (nghìnăđồng)
+ X4 lƠăcôngălaoăđ ngăchĕnănuôiă(côngălaoăđ ng)
+ D1 là biếnăgi ăv ăt păhuấnătrongăchĕnănuôiăl nă(nếuăcóăt păhuấnă=ă1,ă
tr ngăh păkhácă=ă0)
+ D2 là biếnă gi ă v ă hi uă biếtă v ă quyă trìnhă chĕnă nuôiă l nă VietGAHPă
(nếuăh ăbiếtăv ăchĕnănuôiăl nătheoătiêuăchu năVietGAHPă=ă1,ătr ngăh păkhácă=ă0)
+ D3 lƠă biếnă gi ă v ă nguồnă g că gi ngă (nếuă h ă t ă s nă xuấtă gi ngă =ă 1,ă
tr ngăh păkhácă=ă0)ă

66
 D iăd ngădoubleălog,ămôăhìnhăcóăth ăđ cătrìnhăbƠy nh ăsau:
Ln(Y) = α0 + α1Ln(X1) + α2Ln(X2) + α3Ln(X3) + α4Ln(X4) + α 5(D1)
+ α6(D2) + α7(D3) + ui.
V iă d ngă môă hìnhă nƠy,ă cácă h ă s ă că l ngă αj (j=1-4)ă lƠă h ă s ă coă giưn,ă
trong khi αj (j=5-7)ălƠăhêăs ăph năánhăánhăh ngăc aăcácăbiếnăgi .
3.6. HỆ TH́NG CHỈ TIÊU NGHIÊN ĆU
a. Nhóm chỉ tiêu phân tích thực trạng chăn nuôi lợn và chăn nuôi lợn theo hướng
an toàn thực phẩm
- TổngăđƠnăl năc aăt nhăchiaăthƠnhăcácălo iănh ăl nănái,ăthịtầ;
- Tổngăs năl ngăthịtăh i;
- Quyămôăchĕnănuôi/l a;
- Trọngăl ngăxuấtăchuồngăbìnhăquơnă(tổngătrọngăl ng/s ăcon);
- Nĕngăsuấtăchĕnănuôiă(trọngăl ngătĕngălên/s ăthángănuôi);
- S ăconăbịăb nh;
- Tỷăl ăconăbịăb nhă(s ăconăbịăb nh/tổngăs ăcon);
- S ăconăbịăchết vìăb nh;
- Tỷăl ăconăbịăchếtăvìăb nhă(s ăconăbịăchếtăvìăb nh/tổngăs ăcon);
- S ăl ngă h ă chĕnă nuôiă theoă cácă quyă trìnhă ATTP,ă ATSHă vƠă theoă h ngă
ATTP;
- S ăl ngăl nănuôiătheoăh ngăATTP;
- Quyămôăchĕnă nuôiăl nă(con/l a;ăcon/nĕm;ăcon/h )ăc aăcácăh ăchĕnă nuôi
theoăh ngăATTP;
- Nĕngăsuấtăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP;
- Tỷăl ăh ăcóăs ăd ngăvắcăxinătrongăchĕnănuôiăl năchoătừngălo iăb nhă(s ăh ă
s ăd ngăvắcăxin/tổngăs ăh ăđi uătra);
- Tỷăl ăh ăcóăápăd ngăcácăbi năphápăphòngăb nhăchoăl năm iămuaăv ănh ă
nh tă riêngă đƠn,ă phună thu că kh ă trùng,ă dùngă vắcă xină (s ă h ă ápă d ng/tổngăs ă h ă
đi uătra);
- Tỷăl ăh ă ngăx ăkhácănhauăv iăl năbịăb nhănh ăbánăl năngay,ăt ăch aătrị,ă
gọiăthúăyăviênầă(s ăh ă ngăx ătừngălo i/tổngăs ăh ăđi uătra);

67
 - Tỷă l ă h ă ngă x ă khácă nhauă khiă cóă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă ă địaă
ph ng/xưă nh ă bánă l nă ngay,ă tĕngă c ngă kh ă trùng,ă h nă chếă ng iă đếnă thĕm,ă
tĕngăc ngăs ăd ngăkhángăsinhầă(s ăh ă ngăx ătừngălo i/tổngăs ăh ăđi uătra);
- Tỷăl ăh ă ngăx ăkhácănhauăđ iăv iăl năchếtăvìăb nhănh ălƠătiêuădùngătrongă
h ,ăv tăđi,ăchôn,ăbánăv iăgiáărẻăhoặcăchoăng iăkhácă(s ăh ă ngăx ătừngălo i/tổngă
s ăh ăđi uătra);
- Tỷăl ăh ă ngăx ăkhácănhauăđ iăv iăkháchăđếnăthĕmăchuồngăl nă(s ăh ă ngă
x ătừngălo i/tổngăs ăh ăđi uătra);
- Tỷăl ăh ă ngăx ăkhácănhauătrongăvi căb oăqu năth căĕn,ăcáchălyăcácăđƠnă ă
cácăl aătuổiăkhácănhau,ăv ăsinhăchuồngătr iăvƠăd ngăc ăchĕnănuôi,ăx ălỦăchấtăth iă
chĕnănuôiầă(s ăh ă ngăx ătừngălo i/tổngăs ăh ăđi uătra).
b. Nhóm chỉ tiêu thể hiện kết quả và hiệu quả trong chăn nuôi lợn theo hướng an
toàn thực phẩm
+ Tổngăgiáătrịăs năxuất:ă(GO):ăGOă=ă Qi.Pi
Trongăđó:ă QiălƠăkh iăl ngăs năph măI;ăPiălƠăđ năgiáăs năph măi
+ Chiăphíătrungăgiană(baoăgồmăchiăphíă v tăchấtăvƠăchiăphíădịchă v ă th ngă
xuyên, IC): IC = Cj Trongăđó:ă CjălƠăchiăphíăđ uăt ăth ăj
+ Giá trịătĕngăthêmă(VA):ăGiáătrịătĕngăthêmăđ cătínhăbằngăhi uăs ăgi aăgiáă
trịăs năxuấtă(GO)ăvƠăchiăphíătrungăgiană(IC).
VA = GO - IC
+ Thuănh păhỗnăh pă(MI):ăLƠăph năcònăl iăc aăgiáătrịăgiaătĕngăsauăkhiăđưătrừă
thuếăvƠăkhấuăhaoătƠiăs n.ăMIă=ăVAă- chiăphíăkhấuăhao - thuếănếuăcó
Cácăch ătiêuăph năánhăhi uăqu ăkinhătếătrongăphátătri năchĕnănuôiăl năthịt.
- Giáătrịăs năxuất/chiăphíătrungăgian
- Giáătrịăs năxuất/v năđ uăt
- Giáătrịăs năxuất/laoăđ ng
- Giáătrịăgiaătĕng/chiăphíătrungăgian
- Thuănh păhỗnăh păbìnhăquơnănĕm
- Thu nh păhỗnăh p/chiăphíăs năxuất
- Thuănh păhỗnăh p/c ăs ăchĕnănuôi/nĕm
- L iănhu nătrongăchĕnănuôiăl n

68
c. Nhóm chỉ tiêu thể hiện các yếu tố ảnh hưởng đến chăn nuôi lợn theo hướng an
toàn thực phẩm
- S ăl ngăc ăs ăcungăcấpăgi ngăl năđ măb oăchấtăl ng.
- S ăl ngăcácăc ăs ăs năxuấtăvƠăcungăcấpăTĔCNăđ măb oăchấtăl ng.
- Tìnhăhìnhăqu nălỦăTĔCNăl n.
- Cácădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n.
- Tìnhăhìnhăth căhi năcôngătácăthúăyăt iăđịaăph ng
- Cácănguồnăl căc aăh ăchĕnănuôi:ăTuổiăbìnhăquơnăc aăch ăc ăs ăchĕnănuôiă
l n; S ănĕmăđiăhọcăbìnhăquơnăc aăch ăc ăs ăchĕnănuôiăl n; Trìnhăđ ăchuyênămônă
c aăch ăc ăs ăchĕnănuôiăl n; S ănĕmăkinhănghi măc aăch ăc ăs ăchĕnănuôiăl n;
S ălaoăđ ngătrongăc ăs ăchĕnănuôiăl n; Di nătíchăđấtăvƠăc ăcấuăcácălo iăđấtăc aăc ă
s ăchĕnănuôiăl n.
- Đánhăgiáăv ămôiătr ngătrongăchĕnănuôiăl n.
- Thịăhiếuăc aăng iătiêuădùngăđ iăv iăthịtăl năđ măb oăATTP.

69
 TịMăT TăPH̀Nă3

Nghiênăc uăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP s ăd ngăcácăph ngă

phápătiếpăc nălƠătiếpăc năh ăth ng,ătiếpăc năchuỗiăgiáătrịăvƠătiếpăc năliênăngƠnh.ă
D aăvƠoăcácăph ngăphápătiếpăc n,ăkhungăphơnătíchănghiênăc uăphátătri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTP đưăđ căxơyăd ngălƠmăcĕnăc ănghiênăc uăđ ătƠi.ă
D aă trênă cácă ph ngă phápă tiếpă c nă nêuă trênă vƠă đặcă đi mă địaă bƠnă nghiên
c u,ăcácăhuy năYênăPhong,ăThu năThƠnhăvƠăL ngăTƠiăđ căchọnăđ ăkh oăsátă
thuăth pătƠiăli uănghiênăc u.ăCácăhuy nănƠyăl năl tăđ iădi năchoăcácăvùngăcóăkh ă
nĕngătiếpăc năthôngătinăvƠăthịătr ngătừăt tăđếnăkém.ăMỗiăhuy năchọnă3ăxưăv i
313ăc ăs ăchĕnănuôiăl năđ căchọnăđ ăđi uătraăph căv ănghiênăc uăđ ătƠi.ăNgoài
ra,ărấtănhi uătƠiăli uăth ăcấpăcóăliênăquanăcũngăđưăđ căthuăth păđ ănghiênăc u.
Cácăph ngăphápăphơnătíchăd ăli uăbaoăgồmăth ngăkêă môăt ,ăth ngăkêăsoă
sánhăkếtăh păv iăki măđịnhăth ngăkê, h chătoánăkinhătếăh ăvƠăph ngăphápăhồiă
quy.ăH ăth ngăch ătiêuă nghiênăc uăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnă
đ căxơyăd ng chiătiếtăvà chia thành 05 nhóm liênăquanăđếnăth cătr ngăchĕnănuôiă
l nă theoă h ngă ATTP,ă nhómă ch ă tiêuă ph n ánhă nguồnă l că c a h ă chĕnă nuôi,ă
nhómă ch ă tiêuă th ă hi nă kếtă qu ă vƠă hi uă qu ă trongă chĕnă nuôiă l n,ă nhómă ch ă tiêuă
ph năánhăs ăphátătri năchĕnă nuôiă l nătheoă h ngă ATTP vƠănhómă ch ătiêuăph nă
ánhăth căhƠnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP c aăh .

70
 PH̀Nă4.ăK TăQU ăNGHIểNăC UăVẨăTH OăLU N

4.1. THỰC TṚNG PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI ḶN THEO HƯỚNG AN
TÒN THỰC PHẨM ṬI TỈNH BẮC NINH
4.1.1.ăT ngăquanăchungătìnhăhìnhăchĕnănuôiăl nătrênăđ aăbƠnăt nhăB căNinh
BắcăNinhălƠăm tăt nhă nh ănằmăngayăc nhăth ăđôă HƠăN iăvƠăcóănhi uăkhuă
côngănghi p,ăUBNDăt nhăđưăxácăđịnhănôngănghi păc aăt nhăph iăphátătri nătheoă
h ngăt pătrung,ăápăd ngăcôngăngh ăcao,ăđặcăbi tălƠăđ iăv iăchĕnănuôiăsẽăđ că
địnhă h ngă phátă tri nă chĕnă nuôiă t pă trung,ă côngă ngh ă caoă theoă chuỗiă khépă kínă
ngoƠiăkhuădơnăc ăđ ăđ măb oăanătoƠnădịchăb nh, ATTP,ănơngăcaoăgiáătrịăs năxuất,ă
gi măthi uăr iăro.ăNgƠyă27/5/2015,ăUBNDăt nhăBắcăNinhăbanăhƠnhăQuyếtăđịnhăs ă
18/2015/QĐ-UBNDăv ăvi căphêăduy tăđ ăánărƠăsoát,ăđi uăch nhăquyăho chăphátă
tri nănôngănghi păt nhăBắcăNinhăđếnănĕmă2025,ăđịnhăh ngăđếnănĕmă2030.ăTheo
đó,ă t nhă đưă quyă ho chă cácă vùngă chĕnă nuôiă l nă t pă trungă ă cácă xưă L că V ,ă Tơnă
Chi,ăC nhăH ngă(TiênăDu),ăGiaăĐông,ăNghĩaăĐ o,ăĐìnhăTổă(Thu năThƠnh),ăVĕnă
Mônă (Yênă Phong),ă Laiă H ă (L ngă TƠi),ầă v iă xuă h ngă d nă chuy nă sangă đ aă
cácă gi ngă l nă ngo iă vƠoă s nă xuất;ă cácă gi ngă l nă laiă đ aă vƠoă chĕnă nuôiă th ngă
ph mă cũngă cóă tỷă l ă máuă ngo iă caoă (1/2;ă 3/4;ă 7/8).ă V iă nh ngă nỗă l că nh ă v y,ă
chĕnă nuôiă l nă c aă t nhă trongă nh ngă nĕmă g nă đơyă đưă cóă xuă h ngă chuy nă biếnă
tíchăc cătừăchĕnănuôiănh ălẻ,ăt năd ng trong khu dơnăc ăsangăchĕnănuôiăgiaătr i,ă
trangătr iăt pătrung,ăcôngănghi p,ăs năxuấtătheoăh ngăhƠngăhóa.ăCùngăv iăđó là
rấtănhi uăcácătrangătr i,ăc ăs ăchĕnănuôiăl năđưăápăd ngăcôngăngh ăcaoăvƠoăs nă
xuấtă nh ă côngă ngh ă chuồngă lồng,ă chuồngă kínă v iă h ă th ngă lƠmă mát,ă mángă ĕn,ă
máng u ng,ăv ăsinhăt ăđ ng,ătrongăđóăcóă01ăc ăs ăchĕnănuôiăl năđưăth căhi năt ă
đ ngăhóaătoƠnăb ăquáătrìnhăs năxuất;ă04ăc ăs ăchĕnănuôiăđưă ngăd ngăcôngăngh ă
thôngătinătrongăqu nălỦăđƠnăgi ngăl n.ă
Tuyă ngƠnhă chĕnă nuôiă l nă c aă t nhă Bắcă Ninhă trongă nh ngă nĕmă quaă đưă đ tă
đ că nh ngă chuy nă biếnă tíchă c că vƠă đ tă đ că kếtă qu ă kh ă quan,ă nh ngă ngƠnhă
chĕnă nuôiă l nă c aă Bắcă Ninhă v nă cònă m tă s ă h nă chếă nh :ă s ă l ngă cácă c ă s ă
chĕnănuôiăl nănh ălẻ,ătrongăkhuădơnăc ăv năcònărấtănhi u (B ngă4.1); tình hình
dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n,ă đặcă bi tă lƠă DTLCP trongă nĕmă 2019,ă 2020ă cóă
nhi uădi năbiếnăkhóăl ngăgơyăthi tăh iăl năchoăngƠnhăchĕnănuôiăl n.ăNgoƠiăra,ă
côngă tácă ch ă đ oă tiêmă phòng,ă phòngă ch ngă dịchă b nhă thiếuă đồngă b ă doă Tr mă
Chĕnănuôi,ăThúăyăcấpăhuy năsápănh păv ăTrungătơmăDịchăv ănôngănghi păthu că
UBNDăcấpăhuy năqu nălỦ.ăCôngătácătáiăđƠn,ătĕngăđƠnăl n,ăcôngătácătiêmăphòng,ă
phòng,ăch ngădịchăb nhătrênăđịaăbƠnăt nhăth iăgianăquaăcònăh năchế.

71
 Cóănhi uătácănhơnăthamăgiaăvƠoăchĕnănuôiăl nă ăt nhăBắcăNinhăgồmăcóăh ,ă
trangă tr iă vƠă cácă côngă ty/doanhă nghi p.ă V ă trangă tr iă giaă công,ă tínhă đếnă nĕmă
2020,ătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăcóă18ătrangătr iăchĕnănuôiăl năgiaăcông. Trênăđịaă
bƠnăt nhăBắcăNinhăcũngăcóăhaiăcôngăty/doanhănghi păl năthamăgiaăchĕnănuôiăl nă
là công ty Dabaco và CP.
B ng 4.1. S l ngăcácăc ăs chĕnănuôiăl nătrênăđ a bàn t nh B c Ninh
giaiăđo n 2018 - 2020
2018 2019 2020 TĐPTBQă(%)
S ă S ă S ă S ă
Ch ătiêu
S ăh trang S ăh trang S ăh trang S ăh trang
tr i tr i tr i tr i
QuếăVõ 3.874 6 2873 6 3.254 9 91,65 122,47
Tiên Du 3.674 5 2891 6 3.238 8 93,88 126,49
Gia Bình 3.429 4 2583 5 2.987 6 93,33 122,47
TpăBắcăNinh 1.043 6 763 6 873 6 91,49 100,00
TừăS n 1.329 7 779 7 932 7 83,74 100,00
L ngăTƠi 4.653 5 3641 6 3.929 8 91,89 126,49
Yên Phong 1.763 6 1021 6 1.232 8 83,59 115,47
Thu năThƠnh 4.530 5 3482 6 4.055 9 94,61 134,16
Tổng 24.295 44 18033 48 20.500 61 91,86 117,74
Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021)
B ng 4.2. Tình hình bi năđ ngăđƠnăl n c a t nh B c Ninh
giaiăđo n 2018 - 2020
S ăl ngă(con) T căđ ăphátătri n (%)
Ch ătiêu
2018 2019 2020 2019/2018 2020/2019 BQ
Huy năQuếăVõ 63.910 23.149 27.281 36,22 117,85 65,33
Huy năTiên Du 50.062 36.133 42.650 72,18 118,04 92,30
Huy năGia Bình 34.487 16.242 19.170 47,10 118,03 74,56
ThƠnhăph ăBắcăNinh 34.972 11.303 13.312 32,32 117,77 61,70
ThịăxưăTừăS n 30.295 11.182 13.162 36,91 117,71 65,91
Huy năL ngăTƠi 41.242 29.001 34.147 70,32 117,74 90,99
Huy năYên Phong 57.166 21.891 25.660 38,29 117,22 67,00
Huy năThu năThƠnh 79.895 43.654 51.412 54,64 117,77 80,22
Tổng 392.029 192.555 226.794 49,12 117,78 76,06
Nguồn:ăC căTh ngăkêăt nhăBắcăNinhă(2021)
Doănĕmă2019,ă2020ătìnhăhìnhăDTLCPădi năbiếnăph căt pă ăVi tăNamănóiă
chungăvƠăBắcăNinhănóiăriêngănênăđưălƠmăchoătổngăđƠnăl năbịăgi măsútărấtănhi uă
(gi mătừăh nă390ănghìnăconănĕmă2018ăxu ngăcònăg nă230ănghìnăconănĕmă2020,ă

72
gi măbìnhăquơnăkho ngă24ă%/nĕm).ăTrongăđó,ăgi mănhi uănhấtălƠăhuy năQuếăVõ,ă
thƠnhăph ăBắcăNinh,ăTừăS năvƠăYênăPhong.
Cùngăv iătổngăđƠnăl năcóăxuăh ngăgi mănhanhăthìăs năl ngăthịtăl năh iăxuấtă
chuồngăc aăBắcăNinhăgiaiăđo nă2018ă- 2020ăcũngăcóăxuăh ngăgi măt ngă ng. Tuy
tổngăđƠnăl nănĕmă2020ăcóăxuăh ngăđ căph căhồiăvƠătĕngălênăsoăv iănĕmă2019,ă
nh ngăs năl ngăthịtăl năc aătoƠnăt nhăBắcăNinhănĕmă2020ăl iăcóăxuăh ngăgi măsoă
v iănĕmă2019ă(ngo iătừăhuy năGiaăBìnhăvƠăL ngăTƠi).ăDoădi năbiếnăph căt păc aă
DTLCP, nhi uăc ăs ăchĕnănuôiăl năđưăbánătháoăđƠnăl năc aămìnhăkhiăthấyăl năcóă
cácătri uăch ngăbịăDTLCP,ăhoặcăkhiăthấyăhƠngăxómăbịăDTLCP thìăcácăh ăchĕnănuôiă
khácăcũngăkhôngănuôiăthêmămƠăsẽăbánăl năngayănếuă“l năđưăđ căcơn”ăđ ătránhăthi tă
h iăchoăh .ăĐi uănƠyăcũngăgơyăraănhi uănguyăc ăgơyămất ATTPăkhiămƠăl năxuấtăbánă
cóăth ăbịăb nhămƠăcácăh ăv năxuấtăbánăvƠăgiếtămổăbánăchoăng iătiêuădùng.ăă

B ng 4.3. S năl ng th t l năh iăxu t chu ng c a t nh B c Ninh

giaiăđo n 2018 - 2020
S năl ngă(t n) T căđ ăphátătri n (%)
Ch ătiêu
2018 2019 2020 2019/2018 2020/2019 BQ
Huy năQuếăVõ 11046 8617 6106 78,01 70,86 74,35
Huy năTiên Du 8312 7771 7326 93,49 94,27 93,88
Huy năGiaăBình 6276 3135 3533 49,95 112,70 75,03
ThƠnhăph ăBắcăNinh 7918 4669 3509 58,97 75,16 66,57
ThịăxưăTừăS n 5923 2753 2652 46,48 96,33 66,91
Huy năL ngăTƠi 6824 3232 3702 47,36 114,54 73,65
Huy năYên Phong 11722 8877 6527 75,73 73,53 74,62
Huy năThu năThƠnh 15146 11374 10301 75,10 90,57 82,47
Tổng 73167 50428 43656 68,92 86,57 77,24
Nguồn:ăC căTh ngăkêăt nhăBắcăNinhă(2021)
4.1.2. Ki măsoátăch tăl ngăđ̀uăvƠoăcho chĕnănuôiăt i t nhăB căNinh
Đ ăphátătri năchĕnănuôiătheoăh ngăATTP thìăm tătrongănh ngăyếuăt ăquană
trọngăđóălƠăph iăđ măb oăđ căchấtăl ngăđ uăvƠoăchoăngƠnhăchĕnănuôi.ăTh căĕnă
chĕnănuôiăvƠăthu căthúăyălƠănh ngăđ uăvƠoărấtăquanătrọng.ăDoăđó,ăhƠngănĕmăcôngă
tácă thanhă traă chuyênă ngƠnhă vƠă thu că vƠă TĔCN đ că t nhă rấtă quană tơm vƠă th că
hi năđ uăđặn.ăNĕmă2017,ăt nhăBắcăNinhătiếnăhƠnhă2ăđ tăthanhătra.ăTừănĕmă2018-
2020,ă mỗiănĕmă cóă m tă đ tăthanhă traă đ căth că hi n.ă Cácă c ăs ăđ căthanhă traă
baoăgồmăcácăc ăs ăkinhădoanhăTĔCNăvƠăthu căthúăy.ăKếtăqu ăthanhătraăchoăthấyă
trongăcácănĕmătừă2017-2018,ămỗiăđ tăthanhătraăphátăhi nă1ăc ăs ăviăph măvƠăcácă

73
c ăs ănƠyăđưăbịăph tăhƠnhăchínhăv iăs ăti nătừă1,5ăđếnă3ătri uăđồngăvƠăcóă2ăm uă
thu căthúăyăbịăthuăhồi (b ngă4.4).ăTrongăgiaiăđo nănĕmă2019-2020,ăquaăcácăđ tă
thanhătraăt iă19ăc ăs ăkinhădoanhăthu căthúăyăvƠăTĔCNă(2019)ăvƠă6ăc ăs ăkinhă
doanhăthu căthúăyă(nĕmă2020)ăthìăkhôngăphátăhi năc ăs ăviăph m.
B ng 4.4. K t qu thanh tra chuyên ngành v thu c và th căĕnăchĕnănuôi
c a t nh B căNinhăgiaiăđo n 2017-2018
S ăđ tă S ăc ăs S ăti nă
Nĕm thanh tra S ăc ăs ăthanh tra viăph m ph tă
(đ t) (c ăs ) (trđ/c ăs )
- 1ăc ăs ăKDăth căĕnăchĕnănuôi 1 1,5
2017 2
- 1ăc ăs ăKDăthu căthúăy 1 3
- 03ăc ăs ăKDăth căĕnăchĕnănuôi; - Thuăhồiă02ă
2018 1 1
- 23ăc ăs ăKDăthu căthúăyăvƠăTACN m uăthu c
Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021)
Đánhăgiáăchungăv ăvi căkinhădoanhăthu căvƠă TĔCN trênăđịaăbƠnăt nhăBắcă
NinhăthìăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThú y t nhăBắcăNinhăchoăbiếtăcácăc aăhƠngăđ că
ki mătraăc ăb năđ măb oăv ăđi uăki năkinhădoanh,ăcóăđ yăđ ăgiấyăt ă liên quan
đếnăho tăđ ngăkinhădoanhăthu căthúăy.ăCácăc aăhƠngăthu căđ uăth căhi năvi căghiă
chép,ăl uăgi ăhóaăđ n,ăch ngătừănh păbán.ăHƠngăhóaăcóănguồnăg cărõărƠng,ăh uă
hếtăthu căđ uătrongădanhăm căthu căthúăyăđ căphépăl uăhƠnh.ăĐơyălƠăđi uăki nă
quanătrọngăđ ăcungă ngănguồnăđ uăvƠoăđ măb oăchấtăl ngănhằmăphátătri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăđ măb oăanătoƠnăv ăsinhăth căph m.
Tuyă nhiên,ă v ă côngă tácă thanhă traă chuyênă ngƠnhă TĔCN vƠă thúă yă cũngă gặpă
ph iănh ngăkhóăkhĕn,ăh năchếănhấtăđịnh.ăTh ănhấtălƠăs ăl ngăcánăb ălƠmăcôngă
tácăthanhătraăcònăít,ăcácăc ăs ăthu căđ iăt ngăthanhătraăl iăphơnăb ăr ngătrênăđịaă
bƠnătoƠnăt nh.ăTh ăhaiălƠădanhăm căthu căthúăyăđ căphépăl uăhƠnhăch aăđ că
c pănh tăth ngăxuyên.ăTh ăbaălƠăcácăc aăhƠngăbuônăbánătrênăđịaăbƠnăt nhăch ă
yếuă lƠă buônă bánă nh ă lẻ.ă Th ă t ă lƠă cácă c aă hƠngă kinhă doanhă thu că thayă đổiă
ph ngă th că kinhă doanh,ă bánă hƠngă tr că tiếpă choă cácă trangă tr iă vƠă cácă côngă tyă
thu că ho tă đ ngă trênă địaă bƠnă t nhă khôngă thu că phơnă cấpă qu nă lỦă c aă Chiă c că
ChĕnănuôiăvƠăThú y t nhăBắcăNinh.
4.1.3.ăTh căhi năcácăbi năphápăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph mă
c aăcácăc ăs ăchĕnănuôi
Thôngă tină chungă c aă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă trênă địaă bƠnă t nhă Bắcă Ninhă
đ căth ăhi nă ăb ngă4.5.

74
 B ng 4.5. Thông tin chung v h đi u tra

Trong Ngoài T ă11ă

T ă1ă- Trên
khu dân khu - 20 Tính
10 con 20 con Test Test
Di năgi i ĐVT c ă dơnăc ă con chung
(n=177) (n=47) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=313)
3) (5)
(1) (2) (4)
1.ăTuổiăbìnhăquơn nĕm 48,93 48,91 49,33 48,81 47,62 48,92 0,03ns 1,02ns
3.ăS ănĕmăđiăhọcăBQ nĕm 8,72 8,78 8,61 8,43 9,81 8,74 -0,23ns 7,908***
4.ăTỷăl ăng iăđi uătraălƠăng iăchĕnă
% 83,98 66,36 81,92 62,92 91,49 77,96 12,73*** 18,34***
nuôi chính
75

5.ăNgh ăchínhăc aăch ăh

- Nôngănghi p % 62,14 74,77 61,02 75,28 70,21 66,45
- Côngăch cănhƠăn c % 2,91 8,41 5,65 4,49 2,13 4,79
- Buôn bán % 14,08 8,41 11,86 6,74 23,40 12,14 14,62*** 17,60**
- Công nhân làm thuê % 16,99 6,54 16,95 11,24 4,26 13,42
- Khác % 3,88 1,87 4,52 2,25 3,19
6.ăS ăng iătrongăh ăBQ ng i 4,12 3,92 4,07 3,88 4,28 4,05 1,36ns 1,52ns
7.ăS ălaoăđ ngăBQ ng i 2,72 2,85 2,80 2,70 2,77 2,76 -1,25ns 0,34ns
8. Laoăđ ngăthamăgiaăchĕnănuôiăl năBQ ng i 1,53 1,50 1,48 1,57 1,60 1,52 0,48ns 1,52ns
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
CácăgiáătrịătrungăbìnhălƠăki măđịnhăTă-Test, F-Test,ăcònăcácăgiáătrịăt ngăđ iălƠăki măđịnhăChiăbìnhăph ng
 AnătoƠnăth căph măđ iăv iăthịtăl năbaoăgồmăhaiăkhíaăc nhălƠăanătoƠnăv ămặtă
sinhă học,ă liênă quană đếnă vi că thịtă l nă khôngă bịă nhi mă cácă lo iă viă khu nă nh ă
samolela,ăE.coli,ăliênăc uăkhu nầăvƠăanătoƠnăv ămặtăhoáăhọc,ăliênăquanăđếnăvi că
h nă chếă hoặcă khôngă cóă tồnă d ă cácă hoáă chấtă trongă thịtăl nănh ă khángă sinh,ă kimă
lo iănặngăvƠăcácăhoáăchấtăkhácătừăvi căs ăd ngăthu căthúăy.
Doăđó,ăđánhăgiáăchĕnănuôiătheoăh ngăATTPă ăcấpăh ănôngădơnălƠănghiên
c uă cácă th că hƠnhă c aă ng iă chĕnă nuôiă đ ă gi mă thi uă nguyă c ă l nă bịă nhi mă
khu nă(th ngăliênăquanăđếnămôiătr ngăchĕnănuôi)ăvƠăh năchếăcácătồnăd ăhoáă
chấtă doă s ă d ngă thu că thúă yă vƠă cácă hoáă chấtă khácă trongă chĕnă nuôiă l nă(th ngă
liênă quană đếnă phòngă b nh,ă ch aă b nhă choă l nă vƠă th că ĕn,ă n că u ng,ă v ă sinhă
chuồngăl n).ăPh nătiếpătheoăc aălu năánăsẽănghiênăc uăth cătr ngăth căhi năcácă
bi năphápăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăc aăcácăc ăs ăchĕnănuôi.
V ăthôngătinăchungăc aăcácăh ăđi uătra,ătuổiăbìnhăquơnăc aăng iăđ căđi uă
traălƠăg nă49ătuổiăvƠăđaăs ănh ngăng iăđ căđi uătraăđưăt tănghi păcấpă2,ăm tăs ă
ng iăt tănghi pă cấpă 3.ă Đơyă lƠă đi uă ki nă thu nă l iătrongă vi că tiếpă thu,ă ápă d ngă
cácătiếnăb ăkỹăthu tă m iăvƠoăchĕnănuôiăl n.ăKho ngă66%ăs ăh ă cóăch ăh ălƠmă
nông nghi pălƠăchínhă(b ngă4.5).
4.1.3.1. Cơ sở ḥ tầng phục vụ chăn nuôi
C ăs ăh ăt ngăph căv ăchĕnănuôiăbaoăgồmăchuồngătr iăvƠăcácăthiếtăbịăkhácă
nh ămáyăb m,ăh ăth ngămángăĕn,ăcungăcấpăn cău ng,ăh ăth ngăđi uăhòaăkhôngă
khíăchuồngănuôi...ăNh ngăyếuăt ănƠyăth ăhi năm căđ uăt ăvƠăđi uăki năchĕnănuôiă
c aăc ăs .
Chấtăl ngăchuồngătr iălƠăyếuăt ăcóă nhăh ngăđếnăvi căchĕnănuôiăc aăcácăh .ă
Vìăv yăvi căđ uăt ăchuồngătr iălƠăm tătrongănh ngăkhơuăquanătrongătrongăvi căphòngă
b nhăvƠănơngăcaoănĕngăsuấtăchĕnănuôi.ăKếtăqu ăkh oăsátătrênăđịaăbƠnăchoăthấyăh ă
th ngăchuồngătr iăchĕnănuôiăl năthịtătrênăđịaăbƠnăđangăđ năgi n,ăch ăyếuăchuồngăh ă
v iăh ngăchuồngăg nănh ăkhôngăxácăđịnhăph ăthu căvƠoăh ngănhƠă ăvƠăvịătríăkhuă
v cănhƠă ăc aămỗiăh .ăDi nătíchăchuồngăbìnhăquơnătrongăkhuădơnăc ăkho ngăh nă
30m2 vƠădi nătíchăchuồngăbìnhăquơnă ăngoƠiăkhuădơnăc ălƠăkho ngă136m2 (b ngă4.6).
C ăs ăh ăt ngăph căv ăchĕnănuôiăth ăhi năs ăđ uăt ăc aăh ăchĕnănuôi,ăv iă
m căđ uăt ăbìnhăquơnălƠătrênă55ătri uăđồng/h ălƠăconăs ăđ căcoiălƠăkháăl năchoă
giáătrịăchuồngănuôiăl năc aăcácăh ăchĕnănuôiăt iăBắcă Ninh.ăĐ iăv iăcácăchuồngă
ngoƠiă khuă dơnă c ,ă cóă kho ngă cáchă t iă khuă dơnă c ă lƠă 576m,ă soă v iă quyă chu nă
chu năc aăVietGAHP lƠăkháăt tă(quyăđịnhălƠăt iăthi uă100m). Kho ngă68%ăs ăh ă
cóăchuồngănuôiăn iăcáchăbi tăv iăkhuăch aăn căsinhăho tăvƠă70%ăs ăchuồngăcóă
t ngărƠoăngĕnăcáchăkhuăchĕnănuôiăv iăkhuăkhác.

76
 B ng 4.6. Tình hình chu ng tr i ph c v chĕnănuôi

Trong Ngoài
T ă1ă- T ă11ă- Trên
khu khu Tính
10 con 20 con 20 con Test Test
Di năgi i ĐVT dơnăc ă dơnăc ă chung
(n=177) (n=89) (n=47) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=313)
(3) (4) (5)
(1) (2)
1.ăDi nătíchăchuồng m2 31,25 136,00 49,49 86,75 95,96 67,06 -39,99*** 26,12***
2.ăGiáătrịăchuồng trđ 31,35 100,68 41,23 64,99 88,28 55,05 -12,70*** 23,84***
3.ăVịătríăchuồngătrongăkhuăquyăho ch % 0,00 49,53 13,56 21,35 21,28 16,93 123,60*** 3,97ns
- Kho ngăcáchăđếnăkhuădơnăc m na 576 620,83 576,84 470,00 576,00 na 1,26ns
4.ăThiếtăkếăchuồngănuôi
77

- Cách bi t v i khu ch aăn c sinh ho t % 60,68 82,24 60,45 78,65 76,60 68,05 15,06*** 7,25**
- Cóă t ngă rƠoă ngĕnă cáchă khuă chĕnă nuôiă v i
% 65,53 80,37 66,67 76,40 74,47 70,61 7,47*** 3,10ns
khu khác
- Có cổng ra ra vào riêng % 23,79 50,47 19,21 51,69 48,94 32,91 22,71*** 34,73***
- Có ô chuồng cách li l n m và l n m i mua
% 39,32 75,70 30,51 75,28 87,23 51,76 37,33*** 75,42***
v
- Có kho ch a th căĕnăvƠănguyênăli u th căĕnă % 43,20 80,37 45,20 71,91 65,96 55,91 39,47*** 19,41***
- Cóăkho/n iăch a thu c thú y, sát trùng % 9,22 18,69 7,34 21,35 14,89 12,46 5,79** 10,95***
- Các d ng c , thiết bị nh dùngă choă chĕnă
nuôi l n có dùng chung v i các ho tă đ ng % 35,92 1,87 31,64 19,10 6,38 24,28 44,42*** 14,70***
chĕnănuôiăkhác
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
CácăgiáătrịătrungăbìnhălƠăki măđịnhăTă-Test, F-Test,ăcònăcácăgiáătrịăt ngăđ iălƠăki măđịnhăChiăbìnhăph ng
 B ng 4.7. Qu n lý chu ng tr i, an toàn sinh h c và quy n l i v t nuôi
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă
T ă1ă- Trên
khu khu - 20 Tính
10 con 20 con F-Test F-Test
Di năgi i dơnăc ă dơnăc ă (n=177) con chung
(n=47) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=313)
(3) (5)
(1) (2) (4)
1. Chuồng l n nằm c nh nguồnăn c m (sông,ăngòi,ăkênh,ầ) 23,30 47,66 31,07 31,46 34,04 31,63 19,33*** 0,15ns
2. Cóăc ăs chĕnănuôiăkhácă ngay c nh 51,46 5,61 43,50 34,83 8,51 35,78 64,42*** 19,84***
3. Cóăchĕnănuôiăđ ng v tăkhácătrongăkhuăchĕnănuôiăl n 16,50 24,30 15,82 20,22 29,79 19,17 2,76* 4,77*
ns
4. N n chuồng bằngăxiămĕngă 88,35 86,92 87,57 84,27 95,74 87,86 0,14 3,83ns
5. N n chuồng bằng tấmăđanănh a 1,46 0,00 0,00 3,37 0,00 0,96 1,57ns 7,62ns
6. N n chuồng bằng g ch 12,14 18,69 13,56 21,35 4,26 14,38 2,46ns 7,52**
ns
7. N n chuồng bằngăđất 0,97 0,00 0,00 2,25 0,00 0,64 1,05 5,07*
8. Trong cùng 1 ô chuồng có l n nhi uăđ tuổi khác nhau 9,22 0,00 3,95 11,24 4,26 6,07 10,51*** 5,83*
78

9. Khách tham quan không th tiếp c n v i l n nuôi 32,04 12,15 31,64 22,47 6,38 25,24 14,76*** 13,06
10. Có khu sát trùng tr căkhuăchĕnănuôi 74,76 89,72 79,10 79,78 82,98 79,87 9,81*** 0,35ns
11. Trang thiết bị s ch sẽ, trong tr ng thái t tăvƠăđ c b o trì h p lý 81,07 98,13 83,05 92,13 91,49 86,90 18,01*** 5,32*
12. Có vòi u ngăn c cho l n u ng 31,55 97,20 37,85 66,29 91,49 53,99 122,17*** 50,58***
13. Có máng cho l n u ngăn c 69,42 4,67 58,76 42,70 12,77 47,28 118,43*** 32,57***
14. Có nhìn thấy th căĕnăcóăchất thừa trong chuồng nuôi 33,50 24,30 35,03 29,21 14,89 30,35 2,82* 7,20**
15. N n và b mặt nói chung s ch sẽ không thấy chất th iăđángăk 85,92 86,92 87,01 82,02 91,49 86,26 0,56 ns
2,52ns
16. Có nguồnăn căd ăthừa trong chuồng nuôi 42,72 4,67 35,59 26,97 12,77 29,71 48,81*** 9,72***
17. Cóăđ ánh sáng trong chuồng 94,17 90,65 92,66 92,13 95,74 92,97 1,34ns 0,68ns
18. Có dấu hi u chuồng quá ch t 12,62 5,61 9,60 12,36 8,51 10,22 3,77* 0,67ns
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
 Tuyănhiên,ătỷăl ăchuồngănuôiăcóăh ăth ngăsátătrùngă ăcổngăraăvƠoăc aăkhuă
chĕnă nuôiă cònă kháă thấp,ă m iă ch ă đ tă kho ngă 32%ă tổngă s ă chuồngă đ că quană
sát/đi uătra.ăM tăn aăs ăh ăcóăôăchuồngăđ ăcáchălyăl nă măhoặcăl năm iămuaăv .ă
Tuyănhiên,ăôăchuồngănƠyăth ngănằmătrongăcùngăkhuăchuồngănuôiăvƠăch aăđ mă
b oăđi uăki năv ăanătoƠnădịchăb nh.ăVi căcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăvƠă
cácăh ăchĕnănuôiăquyămôăl năcóătỷăl ăs ăh ăthiếtăkếăchuồngănuôiăthƠnhăcácăkhuă
riêngăbi tăsẽăt oăđi uăki năthu năl iăchoăvi căphátătri nă vƠăth căhƠnhăchĕnănuôiă
theoăcácăquyătrình,ătiêuăchu năđ ăt oăraăcácăs năph măthịtăl năđ măb oăATTP h nă
soă v iă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă khiă xơyă d ngă chuồngă tr iă khôngă thiếtă kếă cácă khuă
chuồngătr iăriêngăbi t.
S ăli uăđi uătraăcũngăchoăthấyăm iăch ăcóăkho ngă56%ăs ăh ăcóăkhuăch aă
th căĕnăvƠănguyênăli uăth căĕn.ăTỷăl ăh ăchĕnănuôiăcóăkho/n iăch aăthu căthúăyă
vƠăthu căsátătrùngărấtăthấpăv iătrênă12%.ăĐi uănƠyăđ căgi iăthíchălƠăh uăhếtăcácă
h ăchĕnănuôiăđ uăkhôngăd ătr ăthu căthúăyăhoặcăthu căsátătrùng.ăKhiăl nă măhoặc
c năphunăkh ătrùngăchuồngătr iăcácăh ăm iăđiămuaă ăc aăhƠngăkinhădoanhăthu că
thúăy.ăTỷăl ăh ăchĕnănuôiăcóăcácăd ngăc ,ăthiếtăbịăchĕnănuôiănh ădùngăchoăchĕnă
nuôiăl năđ căs ăd ngăchungăv iăcácăho tăđ ngăchĕnănuôiăkhácăt ngăđ iăthấp,ă
kho ngă24,3%ăs ăh ăđi uătra.
Mặcădùăv y,ăvi căkhôngăs ăd ngăcácăthiếtăbịăchĕnănuôiăchoăl năvƠăcácăv tă
nuôiăkhácăc năđ căth căhi nănghiêmăngặtăh năn aăđ ăgi măthi uătìnhătr ngălơyă
lanăb nhăchéoăgi aăl năvƠăcácăđ ngăv tăkhác.ăCácăh ăchĕnănuôiăl năngoƠiăkhuădơnă
c ăh uănh ăđưăs ăd ngăriêngăcácăthiếtăbị,ăd ngăc ăchĕnănuôiăchoăl n.
Thiếtă kếă chuồngă nuôiă lƠă m tă trongă nh ngă tiêuă chu nă quană trọngă đ mă b oă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăvìănóăquyếtăđịnhăđếnămôiătr ngăchĕnănuôiăvƠă
nhă h ngă tr că tiếpă đếnă vấnă đ ă đ mă b oă ATSH trongă chĕnă nuôi l n.ă Theoă kếtă
qu ă kh oă sátă thìă cóă kho ngă g nă 47%ă s ă c ă s ă chĕnă nuôiă ngoƠiă khuă dơnă c ă cóă
chuồngă l nă nằmă c nhă nguồnă n că m ă vƠă conă s ă nƠyă c aă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă
trongăkhuădơnăc ălƠăkho ngă23% (b ngă4.7).
Nguồnăn căm ălƠăm tătrongănh ngănguyênă nhơnălơyă lanădịchăb nhătrongă
c ngăđồng,ănhấtălƠăkhiăcóădịchăx yăra,ăm tăs ăh ăchĕnănuôiăv tăl năb nhăraăsôngă
ngòiăhoặcăr aăchuồngătr iăth iătr cătiếpăraăsôngăngòi.ăKho ngă20%ăh ăchĕnănuôiă
xơyăd ngăcácăc ăs ăchĕnănuôi đ ngăv tăkhácăc nhăchuồngăl n.ăKếtăqu ăđi uătraă
cũngăchoăthấyăch ăcóăkho ngăg nă68%ăs ăh ăcóăkhuăchĕnănuôiăl năkhépăkín,ăcóă
hƠngărƠoăngĕnăcách.ăS ăh ăthiếtăkếăkhuăsátătrùngătr căkhuăchĕnănuôiăchiếmătỷăl ă
kháăcao,ăđ tăg nă80%.ăTỷăl ănƠyăcaoăm tăph năcũngădoătìnhăhìnhădịchăb nhăt ngă
đ iăph căt pătrongăth iăgianăg năđơy,ădoăđó,ăcácăh ăchĕnănuôiăngƠyăcƠngănơngăcaoă

79
cácăbi năphápăđ măb oăATSH choăđƠnăl n.ăN năchuồngăch ăyếuălƠăn năxiămĕng,ă
d ăv ăsinh.ă ăBắcăNinhăh uănh ăkhôngăcònăchuồngăl năn năđất.
Vi căcungăcấpăn cău ngăquaăvòiăchoăl năđ căch ngăminhălƠăcóătácăd ngă
rấtă tíchă c că trongă vi că gi mă thi uă dịchă b nhă (Nguy nă Thịă Thuă Huy nă &ă cs.,
2016).ăTuyănhiên,ăs ăh ăcóăh ăth ngăcungăcấpăn cău ngăchoăl năquaăvòiă ăBắc
Ninhăcònăthấp,ătrungăbìnhăkho ngă54%ăs ăh . Đaăs ăcácăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiă
khuădơnăc ăcũngălƠănh ngăh ăchĕnănuôiăquyămôăl nănênătỷăl ăh ăcóăh ăth ngăcungă
cấpăn cău ngăquaăvòiăc aănhómăh ănƠyărấtăcao,ăđ tăt iăh nă97%.
Vi căxơyăd ngăchuồngătr i,ăqu nălỦăchuồngătr iăchĕnănuôi,ăđ măb oăATSH
vƠăquy n l iăv tănuôiăc aăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăcũngăt tăh năsoăv iă
cácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ;ăvƠăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôăl năt tăh năsoă
v iăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôănh ,ăđi uănƠyăt oăđi uăki năthu năl iăđ ăcácăh ăchĕnă
nuôiă ngoƠiă khuă dơnă c ,ă chĕnă nuôiă quyă môă l nă d ă dƠngă đápă ngă đ că cácă tiêuă
chu năchĕnănuôiăl năđ măb oăATTP h năsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnă
c ăvƠăchĕnă nuôiă quyă môănh .ăDoăv y,ămu năt oăđi uăki năphátătri năchĕnă nuôiă
theoăh ngăATTPăthìăc năđ yăm nhăvi căđ aăchĕnănuôiăl năraăngoƠiăkhuădơnăc ă
vƠăphátătri năh năn aă chĕnănuôiăl năquyămôăl n,ăt pătrungă vƠăápă d ngăcácătiêuă
chu nănhấtăđịnhătrongăvi căxơyăd ngăchuồngătr iăchĕnănuôi.
NgoƠiăthiếtăkếăvƠăxơyăd ngăchuồngătr i,ăcácăd ngăc ănh ăph căv ăchĕnănuôiă
cũngă c nă đ căs đ uă t , quan tâm c a ch h . Tính bình quân mỗi h đ uă t ă
kho ng g n 1,5 tri uăđồng cho máyăb măn c vƠ kho ngă367.000ăđồng cho qu t
đi n.ăM căđ uăt ăchoăh ăth ngămángăĕnăvƠăh ăth ngăcungăcấpăn cău ngăcònărấtă
h năchế.ăĐơyălƠăhaiănhómăthiếtăbịăquanătrọng,ăcóă nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnă
nuôiăvƠăkh ănĕngăx yăraădịchăb nh (b ngă4.8).
B ng 4.8. Tình hình tài s n ph c v chĕnănuôiăl n
Lo iătƠiăs n S ăl ngă(cái/h ) Giáătr ă(nghìnăđ ng/h )
1.ăMáyăb măn c 1,17 1.496,19
2.ăBóngăđi n 3,31 122,44
3.ăVòiău ngăn c 2,11 60,48
4.ăMángăĕn 1,58 125,87
5.ăQu t 2,26 367,29
4.1.3.2. Quản lý con giống trong chăn nuôi lợn
Qu nă lỦă conă gi ngă trongă chĕnă nuôiă l năcũngă cóă nhă h ngăđếnă nĕngă suấtă
chĕnă nuôiă vƠă kh ă nĕngă x yă raă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôi.ă Qu nă lỦă conă gi ngă
th ngăbaoăgồmăhaiăkhíaăc nhăđóălƠăqu nălỦănguồnăg căconăgi ngăvƠăápăd ngăvắcă
xinăphòngăb nhăchoăl năcon.ăV ă nguồnă g că conăgi ng,ăkếtăqu ănghiênăc uăchoă
thấyă59%ăs ăl năconăgi ngăc aăcácăh ăchĕnănuôiălƠădoăh ăt ăs năxuất.ăS ăl năconă

80
 gi ngăcònăl iăđ cămuaătừăbaănguồnăch ăyếuălƠămuaăc aăcácăh ăchĕnănuôiăkhác,ă
muaăc aăth ngăláiăvƠămuaăc aătr iăgi ng.ăTrongăđó,ăs ăl n muaătừătr iăgi ngăch ă
yếuălƠămuaăl nănái.ăĐ iăv iăl năconădoăh ăt ăs năxuấtăthìăvi căápăd ngăcácălo iă
vắcăxinăphòngăb nhăh ăsẽănắmărõ. Đi uănƠyăchoăthấyăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuă
dơnăc ăvƠăchĕnănuôiăquyămôăl năsẽăd ădƠngăch ăđ ngăconăgi ngăvƠăđ măb oăchất
l ngăconăgi ngăđ aăvƠoăchĕnănuôiăl năthịtăđ ăh năchếădịchăb nh,ătừăđóăgópăph nă
phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
B ng 4.9. Ngu n g c con gi ngătrongăchĕnănuôiăl n
Trong Ngoài T ă11ă
T ă1ă- Trên
khu khu - 20 Tính
10 con 20 con T-Test F-Test
Di năgi i ĐVT dơnăc ă dơnăc ă con chung
(n=177) (n=47) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=313)
(3) (5)
(1) (2) (4)
Tổngăs ăconăl nă
con 35,52 87,36 38,41 61,88 92,77 53,24 -9,80*** 35,70***
nuôi/nĕm
- T ăs năxuất % 42,10 72,58 51,35 65,18 63,94 59,23 -8,23*** 16,92***
- Muaăc aănôngădơnăkhác % 30,27 13,42 24,30 15,93 21,54 20,80 -,50ns 7,77***
- Muaăc aăth ngălái % 10,88 14,00 12,22 13,56 12,09 12,63 6,30*** 1,01ns
- Muaăc aătr iăgi ng % 16,75 0,00 12,13 5,33 2,43 7,34 -4,36*** 5,00***
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩa
Tuyă nhiên,ă đ iă v iă l nă điă muaă thìă h uă hếtă cácă h ă ch aă quană tơmă vƠă cũngă
khôngăcóăthôngătinăchínhăxácăv ăvi căs ăd ngăvắcăxinăphòngăb nhăchoăs ăl nănƠy.ă
Nh ăv yăcóăth ăđánhăgiáăchungălƠăkh ănĕngăqu nălỦăconăgi ngăc aăcácăh ăchĕnă
nuôiăl năch aăđ căt t.
B ng 4.10. Cách th c ch n gi ng l n c a h
ĐVT:ă%ăs ăh ătr ăl i
Trong Ngoài T ă1ă- T ă11ă- Trên Tính
Di năgi i khu dân khu dân 10 con 20 con 20 con chung
c ă(n=167) c ă(n=86) (n=150) (n=67) (n=36) (n=253)
1.ăBaătiêuăchu năquanătrọngăchọnăgi ng
- Hình dáng 97,01 100,00 96,67 100,00 100,00 98,02
- Rõănguồnăg c 88,02 100,00 89,33 97,01 94,44 92,09
- Giáărẻ 38,92 9,30 34,00 25,37 13,89 28,85
- Chọnăng iăbánăquen 74,25 74,42 73,33 70,15 86,11 74,31
2.ăCĕnăc ăl aăchọnăgi ng
- Kinhănghi măb năthơn 99,40 98,84 98,67 100,00 100,00 99,21
- Tivi,ăđƠi 46,71 90,70 63,33 65,67 47,22 61,66
- Cánăb ăkhuyếnănông 11,38 45,35 22,67 17,91 33,33 22,92
- HƠngăxóm,ăhọăhƠng 77,25 50,00 82,00 56,72 30,56 67,98
- Kỹăthu t t păhuấn 6,59 86,05 21,33 52,24 50,00 33,60

81
 V ăcácătiêuăchu năđ ăchọnăconăgi ng,ăđaăs ăcácăh ăchĕnănuôiăchoărằngătiêuă
chíăđ căquanătơmănhi uănhấtălƠăhìnhădángăconăgi ngăv iă98%,ătiếpătheoălƠănguồnă
g că l nă gi ngă v iă 92%ă s ă h ă quană tơm.ă M iă quană h ă v iă ng iă bánă conă gi ngă
cũngăkháăquanătrọngă(74,3%). Ítăh ăchĕnănuôiăquanătơmăt iăgiáăbánăv iă28,85% s ă
h ăđi uătra.
Cĕnăc ăđ ăchọnăgi ngăl năc aăcácăh ăch ăyếuălƠăd aăvƠoăkinhănghi măc aă
b năthơn,ăd aăvƠoăcácăkiếnăth căđ căphổăbiếnătrênătiăviăvƠăd aăvƠoăkiếnăth căhọcă
h iătừăhƠngăxóm,ăhọăhƠng.ăTỷăl ăh ăchĕnănuôiăđ căt păhuấnăkỹăthu tăđ ăl aăchọnă
conăgi ngăcònăthấp,ăch ăchiếmăkho ngăh nă33%ăs ăh ăđ căđi uătra.
4.1.3.3. Quản lý và sử dụng thức ăn trong chăn nuôi lợn
Th căĕnăchĕnănuôiălƠăm tătrongănh ngăđ uăvƠoăquanătrọngătrongăchĕnănuôiă
l n.ăNếuăcácăh ăqu nălỦăTĔCN t tăthìăth ngănĕngăsuấtăchĕnănuôiăsẽăcao,ăgi mă
dịchăb nh,ăgi măchiăphíăchĕnănuôiăvƠăcũngăgópăph năđ măb oăATTPătrongăchĕnă
nuôiă l n.ă Qu nă lỦă TĔCN baoă gồmă vi că qu nă lỦă nguyênă li uă th că ĕn,ă ph iă tr nă
th căĕnăvƠăchoăl năĕn.
B ng 4.11. Lo i th căĕnăs d ngătrongăchĕnănuôiăl n
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài
T ă1ă- T ă11ă- Trên Tính
khu dân khu dân
Di năgi i 10 con 20 con 20 con chung
c ă c ă
(n=177) (n=89) (n=47) (n=313)
(n=206) (n=107)
- S d ngăcámăĕnăthẳng 38,35 84,11 47,46 70,79 46,81 53,99
- S d ng cám hỗn h p lúc
3,40 8,41 3,95 5,62 8,51 5,11
nh , sau s d ngăcámăđ măđặc
- S d ng cám hỗn h p, sau
6,80 4,67 6,78 5,62 4,26 6,07
t ph i tr n
- Ph i tr n hoàn toàn v i
40,78 2,80 31,64 16,85 34,04 27,80
cámăđ măđặc
- T ph i tr n v i các s n
10,68 0,00 10,17 1,12 6,38 7,03
ph m nông nghi p
Cóăkho ngă54%ăs ăh ăchĕnănuôiăs ăd ngăcámăĕnăthẳngăchoăl n.ăĐặcăbi tălƠă
nhómăh ăngoƠiăkhuădơnăc ,ănhómăh ănƠyăth ngăcóăquyămôăchĕnănuôiăl năh n.ăS ă
d ngăcámăĕnăthẳngăđ căkìăvọngălƠănĕngăsuấtăchĕnănuôiăcaoăh n,ătiếtăki măđ că
th iăgianălaoăđ ngănh ngăgiáăthƠnhăchĕnănuôiăl iăcaoăh n.ăKho ngăg nă28%ăs ăh ă
muaăcámăđ măđặcăv ăt ăph iătr năchoăl n.ăS ăh ăcònăl iăcóăth ăkếtăh pănhi uălo iă
hìnhăchoăĕnăhoặcăs ăd ngăthêmăcácăph ăph mănôngănghi pă(b ngă4.11).

82
 B ng 4.12. Tình hình ki m tra các nguyên li u th căĕnăvƠăd ng c d tr ,
ph i tr n c a các h ph i tr n th căĕnăchoăl n
ĐVT:ă%ăs ăh ăcóăph iătr năth căĕn
Trong khu Ngoài khu T ă1ă- T ă11ă- Trên Tính
Di năgi i dơnăc ă dơnăc ă 10 con 20 con 20 con chung
(n=152) (n=59) (n=116) (n=60) (n=35) (n=211)
1. Ki m tra bằng c m quan các
ch tiêu (màu sắc, mùi, m 98,68 100,00 98,28 100,00 100,00 99,05
đ ) khi mua
2. V sinh s ch sẽ d ng c ch a
đ ng, thiết bị nghi n, tr n 61,84 96,61 56,90 91,67 85,71 71,56
tr c khi s d ng
3. Định kỳ hi u ch nh d ng c
cơnă đoă vƠă ki mă traă tr c khi 25,66 6,78 21,55 23,33 11,43 20,38
s d ng
4. Ch a các nguyên li u th căĕnă
70,39 91,53 70,69 83,33 82,86 76,30
trong các d ng c riêng bi t
5. Cĕnăc ph i tr n th căĕn
- Theo kinh nghi m 98,43 95,52 95,41 100,00 100,00 97,42
- Theo ti vi, báo, KN 14,17 35,82 19,27 27,08 21,62 21,65
- H i nông dân khác 34,65 26,87 38,53 31,25 13,51 31,96

V ăqu nălỦănguyênăli uăth căĕn,ăvi căki mătraănguyênăli uăkhiămua,ăv ăsinhă

d ngăc ăch aăth căĕnăthìăcácăh ăchĕnănuôiăth căhƠnhăt ngăđ iăt t.ăG n 100%
cácăh ăđ uăki mătraănguyênăli uăth căĕnăkhiămuaăvƠă71,56%ăs ăh ăv ăsinhăs chăsẽă
d ngăc ăch aăđ ng,ătr năth căĕn.ăTỷăl ăh ăđ ăcácănguyênăli uăth căĕnătrongăcácă
d ngăc ăriêngăbi tălƠăt ngăđ iăcao,ăkho ngăh nă76%ăs ăh ăđi uătraă(b ngă4.12).ă
Tỷăl ănƠyăcaoăh nănhi uăđ iăv iănhómăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc .ăTuyănhiên,ă
vi că ph iă tr nă th că ĕnă ch ă yếuă lƠă theoă kinhă nghi m,ă s ă ítăh ă họcă h iă kiếnă th că
trênătiăviăhoặcăhọcăh iăng iăkhác.ăCh aăcóăh ănƠoăd aăvƠoăkiếnăth căđ căt pă
huấn,ăhoặcăh ăch aăđ căt păhuấnăv ăvi căph iătr năTĔCN.
Đ iă v iă th că ĕnă côngă nghi p,ă nhìnă chungă cácă h ă th că hi nă vi că ki mă traă
thôngătinătr căkhiămuaăth căĕnăcôngănghi păt ngăđ iăt tănh ăki mătraătên,ăki mă
traăh năs ăd ng,ăvếtăráchătrênăbaoăbì.ăTuyănhiên,ăch ăcóăm tăn aăs ăh ăki mătraă
h ngăd năs ăd ngătrênăbaoăbìăvƠăđọcănh ngăc nhăbáoătrênăbaoăbìăth căĕnăcôngă
nghi p.ă H uă hếtăcácăh ăki mătraă chấtă l ngăcámăbằngăc măquanănh ănhìnă mƠuă
sắc,ăng iămùiăcámă(89,23%).

83
 B ng 4.13. Tình hình ki m tra th căĕnăcôngănghi p
ĐVT:ă%ăs ăh ăs ăd ngăth căĕnăcôngănghi p
Trong Ngoài
T ă1ă- T ă11ă- Trên Tính
khu khu
Cácătiêuăchíăki mătra 10 con 20 con 20 con chung
dơnăc dơnăc ă
(n=177) (n=89) (n=47) (n=313)
(n=206) (n=107)
1. Tênăth căĕnăvƠăs ăl ng 92,67 97,17 93,98 94,19 95,66 94,28
2.ăTên,ăđịaăch ănhƠăs năxuất 72,77 81,13 72,89 76,74 84,44 75,76
3.ă S ă lô,ă ngƠyă s nă xuấtă vƠă h nă
73,82 91,51 75,30 82,56 93,33 80,13
s ăd ng
4.ăH ngăd năs ăd ngă 52,88 49,06 47,59 52,33 64,44 51,52
5.ă Nh ngă c nhă báoă nếuă cóă khiă
48,17 57,55 50,00 51,16 57,78 51,52
s ăd ngă
6.ă Ki mă traă baoă đ ngă (cóă vếtă
84,82 96,23 86,54 91,86 95,56 88,89
cắn,ărách)
7. Ki mă traă chấtă l ngă bằngă
89,53 88,68 89,16 88,37 91,11 89,23
c măquană(mƠuăsắc,ămùi,ăm c...)

Nhìnăchungăcácăh ăchĕnănuôiăkhôngăd ătr ăcámătrongăth iăgianădƠi,ăt iăđaă

kho ngă 2ă tu n,ă doă đóă sẽă h nă chếă đ că tìnhă tr ngă mă m că vƠă quáă h nă s ă d ng.
Tuyănhiên,ăv năcònănh ngăh ăchĕnănuôiăb oăqu năcámăbằngăcáchăđ ătr cătiếpălênă
sƠnănhƠ,ăchiếmăkho ngă21%.ăVi căđ ăTĔCNătr cătiếpătrênăsƠnănhƠăd ăbịă măvƠă
m călƠmă nhăh ngăđếnăchấtăl ngăth căĕn.ăKho ngă39%ăs ăh ăchĕnănuôiăkhôngă
baoăgi ăki mătraăchấtăl ng vƠăbaoăbìăth căĕnătr căkhiăs ăd ngăvƠăcóănh ngăh ă
chĕnă nuôiă ítă quană tơmă đếnă vi că baoă bìă đ ngă TĔCNă bịă cắnă ráchă b iă chu t,ă cônă
trùng.ă Đơyă lƠă nh ngă th că hƠnhă khôngă t t,ă cóă th ă nhă h ngă đếnă dịchă b nhă vƠă
nĕngăsuấtăchĕnănuôiăvƠăc năđ căc iăthi nătrongăth iăgianăt i.
Kếtăqu ăki mătraăth cătếătìnhăhìnhăd ătr ăth căĕnăc aăcácăc ăs ăchĕnănuôiă
choăthấyăcóăkho ngăg năm tăph năbaăs ăkhoă b oăqu năth căĕnăcóădấuăhi uăc aă
chu tămặcădùăcóăkho ngăh nă60%ăc ăs ăcóăcácăbi năphápăki măsoátăchu t.ăChu tă
đ căcoiălƠăm tătrong nh ngăv tăch ătrungăgianătruy năb nhănguyă hi m.ăDoăđóă
vi căki măsoátăchu tătrongăkhoăth căĕnărấtăquanătrọng.ăThùng/baoăch aăth căĕnă
đ căđaăs ăcácăh ăche,ăđ yăc năth nănh ngăv năcóăhi năt ngăth căĕnăbịă măm c,ă
vónăc că(78,27%).

84
 B ng 4.14. Tình hình d tr và b o qu n th căĕnăchĕnănuôi
Trong Ngoài T ă11ă
T ă1ă- Trên
khu dân khu - 20 Tính
10 con 20 con Test Test
Di năgi i ĐVT c dơnăc ă con chung
(n=177) (n=47) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=313)
(3) (5)
(1) (2) (4)
1.ăS ăngƠyăd ătr ăcám
- Cámăl năcon ngày 12,54 13,65 13,74 12,51 10,64 12,92 -1,27ns 3,56**
- Cámăl năthịt ngày 10,18 10,45 11,53 8,88 8,17 10,27 -0,36ns 9,20***
2.ăCáchăth căb oăqu năcám
- B oăqu nătrongăkhoăriêngăbi t % 37,86 81,31 40,11 67,42 72,34 52,72 53,32*** 26,26***
- Đ ătr cătiếpălênăsƠnănhƠ % 25,24 14,02 28,25 12,36 12,77 21,41 5,27** 11,34***
85

- Đ ăcáchăn nă(cóăd ngăc ăkêăcáchămặtăđất) % 51,94 60,75 55,93 58,43 44,68 54,95 2,21ns 2,51ns
- PhơnăthƠnhătừngăkhuăch aăTĔCNăriêngăbi t % 1,46 18,69 5,65 8,99 10,64 7,35 30,73*** 1,85ns
- B oăqu năchungăv iăcácăđ uăvƠoăkhác % 33,01 50,47 41,24 48,31 12,77 38,98 9,02*** 17,22***
3.ăKi mătraăchấtăl ngăvƠăbaoăbìăth căĕnătr căkhiăs ăd ng
- Th ngăxuyên % 22,33 0,93 20,34 7,87 8,51 15,02
- Th nhătho ng % 43,20 49,53 49,72 49,44 21,28 45,37 26,13*** 30,27***
- Khôngăbaoăgi % 34,47 49,53 29,94 42,70 70,21 39,62
4.ăTr ngăh păngừngăchoăl năĕn
- Th căĕnăcóămùiăm c % 98,06 94,39 97,74 94,38 97,87 96,81 3,06* 2,36ns
- Th căĕnăquáăh năs ăd ng % 65,53 91,59 68,93 76,40 91,49 74,44 25,13*** 10,19***
- Baoăbìăbịăcắnărách % 24,76 42,06 34,46 33,71 10,06 30,67 9,91*** 10,45***
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
CácăgiáătrịătrungăbìnhălƠăki măđịnhăTă-Test, F-Test,ăcònăcácăgiáătrịăt ngăđ iălƠăki măđịnhăChiăbìnhăph ng
 B ng 4.15. K t qu ki m tra tình hình d tr th căĕn
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă
T ă1ă- Trên Tính
khu khu - 20
Di năgi i 10 con 20 con chung
dơnăc dơnăc ă con
(n=177) (n=47) (n=313)
(n=206) (n=107) (n=89)
1. Kho b o qu n TĔCNă
có dấu hi u c a chu t, 45,25 3,74 31,07 30,34 31,91 30,99
côn trùng
2. Có dấu hi u các bi n
61,17 65,42 61,58 58,43 74,47 62,62
pháp ki m soát chu t
3. Có th căĕnăl uătr 55,83 74,77 59,32 67,42 63,83 62,3
4. Thùng/bao ch a th c
79,13 76,64 76,84 74,16 91,49 78,27
ĕnăđ căcheăđ y
5. Th căĕnăcóăbi u hi n
6,31 0,93 4,52 5,62 2,13 4,47
m m c hay vón c c
Vi căth căhƠnhăvƠăápăd ngăcácăbi năphápăki mătraănguồnănguyênăli uălƠmă
TĔCN,ăki mătraăTĔCN tr căkhiăchoăl năĕnăc aăcácăh ăchĕnănuôiăl năngoƠiăkhuă
dơnăc ălƠăt tăh năcácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ;ăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôă
l năt tăh năsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôănh . Đi uănƠyăch ngăt ăcácăh ăchĕnă
nuôiăngoƠiăkhuădơnăc ,ăchĕnănuôiăquyămôăl năcóăhi uăbiếtăvƠăth căhƠnhăt tăh nă
trongă quáă trìnhă qu nă lỦă TĔCN đ ă cungă cấpă TĔCNă đ yă đ ,ă chấtă l ngăchoă đƠnă
l năsinhătr ng,ăphátătri năt tăvƠăkhôngăcóătồnăd ăhóaăchất đ căh iătrênăthịtăl n.
4.1.3.4. Quản lý nguồn nước sử dụng trong chăn nuôi lợn
NgoƠiăđ măb oăv ăsinhăchuồngătr i và TĔCN thìănguồnăn căs ăd ngătrongă
chĕnă nuôiă l nă cũngă lƠă m tă yếuă t ă quană trọngă liênă quană đếnă ATSH trongă chĕnă
nuôi, tồnăd ăhoáăchấtătrongăthịtăl n,ă nhăh ngăđếnăvấnăđ ăATTP.ăĐ iăv iăn că
s ă d ngă choă l nă ĕn,ă u ngă thìă đaă s ă cácă h ă chĕnă nuôiă l nă ă Bắcă Ninhă s ă d ngă
n căgiếngă khoană choă l năĕn,ă u ng,ă chiếmă t iăh nă 80%ă s ă h ă đi uă tra.ă Ch ă cóă
16,9%ăs ăh ăs ăd ngăn cămáyăcho l năĕn,ău ngăvƠăv năcònănh ngăh ăs ăd ngă
n căaoăchoăl năĕn,ău ng.ăT ngăt ,ăn căgiếngăkhoanăcũngălƠănguồnăn căch ă
yếuăs ăd ngăđ ăv ăsinhăchuồngăl n.
Đaăs ăcácăh ăchĕnănuôiăđ uă choărằngăn că giếngăkhoanălƠălo iăn căđ mă
b oă v ă sinhă trongă chĕnă nuôiă l n.ă Đơyă lƠă nh nă th că ch aă đúngă vìă n că giếngă
khoanăk ăc ăkhiăđưăđ călọcăquaăcátăv năcóă th ăch aăcácălo iăviăkhu năvƠăhƠmă
l ngăkimălo iănặngăkhôngăt tăchoăl n.

86
 B ng 4.16. Ngu năn c s d ngătrongăchĕnănuôi
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă Trên
T ă1ă-
khu khu - 20 20 Tính
10 con F-test F-test
Di n gi i dơnăc ă dơnăc ă con con chung
(n=177) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=47) (n=313)
(3)
(1) (2) (4) (5)
1.ăNguồnăn căĕn,ău ng
- N c giếng
79,61 82,24 83,62 69,66 89,36 80,51 0,31ns 10,11***
khoan
- N c máy 18,45 13,08 13,56 25,84 10,64 16,61 1,46ns 7,88**
- N căm a 1,94 3,74 2,26 4,49 0,00 2,56 0,91ns 2,64ns
2.ăN căv ăsinhăchuồng
- N c giếng
85,92 82,24 88,14 75,28 89,36 84,66 0,73ns 8,48**
khoan
- N c máy 13,11 13,08 7,91 24,72 10,64 13,10 0,01ns 14,99***
- N c ao hồ,
0,97 4,67 3,95 0,00 0,00 2,24 4,41** 5,50*
sông, su i
3.ăụăkiếnăc aăng iăchĕnănuôiăv ăđ măb oăv ăsinhăc aăn c
- Có 98,06 90,65 94,35 96,63 97,87 95,53
9,04*** 1,43ns
- Không 1,94 9,35 5,65 3,37 2,13 4,47
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%

4.1.3.5. Quản lý dịch bệnh trong chăn nuôi lợn

Qu nălỦădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăbaoăgồmăth căhi năcácăbi năphápăphòngă
b nh,ăch aăb nh, ngăx ăkhácăv iăl năb nhăvƠăl năchếtădoăbịăb nh vƠăápăd ngăcácă
quyătrìnhăchĕnănuôiătiênătiếnăgi măthi uădịchăb nh.
Hi năt i,ăcácăh ăchĕnănuôiă ăBắcăNinhăđangăth căhi năcácăbi năphápăphòngă
b nhă nh ă nh tă riêngă l nă m iă muaă v ,ă r aă chuồngă tr iă s chă sẽă vƠă kh trùng.
Nh ngăbi năphápănƠyă vừaăcóătácăd ngăphòngătránhădịchă b nh,ă vừaăcóătácăd ngă
tránhăchoăvi căl năbịănhi măcácălo iăviăkhu năgơyămấtăATTP.ăTuyănhiên,ăcácăh ă
chĕnă nuôiă vi că th că hi nă cácă bi nă phápă k ă trênă khôngă đồngă đ u,ă cóă bi nă phápă
th căhi năt tăvƠăcó bi năphápăch ăcóăm tăs ăh ăchĕnănuôiăth căhi n. Nh ngănhìnă
chung,ăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăcóăỦăth căphòngăb nhăt tăh năsoăv iă
cácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ;ăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôăl năcóăỦăth căphòngă
b nhăt tăh năsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăquy môănh .

87
 B ng 4.17. Tình hình phòng b nh cho l n
Trong Ngoài T ă T ă
Trên Tính
Cáchăth căphòngă khu khu 1-10 11-20
ĐVT 20 con chung
b nh dơnăc ă dơnăc ă con con
(n=47) (n=313)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89)
1.ăKhôngăg iăl a % 58,74 51,40 67,23 51,69 23,40 56,23
2.ăNh tăriêngăl năm iă
% 5,83 33,64 6,78 20,22 38,30 15,34
muaăv
- Th iăgianănh tăriêng ngày 23,68 6,81 22,55 10,71 13,6 16,02
3.ăR aăchuồngătr i
- Hàng ngày % 89,32 100,00 91,53 95,51 93,62 92,97
- 2-3 ngày 1 l n % 8,74 0,00 6,21 4,49 6,38 5,75
- Tu n 1 l n % 1,94 0,00 2,26 0,00 0,00 1,28
4.ăT năsuấtăkh ătrùngăchuồngătr i
- Hàng ngày % 0,49 0,93 0,56 1,12 0,00 0,64
- Hàng tu n % 11,17 14,95 11,86 8,99 21,28 12,46
- Hai tu n/l n % 19,90 84,11 34,46 56,18 42,55 41,85
- Hàng tháng % 25,73 0,00 17,51 13,48 21,28 16,93
- Sau khi bán l n % 42,72 0,00 35,59 20,22 14,89 28,12
5.ăBi năphápăkh ătrùng
- Thu c kh trùng % 40,29 37,38 32,77 34,83 72,34 39,30
- Hun khói % 14,08 12,15 12,99 19,10 4,26 13,42
- Vôi b t % 93,20 94,39 92,09 96,63 93,62 93,61
6.ăV ăsinhăchuồngăsauăkhiăbánăl n
- Ch r a chuồng % 0,97 2,80 0,56 2,25 4,26 1,60
- Phun thu c kh
% 40,29 35,51 31,07 40,45 63,83 38,66
trùng
- Rắc vôi b t % 88,83 95,33 92,09 88,76 91,49 91,05
Th cătếăđi uătra choăthấyăcóăh năm tăn aăs ăh ăchĕnănuôiăkhôngăg iăl a.ă
Khôngăg iăl aăđ ătránhăvi căcóănhi uăđƠnăl nă ănhi uăl aătuổiăcóăth ătiếpăxúcăv iă
nhauă vƠă l nă từă cácă nguồnă khácă nhauă đ că nh pă v ă chuồngă nuôiă nhằmă h nă chếă
phátăsinhăvƠălơyălanădịchăb nhătrongăđƠnăl n.ăVi căkhôngăg iăl aăth cătếăđ căcácă
h ă th că hi nă nhi uă h nă sauă DTLCP x yă raă vƠoă đ uă nĕmă 2019.ă Trungă bìnhă cóă
kho ngăh năm tăn aăs ăh ănh tăriêngăl năm iămuaăv .ăĐặcăbi tă100%ăs ăh ăchĕnă
nuôiăngoƠiăkhuădơnăc ănh tăriêngăl năm iămuaăv ăđ ăh năchếălơy lanădịchăb nh.ă
H uăhếtăcácăh ăr aăchuồngăhƠngăngƠyăvƠăphunăthu căkh ătrùngăkho ngă2ătu n/1ă
l n.ăTuyănhiên,ăcáăbi tăcũngăcóănh ngăh ăch ăkh ătrùngăchuồngătr iăsauăkhiăbánă
l n,ăđặcăbi tălƠănh ngăh ănuôiănh ătrongăkhuădơnăc ă(chiếmăđếnăh nă42%ăs ăh ă

88
 đ căđi uătra).ăBaăbi năphápăkh ăchuồngătr iăchínhălƠăphunăthu c,ă hunăkhóiăvƠă
rắcăvôiăb t; trongăđóăvi cărắcăvôiăb tălƠăphổăbiếnănhất (b ngă4.17).
Trong và sau DTLCP,ăcácăc ăs ăchĕnănuôi cƠngătĕngăc ngăcácăbi năphápă
kh ătrùngăkhuăchĕnănuôi:
H pă4.1.ăKh ătrùngăchu ngătr i

Tr căđơy,ătôiăcũngănh ăcácăh ăchĕnănuôiăl năkhácă ăđơyăth ngăch ăkh ătrùngă

chuồngăl năsauăkhiăbánăl n,ăt călƠăkếtăthúcăm tăl aănuôi.ăTh iăgianănƠoănhi uăthìăkh ă
trùngăkho ngă1ăl n/tháng. Hi năt i,ăkhiăcóădịchăt ăl năChâu Phi, chúng tôi kh ătrùngăbênă
ngoƠiă1ăl n/tu n,ăbắtăbu cătrongănh ngăl năraăvƠo,ătrongătr iă2ăl n/tu n.
Nguồn:ăPh ngăvấnăanhăNguy năQuangăTr ng,
Ch ăc ăs ăchĕnănuôiă ăhuy năL ngăTƠi,ăt nhăBắcăNinhă(2020)

B ng 4.18. ng x c aăng iăchĕnănuôiăkhiăl n b b nh

ĐVT:ă%ăs ăh
T ă
Trong Ngoài T ă Trên
11 -
khu khu 1 - 10 20 Tính
20 F-Test F-Test
Cáchă ngăx dơnăc dơnăc ă con con chung
con (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=47) (n=313)
(n=89)
(1) (2) (3) (5)
(4)
Bán ngay 10,68 8,41 11,30 10,11 4,26 9,90 0,41ns 2,07ns
MổăthịtăvƠătiêuădùngă
9,22 0,00 6,78 6,74 2,13 6,07 10,51*** 1,51ns
trongăh
Tĕngăc ngăphunăthu că
72,33 71,03 71,19 65,17 87,23 71,88 0,06ns 7,51**
kh ătrùng
Choău ngăthêmăthu că
51,94 53,27 55,37 34,83 74,47 52,40 0,05ns 20,82***
bổ,ăđi năgi i
Khôngăchoăng iăngoƠiă
33,01 89,72 44,63 62,92 61,70 52,40 90,80*** 9,86***
vƠoăkhuăchĕnănuôiăl nă
Không làm gì 1,28 1,16 2,14 0,00 0,00 1,24 0,01ns 2,21ns
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%

Khiăcóădịchăb nhăx yăra,ăđaăs ăcácăh ăsẽătĕngăc ngăphunăthu căkh ătrùngăcóă

h năm tăn aăs ăh ăchĕnănuôiătĕngăc ngăphunăthu căkh ătrùngăvƠăchoăl nău ngă
thêmăthu căbổ,ăđi năgi i.ăKho ngă52,4%ăs ăh ăchĕnănuôiăđ căđi uătraăkhôngăchoă
ng iăngoƠiăvƠoăkhuăchĕnănuôiăl năkhiăcóăđangăcóădịchăb nh.ăTuyănhiên,ăv năcóăh ă
ngăx ămangătínhăr iăroăv iăvi căđ măb oăATTPănh ămổăthịtătiêuădùngăl năb nhăvƠă

89
 bánăl năb nhăraăthịătr ngă(l năl tălƠă6%ăvƠă9,9%)ă(b ngă4.18).
H pă4.2. Kỹăthu t trongăth căhƠnhăchĕnănuôiăc aăh
NgoƠiăvi căth ngăxuyênăkh ătrùngăchuồngătr iă chĕnănuôi,ă anhăTr ngăcònăchoă
biếtăthêmălƠăcácăth căhƠnhăkhácătrongăchĕnănuôiăl năcũngăthayăđồiăđ ăphòngădịchăt ăl nă
ChơuăPhi.ăC ăth ănh ăsau:
Th ănhấtălƠăcácăh ăchĕnănuôiăth ngăkhôngănuôiăg i l a,ăkhôngănuôiănhi uătuổiă
l năcùngălúc.ăCácăh ăbánăhếtăl năm iăvƠoăl năm i;
Th ăhaiălƠătr căđơyăh ăth ngămángăchoăl năĕnăđ călắpăđặtăliênăhoƠnăchoăc ădưyă
chuồng.ăHi năt i,ăcácăh ăđưăc iăt oăl iăvƠălắpăđặtămángăchoăl năĕnătheoădơyăchuy năđ că
l pătừngăôăchuồng,ăkhôngăđ ăc ădưyăchuồngăs ălơyăb nhăl n;
TiếpătheoălƠăváchăngĕnăgi aăcácăôăchuồngăđ căxơyăcaoăh năđ ătránhăs ătiếpăxúcă
gi aăcácăôăchuồng;
NgoƠiăra,ăcácăh ăcũngăđi uăch nhăm tăđ ăchĕnănuôiăl n,ăm tăđ ăl nătrongăm tăôă
chuồngăgi m m tăn a.ăVíăd ătr căđơyălƠăkho ngă70-80 con/ô,ăbơyăgi ăgi m xu ngăcònă
30-40 con/ô);
Khiăbánăl n,ătr căkiaăng iămuaăđ căvƠoăt năchuồngăngắmăl năvà đ cămuaămổă
d n.ă Bơyă gi ă ch ă đ că xemă l nă quaă videoă vƠă khiă muaă ph iă muaă hếtă l nă ă trongă c ă ôă
chuồng. Tr c kia, khi muaăl năth ngăláiăkhôngăyêuăc uăgiấyăt ,ăgi ăhọăyêuăc uăph iă
cóăgiấyăch ngănh năl năkhôngăbịăb nh;
V ăcánăb ăkỹăthu t,ătr căđơy,ămỗiăcánăb ăkỹăthu tăph ătráchă1ăvƠiăôăchuồng,ălƠmă
chungătừăôăchuồngănƠyăsangăôăchuồngăkhác.ăBơyăgi cácăh ăđưăyêuăc uăcánăb ăkỹăthu t
ph iălƠmăquyătrìnhăsátăkhu nătừăđ uăchoătừngăôăchuồng.ăĐ iăv iăcôngănhơn,ăsauăkhiăsát
khu năxongăn aătiếngăcôngănhơnăm iăđ căvƠoăchuồng.
Nguồn:ăPh ngăvấnăanhăNguy năQuangăTr ng,
Ch ăc ăs ăchĕnănuôiă ăhuy năL ngăTƠi,ăt nhăBắcăNinh (2020)

B ng 4.19. ng x c aăng i dân khi l n b ch t

ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă T ă Trên
khu dân khu dân 1 - 10 11 - 20 Tính
F-Test F-Test
Cáchă ngăx c c ă con 20 con con chung
(1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89) (n=47) (n=313)
(1) (2) (3) (4) (5)
Mổăthịtătiêuă 1.03ns 1.52ns
0,97 0,00 1,13 0,00 0,00 0,64
dùngătrongăh
V tăđi 37,38 0,00 37,29 8,05 8,51 24,76 52.16*** 34.62***
Tiêuăh y/chôn 85,44 98,13 85,88 94,38 95,74 89,78 12.36*** 6.82**
Bánăv iăgiáărẻ 8,74 0,93 10,17 1,12 0,00 6,07 7.52*** 12.07***
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%

90
 Khiăl năbịăchếtădoăb nh,ăh uăhếtăcácăh ăchĕnănuôiătiêuăhuỷăbằngăcáchăchônă
(89,78%ăs ăh ).ăTuyănhiên,ăkếtăqu ănghiênăc uăcũngăchoăthấyăv năcóănh ngăh ă
chĕnă nuôiă ngă x ă gơyă mấtă ATTPă nh ă mổă thịtă l nă chếtă đ ă tiêuă dùngă trongă h ă
(0,64%),ăv tăđiă(24,76%)ăhoặcăbánăraăthịătr ngăv iăgiáărẻă(6,07%)ă(b ngă4.19).
V ă quyă môă chĕnă nuôiă thìăhi nă nayă trênă địaă bƠnă t nhă Bắcă Ninhă v nă tồnă t iă
chĕnă nuôiă l nă quyă môă nôngă h ă vƠă chĕnă nuôiă l nă quyă môă trangă tr i.ă Tuy nhiên
trongă giaiă đo nă 2019ă -2021ă doă nhă h ngăc aă DTLCPă nênă nhi uă h ă chĕnă nuôiă
l năđưăb ătr ngăchuồngăvƠăkhôngăchĕnănuôiătr ăl i.ăNgoƠiăra,ăt nhăBắcăNinhăcũngă
cóănhi uăchínhăsáchăhỗătr ăphátătri năchĕnănuôiăt pătrung,ăchĕnănuôiătrangătr i,ăgiaă
tr iăvƠăraăngoƠiăkhuădơnăc ănênăs ăl ngăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năquyămôăl năc aă
t nhă cóă xuă h ngă tĕngă lên. Tínhă đếnă thángă 10ă nĕmă 2020,ă trênă địaă bƠnă t nhă cóă
kho ngă20.500ăh ăchĕnănuôiăl năvƠăkho ngă61ătrangătr iăchĕnănuôiăl n.

Các c ăs chĕnănuôiăl n

Chĕnănuôiănôngăh Chĕnănuôiătrangătr i

H ăCNăthôngăth ngă TTCNăthôngăth ng TTCNăđ măb oă

(20.500 hộ) (49 trang tṛi) ATDB (12 trang tṛi)

S ăđ ă4.1.ăQuyămôăcácăc ăs chĕnănuôiăl nă ăB căNinhănĕmă2020

Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021)
V ăvi căápăd ngăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năthìăhi năt iă ăBắcăNinhăch aă
cóăvùngăanătoƠnădịchăb nh,ăm iăcóăcácăc ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăanătoƠnădịchă
b nh.ă Cácă h ă chĕnă nuôiă l nă quyă môă nh /nôngă h ă đ uă ápă d ngă quyă trìnhă chĕnă
nuôiăthôngăth ng.ăRiêngăđ iăv iăcácătrangătr iăthìăcóă49ătrangătr iăápăd ngăquyă
trìnhăchĕnănuôiăthôngăth ngăvƠă12ătrangătr iăápăd ngăquyătrìnhăchĕnănuôiăđ mă
b oă ATDB.ă Tuyă nhiên,ă cácă trangă tr iă ápă d ngă quyă trìnhă chĕnă nuôiă đ mă b oă
ATDB ch ăyếuălƠăcácătrangătr iăs năxuấtăl năgi ngă(s ăđồă4.1).
Cácăc ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăATDB banăđ uăđ căv năđ ngăđĕngăkíăchĕnă
nuôiă l nă đ mă b oă ATDB vƠă đ că hỗă tr ă kinhă phíă xétă nghi mă kho ngă 10-13

91
tri uă đồng/c ă s ă v ă dịchă b nh,ă khángă th ,ă ki mă traă n c,ă ki mă traă n că th i,ă
đi uă ki nă chuồngă tr i.ă Từă l nă đĕngă kíă th ă 2ă cácă c ă s ă t ă chiă tr ă cácă chiă phí.ă
Tr că đơy,ă th iă giană ph iă đĕngă kíă l iă lƠă 3ă nĕm/l nă vƠă hi nă t iă lƠă 5ă nĕm/l n.ă
NgoƠiăra,ăhƠngănĕmăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhăcóăgiámăsát,ălấyă
m uăđ tăxuấtăđ ăki mătraăvƠănếuăphátăhi năsaiăph măcóăth ărútă giấyăch ngănh nă
(choăđếnă9/2020ăch aăcóăc ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăATDB nƠoăbịărútăgiấyăch ngă
nh n).ăCácăc ăs ănƠyăch ăyếuălƠăc ăs ăs năxuấtăl năgi ng,ăch aăcóăc ăs ăchĕnă
nuôiăl năthịtănƠoăxinăđĕngăkíăcấpăgiấyăch ngănh năc ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăană
toƠnădịchăb nh.

12
10
8
12
6 10
4 6
4
2
0
2017 2018 2019 2020

Đ ăth ă4.1.ăS ăl ngăc ăs ăchĕnănuôiăl năđ măb oăanătoƠnăd chăb nh

giaiăđo nă2017-2020
Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021)

30,000
24,370
25,000 .567
21,764 15.051
20,000 18,044 28.616

15,000 23.725
11,447
10,000
32.042

5,000
431
-
Nái Đ c H uăbị L năcon Thịt Nái Đ c H uăbị L năcon Thịt

Đ ăth ă4.2.ăS đ̀uăl năđ căchĕnănuôiă Đ ăth ă4.3.ăC ăc uăđƠnăl năđ căchĕnă
đ măb oăanătoƠnăd chăb nh nuôiăđ măb oăanătoƠnăd chăb nh

Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021)

92
 Tínhăđếnănĕmă2022,ăt nhăBắcăNinhăcóă76.056ăconăl năđ căchĕnănuôiăt iăcácă
c ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăanătoƠnădịchăb nh.ăTrongăđóăcóăg nă11,5ănghìnăconăl nă
nái,ă431ăconăl năđ c,ăh nă18ănghìnăconăl năh uăbị,ăcònăl iălƠăl năth ngăph m.ă
L iă íchă c aă vi că cóă giấy ch ngă nh nă c ăs ăchĕnă nuôiă đ mă b oă ATDB là
nếuătrongăth iăkìăcóădịchăb nhăbùngăphátăthìăcácăc ăs ăchĕnănuôiănƠyăv năđ că
xuấtăbánăl năraăcácăt nhăthƠnhăkhác.ăCácăc ăs ăchĕnănuôiăkhôngăcóăgiấyăch ngă
nh năc ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăATDBăkhôngăđ căxuấtăbánăl n (n iăbấtăxuất,ă
ngo iăbấtănh p).ă
4.1.3.6. Quản lý lao động trong chăn nuôi lợn của hộ
Cácăh ăchĕnănuôiăl nă BắcăNinhăítăđ căt păhuấnăv ăchĕnănuôiăl n.ăChoăđếnă
nay,ăs ăl năthamăgiaăt păhuấnăbìnhăquơnăh ăch ăđ tătừă0,23ăđếnă0,50ăl t-ng i/h ,
bình quân chungălƠă0,33ăl t-ng i/h (b ngă4.20).
B ng 4.20. Tình hình tham gia t p hu nătrongăchĕnănuôiăl n
Trong Ngoài T ă T ă
Trên Tính
khu khu 1 - 10 11 - 20
Di năgi i ĐVT 20 con chung
dơnăc dơnăc ă con con
(n=47) (n=313)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89)
1.ăS ăl năthamăgiaăt pă l t-
0,23 0,5 0,23 0,36 0,62 0,33
huấnăBQ/h ng i
2.ăCh ăđ ăt păhuấnă
chínhă(tỷăl ăcácăh ă n=36 n=31 n=31 n=17 n=19 n=67
t păhuấn)
- Phòngăb nhăch aă
% 50,00 70,97 64,52 64,71 47,37 59,70
b nh
- S ăd ngăth căĕnă
% 0,00 16,13 0,00 29,41 0,00 7,46
chĕnănuôi
- Kỹăthu tăchĕnănuôi % 69,44 58,06 35,48 76,47 100,00 64,18
- Khác % 8,33 12,9 16,13 0,00 10,53 10,45
3.ăKh ănĕngăápăd ngă
kỹăthu tăt păhuấnă
trongăchĕnănuôi
- Ễpăd ngănhi u % 36,11 45,16 48,39 47,06 21,05 40,30
- Ễpăd ngăít % 55,56 41,94 38,71 52,94 63,16 49,25
- Khôngăápăd ng % 8,33 12,9 12,90 0,00 15,79 10,45
Cácăn iădungăt păhuấnăkỹăthu tăchoăng iăchĕnănuôiăl nătrênăđịaăbƠnăt nhă
BắcăNinhăch ăyếuălƠăcáchăphòngăch aăb nh,ăcáchăs ăd ngăth căĕnăchĕnănuôi.ăTuyă
nhiên,ă theoă kh oă sátă thìă tỷă đaă s ă cácă h ă nôngă dơnă đ uă m iăch ă ápă d ngă ítăđ că
nh ngă kiếnă th că t pă huấnă trongă trongă quáă trìnhă chĕnă nuôiă đ ă phòngă ngừaă dịchă

93
b nhăvƠănơngăcaoăanătoƠnăv ăsinhăth căph măđ iăv iăthịtăl n. Quaăđơyăchoăthấyă
cácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăvƠăchĕnănuôiăquyămôăl năthamăgiaăt păhuấnăv ă
chĕnă nuôiă l nă kháă đaă d ng.ă Doă đó,ă họă đư nâng cao nh nă th că vƠă ápă d ngă vƠoă
trongă chĕnă nuôiă l nă lƠă kháă t t.ă Trongă t ngă lai,ă mu nă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă
theoă h ngă ATTPă c nă tĕngă c ngă cácă ho tă đ ngă t pă huấn,ă tuyênă truy n,ă nơngă
caoănh năth căchoăng iădơnăthôngăquaăcácăl păt păhuấnăvƠălồngăghépăvi căgi iă
thi uăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăATTPăđ ăng iădơnănắmăđ căvƠăápăd ngăvƠoăth că
tếăchĕnănuôi.
4.1.4. Liênăk tătrongăchĕnănuôiăl n
Doă nhăh ngăc aăb nhă DTLCP nênăc ăcấuă đƠnăv tănuôiă vƠăph ngăth că
chĕnănuôiăđưăchuy năđổiărõăr t:ăC ăcấuăđƠnăv tănuôiăchuy năđổi,ătừăchĕnănuôiăl nă
sangăchĕnănuôiătrơuăbòăvƠăgiaăc m;ăph ngăth căchĕnănuôiăchuy nătừăchĕnănuôiă
nh ă lẻă sangă chĕnă nuôiă trangă tr i,ă chĕnă nuôiă t pă trung.ă Theoă đó,ă hìnhă thƠnhă cácă
chuỗiăliênăkếtăs năxuất.ăToƠnăt nhăhi năcóă43ăc ăs ăchĕnănuôiătheoăchuỗiăliênăkết,ă
925ătrangătr iă(gồmă27ătrangătr iăl n,ă149ătrangătr iăvừa,ă692ătrangă tr iănh ;ă57ă
trangătr iăchĕnănuôiă ngăd ngăcôngăngh ăcao),ă61.600ăh ăchĕnănuôi.
- Nh ăchínhăsáchătrongăhỗătr ăthúcăđ yăh pătácăliênăkếtăc aăt nh,ăđưăthúcăđ yă
phátătri năchĕnănuôiătheoăchuỗi.ăHi nătrênăđịaăbƠnăt nhăcóă43ăc ăs ăchĕnănuôiăliênă
kếtătheoăchuỗi,ăgồm:ăLiênăkếtădọcăcóă26ăc ăs ,ătrongăđóăcóă15ăc ăs ăthu căCôngă
tyăCPăt păđoƠnăDabacoăVi tăNam;ă8ăc ăs ăliênăkếtăv iăCôngătyăCPăChĕnănuôiăCPă
Vi tăNam.ăLiênăkếtăngangăcóă11ătrangătr iăchĕnănuôiăvƠăh pătácăxư.ăLiênăkếtăm tă
s ăkhơuăcóă6ătrangătr iăchĕnănuôi.
- M tăs ăvùngăchĕnănuôiătừăkhiăđiăvƠoăho tăđ ngătheoăchuỗiăs năxuất,ăđưăt oă
thƠnhăvùngănguyênăli uăchoăchuỗiăliênăkết,ămangăl iăhi uăqu ăcao,ănh :ăvùngăchĕnă
nuôiă l nă xưă L că V ,ă Tơnă Chi,ă C nhă H ngă (Tiênă Du),ă Giaă Đôngă (Thu nă ThƠnh);ă
VĕnăMônă(YênăPhong);ăvùngăchĕnănuôiăgiaăc măxưăHòaăTiếnă(YênăPhong),ăT ngă
Giang,ăTơnăHồngă(TừăS n);ăvùngăchĕnănuôiăbòăs aăxưăC nhăH ngă(TiênăDu).
*ăLiênăk tăngang
Tínhăđếnănĕmă2020,ătrênăđịaăbƠnăt nh BắcăNinhăcóă6ăH pătácăxưăchĕnănuôiă
l n.ă Cácă thƠnhă viênă c aă cácă HTXă chĕnă nuôiă sẽă th ngă sẽă traoă đổiă v iănhauă v ă
kinhă nghi mă chĕnă nuôi,ă cáchă th că s ă d ngă th că ĕnă chĕnă nuôi,ă cáchă phòngă trừă
dịchă b nh,ă thôngă tină thịă tr ng.ă Đ ă từă đóă giúpă cácă h ă nôngă dơnă họcă h i kinh
nghi măl nănhau,ănơngăcaoănh năth c,ăhi uăbiếtăc aăcácăh ăv ăchĕnănuôiăl n;ănắmă
bắtăcácăthôngătinăthịătr ng,ătìnhădịchădịchăb nh,ăphòngătrừădịchăb nhăvƠăliênăkếtă

94
v iănhauătrongăquáătrìnhăs năxuấtăvƠătiêuăth ăs năph măđ ăgi măthi uăr iăroătrongă
quá trìnhăchĕnănuôiăl n.

S ăđ ă4.2.ăLiênăk tăngangătrongăchĕnănuôiăl nă ăB căNinhănĕmă2020

Nguồn:ăTổngăh păc aătácăgi ă(2020)
Quaă kh oă sátă choă thấy,ă cácă h ă nôngă dơnă thamă giaă vƠoă cácă môiă liênă kếtă
ngangăđ ăgiúpăđ ănhauăcùngăphátătri năchĕnănuôi,ăhọcăt păkinhănghi măs năxuấtă
c aănhau,ăcùngănhauămuaăbánăv tăt ăđ uăvƠoăchoăchĕnănuôi,ătĕngăvịăth ăc aăh ă
trongăvi căđƠmăphánăvƠătiêuăth ăs năph măv iăcácătácănhơnăkhácăvƠăd ădƠngătiếpă
c năv iăcácăchínhăsáchăhỗătr ăphátătri năchĕnănuôiăl năc aăt nh.ă
H pă4.3.ăVaiătròăc aăliênăk tăgi aăcácăh ănôngădơnătrongăchĕnănuôiăl nătheoă
h ngăanătoƠnăth căph m

TừăkhiăthamăgiaăvƠoăHTXăchĕnănuôi,ăchúng tôiăđ căh iăh iăkinhănghi măc aă

cácăh ăchĕnănuôiăl n,ăchĕnănuôiăđ măb oăATTP,ăápăd ngăcácăbiếnăphápăphòngătrừădịchă
b nhăđ ăt oăraăcácăs năph măthịtăl năanătoƠn.ăSauăkhiăhọcăh i,ătraoăđổiăkinhănghi măv iă
cácăh ăchĕnănuôiăkhác,ăthìăchúngătôiădưăphòngătrừădịchăb nhăt tăh n,ăvƠoăvacxinăđ yăđ ă
choăđƠnăl n,ăđƠnăl năítăbịăb nh,ătĕngătr ng,ăphátătri năt t.ăNgoƠiăra,ăchúngătôiăcònăth aă
thu năv iăcácăđ iălỦăcungăcấpăth căĕnăđ ăcungăcấpăth căĕnăchấtăl ngăh n,ăgiáărẻăh n,ă
khôngăph iămuaăTĔCNătrôiănổiăngoƠiăthịătr ng.ăNgoƠiăra,ăkhiăđƠnăl năcóăvấnăđ ăgìăthìă
cácăh ătrongăHTXăsẵnăsƠngăhỗătr ănhauănh ăt ăvấnăv ăkỹăthu t,ăcáchăch aătrị,ầătừăđóă
giúpăchĕnănuôiăl năhi uăqu ăh n.ă
Nguồn:ăPh ngăvấnăsơuăôngăPh măVĕnăT ng,ăh ăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinhă(2020)

* Liên k tăd c
Quaăkh oăsátăchoăthấyăm iăliênăkếtăgi aăcácăh ăchĕnănuôiăl nătrênăđịaăbƠnă
t nhăBắcăNinhăv iăcácăc ăs ăcungăcấpăgi ng,ăth căĕnăchĕnănuôi,ăthu căthúăyăhoặcă

95
cácăc ăs ăthuămua,ăgiếtămổăl năcònărấtăl ngălẻo.ăVi cătraoăđổiăv iăcácătácănhơnă
nƠyă ch ă yếuă lƠ vi că th aă thu nă giáă muaă bán,ă vƠă cácă th aă thu nă nƠyă ch ă di nă raă
trongăquáătrìnhămuaăbán,ătraoăđổiătừăkhôngăcóăth aăthu nătr c.ă
Khi l năđếnăth iăgianăcóăth ăgiếtăthịăvƠăbánăraăthịătr ngăthìăh uănh ăcácăc ă
s ăchĕnănuôiăl năc aăt nhăBắcăNinhăđ uăthamăkh oăgiáătừănhi uănguồnăkhácănhauă
nh ătivi,ăbáoăđƠi,ăng iămua,ăinternet,ầăTrongăđó,ăcácăthôngătinămƠăng iăchĕnă
nuôi coiălƠăquanătrọngănhấtălƠătừăcácăh ăchĕnănuôiăkhác.ă
Conăl năsauăkhiăđếnăth iăđi măxuấtăchuồngăthìăcácăh ănôngădơnăch ăyếuălƠă
bánăchoăgiếtămổăđịaăph ngăhoặcălƠăth ngăláiăthuămuaăđ ăđemăđiătiêuăth ătrongă
t nhăvƠăngoƠiăt nh.ăTuyănhiên,ăph năl năs nă ph măl năthịtăđ căcácăc ăs ăchĕnă
nuôiăl năbánăchoăgiếtămổăđịaăph ngă(kho ngă66%ăs năl ngăl năs năxuất).ăCònă
đ iăv iăcácătrangătr i,ăgiaătr iăchĕnănuôiăl năth ngăbánăl năchoăcácăth ngăláiăđ ă
đemăđiătiêuăth ă ăcácăđịaăph ngăkhácă(kho ngă57%ăs năl ngăl năs năxuấtăra).ă
Khi tham giaăvƠoăchuỗiăgiáătrịăthịtăl n,ăthịtăl năđ căđánhăgiáălƠăcóăm căđ ă
anătoƠnăcaoăh năsoăv iăthịtăl nă ăcácăkênhătiêuăth ăthôngăth ng.ăNguyênănhơnă
cácăc ăs ăchĕnănuôiăđánhăgiáăs năph măthịtăl năc aăhọăanătoƠnăh nălƠădoăhọăki mă
soátăt tăh năcácăđ uăvƠoăph căv ăchĕnănuôiăvƠătuơnăth ăđúngăcácăquyăđịnhătrongă
th căhƠnhăchĕnănuôi.ăVi cătiêuăth ăs năph măthịtăl năquaăchuỗiăcũngăđ căđánhă
giáălƠăthu năl iăvƠăgiáăđ uăraăc aăng iăchĕnănuôiăcũngăcaoăh năsoăv iăcácăs nă
ph măcùngălo iăc aăcácăc ăs ăchĕnănuôiăđ căl p.ă
TrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăcóăm tăs ăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năđưăhìnhăthƠnh.ă
S ăđồătổngăquátăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năđ căth ăhi năquaăS ăđồă4.3.

Ng iăcungă ngă
đ uăvƠo Ng i
C ăs C aăhƠngăth că
- Ngô,ăcámăg o,ă tiêu
chĕnănuôiă ph măs ch
đ uăt ng;
l n dùng
- B tăcáăbi n;
- Biomin
Cácăbếpăĕnăt păth
ICP

S ăđ ă4.3.ăS ăđ ăt ngăquátăchu iăgiáătr ăth tăl n t iăt nhăB căNinh

Nguồn:ăTổngăh păd ăli uăph ngăvấnăc ăs ăchĕnănuôi (2020)
Chẳngăh n,ăđ iăv iăc ăs ăchĕnănuôiăl năGiangăNamăt iăhuy năThu năThƠnhă
choă biếtă họă chĕnă nuôiă l nă theoă quyă trìnhă h uă c ,ă s ă d ngă ngô,ă cámă g o,ă đ uă
t ngădoătrangătr iăt ăs năxuấtă(60%)ăvƠăngô,ăcámăg o,ăđ uăt ngămuaăc aăcácăh ă

96
nông dân khác (40%). Ngoài ra, trangătr iăcònămuaăthêmăcácăđ uăvƠoăkhácănh ă
b tăcáăbi n,ăkhoángăchấtăđ ăchĕnănuôiăl n.ăTrangătr iăcũngăs ăd ngăđ mălótăsinhă
họcăvƠăchếăph măsinhăhọcăc aăNh tăB năđ ăx ălỦăphơnăth iătrongăchĕnănuôiăl n.ă
Trangătr iăs ăd ngăhìnhăth căchĕnănuôiăkếtăh pănáiăvƠăthịtă(chĕnănuôiăl nănáiăđ ă
s năxuấtăconăgi ngăchoăchĕnănuôiăl năthịt).ăT iătrangătr iăcóăkhuăgiếtămổăvƠăkhoă
l nhă đ ă b oă qu nă thịt,ă cácă lo iă thịtă vai,ă s n,ă baă ch ă vƠă chơnă giòă th ngă đ că
đóngătúiăhútăchơnăkhôngăv iătrọngăl ngă3ăl ng/túiăvƠăbánăthịtăt i.ăCácălo iăthịtă
khácăđ căchếăbiếnăthƠnhăxúcăxích,ăpateăvƠăgiò.
Trangătr iănày cóăliênăkếtăv iăcácăc aăhƠngăbánăth căph măs chă ăHƠăN iăvƠă
Bắcă Ninhă nh ă Ecofood,ă Đồngă Xanh,ă Happyă Food,ă Cleveră Foodầă đ ă bánă s nă
ph m.ăNgoƠiăra,ătrangătr iăcũngăbánăs năph măvƠo h ăth ngătr ngăhọcăGatewayă
thôngăquaăh ăth ngăICPăfoodă ậ chuỗiăth căph măcungăcấpăchoăcácătr ngăhọc.ă
Nguyênă nhơnă lƠă doă h ă th ngă tr ngă họcă yêuă c uă nhƠă cungă cấpă cungă cấpă nhi uă
lo iăth căph măph căv ănấuăĕnăchoăhọcăsinhădoăđó,ătrangătr iăph iăliênăkếtăv i h ă
th ngăICPăđ ăbánăhƠng.
Trangă tr iă cóă lƠmă h pă đồngă nguyênă tắcă v iăcácă tácă nhơn.ă Tuyă nhiên,ă kh iă
l ngăs năph măthìăkhôngăđ căghiătrongăh păđồngădoăkh iăl ngăs năxuấtăc aă
trangătr iăcònăthấp,ăch aăổnăđịnh. Đánhăgiáăv ăkh ănĕngăliênăkếtăv iăcácătrangătr iă
chĕnă nuôiă khác,ă hìnhă thƠnhă cácă trangă tr iă v ă tinhă cungă cấpă nguồnă đ uă vƠoă choă
chuỗiăgiáătrịăthịtăl năthìătrangătr iăGiangăNamăchoărằngăcóăc ăh iăphátătri năm iă
liênăkếtănƠy,ătuyănhiênăc năphátătri năh ăth ngăki măsoát,ăgiámăsátăquyătrìnhăvƠă
chấtăl ngăs năph măchặtăchẽ.ă
Trangătr iăGiang Nam đưăxơyăd ngăth ngăhi uăs năph m.ăGiáătiêuăth ăs nă
ph măc aătrangătr iăGiangăNamărấtăcaoăsoăv iăgiáăbánăs năph măcùngălo iătrênăthịă
tr ng.ăVíăd ,ăt iăth iăđi măgiáăthịtăl năngoƠiăthịătr ngălƠă70ănghìnăđồng/kg thì
giáăbánăthịtăl năc aătrangătr iăGiangăNamălƠă180-198ănghìnăđồng/kg.ăHi năt i,ăgiáă
thịtăl năngoƠiăthịătr ngălƠă120ănghìnăđồng/kgăthìăgiáăthịtăl năc aătrangătr iăGiangă
NamălƠă238ănghìnăđồng/kg.ă
V ăcácăkhóăkhĕnăđ ătiếpăt căphátătri năchuỗiăgiáătrịăthịtăl năs chătrongăth iă
gianăt iăthìătrangătr iăcóăđ ăc păđếnăcácăvấnăđ ănh ăthiếuăđấtăs năxuất.ăHi năt i,ăđấtă
c aătrangătr iălƠăđấtăth uăv iăth iăh nălƠă50ănĕm.ăTrangătr iăcũngăthiếuăv năđ ăm ă
r ngăphátătri năchĕnănuôiăvƠăchếăbiếnăs năph m.ăNgoƠiăra,ăs năl ngăc aătrangătr iă
ch aăđ ănhi u,ăch aăkíăđ căcácăh păđồngăcungăcấpăs năl ngăchoăcácăc aăhƠngă
th ngăxuyên.ăTrangătr iăcũngăbịă nhăh ngăc aăDTLCPădoăkhôngătáchăriêngăđ că
chuồngăchĕnănuôiămƠăchĕnănuôiăkếtăh păv iănhi uălo iăv tănuôiăkhácănh ăbò,ăvịt...ă

97
 H pă4.4.ăVaiătròăc aăliênăk tătheoăchu iăkhiăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăană
toƠnăth căph m

Khiăbắtă đ uăxơyăd ngătrangătr i,ă chúngătôiăđưăchúătrọngăđếnăvi căphátă tri năs nă

xuấtă theoă h ngă ATTP,ă cóă cácă giấyă ch ngă nh nă ATTPă đ ă cungă cấpă choă cácă doanhă
nghi p,ă cácă tr ngă học,ă vƠă cácă c aă hƠngă bánă th că ph mă s ch.ă Khiă bắtă đ uă xơyă d ngă
trangătr iăvƠăchĕnănuôiăl năATTPăchúngătôiăcũngăgặpărấtănhi uăkhóăkhĕnătrongăvi căliênă
kếtăv iăcácătácănhơnăkhácăđ ătiêuăth ăs năph m,ănh ngăvừaălƠmăvừaăphátătri n,ăhi nănayă
s năph măc aătrangătr iăluônăcóăđ uăraăổnăđịnhăvƠăgiáătiêuăth ăcaoăh nărấtănhi uă(gấpă2ăậ
3ăl n)ăsoăv iăgiáăl năbìnhăquơnăchungăngoƠiăthịătr ng.ăTrongăvi căphátătri năchĕnănuôiă
l nătheoăh ngăATTPănƠyăquanătrọngănhấtălƠăph iăxơyăd ngăvƠăliênăkếtăđ căv iăcácătácă
nhơnăkhácătrongăchuỗiăđ ătiêuăth ăs năph măvƠoăcácăkênhăhƠngăchấtăl ngăcao,ăgiáătrịă
caoăthìăm iăđemăl iăhi uăqu ăvƠăphátătri năb năv ngăđ c.
Nguồn:ăPh ngăvấnăsơuăch ătrangătr iăGiangăNamă(2020)

Trangătr iăs ăd ngăcácăbi năphápănh ărắcăvôiăb t,ăkh ătrùngăth ngăxuyênă

đ ăgi măthi uădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n.
Kếă ho chă c aă trangă tr iă lƠă phátă tri nă đƠnă náiă đ ă tĕngă đƠn.ă Phátă tri nă theoă
h ngăliênăkếtăv iăcácătrangătr iăv ătinh,ăchuy năgiaoăcôngăngh ăchĕnănuôiăvƠăbaoă
tiêuăs năph m.ăHi năt iăcó kho ngă4ătrangătr iă ăxungăquanhăvƠănhi uătrangătr iă
c aăt nhăH ngăYênătiếpăgiápăv iăhuy năThu năThƠnh.
*ăChĕnănuôiăgiaăcông
Môăhìnhăchĕnănuôiănh ălẻătheoăhìnhăth căcũăc aăcácăh ăchĕnănuôiăgặpăph iă
rấtănhi uănh ngăh năchếănh ăchấtăl ngăconăgi ng,ăki măsoátădịchăb nhăvƠătiêuă
th ăs năph m.ăXuăh ngănơngăcaoăhi uăqu ăchĕnănuôiăl n bằngăhìnhăth căchiaăsẻă
l iănhu nătrongăchĕnănuôiăđangănổiălênănh ălƠăl aăchọnăt tănhấtătrongăphátătri nă
chĕnănuôiăgiúpănơngăcaoăđ iăs ngăc aăcácăh ăchĕnănuôi.ăS ăph iăh păb năv ngă
gi aănh ngăh ăchĕnănuôiăcóăl iăthếăv ăđấtăđai,ălaoăđ ngăvƠăcácădoanhănghi păcóă
thếă m nhă v ă conă gi ng,ă TĔCN,ă thu că thúă y,ă kỹă thu tă chĕnă nuôiă vƠă thịă tr ng,ă
giúpăphátăhuyăt tăthếăm nhăc aănhau.ă
Khiă h pă tácă giaă côngă chĕnă nuôiă l n,ă h ă chĕnă nuôiă sẽă cungă cấpă laoă đ ng,ă
d ngăc ăthiếtăbịăc năthiếtăvƠăđi năn căs năxuất.ăCácădoanhănghi păcungăcấpăl nă
gi ng,ăth căĕn,ăthu căthúăyăvƠăvắcăxin.ăCácădoanhănghi păcũngăchịuătráchănhi mă
h ngăd năvƠăgiámăsátăkỹăthu tăchĕnănuôi,ăthuăhồiăs năph măvƠăthanhătoánăti nă
côngăd aătheoăkếtăqu ăchĕnănuôi.ăChĕnănuôiăl năgiaăcôngălƠăs ăkếtăh păthếăm nhă
c aă cácă bênă thamă gia,ă môă hìnhă chĕnă nuôiă l nă khoaă học,ă gi m thi uă r iă roă dịchă
b nh,ăhi uăqu ăkinhătếăcaoăb năv ng.

98
 T iăt nhăBắcăNinhăhi năcóă26ătrangătr iăchĕnănuôiăgiaăcôngăchoăcácădoanhă
nghi pănh :ăCôngătyătráchănhi măh uăh n chĕnănuôiăCPăVi tăNam,ăCôngătyătrách
nhi mă h uă h n Đ uă t ă vƠă Phátă tri nă chĕnă nuôiă giaă công Dabaco, Công ty CJ,
Công ty tráchănhi măh uăh năJafar (Chiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinh,ă
2021). Soăv iăhìnhăth căchĕnănuôiănh ălẻăthìăkhiănuôiăl n giaăcông,ăng iăchĕnă
nuôiă đ că tiếpă c nă v iă ph ngă phápă s nă xuấtă côngă nghi p,ă hi nă đ i,ă h nă chếă
đ cănh ngăr iăroătrongăchĕnănuôiăvƠăđemăl iăthuănh păcaoăchoăng iăthamăgia.ă
ĐơyăcũngălƠăhìnhăth căchĕnănuôiătheoăchuỗiăkhépăkín.
4.1.5. K tăqu ăvƠăhi uăqu ăkinhăt ătrongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnă
th căph m
4.1.5.1. Chi phí trong chăn nuôi lợn
Theoăs ăli uăđi uătraănĕmă2018,ătínhăbìnhăquơn,ăđ ănuôiăđ că100kgăthịtăl nă
h i,ăcácăh ăchĕnănuôiăph iăb ăraăm tăl ngăchiăphíăs năxuấtăbìnhăquơnăkho ngă3ă
tri uăđồng;ătrongăđóăcácăchiăphíăs năxuấtătrongăquáătrìnhăs năxuấtălƠăkho ngă2,7ă
tri uăđồngăvƠăchiăphíăkhấuăhaoăchuồngătr i,ăphơnăbổăcácăd ngăc ănh ălƠăh nă320ă
nghìnăđồng.ăHi nănayătrongăchĕnănuôiăl năc aăcácăh ănôngădơnăthìăđaăph năcácăh ă
khôngă thuêă laoă đ ngă bênă ngoƠiă vƠă ch ă yếuă t nă d ngă laoă đ ngă giaă đìnhă đ ă tiếtă
ki mă chiă phí.ă Bìnhă quơnă 100kgă thịtă l nă h iă xuấtă chuồngă sẽă t nă kho ngă h nă 3ă
côngă laoă đ ng.ă Tínhă bìnhă quơnă 1ă côngă laoă đ ngă vƠoă th iăđi mă đi uă traă kho ngă
200ănghìnăđồng.ăNh ăv y, chiăphíăs năxuấtăc aăcácăh ănôngădơnăsẽăr iăvƠoăh nă
3,6ătri uăđồngă(tínhăc ăchiăphíăcôngălaoăđ ngăgiaăđình).ă
Chiăphíăs n xuấtăc aăcácăh ăchĕnănuôiăl nălƠăkhácănhau.ăTínhăbìnhăquơnăchiă
phíăchoă100kgăl năh iăxuấtăchuồngăc aăcácăh ăchĕnănuôiăl nă ătrongăkhuădơnăc ă
thấpăh năkho ngă100ănghìnăđồngăsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc .ăĐi uă
nƠyăchoăthấyăchĕnănuôiăl nă ătrongăkhuădơnăc ă ăBắcăNinhăhi nănayăch ăyếuălƠă
chĕnănuôiănh ălẻ,ăt năd ngăcácăph ăph mătrongănôngănghi păvƠăsinhăho tăđ ătiếtă
ki măchiăphíăs năxuất,ăđặcăbi tălƠăvƠoăth iăđi măđi uătraăch aăx yăraăDTLCP nên
giáăl năth iăđi mănƠyăkhácăthấp.ăTuyănhiên,ăcácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ă
t nănhi uăcôngălaoăđ ngăgiaăđìnhăh năchoă100kgăl năh i.ăT ngăt , đ iăv iăcácă
h ăchĕnănuôiăquyămôăl năchoătổngăchiăphíăchĕnănuôiăthấpăh năsoăv iăcácăh ăchĕnă
nuôiăquyămôănh ăvƠăvừaă(nh ngăs ăchênhăl chănƠyăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê) và
chiăphíăcôngălaoăđ ngăgiaăđìnhăcũngăcóăs ăkhácăbi tăgi aăcácăquyămôăs năxuất.ă
V chiătiếtăcácăkho nă chiăphíăchoăchĕnănuôiăl năvƠăs ăkhácănhauăgi aăcácăhìnhă
th căchĕnănuôiăđ căth ăhi năquaăb ngă4.21.ă

99
 B ng 4.21.ăChiăphíătrongăchĕnănuôiăl n c a h
(tínhăchoă100kgăl năh i)
Trong khu Ngoài khu T ă1ă- 10 T ă11ă- 20 Trên 20 Tính T- Test F-Test
Lo iăchiăphí ĐVT dơnăc ă dơnăc ă con con (n=89) con (n=47) chung (1) - (2) (3, 4, 5)
(n=206) (1) (n=107) (2) (n=177) (3) (4) (5) (n=313)
1.ăChiăphíăs năxuất 1000đ 2.678,09 2.836,35 2.737,74 2.722,26 2.730,09 2.732,19 -158,26*** 0,42ns
- Gi ng 1000đ 554,15 540,39 581,62 498,84 524,09 549,44 13,76ns 5,94***
- Th căĕn 1000đ 1.999,22 2.182,29 2.031,76 2.102,98 2.096,96 2061,8 -183,07*** 1,355ns
+ăChiăphíăth căĕnăcôngănghi pă 1000đ 1.195,78 1.741,34 1.233,47 1.649,88 1.436,00 1.382,28 -545,56*** 9,14***
+ăChiăphíăth căĕnănôngănghi pă 1000đ 803,44 440,96 798,29 453,11 660,97 679,52 362,48*** 8,59***
- Chi phí thú y 1000đ 101,07 93,44 98,32 99,89 96,25 98,46 7,63ns 0,06ns
+ Chiăphíăthu căthúăyăphòngăb nh 1000đ 60,16 56,73 61,31 56,24 55,45 58,99 3,43ns 1,00ns
+ăChiăphíăthu căthúăyăch aăb nh 1000đ 25,92 24,62 22,1 31,16 27,39 25,47 1,3ns 1,76ns
100

+ăChiăphíăkh ătrùngăchuồngătr i 1000đ 13,38 10,22 13,76 9 13,06 12,3 3,16ns 6,59***
- Chi phí khác 1000đ 23,66 20,23 26,04 20,54 12,79 22,49 3,43ns 10,73***
2.ăChiăphíăkhấuăhaoăvƠăphơnăbổ 1000đ 328,37 306,36 347,3 316,37 250,14 323,91 22,0ns 19,62***
- Chiăphíăkhấuăhaoăchuồngănuôi 1000đ 186,43 203,52 194,13 201,9 151,05 189,87 -17,09ns 1,12ns
- Chiăphíăphơnăbổăd ngăc ănh 1000đ 141,94 102,84 153,17 114,47 99,09 134,04 39,1* 25,14***
3.ăChiăphíăph iăb ăraăbằngăti n 1000đ 3.006,47 3.142,71 3.085,04 3.038,62 2.980,23 3.056,1 -136,24 1,49ns
4.ăCôngălaoăđ ngăgiaăđình công 3,42 2,83 3,75 2,62 2,35 3,22 0,59** 9,74***
- Côngălaoăđ ngănam công 1,32 1,25 1,37 1,21 1,16 1,3 0,07* 0,56ns
- Côngălaoăđ ngăn công 2,1 1,57 2,38 1,41 1,19 1,92 0,53** 6,62***
5.ăChiăphíăcôngălaoăđ ng# 1000đ 684 566 750 524 470 644 118** 4.65**
6.ăTổngăchiăphíăchĕnănuôiăl n 1000đ 3.690,47 3.708,71 3.835,04 3.562,62 3.450,23 3.700,10 -18,24ns 2,34ns
Ghi chú: # Tínhăbìnhăquơnă1ăcôngălaoăđ ngăgiaăđìnhălƠă200ănghìnăđồng.
*,ă**,ăvƠă***ăcóăỦănghĩaăth ngăkêăt ngă ngăv iă10,ă5ăvƠă1%;ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê.
 Trongăchĕnănuôiăl n,ăchiăphíălƠăyếuăt ă nhăh ngătr cătiếpăđếnăkếtăqu ăvƠă
hi uă qu ă c aă c ă s ă chĕnă nuôiă vƠă chiă phíă TĔCNă chiếmă ph nă l nă chiă phíă vƠă giáă
thƠnhăchĕnănuôiăl nătrongăgiaiăđo năch aăcóăDTLCP.ăTuyănhiên,ătrongăgiaiăđo nă
2019-2020, doă nhăh ngăc aădịchăb nh,ănhấtălƠăDTLCP nênăgiáăgi ngăl nătrongă
th iăgianăvừaăquaăt ngăđ iăcao,ăcóăth iăđi măgiáă1ăconăgi ngăl nălênăh nă3ătri uă
đồngăchoă1ăconăl năgi ngă(kho ngă10kg).ăGiáăconăgi ngăvƠăgiáăchiăphíăth căĕnă
cũngăcaoăh năsoăv iănh ngănĕmătr cănênăcácăc ăs ăchĕnănuôiăđưăgi măđƠnăvƠă
dừngăchĕnănuôiădoăs ăbịălỗăv n.ăCácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ăvƠăchĕnănuôiă
quyă môă nh ă cóă tỷă l ă muaă gi ngă bênă ngoƠiă kháă cao, doă v yă chiă phíă v ă gi ngă
th ngăcaoăh năsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăvƠăchĕnănuôiăquyămôă
vừa,ăquyămôăl nă(đaăph năt ăs năxuấtăgi ngăl n).ăVi cămuaăgi ngăngoƠiătừăcácă
th ngăláiăcũngălƠăm tăph nănguyênănhơnăgơyăraănhi uădịchăb nhătrongăchĕnănuôiă
(vìăl năgi ngăkhôngărõănguồnăg c,ăcóăth ăch aăđ cătiêmăphòngăđ yăđ ,...). Từă
đóă nhăh ngăđếnăquáătrìnhăsinhătr ng,ăphátătri năvƠădịchăb nhătrongăchĕnănuôiă
l n,ă nhă h ngă đếnă chấtă l ngă l nă thịtă s nă xuấtă raă (cácă conă l nă bịă b nhă nhi uă
ph iă s ă d ngă nhi uă thu c,ă s ă d ngă nhi uă khángă sinh,ă cóă th ă gơyă raă tồnă d ă hóaă
chất,ătồnăd ăkhángăsinhătrên thơnăthịtăkhiăgiếtămổăgơyămấtăATTP).ă
4.1.5.2. Kết quả chăn nuôi lợn
T iăth iăđi măđi uătraăch aăx yăraăDTLCP vƠăgiáăl năh iăth iăđi măđi uătraă
cũngăkháăthấpă(kho ngă33ănghìnăđồng/kg).ăV iăgiáăl năh iătrongăgiaiăđo nănƠyăthìă
ng iăchĕnănuôiăch ăyếuălấyăcôngălƠmălưiăvƠătranhăth ăchĕnănuôiăthêmăđ ăkiếmă
thêmăthuănh p,ăkhiăh chătoánăchiăphíălaoăđ ngăgiaăđìnhăvƠoătrongăchĕnănuôiăl nă
thìăvƠoăth iăđi măđi uătraăđaăph năcácăh ăchĕnănuôiăđ uăthuaălỗ.ăTheoăs ăli uăđi uă
traăbìnhăquơnăgiáătrịăs năxuấtă100kgăl năh iă vƠoăkho ngă3,3ătri uăđồng;ăcácăchiă
phíă trungă giană lƠă g nă 2,9ă tri uă đồngă vƠă giáă trịă giaă tĕngă đ tă kho ngă 480ă nghìnă
đồng/100kgă l nă h i,ă thuă nh pă hỗnă h pă c aă cácă h ă chĕnă nuôiă đ tă kho ngă 290ă
nghìnăđồng/100kgăl năh i,ăvƠăl iănhu nă(sauăkhiătrừăđiăchiăphíăcôngălaoăđ ngăgiaă
đình)ăthìăđưăph năcácăh ăđ uăthuaălỗăkho ngă260ănghìnăđồng/100kgăl năh i.ăKếtă
qu ă chĕnă nuôiă l nă c aă cácă h ă nôngă dơnă cũngă cóă s ă khácă nhauă kháă rõă gi aă cácă
hìnhăth căchĕnănuôi.ă Tìnhăhìnhăquơnă100kgăl năthịtăh iăxuấtăchuồngăthìăcácăh ă
chĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăcóăthuănh păhỗnăh păcaoăh năvƠăl iănhu năơmăthấpă
h năsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ;ăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôăl năcóă
thuănh păhỗnăh păcaoăh năsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôănh ăvƠăvừa;ăl iănhu nă
ơmăthấpăh nănhi uăsoăv iăcácăh ăchĕnănuôiăquyămôănh ăvƠăvừaă(b ngă4.22).ă

101
 B ng 4.22. K t qu chĕnănuôiăl n c a h
(tính cho 100 kg s n ph m)
ĐVT:ănghìnăđồng
Trong Ngoài T ă T ă
Trên
khu khu 1 - 10 11 - 20 Tính
20 con T-Test F-Test
Ch ătiêu dơnăc ă dơnăc ă con con chung
(n=47) (1) - (2) (3, 4, 5)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89) (n=313)
(5)
(1) (2) (3) (4)
1.ăGiáătrịăs năxuấtă(GO) 3231,1 3492,1 3347,9 3231,1 3362,1 3347,9 -261,0** 6,9***
2. Chi phí trung gian (IC) 2820,0 2939,2 2890,9 2836,7 2829,2 2866,2 -119,2* 0,6ns
3. Giá trịăgiaătĕngă(VA) 411,1 552,9 457,0 394,4 532,9 481,7 -141,9* 3,5**
4.ăThuănh păhỗnăh pă(MI) 224,6 349,4 262,9 192,5 381,9 291,8 -124,8* 6,8***
5.ăL iănhu n -459,4 -216,6 -487,1 -331,5 -88,1 -352,2 -242,8* 2.1ns
Ghi chú: *,ă**,ăvƠă***ăcóăỦănghĩaăth ngăkêăt ngă ngăv iă10,ă5ăvƠă1%;ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê.

Tuyănhiên,ăth iăđi mă2020ădoă nhăh ngăc aăDTLCP thìăgiáăl năh iăbìnhă

quơnăc aăc ănĕngătĕngălênărấtăcao,ăvƠoăth iăđi măđóăchĕnănuôiănôngăh ,ăchĕnănuôiă
quyămôănh ă ăBắcăNinhăg nănh ăbịă nhăh ngăc aădịchăb nhăvƠăcácăkhôngăcònă
cácăh ăchĕnănuôiăquyămôănh ,ăchĕnănuôiăphơnătán;ăch ăcònăm tăs ăh ăchĕnănuôiă
quyămôăl n,ăkhépăkínăthìăh năchếăđ căr iăroătrongăchĕnănuôiăvƠăcóănh ngăth iă
đi măl iănhu nătừăchĕnănuôiăl nălƠărấtăcao.ă
4.2. CÁC ÝU T́ ẢNH HƯỞNG Đ́N PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI ḶN
THEO HƯỚNG AN TÒN THỰC PHẨM ṬI TỈNH BẮC NINH
4.2.1. Ch ătr ng, chínhăsáchăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnă
th căph măt iăt nhăB căNinh
BắcăNinhănằmăsátăth ăđôăHƠăN i,ăcóăh ăth ngăgiaoăthôngăthu năti n.ăĐóălƠă
l iă thếă l nă đ ă phátă tri nă kinhă tếă nóiă chungă vƠă phátă tri nă nôngă nghi pă s nă xuấtă
hƠngăhóaănóiăriêng.ăTuyănhiên,ăvi căphátătri năchĕnănuôiăl năc aăt nhăcònănhi uă
vấnăđ ăc năgi iăquyết,ănhấtălƠăchấtăl ngăvƠăs ăl ngăs năph măchĕnănuôiăl năcònă
thấp.ăChĕnănuôiăl năv nămangătínhăt ăcung,ăt ăcấp,ăquyămôănh ,ăch ăyếuăs năxuấtă
phơnătánătrongăcácăh ănôngădơn;ăch aăhìnhăthƠnhăđ căcácătrangătr iănuôiăl năquyă
môăl năvƠăvùngăs năxuấtăhƠngăhóaăt pătrung,ănênăs căc nhătranhătrongăkhuăv că
cònăyếu,ăkhóăthamăgiaăvƠoăthịătr ngăxuấtăkh u.ă
Phátătri năchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nănóiăriêngăluônăđ căĐ ngăvƠă
NhƠăn căquanătơmăch ăđ o.ăĐưăcóănhi uăch ătr ng,ăchínhăsáchăđ căc ăth ăhóaă
thôngăquaăvi c banăhƠnhăcácăvĕnăb nănhằmăt oăđi uăki năthu năl iăchoăngƠnhăchĕnă

102
nuôiăphátătri năổnăđịnh,ăb năv ng. Vìăv y,ăcácăch ngătrìnhăphátătri năkinhătếănôngă
nghi p,ănôngăthônăc aăt nhăBắcăNinhărấtăđ căquanătơm,ăgópăph năthúcăđ yăchuy nă
dịchăc ăcấuăkinhătếăvƠătái c ăcấuăngƠnhănôngănghi p.ăĐi uănƠyăđ căth ăhi năquaă
cácăđịnhăh ng,ăch ătr ngăchínhăsáchăc aăt nhăBắcăNinhă(Ph ăl că2).
Trongăgiaiăđo nătừă2010ătr ăl iăđơy,ăđưăcóă123ăvĕnăb năquyăph măphápălu tă
(QPPL)ădoăcácăc ăquanătrungă ngăbanăhƠnh, trongăđóă6ăvĕnăb năc aăQu căh i,ă
23ăvĕnăb năc aăChínhăph ,ă20ăthôngăt ăc aăB ăYătế,ă45ăthôngăt ăc aăB ăNôngă
nghi păvƠăPhátătri nănôngăthônăvƠă12ăthôngăt ăc aăB ăCôngăTh ng.ăĐángăchúăỦă
là Lu tăATTP đưăphơnăcôngănhi măv ăqu nălỦănhƠăn căv ăATTPăchoăbaăB :ăY
tế,ăNôngănghi păvƠăPhátătri nănôngăthônăvƠăCôngăTh ngătheoănguyênătắcăqu nă
lỦăchuỗiăcungăcấpăth căph măv iătừngănhómăth căph m,ăngƠnhăhƠngăc ăth ;ăNghịă
địnhă s ă 38/2012/NĐ-CPăngƠyă 25/4/2012ă quyă địnhă chiă tiếtă thiăhƠnhă m tăs ă đi uă
c aăLu tăATTP vƠăNghịăđịnhăs ă178/2013/NĐ-CPăngƠyă14/11/2013ăquyăđịnhăx ă
ph tăviăph măhƠnhăchínhăv ălĩnhăv căATTP.ăĐơyălƠănh ngăvĕnăb năQPPLăđ că
cácătổăch căqu cătếăđánhăgiáălƠăcáchătiếpăc năhi năđ i.
Trongănh ngănĕmăqua,ătrongăcôngătácăthúăyăvƠăphòngătrừădịchăb nhăchoăchĕnă
nuôi l năthìăUBNDăt nhăBắcăNinhăđưăgiaoăchoăS ăNôngănghi păvƠăPhátătri nănôngă
thônăch ăđ oăcácăc ăquanăbanăngƠnhăc aăt nh,ăhuy nătíchăc căt pătrungănguồnăl că
đ ăđ uăt ăc ăs ăh ăt ng,ătrangăthiếtăbịămáyămócăchoăđ iăngũăcánăb ăthúăyătừăc ăs ă
tr ălênăđ ăcóăđ ăc ăs ăv tăchất,ătrangăthiếtăbịăđ ăphòngăch ngădịchăb nhătrongăchĕnă
nuôiăt iăđịaăph ng,ăđặcăbi tălƠătrongănĕmă2019,ă2020ăkhiăDTLCPăcóănhi uădi nă
biếnă b că t p.ă NgoƠiă ra,ă trongă giaiă đo nă 2017ă - 2021ă t nhă cũngă ch ă đ oă cácă địaă
ph ngătíchăc căhỗătr ăcácăh ănôngădơnătiếpăc năv iăcácănguồnăv năvayăngơnăhƠngă
lưiăsuấtăthấpătheoăNghịăquyếtă06/2020/NQ - HĐNDăc aăHĐNDăt nhăv ăthuăhútăđ uă
t ăvƠoănôngănghi păc aăt nh;ăhoặcăhỗătr ăcácăh ănôngădơnătíchăt ăđấtăđai,ăvayăv nă
đ uăt ăphátătri năkinhătếătrangătr iătheoătinhăth năNghịăquyếtă07/2020/NQă- HĐNDă
c aăHĐNDăt nhăv ăphátătri năkinhătếătrangătr iăc aăt nh.ă
Trongănĕmă2021, UBNDăt nhăBắcăNinhăđưăraăkếăho chăs ă896/KH-UBND
ngƠyă28/12/2021ăv ăth căhi năchiếnăl căphátătri năchĕnănuôiăgiaiăđo nă2021ă ậ
2030,ă t mă nhìnă đếnă nĕmă 2045ă đưă yêuă c uă cácă huy nă vƠă S ă NNă vƠă PTNT ch ă
đ ng,ătíchăc cătrongăvi căphátătri năngƠnhănôngănghi păc aăt nh,ătrongăđóăcóăđịnhă
h ngă ngƠnhă chĕnă nuôiă l nă phátă tri nă theoă h ngă b nă v ng,ă đ mă b oă ATTP
trongăđóătiếnăhƠnhărƠăsoátăth cătr ngăchĕnănuôiăl năc aăhuy năđ ăđ ăxuất,ăthamă
m uăxơyăd ngăcácăchínhăsáchăkhuyếnăkhíchăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngă

103
anătoƠn,ăápăd ngăcácăquyătrìnhătiênătiến,ăxơyăd ngăcácămôăhìnhăchĕnănuôiăphùăh pă
v iăti mă nĕngă c aă địaă ph ngănh ngă ph iă đ mă b oă chuyênă môiăhóa,ă phátă tri nă
b nă v ng,ă đ mă b oă v ă sinhă môiă tr ng,ă ATDB vƠă h ngă đếnă t oă raă cácă th că
ph măanătoƠnăcungăcấpăchoăng iătiêuădùngătrongăvƠăngoƠiăt nh.ăKếăho chănƠyăđưă
t oă ti nă đ ă choă cácă địaă ph ngătrongă vi că qu nă lỦ,ă xơyă d ngă vƠă th că hi nă phátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP nh ăt pătrungăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoă
h ngăt pătrung,ăchuyênămônăhóa,ătĕngăc ngăthôngătin,ătuyênătruy năchoăng iă
dân biếtă vƠă ápă d ngă cácă quyă trìnhă s nă xuấtă tiênă tiến,ă hi nă đ i;ă qu nă lỦă t tă vi că
cungă ngăvƠăs ă d ngă TĔCNăđ măb oăchấtăl ng;ăki mă soátăt tădịchăb nh,ăh nă
chếă s ă d ngă hóaă chấtă dùngă trongă chĕnă nuôiă vƠă t nă thu,ă nơngă caoă giáă trịă dinhă
d ngăcácănguồnăph ăph mănôngănghi p,ăcôngănghi p;ăkhuyếnăkhíchăcácăc ăs ă
chĕnă nuôiă s ă d ngă th că ĕnă t ă nghi n,ă ph iă tr nă đ ă gi mă chiă phíă giáă thƠnhă s nă
xuất.ă Nơngă caoă nĕngă l că ki mă soátă chấtă l ngă v tă t ă vƠă ATTP s nă ph mă chĕnă
nuôi,ă nhấtă lƠă vấnă đ ă ki mă soátă ôă nhi mă viă sinhă v t,ă tồnă d ă chấtă cấm,ă l mă d ngă
khángăsinhăvƠăhóaăchấtătrongăchĕnănuôi,ăthúă y,ă giếtămổ,ăchếăbiếnăth căph măđ ă
t oăraăcácăs năph măthịtăl năđ măb oăanătoƠnăth căph m.ă
Trongă kếă ho chă nƠyă cũngă yêuă c uă cácă địaă ph ngă vƠă ngƠnhă nôngă nghi pă
c aăt nhărƠăsoátăcácăchínhăsáchănh ăchínhăsáchăđấtăđai,ăchínhăsáchătínăd ng,ăchínhă
sáchăth ngăm i,ăchínhăsáchăkhuyếnănôngăvƠăthôngătinătruy năthôngăđ ăhỗătr ăcácă
ng iă nôngă dơnă đ uă t ă phátă tri nă nôngă nghi pă nóiă chungă vƠă chĕnă nuôiă l nă nóiă
riêng cóănguồnăl căđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăhƠngăhóa,ăchuyênămônă
hóa,ăt pătrungăquyămôăl n,ăápăd ngăcác tiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăthu tăvƠoătrongăquáă
trìnhăchĕnănuôiăđ ănơngăcaoănĕngăsuất,ătĕngăs căc nhătranhăchoăngƠnhăchĕnănuôiă
c aăt nh,ănh ngăph iăđ măb oăchấtăl ng,ăanătoƠnăv ăsinhăth căph măđ ăđápă ngă
đ cănhuăc uăngƠyăcƠngăcaoăc aăng iătiêuădùng.
4.2.2. Quy ho chăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph măt iă
t nhăB căNinh
V iăm cătiêuătr ăthƠnhăthƠnhăph ătr căthu căTrungă ngănĕmă2022,ătrongă
địnhă h ngă táiă c ă cấuă ngƠnhă chĕnă nuôi,ă t nhă Bắcă Ninhă xácă địnhă chĕnă nuôiă t pă
trung,ă ngăd ngăcôngăngh ăcaoătheoăchuỗiăkhépăkínăngoƠiăkhuădơnăc .
NgƠyă 27/5/2015,ă UBNDă t nhă Bắcă Ninhă bană hƠnhă Quyếtă địnhă s ă
18/2015/QĐ-UBNDăv ăvi căphêăduy tăđ ăánărƠăsoát,ăđi uăch nhăquyăho chăphátă
tri nănôngănghi păt nhăBắcăNinhăđếnănĕmă2025,ăđịnhăh ngăđếnănĕmă2030.ăTheoă
đó,ăt nhăđưăquyăho chăcácăvùngăchĕnănuôiăt pătrung.

104
 Songăsongăv iăđó,ăngƠnhănôngănghi păBắcăNinhăth căhi năcóăhi uăqu ăquáă
trìnhătáiăc ăcấuăngƠnhăchĕnănuôi.ăHi nănayăch ăyếuălƠăcácăgi ngăl năngo i,ăl nălaiă
(laiăgi aăl năngo iă v iăl năn iăv iătỷăl ămáuăngo iă1/2,ă3/4,ă 7/8)ăđ căđ aăvƠoă
chĕnănuôi.ăTrongăđóăl năngo iăchiếmăkho ngă32%,ăl nălaiăchiếmă66,5%.ăNh ngă
nĕmăqua,ăph ngăth căchĕnănuôiăđưăcóăs ăchuy năbiếnătíchăc cătừăchĕnănuôiănh ă
lẻ,ăt năd ngătrongăkhuădơnăc ăsangăchĕnănuôiăgiaătr i,ătrangătr iăt pătrung,ăcôngă
nghi p,ăs năxuấtătheoăh ngăhƠngăhoá.ă
H pă4.5.ăCácăc ăs ăchĕnănuôiăl năquyămôăl năđưăchĕnănuôiă
theoăh ngăanătoƠnăth căph m
Hi năt i,ătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăh uăhếtăcácătrangătr iăchĕnănuôiăgiaăsúc,ăgiaă
c măđ uăđưăápăd ngăcôngăngh ăchuồngăkín,ămángăĕnăvƠăn cău ngăt ăđ ng,ătrongăđóăcóă
1ăc ăs ăchĕnănuôiăđưăth căhi năt ăđ ngăhóaătoƠnăb ăquáătrìnhăs năxuất,ăcácăc ăs ăchĕnă
nuôiăđưă ngăd ngăcôngăngh ăthôngătinătrongăqu nălỦăđƠnăgi ng.
BắcăNinhăsẽătừngăb căchuy năđổiăb năv ngăph ngăth căchĕnănuôiătheoăh ngă
t pătrungăATSH,ătĕngătỷătrọngăchĕnănuôiătrangătr iăquyămôăvừaăvƠăl n,ăt oăraăkh iăl ngă
s năph mă hƠngăhóaăl n,ănĕngăsuấtă cao,ă chấtă l ngăt t,ăs căc nhătranhă cao.ăChĕnănuôiă
nh ălẻătừngăb cătổăch căl iătheoăh ngăchuyênănghi păcóăki măsoát,ăb oăđ m ATSH và
b năv ng.
Nguồn:ăPh ngăvấnăsơuăChiăc căTr ng, Chiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăBắcăNinhă(2020)
NgoƠiă ra,ă t nhă Bắcă Ninhă cũngă địnhă h ngă chuy nă d nă từă hìnhă th că chĕnă
nuôiă nh ă lẻ,ă phơnă tánă sangă phátă tri nă chĕnă nuôiă trangă tr i,ă giaă tr iă vƠă ápă d ngă
côngăngh ăchĕnănuôiătiênătiến.ăNghiênăc uăphátătri năchĕnănuôiăl nă ăquyămôăvừaă
ph i,ăphùăh păv iăkh ănĕngătƠiăchính,ăqu nălỦăvƠăx ălỦămôiătr ng. Thúcăđ yăs nă
xuấtănôngănghi pă ngăd ngăcôngăngh ăcaoătheoăh ngăhi năđ iăđ ăs năxuấtăhƠngă
hóa,ă cóă nĕngă suất,ă chấtă l ng,ă hi uă qu ă vƠă s că c nhă tranhă cao,ă đ mă b oă v ngă
chắcăanăninhăl ngăth c,ăth căph măc aăt nhăc ătr cămắtăvƠălơuădƠi,ăthơnăthi nă
v iămôiătr ngăvƠăthíchă ngăv iăbiếnăđổiăkhíăh u,ăđápă ngăyêuăc uăphátătri năb nă
v ng. T nh cũng đ y m nh phát tri n chĕn nuôi trang tr i theo h ng ATSH và
xây d ng c s giết mổ, chế biến, tiêu th s n ph m ngoài khu dân c nhằm
kh ng chế dịch b nh có hi u qu , b o v môi tr ng nông thôn, đáp ng nhu c u
th c ph m an toàn cho tiêu dùng và nâng cao hi u qu s n xuất.
Quy ho ch và xây d ng, c i t o nâng cấp các vùng chĕn nuôi trang tr i ngoài
khu dân c có c s h t ng hoàn ch nh và đồng b .ăChuy nătừăchĕnănuôiăquyămôă
h ăgiaăđình,ănh ălẻ,ăphơnătánăsangăchĕnănuôiătrangătr i,ăt pătrungăsẽăb oăđ mătiêuă
chu năv ăATSH. H ngăng iădơn,ăch ătrangătr i,ăgiaătr iătừngăb cătổăch căchĕnă
nuôiă theoă chuỗiă khépă kínă từă khơuă s nă xuấtă conă gi ng,ă th că ĕn,ă chĕmă sóc,ă nuôiă

105
d ngăđếnăgiếtămổ,ăchếăbiếnăvƠătiêuăth ăs năph m.ăT o đi u ki n đ a các tiến b
kỹ thu t, công ngh m i vào s n xuất. Vi că quyă ho ch,ăqu nă lỦă quyăho chăchĕnă
nuôiăl năgiúpăchoăvi căổnăđịnhăs năxuất,ăki măsoátăt tădịchăb nhăvƠăcóăđi uăki năđ ă
ápăd ngăcácătiếnăb ăkỹăthu tăm i,ăápăd ngăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năđ măb o,ă
tiênătiến vƠoă trongă chĕnănuôiăl năđ ăki măsoátăt tătìnhăhìnhădịchăb nhă tronă chĕnă
nuôiăl n,ătừăđóăt oăraăcácăs năph măthịtăl năđ măb oăanătoƠn,ătừngăb căxơyăd ngă
th ngăhi uăthịtăl năanătoƠnăchoăt nhăBắcăNinh.ă
Xơyăd ngăm iăliênăkếtăgi aăcácăkhơuătrongăs năxuấtăvƠătiêuăth ăs năph m,ă
gi aăcácăt nh,ăthƠnhătrongăkhuăv căđ ăgi măchiăphí,ătĕngăhi uăqu ăs năxuất.ăĐồngă
th i,ăquy ho ch xây d ng m t s c s giết mổ, chế biến, tiêu th s n ph m chĕn
nuôi, đ m b o yêu c u an toàn v sinh th c ph m và v sinh môi tr ng; từng
b c hình thành chuỗi s n xuất khép kín từ khâu gi ng, th c ĕn, chĕm sóc nuôi
d ng đến giết mổ, chế biến và tiêu th s n ph m.
Th cătếăchoăthấy,ătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăthìăUBNDăt nhăđưăxơyăd ngă
quyăho chă9ăxưăt iă4ăhuy nălƠăvùngăchĕnănuôiăl n,ăchĕnănuôiătrangătr iăt pătrungă
nh :ăVùngăchĕnănuôiăl năxưăL căV ,ăC nhăH ngă(TiênăDu),ăNhơnăThắng,ăBìnhă
D ngă(GiaăBình),ăNghĩaăĐ o,ăNinhăXáă(Thu năThƠnh);ăTrungăchính,ăTơnăLưng,ă
LaiăH ă(L ngăTƠi)ă(b ngă4.23).
B ng 4.23.ăCácăvùngăchĕnănuôiăl n t p trung c a B c Ninh
TT Huy n Cácăxưăt pătrungătr ngătr iăchĕnănuôiăl n
1 Tiên Du L căV ,ăC nhăH ng
2 Gia Bình NhơnăThắng,ăBìnhăD ng
3 Thu năThƠnh NghĩaăĐ o,ăNinhăXá
4 L ngăTƠi TrungăChính,ăTơnăLưng,ăLaiăH
Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021)
Đặcăđi măc aăcácăvùngăchĕnănuôiăl năt pătrungălƠăquỹăđấtănôngănghi păcònă
t ngăđ iănhi u,ăđưăth căhi năvi cădồnăđi năđổiăth aănênăthu năl iăchoăvi căđ aă
chĕnănuôiăl năraăngoƠiăkhuădơnăc .ăH uăhếtăcácăkhuăchĕnănuôiăthu căquyăho chă
đưăcóăc ăs ăh ăt ngăt tănh ăcóăđi năvƠăđ ngăđ măb oăxeă3ăchơnăđiăvƠoăđ c.ă
Tuyănhiênătrongăth iăgianăvừaăqua,ădoătácăđ ngăc aăvi căđôăthịăhóaănhấtălƠă
Thu năThƠnhăvƠăTiênă Duăsẽătr ăthƠnhăthịăxư,ăquỹăđấtănôngănghi pă ăcácăhuy nă
nƠyă ngƠyă cƠngă hẹpă doă đóă vùngă chĕnă nuôiă l nă t pă trungă sẽă đ că t pă trungă phátă
tri năt iăhaiăhuy nălƠăL ngăTƠiăvƠăGiaăBìnhă(Ph ngăvấnăsơuăChiăc cătr ngăChiă
c căThúăyăt nhăBắcăNinhăvƠăGiámăđ căcácăTrungătơmăDịchăv ănôngănghi păhuy nă
Thu năThƠnh,ăL ngăTƠi,ă2020).

106
 Chĕnă nuôiă l nătheoă h ngă ATDB chắcă chắnă sẽă mangă l iă hi uă qu ă kinhă tếă
cao.ăRútăkinhănghi mătừăth cătếăkhiătrangătr iăph iătiêuăh yăhƠngătrĕmăconăl năbịă
nhi măDTLCP từăthángă3ănĕmă2019ădoăch aănắmăchắcăquyătrìnhăchĕnănuôiăchoă
thấyăc năthiếtăph iăápăd ngăcácăbi năphápăchĕnănuôiăATSH.ăĐếnăcu iănĕmă2020,ă
cácătrangătr iăđưăổnăđịnhăđƠnăv tănuôi,ăsinhătr ng,ăphátătri năkh eăm nhăv iăhƠngă
trĕmăconăl n,ăhƠngănghìnăconăgƠăvƠăcácălo iăth yăs n,ădoanhăthuăđ tăhƠngătỷăđồngă
mỗiănĕm.
Vi căt nhăBắcăNinhăđưăcóăquyăho chăvƠăxơyăd ngăđ căcácăvùngăchĕnănuôi
l năt pătrung,ăquyămôăl năsẽăt oăđi uăki năchoăcácăhuy n,ăxư vƠăng iăchĕnănuôiă
cóăth ănắmăđ căcácăthôngătin,ătừăđóăxơyăd ngăkếăho chăphátătri năchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăhƠngăhóa,ăchuyênămônăhóa.ăCácăhuy năvƠăxưăcũngăcóăc ăs đ uăt ăc ă
s ăh ăt ng,ătổăch căl iăs năxuất, chuy năd nătừăchĕnănuôiănh ălẻăsangăchĕnănuôiă
t pă trung,ă chĕnă nuôiă trangă tr i.ă H ngă s nă xuấtă nƠyă sẽ giúpă ki mă soátă t tă dịchă
b nh,ăki măsoátăđ uăvƠo,ăápăd ngăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiătiênătiếnăđ măb oăană
toàn. Ngoài ra, cũngăsẽăd ădƠng cungăcấpăcácăthôngătinăchoăcácăc ăs ăchĕnănuôiă
đ ăđ măb oăphátătri năchĕnănuôiăb năv ngăvƠăh ngăđếnăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáă
trị,ă chuỗiă liênă kếtă nhằmă nơngă caoă giáă trịă giaă tĕng choă ngƠnhă chĕnă nuôiă l nă vƠă
h ngăđếnăphátătri năchĕnănuôiăl năđ măb oăATTP.
4.2.3. Ngu n cungăc păgi ngăl n
TrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăch aăcóătrungătơmăs năxuấtăvƠăcungă ngăgi ngă
l nămƠă ch ăcóăcácătrangătr iăchuyênă s năxuấtă gi ng.ăTheoă Chiă c căChĕnănuôiăvƠă
Thú y t nhăBắcăNinhă(2021)ăthìătrênăđịaăbƠnăt nhăcóă5ătrangătr iăchuyênăs năxuất
gi ng.ăCácătr iăgi ngăgồmăc ătr iăc aăcácăcôngătyăvƠătr iăgi ngăt ănhơn.ăBắcăNinhă
cóă ch ngă trìnhă hỗă s nă xuấtă gi ngă l nă trênă địaă bƠnă t nhă theoă Nghịă quyếtă s ă
06/2021/NQ-HĐNDăngƠyă16ătháng 7 nĕmă2021ăc aăCh ătịchăH iăđồngănhơnădơnă
t nhăBắcăNinhăv ăvi căbanăhành Quyăđịnhăn iădungăchiăvƠăm căchiăhỗătr ăchoăho tă
đ ngăkhuyếnănôngătừănguồnăngơnăsáchăNhƠăn cătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinh, theo
đóăcácăc ăs ăs năxuấtăđ măb oăđúngătheoătiêuăchu năquyăđịnhăsẽăđ căhỗătr ă50%ă
tổngăm căđ uăt ănh ngăkhôngăđ căv tăquáă3ătỷ.ăM tăs ătrangătr iăs năxuấtăgi ngă
đưăđ căcấpăgiấyăch ngănh năc ăs ăchĕnănuôiăđ măb oăanătoƠnădịchăb nh.
Gi ngăl năđ căchĕnănuôiăch ăyếuătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhălƠăgi ngăl nă
lai. Theoăkếtăqu ănghiênăc uăhi nănayătỷăl ăcácăh ăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinh mua
gi ngăl nătừăcácătr iăgi ngălƠărấtăthấpă(kho ngă7%);ăvƠănhi uăh ăđ ătiếtăki măchiă
phíănênăđưăt ăs năxuấtăgi ngă(g nă60%).

107
 H pă4.6.ă ngăd ngăkhoaăh căcôngăngh ătrongăcôngătácăgi ng
ngăd ngăkhoaăhọcăcôngăngh ătrongăcôngătácă c iă t oăgi ngă l năbằngă ph ngă
phápăth ătinhănhơnăt o,ăs ăd ngăhoócămônăgơyăđ ngăd căhƠngălo t đ ăs năxuấtăgi ng,ă
h nă chếă s ă d ngă conă th ngă ph mă đ ă lƠmă gi ng.ă Khuyếnă khíchă xơyă d ngă vƠă phátă
tri năc ăs ăgi ngăcôngăb ătiêuăchu năchấtăl ngăvƠăđĕngăkỦăth ngăhi uăgi ng,ăđồngă
th iătri năkhaiăbìnhătuy n,ăđánhăgiáăchấtăl ngăgi ngăgópăph năki măsoát,ănơngăcaoă
nĕngăsuấtăchấtăl ngăgi ngăv tănuôi.
Nguồn:ăPh ngăvấnăsơuăChiăc căTr ng,
Chiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăBắcăNinhă(2020)
Tuyă nhiênă v năcònăkho ngă21%ăs ăl nă nuôiă vƠăh nă 12%ăs ăl nă nuôiăđ că
cácăh ănuôiăl nămuaătừănôngădơnăvƠăkhácăth ngălái,ăchínhăđi uănƠyălƠmăchoăchấtă
l ngăconăgi ngăđ aăvƠoăs năxuấtăl năthịtă ăBắcăNinhăcònănhi uăh năchếădoăkhiă
l nă khôngă đ că cácă h ă nôngă dơnă t ă s nă xuấtă gi ng,ă hoặcă muaă từă cácă tr iă gi ngă
đ măb oăchấtăl ngăthìăchấtăl ngăgi ngăl năkhôngăđ căki măsoátăt t,ănhi uăconă
đƠnăl năkhôngăđ cătiêmăphòngăđ yăđ ăvacxinătheoăquyătrìnhăchĕnănuôiăl n,ălƠmă
choăquáătrìnhănuôiăl năthịtăd ă gơyăraă nhi uăb nhăchoăđƠnăl n,ăcóă th ăgơyăraădịchă
b nhăchoăchĕnănuôiăl n.ăĐi uănƠyăđưăđ căminhăch ngăkhiămƠăDTLCP vƠăm tăs ă
dịchăb nhăkhácăv năthiătho ngăx yăraătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhătrongănh ngănĕmă
qua. KhiăđƠnăl năbịăb nhăthìăng iăchĕnănuôiăph iăs ăd ngăthêmănhi uăthu căthúăyă
đ ăch aătrịăchoăđƠnăl n,ăđi uănƠyăvừaălƠmăt năchiăphíăchoăng iăchĕnănuôi,ăgi mă
hi uăqu ăchĕnănuôiăl n,ăđồngăth iănóăcũngăti mă nănhi uănguyăc ăgơyămấtăATTPă
đ iăv iăthịtăl n. Doăđó,ămu năphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăc năcóă
thông tin choăng iăchĕnănuôiăbiếtăđ ăs ăd ngăcácăconăgi ngăđ măb oăchấtăl ng,ă
đ cătiêmăphòngăđ yăđ vƠăcóănguồnăg cărõărƠng.ă
H pă4.7.ăCh tăl ngăconăgi ngă nhăh ngăđ năhi uăqu ăchĕnănuôiăl nă
vƠăanătoƠnăth căph măth tăl n

Trongănĕmă2019,ăđ ătiếtăki măchiăphí nênăchúngătôiăkhôngămuaăgi ngătừăcácăc ă

s ăchĕnănuôiăuyătínă ăđịaăph ngămƠămuaăgi ngăl nătừăth ngălái.ăTuyănhiênălúcăm iă
muaăv ăthìăkhôngăsaoănh ngănuôiăđ căm tăth iăgianăthìăl nădịchăt ă(cóăth ădoălúcăl nă
nh ă khôngă đ că tiêmă vacxin)ă nênă chúngă tôiă đưă ph iă t nă thêmă kháă nhi uăchiă phíă đ ă
muaăthu căthúăyăv ăch aătrị,ălƠmăchoăđƠnăl năvừaăch măl n,ălưiăít,ămƠăcóănguyăc ălƠmă
gi măchấtăl ngăthịtăkhiămƠăs ăd ngăthu căkhángăsinhăkháănhi uătrongăgiaiăđo năl nă
đangăsinhătr ng,ăphátătri nănhanh.ă
Nguồn:ăPh ngăvấnăsơuăôngăNguy năVĕnăTƠi,
H ăchĕnănuôiăl năhuy năThu năThƠnh,ăt nhăBắcăNinh (2019)

108
4.2.4. Ngu năcungăc p th căĕnăvƠăqu nălỦăth căĕnăchĕnănuôi
Trongăth iăgianăqua,ăt iăt nhăBắcăNinhăcóă14ăc ăs ăs năxuấtăTĔCN.ăKếtăqu ă
ki mătraăcácăc ăs ăs năxuấtăTĔCN choăthấyăcácăc ăs ănƠyăth căhi năt tăcôngătácă
qu nălỦ,ăgiámăsátăcácăho tăđ ngăc aăc ăs .ăT nhăcũng h ngăd n,ăđônăđ c cácăc ă
s ăs năxuấtăTĔCN th căhi năvi căxinăcấpăch ngănh năh păquy,ăcôngăb ăh păquyă
theoăđúngăquyăđịnh.ăĐếnăth iăđi măhi năt i,ătrênăđịaăbƠnăt nhăđư cấpă28ăch ngăch ă
hƠnhăngh ăchoăcácăcáă nhơn. NgoƠiă ra,ăcũngăcóă22ăb năcôngăb ăh păquyă TĔCN
choă10ădoanhănghi păđ măb oăđúngăquyăđịnh.
H pă4.8.ăKhuy năkhíchăphátătri năcácăc ăs ăch ăbi năth căĕnăchĕnănuôi

Theoătôi,ăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngă ATTP,ăc năkhuyếnăkhíchăxơyă

d ngănhƠămáy,ăc ăs ăchếăbiếnăTĔCNătrênăđịaăbƠnăt nhăđ ăvừaăđ măb oănguồnăcungăvừaă
d ăqu nălỦ,ăki măsoátăchấtăl ngăth căĕnăchĕnănuôi.
Nguồn:ăPh ngăvấnăsơuăChiăc căTr ng,
Chiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2020)

Tuyănhiên,ăhi nănayăvi căki mătraăchấtăl ng, nguồn g c c a th căĕnăcũngă

nh ăkh nĕngăvƠăcácăph ngăth c cung cấpăth ng thu c v trách nhi m c a các
b ngành trungă ng,ăUBNDăt nhăvƠăcácăc ăquanăbanăngƠnhăc a t nh Bắc Ninh ít
có vai trò nhi u trong vi c qu nălỦăđ i v iăcácăc ăs s n xuất th căĕnăchĕnănuôi,ă
mà ch có vai trò trong vi c qu nălỦăđ i v iăcácăc ăs kinhădoanhăTĔCN.ăCùngăv i
đó,ă vi c thanh, ki m tra ch yếu m i ch dừng l i vi c ki mă traă đi u ki n s n
xuất kinh doanh c aăcácăc ăs , còn vi c ki m tra chấtăl ng các TĔCN xem có
đúngăv i các thành ph năđ c công b trên bao bì, nhãn mác còn nhi u h n chế.
ThêmăvƠoăđó,ăhi nănayătỷăl ăcácăh ăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinhăv năcònăs ă
d ngănhi uăcácălo iăth căĕnănôngănghi p,ăth căĕnăt ăchếăđ ătiếtăki măchiăphíăv nă
cònăkháăcaoă(b ngă4.9).ăĐi uănƠyăcũngăgơyăraăm tăs ăkhóăkhĕnătrongăvi căki mă
soátăchấtăl ngăth căĕnăđ uăvƠoăchoăchĕnănuôiăl n,ăđặcăbi tălƠăxemăth căĕn cóăbịă
nấmăm căhayăkhông,ă d ngăc ăph iătr iăcóăđ căv ăsinhăs chăsẽ,ăcóăbịă măm că
hayăkhôngăc aăng iă chĕnănuôiăv năcònă m tăs ăh năchếă(b ngă4.10)ănênă nhi uă
khiăcũngăti mă nănhi uănguyăc ăgơyămấtăATTP.ăCùngăv iăđó,ăvi căph iătr năth că
ĕnăchoăl năcũngăđ căcácăh ăth căhi nătheoăkinhănghi mălƠăchính,ăch aăđ căt pă
huấn,ăh ngăd năkỹă thu tăcũngălƠă m tănguyă c ăkhiămƠătỷăl ăph iătr năgi aăcácă
lo iăth căĕnăkhôngăh pălỦăcũngăcóăth ăgơyămấtăATTPăđ iăv iăđƠnăl n khiăcóăth ă
gơyăthừaăhoặcăthiếuăcácăviăchất,ăcácăchấtădinhăd ng,ầăkhôngăphùăh păv iăth iă

109
kỳăsinhătr ngăphátătri năc aăđoƠnăl n,ăhoặcătr năkhángăsinhăvƠoăth căĕnăchoăđƠnă
l năđ ăphòng b nhăcũngăgơyăraănguyăc ătồnăd ăkhángăsinhătrongăthịtăl n.ă
4.2.5. D chăb nhăvƠăcôngătácăthúăy
4.2.5.1. Tình hình dịch bệnh trong chăn nuôi lợn ở tỉnh Bắc Ninh
* Tình hình chung của tỉnh Bắc Ninh
V ătìnhăhìnhăchungăc aă t nh,ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăy t nhăBắcăNinhă
ch ăth ngăkêăs ăl ngăl năbịăhaiălo iăb nhălƠăb nhăl ămồmălongămóngăvƠăb nhă
DTLCP.ăB nhăl ămồmălongămóngăx yăraănhi uăvƠoăcácănĕmă2017-2019, trong
đóănhi uănhấtălƠănĕmă2019ăcóă292ăh ăcóăl năbịăb nhăvƠăs ăconăl năbịăb nhălƠă
3.547 con.
B ng 4.24. Tình hình d ch b nh c a l n t nh B căNinhăgiaiăđo n 2017-2020
B nhăl ăm mălongămóng B nhăd chăt ăl năChâu Phi
Nĕm
S ăh ă(h ) S ăconă(con) S ăh ă(h ) S ăconă(con)
2017 7 41 0 0
2018 77 1.318 0 0
2019 292 3.547 12.452 131.114
9/2020 0 0 8 197
Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThú y t nhăBắcăNinh (2021)
Dịchăt ăl năChơuăPhiăx yăraăvƠoăđ uănĕmă2019ănh ngăs ăh ăcóăl năbịăb nhă
t ngă đ iă cao,ă v iă 12.452ă h ă vƠă tổngă s ă l nă bịă b nhă lênă đếnă 131.114ă con.ă
DTLCP cònătiếpăt căx yăraăđếnănĕmă2020.ăTínhăđếnăthángă9ănĕmă2020,ăs ăh ăcóă
l năbịăb nhăt ăChơuăPhiălƠă8ăh ăv iăs ăl năbịăb nhălƠăg nă200ăcon.
* Tình hình dịch bệnh trong chăn nuôi lợn của các hộ điều tra
Tìnhăhìnhădịchăb nhăvƠăcácăbi năphápămƠăcácăh ăápăd ngăđ ăgi măthi uădịchă
b nhătrongăchĕnănuôiăl năđ căth ăhi năt iăb ng 4.25.ăTổngăs ăl năđi uătraălƠăh nă
16,6 nghìnăcon,ătrongăđóăs ăl năbịăb nhăchiếmăg nă4%ăs ăl năđi uătra.ăCácălo iă
b nhăth ngăgặpă ăchĕnănuôiăl năc aăh ăbaoăgồmăl ămồmălongămóng,ătiêuăch y,ă
t ăhuyếtătrùng,ăphùăđ u,ăsuy n.ă
Trongăđó,ătiêuăch yălƠăb nhăphổăbiếnănhấtăvƠăth ngăx yăraănhi uăh nă ăgiai
đo năl năs aăvƠăl năcon.ăVi căqu nălỦăgi măthi uădịchăb nhătrongăchĕnănuôiărấtă
quanătrọng,ăgópăph năgi măs ăd ngăkhángăsinhăvƠăquaăđóăsẽătĕngăc ngăv ăsinhă
ATTPăđ iăv iăthịtăl n.

110
 B ng 4.25. Tỷ l l n b b nh c a các h (tính cho l a cu i)
Trong Ngoài T ă T ă Trên
Tính
khu khu 1 - 10 11 - 20 20
Ch ătiêu ĐVT chung
dơnăc dơnăc ă con con con
(n=313)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89) (n=47)
1. Tổng s l năđi u tra con 7.318 9.347 6.798 5.507 4.360 16.665
2. Tổng s l n bị b nh con 400 230 180 147 303 630
- Tỷ l l n bị b nh % 5,47 2,46 2,65 2,67 6,95 3,78
3.ăTỷăl ăl năbịăb nhătheoăgiaiăđo n
- L n nái % 0,07 0,31 0,06 0,39 0,08 0,16
- L n con % 5,53 2,67 4,93 2,43 7,12 4,55
- L n choai % 5,23 3,13 4,16 2,87 8,95 4,51
- L n thịt % 4,54 1,63 3,61 3,61 3,17 3,54
Nguồn:ăS ăli uăđi uătraă(2018)
4.2.5.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến dịch bệnh trong chăn nuôi lợn của hộ
Hi nănayăcácăh ăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinhăs ăd ngăcácăbi năphápăx ălỦăchấtă
th iă chĕnă nuôiă khácă nhauă nh ă xơyă d ngă h ă th ngă biogas,ă ă phơnă choă trồngă trọtă
hoặcădùngăphơnăl năđ ănuôiăcá (b ngă4.26).
Trongăđó,ăbiogasăđ căkìăvọngălƠăbi năphápăx ălỦăchấtăth iăhi năđ iăvƠăgi mă
ôă nhi mă môiă tr ng,ă gi mă kh ă nĕngă x yă raă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n.ă Cóă
h nă75%ăs ăh ăchĕnănuôiăs ăd ngăh ăth ngăbiogas.ăTuyănhiên,ăkếtăqu ăchoăthấyă
nh ngăh ăs ăd ngăbiogasăcóăs ăl năbịăb nhănhi uăh năsoăv iănh ngăh ăs ăd ngă
cácăbi năphápăkhácăđ ăx ălỦăchấtăth i.ăĐi uănƠyăxuấtăhi nădoă nhăh ngăc aăvi că
thiếtă kếă h ă th ngă biogasă nh ă c aă h mă ă trongă chuồngă l n,ă côngă suấtă h ă th ng
biogasăch aăthíchăh păv iăquyămôăchĕnănuôi.
G iă l aă lƠă hìnhă th că mƠă ng iăchĕnă nuôiă nh pă cácă đƠnă l nă ăcácă l aă tuổiă
khácănhau,ă ăth iăgianăkhácănhauăvƠănuôiătrongăcùngăm tăkhuăchuồng.ăV ăkhíaă
c nhăkinhătế,ăg iăl aălƠăm tătrongănh ngăbi năphápăđ ăgi măr i roăthịătr ng.ăNếuă
giáăl năxu ngăthấp,ăh ăcóăth ă ch ăph iăbánăm tăđƠnăl nătrongăth iăgianăđó,ăcácă
đƠnăl năkhácăcóăth ănuôiăvƠăbánă ăcácăth iăđi măkhácăcóăgiáăbánăcaoăh n.ă
Tuyă nhiên,ă v ă mặtă kỹă thu t,ă vi că g iă l aă t că lƠă nuôiă nhi uă l aă tuổiă trongă
cũngăm tăth iăđi mă ăcùngăm tăkhuăchuồngăkhiăcácăđƠnă ăcácăl aătuổiăkhácănhauă
cóăth ătiếpăxúcăđ căv iănhauăsẽălƠăm tănguyênănhơnăgơyăraădịchăb nhăvƠăs ălơyă
lanădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n.ăKếtăqu ănghiênăc uăcũngăchoăthấyăg iăl aălƠmă
tĕngăs ăl năbịăb nh.ăHi nănay,ăsauăth iăgianăl năbịăDTLCP,ăh uăhếtăcácăh ăchĕnă
nuôiăđưăkhôngănuôiăg iăn aăđ ăh năchếădịchăb nh.

111
 B ng 4.26. K t qu căl ng các y u t nhăh ng đ n d ch b nh
trongăchĕnănuôiăl n
KỦăhi uă H ăs ă(β)ă H ăs ă nhă
Tênăbi n Ghi chú
bi n căl ng h ngăbiên
Y Biếnăph ăthu c S ăl ngăconăbịăb nhă(con)
Quy mô Quy mô -0,0028** -0,0048*** S ăconăl nănuôiă(con)
DT Di nătíchă
-0,0022ns -0,0037ns Di nătíchăchuồngănuôiă(m2)
chuồng chuồng
Tuổi Tuổiăch ăh 0,0260*** 0,0438*** Tuổiăch ăh ă(tuổi)
S ălaoăđ ngă
S ă laoă đ ngă thamă giaă chĕnă
SLD thamăgiaăchĕnă -0,1849*** -0,3122***
nuôiăl nă(ng i)
nuôiăl n
=ă1ănếuăcóăg iăl a,ătr ngăh pă
GL G iăl a 0,3203*** 0,5541***
khác = 0
= 1ă nếuă cóă dấuă hi uă c aă chu tă
Chu t Chu t 0,4490*** 0,7509*** trongă khuă chuồngă nuôi,ă tr ngă
h păkhácă=ă0
=ă 1ă nếuă cóă h ă sátă trùngă tr că
Sát trùng Khu sát trùng -0,4360*** -0,6624*** khuă chuồngă nuôi,ă tr ngă h pă
khác = 0
=ă1ănếuăkhôngăchoăkháchăthamă
Khách Kháchăcóăth ă
-0,2886*** -0,4641*** quană chuồngă l n,ă tr ngă h pă
thĕm tiếpăxúcăv iăl n
khác = 0
Cóăh ăth ngă =ă 1ă nếuă s ă d ngă biogasă x ă lỦă
Biogas 0,2491** 0,4028**
biogas chấtăth i,ătr ngăh păkhácă=ă0ă
T ăs năxuấtă =ă 1ă nếuă t ă s nă xuấtă gi ng,ă
TSXG 0,5113*** 0,9143***
gi ng tr ngăh păkhácă=ă0
=ă 1ă nếuă trongă h ă cóă ng iă đưă
T păhuấnăchĕnă
T păhuấn -0,9636*** -1,1106*** thamă giaă t pă huấnă chĕnă nuôiă
nuôiăl n
l n,ătr ngăh păkhácă=ă0
= 1ă nếuă cóă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă
C ăs ăchĕnănuôiă
CSCNK 0,1456* 0,2474* khácă ăbênăc nh,ătr ngăh păkhácă
khácă ăbênăc nh
=0
= 1 nếuăcóăchĕnănuôiăđ ngăv tă
V tănuôiă Chĕnănuôiăv tă
0,2380** 0,4335** khácă trongă khuă chĕnă nuôiă l n,
khác nuôi khác
tr ngăh păkhácă=ă0
G năkhuă =ă 1ă khuă chuồngă nuôiă g nă khuă
G năkhuădơnăc -0,6444*** -1,2259***
dơnăc dơnăc ;ătr ngăh păkhácă=ă0
Ng iălaoăđ ngă =ă 1ă nếuă ng iă laoă đ ngă cóă
BHLD s ăd ngăb oăh ă -0,4350*** -0,7618*** qu nă áoă vƠă giƠyă ngă s chă sẽ,ă
laoăđ ng,ăs chăsẽ tr ngăh păkhácă=ă0
Cons Hằngăs 0,1158ns
LR chi2 326,59
Prob > chi2 0
Pseudo R2 0,3368
Ghiăchú:ă*,ă**,ăvƠă***ăcóăỦănghĩaăth ngăkêăt ngă ngăv iă10,ă5ăvƠă1%;ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê.

112
 Chu tălƠăv tătrungăgianăgơyăraălơyălanădịchăb nhătrongăchĕnănuôiărấtăđángăloă
ng i.ăKếtăqu ănghiênă c uăđưăch ăraănếuătrongăkhuăchuồngănuôiăl năcóădấuăhi uă
c aă chu tă thìă s ă l nă bịă b nhă nhi uă h n.ă NgoƠiă ra,ă đ iă v iă nh ngă h ă cóă h ă sátă
trùngătr căkhuăchuồngănuôiăvƠăh năchếăkháchăvƠoăthĕmăquanăchuồngăl năsẽăgiúpă
gi măs ăl năbịăb nh.
Vi că tĕngă c ngă ki mă soát,ă khôngă choă kháchă vƠoă thĕmă quană chuồngă l nă
cũngăcóătácăd ngăgi măthi uăr iăroădịchăb nhătrongăchĕnănuôi.
4.2.5.3. Hệ thống thú y và đội ngũ thú y viên
* Cơ cấu tổ chức của hệ thống thú y
Hi nănay,ătỷătrọngăgiáătrịăs năxuấtăngƠnhănôngănghi păc aăt nhăBắcăNinhălƠă
rấtăthấpă(chiếmăkho ngă2,7%).ăTuyănhiên,ăBắcăNinhăv năcóănhi uăchínhăsáchăvƠă
cácăch ngătrìnhăhỗătr ăphátătri năngƠnhănôngănghi pănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nă
nói riêng. Các chính sáchănƠyăch ăyếuăt pătrungăvƠoănơngăcaoănĕngăl căchoăđ iă
ngũăcánăb ăngƠnhănôngănghi păđ ăhỗătr ăt tănhấtăchoăphátătri năchĕnănuôiăl năc aă
t nh,ăđặcăbi tălƠătrongăth iăgianăquaăngƠnhăchĕnănuôiăl năc aăt nhăbịă nhăh ngă
nặngăn ăc aăb nhăDTLCP.ăCùngăv iăth iăđi mănƠyăvi căthayăđổiăc ăcấuătổăch c,ă
sắpăxếpăb ămáyăc aăh ăth ngăqu nălỦăngƠnhănôngănghi p,ăđặcăbi tălƠăb ămáyăthúă
yăt iăc ăs ăđưălƠmăchoăvi căqu nălỦ,ăhỗătr ăng iăchĕnănuôiăphòngătrừădịchăb nh,ă
ổnăđịnhăchĕnănuôiăgặpănhi uăkhóăkhĕn.ă
H ăth ngăc ăquanăthúăy Vi tăNamăđưăcóăb ădƠyăho tăđ ngăh nă70ănĕmătừă
cấpăTrungă ngăt iăđịaăph ng,ăv iămôăhìnhătổăch căv ăc ăb năt ngăt ănh ă ă
cácă qu că giaă cóă ngƠnhă chĕnă nuôiă phátă tri n.ă H ă th ngă c ă quană thúă yă từă Trungă
ngă đếnă địaă ph ngă ( ă địaă ph ngă đ că tổă ch că thƠnhă baă cấp)ă đưă đ că hìnhă
thƠnhă vƠă v nă hƠnh.ă V iă đặcă thùă lƠă ngƠnhă kỹă thu tă chuyênă sơuă vƠă đ ă th că thiă
nhi măv ăqu nălỦănhƠăn căv ăthúăy,ăcácăn cătrênăthếăgi iăđ uăcóăh ăth ngăthúăyă
ngƠnhă dọcă từă Trungă ngă đếnă địaă ph ng.ă ă n că ta,ă quáă trìnhă sắpă xếpă l iă h ă
th ngă thúă yă cácă cấpă theoă h ngă gi mă đ uă m i,ă conă ng iă đưă tácă đ ngă l nă đếnă
ho tăđ ngăchuyênămôn.ăCóănhi uăỦăkiếnăchoărằngăsoăv iăth iăkỳătr c,ăvi căch ă
đ oăth căhi năkhôngăđ cănhanhăgọnădoăph iăch ăđ oăquaăUBNDăhuy năvƠăcánă
b ă đ că c ă điă th că hi nă nhi mă v ă cóă ng iă đúngă chuyênă mônă nghi pă v ,ă cóă
ng iăkhôngăđúngăchuyênămônănghi păv (Ph ăl că3).
T nhăBắcăNinhăđưăki nătoƠn,ăc ngăc ăh ăth ngăqu nălỦăchuyênăngƠnhăthúăyă
cácăcấpătừăt nhăđếnăc ăs ătheoăĐi uă6ăLu tăThúăyăvƠătheoăch ăđ oăt iăcácăvĕnăb n:ă
Ch ăthịăs ă34-CT/TWăngƠyă20/5/2019ăc aăBanăBíăth ăTrungă ngăĐ ngăv ătĕngă
c ngă lưnhă đ o,ă ch ă đ oă th că hi nă hi uă qu ă côngă tácă phòng,ă ch ng,ă kh ngă chếă

113
b nhăDTLCP;ăNghịăquyếtăs ă100/2019/QH14ăngƠyă27/11/2019ăc aăQu căh iăv ă
ho tăđ ngăchấtăvấnăt iăkỳăhọpăth ă8,ăQu căh iăkhóa XIV;ăNghịăQuyếtăs ă42/NQ-
CPăngƠyă18/6/2019ăc aăChínhăph ăv ăvi cătri năkhaiăm tăs ăgi iăphápăcấpăbáchă
trongăphòng,ăch ngăb nhăDTLCP;ăCh ăthịăs ă04/CT-TTgăngƠyă20/2/2019ăc aăTh ă
t ngăChínhă ph ă v ă vi că tri nă khaiă đồngă b ă cácă gi iă phápă cấpă báchă kh ngă chếă
b nh DTLCP;ăCh ăthịăs ă12-CT-TTgăngƠyă09/3/2020ăc aăTh ăt ngăChínhăph ă
v ăvi căt pătrungătri năkhaiăquyếtăli t,ăđồngăb ăcácăgi iăphápăphòng,ăch ngădịchă
b nhăgiaăsúc,ăgiaăc m.
H pă4.9.ăĐánhăgiáăv ăvaiătròăc aăc ngătácăviênăthúăyăthônă(khuăph )
C ngătácăviênăthúăyăthônă(khuăph )ălƠănh ngăng iărấtăquanătrọng.ăHọătr cătiếpă
điătiêmăphòng,ăgiámăsátădịchăb nhăvƠănắmăbắtăchínhăxácătừngăh ăchĕnănuôiăcóăbaoănhiêuă
con,ădịchăb nhăthếănƠo,ăch ăch ăduyănhấtă1ănhơnăviênăthúăyăxưăthìăkhôngăth ăqu năđ că
m tăxư.
Nguồn:ăPh ngăvấn sâu Chi c căTr ng,
Chiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2020)
* Tình hình tập huấn cho cán bộ thú y và một số chủ cơ sở chăn nuôi của tỉnh
Bắc Ninh
V ăđ iăt ngăthamăd ăt păhuấnăbaoăgồmăcánăb ăthu căChiăc căChĕnănuôiăvƠă
Thú y t nhă Bắcă Ninh,ă Trungă tơmă dịchă v ă nôngă nghi p,ă ch ă cácă trangă tr iă chĕnă
nuôiăl nătrênăđịaăbƠnăt nh,ănhơnăviênăthúăyăcácăxư,ăph ng,ăthịătrấnăvƠăcácăc ngă
tácăviênăthúăyăthônătiêuăbi uăc aămỗiăxư/ph ngăthu căcácăhuy n,ăthịăxư,ăthƠnhă
ph .ăTheoăs ăli uăc aăChi c căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021), s ăl pă
t păhuấnăvƠăs ăng iăthamăd ăcònăkháăítă(Đồăthịă4.4),ăđặcăbi tălƠănĕmă2020ăch aă
tổăch căl păt păhuấn.ăKinhăphíăt păhuấnămỗiănĕmălà g nă300ătri uăđồng.
12 2200 2500
tăng iăthamăgiaă

2200
S ăl păt păhuấnă(l p)

10 2000
(l tăng i)

8 1520
11 10 1500
6
8 1000
4
2 500
L

0 0
2017 2018 2019
S ăl păt păhuấn S ăl tăng iăthamăgia

Đ ăth ă4.4. Tìnhăhìnhăt păhu năchoăcánăb ăthúăy vƠăm tăs ăch ătrangătr iă
c aăt nhăB căNinhăgiaiăđo nă2017-2020
Nguồn: Chi c c ChĕnănuôiăvƠăThú y t nh Bắc Ninh (2021)

114
 N iă dungă t pă huấnă chínhă lƠă thôngă tină đ ă cánă b ă thúă yă c ă s ă vƠă cácă c ă s ă
chĕnănuôiănắmăbắtăđ cătìnhăhìnhăchungăv ădịchăb nhătrênăc ăn căcũngănh ăc aă
t nhăBắcăNinh.ăTừăđó,ăhọăsẽăch ăđ ngăh nătrongăcôngătácăphòngăch ngădịchăb nh.ă
Trongăquáătrìnhăt păhuấn,ăcánăb ăt păhuấnăs ăd ngăhìnhăth căt păhuấnălƠădi năgi iă
bằngălỦăthuyếtăvƠăcóăhìnhă nhăminhăhọa.ăNgoƠiăra,ăng iăđ căđiăt păhuấnăcũng
đ căphátătƠiăli uăvƠăcácăt ăr iătuyênătruy năv ătìnhăhìnhădịchăb nhăvƠăcáchăth că
phòngăngừaădịchăb nh.
Tuyănhiên,ăđánhăgiáăv ăcôngătácăt păhuấn,ătuyênătruy năv ădịchăb nhăvƠăcáchă
phòngăngừaădịchăb nh,ăm tăs ăỦăkiếnăchoărằngăvi cătổăch căt păhuấnăt pătrungă ă
trênăhuy năsẽămấtăth iăgianăđiăl i,ăs ăng iăđ căd ăt păhuấnăsẽăkhôngănhi uăvƠă
khóăcóăđi uăki nătổăch căđiăthĕmăth cătếăth căhƠnhăcácăc ăs ăchĕnănuôiătiênătiến.
4.2.6. Ngu năl c c aăcácăh ăchĕnănuôi
* Trình độ hiểu biết và nhận thức của người chăn nuôi
Cácăchấtăcấmăs ăd ngătrongăchĕnănuôiăl năđ cătruy năthôngăvƠăng iătiêuă
dùngă hayă nhắcă t iă baoă gồmă chấtă t oă n că vƠă vi că s ă d ngă cácă chấtă khángă sinhă
trongăquáătrìnhăchĕnănuôiănh ălƠăchấtăkíchăthíchătĕngătr ng.ăKhiăđ căh iăv ăcácă
chấtăcấmătrongăchĕnănuôiăl năthìăcóăkho ngăg năm tăn aăs ăh ătr ăl iăcóăngheăv ă
chấtăt oăn că(52,4%ăs ăh ).ăTrongăs ănh ngăh ăđưătừngăngheăv ăchấtăt oăn căthìă
cóăh nă63%ăs ăh ăchoărằngătácăh iăc aăvi căĕnăthịtăl năcóăch aătồnăd ălƠăchấtăt oă
n căbaoăgồmăgơyăr iălo nătiêuăhóa,ăcóăth ălƠănguyênănhơnăgơyăb nhăungăth ,ăgơyă
ng ăđ căkimălo iănặngăvƠăcácătácăh iăkhác.
Tỷăl ăh ăchĕnănuôiăđưăngheăv ăvi căs ăd ngăchấtăkhángăsinhăvƠătồnăd ăchấtă
khángă sinhă trongă thịtăl năthấpă h năsoă v iătỷă l ă h ă đưă ngheă v ă chấtă t oă n c,ă ch ă
chiếmă kho ngă 46% s ă h .ă Trongă s ă nh ngă h ă đưă ngheă v ă chấtă khángă sinhă thìă
50%ăs ăh ăbiếtăv ătácăh iăc aăchấtăkhángăsinh.ăCácătácăh iăcóăth ăcóătheoăcácăh ă
baoă gồmă vi că gơyă raă ng ă đ c,ă cóă th ă gơyă raă b nhă ungă th ă vƠă cácă b nhă khác.ă
12.78%ăs ăh ănóiărằngăhọăcóătr năkhángăsinhăvào TĔCN đ ăphòngăb nhăchoăl n.ă
Nh ăv y,ăhi uăbiếtăc aăh ăchĕnănuôiăl năv ă cácăchấtăcấmăs ăd ngă đangă ăm că
trungăbìnhăvƠăv năcònăm tăs ăh ăt ătr năkhángăsinhăvƠoăTĔCN.
NgoƠiăra,ăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăthìăng iăchĕnănuôiă
ph iăcóănh ngăhi uăbiếtănhấtăđịnhăv ăchĕnănuôiătheoăh ngăATTPăvƠăcácăkỹăthu tă
hỗă tr ă phátă tri nă chĕnă nuôiă theoă h ngă ATTP.ă Trongă vùngă nghiênă c u,ă cóă g nă
47%ăs ăh ăchoărằngăhọăcóăbiếtăv ătiêuăchu năanătoƠnăv ăsinhăth căph măđ iăv iă
thịtăl n.ă

115
 B ng 4.27. Hi u bi t c aăng iăchĕnănuôiăv các ch t c măkhôngăđ c s d ngătrongăchĕnănuôiăl n
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài
T ă1ă- T ă11ă- Trên 20
khu khu Tính
10 con 20 con con F-Test F-Test
Di năgi i dơnăc dơnăc ă chung
(n=177) (n=89) (n=47) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=313)
(3) (4) (5)
(1) (2)
1.ăTỷăl ăh ăđưăngheăv ăchấtăt oăn c 42,23 71,96 49,72 56,18 55,32 52,40 24,95*** 1,18ns
- Biếtăv ătácăh iăc aăchấtăt oăn c 61,54 64,94 61,96 60,00 73,08 63,10 0,21ns 1,37ns
+ăR iălo nătiêuăhóa 30,36 42,00 44,11 33,33 21,05 35,85 1,56ns 2,86ns
+ăCóăth ăgơyăungăth 51,79 40,00 38,60 36,67 84,21 46,23 1,48ns 13,47***
+ăNg ăđ căkimălo iănặng 26,79 32,00 35,09 26,67 15,79 29,25 0,35ns 2,70ns
116

+ Khác 16,07 20,00 19,30 16,67 15,79 17,92 0,28ns 0,16ns

2.ăTỷăl ăh ăđưăngheăv ăchấtăkhángăsinhătrongă
38,35 61,68 42,94 51,69 48,94 46,33 15,42*** 1,97ns
TĔCN
- Biếtăv ătácăh iăc aăchấtăkhángăsinh 69,62 50,00 55,26 63,04 73,91 60,69 5,80** 2,73ns
+ăGơyăng ăđ c 40,00 21,21 28,57 37,93 35,29 32,95 3,30* 0,73ns
+ăCóăth ăgơyăungăth 56,36 72,73 59,52 58,62 76,47 62,50 2,57ns 1,76ns
+ Khác 27,27 12,12 26,19 24,12 5,88 21,59 2,80* 3,11ns
3.ăTỷăl ăh ăcóătr năkhángăsinhăvƠoăth căĕnăCN 9,22 19,63 10,73 17,98 10,64 12,78 6,84*** 3,02ns
M căđíchăs ăd ngăkhángăsinh:
- Phòngăb nhăchoăl n 100 100 100 100 100 100 - -
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
 Tỷăl ăh ăcóăbiếtăv ăcácăkỹăthu tăvƠăquyătrìnhăhỗătr ăchoăvi căphátătri năchĕnă
nuôiăl nătheoăh ngăATTPăt ngăđ iăthấp.ăChẳngăh năch ăcóăh nă25%ăs ăh ăcóă
biếtăv ăcácăchếăph măsinhăhọcăs ăd ngătrongăchĕnănuôiăvƠăkếtăqu ăkhácăl ălƠăh ă
cóăquyămôăl năthìăl iăbiếtăítăh n.ăTỷăl ăs ăh ăcóăbiếtăv ăs ăd ngăđ mălótăsinhăhọcă
trongăchĕnănuôiăcũngărấtăthấp,ăch ăkho ngă13%ăs ăh ăchĕnănuôi.
VietGAHPălƠăm tăquyătrìnhăchĕnănuôiăhi năđangăđ căápăd ngăkháănhi uă ă
Vi tăNamăvƠăđ căcoiănh ălƠăm tătrongănh ngăquyătrìnhăgiúpănơngăcaoăv ăsinhă
ATTP đ iă v iă thịtă l n,ă quaă đóă nơngă caoă tínhă c nhă tranhă c aă hƠngă hóaă thịtă l n.ă
Tuyănhiên,ăkếtăqu ănghiênăc uăchoăthấyăch aăđếnă24%ăs ăh ăbiếtăv ăVietGAHP
(b ngă4.28).
B ng 4.28. Hi u bi t c aăng iăchĕnănuôiăv chĕnănuôiă
theoăh ng an toàn th c ph m
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă Trên
T ă1ă-
khu dân khu dân - 20 20 Tính
10 con F-Test F-Test
Di năgi i c c ă con con chung
(n=177) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=47) (n=313)
(3)
(1) (2) (4) (5)
1. Có biết chế ph m
sinh học s d ng 20,87 33,64 28,25 23,60 17,02 25,24 6,09** 2,66ns
trongăchĕnănuôi
2. Có biết v đ m
12,14 14,95 10,73 17,98 12,77 13,10 0,49ns 2,74ns
lót sinh học
3. Có biết tiêu
chu nă ATVSTPă đ i 38,83 62,62 42,94 49,44 57,45 46,96 15,99*** 3,44ns
v i thịt l n
4. Có biết
19,90 30,84 16,95 31,46 34,04 23,64 4,67** 10,22***
VietGAHP
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
V ăcácănh năth căkhácăc aă ng iăchĕnănuôiăv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ng
ATTP thìăcóăcácătínăhi uăđángămừngăđóălƠătỷăl ăh ăchoărằngăhọăluônăluônăphòngă
dịchăb nhăchoăđƠnăl năc aăhọă ăm căcaoănhấtăđ tăđếnăg nă82%ăs ăh ăđi uătra.ă
NgoƠiă ra,ă họă v nă mongă mu nă đ cănơngă caoă kỹă thu tă phòngă b nhă choă l năc aă
mình.ăTuyănhiên,ăm iăch ăcóăh nă10%ăs ăh ăchoărằngădịchăb nhăx yăraăđ iăv iă
l nălƠădoăkỹăthu tăchĕnănuôiăc aăhọăch aăt t.ăTỷăl ăh ănh năth căđ căvi călơyă
lană dịchă b nhă từă cácă đƠnă l nă xungă quanh/hƠngă xómă vƠă tácă nhơnă quană trọngă lƠă
th ngăláiărấtăthấp.ăH uănh ăcácăh ăchĕnănuôiăl năkhôngăchoărằngăđơyălƠănh ngă
nguyênănhơnăgơyăraăs ălơyălanădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n (b ngă4.29).

117
 B ng 4.29. Nh n th c khác c aăng i dân v chĕnănuôiăl nătheoăh ng an toàn th c ph m
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă Trên
T ă1ă-
khu dân khu - 20 20 Tính
10 con F-Test F-Test
Di năgi i c dơnăc ă con con chung
(n=177) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=47) (n=313)
(3)
(1) (2) (4) (5)
1. Ông bà luôn luôn phòng d ch b nh choă đƠnă l n c a
75,73 94,39 73,45 92,13 95,74 82,11 16,75*** 21,19***
mình m c cao nhất?
2. Ông bà mong mu n nâng cao kỹ thu t phòng b nh cho
79,13 98,13 82,49 88,76 91,49 85,62 20,66*** 3,44ns
l n c a mình?
3. Dịch b nh x yăraăđ i v i l n c a ông bà là do kỹ thu t
9,22 14,02 10,17 8,99 17,02 10,86 4,21ns 36,32***
chĕnănuôiăc aăôngăbƠăch aăt t?
4. Dịch b nh x yăraăđ i v i l n c a ông bà là do hàng xóm
52,43 69,16 60,45 60,67 44,68 58,15 8,10*** 4,12ns
118

gây ra? (lây từ l năhƠngăxóm,ăhƠngăxómăsangăthĕmăl nầ)

5. Dịch b nh x yă raă đ i v i l n c a ông bà là do th ngă
0,00 26,17 7,91 15,73 0,00 8,95 61,23*** 10,83**
lái gây ra?
6. L n c a ông bà có chấtă l ng luônă đ m b o an toàn
57,28 90,65 61,02 76,40 82,98 68,69 36,37*** 11,77***
th c ph m?
7. Ông bà mong mu n s n xuất ra l n có đ m b o an toàn
78,64 93,46 81,92 87,64 82,98 83,71 11,34*** 1,44ns
th c ph m?
8. Ông bà mong mu n tham gia vào chu i giá trị thịt l n
53,88 85,05 60,45 62,92 82,98 64,54 29,98*** 8,97*
an toàn?
9. Ôngă bƠă th ng xuyên tìm hi u, h c h i nâng cao kỹ
44,17 86,92 51,98 66,29 70,21 58,79 81,15*** 10,33**
thu t s n xuất?
10. Ôngă bƠă th ng xuyên tìm ki m th tr ng bán l n
48,54 77,57 49,15 62,92 85,11 58,47 27,31*** 25,01***
m i?
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%
 Trungăbìnhăcóăg nă69%ăs ăh ăchĕnănuôiăchoărằngăthịtăl nămƠăhọăs năxuấtăraă
luônăđ măb oăATTPă(tỷăl ăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăchoărằngăs năph mă
chĕnănuôiăl năc aăhọăđ măb oăATTPăcaoăh n,ăđ tăh nă90%).ăCóăt iăh nă83%ăs ă
h ămongă mu năs năxuấtăraăthịtăl năđ măb oă ATTP.ăĐơyăđ căcoiălƠăm tătrongă
nh ngă yếuă t ă thu nă l iă đ ă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTPă t iă địaă
ph ng.ăTh cătếăcóăkho ngă58,8%ăs ăh ăth ngăxuyênătìmăhi u,ăhọcăh iăđ ănơngă
caoăkỹăthu tăchĕnănuôi,ătrongăđóătỷăl ă cácăh ănƠyă ănhómăchĕnănuôiăngoƠiăkhuă
dơnăc ălƠăcaoăh năsoăv iănhómăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc .
Trongăđi uăki nămƠăng iătiêuădùngăđangămấtăni mătinăvƠoăcácăch ngănh nă
ATTP thìăvi căphátătri năchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠnănhằmătruyăxuấtănguồnăg că
s năph măvƠăthamăgiaăvƠoăcácăchuỗiăgiáătrịălƠăm tătrongănh ngăgi iăphápăđ ăđ aă
đ căs năph măanătoƠnăđếnăng iătiêuădùngăvƠănơngăcaoăl i nhu năchoăng iăchĕnă
nuôi.ă Kếtă qu ă nghiênă c uă choă thấyă cóă h nă m tă n aă s ă h ă chĕnă nuôiă (g nă 65%)ă
mongămu năthamăgiaăvƠoăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠnăvƠăh nă58%ăs ăh ăth ngă
xuyênătìmăkiếmăthịătr ngăbánăl năm i.ăĐơyăcũngăcóăth ăcoiălƠăm tătrongănh ngă
đi uăki năthu năl iăchoăvi căphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăđ măb oăATTP.
* Nguồn lực đất đai
Trongă nh ngă nĕmă g nă đơy,ă chĕnă nuôiă từngă b că chuy nă dịchă theoă h ngă
t pătrungăhƠngăhóa,ăápăd ngătiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăthu t,ăcôngăngh ăcaoătrongăs nă
xuất,ăđưăhình thƠnhăm tăs ăvùngăchĕnănuôiăt pătrung.ă
B ng 4.30. Ngu n l căđ tăđaiădƠnhăchoăchĕnănuôiăl n c a h
Trong Ngoài T ă T ă
Trên Tính
khu khu 1 - 10 11 - 20
Ch ătiêu ĐVT 20 con chung
dơnăc dơnăc ă con con
(n=47) (n=313)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89)
Tổngă di nă tíchă đấtă
m2 962,98 1807,17 1228,04 1165,46 1503,21 1251,57
nôngănghi păc aăh
Tổngă di nă tíchă đấtă
m2 75,88 876,57 246,97 368,96 699,45 349,60
dƠnhăchoăchĕnănuôi
Di nătíchăchuồngănuôi m2 31,25 136 49,49 86,75 95,96 67,06
Cònă kh ă nĕngă m ă
% 68,93 91,59 69,49 78,65 100,00 76,68
r ngăchĕnănuôiăl n
Di nă tíchă chuồngă
cònă kh ă nĕngă tĕngă % 84,47 95,33 86,44 85,39 100,00 88,18
quyămôăchĕnănuôi

119
 Chínhăvìăv y,ăđấtăđaiălƠănhơnăt ă nhăh ngăl nănhấtăđếnăphátătri năchĕnănuôiă
l n,ătheoăkếtăqu ăđi uătraăthìăcácăh ăgiaăđìnhăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ăvƠăquyă
môătrênă20ăconădƠnhănhi uăđấtăchoăchĕnănuôiăl n.ăĐi uănƠyăchoăthấyăti mănĕngă
m ăr ngăchĕnănuôiăl năt iăt nhăBắcăNinhălƠărấtăl n,ădi nătíchăđấtădƠnhăchoăchĕnă
nuôiă cóă kh ă nĕngă m ă r ngă chĕnă nuôiă c aă cácă h ă chĕnă nuôiă ngoƠiă khuă dơnă c ă
kho ngă 91%,ă h ă chĕnă nuôiă trongă khuă dơnă c ă lƠă g nă 69%.ă Khiă nghiênă c uă nƠyă
xemăxétăv ăkh ănĕngătĕngăquyămôăchĕnănuôiăthìăc aănhómăh ătrênă20ăconăcóăth ă
tĕngă t iă 100%ă quyă môă chĕnă nuôi,ă 2ă nhómă h ă cònă l iă thìă cóă kh ă nĕngă tĕngă lênă
kho ngă86%ă(b ngă4.30).
Đ ă tĕngă c ngă nguồnă l că đấtă đaiă choă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă
ATTPăcóăth ătheoăcácăh ngăsau:ă(i)ăhỗătr ăcácăh ăchĕnănuôiăl năđ uăt ăphátătri nă
h ăth ngăchuồngătr iăchĕnănuôi,ăhoặcăchuy năđổiăru ngăđấtăđếnăcácăkhuăv căchĕnă
nuôiăt pătrungăđưăđ căquyăho chăđ ăđ uăt ăphátătri năchĕnănuôiăl n; (ii) t oăc ăchếă
thôngă thoángă đ ă cácă h ă nôngă dơn,ă cácă tổă ch că chĕnă nuôiă ch ă đ ngă chuy nă đổiă
ru ngăđất,ăhoặcăthuêăl iăru ngăđấtătrongăcácăkhuăv căthu căquyăho chăchĕnănuôiă
l năt pătrungăđ ăxơyăd ngăchuồngătr iăchĕnănuôi.
* Vốn phục vụ chăn nuôi lợn
Đaăs ăcácăh ăchĕnănuôiăl nă ăBắcăNinhăđ uăs ăd ngăv năt ăcó,ătỷăl ăh ăđiăvayă
v năv ăchĕnănuôiărấtăthấp,ăkho ngăd iă10%.ăNguyênănhơnăkhôngăvayăv nălƠădoă
cácăh ăđưăđ ăv năđ ăchĕnănuôi.ăĐ iăv iănh ngăh ăvayăv năthìăl ngăvayătrungăbìnhă
kho ngăg nă70ătri uăđồng/h ăvƠăvayăđ ăxơyăd ngăchuồngătr iălƠăchínhă(b ngă4.31).
B ng 4.31. Tình hình v n ph c v chĕnănuôi
Trong Ngoài T ă T ă
Trên Tính
khu khu 1 - 10 11 - 20
Di năgi i ĐVT 20 con chung
dơnăc dơnăc ă con con
(n=47) (n=313)
(n=206) (n=107) (n=177) (n=89)
1.ăTỷăl ăh ăkhôngăvayă
% 90,78 91,59 91,53 87,64 95,74 91,05
v năchoăchĕnănuôiăl n
LỦădoăkhôngăvayăv n:
- Đ ăv n % 98,93 95,92 97,53 98,72 97,78 97,89
- Lưiăsuấtăcao % 0,53 0,00 0,62 0 0 0,35
- Th ăt căkhóăkhĕn % 1,60 6,12 1,85 6,41 2,22 3,16
2.ăTỷăl ăh ăvayăv năchoă
% 9,22 8,41 8,47 12,36 4,26 8,95
chĕnănuôiăl n
M căđíchăvay:
- Xơyăd ngăc ăs ăh ăt ng % 52,63 45,45 46,67 46,15 100,00 50,00
- Muaăth căĕn % 89,47 54,55 93,33 53,85 100,00 76,67
- Muaăgi ng % 31,58 18,18 26,67 30,77 0 26,67
L ngăvayăBQ/h ăvay trđ 62,11 84,78 66,67 62,73 126,50 69,39

120
 * Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất chăn nuôi lợn
Kh iăl ngăthịtăl năh nătĕngălênătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiăph ăthu căkháănhi uă
vƠoăth iăgianăchĕnănuôiăvƠăquyătrìnhăchĕnănuôi,ăs ăd ngăcácăv tăt ăđ uăvƠoăchoăchĕnă
nuôiăl năc aăh ănh ăvi căs ăd ngăth căĕnăcôngănghi p;ădịchăb nhăvƠăs ăd ngăthu că
thú y, công laoăđ ng,ăcácăcácăhi uăbiếtăv ăkỹăthu tăchĕnănuôiăc aăng iălaoăđ ng.ă
Nh ă ph nă lỦă thuyếtă đưă trìnhă bƠyă chúngă tôiă cóă s ă d ngă 07ă biếnă đ că l pă đ ă
đánhăgiáăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl nătrongăđóă04ăbiếnăđịnhă
l ngă 03ă biếnă địnhă tínhă (biếnă gi ). Th ngă kêă cácă biếnă đ aă vƠoă môă hìnhă đ că
trìnhăbƠyă ăPh ăl că4.ăCácăbiếnătr căkhiăch yămôăhìnhăcũngăđ căki măđịnhăv ă
m căđ ăt ngăquanăgi aăcácăbiếnăđ căl păđ ălo iătrừăcácăbiếnăcóăt ngăquanăl nă
vƠătránhăhi năt ngăđaăc ngătuyến.ăCácăbiếnăđ aăvƠoămôăhình phơnătíchăđ uăcóăh ă
s ăt ngăquanănh ăh nă0.5.ă
B ng 4.32. K t qu căl ng các y u t nhăh ng
đ nănĕngăsu tăchĕnănuôiăl n
KỦăhi uă H ăs ă(β)ă
Tênăbi n Std. Err Ghi chú
bi n căl ng
Nĕngăsuấtă Kh iă l ngă chĕnă nuôiă tĕngă lênă
Y
chĕnănuôi (kg)
Cám công Kh iă l ngă cámă côngă nghi pă
CCN 0,0336 0,0059***
nghi pă s ăd ngă(kg)
Chiă phíă thu că thúă yă (nghìnă
CP thú y Chi phí thú y 0,0168 0,0161ns
đồng)
CP khác Chi phí khác -0,0465 0,0100*** Chi phí khác (nghìn đồng)
Côngălaoăđ ngăchĕnănuôiă(côngă
Laoăđ ng Laoăđ ngă 0,0329 0,0183*
laoăđ ng)
=ă 1ă nếuă h ă cóă ng iă thamă giaă
T păhuấn T păhuấn 0,1827 0,0199***
t păhuấn;ătr ngăh păkhácă=ă0
=ă 1ă nếuă h ă cóă ng iă biếtă v ă
VietGAHP VietGAHP 0,0337 0,0192* chĕnă nuôiă VietGAHP;ă tr ngă
h păkhácă=ă0
T ăs năxuấtă =ă 1ă nếuă h ă t ă s nă xuấtă gi ng,ă
TSXG 0,0714 0,0172***
gi ng tr ngăh păkhácă=ă0
Cons Hằngăs 4,2903 0,0877***
F-Test 29,80
R-squared (H ăs ăxácăđịnh,ăR2) 0,4061
Adj R-squared (R2 hi uăch nh)ăă 0,3925
Ghiăchú:ă*ăvƠă***ăcóăỦănghĩaăth ngăkêăt ngă ngăv iă10ăvƠă1%;ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê.

121
 Kếtăqu ă căl ngămôăhìnhăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiă
l năchoăthấyămôăhìnhăcóăỦănghĩaăth ngăkêăv iăFăki măđịnhăcóănghĩaăth ngăkêăvƠă
cácăbiếnănh ăv ăkh iăl ngăth căĕnăcámăcôngănghi p;ăcôngălaoăđ ngăchĕnănuôi;ă
cácăbiếnăgi ănh ălaoăđ ngăchĕn nuôiăđ căt păhuấnăkỹăthu tătrongăquáătrìnhăchĕnă
nuôi,ălaoăđ ngăchĕnănuôiăđưăngheăvƠăbiếtăv ăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năVietGAHP,ă
t ăs năxuấtăgi ngăđ uăcóăgiáătrịăd ngăvƠăcóăỦănghĩaăth ngăkê.ăĐi uănƠyăchoăthấyă
nếuăs ăd ngăvƠăph iăh păt tăcácăyếuăt ăđ uăvƠoănƠyăthìăv nălƠmătĕngănĕngăsuấtă
chĕnănuôiăl năc aăcácăc ăs ăchĕnănuôiă ăBắcăNinhătĕngăh năn a.ăĐặcăbi tălƠăđ iă
v iănh ngăh ăđưăđ căt păhuấnăchĕnănuôiăl năthìănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl năcaoăh nă
kháănhi uăsoăv iăcácăh ăch aăđ căt păhuấnăchĕnănuôiăl nă(h ăs ăc aăbiếnănƠyălƠă
0,1827).ăNgoƠiăraăthìăbiếnăchiăphíăkhácăcóădấuăơmăvƠăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ăđi uă
nƠyăchoărằngăbiếnănƠyăcóătỷăl ănghịchăv iănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl n,ăđi uănƠyăcóă
th ăgi iăthíchănếuăcácăh ăph iăđ uăt ăthêmăcácăchiăphíăkhácăvƠăl năbịăb nhăsẽă nhă
h ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl n.ăDoăđó,ămu nătĕngănĕngăsuấtăchĕnănuôiăl nă
c aăng iădơnătrênăđịaăbƠnă t nhăBắcă Ninhătrongăth iăgianăt iăc năt pătrungăvƠoă
cácăgi iă phápănh ăt pă huấnăv ăkỹăthu tăvƠăthịătr ngăchoăng iăchĕnănuôi,ăđặcă
bi tălƠăquanătơmăđếnăcácă ho tăđ ngă t păhuấnăv ăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năană
toƠnvƠă gi mă thi uă nguyă c ă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l nă nh ă quyă trìnhă
VietGAHP,ăchĕnănuôiăanătoƠn,ăchĕnănuôiăATSH,ầăcùngăv iăđóălƠăquyătrìnhăthiếtă
kếăchuồngănuôiăđ măb oăchoăchĕnănuôiăl n.ă
4.2.7. Môi tr ngătrongăchĕnănuôiăl n
* Tình hình xử lý chất thải chăn nuôi của hộ
Chấtă th iă trongă chĕnă nuôiă l nă baoă gồmă cóă chấtă th iă rắnă vƠă chấtă th iă l ng.ă
Chấtăth iărắnăbaoăgồmăphơnăl năvƠărácăth iăkhácătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiănh ă
baoăbìăthu căthúăyầă
N căth iăch ăyếuălƠăn căti uăvƠăn căr aăchuồngănuôi.ăVi căx ălỦăchấtă
th iă chĕnă nuôiă lƠă m tă trongă nh ngă yếuă t ă quyếtă địnhă đếnă vi că đ mă b oă ATSH
trongăchĕnănuôiăl năvƠă nhăh ngăđếnăvấnăđ ăATTP.
* Tình hình xử lý chất thải rắn trong chăn nuôi lợn
ăBắcăNinh,ăphơnăl năđ căx ălỦătheoăbaăcáchăchínhăgồmăs ăd ngăđ uăvƠoă
choăh ăth ngăbiogas,ă ăphơnăchoătrồngătrọtăvƠăchoăcáăĕn.ăTrongăđó,ăphơnăđ căs ă
d ngălƠmăđ uăvƠoăchoăh ăth ngăbiogasălƠăphổăbiếnănhất,ăchiếmăkho ngă75%ăs ăh ă
đi uă tra.ă Tấtă c ă cácă h ă chĕnă nuôiă ngoƠiă khuă dơnă c ă đ uă x ă lỦă phơnă th iă bằngă
biogas.ăBiogasăđ căđánhăgiáălƠăph ngăphápăx ălỦăchấtăth iăchĕnănuôiăt t,ăvừaă

122
 gi ăv ăsinhămôiătr ngăchĕnănuôiăvừaăt năd ngăđ cănguồnăkhíăđ tăchoăh .ăRiêngă
đ iăv iăvi căx ălỦăchấtăth iăvôăc ătrongăchĕnănuôiăl năthìăcácăh ăchĕnănuôiăl nă ă
BắcăNinhăth căhƠnhămangătínhăchấtăr iăroăcaoăvƠăkhôngăđ m b oătiêuăchu n.ăKếtă
qu ăđi uătraăchoăthấyăcóăkho ngăg nă84%ăs ăh ăx ălỦărácăth iăvôăc ătrongăchĕnă
nuôiăl năv iărácăth iăsinhăho tă(b ngă4.33).
B ng 4.33. Tình hình x lý ch t th iăchĕnănuôi
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă Trên
T ă1ă-
khu khu dân - 20 20 Tính
Cáchăx ălỦăch tă 10 con F-Test F-Test
dơnăc c ă con con chung
th i (n=177) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=47) (n=313)
(3)
(1) (2) (4) (5)
1.ăX ălỦăphơnăth i
- Biogas 62,14 100,00 66,67 79,78 97,87 75,08 53,96*** 20,80***
- phân cho
24,76 21,50 25,99 30,34 0,00 23,32 0,30ns 17,45***
trồng trọt
- Choăcáăĕn 2,91 19,63 7,34 5,62 19,15 8,63 24,96*** 7,99**
- Bán 0,97 3,74 1,13 4,49 0,00 1,92 2,87* 4,65*
- Khác 9,22 1,87 11,30 0,00 2,13 6,71 6,09** 13,94***
2.ăX ălỦăchấtăth iăvôăc
- X lý chung
v i rác th i 85,44 80,37 88,14 69,66 93,62 83,71
sinh ho t
- X lý chung
0,49 0,00 0,56 0,00 0,00 0,32
v i phân l n 9,07* 24,26***
- ĐƠoăh chôn 7,28 14,02 7,34 15,73 6,38 9,58
- V t t do 0,00 1,87 0,00 2,25 0,00 0,64
- Thu gom và
6,80 3,74 3,95 12,36 0,00 5,75
đ aăđiătáiăchế
3.ăV ăsinhăc ngărưnhăbằngăthu căsátătrùng
- 1 tháng 1 l n 55,34 42,99 48,02 55,06 55,32 51,12
- 2 tháng 1 l n 6,31 1,87 7,34 2,25 0,00 4,79
9,53** 7,04ns
- 1l a1l n 26,21 38,32 31,64 28,09 29,79 30,35
- Ít khi dùng 12,14 16,82 12,99 14,61 14,89 13,74
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%,ă10%

* Tình hình xử lý chất thải lỏng trong chăn nuôi lợn

Đ iăv iăchấtăth iăl ng,ăcácăh ăchĕnănuôiăhi năđangăápăd ngăbaăhìnhăth căx ă
lỦălƠăs ăd ngătrongămôăhìnhăVACă(dùngălƠmăn căt iăchoăcơyătrồngătrongăv nă
hoặcăth iăxu ngăaoăcá),ăth iăvƠoăh ăth ngăbiogasăvƠăth iătr cătiếpăraăkênhăm ng.ă
Trongăđó,ăvi căth iătr cătiếpăraăkênhăm ngălƠăvi călƠmăkhôngăđ măb oăATSHă

123
trongăchĕnănuôi,ăvừaăgơyăôănhi mămôiătr ng,ăvừaăcóănguyăc ăgơyăraăvi călơyălană
b nhătrongă đƠnăl năc aăcácăkhuăv călơnăc n.ăT ngăt ănh ăph ngăphápăx ălỦă
chấtăth iărắn,ăph ngăphápăx ălỦăn căth iăchĕnănuôiăcũngăkhácăbi tăđángăk ăgi aă
cácănhómăh ănghiênăc uăvƠăcóăm tăs ăh ăcũngăápăd ngăc ă3ăhìnhăth căx ălỦ.ăKếtă
qu ă đi uă traă choă thấy,ă bìnhă quơn,ă tỷă l ă h ă th iă n că th iă chĕnă nuôiă tr că tiếpă raă
kênhăm ngălƠăg nă25%ă(b ngă4.34).
B ng 4.34. Tình hình x lý n c th i
ĐVT:ă%ăs ăh
Trong Ngoài T ă11ă Trên
T ă1ă-
khu khu - 20 20 Tính
10 con F-Test F-Test
Cáchăx ălỦ dơnăc dơnăc ă con con chung
(n=177) (1,2) (3,4,5)
(n=206) (n=107) (n=89) (n=47) (n=313)
(3)
(1) (2) (4) (5)
1. VAC 11,65 41,12 14,69 37,08 19,15 21,73 35,97*** 17,67***
2. Biogas 62,62 100,00 69,49 75,28 97,87 75,40 53,04*** 16,13***
3. Th i
tr c tiếp ra 27,67 19,63 30,51 20,22 12,77 24,92 2,44ns 7,71**
kênhăm ng
Ghiăchú:ănsăkhôngăcóăỦănghĩaăth ngăkê,ă***,ă**,ă*ăt ngă ngăv iăcácăm căỦănghĩaă1%,ă5%, 10%

4.2.8.ăTh ătr ngăvƠăth ăhi uăc aăng iătiêuădùng

Chiếnăl căphátătri năKTXHă10ănĕmă2021-2030ăđưăxácăđịnhăđếnănĕmă2030,ă
Vi tăNamălƠăn căđangăphátătri năcóăcôngănghi păhi năđ i,ăthuănh pătrungăbìnhă
caoăvƠăt mănhìnăđếnănĕmă2045ătr ăthƠnhăn căphátătri n,ăthuănh păcao.ăM cătiêuă
đếnă nĕmă 2025,ă GDPă bìnhă quơnă đ uă ng iă kho ngă 4.700-5.000ă đôă laă Mỹ,ă đ tă
kho ngă 7.500ă đôă laă Mỹă nĕmă 2030 vƠă đ tă h nă20.000ă đôă laă Mỹă nĕmă 2050.ă Thuă
nh păcaoăxuấtăhi năt ngăl pătrungăl u,ănhấtălƠăkhuăv căthƠnhăthịăvƠăyếuăt ăquană
trọngăgiúpătĕngăkh ănĕngăchiătr ,ăphátătri năthịătr ngătrongăn c.ăĐồngăth iăv iă
s ăthayăđổiăđó,ăthịăhiếuăng iătiêuădùngătrongăn căcũngăthayăđổi,ătĕngăthúcăđ yă
chuy nădịchăv ănhuăc uătiêuădùngăs năph măchấtăl ngăcao,ăđ măb oăv ăsinhăană
toƠn,ătruyăxuấtănguồnăg c,ăh ngăt iăs năph măthơnăthi năv iămôiătr ng.
Thịtăl nălƠănguồnăth căĕnăhƠngăđ uăc aăng iătiêuădùngăVi tăNamătrongăs ă
cácăs năph măthịt.ăTheoăs ăli uăc aăTổngăc căTh ngăkêă(2021),ăm cătiêuăth ăthịtă
l năbìnhăquơnăđ uăng iăc aăVi tăNamăđ tăkho ngă25kg/ng i/nĕmăvƠoănĕmă2020ă
vƠăsẽătĕngălênătrongănh ngănĕmătiếpătheo.ăS ăgiaătĕngănhuăc uăthịtăl năbắtănguồnătừă
vi că thuă nh pă c aă ng iă dơnă ngƠyă m tă tĕngă caoă vƠă doă s ă thayă đổiă chếă đ ă dinhă

124
d ngătheoăh ngătiêuădùngănhi uăh năcácăs năph măgiƠuăprotein.ăNgoƠiăra,ăt căđ ă
đôăthịăhóaănhanhăchóngăcũngăđ căghiănh nănh ălƠănguyênănhơnăkhácăd năt iăs ă
giaătĕngăm cătiêuăth ăcácăs năph măcóănguồnăg căđ ngăv t.ăMặcădùăch ăchiếmă25%ă
tổngădơnăs ,ăsongăng iătiêuădùngăt iăkhuăv căthƠnhăthịătiêuăth ăt iă50%ătổngăs nă
l ngă thịtă l nă s nă xuấtă raă trênă c ă n c. Trongă tấtă c ă cácă lo iă th că ph mă giƠuă
proteină thìă thịtă l nă v nă lƠă th că ph mă đ că ng iă tiêuă dùngă Vi tă Namă l aă chọnă
nhi uănhấtă(caoăh nărấtănhi uăsoăv iăthịtăbò,ăthịtăgƠ,ăcácălo iăth y,ăh iăs n).ăDoăv y,ă
loălắngăc aăng iătiêuădùngăv ăvấnăđ ăATTPăđ iăv iăthịtăl năhi nănayălƠăkháăl n.ă

10.970

40.130

48.900

Thịtăl năcònătồnăd ăhóaăchấtătừăth căĕnăvƠăthu căch aăb nh

Thịtăl nătừăl năb nh,ăl năchếtăvìăb nh
Khôngăloălắng

Đ ăth ă4.5.ăLoăl ngăc aăng iătiêuădùngăv ăv năđ ăanătoƠnăth căph mă

khiătiêuădùngăth tăl n
Nguồn:ăNguy năThịăThuăHuy nă&ăPh măVĕnăHùngă(2016)
Theo Nguy năThịăThuăHuy nă& Ph măVĕnăHùngă(2016)ăkho ngă90%ăng iă
tiêuădùngăcóăloăng iăv ăvấnăđ ăATTPăkhiătiêuăth ăthịtăl n.ăM iăquanătơmăchínhălƠă
tồnăd ăhóaăchấtătừăth căĕnăcôngănghi păvƠăthu căđi uătrịăb nhăvƠăthịtăl năgiếtămổătừă
l nă măvƠăl năchết.ăDoăđó,ăvi căchĕnănuôiăl năanătoƠnăvƠălƠmăthếănƠoăđ ăch ngă
minhă đ că thịtă l nă ană toƠnă cóă vaiă tròă hếtă s că quană trọngă nhằmă phátă tri nă ngƠnhă
chĕnănuôiăl nănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPănóiăriêng.
Hi nănayătiêuăchíăl aăchọnăthịtăl năc aăng iătiêuădùngăVi tăNamălƠăd aăvƠoă
mƠuăsắcăc aăthịtă(đ ăt i,ănh tănh t);ămùiăvịăc aăthịt,ăđ ădẻo,ăđƠnăhồiăc aăthịtăvƠă
tỷăl ăn căhayăm ăc aăthịtăl n.ăTỷăl ăng iătiêuădùngăthíchăthịtăl năcóătỷăl ăn căcaoă

125
lƠăkháăl nă(kho ngă75%ăng iătiêuădùng).ăTuyănhiên,ăng iătiêuădùngăcũngăthíchă
thịtăl năđặcăs nă(thịtăl năb nă địa,ăl nănuôiăthu nătúyăbằngăth căĕnănôngănghi pă
(bưăr u,ăcámăg o,ăcámăngô,ăbưăđ u,...).ăNg iătiêuădùngăcũngăcóăthóiăquenătiêuă
dùngăthịtăl năt iă(đ căgiếtămổăvƠătiêuădùngătrongăngƠy)ănênăhọăth ngămuaăthịtă
l nătừăcácăqu yăbánălẻăthịtăl nă ăcácăch ătruy năth ng,ăch ădân sinh. Tuy nhiên,
trongănh ngănĕmăg yăđơy,ăđặcăbi tălƠăcácăt iăcácăđôăthịăthìăng iătiêuădùngăđangă
cóăxuăh ngăchuy năd năsangămuaăthịtăl năt iăcácăc aăhƠngăth căph măchuyênă
bi t,ăsiêuăthị,...ăđặcăbi tălƠăđ iăv iăng iădùngătrẻ,ălƠmăvĕnăphòngăítăcóăth iăgiană
điăch ăhƠngăngƠy.ăG năđơy,ătr cătìnhăhìnhăbùngănổăcácătr ngăh pănhi măđ că
th căph mădoănhi uănguyênănhơnănh ătồnăd ăhóaăchất,ăd ăl ngăkhángăsinhătrongă
cácă s nă ph mă thịtă vƠă h iă s n,ă s ă d ngă cácă chấtă ph ă giaă khôngă h pă pháp,ă s ă ôă
nhi măvƠăkémăv ăsinhăt iăcácăđi măbánăhƠngầăđưălƠmăgiaătĕngăm iăloăng iăv ăană
toƠnăv ăsinhăth căph măc aăng iătiêuădùngăcũngănh ăcácăc ăquanăqu nălỦ. Đồngă
th i,ăkhiăthuănh păc aăng iădơnătĕngălênăthìănhuăc uăv ătiêuădùngăthịtăl năanătoƠnă
cũngăcaoăh năkháănhi u.ăTheoănh ănghiênăc uăc aăHuỳnhăVi tăKh iă&ăcs.ă(2018)ă
thìăng iătiêuădùngă ăSócăTrĕngăsẵnăsƠngătr ăcaoăh năm căgiáătrungăbìnhăkho ngă
76-81%ăđ ămuaăđ căthịtăl năđ măb oăATTP;ăhoặcătheoănghiênăc uăc aăHuynh
Viet Khai &ăcs.ă(2018)ăthìăng iătiêuădùngă ăđồngăbằngăsôngăC uăLongăcũngăsẵnă
sƠngătr ăg năgấpăđôiăsoăv iăgiáăthịtăl nătrungăbìnhăđ ămuaăđ căthịtăl năđ măb oă
ATTP. Bắcă Ninhă lƠă m tă t nhă cóă kinhă tếă rấtă phátă tri n,ă đ iă s ngă vƠă kinhă tếă c aă
ng iădơnăngƠyăcƠngătĕngălên, cùngăv iăđóăBắcăNinhănằmătiếpăgiápăngayăv iăth ă
đôă HƠă N i,ă nênă nhuă c uă c aă ng iă tiêuă dùngă v ă thịtăl nă ATTPă lƠă rấtă l n.ă Phátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPălƠăxuăh ngătấtăyếuăc aăt nhăBắcăNinhăvƠă
lƠăti năđ ăđ ăphátătri năb năv ngăngƠnhăchĕnănuôiăl n c aăt nhăBắcăNinh.
4.2.9. Quyăđ nhăv ăv ăsinhăanătoƠnăth căph măvƠăqu nălỦăth ătr ng
Ban qu n lý An toàn th c ph m t nh Bắc Ninh đư đ c thành l p vào tháng
1 nĕm 2018 theo quyết định c a Th t ng Chính ph trên c s lấy m t s
thành viên c a S Y tê, S NN&PTNT, S Công th ng t nh Bắc Ninh và d i
ch đ o tr c tiếp c a UBND t nh đ tri n khai các ho t đ ng liên quan đến qu n
lý ATTP trên địa bàn t nh. K từ khi thành l p Ban qu n lý ATTP t nh Bắc Ninh
đư tham m u cho UBND t nh đ tri n khai nhi u ho t đ ng đ đ m b o chất
l ng và nâng cao chất l ng ATTP trên địa bàn t nh nh xây d ng kế ho ch
tri n khai các ho t đ ng thanh ki m tra ATTP trên địa bàn t nh; th ng xuyên tổ

126
ch c các ho t đ ng thông tin, tuyên truy n nâng cao nh n th c v ATTP cho
ng i dân trên địa bàn t nh. Các hình th c tuyên truy n đ c th c hi n nh :
“Cấp phát tài li u tuyên truy n; tổ ch c t p huấn, nói chuy n v ATTP; tuyên
truy n thông qua các hình th c tin bài, phát thanh, truy n hình, pano, áp phích, t
r iầ C th , đư th c hi n cấp phát và treo 837 bĕng zôn, kh u hi u tuyên truy n
đ m b o ATTP trong các dịp cao đi m; in và phát hành 22 đĩa thông đi p truy n
thông v ATTP; tuyên truy n trên h th ng phát thanh huy n 1.160 l t, tiếp âm
trên đƠi phát thanh xã 15.348 l t; lắp đặt 05 pano tuyên truy n; cấp phát
209.800 t r i, 1.561 áp phích tuyên truy n v ATTP cho ng i s n xuất, chế
biến, kinh doanh và tiêu dùng th c ph m trên địa bàn toàn t nh”. Các ho t đ ng
này đư góp ph n giúp nh n th c, ý th c c a ng i qu n lý, ng i s n xuất, chế
biến, kinh doanh th c ph m và ng i tiêu dùng đ i v i công tác b o đ m v sinh
ATTP.
Ngoài ra, các ho t đ ng nhằm ki m soát, giám sát và phát hi n các m i
nguy gây mất ATTP trên địa bàn t nh cũng đ c Ban qu n lý ATTP t nh Bắc
Ninh tri n khai nh lấyă 4.054ă m uă th că ph mă ki mă nghi mă cácă ch ă tiêuă v ă ană
toƠnăth c.ăCácăm uăth căph măbaoăgồm:ănôngăs năt iăs ng,ăth căph măđưăquaă
chếă biến,ă baoă góiă sẵnă dùngă li n,ă n că u ngă tinhă khiết,ă đáă viên,ă th că ph mă bổă
sungăviăchấtădinhăd ng,ăth căph măch cănĕngăd ngăviênầăKếtăqu :ăS ăm uăđ t:ă
3.939ă m uă (chiếmă 97,2%);ă m uă khôngă đ t:ă 115ă m uă (chiếmă 2,8%).ă Cácă m uă
khôngăđ tăch ăyếu:ăCh ătiêuăviăsinhăv tăđ iăv iăs năph măđáădùngăli n,ărauăs ngă
ĕnăngay,ăthịtăt iăs ng...;ăđ ăs chăbátăđĩa:ătinhăb t,ăd uăm ... Tuy nhiên, cácăho tă
đ ngăki mătraăgiámăsátăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năđ măb oăATTPătrênăđịaăbƠnăt nhă
hi nănayăch aăđ căquanătơmăth căhi n.ă
Ngoài ra, Bană Qu nă lỦă cũngă đưă thƠnhă l pă cácă Đ iă đi uă traă ng ă đ că th că
ph măph nă ngănhanhăđ ăsẵnăsƠngăđi uătra,ăx ălỦăcácăv ăng ăđ căth căph măvƠă
s ă c ă v ă ATTPă khiă x yă ra;ă thôngă báoă s ă đi nă tho iă đ ngă dơyă nóngă tiếpă nh nă
thôngătinăng ăđ căth căph m,ăph năánhăc aăng iădơn,ăcácăc ăs ăyătế,ăcácătổăch că
doanhănghi pătrênăđịaăbƠnăt nh. Tuyănhiên,ătrongăquáătrìnhăqu nălỦăv ăATTPătrênă
địaăbƠnăt nhăBắcăNinhăv năcònăgặpăm tăs ătồnăt i,ăh năchếănh ăch aăcóăs ăth ngă
nhấtă gi aă cácă c ă quană bană ngƠnh,ă ch aă sátă v iă th că ti nă c aă địaă ph ng;ă cácă
trangăthiếtăbịămáyămócăph căv ăki mătraăgiámăsátăv ăATTPăcònăch aăđ căđ uă
t ,ăchúătrọng;ăđ i ngũ c ng tác viên ATTP t i tuyến xã còn yếu v chuyên môn,
thiếu v s l ng và th ng xuyên thay đổi, do đó nh h ng t i hi u qu ho t

127
đ ng qu n lý ATTP c a tuyến xã, ph ng, thị trấn.
Đ ki m soát t t vấn đ ATTP trên địa bàn t nh Bắc Ninh thì Ban qu n lý
ATTP c n ph i tĕng c ng h n n a các ho t đ ng ph i h p v i các c quan, ban
ngành c a t nh đ th c hi n các ho t đ ng ki m tra, giám sát, ki m soát ATTP
trên địa bàn t nh Bắc Ninh; cùng v i đó là t p trung h n n a các ho t đ ng tuyên
truy n, thông tin đ nâng cao nh n th c c a ng i dân đ thay đổi các hành vi v
ATTP trên địa bàn huy n; c n th c hi n các ho t đ ng thanh ki m tra, giám sát
th ng xuyên, chặt chẽ gắn v i toàn b các tác nhân có th gây nguy c mất
ATTP (từ khâu chĕn nuôi, giết mổ, chế biến, v n chuy n, bày bán và các c a
hàng kinh doanh dịch v ĕn u ng); Nơngăcaoănĕngăl căho tăđ ngă c aăh ă th ngă
giámăsát,ăghiănh năvƠăphòngăngừaăng ăđ căth căph măvƠăcácăb nhătruy nănhi mă
quaăth căph m.
4.3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CHĂN NUÔI ḶN THEO HƯỚNG AN
TÒN THỰC PHẨM ṬI TỈNH BẮC NINH
4.3.1.ăCĕnăc ăđ ăxu tăgi iăpháp
Trongăgiaiăđo năhi nă nayătìnhăhìnhădịchăb nh,ăđặcăbi tălƠă DTLCP cóădi nă
biếnăph căt pănh ăhi nănay,ăcùngăv iăđóălƠăch aăcóăvacxinăđ ăph ngăb nhănênăđ ă
phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă trongă th iă giană t iă c nă ph iă theoă quană đi mă vƠă địnhă
h ng sau:
- Phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă toƠnă di n,ă hi uă qu ,ă b nă v ngă vƠă thíchă ngă v iă
biếnăđổiăkhíăh uătheoăh ngăcôngănghi păhóa,ăhi năđ iăhóaăgắnăv iăchuỗiăgiáătrị,ă
kinhătếătu năhoƠn,ănơngăcaoăgiáătrịăgiaătĕng,ăb oăđ măATSH,ădịchăb nhăvƠăATTP,
đ iăx ănhơnăđ oăv iăv tănuôi.ăS năph măchĕnănuôiăđápă ngăyêuăc uăchấtăl ng,ă
ATTP cho tiêu dùng trong n căvƠătĕngăc ngăxuấtăkh u. Cùngăv iăđóălƠăphát
huyăti mănĕng,ăl iăthếăc aăcácăvùngăsinhătháiăđ ăcóăth ăxơyăd ngăcácăvùngăchĕnă
nuôiă l năt pă trung,ă hƠngă hóaă quyă môă l năvƠă ană toƠnă dịchă b nh,ầă đápă ngă nhuă
c uăthịătr ngătrongăn căvƠătĕngăc ngăxuấtăkh u,ăt oăvi călƠm,ătĕngăthuănh pă
choăng iădơn.
- Nơngăcaoănĕngăl căki măsoátădịchăb nh,ănhấtălƠăvi căkh ngăchếăcácădịchă
b nhă nguyă hi m,ă b oă đ mă ană toƠnă dịchă b nh,ă ATTP.ă Nơngă caoă nĕngă l că v nă
chuy n,ă giếtă mổă t pă trungă theoă h ngă hi nă đ iă b oă đ mă ană toƠnă dịchă b nh,ă
ATTP,ăb oăv ămôiătr ngăvƠăđ iăx ănhơnăđ oăv iăv tănuôi;ăphátătri năm nhăcôngă
nghi păchếăbiếnăvƠăchếăbiếnăsơuăs năph măchĕnănuôi.

128
 - Tổăch căs năxuấtăcácăngƠnh hƠngăs năph măchĕnănuôiătheoăh ngăchuyênă
mônă hóa,ă hi nă đ iă vƠă hi uă qu ă gắnă v iă cácă chuỗiă liênă kết;ă Khuyếnă khíchă phátă
tri nă cácă doanhă nghi p,ă t pă đoƠnă l nă đ ă kh ă nĕngă đ uă t ă vƠoă ngƠnhă chĕnă nuôiă
theoăchuỗiăkhépăkínăvƠăhỗătr ,ăd nădắtăng iăchĕnănuôiăs năxuấtăđápă ngănhuăc uă
thịă tr ng;ă Đổiă m iă tổă ch că vƠă ph ngă th că ho tă đ ngă c aă cácă h i,ă hi pă h iă
ngƠnhăhƠngăchĕnănuôiăphùăh păv iăn năkinhătếăthịătr ng. Phátătri năngƠnhăchĕnă
nuôiătheoăh ngăcôngă nghi păhóa,ăhi năđ iăhóa,ăđồngăth iăđ yăm nhăchĕnănuôiă
h uăc , chĕnănuôiătruy năth ngătheoăh ngăs năxuấtăhƠngăhóaăchấtăl ngăcao,ăană
toàn. T pătrungăvƠăhỗătr ăphátătri năcácăh pătácăxư,ătổăh pătácătrongăchĕnănuôiăl nă
đ ăhỗătr ăphátătri năchĕnănuôiăl nătrongăh ngăt pătrung,ăhƠngăhóa,ăgắnăv iăthịă
tr ngătiêuăth ,ăxơy d ngăth ngăhi uăchoăs năph m,ătĕngăc ngăliênăkếtătrongă
chĕnănuôiăvƠătiêuăth ăvƠăgi măd nătỷăl ăchĕnănuôiănh ălẻ,ăphơnătán.ă
- Đ yăm nhăvi căápăd ngăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiătiênătiến,ăđ măb oăATTP
nh ă chĕnă nuôiă VietGAHP,ă chĕnă nuôiă ană toƠnă sinhă học,ă ană toƠnă dịchă b nh,ă h uă
c ,ầăvƠăph iăcóăc ăchếăđ ăki mătra,ăgiámăsátăvi căth căhi năcácăquyătrìnhăchĕnă
nuôiănƠyăđ ăki măsoátăvƠăkhôngăbịălơyălanădịchăb nh,ăđ măb oăcácăđi uăki năv ă
sinhăthúăyăv ăchuồngătr i,ănhằmăt oăraăcácăs năph măthịtăl năđ măb oăATTP từă
khâu chĕnănuôi.ă
- Th căhi năcácăho tăđ ngăhỗătr ,ăxúcătiếnăvƠăthuăhútăđ uăt ăc aăcácădoanhă
nghi păvƠoăquáătrìnhăchĕnănuôi,ăgiếtămổ,ăchếăbiến,ătiêuăth ăthịtăl n.ăT nhăc năxácă
địnhă doanhă nghi pă lƠă đ uă t uă đ ă th că hi nă liênă kết,ă phátă tri nă chĕnă nuôiă theoă
chuỗiăliênăkết,ăchuỗiăgiáătrịăđ ăgópăph năhỗătr ăvƠăthuăhútăng iădơnăđ uăt ăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.ă
- Th căhi n xưăh iăhóaăcôngătácăphòng,ăch ngădịchăb nhăchoăđƠnăv tănuôi,ă
t oăs ăch ăđ ngăchoăng iăchĕnănuôi,ăđồngăth iăgi măchiăphíăhỗătr ătừăngân sách
nhƠăn c.
- Tĕngăc ngăvi căth căhi năqu nălỦănhƠăn căv ăchĕnănuôiăl nănh ăđ mă
b oăcácăđi uăki năc aăLu tăChĕnănuôi,ăLu tăThúăyăđiăvƠoăth căti n.ăC nălƠmăt tă
h năn aăvi căd ăbáoănhuăc uăthịătr ngăđ ăxơyăd ngăkếăho chăchĕnănuôiăphùăh pă
v iănhuăc uăc aăthịătr ng,ătránhăcácăhi năt ngăd ăcungălƠmăgiáăthịtăl năgi mă
xu ngăthấpănh ătrongăgiaiăđo nătr c.ăC nănghiênăc uăvƠăc ăth ăhóaăcácăquyăđịnhă
c aăphápălu tăv ăđi uăki năchĕnănuôiăl năt iăt nhăBắcăNinh.
- C nălƠmăt tăcácăho tăđ ngăqu nălỦăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năt iăc ăs ăđ ăcấpă

129
giấyăch ngănh năđ ăđi uăki năchĕnănuôiăl năđ iăv iăcácăc ăs ăchĕnănuôiătrênăđịaă
bƠnăt nhătheoăquyăđịnhăc aăLu tăChĕnănuôiăvƠălƠmăt tăh năn aăvi căki măsoátăcácă
c ăs ăchĕnănuôiăl năt ăphát,ăchĕnănuôiăkhôngăđ măb oătiêuăchu năvƠăgơyăôănhi mă
môiătr ng.ă
- Th că hi nă t tă các chínhă sáchă hỗă tr ă gi ng,ă phátă tri nă chĕnă nuôiă theoă
vùng,ă xưă trọngă đi m;ă chínhă sáchă hỗă tr ă vaccine,ă hóaă chấtă choă côngă tácă phòngă
ch ngădịchăb nh. Cùngăv iăđóăth căhi năt tăchínhăsáchăkhuyếnăkhíchăchĕnănuôiă
theoăh ngăliênăkếtăchuỗi,ătừăchĕnănuôiăđếnăgiếtămổ,ăchếăbiếnătiêuăth ăs năph mă
đ ăchĕnănuôiăphátătri năhi uăqu ,ăb năv ng. Hỗătr ăxơyăd ngăvƠăápăd ngătri tăđ ă
quyă trìnhă chĕnă nuôiă vƠă quyă chếă qu nă lỦă chấtă l ngă s nă ph mă t iă cácă chuỗi.ă
H ngăd năđi uăki năvƠ trìnhăt ăxơyăd ngăc ăs ăATDB choăcácăh ăchĕnănuôiăt iă
cácăchuỗi.
- Vi căt o raăs năph măATTP đ căqu nălỦ,ăs năxuấtătheoăquyătrìnhărõărƠng,ă
minhăb chăvƠăđ cătuyênătruy năr ngărưiătừăđóăng iătiêuădùngăyênătơmăv ăchấtă
l ngăs năph măgiúpăraătĕngăgiáătrịăs năph mă(giaătĕngăgiáătrịăs năph mătừă15-20%
soăv iăs năph măkhiăch aăđ căs năxuấtătheoăchuỗi)ăvƠăm ăr ngăthịătr ng,ănhi uă
chuỗiăđưăthiếtăl păđ căh ăth ngăcácăđ iălỦ,ănhƠăphơnăph i,ăc aăhƠngăti nătíchătrênă
địaăbƠnăc ăn c.
4.3.2.ăCácăgi iăpháp
4.3.2.1. Giải pháp tăng cừng thực hiện quy họch, xây dựng vùng chăn nuôi
an toàn dịch bệnh
a. Lý do đề xuất giải pháp
Dịchă b nhă lƠă m tătrongă nh ngă khóă khĕnă rấtă l năc aă ngƠnhă chĕnă nuôiă l n.ă
Tuyănhiên,ă nhăh ngăc aădịchăb nhăđếnăchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl n
nóiă riêngă cóă th ă gi mă thi uă bằngă cáchă ch ă đ ngă ápă d ngă cácă bi nă phápă phòngă
b nhăt t.ăĐếnănay,ătrênăđịaăbƠnăt nhăđưăcóănh ngăc ăs ăchĕnănuôiăATDB nh ngă
ch aăcóăvùngăchĕnănuôiăATDB. T nhăBắcăNinhăvƠăchínhăquy năđịaăph ngăcácă
cấpăd iăcóăth ăh năchếădịchăb nhăbằngăcáchăquyăho ch,ăxơyăd ngăcácăvùngăchĕnă
nuôi ATDB. Cùngăv iăđó,ănh ăphơnătíchă ătrênăthìăhi nănayăBắcăNinhăm iăđ aă
vƠoăquyăho chăchĕnănuôiăl năt pătrungăt iă9ăxưă ă4ăhuy nălƠăcácăvùngăchĕnănuôiă
t pătrung,ănh ngăchĕnănuôiăl năc aăBắcăNinhăv nănằmăr iărácă ătấtăc ăcácăxư,ăthịă
trấnă trênă địaă bƠnă t nh,ă chĕnă nuôiă trongă khuă dơnă c ,ă chĕnă nuôiă khôngă theoă quyă
ho chăv năcònănhi u.ă

130
b. Mục đích của giải pháp
M căđíchăc aăgi iăphápănhằmăt oăraănh ngăvùngăchĕnănuôiăt pătrung,ădịchă
b nhăđ căki măsoátănghiêmăngặtăb iăc ăchínhăquy năđịaăph ngăvƠăcácăh ăchĕnă
nuôi,ătừăđóăhìnhăthƠnhănênăvùngăchĕnănuôiăanătoƠnădịchăb nh,ăs năxuấtăs năph mă
đ măb oăv ăsinhăATTP v iăkh iăl ngăđ ăl n.ăĐơyăcũngălƠăđi uăki năđ ătruyăxuấtă
nguồnăg c,ăphátătri năcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠn.
c. Nội dung giải pháp
- Trongăth cătếătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăđưăcóăquyăho chăcácăvùngăchĕnă
nuôiă t pă trung.ă Doă đó,ă t nhăvƠă cácă huy nă c nă cóă cácă bi nă pháp,ă c ăchế,ă uă đưi,ă
khuyếnăkhích,ăhỗătr ăng iăchĕnănuôiăphátătri năchĕnănuôiăt iăcácăvùngăchĕnănuôiă
t pătrungănƠy.ă
- T nhăcũngăđưăcóăkinhănghi mătrongă vi căhỗătr ,ăkhuyếnăkhíchăcácăc ăs ă
chĕnănuôiăl năápăd ngăquyătrìnhăchĕnănuôiătiênătiến,ăđ măb o anătoƠnădịchăb nh.ă
Doăđóăcóăth ănhơnăr ngăvi căápăd ngăquyătrìnhăchĕnănuôiăđ măb oăATDB ăcácă
vùngăchĕnănuôiăt pătrungănh ătuyênătruy nănơngăcaoăs ăhi uăbiếtăc aăng iăchĕnă
nuôiăv ăl iăíchăc aăvi căápăd ngăquyătrìnhăchĕnănuôiăđ măb oăanătoƠnădịchăb nh,ă
tổ ch căchoăcácăh ăchĕnănuôiăthamăquan,ăhọcăh iăkỹăthu t,ăkinhănghi măc aăcácă
c ăs ăchĕnănuôiăđưăápăd ngăquyătrình.
4.3.2.2. Giải pháp công nghệ số hóa nhằm phân biệt sản phẩm trong chăn
nuôi lợn
a. Lý do
ngăd ngăkhoaăhọcăcôngăngh ănóiăchungăvƠăcôngăngh ăthông tin nói riêng
trongăs năxuấtăvƠătiêuăth ăs năph mănôngănghi păđangărấtăđ căquanătơm.ăĐ ălấyă
đ că lòngă tină c aă ng iă tiêuă dùngă cácă s nă ph mă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă
ATTP,ăcácăc ăs ăchĕnănuôiăph iăt ăkhẳngăđịnhăth ngăhi uăs năph măthôngăquaă
vi cătruyăxuấtănguồnăg c,ănhằmăgiúpăng iătiêuădùngăphơnăbi tăđ căs năph mă
theoăh ngăATTPăvƠăs năph măthôngăth ng. Hi năt i,ănh ăphơnătíchă ătrênăthìă
nhuă c uă vƠă thịă yếuă c aă ng iă tiêuă dùngă v ă thịtă l nă đ mă b oă ană toƠnă lƠă rấtă caoă
nh ngăhi nănayăcacăs năph măthịtăl năs năxuấtătheoăcácăquyătrìnhătiênătiến,ăquyă
trìnhăanătoƠnăch aăxơyăd ngăđ căth ngăhi u,ănhưnăhi uăvƠăápăd ngăcôngăngh ă
đ ătruyăxuấtănguồnăg căvƠăphơnăbiếtăv iăcácăs năph măthịtăl năthôngăth ngănênă
gơyăkhóăkhĕnăchoăng iătiêuădùngătrongăquáătrìnhăl aăchọnăthịtăl n.ă

131
b. Mục đích của giải pháp
Truyăxuấtănguồnăg căth căph m nhằmănơngăcaoăchấtăl ng,ăđ măb oăATTPă
vƠă tĕngă s că canhă tranhă choă s nă ph mă ATTPă trênă thịă tr ng.ă Từă đó,ă ng iă tiêuă
dùngăchấpănh năchiătr ăph năchênhăl chăgiáăgi aăs năph măthôngăth ngăvƠăs nă
ph măđ măb oăATTP đ ăcóăđ căs năph măt tăh n.ăĐơyălƠăđ ngăl căcho ng iă
chĕnă nuôiă trongă vi că th că hƠnhă chĕnă nuôiă l nă theoă cácă quyă chu nă h uă c ,ă
ATSH...ănhằmăt oăraăs năph măchĕnănuôiăl năATTP.
c. Nội dung giải pháp
BắcăNinhălƠăt nhăđangăcóătỷăl ăđôăthịăhóaădi năraăm nhămẽ,ăđ iăs ngăng iă
dơnăngƠyăđangăđ cănơngăcao,ănhuăc uăv ăv ăs năph măanătoƠn tĕngăcao.ăĐ ăđápă
ngănhuăc uăthịtăl năATTPăchoăng iătiêuădùng,ăt nhăBắcăNinhăc năxơyăd ngăcácă
chuỗiă khép kín nhằmă ki mă soátă vấnă đ ă ATTPă từă cácă c ă s ă chĕnă nuôiă đếnă cácă
khơuăv năchuy n,ăc ăs ăgiếtămổăvƠăchếăbiếnăthịtăđ ăcóăc ăchếăgiámăsátăvƠătiếnăt iă
xóaăb ădịchăb nh. T nhăc năcóăcácăchínhăsáchăkhuyếnăkhíchăvƠăhỗătr ăcácăc ăs ă
chĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăđĕngăkỦăcácăs năph măOCOPăc aăđịaăph ng,ă
gắnă nhưnă s nă ph m,ă cóă mưă v ch,ă mưă QRă đ ă truyă xuấtă nguồnă g că xuấtă x ,ă đ mă
b oăquyătrìnhăs năxuấtăanătoƠnăđ ăng iătiêuădùngăvà các tác nhân có liên quan có
th ătìmăhi uăvƠănắmăđ căquyătrìnhăs năxuấtăanătoƠnăc aăc ăs ,ătừăđóălƠătácăđ ngă
ng căl iăđ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăc aăt nh.
T nhăcũngăc năcóăchínhăsáchăhỗătr ăng iănôngădơnătiếpăc nă các thông tin
v ăqu n lỦ,ătổăch căs năxuất,ăquyătrìnhăkỹăthu tăchĕnănuôi,ăthịătr ngăv ăv tăt ă
nôngănghi p,ăthôngătinăthịătr ng,ătìnhădịchăb nh,ăthôngătinăchínhăsáchătrongăhỗă
tr ăs năxuấtătheoăquyătrìnhăATTPătrênăcácăwebsiteăc aăt nh,ăngƠnhănôngănghi p,ă
hoặcăbằngăcácămưăQRăchoăng iăchĕnănuôiă đ ăng iăchĕnă nuôiăcóăth ăd ădƠngă
tiếpăc năvƠănh năđ căcácăt ăvấnătr cătuyếnătừăcácăc ăquanăqu nălỦănhƠăn căm tă
cáchăd ădƠng,ăthu năti năvƠănhanhăchóng.
T nhă c nă xơyă d ngă c ă s ă d ă li uă v ă chínhă sáchă hỗă tr ă phátă tri nă nôngă
nghi pă nóiă chungă vƠă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngăATTPănóiă riêng;ă quyă
ho chă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă ATTP;ă tìnhă hìnhă giáă c ,ă thịă tr ng,ă dịchă b nhă
trongăchĕnănuôiăl n,ăxuăh ngăphátătri năthịătr ng,ăcácăthôngătinăvƠăcácăkênhăv ă
chuy năđổiă s ătrongănôngănghi pă nói chungă vƠătrongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngă
ATTPă nóiă riêngă vƠă t nhă c nă cóă kếă ho chă vƠă l ă trìnhă chuy nă đổiă s ă trongă nôngă
nghi pănóiăchungăm tăcáchărõărƠng,ăc ăth ăđ ăhỗătr ăng iădơnăphátătri n.ă

132
 T nhăc năcóăquyăho chăvƠăxơyăd ngăcácăkhuăch ,ăđịaăđi măbánăs năph măđưă
đ căcấpăgiấyăch ngănh năATTPăhoặcăcácăs năph măcóăth ătruyăxuấtănguồnăg c,ă
nhằmăđ yăm nhăs ăc nhătranhăcũngănh ăt oăni mătinăchoăng iătiêuădùngăđ iăv iă
s năph măATTP.
H ngăd nă vƠă hỗă tr ă ng iăchĕnă nuôiă cũngă nh ă cácă tácă nhơnă trongă chuỗiă
giáă trịă công khai - gi iă thi uă s nă ph mă trênă website,ă t oă mưă v chă choă cácă s nă
ph mă chĕnă nuôiă bánă theoă chuỗi.ă Ng iă tiêuă dùngă cóă th ă quétă mưă v chă đ ă biếtă
đ căquyătrìnhănuôiăl n,ăph ngăphápăgiếtămổăl n,ăraăthịt,ăđóngăgóiăs năph m.
T nhăvƠăngƠnhăNôngănghi păc aăBắcăNinhăc năcó cácăbi năphápătuyênătruy n,ă
nơngăcaoănh năth căchoăng iădơnănóiăchungăvƠăng iăchĕnănuôiăl nănóiăriêngăt iă
Bắcă Ninhă đ ă ng iă nôngă dơnă nơngă caoă nh nă th că v ă chuy nă đổiă s ă trongă nôngă
nghi pănóiăchungăvƠătrongăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPănóiăriêng,ăchuy nănh nă
th căthƠnhăcácăhƠnhăđ ngăc ăth ătừăđóănh năthấyăđ căvaiătròăvƠăt măquanătrọngă
c aăcôngăngh ătrongăphátătri năs năxuấtănôngănghi pănóiăchungăvƠătrongăphátătri nă
chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTPă nóiă riêngă đ ă từă đóă ng iă chĕnă nuôiă ch ă đ ngă
trong quá trình chuy năđổiăs ăvƠăápăd ngăkhoaăhọcăcôngăngh ăvƠoătrongăquáătrìnhă
s năxuấtăvƠătiêuăth ăcácăs năph mătừăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.ă
4.3.3.3. Giải pháp cải tiến việc kiểm soát chất lượng đầu vào trong chăn nuôi
a. Lý do
Nh ăđưăphơnătíchă ăph năcácăyếuăt ă nhăh ngăthì cácăho tăđ ngăthanhătra,ă
ki mătraăv ăđ uăvƠoăchoăchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nănóiăriêngă ăBắcă
Ninhăcònădi năraăđ nălẻăvƠăr iăr c,ăđặcăbi tălƠăcácăho tăđ ngăthanhătraăki mătraă
đ iăv iăconăgi ng và cácăs năph măTĔCN cóănguồnăg cătừănôngănghi păvƠăki mă
traăchấtăl ngăcácăs năph măđ uăvƠoăcôngănghi păchoăchĕnănuôiăl năcònăl ngălẻo.
b. Mục đích của giải pháp
M că đíchă c aă gi iă phápă nƠyă nhằmă t oă raă nguồnă nguyênă li uă đ uă vƠoă ană
toƠn,ăchấtăl ngăph căv ăquáătrìnhăchĕnănuôiăl n,ăvìămu năt oăraăcácăs năph mă
chĕnănuôiăl năATTP thìăph iăcóănguồnăđ uăvƠoăchấtăl ngăvƠăanătoƠn.ă
c. Nội dung giải pháp
Trongăth cătế,ăđ ătránhăs ăchồngăchéoătrongăcôngătácăki mătra,ăthanhătraăv ă
vi căqu nălỦăthu căvƠă TĔCN,ăcácăc ăquană liênăquanăđ căyêuăc uăl pă vƠăcông
khaiăkếăho chăki mătra,ăthanhătra.ăTuyănhiên,ăkếăho chăki mătra,ăthanhătraăkhôngă

133
ch ăđ căcôngăkhaiăgi aăcácăbanăngƠnh,ăc ăquanătrongăt nhămƠăcònăcôngăkhaiăđ iă
v iăc ăđ iăt ngăki mătra,ăthanhătra.ăVi cănƠyăsẽă nhăh ngăđếnăkếtăqu ăvƠăhi uă
qu ăc aăcôngătácăthanhăki mătra.ăDoăđó,ătrongăth iăgianăt i,ăkếăho chăthanhătra,ă
ki mătraănênăch ăđ căcôngăkhaiăgi aăcácăban/ngƠnh,ăc ăquanătiếnăhƠnhăthanhătra,ă
ki mătraăvƠăkhôngănênăcôngăkhaiăv iăđ iăt ngăđ căthanhătra,ăki mătra.
Uỷăbanănhơnădơn t nhăc năbanăhƠnhăquyăđịnhărõăphơnăcông,ăphơnăcấpăki mă
traă s nă xuất,ă kinhă doanhă v tă t ă nôngă nghi pă vƠă ki mă traă ch ngă nh nă c ă s ă s nă
xuất,ăkinhădoanhăđ iăv iăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năđ ăđi uăki năATTP trongăph mă
viăqu nălỦăc aăngƠnhănôngănghi p.ăCùngăv iăđó lƠăphơnăcôngătráchănhi măc ăth ă
choă cácă đ nă vịă cóă liênă quană đ iă v iă ngƠnhă nôngă nghi pă từă cácă phòngă Nôngă
nghi pă&ăPhátătri nănôngăthônăcácăhuy n,ăhoặcăPhòngăKinhătếăcấpăhuy n,ăTrung
tơmădịchădịchăv ănôngănghi păc aăhuy n,ăUBNDăcácăxư,ăthịătrấn,ăcùngăv iăđó là
cácăphòngăbanăcóăliênăquanătrênăđịaăbƠnăt nhăđ ătránhătrùngălặp,ăchồngăchéoătrongă
cácăho tăđ ngăthanhătra,ăki mătraăvƠăc ăchếăph iăh păc aăcácăc ăquanăc aăngƠnhă
nôngănghi p,ăyătế,ăcôngăth ng,ầăvƠănêuărõăvaiătrò,ătráchănhi măc aăcácăđ năvịă
vƠăx ălỦăcác viăph mătrongăcácăho tăđ ngăthanhătra,ăki mătraăliênăngƠnhăcácăđ uă
vƠoăchoăchĕnănuôiăl n.ă
S ăNôngă nghi pă vƠă PTNT c nă giaoă choă thanhă traă S ăph iă h păv iă cácă c ă
quanăbanăngƠnhăcóăliênăquanătĕngăc ngăqu nălỦăth căĕnăcôngănghi p,ăthu căthúă
yăđangăl uăhƠnhătrênăthịătr ngăt nhăBắcăNinhăítănhấtă1ănĕmă3ă- 4ăl n.ăKiênăquyếtă
x ălỦăcácăviăph măv ăs năxuất,ăkinhădoanhăTĔCN,ăthu căthúăyăl n,ăđồngăth iăt oă
đi uăki năt tăđ ăkhuyếnăkhíchăvi căhìnhăthƠnhăm ngăl iăcungă ng,ădịchăv ăth că
ĕn,ăthu căthúăyăcóăuyătínăv ăchất l ngănhằmăđápă ngăngƠyăcƠngăđ yăđ ăv ănhuă
c uăth căĕnăcôngănghi păchoăng iăchĕnănuôiăl nătrênăđịaăbƠnăt nh.
Tĕngă c ngă côngă tácă ki mă traă giámă sátă đi uă ki nă chĕnă nuôi,ă th că hi nă cácă
bi năphápăATSH đ ăđ măb oăđi uăki năv ăsinhăthúăyăc aăcácătrangătr i.ăKi mătraă
liênăhoƠnăvƠănghiêmătúcătừăs năxuấtăđếnăl uăthôngătiêuăth ăs năph m,ăđ măb oăs nă
ph măl năthịtăđ aăraăthịătr ngăph iăđ căki măsoátăchặtăchẽăc aăc ăquanăthúăy.
4.3.3.4. Giải pháp xây dựng các chuỗi giá trị thịt lợn an toàn
a. Lý do
Đ ăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP thìăng iăchĕnănuôiăph iăcóă
đ ngăl c,ănhấtălƠăđ ngăl căkinhătếăđóălƠăc năph iăphơnăbi tăđ căs năph măchĕnă

134
nuôiătheoătiêuăchu năATTP vƠăs năph măchĕnănuôiăthôngăth ng.ăTừăđóăcóăth ă
tĕngăđ căgiáăbánăđ uăraăc aăs năph măchĕnănuôiătheoătiêuăchu năATTP t oăđ ngă
l că thúcă đ yă ng iă chĕnă nuôi.ă Th că tế,ă kếtă qu ă nghiênă c uă vƠă cácă yếuă t ă nhă
h ngăcũngăch ăraăcóăm tătỷăl ăt ngăđ iăl năng iăchĕnănuôiămongămu năs nă
xuấtăthịtăl năđ măb oăATTP,ăsẵnăsƠngămuaăthịtăl năđ măb oăanătoƠn,ăđ c cung
cấpătrongăcácăchuỗiăgiáătrị,ăchuỗiăliênăkếtăthịtăl năđ măb oăATTPăv iăgiáăcaoăh nă
rấtănhi uăsoăv iăthịtăl năthôngăth ng.ă
b. Mục đích của giải pháp
M căđíchăc aăgi iăphápănƠyănhằmăđ ăkhắcăph cănh ngăh năchếătồnăt iăc aă
ngƠnhăchĕnănuôi và đơyălƠăm tăgi iăphápăđangăđ căxemănh ăđ tăpháăhi nănayălƠă
xơyăd ngămôăhìnhăliênăkếtăs năxuấtătheoăchuỗiăgiáătrịăc aăngƠnhăchĕnănuôi.ăVi că
xơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠnăgiúpăt oăraăcácăs năph măthịtăl năană
toƠn,ăđ cătruyăxuấtănguồnăg căxuất x .ăVi căxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl nă
anătoƠnăvƠăliênăkếtăcácăc ăs ăchĕnănuôiăv iănhauătừăđóăgópăph năcácăc ăs ăchĕnă
nuôiăl năchĕnănuôiătheoăquyătrìnhăvƠăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
c. Nội dung giải pháp
T nhăBắcăNinhănênătổăch căxơyăd ngăthíăđi măm tăs ăchuỗiăgiáătrịăthịtăl nă
anătoƠnăkếtăn iătừăng iăchĕnănuôi,ăgiếtămổăđếnăđi măbánăthịtăl năđ ăt oăđi uăki nă
choăvi cătruyăxuấtănguồnăg c,ăki măsoátăchấtăl ngăthịtăvƠănơngăcaoăl iăíchăkinhă
tếăchoăcácătácănhơnăthamăgiaăchuỗi.ăVi cănƠyăsẽălƠăđi uăki năc năthúcăđ yăphátă
tri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP ăđịaăph ng.
T nhăBắcăNinhăc năgiaoăchoăngƠnhănôngănghi păc aăt nhăvƠăcácăhuy n,ăthịă
trongăhuy năcĕnăc ăvƠoătìnhăhìnhăth cătếăđịaăph ngăđ ăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáă
trịăthịtăl năanătoƠnăphùăh păv iăđặcăđi mătìnhăhìnhătừngăđịaăph ng.ă
Trênă địaă bƠnă t nhă Bắcă Ninhă cóă 23ă c ă s ă chĕnă nuôiă l nă tổă ch că liênă kếtă
trongăs năxuấtăvƠătiêuăth ătheoăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năđ măb oăanătoƠnăgi aăcácăc ă
s ăchĕnănuôiăl năv iă20ăc ăs ăthuămua,ăgiếtămổ,ăchếăbiếnăvƠăbánălẻăthịtăl năraăthịă
tr ng.ă Cùngă v iă đó,ă toƠnă t nhă cóă 3ă HTXă vƠă trangă tr iă có liênă kếtă ngangă v iă
nhauă trongă cùngă chuỗiă cungă ng;ă cóă 6ă trangă tr iă tổă ch că liênă kếtăm tă s ă khơuă
trongăquáătrìnhăphátătri năchĕnănuôiăl n.ă M tăs ăvùngăchĕnănuôiătừăkhiăđiăvƠoă
ho tăđ ngătheoăchuỗiăs năxuấtăđưăt oăthƠnhăvùngănguyênăli uăchoăchuỗiăliênăkết,ă
mangă l iă hi uă qu ă kinhă tếă caoă ă m tă s ă xưă c aă cácă huy nă Tiênă Du,ă Thu nă
ThƠnh,ăL ngăTƠi,ăYênăPhong;ăQuếăVõ,ăthịăxưăTừăS nầăChĕnănuôiătheoăchuỗiă

135
cũngă hìnhă thƠnhă nênă cácă nhómă s nă ph mă ch ă l că đ ă cóă địnhă h ngă s nă xuất,ă
bámăsátănhuăc uăth căti n.ă
- Th ănhấtălƠănhómăs năph măs năxuấtăgi ng:ăc năt pătrungăliênăkếtăgi aăcácă
c ă s ă s nă xuấtă gi ngă l nă l nă nh ă Côngă tyă TNHHă l nă gi ngă h tă nhơnă Dabaco,ă
Côngă tyă TNHHă MTVă l nă gi ngă L că V ,ă Côngă tyă TNHHă l nă gi ngă Dabacoă
L ngă TƠi,ă Côngă tyă TNHHă chĕnă nuôiă Bắcă Đ u,...ă vƠă cácă trangă tr iă chĕnă nuôiă
gi ngăl năđ măb oătiêuăchu năv iăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl nă ăcácăvùngăđ căquyă
ho chăchĕnănuôiăl năt pătrung.
- Th ăhaiăđ iăv iăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl năthịtăc năxơyăd ngăv iăcácăc ăs ă
giếtămổ,ăchếăbiến,ăbánălẻăđ ăxơyăd ngăvƠăphátătri năcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năană
toƠn,ătừăđóătiếnăt iăxơyăd ngăth ngăhi uăthịtăl năanătoƠnăBắcăNinhăhoặcălƠăgắnă
tênătheoăcácăđịaăph ngăs năxuất,ăhoặcăphátătri năcácăs năph măgắnăv iăch ngă
trìnhă OCOP,ă từă đóă đ ă nơngă caoă giáă trịă s nă xuấtă vƠă xơyă d ngă cácă môă hình đi nă
hìnhă chuỗiă giáă trịă ană toƠnă đ ă thuă hútă vƠă lôiă kéoă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă
h ngăATTP trênăđịaăbƠnătoƠnăt nh.
Bênăc nhăđó,ăt nhăc năcóăcácăchínhăsáchăkhuyếnăkhíchăng iăchĕnănuôiăl nă
kỦăh păđồngătiêuăth ăs năph măv iăcácădoanhănghi p,ănhƠăhƠngăkháchăs năvƠăc ă
s ăchếăbiếnăt iăđịaăph ngăvƠăcácăt nhălơnăc năđ ăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtă
l năanătoƠn.ăGi iăphápănƠyă táiăc ăcấuă vƠătổăch căl iăchĕnă nuôiăl nătrênăđịaăbƠnă
t nhăđ ăhìnhăthƠnhăcácătổăh pătác,ăh pătácăxưăchĕnănuôiăl năđ ăchuy năgiaoăvƠăáp
d ngăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăđ măb oăATTPăvƠoăchĕnănuôiăl n,ăhỗătr ăxơyăd ngă
kếă ho chă s nă xuất,ă muaă vƠă ki mă soátă cácă dịchă v ă d uă vƠo,ă cungă cấpă thôngă tin,ă
tiếpăc nănguồnăv n,ăki măsoátădịchăb nhăvƠăhỗătr ătiêuăth ăs năph măđ ănơngăcaoă
chấtăl ngăATTPăđ iăv iăthịtăl n,ăgi măthiếuăr iăroăchoăng iăchĕnănuôiăl n.ă
yăbanănhơnădơnăt nhăc năgiaoăchoăngƠnhăCôngăth ngăph iăh păv iăcácăc ă
quanăch cănĕng,ăcácătổăch căđ ăxơyăd ngăm iăliênăkếtătiêuăth ăs năph măgi aăcácă
h pătácăxư,ăc ăs ăchĕnănuôiăl năvƠăcácăđi măbuônăbán,ăc ăs ăgiếtămổ,ăcácăsiêuăthị,ă
nhƠăhƠngătrongăvƠăngoƠiăthịăxưătrênăc ăs ăkỦăkếtăcácăh păđồngăkinhătế.ăLiênăkếtă
v iăcácăv iăcácăt nh,ăcácăvùngălơnăc năphátătri năm nhăv ăchĕnănuôiăl năđ ătiếpă
c năcácăthôngătinăthịătr ng,ăxơyăd ngăh ăth ngăd ăbáoăthịătr ng,ătìmănguồnăđ iă
tác,ầ đ ăs năxuấtăvƠătiêuăth ăs năph m.ă
Cu iă cùng,ă UBNDă t nhă c nă giaoă choă S ă Nôngă nghi pă vƠă PTNTă t nh Bắcă

136
Ninhătổăch căth căhi năt tăvi căliênăkếtăb nănhƠă(NhƠăn c,ănhƠănông,ănhƠădoanhă
nghi p,ă nhƠă khoaă học)ă trênă ph mă viă từngă địaă ph ng,ă toƠnă t nh;ă coiă trọngă vi că
liênăkếtăsongăph ngăgi aăcácănhƠăv iănhauă(thíăd :ănhƠănôngăv iăNhƠăn c,ănhƠă
doanhănghi p,...).ăKhuyếnăkhíchăcácătổăch c,ăcáănhơnăđ uăt ăhìnhăthƠnhăvƠăphátă
tri nănhƠămáyăchếăbiếnăs năph măthịtăl năv iăcácădơyăchuy năs năxuấtătiênătiến,ă
hi nă đ iă đ ă nơngă caoă nĕngă suấtă vƠă h ă giáă thƠnhă s nă ph m,ă gópă ph nă gi iă quyếtă
đ uăraăchoăng iăchĕnănuôiăl n,ăđặcăbi tălƠăđ iăv iăcácăc ăs ăchĕnănuôiăl nătheoă
h ngăATTP.
4.3.2.5. Giải pháp nâng cao chất lượng môi trừng chăn nuôi và giảm thiểu
dịch bệnh trong chăn nuôi
a. Lý do
Chĕnă nuôiă ngƠyă cƠngă cóă vịă tríă hếtă s că quană trọngă trongă c ăcấuă c aă ngƠnhă
nôngă nghi pă vƠă cóă Ủă nghĩaă thiếtă th că đ iă v iă đ iăs ngă kinhă tếă xưă h iă c aă nhơnă
dơn,ăgópăph năgi iăquyếtăcôngăĕnăvi călƠm,ăxóaăđóiăgi mănghèo,ătĕng thuănh păvƠă
lƠă c ă h iă lƠmă giƠuă choă nôngă dơn.ă Tuyă nhiên,ă cùngă v iă s ă phátă tri nă c aă ngƠnhă
chĕnănuôiălƠăs ă nhăh ngăkhôngăh ănh ăđếnămôiătr ng,ăs căkh e,ăđ iăs ngăc aă
conăng i.ăCùngăv iăđó,ănh ăđưăphơnătíchă ăph năcácăyếuăt ă nhăh ngădịchăb nhă
trongă chĕnă nuôiă l nă c aă cácă h ă chĕnă nuôiă di nă raă kháă th ngă xuyên,ă liênă t c,ă
chĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ăvừaăkhóăki măsoátădịchăb nhăvừaăgơyăraăcácănguyăc ă
ôănhi mămôiătr ng,ălơyălanăb nhătừăđƠnăl năsangăconăng i,ầăđơyăcũngălƠăcácă
nguyăc ăgơyămấtăATDB và ATTP trongăchĕnănuôiăl n.ăVìăv y,ăđ ăchĕnănuôiăphátă
tri năb năv ng,ăđ măb oăATTP đápă ngăđ cănh ngăyêuăc uăcấpăthiếtăc aăcu că
s ng,ăcôngătácăx ălỦămôiătr ng,ăki măsoátădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăph iăđ că
th căhi năt tăvƠătri tăđ .
M tăs ătrangătr iăcóăquyămôănh , lẻăng iădơnăcònăth ă ,ăch aănh năth că
đ căt măquanătrọngăc aăvi căb oăv ămôiătr ng.ăNh ngăbi năphápăđ căđ aăra,ă
nh :ăXơyăd ngăh măkhíăBiogas,ăb ălắng,ăs ăd ngăđ mălótăsinhăhọc...ăv năcóănguyă
c ăgơyăôănhi mămôiătr ngăkhiăcácătrangătr iăkhôngătuơnăth ăquyătrìnhăs năxuất,ă
v năhƠnhăh ăth ngăx ălỦăchấtăth i.ăDoăđó,ăc năcóănh ngăbi năphápăhỗătr ănh ăxơyă
aoăhồ,ătrồngăcơyăxanh...ăBênăc nhăđó,ăh uăhếtăcácăbi năphápătrênăgặpăkhôngăítătr ă
ng iădoăchiăphíăl n,ăkhôngăphùăh păv iănh ngăh ăchĕnănuôiăquyămôănh ,ălẻădo
di nătíchătrangătr iăcònăh năchế.ăSuyănghĩăch ăquanăc aăng iădơnăkhiăxơyăd ngă
trangătr iălƠă“khiănƠoăcóăôănhi măm iătìmăcáchăgi iăquyết”ănênănhi uăh ăkhôngăcóă

137
kếăho chăđ uăt ălơuădƠi.ăNh ngănĕmăqua,ăvi căx ălỦăcácăc ăs ăchĕnănuôiăgơy ô
nhi mămôiătr ngăcònăít,ănhấtălƠăcònănhi uăđịaăph ngăch aăcóăvùngăchĕnănuôiă
t pătrung,ăph năl năđ uămangătínhăt ăphát,ăvi căx ăph tăkhóăápăd ng.
b. Mục đích của giải pháp
M că đíchă c aă gi iă phápă nƠy nhằmă nơngă caoă chấtă l ngă môiă tr ngă chĕnă
nuôi,ă từă đóă gópă ph nă gi mă thi uă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôi,ă chĕnă nuôiă luônă ană
toƠnă dịchă b nh,ă h nă chếă s ă d ngă hóaă chấtă trongă chĕnă nuôi,ă gópă ph nă đ mă b oă
ATTP trongăchĕnănuôiăl n.
c. Nội dung giải pháp
S ăNôngănghi p vƠăPhátătri nănôngăthônăt nhăBắcăNinhăc nănghiênăc uăcácă
quyăđịnhăc aăB ănh ăThôngăt ăs ă23/2019/TT-BNNPTNTăngƠyă30/11/2019ăc aă
B ăNôngănghi păvƠăPTNTăh ngăd năm tăs ăđi uăc aăLuơtăchĕnănuôiăv ăho tă
đ ngăchĕnănuôi;ăQCVNă01-39:2011ăquyăđịnhăQuyăchu năkỹăthu tăQu căgiaăv ă
v ă sinhă n că dùngă trongă chĕnă nuôi;ă QCVNă 01-79:2011/BNNPTNTă quyă địnhă
Quyăchu năkỹăthuơtăqu căgiaăc ăs ăchĕnănuôiăgiaăsúcăgiaăc măvƠăquyătrìnhăki mă
traă đánhă giáă đi uă ki nă v ă sinhă thúă y;ă QCVNă 62-MT:2016/BTNMTă quyă địnhă
Quyăchu năkỹăthu tăqu căgiaăv ăn căth iăchĕnănuôiầ đ ăxơyăd ngăquyăho chă
vƠăkếăho chăphátătri năchĕnănuôiăl năc aăt nhăđ măb oăphátătri năchĕnănuôiăl nă
anătoƠn,ăb năv ng,ăb oăv ămôiătr ngăvƠăgắnăchĕnănuôiăv iăquyătrìnhăqu nălỦăv ă
sinhăthúăyăv iăcácăc ăs ăgiếtămổăgiaăsúc,ăgiaăc m,ăchếăbiếnăvƠă ATDB cho các
vùngăs năxuất.
Xây d ng c chế hỗ tr qu n lý và x lý chất th i chĕn nuôi l n t i các
h nông dân bằng các bi n pháp an toàn, b o v môi tr ng nh xây d ng h m
biogas, áp d ng đ m lót sinh học vào trong quá trình chĕn nuôi, đ a chĕn nuôi
l n ra ngoài khu dân c ,ầ đ b o v môi tr ng chĕn nuôi. Vi c áp d ng
biogas vào trong chĕn nuôi l n vừa góp ph n b o v môi tr ng, vừa giúp
ng i chĕn nuôi tiết ki m đ c m t ph n chi phí khi s d ng khí đ t vào trong
sinh ho t (s d ng khí ga đ phát máy phát đi n s d ng cho sinh ho t, s d ng
khi ga đ làm chất đ t,ầ) đ làm gi m tình tr ng ô nhi m mỗi tr ng trong
chĕn nuôi l n. Tuy nhiên, ng i chĕn nuôi c n chú ý đến quy mô, di n tích
trang tr i đ quyết định l a chọn công ngh h m xây hoặc h m nh a hoặc hồ
ph b t HDPE cho phù h p.

138
 - Hỗ tr và khuyến khích các h chĕn nuôi l n s d ng men vi sinh vào
trong quá trình chĕn nuôi l n đ x lý các vấn đ môi tr ng trong chĕn nuôi
l n. C n nghiên c u và áp d ng các lo i men vi sinh đ tr n vào TĔCN vừa làm
gi m mùi hôi th i trong quá trình chĕn nuôi l n, vừa giúp tĕng tỷ l tiêu t n th c
ĕn đ giúp l n tĕng tr ng và phát tri n nhanh.
- Nghiên c u và áp d ng các bi n pháp x lý chất th i chĕn nuôi bằng cách
phân và s d ng các chế ph m vi sinh vào trong quá trình phân đ gi m thi u
ô nhi m môi tr ng. Đơy đ c coi là m t trong nh ng h ng đi b n v ng cho
ngành nông nghi p h u c .
- Th c hi n x lý bằng công ngh ép tách phân: Đơy là công ngh x lý
phân hi n đ i d a trên nguyên tắc “l i lọc”. C n đ y nhanh áp d ng các bi n
pháp x lý phân này vào các trang tr i chĕn nuôi quy mô l n đ h n chế nguồn
phân từ chĕn nuôi l n gây ô nhi m môi tr ng vì đ i v i các c s chĕn nuôi quy
mô l n thì l ng phân th i ra môi tr ng hàng ngày là rất l n. Quá trình x lý
này tuy đ u t ban đ u t n kém nh ng rất hi n đ i, nhanh, gọn, ít t n di n tích và
đang là m t trong nh ng bi n pháp hi u qu nhất đ i v i các trang tr i chĕn nuôi
l n, trâu bò theo h ng công nghi p hi n nay.
- Cùng v i đó tùy thu c và từng đi u ki n c s chĕn nuôi l n có th áp
d ng m t s bi n pháp đ x lý chất th i chĕn nuôi l n nh x lý n c th i sau
biogas bằng h th ng t i; x lý chất th i chĕn nuôi bằng bi n pháp nuôi giun
quế; X lý n c th i bằng bi n pháp s c khíầ cũng cho kết qu t t và phù h p
v i đi u ki n th c tế hi n nay.
Nh v y, đ phát tri n chĕn nuôi theo h ng b n v ng, b o v môi tr ng
sinh thái ng i chĕn nuôi c n l a chọn gi i pháp x lý môi tr ng phù h p, góp
ph n làm gi m phát sinh dịch b nh, nâng cao nĕng suất, hi u qu chĕn nuôi, rồng
trọt và góp ph n th c hi n thành công Ch ng trình m c tiêu qu c gia xây d ng
nông thôn m i, Ch ng trình qu c gia ng phó v i biến đổi khí h u.
Bênă c nhă đó,ă nhằmă gi mă thi uă ôă nhi mă môiă tr ngă doă chĕnă nuôi,ă tr că
mắtăcácăs ,ăngƠnhăcóăliênăquanăc aăt nh,ăcácăđịaăph ngăc năđ yăm nhăcôngătácă
tuyênătruy n,ănơngăcaoăkiếnăth căchoăng iăchĕnănuôiăcácăbi năphápăgi măthi uăô
nhi mămôiătr ng.ăKhuyếnăkhíchăđ uăt ăxơyăd ngăcácăkhuăchĕnănuôiăt pătrung,ă
ch ă đ ngă trongă côngă tácă phòng,ă ch ngă dịchă b nh,ă phátă tri nă chĕnă nuôiă theoă
h ngăATSH.ăCácăđịaăph ngăph iăcóăchínhăsáchăc ăth ănhằmăkhuyếnăkhích,ăhỗă

139
tr ăxơyăd ngăc ăs ăh ăt ngăx ălỦăchấtăth iăchĕnănuôiăchoăcácătrangătr i chĕnănuôi.ă
Kiênă quyếtă khôngă cấpă phép,ă x ă lỦă nghiêmă đ iă v iăcácă doanhă nghi p,ă trangă tr iă
khôngăb oăđ măcácăbi năphápăb oăv ămôiătr ng.
Cu iăcùng,ăhi năt iăcácăh ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ăkhôngăthu căkhuăquyă
ho chăchĕnănuôi.ăTỷăl ăcácăh ăchĕnănuôiăngoƠiăkhuăv cădơnăc ăvƠănằmătrongăkhuă
quyăho chăchĕnănuôiăcũngărấtăthấp.ăDoăđó,ătrongăth iăgianăt iăBắcăNinhăc năquană
tơmăh năn aăđếnăvi căthúcăđ yăchĕnănuôiătrongăcácăkhuăv căquyăho chăđ ăcóăth ă
khắcă ph că hi nă t ngă phơnă tán,ă khôngă đ mă b oă ATSH vƠă khóă ki mă soát dịchă
b nhă trongă chĕnă nuôi.ă NgoƠiă ra,ă hi nă nayă vi că thiếtă kếă chuồngă nuôiă đ mă b oă
ATSH cũngăch ăđ tă ăm cătrungăbìnhăthấp.ăDoăđó,ăkhiăcácăh ăchĕnănuôiăchuy nă
khuăchĕnănuôiăhoặcăxơyăd ngăchuồngăm iăc năcóănh ngăh ngăd năchiătiếtăđ ăh ă
th că hi n.ă Đ iă v iă các chuồngă hi nă t iă cóă th ă tĕngă c ngă ápă d ngă cácă tiêuă chíă
nh ăh ăth ngăsátătrùngă ăcổng,ătáchăbi tăkhuăn căsinhăho t,ăchuồngăcáchălyăl nă
mầă Trongă chĕnă nuôiă l n,ă đ ă gi mă thi uă dịchă b nh,ă ngoƠiă vi că đ mă b oă môiă
tr ngăchĕnănuôiăs chăsẽăthìăh ăcũngăc năx ălỦăchấtăth iăt t,ăkhôngănênăg iăl aăvƠă
s ăd ngăcácăbi năphápăh năchếălơyălanădịchăb nhănh ăki măsoátăchu t,ăcóăh ăsátă
trùngăvƠăh năchếăkháchăthĕmăquanăchuồngăl n.ă
4.3.3.6. Tập huấn, tuyên truyền nâng cao trình độ chăn nuôi lợn theo hướng
an toàn thực phẩm cho ngừi dân
a. Lý do đề xuất giải pháp
Kếtăqu ănghiênăc uăchoăthấyăs ăl năđ căthamăgiaăt păhuấnăbìnhăquơn/h ărấtă
thấpăvƠăcũngăch ăt pătrungăvƠoăvi căphòngăch aăb nh.ăVi căápăd ngăkỹăthu tăt pă
huấnătrongăchĕnănuôiăcònăítăhoặcăkhôngăápăd ng.ăDoăđó,ătrongăth iăgianăt i,ăBắcă
Ninhăc năchúătrọngătiếpăt căm ăcácăl păt păhuấnăv ăchĕnănuôiăl n. Ch ăđ ăt păhuấnă
cũngăc năđ căđaăd ngăh nătừăcácăkhơuăchọnăgi ng,ăchĕmăsóc,ăchoăĕnăvƠăphòngătrịă
b nh h ngăt iătừăápăd ngătừngăph năđếnăápăd ngătoƠnăb ătheoăcácăquyătrìnhăchĕnă
nuôiăl năanătoƠnănh ăquyătrìnhăchĕnănuôiăl năVietGAHPăvƠăh uăc .
Cùngă v iăđó,ă chĕnă nuôiă l nă ă Bắcă Ninhă hi nă nayă tuyă đưă d nă chuy nă dịchă
theoăh ngăchĕnănuôiăquyămôăl n,ăchĕnănuôiătrangătr i,ầănh ngăchĕnănuôiănôngă
h ,ăquyămôănh ăv năchiếmătỷăl ăkháăl n.ăCùngăv iăđó,ăngƠnhăchĕnănuôiăl năc aă
BắcăNinhăđangătrongăgiaiăđo năphátătri n,ăng iăchĕnănuôiăcònăchịuă nhăh ngătừă
hìnhă th că chĕnă nuôiă truy nă th ng,ă chĕnă nuôiă t nă d ng.ă Thêmă n aă lƠă s că ìă c aă

140
ng iădơnăkhuăv cănôngăthônăkhiếnăchoăcôngătácăphòngăch ngădịchăb nhătrongă
chĕnănuôiăl năcònăgặpănhi uăkhóăkhĕn.ăNgoƠiăra,ăs ăthiếuătíchăc căc aăchínhăb nă
thơnă m tă s ă ng iă chĕnă nuôiă cũngă đangă lƠă rƠoă c nă đ iă v iă vi că phátă tri nă c aă
ngƠnhăchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP chẳngănói riêng.
Nh v y,ănếuănơngăcaoăđ cătrìnhăđ ,ănh năth c,ăhi uăbiếtăchoăng iăchĕnănuôiă
sẽăgópăph năphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnădịchăb nh,ăchĕnănuôiăană
toƠn,ătừăđóăgópăph nănơngăcaoăATTP đ iăv iăthịtăl n.ă
b. Mục đích của giải pháp
Trangă bị,ă c pă nh pă th ngăxuyên,ă liênă t că cácă kiếnă th că v ă kỹă thu tă chĕnă
nuôi,ăkỹăthu tăphòngătrừădịchăb nh,ănh năbiếtăcácăb nhădịchătrongăchĕnănuôi,ăkỹă
nĕngăđi uătrị,ăchĕmăsócăchoăv tănuôiăbịăb nh.ăTiếpăc năv iăcácănguồnăthôngătinăv ă
dịchăb nh,ăcáchăch aătrịăvƠăcóăth ăt ăđánh giáăđ căchấtăl ngăconăgi ng,ăTĔCN,
dịchăv ăthúăy,ầăchoăng iăchĕnănuôi,ătừăđóăgópăph năgi măthi uădịchăb nhătrongă
chĕnă nuôiă l n,ă h nă chếă vi că s ă d ngă hóaă chấtă trongă chĕnă nuôi,ă từă đóă nơngă caoă
chấtăl ngăATTP choăthịtăl n.ă
Nơngăcaoănh năth cătr căhếtăph iăxuấtăphátătừăchínhăb năthơnăch ăth ănh nă
th c.ăCácăyếuăt ătácăđ ngăbênăngoƠiăch ămangăỦănghĩaăhỗătr ,ăthúcăđ yăquáătrìnhă
nh năth c.ăMu nănơngăcaoănh năth căc aăng iăchĕnănuôiăv ăphòngăch ngădịchă
b nhă trongă chĕnă nuôiă l n,ăchĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP thìă tr că hếtă ng iă
chĕnănuôiăph iăch ăđ ngăhọcăh i,ătìmăkiếmăthôngătinăc năcóăs ăhỗătr ătíchăc cătừă
bên ngoài.
c. Nội dung giải pháp
Tuyênă truy nă th ngă xuyênă trênă ĐƠiă Phátă thanhă vƠă truy nă hình,ă Báoă Bắcă
Ninh v ăch ătr ng phátătri năchĕnănuôiătheoăh ngăan toƠn,ăhi uăqu ,ăcóăgiáătrịă
kinhătếăcaoătrênăđịaăbƠnăt nh.
Tuyênătruy n,ăv năđ ngăchuy năgiaoăkỹăthu tăchĕnănuôi,ăchếăbiếnăth căĕnă
choăgiaăsúcăĕnăc ătừăcácăph ăph mănôngănghi păđ ăgi măgiáăthƠnhăs năph m và
đ măb oăchấtăl ngăth căĕn, từăđó tĕngăhi uăqu ăchĕnănuôi theoăh ngăATTP.
Thôngă tină tuyênă truy nă v ă l iă íchă từă cácă môă hìnhă chĕnă nuôiă ATSH,ă chĕnă
nuôi VietGAHP, chĕnă nuôiă l nă h uă c chĕnă nuôiă theoă chuỗiă liênă kếtă s nă xuất,ă
tiêuăth ăs năph măc aăm tăs ăđịaăph ng.
Phátă tri nă nhi uă kênhă thôngă tinăthịătr ng,ă liênă kếtă tiêuă th ă s nă ph mă liênă

141
xư,ăhuy n,ăt nhătrongăvùng.
Đ iăv iăcácăho tăđ ngăt păhuấnăth ngăxuyênăc aăcácăc ăquanăcóăliênăquan
c năđ căc iătiếnătheoăh ng:ă
+ Cácăl păt păhuấnăcũngănênăđ căthiếtăkếăc năth năv ăcácăkhíaăc nhănh ă
đ iăt ngăt păhuấn,ăth iăgianăt păhuấn,ătƠiăli uăs ăd ngătrongăt păhuấnăvƠăph ngă
phápăt păhuấnăđ ănơngăcaoăkếtăqu ăvƠăhi uăqu ăc aăcácăl păt păhuấn,ăn iădungăt pă
huấnăđ căápăd ngănhi uăh nătrongăth cătế.ăTƠiăli uăt păhuấnăvƠăquyătrìnhăchĕnă
nuôiăl năcóăth ăthamăkh oăs ăd ngăcácătƠiăli uăv ăchĕnănuôiăl năVietGAHP,ăchĕnă
nuôiăl năh uăc ,ăth oăd c.
+ Cácăl păt păhuấnănênăđ cătổăch că ăcấpăhuy nă(thayăvì 2ăl păt păhuấnă
t pă trungă ă t nh,ă sẽă t pă huấnă 16 l pă t iă 8ă huy n/thị).ă T pă huấnă tổă ch că ă cấpă
huy năsẽăcóănhi uăhọcăviênăđ căthamăd ăh n,ăvi căđiăl iăc aăhọcăviênăđ ăvấtăv ă
h năvƠăcóăth ăkếtăh păv iăbênăkhuyếnănôngăt păhuấnăquaăcácămôăhìnhătrìnhădi n.
+ Cácăl păt păhuấnăv ăchĕnănuôiăl năngoƠiăt pătrungăv ăkỹăthu tăchĕnănuôi,ă
kỹăthu tăphòngătrừădịchăb nh,ăchĕmăsócăv tănuôiăbịăb nh,ăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiă
l năVietGAHP,ăh uăc ,ăth oăd cầ cònănênăt pătrungăvƠoăcácăho tăđ ngătuyênă
truy n,ăt păhuấnăv ăATTP, chĕnănuôiătheoăcác quy trình ATTP,ầănênăm ătheoă
h ngălấyăng iăhọcălƠmătrungătơm.ăNgoƠiăvi căgi ngăgi i,ăt păhuấnăchoăng iă
chĕnănuôiăv ăcácăkiếnăth c,ăquyătrìnhăchĕnănuôi,ăphòngătrừădịchăb nhăm iăcũngă
c năchúăỦăgi iăđápăcácăthắcămắcăc aăng iăchĕnănuôiăv ădịchăb nhăvƠăthúăyătrongă
th cătếăchĕnă nuôiăc aă ng iăchĕnă nuôi,ăch ă khôngănênăch ăt pătrungătruy nă đ tă
kiếnăth căvƠătheoăh ngăth yăgi ng,ănôngădơnănghe.ăCácăl păt păhuấnămƠădi năraă
1ăngƠyăhoặcă1ăbuổiăch ănênăt pătrungătruy năđ tăkiếnăth căv ăchĕnănuôi,ăphòngătrừă
dịchăb nh,ăchĕnănuôiăl năATTP trongăchĕnănuôiătừă1-2ătiếngăđồngăhồ.ăTh iăgiană
cònăl iăsẽăđ căđ aăraăđ ăth oălu năv iăcácăh ăchĕnănuôiăđ ăcácăh ănôngădơnăvừaă
họcăh iăđ căl nănhau,ăgi aăgi iăđápăcácăthắcămắcătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiămƠă
họăch aăhi u.ăT păhuấnătheoăph ngăphápănƠyăsẽăt oăraăh ngăthúăchoăng iăchĕnă
nuôiăvƠăthuăhútăhọăthamăgiaăh iăvƠătr ăl i,ătừăđóăhọăsẽăhi uăvƠănh ălơuăh năcácă
kiếnăth căđ căt păhuấn.
Cácăho tăđ ngăt păhuấn,ătruy nătruy năv ăchĕnănuôiăl năATTP c nălƠmăchoă
ng iă chĕnă nuôiă thấyă đ că l iă íchă mƠă cácă ho tă đ ngă phòngă ch ngă dịchă b nhă
trongăchĕnănuôiămangă l i,ătừăđóăthấyăđ căl iăíchăc aăchĕnă nuôiă ATTP đ iăv iă
giaăđìnhăvƠăxưăh i,ătráchănhi măc aăng iăchĕnănuôiăđ iăv iăc ngăđ ngălƠăt oăraă

142
cácăs năph măanătoƠnăchoăc ngăđồngăvƠăxưăh i và nóă nhăh ngănh ăthếănƠoăđếnă
hi uăqu ăchĕnănuôiăl n,ăphátătri năkinhătếăh .ăNếuăthấyăđ căl iăích,ăvaiătròăc aă
vi căchĕnănuôiăl năanătoƠnătoƠnăth căph mătrongăchĕnănuôiăl năthìăcácăh ăsẽăcóă
tinhăth năch ăđ ngătíchăc cătìmăhi uănơngăcaoănh năth căv ăvi cătuơnăth ăcácăquyă
trìnhăchĕnănuôiăl năđ ăđ măb oăATTP.
Đ ăth căhi năkhuyếnănôngăvƠăt păhuấnăchoăng iădơnătheoăph ngăphápă
nƠyăthìăcánăb ăkhuyếnănông,ăcánăb ăthúăy,ăng iăt păhuấnăc năcóătrìnhăđ ăcao,ă
s ă hi uă biếtă v ă th cătếă sơuă r ngă thìă m iă cóăth tr ă l iă đ că mọiă thắcă mắcă c aă
ng iăchĕnănuôi.ăDoăv y,ăc năcóănh ngăbuổiăt păhuấn,ănơngăcaoănĕngăl cătrìnhă
đ ă choă đ iă ngũă cánă b ă thúă yă viênă c ă s ă vƠă khuyếnă nôngă viênă c ă s ă ă cácă xưă
trongă địaă bƠnă toƠnă t nhă đ ă cóă th ă gi iă đápă mọiă thôngă tină choă ng iă chĕnă nuôi
ngayăt iăđịaăph ng và ngayăt iăth cătếăs năxuấtăc aăh ăch ăkhôngăch ăriêngă ă
cácăl păt păhuấn.
Bênăc nhăđó,ăcácăcấpăchínhăquy năđịaăph ngătừăt nhăvƠăcácăhuy n/thịăc aă
Bắcă Ninhă c nă xơyă d ngă cácă môă hìnhă trìnhă di n,ă cácă h ă s nă xuấtă theoă cácă quyă
trìnhăđ măb oăanătoƠnăv ăsinh,ăATTP hi uăqu ăngayătrongădơnăsẽăgiúpăcácăh ăhọcă
h iăvƠăhọcăt pălƠmătheoărấtănhanh.ăTuyănhiên,ăvi căxơyăd ngăcácămôăhìnhănƠyărấtă
t năkém,ăđòiăh iănguồnăngơnăsáchăl n.ăDoăv y,ăchínhăquy năđịaăph ngăcóăth ă
t năd ngăcácămôăhìnhăs năxuấtăđi năhình,ătiênătiếnă ăđịaăph ng,ăliênăh ăđ ăng iă
dơnăcóăth ăthĕmăquanăvƠăhọcăh iăkinhănghi m.ăV iăcáchălƠmănƠyăvừaătiếtăki mă
đ cănguồnăkinhăphíă ăđịaă ph ng,ăvừaăcóă tínhăth că tếăvƠăthuyếtă ph căcaoăv iă
ng iăchĕnănuôi.
ĐƠiătruy năthanhăđịaăph ngănh ăxưăhuy năth ngăxuyênăphátăcácăthôngătină
v ătìnhăhìnhădịchăb nhătrongăchĕnănuôiăl n;ăcácăkỹăthu tăv ă chĕnănuôiăl năm i;
cácăbi năphápăphòngătrừădịchăb nh;ăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiăl nă ATTP; các mô
hìnhă đi nă hìnhă tiênă tiếnă chĕnă nuôiă l nă ATTP;ă l iăíchă vƠă tráchă nhi mă c aă ng iă
dơnăđ iăv iăc ngăđồngătrongăvi căt oăraăcácăs năph măthịtăl năanătoƠnănóiăriêngăvƠă
s năph mănôngănghi păanătoƠnănóiăchung. Cách lƠmănƠyăsẽăcungăcấpăcácăthôngă
tinăkịpăth iăchoăng iăchĕnănuôiăv ăl iăíchăc aăchĕnănuôiăl năanătoƠnădịchăb nh;ă
ATTP,...ăTừăđóăh ăsẽăcóăthôngătin,ăhọcăh iăvƠăcóăth ăápăd ngăph nănƠoăđ ănơngă
caoăchấtăl ngăATTP đ iăv iăcácăs năph măchĕnănuôiăc aăh .ă
Bênăc nhăđó,ăc năinăấnăcácătƠiăli u,ăt ăr i,ăposter,ầăv ăcácătácăh iăc aădịchă
b nhă trongă chĕnă nuôi,ă tácă h iă c aă chĕnă nuôiă l nă khôngă đ mă b oă ATTP,ầă cácă

143
bi nă phápă cóă th ă chĕnă nuôiă l nă ATTP,ầă choă ng iă chĕnă nuôiă đ ă h ă có thêm
nh năth căvƠăcóănh ngă ngăx ăphùăh p.
Bênăc nhăcácăl păt păhuấn,ăvi cătuyênătruy năth ngăxuyênăv ădịchăb nhăvƠă
cáchăphòngăngừaădịchăb nhăcũngăsẽăgópăph năgi măr iăroădịchăb nhătrongăchĕnă
nuôiăl n.ăT nhăvƠăChiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăy t nhăBắcăNinhăcó th ăph iăh p v iă
đƠiă truy nă hìnhă t nhă đ ă phátă chuyênă đ ă riêngă v ă tìnhă hìnhă dịchă b nhă vƠă phòngă
ngừaădịchăb nhătrongăchĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl nănóiăriêng.ă
4.3.3.7. Giải pháp nâng cao nhận thức của hộ về chăn nuôi lợn theo hướng an
toàn thực phẩm
a. Lý do
Đ iăv iăcácăchấtăcấmăs ăd ngătrongăchĕnănuôiăl năthìăhi nănayăcácăh ăđưăbiếtă
đếnă chấtă t oă n că vƠă s ă d ngă khángă sinhă trongă chĕnă nuôiă l n.ă Tuyă nhiên nh ă đưă
phơnătíchă ăph năcácăyếuăt ă nhăh ng tỷăl ăng iăbiếtăcònăthấp,ăch aăđếnă41%ăs ă
h ătrongăhuy n.ăTh cătếăv năcònăcácăh ătr năkhángăsinhăvƠoăth căĕnăchoăl n.ăDoă
đó,ăchínhăquy năđịaăph ngăc năcóăcácăbi năphápătuy nătruy năđ ăng iăchĕnănuôiă
cóănh ngăhi uăbiếtăsơuăr ngăv ăcácăchấtăcấmăkhôngăđ căs ăd ngătrongăchĕnănuôiă
l năvƠăs ăd ngăkhángăsinhăđúngăquyăcách.ăT ngăt ,ăv ăhi uăbiếtăc aăng iăchĕnă
nuôiă v ă th că hƠnhă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP cũngă t ngă đ iă thấp.ă Tỷă l ă
ng iă dơnă ch aă hi uă biếtă v ă tiêuă chu nă ATTP đ iă v iă thịtă l nă cònă caoă vƠă đaă s ă
ng iăchĕnănuôiăch aăbiếtăđếnăcácăkỹăthu tăchĕnănuôiăđ măb oăATTP nh ăcácăchếă
ph măsinhăhọcăs ăd ngătrongăchĕnănuôi,ăđặcăbi tălƠăkhángăsinhăsinhăhọc,ăđ mălótă
sinhăhọcăvƠăchĕnănuôiătheoătiêuăchu năVietGAHP.ăDoăđó,ăngoƠiăvi cătuyênătruy nă
nơngă caoă nh nă th că choă ng iă dơn,ă chínhă quy nă địaă ph ngă cóă th ă tổă ch că cácă
buổiăđiăthamăquan,ăhọcăh iăth cătếă ăcácăđịaăph ngăkhác,ănhấtălƠă ăcácăt nhăthƠnhă
tri năkhaiăd ăánăLIFSAPăđ ăng iăchĕnănuôiăcóăth ăhọcătheoăd ădƠngăh n.
b. Mục đích
M căđíchăc aăgi iăphápănhằmănơngăcaoănh năth căchoăng iăchĕnănuôiăl nă
v ăvaiătròăc aăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠn,ătácăh iăc aăvi căchĕnănuôiăkhôngă
đ măb oăchấtăl ng,ăkhôngăđ măb oăATTP,ătừăđóăgópăph nănơngăcaoănh năth că
choăng iăchĕnănuôiăl n.ă
c. Nội dung giải pháp
HƠngănĕmăUBNDăt nhăgiaoăchoăS ăNN&PTNT BắcăNinhăch ăđ oăph iăh pă

144
UBNDăcácăhuy n,ăthịăc aăt nhăth ngăxuyênătổăch căvƠăho tăđ ngătuyênătruy nă
v ăvaiătròăvƠăt măquanătrọngăc aăvi căchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP,ăchĕnănuôiă
đ măb oăv ăsinhăđ ăcóăcácăs năph măanătoƠn.ă Cácăho tăđ ngănƠyăt pătrungăvƠoă
cácă bi nă phápă nơngă caoă nh nă th că c aă ng iă chĕnă nuôiă v ă tácă h iă c aă vi că s ă
d ngă cácă hóaă chấtă trongă chĕnă nuôiă l nă nh ă cácă hoáă chấtă khôngă đ că phépă s ă
d ngă trongă chĕnă nuôiă l nă nh ă khángă sinh,ă hoocmonă tĕngă tr ng,ă chấtă t oă n c,ă
kimălo iănặng,ầăcùngăv iăđóălƠăcácăhoáăchấtăđ căphépăs ăd ngătrongăchĕnănuôiă
l nă đ ă đ mă b oă ATTP nh ă cácă chấtă đi nă gi i,ă s ă d ngă h pă lỦă khángă sinhă choă
chĕnănuôiăl năđ ăđ măb oăphòngătrừădịchăb nh;ăchấtăt oăngọtătổngăh p,ăchấtăb oă
qu năch ngăm c,ăchấtăch ngăoxyăhóaăđ căs ăd ngăđ ăch ngăm c,ăb oăqu năth că
ĕn,ă t oă kíchă thíchă ĕnă choă l n,ầă hoặcă cácă chấtă đ că sinhă raă trongă quáă trìnhă b oă
qu năkhôngăt tănh ăcácălo iăh tăngô,ăđ uăt ng,ăl c,ầbịăm c.ă
Cùngăv iăđóălƠătổăch căcácăl păt păhuấn,ătuyênătruy năchoăng iăchĕnănuôiă
v ăcácănguyênănhơnăgơyămấtăv ăsinhăATTP trongăchĕnănuôiăl năvƠăcácăbi năphápă
khắcăph cătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiănh :
- Nơngăcaoănh năth căchoăng iăchĕnănuôiăkhôngănênăxơyăd ngăchuồngătr iă
chĕnănuôiăg năcácănhƠă máyăcôngănghi p,ăbưiărác,ầăvìăđơyă lƠăcácănguồnăgơyăraă
cácăchấtăth iăcôngănghi pănh ăcácăkimălo iănặngănh ăchì,ăth yăngơn,ăasen...,ăg nă
nguồnăn căbịăôănhi m,ătƠnăd ăchấtăđ cădoăchiếnătranhăđ ăl i.ăDoăđóăsẽăt oăraăcácă
s năph măkhôngăanătoƠnăvìătrênăđịaăbƠnăt nhăBắcăNinhăhi nănayăcóărấtănhi uăcácă
khuăcôngănghi p.ăDoăv y,ăc nănơngăcaoănh năth căchoăng iăchĕnănuôiăl năbiếtă
đ căđ ăl aăchọnăvịătríăxơyăd ngăchuồngătr iăphùăh p,ăcaoăráo,ăthoángămát,ăcáchă
xaăcácăkhuăcôngănghi p.ăG nănguồnăn căs ch.
- Nơngăcaoănh năth căchoăng iăchĕnănuôiăv ăvaiătròăc aăvi căs ăd ngăconă
gi ngăs chăb nh,ăcóănguồnăg cărõărƠngătrongăquáătrìnhăchĕnănuôiăđ ăcóăth ăt oăraă
cácăs năph măanătoƠn,ăcóănguồnăg cărõărƠng.ăCácăh ăchĕnănuôiănênămuaăgi ngătừă
cácăc ăs ăcungăcấpăgi ngăuyătín,ăcóăth ngăhi uăđ ăđ măb oănguồnăg căvƠăconă
gi ngăs chăb nhăđ ăđ aăvƠoăquáătrìnhăchĕnănuôiăđ ăđ măb oăcungăcấpăđ căcácă
s năph măthịtăl năanătoƠn.ă
- C nătuyênătruy nănơngăcaoănh năth căchoăcácăc ăs ăchĕnănuôiănh ălẻăđ ă
hi uăv ătácăh iăkhiăchĕnănuôiănh ălẻ,ăphơn tán,ăchĕnănuôiătrongăkhuădơnăc ăvƠăs ă
d ngăcácăhóaăchất,ăkhángăsinh,ăchấtăt oăn c,ầăkhiăchĕnănuôiăl n.ăĐ iăv iăcácăc ă
s ăgiếtămổăc nănơngăcaoănh năth căđ ăkhôngămổăchui,ămổăgiaăsúcă m,ăkhôngăcóă

145
ki mă soátă thúă y,ă cònă giếtă mổă t iă nhƠă khôngă đ mă b oă v ă sinh. Từă đó,ă gópă ph nă
nơngăcaoănh năth căchoăng iăchĕnănuôiăđ ăhọătuơnăth ăcácăquyătrìnhăchĕnănuôiă
đ ăđ măb oăATTP.
- Hi nănay,ăítăng iăchĕnănuôiăquanătơmăđếnăvi căs ăd ngăn cău ngăchoă
chĕnănuôiăl n.ăĐaăph n,ănguồnăn cău ngăs ăd ngătrongăchĕnănuôiălƠăn căgiếngă
vƠănguồnăn cănƠyăd ănhi măcácăchấtăcóăh iătừămôiătr ngăxungăquanhănh ăhóaă
chất,ăthu căb oăv ăth căph m,ăviăsinh.ăD ngăc ăch aăn căkhôngăđ căv ăsinhă
cũngă cóă th ă lƠă tácă nhơnă gơyă nhi mă b nă n c. Doă v y,ă nơngă caoă nh nă th că choă
ng iăchĕnănuôiăl năv ăvi căki măsoátăchấtăl ngănguồnăn căs ăd ngăchoăchĕnă
nuôiăl năđ ăđ măb oăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
T u chungăl i,ăcácăbi năphápănơngăcaoănh năth căchoăng iăchĕnănuôiăl nă
theoă h ngă ATTP nhằmă khắcă ph că tìnhă tr ngă mấtă ATTP đ iă v iă thịtă l n.ă Cácă
bi năpháp này nhằmăhỗătr ăvƠăphátătri năchĕnănuôiăl năt pătrung,ăquyămôăl năđ ă
ápăd ngăcácătiếnăb ăkhoaăhọcăkỹăthu tăvƠoătrongăchĕnănuôiăl n.ăMu nălƠmăv yă
c nă ph iă xơyă d ngă h ă th ngă chuồngă tr iă đ mă b oă chấtă l ng,ă tuơnă th ă cácă quyă
trìnhăchĕnănuôiăl năđ măb oăanătoƠnăth căph m,ăkhôngăs ăd ngăkhángăsinh,ăchấtă
cấmăvƠoătrongăchĕnănuôiăl năvƠănênădùngăcácăchếăph măsinhăhọcăthayăthếăkhángă
sinhătrongăth căĕnăchoăl n đ ătránhătồnăd ăkhángăsinhătrongăthịt.ăC năph iătuơnă
th ăth iăgianăngừngăs ăd ngăthu cătr căkhiăgiếtămổătheoăh ngăd nătrênănhưnă
mácăhoặcăbaoăbì.
Ph iă h pă tổă ch că cácă l pă t pă huấnă h ngă d n,ă tuyênă truy n,ă khuyếnă cáoă
ng iăs năxuấtăkhôngăs ăd ngăchấtăcấm,ăchấtăb oăqu n,ăph ăgiaăth căph m,ăthu că
thúăyăngoƠiădanhăm căchoăphép.ăĐi uănƠyăđòiăh iăph iăthayăđổiăph ngăth căs nă
xuấtă thôngă quaă ápă d ngă cácă môă hìnhă s nă xuấtă đ mă b oă ană toƠn,ă từă khơuă chọnă
gi ng,ăápăd ngăquyătrìnhăs năxuấtăđếnăthuăho ch.

146
 TịMăT TăPH̀Nă4

Thực tṛng phát triển chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm ở
tỉnh Bắc Ninh
ăcấpăt nhăvƠăhuy n,ăBắcăNinhăđưăquyăho chăvùngăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnă
c ,ă t pă trungă ă m tă s ă huy nă nh ă Tiênă Du,ă Giaă Bình,ă Thu nă ThƠnhă vƠă L ngă
TƠi.ă M că đíchă c aă vi că quyă ho chă vùngă chĕnă nuôiă ngoƠiă khuă dơnă c ă lƠă nhằmă
chuy nă d nă vi că chĕnă nuôiă l nă nh ,ă phơnă tánă trongă khuă dơnă c ă sangă chĕnă nuôiă
theoăquyămôăl n,ăt pătrungă ăngoƠiăkhuădơnăc .ăS ădịchăchuy nănƠyăs ăgiúpăchoă
vi căhìnhăthƠnhăcácăvùngăchĕnănuôiăđ mă b oă ATSH, ATDB vƠăd ă qu nălỦămôiă
tr ngăchĕnănuôi.ăNgoƠiăra,ăcácăcấpăchínhăquy năcũngăth ngăxuyênăki măsoátă
chấtăl ngăcácăđ uăvƠoăph căv ăchĕnănuôiăđặcăbi tălƠăth căĕnăvƠăthu căthúăy.ă ă
cácăc ăs ăchĕnănuôiăđưăcóănhi uăc ăs ăth căhi năchĕnănuôiătheoăcácăquyătrìnhăđ mă
b oăv ăsinhăATTP chẳngăh nănh ătheoăquyătrìnhăVietGAHP.ăĐi uăki năchĕnănuôiă
cũngănh ăth căhƠnhăchĕnănuôiăl năt tăđ căápăd ngăkháănhi uă ăcácăc ăs ăchĕnă
nuôiă quyă môă l n,ăngoƠiă khuă dơnă c .ă Tuyă nhiên,ă ăcácă c ăs ăchĕnă nuôiă quyă môă
nh ătrongăkhuădơnăc ăthìăh năchếăh n.ăV ăliênăkếtătrongăs năxuấtăvƠătiêuăth ăs nă
ph măthịtăl năthìă ăBắcăNinhăđưăhìnhăthƠnhăcácăliênăkếtăngangălƠăcácăh pătácăxưă
vƠăhìnhăthƠnhăchuỗiăliênăkếtădọc.ăTuyănhiên,ăm căđ ăphátătri năcácăliênăkếtănƠyă
cònăh năchế.
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chăn nuôi lợn theo hướng an
toàn thực phẩm ở tỉnh Bắc Ninh
Thịătr ngăvƠăthịăhiếuăc aăng iătiêuădùngălƠăm tătrongănh ngăyếuăt ă nhă
h ngăl năđếnăs ăphátătri năchĕnănuôiăATTP vìăng iătiêuădùngălƠăng iătr ăti nă
choăcácăs năph mănƠy.ăNếuăcóăs ăphơnăbi tăv ăgiáăgi aăs năph măanătoƠnăvƠăs nă
ph măthôngăth ngăthìăsẽălƠăđ ngăl căkinhătếăthúcăđ yăs ăphátătri năchĕnănuôiăl nă
theoăh ngăATTP.ăNgoƠiăra,ăcácăyếuăt ăkhácăcũngă nhăh ngăđếnăs ăphátătri nă
chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP baoă gồmă s ă l ngă vƠă chấtă l ngă cácă đ uă vƠoă
ph căv ăchĕnănuôiănh ăconăgi ng,ăth căĕn,ăthu căthúăyăvƠădịchăv ăthúăy,ănguồnă
l căđ ăphátătri năchĕnănuôiătheoăh ngăATTP c aăcácăc ăs ăchĕnănuôi,ăcácăquyă
địnhăc aănhƠăn căvƠăđịaăph ngăv ăv ăsinhăATTP vƠăvi căqu nălỦăthịătr ngăc aă
địaăph ng,ămôiătr ngăchĕnănuôiăvƠăkếtăqu ăchĕnănuôi.ăMặcădùăh ăcóănh năth că
v ăvaiătròăc aăvi căphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP nh ngănếuănguồnă
l căph căv ăchĕnănuôiăc aăh ăbịăh năchếăthìăh ăcũngăkoăápăd ngăđ c.

147
 Giải pháp nhằm phát triển chăn nuôi lợn theo hướng an toàn thực phẩm
ở tỉnh Bắc Ninh trong th̀i gian tới
D aă trênă kếtă qu ă nghiênă c uă v ă th că tr ngă vƠă cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă
phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP t iăBắcăNinh,ălu năánăđưăđ ăxuấtăcácă
gi iăphápăđ ăthúcăđ yăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTPăc aăt nhătrongă
th iăgianăt iăgồm:ă(i)ăGi iăphápătĕngăc ngăth căhi năquyăho ch,ăxơyăd ngăvùngă
chĕnănuôiăanătoƠnădịchăb nh;ă(ii)ăGi iăphápăcôngăngh ăs ăhóaănhằmăphơnăbi tăs nă
ph mătrongăchĕnănuôiăl n;ă(iii)ăGi iăphápăc iătiếnăvi căki m soátăchấtăl ngăđ uă
vƠoătrongăchĕnănuôi;ă(iv)ăGi iăphápăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠn;ă
(v)ăGi iăphápănơngăcaoăchấtăl ngămôiătr ngăchĕnănuôiăvƠăgi măthi uădịchăb nhă
trongăchĕnănuôi;ă(vi)ăT păhuấn,ătuyênătruy nănơngăcaoătrìnhăđ ăkỹăthu tăv ăchĕnă
nuôiă l nă vƠă phòngă trừă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n;ă (vii)ă Gi iă phápă nơngă caoă
nh năth căc aăh ăv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.

148
 PH̀Nă5.ăK TăLU NăVẨăKI NăNGH

5.1. ḰT LUẬN

1)ăKháiăni măv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đ cănhi uăhọcăgi ălu nă
gi i.ăCácăkháiăni măđóăđ căh ăth ng,ăphơnătíchătrongălu năánăvƠălu năánăđưătổngă
h păchĕnă nuôiă l năđ mă b oă ATTP trongă nghiênă c uă nƠyă đ căhi uă lƠă cácă th că
hƠnhăchĕnănuôiănhằmăgi măthi uăcácăm iănguyăATTP đ iăv iăs năph măthịtăl n.ă
Trongăph măviăkhơuăs năxuất,ă thìăs năph mă lƠăl năs ngătr căkhiă giếtămổ.ăCácă
th căhƠnhăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP đ căxemăxétăd iă14ăkhíaăc nhăliênă
quanăđếnăđịaăđi măchĕnănuôi,ăb ătríăkhuăchĕnănuôi,ăchuồngăvƠăd ngăc ăchĕnănuôi,ă
gi ngă vƠă qu nă lỦă chĕnă nuôi,ă v ă sinhă chĕnă nuôi,ă qu nă lỦă th că ĕnă vƠă n că u ngă
trongăchĕnănuôi,ăqu nălỦădịchăb nh,ăchấtăth i,ăđ ngăv tăcônătrùngăgơyăh i,ăqu nălỦă
nhơnăs ,ăghiăchépăhồăs ăchĕnănuôiăvƠăvi căki măsoátăn iăb ătrongăchĕnănuôi.
2)ăTh cătr ngăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP ăBắcăNinh:ăT nhă
BắcăNinhăđưăquyăho chăvùngăchĕnănuôiăngoƠiăkhuădơnăc ănhằmăchuy năd năchĕnă
nuôiăh ăgiaăđìnhănh ălẻ,ăphơnătánăsangăchĕnă nuôiătrangătr i,ăt pă trung,ăđ măb oă
tiêuăchu năv ăATSH (tínhăđến nĕmă2020,ăt nhăcóă12 trangătr iăchĕnănuôiăđ oăb oă
ană toƠnă dịchă b nh);ă th ngă xuyênă ki mă soátă chấtă l ngă đ uă vƠoă ph că v ă chĕnă
nuôiă đặcă bi tă lƠă thu că thú y và TĔCN.ă ă cấpă đ ă h ,ă cácă h ă chĕnă nuôiă quyă môă
l n,ăngoƠiăkhuădơnăc ăcóăđi uăki năchĕnănuôiăvƠăth căhƠnhăchĕnănuôiăt tăh năsoă
v iă cácă h ă chĕnă nuôiă quyă môă nh ă trongă khuă dơnă c (g nă h nă 80%ă s ă h ă chĕnă
nuôiă ngoƠiă khuă dơnă c ă cóă khuă chĕnă nuôiă l nă cáchă bi tă v iăkhuă ch aă n căsinhă
ho tă vƠă cóă t ngă rƠoă ngĕnă cáchă khuă chĕnă nuôiă l nă v iă khuă khác.ă H nă 97%ă h ă
chĕnă nuôi ngoƠiă khuă dơnă c ă cóă vòiă u ngă n că t ă đ ngă choă l nă vƠă chuồngă l nă
luônăđ căgi ăv ăsinhăs chăsẽ).ăDoăđó,ăkếtăqu ăchĕnănuôiăc aăcácăh ăquyămôăl n,ă
ngoƠiăkhuădơnăc ăcũngăcaoăh nănhómăh ăquyămôănh ătrongăkhuădơnăc (thuănh pă
hỗnăh pătínhăchoă100kgăs năph măc a quyămôăl nălƠăh nă380ănghìnăđồng,ătrongă
khiăđóăquyămôătrungăbìnhăch ăđ tăg nă200ănghìnăđồng).ă ăBắcăNinhăđưăhìnhăthƠnhă
cácăliênăkếtăngangălƠăcácăh pătácăxưăchĕnănuôiăvƠăcóăliênăkếtădọc.ăTuyănhiên,ăvi că
phátătri năcácăliênăkếtăcònăch m.
3)ă Cácă yếuă t ă nhă h ngă đếnă phátă tri nă chĕnă nuôiă l nă theoă h ngă ATTP
baoăgồm:ăCh ătr ngăchínhăsáchăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP t iă
BắcăNinh;ăQuyăho chăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngă ATTP t iăBắcăNinh;
Các c ăs ăcungăcấpăgi ng (BắcăNinhăch aăcóătrungătơmăs năxuấtăgi ng,ăm iăcóă5ă

149
trangătr iăchuyênăs năxuấtăgi ng); Cácăc ăs s n xuất th căĕnăvƠăqu n lý TĔCN
(14ăc ăs s n xuất TĔCN c a BắcăNinhăđưăth c hi n t t vi c qu n lý và giám sát
ho tăđ ng); Dịch b nh và công tác thú y: H th ng thú y viên và công tác thú y
ngƠyăcƠngăđápă ng t tăh năyêuăc u phát tri năchĕnănuôiăl n c a t nh; Nguồnăl că
đ ăphátătri năchĕnănuôiătheoăh ngăATTP c aăcácăc ăs ăchĕnănuôi;ăMôiătr ngă
trongăchĕnănuôi;ăCác yếu t nhăh ngăđếnănĕngăsuấtăchĕnănuôi; Thịătr ngăvƠă
thịăhiếuăc aăng iătiêuădùng;ăQuyăđịnh v v sinh ATTP và qu n lý thị tr ng.
4)ăD aătrênăkếtăqu ănghiênăc uăv ăth cătr ngăvƠăcácăyếuăt ă nhăh ngăđếnă
phátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP t iăBắcăNinh,ălu năánăđưăđ ăxuấtăcácă
gi iăphápăđ ăthúc đ yăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP c aăt nhătrongă
th iăgianăt iăgồm:ă(i)ăGi iăphápătĕngăc ng th căhi năquyăho ch,ăxơyăd ngăvùngă
chĕnănuôiăanătoƠnădịchăb nh;ă(ii)ăGi iăphápăcôngăngh ăs ăhóaănhằmăphơnăbi tăs nă
ph mătrongăchĕnănuôiăl n; (iii) Gi iăphápăc iătiếnăvi căki măsoátăchấtăl ngăđ uă
vƠoătrongăchĕnănuôi;ă(iv)ăGi iăphápăxơyăd ngăcácăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năanătoƠn;ă
(v)ăGi iăphápănơngăcaoăchấtăl ngămôiătr ngăchĕnănuôiăvƠăgi măthi uădịchăb nhă
trongăchĕnănuôi;ă(vi)ăT păhuấn,ătuyênătruy nănơngăcaoătrìnhăđ ăkỹăthu tăv chĕnă
nuôiă l nă vƠă phòngă trừă dịchă b nhă trongă chĕnă nuôiă l n;ă (vii)ă Gi iă phápă nơngă caoă
nh năth căc aăh ăv ăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăATTP.
5.2. KÍN NGHỊ
Tiếpă t că cóă cácă ch ngă trìnhă nơngă caoă chấtă l ngăđ uă vƠoă choă chĕnă nuôiă
nói chungăgồmăgi ngăv tănuôi,ăthu căthúăyăvƠăđ iăngũăthúăyătừătrungă ngăđếnăđịaă
ph ng,ănhấtălƠăthúăyăviênăc ăs .ă
Phátătri năcácăh ăth ngăxácăđịnhăchấtăl ngănôngăs nănóiăchungăvƠăthịtăl nă
nóiă riêng.ă S ă phơnă bi tă chấtă l ngă s nă ph mă nhấtă lƠă gi aă s nă ph mă đ mă b o
ATTP vƠăs năph măch aăđ măb oăATTP đ ăcóăth ăphơnăbi tăgiáăs năph m.ăĐơyă
lƠăđ ngăl căkinhătếăquanătrọngănhằmăthúcăđ yăphátătri nănôngăs năđ măb oăATTP
nóiăchungăvƠăthịtăl năđ măb oăATTP nóiăriêng,ănơngăcaoăs căkh eăc ngăđồng.

150
 DANHăM CăCÁCăCỌNGăTRỊNHăCỌNGăB ă
LIểNăQUANăĐ NăK TăQU ăLU NăÁN

1. Nguy năVĕnăPh ,ăPh măVĕnăHùngă&ăNguy n Thị Thu Huy n (2018). Th c

tr ngăchĕnănuôiăl nătheoăh ng an toàn th c ph m huy năL ngăTƠi,ăt nh
Bắc Ninh. T p chí Khoa học Nông nghi p Vi t Nam. 16(10): 924-932.
2. Nguy nă Vĕnă Ph ,ă Ph mă Vĕnă Hùng,ă Nguy n Thị Thu Huy n & Ninh Xuân
Trung (2020). Gi iăphápăthúcăđ yăchĕnănuôiăl nătheoăh ng an toàn th c ph m
trênăđịa bàn t nh Bắc Ninh. T p chí Nghiên c u Kinh tế. 3(502): 80-87.
3. Nguy nă Vĕnă Ph ,ă Ph mă Vĕnă Hùng, Nguy n Thị Thu Huy n, Ninh Xuân
Trung, Nguy n Thị Tuyết, Tr n Thanh Hà,ăVũăThị Khánh Toàn & T Thị
Thùy (2021). Th c tr ngă chĕnă nuôiă l n trong b i c nh dịch b nh huy n
Yên Phong, t nh Bắc Ninh. T p chí Khoa học Nông nghi p Vi t Nam.
19(8): 1091-1102.

151
 TẨIăLI UăTHAMăKH O

Ti ngăVi t:
1. B Khoa học và Công ngh (2017). Tiêu chu n qu c gia TCVN 11041:2015
(CAC/GLă32:1999,ăxétăsoátănĕmă2007ăvƠăs aăđổi 2013) v H ng d n s n xuất,
chế biến, ghi nhãn và tiếp thị th c ph măđ c s n xuấtătheoăph ngăphápăh u
c .ăHà N i.

2. B Khoa học và Công ngh (2018). Tiêu chu n Vi t Nam TCVN12429-1:2018

v Tiêu chu n thịt l nămátăđ c dùng làm th c ph m.

3. B ăNôngănghi păvƠăPhátătri nănôngăthônă(2010). Quy chu n Kỹ thu t qu c gia

ợi u ki n tr i chĕn nuôi l n an toàn sinh học. Hà N i.
4. B ăNôngănghi păvƠăPhátătri nănôngăthônă(2015).ăQuyếtăđịnhăs ă4653/QĐ-BNN-
CNăngƠyă10/11/2015ăc aăB ătr ngăB ăGiáoăd căvƠăĐƠoăt oăv ăvi căbanăhƠnhă
Quyătrìnhăth căhƠnhăchĕnănuôiăt tă(VietGAHP).ăHƠăN i.
5. Bùi Vĕnă Trịnhă (2007).ă Xácă địnhă vƠă hoƠnă thi nă kênhă tiêuă th ă s nă ph mă l nă thịtă
trênăđịaăbƠnăt nhăC năTh .ăLu năánăTiếnăsĩăKinhătế,ăTr ngăĐ iăhọcăNôngănghi pă
HƠăN i.
6. C căChĕnănuôiă(2020).ăChĕnănuôiăl năđ măb oăanătoƠnăth căph măt iăVi tăNam.ă
Truyă c pă từă http://nhachannuoi.vn/chan-nuoi-lon-dam-bao-an-toan-thuc-pham-
tai-viet-nam/ngày 06/9/2021.
7. C că Th ngă kêă t nhă Bắcă Ninhă (2018).ă Niênă giámă th ngă kêă t nhă Bắcă Ninhă nĕmă
2017. NXBăTh ngăkê,ăHƠăN i.
8. C că Th ngă kêă t nhă Bắcă Ninhă (2021).ă Niênă giámă th ngă kêă t nhă Bắcă Ninhă nĕmă
2020.ăNXBăTh ngăkê,ăHƠăN i.
9. Chiăc căChĕnănuôiăvƠăThúăyăt nhăBắcăNinhă(2021).ăBáoăcáoătìnhăhìnhăth căhi nă
nhi măv ănĕmă2020.ăBắcăNinh.
10. Đinhă Xuơnă Tùng,ă Nguy nă Đĕngă Thanh,ă Đỗă Vĕnă Đ c,ă Tr nă Thanhă Th y,ă
Nguy nă Thịă Loan,ă Đỗă Thuă Nguy tă &ă HƠnă Anhă Tuấnă (2009).ă Nghiênă c uă cácă
yếuă t ă nhă h ngă đếnă hi uă qu ă kinhă tếă - kỹă thu tă vƠă l iă thếă soă sánhă c aă chĕnă
nuôiă l nă ă Vi tă Nam.ă Báoă cáoă tổngă kếtă khoaă họcă vƠă kỹă thu tă cấpă B ă Nôngă
nghi păvƠăPhátătri nănôngăthôn,ăVi năChĕnănuôi.
11. Đỗă Thịă Minhă Nhơmă (2019).ă Chínhă sáchă phátă tri nă b nă v ngă ngƠnhă chĕnă nuôiă
l n:ă Tr ngăh pănghiênăc u t nhăH ngăYên.ăLu năánăTiếnăsĩă Kinhătế,ăTr ngă
Đ iăhọcăKinhătếăqu cădơn.

152
12. Emilie Cassou, with Dai Nghia Tran, Tin Hong Nguyen, Tung Xuan Dinh, Cong
Van Nguyen, Binh Thang Cao, Steven Jaffee & Jiang Ru (2017). Tổng quan v
Ô nhi m nông nghi p Vi t Nam: NgƠnhăchĕnănuôi.ăNgơnăhƠngăthế gi i.
13. FAOă (2016)ă H ng d n v an toàn sinh học t i ch kinh doanh gia c m s ng
H ng d năChĕnănuôiăvƠăThúăyăc a FAO s 17, Hà N i, Vi t Nam

14. Hoàng L că (2015).ă Chấtă cấmă trongă thịtă heoă tĕngă báoă đ ng.ă Truyă c pă t iă
https://tuoitre.vn/chat-cam-trong-thit-heo-tang-bao-dong-822411.htm ngày
23/06/2021
15. Huỳnhă Vi tă Kh i,ă Huỳnhă Thịă Đană Xuơn,ă Tr nă Thịă Thuă Duyênă &ă Voă Thanhă
Th oă (2018).ă Thịă hiếuă c aă ng iă tiêuă dùngă thƠnhă ph ă Sócă Trắngă đ iă v iă s nă
ph măthịtăheoăanătoƠn.ăT păchíăKhoaăhọcăKinhătế, Tr ngăĐ iăhọcăKinhătế,ăĐ iă
họcăĐƠăNẵng.ă6(03):ă125-137.
16. IFC (2018) B công c An toàn th c ph m. Truy c p từ https://documents1.
worldbank.org/curated/es/219091540488436954/pdf/131339-WP-v1-PUBLIC-
Toolkit-VIETNAMESE.pdf

17. LưăVĕnăKính,ăTr năThịăH nh,ăPh măTấtăThắng,ăPhanăBùiăNgọcăTh o,ăBùiăVĕnă

Miên,ăLêăPhanăDũng,ăNguy năThanhăS nă&ăTr năTiếnăKhaiă(2007).ăNghiênăc uă
s năxuấtă thịtă l năanătoƠnăchấtă l ngă cao.ă Đ ătƠiă nghiênăc uă KhocăhọcăcấpăB ,ă
ViênăKhoaăhọcăKỹăthu tăNôngănghi păMi năNam.
18. LêăNgọcăH ngă&ăNguy năDuyăLinhă(2012).ăR iăroăvƠăchínhăsáchăqu nălỦăr iă
roătrongăchĕnănuôiăl nă ăVi tăNamăT păchíăKhoaăhọcăKỹăthu tăNôngănghi p.
3/2012: 538-545.
19. LêăNgọcăH ngă(2007).ăS ăd ngăhƠmălogitătrongănghiênăc uăcácăyếuăt ăch ăyếuă
nhă h ngă đếnă quyếtă địnhă nuôiă l nă c aă h ă nôngă dơnă huy nă Vĕnă Giang,ă t nhă
H ngăYên.ăT păchíăKhoaăhọcăvƠăPhátătri n. 3/2007: 80-85.
20. LêăNgọcăH ngă(2012).ăNghiênăc uăngƠnhăhƠngăl năthịtătrênăđịaăbƠnăt nhăH ngă
Yên.ăLu năánăTiếnăsĩăKinhătế,ăTr ngăĐ iăhọcăNôngănghi păHƠăN i.
21. LêăThịăMaiăH ng (2015).ăHi uăqu ăkinhătếăc aăcácătrangătr iăchĕnănuôiăheoă ă
ĐồngăNai.ăT păchíăPhátătri năvƠăH iănh p. 25(35): 49-53.
22. Lêă Vơnă (2015).ă Dừngă nh pă kh uă chấtă "t oă n c"ă trongă thịtă heo.ă Truyă c pă t iă
https://kinhtevadubao.vn/dung-nhap-khau-chat-tao-nac-trong-thit-heo-6853.html
ngày 23/07/2021.
23. Maiă Vĕnă Namă (2004).ă Cácă gi iă phápă phátă tri nă s nă xuấtă vƠă tiêuă th ă s nă ph mă
heoă ăC năTh ,ăđồngăbằngăsôngăC uăLong.ăT păchíăKhoaăhọc,ăTr ngăĐ iăhọcă
C năTh . 1: 203-213.

153
24. Ngân hàng thế gi i (2017). Qu nălỦănguyăc ăanătoƠnăth c ph m t i Vi t Nam:
Nh ng thách th căvƠăc ăh i. Báo cáo kỹ thu t. Hà N i, Vi t Nam: Ngân hàng
Thế gi i.
25. Ngọc Hà (2020). Mua thịt l n nh p kh u giá rẻ đơu?ăTruyăc p từ https://dientu
ngaynay.vn/thi-truong/mua-thit-lon-nhap-khau-gia-re-o-dau ngày 19/4/2021

26. Nguy năNgọcăXuơnă&ăNguy năH uăNgoană(2014).ăHi uăqu ăkinhătếăchĕnănuôiă

l năt pătrungătheoăh ngăth căhƠnhăt tă(VIETGAP)ăc aăh ănôngădơnăngo iăthƠnhă
HƠăN i.ăT păchíăKhoa họcăvƠăPhátătri n. 6(12): 906-913.
27. Nguy năNgọcăXuơnă(2015).ăNghiênăc uăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăquyătrìnhă
VietGAHPă t iă thƠnhă ph ă HƠă N i.ă Lu nă ánă Tiếnă sĩă Kinhă tế,ă Họcă vi nă Nôngă
nghi păVi tăNam.
28. Nguy năThanhă Hùngă(2017).ăPhátă tri năchĕnănuôiă l nă ă t nhăThừaăThiênăHuế.ă
Lu nă ánă Tiếnă sĩă Kinhă tế,ă Tr ngă Đ iă họcă Kinhă tế,ă Đ iă họcă Huế.ă Thừaă Thiênă
Huế.
29. Nguy năThịăD ngăNgaă(2017).ăV ăsinhăanătoƠnăth căph măđ iăv iăthịtăl n:ătiếpă
c nătừăcácătácănhơnătrongăchuỗiăgiáătrịăthịtăl năquyămôănh ă ăVi tăNam.ăT păchí
Nghiênăc uăKinhătế. 7(470): 52-61.
30. Nguy nă Thịă Minhă Hòaă (2010).ă Nghiênă c uă chuỗiă cungă thịtă l nă trênă địaă bƠnă
t nhă Ngh ă An.ă Báoă cáoă tổngă kếtă đ ă tƠiă khoaă họcă vƠă côngă ngh ă cấpă tr ng,ă
Tr ngăĐ iăhọcăHuế.
31. Nguy năThịăMinhăHòaă(2014).ăNghiênăc uănhơnăth căc aăng iă tiêuădùngăđ iă
v iăanătoƠnăth căph mătrongătiêuăth ăthịtăt iăt nhăThừaăThiênăHuế.ăBáoăcáoătổngă
kếtăđ ătƠiăkhoaăhọcăvƠăcôngăngh ăcấpătr ng,ăTr ngăĐ iăhọcăHuế.
32. Nguy n Thị Thu Huy n & Ph măVĕnăHùngă(2016).ăPh ngăpháp đánhăgiáăr i ro
s n xuấtătrongăchĕnănuôi l n Vi t Nam. T p chí Nghiên c u Kinh tế. 9(460):
64-67.

33. Nguy năThịăThuăHuy nă(2017).ăNghiênăc uăr iăroătrongăchĕnănuôiăl năc aăh ănôngă

dơnăt nhăH ngăYên.ăLu năánăTiếnăsĩăKinhătế,ăHọcăvi năNôngănghi păVi tăNam.
34. Nguy nă Xuơnă Tr ch,ă Nguy nă Hùngă S n,ă Nguy nă Thịă Xuơn,ă Nguy nă Thịă D ngă
Huy nă&ăNguy năNgọcăBằngă(2020).ăNh pămônăchĕnănuôi.ăNXBăHọcăvi năNôngă
nghi păVi tăNam.ăHƠăN i.
35. Ph m H iăVũă&ăĐƠoăThế Anh (2016). An toàn th c ph m nông s n: M t s hi u
biết v s n ph m, h th ng s n xuất phân ph i và chínhă sáchă NhƠă n c. Nhà
xuất b n Nông nghi p, Hà N i.

154
36. Ph m Thị Ngọc, Nguy n Tiến Thành, Tr n Thị H nh & Nguy n Vi t Hùng
(2013). Tỷ l nhi m salmonella trên l n t i m t s trang tr i và lò mổ thu c các
t nh phía Bắc Vi t Nam. T p chí Y học d phòng. XXIII. 4(140): 59-66.

37. Ph măThịăTơnă(2015).ăNghiênăc uăchuỗi giáătrịăthịtăl nătrênăđịaăbƠnăt nhăNgh ă

An.ăLu năánăTiếnăsĩăKinhătế,ăHọcăvi năNôngănghi păVi tăNam.
38. Ph mă Thịă Thanhă Th oă (2019).ă Nghiênă c uă th că tr ngă vƠă gi iă phápă chĕnă nuôi,ă
tiêuă th ă s nă ph mă thịtă l nă đ mă b oă v ă sinhă ană toƠnă th că ph mă t iă Lơmă Đồng.ă
Lu năánăTiếnăsĩăChĕnănuôi,ăHọcăvi năNôngănghi păVi tăNam.
39. Ph mă Vĕnă Khiênă (2003).ă Th că tr ngă vƠă gi iă phápă nơngă caoă hi uă qu ă kinhă tếă
trongă chĕnă nuôiă l nă ă vùngă đồngă bằngă sôngă Hồng.ă Báoă cáoă nghiênă c uă khoaă
học,ăVi năChínhăsáchăvƠăChiếnăl căPhátătri năNôngănghi păNông thôn.
40. Ph măXuơnăThanhă&ăMaiăThanhăCúcă(2014).ăCácăyếuăt ă nhăh ngăđếnăquyếtă
địnhăl aăchọnăph ngăth căchĕnănuôiăl năthịtătrênăđịaăbƠnăt nhăThanhăHóa.ăT pă
chíăKhoaăhọcăvƠăPhátătri n. 6(12): 928-935.
41. Ph măXuơnăThanhă(2015).ăPhátătri năchĕnănuôiăl năthịt ăt nhăThanhăHóa.ăLu nă
ánăTiếnăsĩăKinhătế,ăHọcăvi năNôngănghi păVi tăNam.
42. Ph mă XuơnăThanh,ăL ngăThịăDơnă&ăMaiă ThanhăCúcă(2014).ăPhátătri năchĕnă
nuôiăl năthịtătrênăđịaăbƠnăt nhăThanhăHóa.ăT păchíăKhoaăhọcăvƠăPhátătri n.ă5(12):ă
769-778.
43. S Kế ho chăvƠăĐ u t ăt nh Bắc Ninh (2021). Bắc Ninh thu c top có thu nh p
bìnhăquơnăđ uăng i cao nhất c n c. Truy c p từ https://skhdt.bacninh.gov.vn/
news/-/details/57283/bac-ninh-thuoc-top-co-thu-nhap-binh-quan-au-nguoi-cao-
nhat-ca-nuoc

44. S ăNôngănghi păvƠăPhátătri nănôngăthônăt nhăThanhăHóaă(2018).ăBáoăcáoătìnhă

hìnhăs năxuấtănôngănghi pătrênăđịaăbƠnăt nhănĕmă2018ăvƠăph ngăh ngăho tă
đ ngănĕmă2019.ă
45. S ăNôngănghi păvƠăPhátătri nănôngăthônăt nhăThanhăHóaă(2019).ăBáoăcáoădi nă
biếnădịchăt ăl năChơuăPhiăvƠătìnhăhìnhăchĕnănuôi l nătrênăđịaăbƠnăt nh.ă
46. Tổngă c că Th ngă kêă (2021). Báo cáo tình hình kinh tế - xư h i. Truyă c pă từ
https://www.gso.gov.vn/bao-cao-tinh-hinh-kinh-te-xa-hoi-hang-thang/ ngày
20/01/2022.
47. ThƠnhăNamă(2019).ăV ăthịtăl năb nă ătr ngăm mănon:ăt nhăch ăđ oăs năổnăđịnhă
tìnhăhình.ăTruyăc pătừăhttps://congan.com.vn/doi-song/vu-thit-lon-ban-o-truong-
mam-non-tinh-chi-dao-som-on-dinh-tinh-hinh_71078.html ngày 18/07/2022.

155
48. Tr năĐìnhăThaoă(2013).ăQu nălỦăr iăroătrongăchĕnănuôiăl n:ălỦălu năvƠăth căti n.ă
NXBăĐ iăhọcăNôngănghi p,ăHƠăN i.
49. Tr năĐìnhăThao,ăNguy năTuấnăS n,ăNguy năQu căCh nh,ăNguy năXuơnăTr ch,ă
Lêă Khắcă B ,ă Nguy nă Duyă Linh,ă Lêă Ngọcă H ng,ă Nguy nă Thịă D ngă Nga,ă
Nguy nă Thịă Minhă Thu,ă Nguy nă Thịă Thuă Huy n,ă Chínhă L.ă X.ă &ă Tr nă Quangă
Trungă(2010).ăNghiênăc uăchínhăsáchăqu nălỦăr iăroătrongăngƠnhăchĕnănuôiăl nă ă
Vi tăNam.ăBáoăcáoăkếtăqu ănghiênăc uăđ ătƠiăcấpăB ,ăHƠăN i.
50. UBNDă t nhă Bắcă Ninhă (2020).ă Cổngă thôngă tină t nhă Bắcă Ninh.ă Truyă c pă từă
https://bacninh.gov.vn/
51. UBNDăT nhăThanhăHóaă(2019).ăCôngăvĕnăs ă5850/UBND-NN ngày 15/05/2019
c aăUBNDăt nhăThanhăHóaăv ăvi căgi iăphápăphátătri năchĕnănuôiăl nătheoăchuỗiă
giáătrị,ăđ măb oăanătoƠnăsinhăhọcăvƠăb năv ng.ă
52. Võă Trọngă ThƠnhă &ă Vũă Đìnhă Tônă (2006).ă Hi uă qu ă kinhă tếă chĕnă nuôiă l nă
trong nôngă h ă vùngă Đồngă bằngă sôngă Hồng.ă T pă chíă Khoaă họcă vƠă Phátă tri n.
1/2006: 47-53.
53. VũăĐìnhăTônă(2009).ăChĕnănuôiăl n.ăNXBăNôngănghi p,ăHƠăN i.

Ti ngăAnh:
54. Aggelopoulos S., Z. Menelaos & K. Philipos (2006). Productivity analysis of pig
farms in Greece in conjunction with their size. New Medit. 5(3): 53-58.

55. Alban L., J. Boes, H. Kreiner, Petersen J. V. & Willeberg P. (2008). Towards a
risk-based surveillance for Trichinella spp. in Danish pig production. Preventive
veterinary medicine. 87(3): 340.
56. Ammar H., T. Khalid, B. Géraldine, E. Cummins, S. Guillou, M. Federighi & V.
Tesson (2020). Critical Analysis of Pork QMRA Focusing on Slaughterhouses:
Lessons from the Past and Future Trends. Foods 2020. 9: 1704;
doi:10.3390/foods9111704
57. Bansal M. (2017). Chapter 43 - Organic farming: is it a solution to safe food?
Food Safety in the 21st Century, Academic Press. 515-525, ISBN
9780128017739, https://doi.org/10.1016/B978-0-12-801773-9.00043-1.

58. Barcellos M. D. D., K. G. Grunert, Y. Zhou, W. Verbeke, Perez-Cueto F. J. &

Krystallis A. (2013). Consumer attitudes to different pig production systems: a
study from mainl& China. Agriculture & Human Values. 30(3): 443-455.
59. Besanko D. A. & B. R. Ronald (2011). Microeconomics, John Wiley & Sons, Inc.

156
60. Cicia G., F. Caracciolo, L. Cembalo, T. Del Giudice, K. G. Grunert, A.
Krystallis, Pasquale L. & Zhou Y. (2016). Food safety concerns in urban China:
Consumer preferences for pig process attributes. Food Control. 60: 166-173.
61. Cook, Meghan & Pham-Duc, Phuc. (2019). Review of Biological and Chemical
Health Risks Associated with Pork Consumption in Vietnam: Major Pathogens
and Hazards Identified in Southeast Asia. Journal of Food Quality. 1-10.
10.1155/2019/1048092.

62. Cui B. & Liu Z. P. (2016). Determinants of knowledge and biosecurity

preventive behaviors for highly pathogenic avian influenza risk among Chinese
Poultry farmers. Avian Diseases. 60(2): 480-486. https://doi.org/10.1637/11361-
010116-Reg.
63. Dang-Xuan, S., Nguyen-Viet, H. & Unger, F. (2017). Quantitative risk
assessment of human salmonellosis in the smallholder pig value chains in urban
of Vietnam. Int J Public Health. 62: 93-102. https://doi.org/10.1007/s00038-016-
0921-x.

64. EFSA-European Food Safety Authority (2007). Scientific Opinion of the Panel
on Biological Hazards on a request from the European Commission on food
safety aspects of different pig housing and husbandry systems. The EFSA
Journal. 613: 1-20.
65. Food and Agriculture Organization of the United Nations/World Organisation
for Animal Health/World Bank (2010). Good practices for biosecurity in the pig
sector ậ Issues and options in developing and transition countries. FAO Animal
Production and Health Paper No. 169. Rome, FAO
66. Globală Animală Partnershipă (2020).ă G.A.P.’să 5-Step Animal Welfare Standards
for Pigs. Retrieved from https://globalanimalpartnership.org/wp-
content/uploads/2020/05/ G.A.P.s-Animal-Welfare-Standards-for-Pigs-v2.4.pdf
67. Grace D. (2015). Food Safety in Low and Middle Income Countries. International
journal of environmental research and public health. 12(9): 10490-10507.

68. Grunert K. G., W. I. Sonntag, V. Glanz-Chanos & Forum S. (2018). Consumer

interest in environmental impact, safety, health & animal welfare aspects of
modern pig production: Results of a cross-national choice experiment. Meat
Science. 137: 123-129.
69. Gujarati Demojar (2015). Econometrics by Examples (chapter 12). Second
Edition. Red Globe Press.
70. Hermansen J. E., Moustsen V. A. & & Andersen B. H. (2003). Development of
organic pig production systems. https://orgprints.org/id/eprint/6098/1/6098.pdf.

157
71. Horchner P. M. & Pointon A. M. (2011). HACCP-based program for on-farm
food safety for pig production in Australia. Food Control. 22(10): 1674-1688.
72. Huynh Viet Khai, Tran hị Thu Duyen & Huynh Thi Dan Xuan (2018). The
Demand of Urban Consumers for Safe Pork in the Vietnamese Mekong Delta.
Journal of Social and Development Sciences (ISSN 2221-1152). 9(3): 47-54.

73. Karl R. M., K. Dizyee, Nguyen Thi Thu Huyen, Duong Nam Ha, Pham Van Hung,
Nguyen Thi Duong Nga, U. Ferd & Lucy M. L. (2018). Quantitative value chain
approaches for animal health & food safety. Food microbiology. 75: 103-113.
74. Kim D. P., C. Saegerman, C. Douny, T. V. Dinh, B. H. Xuan, B. D. Vu, P. H.
Ngan & Marie L. S. (2013). First survey on the use of antibiotics in pig &
poultry production in the Red River Delta region of Vietnam. Food Public
Health. 3(5): 247-256.
75. Kozera-Kowalska, M. (2017). The food security and safety in the case of pork
production in Poland. J. Agribus. Rural Dev. 1(43): 95-102. http://dx.doi.org/10.
17306/J.JARD.2017.00258.
76. Lapar M., N. N. Toan, S. J. Staal, N. Minot, C. Tisdell, N. N. Que & N. D. A.
Tuan (2012). Smallholder competitiveness: Insights from pig production
systems in Vietnam. Retrieved from
https://cgspace.cgiar.org/bitstream/h&le/10568/21780/
SmallholderCompetitiveness. pdf?sequence=2.
77. Lapar, M. L. A., N. N. Toan, S. Staal, N. N. Que & N. D. A Tuan. (2011). The
pork value chain in Vietnam: Emerging trends and implications for smallholder
competitiveness and chain efficiency. Contributed paper presented at the 55th
Annual AARES National Conference, Melbourne, Australia, February 2011.
78. Lucy Tower (2015). Simple Guide to Organic Pig Production. Retrieved from
https://www.thepigsite.com/contributors/lucy-towers.

79. Maxime Delsart, Françoise Pol, Barbara Dufour, Nicolas Rose & Christelle
Fablet (2020). Pig Farming in Alternative Systems: Strengths and Challenges in
Terms of Animal Welfare, Biosecurity, Animal Health and Pork Safety.
Agriculture 2020, 10, 261; doi:10.3390/agriculture10070261.
80. Meghan A. Cook & Pham Duc Phuc (2019). Review of Biological and Chemical
Health Risks Associated with Pork Consumption in Vietnam: Major Pathogens
and Hazards Identified in Southeast Asia. Journal of Food
Quality, vol. 2019, Article ID 1048092, 10 pages
2019. https://doi.org/10.1155/2019/1048092

158
81. Michel M. D., I. Dohoo, N. Nicholas, P. Jane, O. Emily, C. A. Winfred & W.
Barbara (2020). Impact of participatory training of smallholder pig farmers on
knowledge, attitudes and practices regarding biosecurity for the control of
African swine fever in Uganda. Transboundary and Emerging Diseases. 67(6):
2482-2493.
82. Mie, A., Andersen, H.R. & Gunnarsson (2017). Human health implications of
organic food and organic agriculture: a comprehensive review. Environ Health.
16: 111.

83. Monikaă Gebska,ă Annaă Grontkowska,ă Wiesờawă Swiderekă &ă Barbaraă

Golebiewska (2020). Farmer Awareness and Implementation of Sustainable
Agriculture Practices in Different Types of Farms in Poland. Sustainability. 12:
8022; doi:10.3390/su12198022.
84. Murungi MK, Muloi DM, Muinde P, Githigia SM, Akoko J, Fèvre EM, Rushton
J & Alarcon P (2021). The Nairobi Pork Value Chain: Mapping and Assessment
of Governance, Challenges, and Food Safety Issues. Front. Vet. Sci. 8:581376.
doi: 10.3389/fvets.2021.581376.
85. Nuangmek A, Rojanasthien S, Patchanee P, Yano T, Yamsakul P & Chotinun
S. (2018). Knowledge, attitudes and practices toward antimicrobial usage: a
cross-sectional study of layer and pig farm owners/managers in Chiang Mai,
Lamphun, and Chonburi provinces, Thailand, May 2014 to February
2016. Korean Journal of Veterinary Research. The Korean Society of Veterinary
Science (KJVR). 58(1): 17-25. doi: 10.14405/kjvr.2018. 58.1.17
86. Nga, N. T. D., M. L. A. Lapar, F. Unger, P. V. Hung, D. N. Ha, N. T. T. Huyen,
T. V. Long & D. T. Be. (2015). Household pork consumption behavior in
Vietnam: Implications for pro-smallholder pig value chain upgrading. Paper
presented at the Conference on International Research on Food Security, Natural
Resource Management and Rural Development, Tropentag 2015, Berlin,
Germany. 16-18 September.
87. Nga, Nguyen Thi Duong, Ho Ngoc Ninh, Pham Van Hung & Lapar Ma Lucila
(2014). The Pig Value Chain in Vietnam: A Situational Analyis Report, ILRI
Research Report, Nairobi, Kenya.
88. Nga, Nguyen Thi Duong, Lucy Lapar, Fred Unger, Pham Van Hung, Duong Nam
Ha, Nguyen Thi Thu Huyen, Tran Van Long & Dang Thi Be (2015). Household
pork consumption behavior in Vietnam: Implications for pro-smallholder pig
value chain upgrading. Proceedings, Tropentag Conferences 2015. International

159
 Research on Food Security, Natural Resource Management and Rural
Development, 16-18/9.

89. Ngapo T. M., E. Dransfield, J. F. Martin, M. Magnusson, Bredahl L. & Nute G.

R. (2004). Consumer perceptions: pork & pig production. Insights from France,
Engl&, Sweden & Denmark. Meat Science. 66(1): 125-134.
90. Nguyen Thi Thu Huyen, M. Lapar, N. X. Trung & P. T. Toan (2017). Factors
contributing to animal health risks: Implication for smallholder pig production in
Vietnam. Retrieved from https://cgspace.cgiar.org/h&le/10568/80399.
91. Nguyen Thi Thu Huyen, Nguyen Thi Duong Nga, Pham Van Hung, Ma. Lucila
A. Lapar, Ninh Xuan Trung, Fred Unger & Nguyen Van Pho (2018). Farming
practices in smallholder pig production in Vietnam: Implications for food safety.
Journal of Economics, Mangement & Agricultural Development. 4(2).
92. Nguyen Thi Thu Huyen, Pham Van Hung & Ninh Xuan Trung (2016). Pig
productionăinăVietnam:ăHowătoămeetăemergingădem&ăforăfoodăsafety.ă“Linkagesă
& cooperation in agricultural production & marketing in the context of
internationalăeconomicăintegration”,ăHanoi. September 2016. 101-108.
93. Oliver J. D., T. Zhang, Y. Peng, M. Sun, C. Sun, J. Yin, L. Ding, S. Chengtao,
Y. Wang, S. Qiang, C. Greko & C. S. Lundborg (2018). Knowledge, attitudes
and practices relating to antibiotic use and antibiotic resistance among backyard
pig farmers in rural Shandong province, China. Preventive Veterinary Medicine.
175. https://doi.org/10.1016/j.prevetmed.2019.104858.
94. Peter R. D. (2011). Intensive Swine Production and Pork Safety. Foodborne
pathogens and disease. 8(2). DOI: 10.1089=fpd.2010.0717.
95. Pork Producers Association (2020). Small lot Pork Producer Management &
Production. www.bcpork.ca.
96. Sahil K., N. Gupta, J. D. Bandral, G. Gandotra & N. Anjum (2020) Food safety
and hygiene: A review. International Journal of Chemical Studies 2020. 8(2): 358-
368. DOI: https://doi.org/10.22271/chemi. 2020.v8.i2f.8794.

97. Steve W. Martinez & Kelly Zering (2004). Pork Quality and the Role of Market
Organization. Agricultural Economic Report. 835.
98. Tran Thi Tuyet Hanh, D. X. Sinh, P. D. Phuc, T. T. Ngan, C. V. Tuat, G. Delia,
U. Fred & N. V. Hung (2017). Exposure assessment of chemical hazards in pork
meat, liver, & kidney, & health impact implication in Hung Yen & Nghe An
provinces, Viet Nam. International Journal of Public Health. 62 (Supplement 1):
75-82.

160
99. Van H. J. F.-K., Puister-Jansen L. F., Asselt R. D. V. & Burgers S. L. G. E.
(2011). Farm factors associated with the use of antibiotics in pig production.
Journal of Animal Science. 89(6): 1922-1929.
100. Young, J. R., Evans-Kocinski S., Bush R. D. & Windsor P.A. (2015). Improving
smallholder farmer biosecurity in the mekong region through change
management. Transboundary and Emerging Diseases. 62(5): 491-504.
https://doi.org/10.1111/tbed.12181.

161
 PH L C

PH L C 1
Phi uăđi u tra
PHI UăĐI UăTRAăNG IăCHĔNăNUỌIăL N
A.ăThôngătinăc ăb n v h

A1.ăTênăng iăđ c ph ng vấn

S đi n tho i
1 = Ch h
A2. M i quan h v i ch h
2 = V /Chồng 3=Khác:_______
Gi i tính [_] Nam [_] N
Tuổi (nĕm)
Trìnhăđ học vấn S nĕmăđiăhọcăquyăđổi h 12ănĕm_________nĕm
LƠăng iăchĕnănuôiăl n chính [ ] 1. Có [ ] 2. Không
1= Nông nghi p 2= Công ch cănhƠăn c
Ngh nghi p chính (theo th i gian
3= Buôn bán 4= Công nhân làm thuê
làm)
5 = N i tr 6=khác (ghi rõ)______
S ng i trong h __________________ng i
S l ngălaoăđ ng trong h _____________________(ng i)
S l ngălaoăđ ngăthamăgiaăchĕnănuôiăl n _________(ng i)

A3.ăBaoănhiêuăng i trong h đưătừngăđ c t p huấn v chĕnănuôiăl n?

ầầầầầầ(ng i)
Nam N
a. S l n tham gia t p huấnă(l t-ng i)
b. Ch đ c a các l n t p huấn (ghi c th )
-
-
c. N i dung c a t p huấnăcóăđ c áp d ngătrongăchĕnănuôiăl n
c a h ko? (1 = áp d ngăđ c nhi u; 2 = áp d ngăđ c ít; 3 =
h uănh ăkhôngăápăd ngăđ c)
Vì sao?

A3.1 Thu nh p từ nông nghi p c a h

162
 S l ng Giá bán Tổng thu Trongăđó,ăDùngăchoă
Ho tăđ ng ĐVT
SX ra (000đ/kg) nh pă(tr.đ) chĕnănuôiăl n (tích)
1. Lúa kg
2. Ngô kg
3. Rau
4. Cây trồng khác
5. Gia c m
Gà
Ngan
Vịt
6.ăChĕnănuôiăl n
7. Trâu, bò
8. Th y s n
9. Khác

A4. Thu nh p ngoài nông nghi p

S ti n bình quân/ S tháng/nĕmăcóă Tổng thu nh p/nĕm

Di n gi i
thángă(tr.đ) thu nh p (tháng) (tr.đ)
L ng

Quà tặng

Buôn bán

Làm thuê

A5.ăNgoƠiăchĕnănuôi,ăôngăbƠăcònăthamăgiaăvƠoăho tăđ ng nào khác trong chuỗi l n thịt

[ ] Ng i cung ngăđ u vào, c th [ ] Ng i giết mổ

[ ] Ng i thu gom/buôn bán [ ] Ng i chế biến
[ ] Ng i môi gi i [ ] Ng i bán lẻ

163
B.ăĐi u ki n s n xu t
B.1. V n
Tình hình vay v năchoăchĕnănuôiăl n
1. Hi n t i, ông/bà có vay v n cho nuôi l n không? [ ] 1= có; [ ] 2= không
2. Nếu không, t iăsao?ăă[ăăă]ă1=ăđưăđ v năchoăchĕnănuôi;ăă [ ] 2= lãi suất cao quá;
[ ] 3= th t căkhóăkhĕn;ăăăăăăăăăăăăăăăăăăă[ăă]ăă4=ăkhác,ầầ..ầ
3. Nếu có, xin ông/bà cho biết:

S v năđưăvayă(trđ)
S Th i Lãi suất M căđíchăvay
l ng h n (%/nĕm) 1= xây chuồng tr i,ăc ăs h t ng
Nguồn vay
(tr.đ) (tháng) 2= mua th căĕnăchĕnănuôiă(g m c
mua th căĕnăch u)
3= khác
1
2
3

B.2ăC ăs h t̀ng ph c v chĕnănuôiăl n

1. Di n tích chuồng tr i

S ô chu ng Di n tích (m2) Nĕmăxơyăd ng Giá tr (nghìnăđ ng)

4. Chuồng tr i c aăgiaăđìnhăôngă(bƠ)ăcóăđ c xây d ng trong khu quy ho ch c aăđịa

ph ngăkhông?
[ ] 1. Có [ ] 2. Không [ ] 3. Không biết
5. N u có, kho ng cách chuồngănuôiăôngă(bƠ)ăđếnăkhuădơnăc ă
ầầầầầầầầ.ầ..(m)
6. Kho ng cách từ chuồngănuôiănhƠăôngăbƠăđến khu nhà c aădơnăc ầầầầầầ.(m)

164
7. Chuồng tr i chĕnănuôiăc aăgiaăđìnhăôngă(bƠ)ăđ c thiết kế nh ăthế nào? (rà soát v i
quyăđịnhăchĕnănuôiăATSH)
Di n gi i Có hay không Vì sao
(1 = có; 2=
không)
Các bi t v i khu ch n c sinh ho t
Cóăt ngărƠoăngĕnăcáchăkhuăchĕnănuôiă
v i khu khác
Có cổng ra ra vào riêng
Có h th ng sát trùng cổng ra vào
khuăchĕnănuôiăl n (h n c, rắc
vôi,ầ)
Có ô chuồng cách li l n m và l n
m i mua v
Có kho ch a th căĕnăvƠănguyênăli u
th căĕnăă
Cóăkho/n iăch a thu c thú y, sát trùng
Có h th ng thu gom và x lý chất
th i rắn, chất th i l ng
Các d ng c , thiết bị nh dùng cho
chĕnănuôiăl n có dùng chung v i các
ho tăđ ngăchĕnănuôiăl n khác không
Khác, ghi rõ

8. Ông/bà x lý chất th i bằng cách nào?

[ ] 1= biogas; (dung tích h̀m_______m3) [ ] 4= bán;
[ ] 2= phân cho trồng trọt; [ăă]ă5=ăkhácầầầầầ
[ ] 3= cho cá
9. Tài s n ph c v chĕnănuôiăl n
Tên ĐVT S l ng Nguyên giá Th i gian s
(1000ăđ) d ngă(Nĕm)
Máyăb măn c cái
Bóngăđi n cái
Vòi u ngăn c cái
Mángăĕn cái
Máy tr n th căĕn cái
Qu t cái
H th ng làm mát (giàn phun
m a,ăphunăs ng,ầ)

165
 10. Phân b th iăgianăchoăchĕnănuôiăl n cho l a bán g̀n nh t
Ho tăđ ng Nam N

Ng i/ngày Phút/ng i/ngày Ngày/chu kì Ng i/ngày Phút/ng i/ngày Ngày/chu kì

Chu n bị th căĕnă
th căĕn
Chế biến th căĕnă
(nấu cám)
Choăĕn/V sinh
chuồng

Bán l n
166

Bán phân

Ch a b nh/tiêm
phòng
C2. Ngu năđ̀uăvƠoăchoăchĕnănuôiăl n
GI NG
C.ăChĕnănuôiăl n
1.ăTrongăgiaiăđo n vừaăquaăquyămôăchĕnănuôiăc a h thayăđổi thế nào?
[ăăă]ă1=ătĕng;ă [ ] 2= gi m; [ăă]ă3=ăkhôngăđổi.
Vì sao?.................................................................................................................................
2. S đ u l nănuôiătrongănĕmă2017ăvƠănguồn g c từng lo i l n
Lo i l n Tổng s Chia ra
con nuôi T s n Mua c a Mua c a Th ngă Khác
nĕmă2017ă xuất nông dân tr i lái ầầầ
(con) (con) khác (con) gi ng (con) (con)
(con)
I. L n nái
I. L n con
II. L n
choai
3. M i quan h v iăng i bán gi ng?

Th a thu nătr c
Tên
ĐặtăhƠngătr c Đến xem và mua ngay
H
Tr i gi ng
Th ngălái
Khác
4. Lý do chọn ngu n mua ch yếu nhất?
Nguyên nhân Có Không
Đ m b o chấtăl ng, rõ nguồn g c
G n, thu n ti n
Giá rẻ

5. T iăđaăbaătiêuăchu n quan tr ng nh t khi chọn gi ng?

Tiêu chu n chọn gi ng Có Không
1. Hình dáng
2. Rõ nguồn g c
3. Giá rẻ

167
4. Chọnăng i bán quen

6. T i sao ông bà l i d aăvƠoăcácătiêuăchíătrênăđ ch n?

Nguyên nhân Có Không

Nhanh l n
D bán
Bánăgiáăcaoăh n

7. Các tiêu chí l a ch n c a ông bà là d a vào?

Cĕnăc Có Không
Kinh nghi m b n thân
TV,ăđƠi
Cán b khuyến nông
Hàng xóm, họ hàng
Từ các buổi tham gia t p huấn
Khác,ăầầầầầầầầầầ.

8.ăÔngăbƠăcóăkhóăkhĕnăgìăkhiămuaăl n gi ng không? [ ] 1=có; [ ] 2= không.

Nếu có, xin ông/bà cho biết c th ?ăầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ

TH CăĔN
1. Ph ngăth c s d ng th căĕnătrongăchĕnănuôiăl n l n c a h
[ ] S d ng cám hỗn h p hoàn toàn
[ ] S d ng cám hỗn h p hoàn toàn lúc l n nh sau s d ngăđ măđặcăđ ph i tr n
[ ] S d ng cám hỗn h p hoàn toàn lúc l n nh sau t ph i tr n bằng các s n ph m
nông nghi p
[ ] Ph i tr n hoàn toàn v iăcámăđ măđặc
[ ] T ph i tr n v i các lo i nguyên li u từ các s n ph m nông nghi p
[ ] Khác_______________
2. Ông/bƠăcóăĕnăthịt l n ông/bà s n xuất ra không
[ ] Có [ ] Không
3. NếuăcóăôngăbƠăđánhăgiáăchấtăl ng thịt l n ông bà s n xuấtăraănh ăthế nào
- Mùi____________________________________________________________

168
 - Đ o b o ATTP___________________________________________________
- Khác
4. Ông/bƠăđưăngheăv chất t o n căch a [ăă]ăĐưănghe [ăă]ăCh aănghe
5. Nếu nghe, ông/bà biết tác h i c a chất t o n c không
[ ] Có [ ] Không
6. Nếu có, tác h i gì____________________________________________________
___________________________________________________________________
7. Ông/bƠăđưăngheăv tồnăd ăkhángăsinhătrongăth căĕnăchĕnănuôiăl năch a
[ăă]ăĐưănghe [ăă]ăCh aănghe
8. Nếu nghe, ông/bà biết tác h i c a tồnăd ăchất kháng sinh không
[ ] Có [ ] Không
9. Nếu có, tác h i gì____________________________________________________

10. Theo ông/bà trong th căĕnăcôngănghi p có kháng sinh hay không

[ ] Có [ ] Không
11. Trongăchĕnănuôiăl n l n ông bà có tr n kháng sinh vào th căĕnăchĕnănuôiăl n hay
không? [ ] Có [ ] Không
12. Nếu có, là thu c gì?_____________ _____________________________________
13. Nếu có m căđíchăs d ng c a ông/bà_____________________________________
___________________________________________________________________
14. Vì sao?________________________________________________________
______________________________________________________________________
15. Nếu có, ông bà s d ng mấy l n trong 1 chu kỳ chĕnănuôiăl n__________l n
16. Trongăchĕnănuôiăl n ông bà có tr n thu c bổ, hay các chấtăkhácăvƠoăchĕnănuôiăl n
không? [ ] Có [ ] Không
17. Nếu có là thu c gì?___________________________________________________
18. Nếu có, ông bà s d ng mấy l n trong 1 chu kỳ chĕnănuôiăl n____________l n
19. Nếu có, m căđíchăs d ng c a ông bà_____________________________________
___________________________________________________________________
20. Vì sao?____________________ _________________________
_____________________________________________________________________
21. Nếu có tr n thu c thì ông/bà mua đơu_________________________________

169
22. Có nhãn mác gì không________________________________________________

23. Khi mua các nguyên li u th căĕnă(tr cám công nghi p)ăôngă(bƠ)ăth ng:
[ ] Ki m tra bằng c m quan các ch tiêu: màu sắc, mùi, măđ
[ ] V sinh s ch sẽ d ng c ch aăđ ng, thiết bị nghi n, tr nătr c khi s d ng
[ăă]ăĐịnh kỳ hi u ch nh d ng c cơnăđoăvƠăki mătraătr c khi s d ng
[ ] Ch a các nguyên li u th căĕnătrongăcácăd ng c riêng bi t
24. Nếu ph i tr n, xin ông bà cho biết cách ph i tr n d a vào?
[ ] 1.Theo kinh nghi m; [ ] 2. Tiăvi,ăđƠi,ăbáo,ăKN;ăăăăăăăăăăăăăă
[ ] 3.H i nông dân khác; [ ] 4= Khácăầầầầầầầầầầầầ
25. Nếu mua th căĕnăsẵn từ thị tr ng v ông (bƠ)ăth ng ki m tra yếu t nƠoăsauăđơyă

Có th ng xuyên Nếu có, có tr l i nếu

ki m tra hay không? vi ph m không?
1= Có, 2= Không 1= Có, 2= Không
[ ] 1. Tên th căĕnăvƠăs l ng
[ăă]ă2.ăTên,ăđịa ch c a nhà s n xuất
[ ] 3. S lô, ngày s n xuất và h n s
d ng
[ăă]ă4.ăH ng d n s d ng
[ ] 5. Nh ng c nh báo nếu có khi s
d ng
[ ] 6. Ki mătraăbaoăđ ng (có vết cắn,
rách)
[ ] 7.ki m tra chấtăl ng bằng c m
quan (màu sắc, mùi, m c..)

8. Kho ng mấy ngày ông/bà mua th căĕnăchĕnănuôiăl n 1 l n

Giaiăđo n l n con (L năd i 2 tháng)_________ngày
Giaiăđo n vỗ béo (l n trên 2 tháng tuổi)_________ngày
9.Th căĕnăchĕnănuôiăsauăkhiănh p v ông bà b o qu nănh ăthế nào?
[ ] B o qu n trong kho riêng bi t
[ăă]ăĐ tr c tiếp lên sàn nhà
[ăă]ăĐ cách n n (có d ng c kê cách mặtăđất)
[ ] Phân thành từng khu ch a th căĕnăchĕnănuôiăriêngăbi t

170
 [ ] B o qu n chung v iăcácăđ u vào khác
[ăă]ăCáchăkhácă(ghiărõ)ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ
10. Tr c khi cho l năĕn,ăông/bƠăki m tra l i chấtăl ng và bao bì (có bị vón c c, m,
m c, chu t cắnăbao,ầ.) c a th căĕnănh ăthế nào?
[ ] 1.Không bao gi [ ] 2. Th nh tho ng [ ] 3.ăTh ng xuyên
11. Nếu có, ông/bà sẽ ngừng cho l năĕnătrongătr ng h p nào?
[ ] 1. Th căĕnăcóămùiăm c
[ ] 2. Th căĕnăquáăh n s d ng
[ăă]ă3.ăBaoăbìăđ ng th căĕnăbị chu t hoặc các lo i con trùng cắn.
[ăă]ă4.ăTr ng h păkhácă(ghiărõ)ầầầầầầầầầầầầầầăầầầầầầầ.
12. Ông/bà có gặpăkhóăkhĕn gì khi mua th căĕnăchĕnănuôiăkhông?ă
[ ] 1= có, [ ] 2=không
Nếu có, xin cho biết c th ? ...............................................................................................

NGU NăN C
1. Nguồnăn c s d ngătrongăchĕnănuôiăl n c a gia đìnhăôngă(bƠ)ă(ăn, uống)
[ăă]ă1.ăN c giếng khoan [ ]ă2.ăN c máy [ ]ă3.N căm aăăăăă[ăă]ă4.ăN c ao hồ,
sông, su i
2. Nguồnăn c s d ng trong v sinh chuồng tr iăchĕnănuôiăl n c aăgiaăđìnhăôngă(bƠ)ă
(V sinh)
[ăă]ă1.ăN c giếng khoan [ ]ă2.ăN c máy [ ]ă3.N căm aăăăăă[ăă]ă4.ăN c ao
hồ, sông, su i
3. Theo ông/bà nguồnăn cădùngăchoăchĕnănuôiăl n cóăđ m b o v sinh an toàn không?
[ ] 1.Có [ ] 2. Không
Vì sao?______ ________________________________________________________
4.ăN c th iătrongăchĕnănuôiăl n ông bà x lỦănh ăthế nào
[ ] VAC
[ ] H m biogas
[ ] Th i tr c tiếp ra h th ngăkênhăm ng
[ ] Khác (ghi rõ)__________ _______________________________________

171
 D CH V THÚ Y VÀ PHÒNG CH NG D CH B NH
1. D ch b nh và cách ch a tr cho l a l n g̀n nh t
1.1 Trong nĕmă2017, có con nào bị b nh không? [ ] 1= có; 2= không. N u có, nêu chi ti t b ng sau?
Ai ch a trị
Có ch a trị 1=nông dân; L n bị b nh có
S l n bị S l n bị
không 2= gọi thú y ngay cách ly không
Lo i l n Tên b nh b nh chết Vì sao?
(1=yes; 3 = T ch a, (1 = Có
(con) (con)
2=no) không kh i gọi thú (2 = Không)
y

Nái
172

L n con

Choai

Thịt
1.2. Khi l n b b nh th ng ông bà làm gì?

L a chọn 1=có, 2= không Vì sao

Bán ngay
Mổ thịt và tiêu dùng trong h
Tĕngăc ng phun thu c kh trừng
Cho u ng thêm thu c bổ,ăđi n gi i
Khôngăchoăng iăngoƠiăvƠoăkhuăchĕnănuôiăl n
Th c hi n các bi n pháp khác

Không làm gì
1.3 Ông bà làm thế nào khi l n b ch t?
L a chọn 1=có, 2= không Vì sao
Mổ thịt tiêu dùng trong h
V tăđi
Tiêu h y/chôn
Bán v i giá rẻ
Khácăầầầầầầầầầầầầ

2.Cácăđ̀uăvƠoăliênăquanăđ n d ch b nh
5.Chi phí thú y cho l n thịt
Các lo i chi phí Thành ti n (000 Mua từ đơu*
VND) 1 = c aăhƠng/đ i lý nh lẻ
2 = C aăhƠng/đ i lý l n
3 = Cán b thú y
4 = Khác
1. Thu c phòng b nh
2. Thu c ch a b nh
3. Kh trùng chuồng tr i
4. Chi phí khác

3. Ki m soát d ch b nh
3.1 Ông bà có g i l a không? [ ] 1= có, [ ] 2= không
Vì sao?

3.2. Ông bà có nh t riêng l n m i mua không? [ ] 1= có; [ ] 2= không

Nếu có, bao nhiêu ngày (ngày) ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.
Vì sao?

173
3.3 Ông bà có áp d ng bi n pháp phòng b nhănƠoăkhácăđ i v i l n m i mua không?
[ ] 1= có; [ ] 2= Không.
Nếu CÓ, c th ầầầầầ..ăầầầầầầầầầầầầ..
Vì sao?

3.4. Ông bà làm gì nếu nghe thấy l n c a hàng xóm bị b nh?

L a chọn 1=có, 2= không Vì sao
Bán ngay
Tĕngăc ng phun thu c kh trùng
Tĕngăc ng v sinh, kh trùngătr c khu
v căchĕnănuôiăl n
Khôngăchoăng i l vƠoăthĕmăchuồng
S d ng thu c kháng sinh
Không làm gì
Khác:ầầầầầầầầầ

3.5 Ông bà r a chuồng tr iănh ăthế nào?

1. Hàng ngày
2. 2 ậ 3 ngày/l n
3. Tu n m t l n
4. Khác (ghi rõ)_______________

3.6 Trong quá trình nuôi Ông/bà phun thu c kh trùngănh ăthế nào?
1. Hàng ngày
2. Hàng tu n
3. Hai tu n m t l n
4. Hàng tháng
5. Ch sau khi bán l n

3.7 Trong quá trình nuôi Ông/bà kh trùng chuồng tr i bằng gì?
1. Thu c kh trùng,ătênầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ..
2. Hun khói
3. Vôi b t
4. Khácầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ
Sau khi bán l năthìăông/bƠăđ tr ng chuồng mấy ngày tr c khi nuôi l a
m i_______ngày
Ông/bà làm gì v i ô chuồng nuôi sau khi bán l n
- Ch r a s ch chuồng
- Phân thu c sát trùng
- Rắc vôi b t
- Khác (ghi rõ)

174
 D. Chi phí s n xu t cho 1 l a l n g̀n nh t
1. S l ng l nănuôiăầầầầầầầầầ..ă(con)ă
2. Th i gian nuôi ......................................................................(ngày)
3. Chi phí gi ng
3.1 Nếu h t s n xuất gi ng
S l ng l n con________________(con)
S l ng l năconăđ c gi l i nuôi.........................con.
S kg/con khi tách mẹ chuy n sang nuôi l n thịt________kg

Các lo i chi phí S Giá Thành ti n

l ng (000/kg) (000ăđ)
1. Chiă phíă náiă bană đ u (bao gồm tất c các lo i
chi phí th i kỳ kiến thiếtăc ăb n c a nái)
2. S l aă c tính cho nái - -
3. Chi phí th căĕnăth i gian ch (gi a 2 l a)
4. Chi phí th tinh l a cu i cùng
5. Chi phí th căĕnăchoăl n mẹ lúc mang thai

6. Chi phí th căĕnăchoăl n mẹ lúc nuôi con

7. Chi phí cám t p nhai cho l n con

8. Chi phí khác (thú y cho l n mẹ và l n con....)

3.2 Nếu h mua ngoài

S con mua...................................... (con); s
kg/con................................................................
Giáămua...........................................ă(nghìnăđồng/con)/..................nghìnăđồng/kg
Tổng s ti n...............................................................................................(000ăVNĐ)ă

4. Chi phí th căĕnăchoăl n thịt

Lo i th căĕn L ng cám/(kg) Giá(‘000/kg) Thành ti n (000VND)
Đ măđặc
Cám hỗn h p con
Cám hỗn h p choai
Cám hỗn h p thịt
Cám g o (g o)
Ngô

175
6. Chi phí khác (BQ/tháng)
Lo i chi phí ĐVT S l ng Đ năgiáă(000đ) Thành ti nă(000đ)
Thuêălaoăđ ng
Ti năđi n
N c
Công c d ng c nh

7. Ph n thu
Tổng Tổng
kh i Giá bán doanh
Di n gi i S con (con)
l ng (000đ) thu (tr.
bán (kg) Đồng)
Tổng s l n nuôi
- Bán
- Chết
- Khác................................................

E. ng x c a nông dân v i nh ngăthayăđ i trong s n xu t

1ăĐồng ý 2 Trung l p 3 Không
đồng ý
1. Ông bà luôn luôn phòng d ch b nh choăđƠnă
l n c a mình m c cao nhất?
2. Ông bà mong mu n nâng cao kỹ thu t
phòng b nh cho l n c a mình?
3. Dịch b nh x yăraăđ i v i l n c a ông bà là
do kỹ thu t chĕnănuôiăc aăôngăbƠăch aăt t?
4. Dịch b nh x yăraăđ i v i l n c a ông bà là
do hàng xóm gây ra? (lây từ l n hàng xóm,
hƠngăxómăsangăthĕmăl nầ)
5. Dịch b nh x yăraăđ i v i l n c a ông bà là
do th ngălái gây ra?
6. L n c a ông bà có chấtăl ng luônăđ m b o
an toàn th c ph m?
7. Ông bà mong mu n s n xuất ra l n có đ m
b o an toàn th c ph m?
8. Ông bà mong mu n tham gia vào chu i giá
trị thịt l n an toàn?
9.ăÔngăbƠăth ng xuyên tìm hi u, h c h i
nâng cao kỹ thu t s n xuất?
10.ăÔngăbƠăth ng xuyên tìm ki m th tr ng
bán l n m i?

176
H. X LÍ CH T TH I VÀ B O V MỌIăTR NG
1.ăÔng/bƠăđưănghe/đưăbiết v chế ph m sinh họcătrongăchĕnănuôiăl n l n (kháng sinh
th oăd c;ăchĕnănuôiăbằng th o m c,ầ)ătrongăchĕnănuôiăl n không

2. Ông/bƠăđưăngheăhoặcăđưăbiết v đ m lót sinh họcătrongăchĕnănuôiăl n không?

4.Giaăđìnhăôngă(bƠ)ăcóăs d ng các chế ph m sinh họcăđ gi m mùi hôi ô nhi m môi

tr ngăth ng xuyên không?
[ ] 1. Không bao gi
[ ] 2. Th nh tho ng
[ ]ă3.ăTh ng xuyên
5. Ông (bà) x lí các chất th iăvôăc ănh :ăchaiălọ đ ng vắc ậ xin, thu c thú y, bao bì
đ ng th căĕn,ăv tăt ,ăb măkimătiêmầănh ăthế nào?
[ ] 1. X lí chung cùng v i rác th i sinh ho t
[ ] 2. X lí chung cùng v i phân l n
[ăă]ă3.ăĐƠoăh chôn
[ ] 4. V t t do
[ăă]ă5.ăĐ căthuăgomăvƠăđ aăđiătáiăchế

7.Giaăđìnhăôngă(bƠ)ăv sinh h th ng c ng rãnh bằng thu c sát trùng nh ăthế nào?

[ ]1. 1 tháng 1 l n 2. Khác (ghiărõ)ầầầầầầầầầầầầ..ă

G. Các v năđ khác

1. Ông/bà có biết v các chính sách hỗ tr chĕnănuôiănóiăchungăvƠăchĕnănuôiăl n không?
[ ] 1= có, [ ] 2= không
- Nếuăcó,ăđóălƠăchínhăsáchăgìăvƠăng iădơnăđ c hỗ tr nh ăthế nào
_____________________________________________________________________
- Theoăông/bƠăchínhăsáchănƠyăcóăgiúpăíchăđ căgìăchoăchĕnănuôiăl n c a ông/bà không?
______________________________________________________________________
2.ăÔngăbƠăđưăngheănóiăđến tiêu chu n an toàn v sinh th c ph măđ i v i thịt l năch a?
[ăă]ă1=ăĐưănghe,ă [ăă]ă2=ăCh aăngheăbaoăgi , [ ] 3= Không biết
- Nếuăđưănghe,ăxinăông/bƠăchoăbiết c th ?ăầầầầầầầầầầầầầầ
3. Theo ông/bà, vấnă đ lo lắng nhất c a an toàn th c ph mă đ i v i thịt l n trên thị
tr ng là gì? [ ]
1= tồnăd ăhóaăchất (chấtăkíchăthíchătĕngătr ng, chất t o n c,ăkhángăsinhầ)

177
 2= Thịt l n bị b nh, l n chết
3=ăKhác,ăầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.
4. S n ph m thịt l n c aăôngăbƠăcóăđ căc ăquanănƠoăki m tra và cấp giấy ch ng nh n
an toàn th c ph m không? [ ] 1= có, [ ] 2= không
5. Theo ông/bà thịt l nă nhƠă mìnhă cóă đ m b o tiêu chu n v sinh an toàn th c ph m
không?
[ ] 1= Có, [ ] 2= Không [ ] 3= Không biết
Vì sao? (không s d ng chất t o n c, chấtăkíchăthíchầ)ăầầầầầầầầầầầ.
6. Theo ông/bà thì b nh l n có th lơyăsangăng i không?
[ ] 1= có, [ ] 2= không, [ ] 3= ko biết
- Nếu có, thì trong các b nh có b nh nào có th lơyăsangăng i?_____________
________________________________________________________________
7. Ông bà có biết các b nh ng iădoăĕnăph i thịt l n có b nh không
[ ] 1= có, [ ] 2= không
- Nếu có, ông/bà có th k tên các b nhăđóăkhông?ă
________________________________________________________________
________________________________________________________________
8.ă Ông/bƠă đưă ngheă nóiă v tiêu chu nă chĕnă nuôiă ană toƠnă sinhă học,ă chĕnă nuôiă an toàn
(VietGAHP)ăch a?ă[ăăă]ă1=ăcó, [ ]2= không
- Nếu có, xin ông/bà mô t c th ?ăầầầầầầầầầầầầầầầầầ.-
Nếuăcó,ăthìăông/bƠăđưăápăd ngăvƠoătrongăchĕnănuôiăl năch a?ă
[ ] 1= có, [ ]2= không
- Nếu có, ông/bà áp d ngănh ăthế nào?_________________________________
- Nếu không, t i sao?____________________________ ___
9. Nếuăđ c hỗ tr nhằm phát tri năchĕnănuôiăl n,ăgiaăđìnhăc n hỗ tr đi u gì (th căĕn,ă
tiêu th , t p huấn kỹ thu t, c i t o gi ng,ầ.) ầầầầầầầầầầầầầầầầ

10. V i tình tr ng giá l năh iărẻ nh ăhi n nay thì ông/bà sẽ phát tri năchĕnănuôiăl n theo
h ng nào? Vì sao?

Trân tr ng c mă năông/bƠ!

178
 B NGăĐÁNHăD UăĐI U TRA H CHĔNăNUỌIă- QUAN SÁT TR C TI P
(KHÔNG CÓ CÂU H I!)

CÓ KHÔNG
A. An toàn sinh h c và qu n lý trang tr i
1 Chuồng l n nằm trongăkhuădơnăc
Chuồng l n nằm c nh nguồnăn c m (song, ngòi, kênh,
2
m ng,ầ)
3 Cóăc ăs chĕnănuôiăkhácă ngay c nh
4 Cóăchĕnănuôiăđ ng v tăkhácătrongăkhuăchĕnănuôiăl n
5 N n chuồng bằngăxiămĕngă
6 N n chuồng bằng tấmăđanănh a
7 N n chuồng bằng g ch
8 N n chuồng bằngăđất
9 Trong cùng 1 ô chuồng có l n nhi uăđ tuổi khác nhau
10 Có s tiếp xúc gi a các nhóm và các l a tuổi khác nhau
Có ít nhất m t ô chuồng tr ng không có tiếp xúc v i các con
11
l n khác (cách ly ki m dịch)
12 Khuăchĕnănuôiăl n khép kín/có hàng rào
13 Khách tham quan không th tiếp c n v i l n nuôi
14 Cóăkhuăsátătrùngătr căkhuăchĕnănuôi
Trang thiết bị s ch sẽ, trong tr ng thái t tăvƠăđ c b o trì h p
15
lý
16 Có vòi u ngăn c cho l n u ng
17 Có máng cho l n u ngăn c
18 Có nhìn thấy th căĕnăcóăchất thừa trong chuồng nuôi
19 N n và b mặt nói chung s ch sẽ không thấy chất th iăđángăk
20 Có nguồnăn căd ăthừa trong chuồng nuôi
B. S c kh e và quy n l iăđ ng v t
21 N c u ng luôn sẵn có trong tất c các ô chuồng
22 Đaăs l n s ch sẽ (d i 30% l năcóădínhăphơnăđấtătrênăc ăth )
23 Cóăđ ánh sáng trong chuồng
24 Có dấu hi u chuồng quá ch t ch i
C Đi u ki n làm vi c:

179
25 Ng iălaoăđ ng có qu n áo và giày ng s ch sẽ
26 Ng iălaoăđ ng mặc qu n áo b o h laoăđ ngăvƠăđiă ng
27 Có nhà v sinh trong trang tr i
D Đi u ki n kho tàng
Kho b o qu n th căĕnăchĕnănuôiăcóădấu hi u c a chu t bọ,
28
côn trùng
29 Có dấu hi u các bi n pháp ki m soát chu t bọ
30 Có th căĕnăl uătr
31 Thùng/bao ch a th căĕnăđ căcheăđ y
32 Th căĕnăcóăbi u hi n m m c, vấy nhi m hay vón c c
33 Th căĕnăvƠăthu cămenăđ c cât gi cùng m t chỗ
E Qu n lý ch t th i
Chất th i l ngăđ căđổ tr c tiếp ra h th ng thoátăn c
34
chung/khu v c xung quanh
35 Chất th i rắnăđ c
36 Có h th ngăbiogasăđangăđ c s d ng
37 L n có th tiếp xúc v iăn c th i

180
 PH ăL Că2
M tăs ăch ătr ng,ăchínhăsáchăc aăTrungă ngăvƠăt nhăB căNinhăliênăquană
đ năanătoƠnăth căph măvƠăchĕnănuôiăl nătheoăh ngăanătoƠnăth căph m
Ngày ban C ăquană
TT N iădungăchínhăsách S ăvĕnăb nă
hành ban hành
I Cácăvĕnăb năphápălỦăc aăTrungă ng
Quyếtă địnhă c aă Th ă t ngă Chínhă
ph ăv ăm tăs ăbi năphápăvƠăchínhă 166/2001/QĐ-
1. 26/10/2001 Chínhăph
sáchăphátătri năchĕnănuôiăl năxuấtă TTg
kh uăgiaiăđo nă2001-2010
Quyếtă địnhă v ă vi că phêă duy tă
10/2008/QĐ-
2. Chiếnă l că phátă tri nă chĕnă nuôiă 16/01/2008 Chínhăph
TTg
đếnănĕmă2020
Quyếtă địnhă v ă chínhă sáchă hỗă tr ă
3. ph̉òng,ă ch ngă dịchă b nhă giaă súc,ă 719/QĐ-TTg 05/06/2008 Chínhăph
giaăc m
4. Lu tăAnătoƠnăth căph m 55/2010/QH12 17/06/2010 Qu căh i
5. Lu tăThúăy 19/6/2015 Qu căh i
Ch ă thịăc aăTh ă t ngăChínhă ph ă
6. v ă tĕngă c ngă qu nă lỦă nhƠă n că 13/CT-TTg 09/05/2016 Chínhăph
v ăanătoƠnăth căph m
Kếă ho chă tri nă khaiă côngă tácă 160/KH-
Trung
7. thanhătra,ăki mătraăv ăanătoƠnăth că BCĐT VSAT 16/02/2017
ng
ph mănĕmă2017 TP
Nghịăquyếtăv ăđ yăm nhăvi căth că
hi nă chínhă sáchă phápă lu tă v ă ană
8. 43/2017/QH14 21/06 2017 Qu căh i
toƠnă th că ph mă giaiă đo nă 2016ă -
2020
Nghịă định quyă địnhă chiă tiếtă thiă
15/2018/NĐ-
9. hƠnhă m tă s ă đi uă c aă Lu tă An 02/02/2018 Chínhăph
CP
toƠnăth căph m
10. Lu tăChĕnăănuôi 19/11/2018 Qu căh i
Thôngă t ă h ngă d nă Lu tă chĕnă 21/2019/TT- B ă
11. 28/11/2019
nuôiăv ăth căĕnăchĕnănuôi BNNPTNT NN&PTNT

181
 Ngày ban C ăquană
TT N iădungăchínhăsách S ăvĕnăb nă
hành ban hành
Thôngă t ă h ngă d nă Lu tă chĕnă 22/2019/TT- B ă
12. 30/11/2019
nuôiăv ăqu nălỦăgi ngăv tănuôi BNNPTNT NN&PTNT
Thôngă t ă h ngă d nă Lu tă chĕnă 23/2019/TT- B ă
13. 30/11/2019
nuôiăv ăho tăđ ngăchĕnănuôi BNNPTNT NN&PTNT
Nghịă địnhă c aă Chínhă ph ă h ngă
13/2020/NĐ-
14. d nă chiă tiếtă m tă s ă đi uă vƠă bi nă 21/2/2020 Chínhăph
CP
phápăthiăhƠnhăLu năchĕnănuôi
Chiếnă l că phátă tri nă chĕnă nuôiă
15. 1520/QĐ-TTg 6/10/2020 Chínhăph
giaiăđo nă2021-2030
Nghịă địnhă v ă x ă ph tă viă ph mă 14/2021/NĐ-
16. 1/3/2021 Chínhăph
hƠnhăchínhăv ăchĕnănuôi CP
II Cácăvĕnăb năc aăt nhăB căNinh
Quyếtăđịnh banăhƠnhăquyăđịnhăhỗă
tr ă phátă tri nă nôngă nghi pă giaiă 108/2002/QÐ-
17. 30/8/2002 UBNDăt nh
đo nă2002ă- 2005ătrênăđịaăbƠnăt nhă UB
BắcăNinh
Quyếtă định phêă duy tă Quyă ho chă
175/2009/QĐ-
18. phátă tri nă nôngă nghi pă t nhă Bắcă 31/12/2009 UBND t nh
UBND
Ninhăđếnănĕmă2020
Quyếtă địnhă v ă vi că phêă duy tă Đ ă
ánă đ mă b oă ană toƠnă th că ph mă 1243/QĐ-
19. 12/10/2011 UBNDăt nh
choă rau,ă thịt,ă cáă trênă địaă bƠnă t nhă UBND
bắcăninhăgiaiăđo nă2011- 2015
Quyếtă định phêă duy tă đ ă ánă rƠă
soát,ă đi uă ch nhă quyă ho chă phátă
18/2015/QĐ-
20. tri nă nôngă nghi pă t nhă Bắcă Ninhă 27/5/2015 UBNDăt nh
UBND
đếnă nĕmă 2025,ă địnhă h ngă đếnă
nĕmă2030
Quyă địnhă hỗă tr ă phátă tri nă s nă
xuấtă nôngă nghi pă vƠă h ă t ngnôngă 17/2015/QĐ-
21. 27/5/2015 UBNDăt nh
thôn,ă giaiă đo nă 2014ă ậ 2020 địaă UBND
bƠnăt nhăBắcăNinh

182
 Ngày ban C ăquană
TT N iădungăchínhăsách S ăvĕnăb nă
hành ban hành
Quyếtăđịnhăv ăvi căphêăduy tăQuyă
ho chă vùngă s nă xuấtă rauă ană toƠnă 740/QĐ-
22. 20/12/2016 UBNDăt nh
t pă trungă t nhă bắcă ninhă đếnă nĕmă UBND
2025,ăđịnhăh ngăđếnănĕmă2030
BáoăcáoăKếtăqu ăth căhi năCh ăthịă
s ă13/CT-TTgăngƠyă09/5/2016ăc aă
23. Th ă t ngă Chínhă ph ă v ă tĕngă 21/BC-UBND 15/03/2017 UBNDăt nh
c ngă qu nă lỦă nhƠă n că v ă ană
toƠnăth căph m
Quyếtă địnhă bană hƠnhă Quyă địnhă
ch că nĕng,ă nhi mă v ,ă quy nă h n,ă 08/2018/QĐ-
24. 20/4/2018 UBNDăt nh
c ăcấuătổăch căc aăanăQu nălỦăAnă UBND
toƠnăth căph măt nhăBắcăNinh
Quyă địnhă hỗă tr ă phátă tri nă s nă
147/2018/NQ-
25. xuấtănôngănghi pătrênăđịaăbƠnăt nhă 06/12/2018 HĐNDăt nh
HĐND
BắcăNinh

183
 PH ăL Că3
H ăTH NGăTHỎăYăTHEOăCÁCăGIAIăĐO N

S ăNN&PTNTă C CăTHỎăY UBNDăHUY N,ă

T NHăB CăNINH TX, TP

C ăQUAN
THÚ Y VÙNG II

CHIăC CăTHỎăYă
T NHăB CăNINH 68 CC, VC

05 Phòng
1. Phòng Tổ ch c - Hành 08 Tr mă
126 NVTYăcấpăxư
chính - Kế toán; Thú y các
2. Phòng Kỹ thu t dịch t ; huy n,ăTX,
3. Phòng Ki m dịchăđ ng v t; TP
4. Phòng Thanh tra - Pháp chế.
730 CTV TY thôn

---------------------- Giai đoạn năm 1997 đến ngày 06/11/2016 ----------------------

S ăNN&PTNTă C CăTHỎăY UBNDăHUY N,ă

T NHăB CăNINH TX, TP

C ăQUAN
THÚ Y VÙNG II

CHIăC C CHĔNă
NUÔI VÀ THÚ Y 68 CC, VC
T NHăB CăNINH

04 Phòng
01 Tr mă
1. Phòng Hành chính - Tổng 08
Ch nă 126 NVTYăcấpăxư
h p; Tr mă
đoánăxétă
2. Phòng Qu n lý Dịch b nh; Thú y
nghi mă
3. Phòng Qu n lý Thu c và các
vƠăđi uă
Th căĕnăchĕnănuôi; huy n,ă
trịăb nhă
4. Phòng Thanh tra - Pháp chế TX, TP 730 CTV TY thôn
đ ngăv t

---------------- Giai đoạn từ ngày 07/11/2016 đến ngày 30/09/2018 ----------------

184
 S ăNN&PTNTă C CăTHỎăY UBNDăHUY N,ă
T NHăB CăNINH TX, TP
C ăQUAN
THÚ Y VÙNG II

CHIăC C CHĔNă 30 CC,

NUÔI VÀ THÚ Y VC,ăNLĐ
T NHăB CăNINH
08 Trung tâm
DVNNăcácăhuy n,ă
01 Tr mă TX, TP
04 Phòng
1. Phòng Hành chính - Tổng Ch nă
h p; đoánăxétă
2. Phòng Qu n lý Dịch b nh; nghi mă
3. Phòng Qu n lý Thu c và vƠăđi uă
Th căĕnăchĕnănuôi; trịăb nhă
4. Phòng Thanh tra - Pháp chế. đ ngăv t 126 NVTYăcấpăxư

---------------- Giai đoạn từ ngày 01/10/2018 đến ngày 10/12/2020 ----------------

S ăNN&PTNTă C CăTHỎăY UBNDăHUY N,ă

T NHăB CăNINH TX, TP

C ăQUAN
THÚ Y VÙNG II

CHIăC C CHĔNă 34 CC,

NUÔI VÀ THÚ Y VC,ăNLĐ
T NHăB CăNINH
08 Trung tâm
DVNN các
huy n,ăTX,ăTPă
04 Phòng 01 Tr mă
1. Phòng Hành chính - Tổng Ch nă
h p; đoánăxétă
2. Phòng Qu n lý Dịch b nh; nghi mă 126 NVTYăcấpăxư
3. Phòng Qu n lý Thu c và vƠăđi uă
Th căĕnăchĕnănuôi; trịăb nhă
4. Phòng Thanh tra - Pháp chế. đ ngăv t
730 CTV TY thôn

-------------- Giai đoạn từ ngày 11/12/2020 đến ngày ngày 30/04/2021 -------------

185
 S ăNN&PTNTă C CăTHỎăY UBNDăHUY N,ă
T NHăB CăNINH TX, TP

C ăQUAN
THÚ Y VÙNG II

CHIăC C CHĔN NUÔI, 50 CC, VC

THÚ Y VẨăTH YăS N
T NHăBĔCăNINHă
08 Trung tâm
DVNN các
huy n,ăTX,ăTPă
03 Phòng 01
1. Phòng Hành Tr mă 01 01
chính - Thanh Ch nă Tr mă Tr mă
tra; đoánăxétă Th yă Th yă 126 NVTYăcấpăxư
2. Phòng Chĕnă nghi mă s nă s nă
nuôi và Thú y; vƠăđi uă Bắcă Nam
3. Phòng Th y trịăb nhă Đu ng Đu ng
730 CTV TY thôn
s n. đ ngăv t

---------------- Giai đoạn từ ngày 01/05/2021 đến ngày 30/11/2021 ----------------

S ăNN&PTNTă C CăTHỎăY UBNDăHUY N,ă

T NHăB CăNINH TX, TP

C ăQUAN
THÚ Y VÙNG II

CHIăC C CHĔN NUÔI,

THÚ Y VẨăTH YăS N 88 CC, VC
T NHăB CăNINH

03 Phòng 08 Tr mă
01 Tr mă
Chĕnă
Ch nă 126 NVTYăcấpăxư
1. Phòng Hành nuôi, Thú
đoánăxétă
chính - Thanh tra; yăvƠăTh yă
nghi mă
2. Phòng Chĕnă nuôiă s năcácă
vƠăđi uă
và Thú y; huy n,ă
trịăb nhă
3. Phòng Th y s n. thƠnhăph 730 CTV TY thôn
đ ngăv t

--------------------- Giai đoạn từ ngày 01/12/2021 đến nay ---------------------

Nguồn:ăChiăc căChĕnănuôi,ăThúăyăvƠăTh yăs năt nhăBắcăNinhă(2021)

186
 PH L C 4

K tăqu ăch yămôăhìnhăPoisson

. cor quymo dtchuong tuoi sld gl chuot sattrung khach biogas tsxg TH cscnkbc Vatnuoi Gandancu BHLD

(obs=313)

| quymo dtchuong tuoi sld gl chuot sattrung khach biogas tsxg TH cscnkbc Vatnuoi Gandancu BHLD

-------------+---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

quymo | 1.0000

dtchuong | 0.6045 1.0000

tuoi | -0.0495 -0.0403 1.0000

sld | 0.0091 0.0819 0.1798 1.0000

187

gl | 0.2570 0.1490 0.1780 0.0235 1.0000

chuot | -0.0761 -0.1196 -0.2240 -0.1727 -0.1030 1.0000

sattrung | -0.0807 -0.0676 0.0008 -0.1310 -0.1634 0.1578 1.0000

khach | 0.1001 -0.0058 -0.1228 -0.1206 -0.0659 0.2201 0.0648 1.0000

biogas | 0.2547 0.2655 0.1204 0.0561 0.2816 -0.1729 -0.2459 -0.0644 1.0000

tsxg | 0.3786 0.2082 0.0282 -0.0471 0.3271 -0.1710 -0.1777 0.0572 0.2024 1.0000

TH | 0.0734 0.1104 0.0045 0.0945 -0.0462 -0.1782 -0.0549 -0.0670 -0.0470 0.1547 1.0000

cscnkbc | -0.1223 -0.1932 0.0000 0.0968 -0.0004 0.0932 -0.0977 0.1236 0.0213 -0.1159 -0.1625 1.0000

Vatnuoi | -0.0756 0.1435 -0.0547 0.0540 -0.1188 0.0098 0.1259 -0.0378 0.0171 0.0407 0.0387 -0.0424 1.0000

Gandancu | -0.5455 -0.9315 0.0017 -0.0674 -0.0701 0.1321 0.0101 0.0027 -0.2150 -0.1403 -0.1422 0.1517 -0.0939 1.0000

BHLD | 0.1260 0.1974 0.0410 0.1723 -0.1361 -0.3307 0.1750 -0.1458 0.0275 -0.2017 -0.0082 -0.0185 -0.1135 -0.2377 1.0000
 poisson y quymo dtchuong tuoi sld gl chuot sattrung khach biogas tsxg TH cscnkbc Vatnuoi Gandancu
BHLD
Iteration 0: log likelihood = -1030.0672
Iteration 1: log likelihood = -1030.0411
Iteration 2: log likelihood = -1030.0411
Poisson regression Number of obs = 313
LR chi2(15) = 326.59
Prob > chi2 = 0.0000
Log likelihood = -1030.0411 Pseudo R2 = 0.3368
------------------------------------------------------------------------------
y | Coef. Std. Err. z P>|z| [95% Conf. Interval]
-------------+----------------------------------------------------------------
quymo | -.0028413 .0011433 -2.49 0.013 -.005082 -.0006005
dtchuong | -.0021727 .0019964 -1.09 0.276 -.0060855 .0017402
188

tuoi | .025953 .0055559 4.67 0.000 .0150637 .0368423

sld | -.1848802 .0455327 -4.06 0.000 -.2741227 -.0956377
gl | .3203232 .0969267 3.30 0.001 .1303503 .5102961
chuot | .4489512 .0941441 4.77 0.000 .2644321 .6334703
sattrung | -.4359872 .1195021 -3.65 0.000 -.670207 -.2017673
khach | -.2885719 .0919155 -3.14 0.002 -.4687229 -.1084209
biogas | .2490865 .1051614 2.37 0.018 .0429741 .455199
tsxg | .511283 .0959692 5.33 0.000 .3231867 .6993792
TH | -.9635119 .2545465 -3.79 0.000 -1.462414 -.46461
cscnkbc | .145554 .0822137 1.77 0.077 -.015582 .30669
Vatnuoi | .2380147 .1031636 2.31 0.021 .0358178 .4402116
Gandancu | -.6444423 .2080166 -3.10 0.002 -1.052147 -.2367373
BHLD | -.4350463 .0989013 -4.40 0.000 -.6288892 -.2412033
_cons | .1158481 .4334229 0.27 0.789 -.7336452 .9653415
------------------------------------------------------------------------------
 . mfx
Marginal effects after poisson
y = Predicted number of events (predict)
= 1.6885122
------------------------------------------------------------------------------
variable | dy/dx Std. Err. z P>|z| [ 95% C.I. ] X
---------+--------------------------------------------------------------------
quymo | -.0047975 .00192 -2.49 0.013 -.00857 -.001025 53.2428
dtchuong | -.0036686 .00337 -1.09 0.277 -.010282 .002945 67.0607
tuoi | .0438219 .0093 4.71 0.000 .025591 .062053 48.9233
sld | -.3121724 .07622 -4.10 0.000 -.461561 -.162784 2.76358
189

gl*| .5541338 .17214 3.22 0.001 .21674 .891527 .4377

chuot*| .7508582 .1568 4.79 0.000 .44354 1.05818 .539936
sattrung*| -.6623834 .1621 -4.09 0.000 -.980085 -.344682 .239617
khach*| -.464132 .14099 -3.29 0.001 -.740464 -.1878 .319489
biogas*| .4028133 .16253 2.48 0.013 .084264 .721362 .683706
tsxg*| .9143321 .18252 5.01 0.000 .556603 1.27206 .408946
TH*| -1.110571 .18942 -5.86 0.000 -1.48182 -.739322 .063898
cscnkbc*| .2474208 .14107 1.75 0.079 -.029069 .523911 .460064
Vatnuoi*| .4335127 .20242 2.14 0.032 .036778 .830247 .191693
Gandancu*| -1.225856 .44943 -2.73 0.006 -2.10673 -.344982 .658147
BHLD*| -.7617872 .17904 -4.25 0.000 -1.11269 -.410883 .565495
------------------------------------------------------------------------------
(*) dy/dx is for discrete change of dummy variable from 0 to 1
 MôăhìnhăhƠmăs năxu tă

. cor lny lnCCN lnthuy lncpkhac LNLĐ thuan vietgap tsxg

(obs=313)

| lny lnCCN lnthuy lncpkhac LNLĐ thuan vietgap tsxg

-------------+------------------------------------------------------------------------
lny | 1.0000
lnCCN | 0.3298 1.0000
lnthuy | -0.0174 0.0233 1.0000
lncpkhac | -0.3244 -0.1158 0.0339 1.0000
190

LNLĐ | -0.0740 -0.2130 0.0638 0.1240 1.0000

thuan | 0.4722 0.1230 -0.0574 -0.0979 -0.1317 1.0000
vietgap | 0.1397 0.0889 -0.0771 0.0004 -0.1595 0.1129 1.0000
tsxg | 0.2703 0.0295 -0.2020 -0.2647 -0.0582 0.0570 0.0419 1.0000
 reg lny lnCCN lnthuy lncpkhac LNLĐ thuan vietgap tsxg

Source | SS df MS Number of obs = 313

-------------+---------------------------------- F(7, 305) = 29.80
Model | 4.18249402 7 .597499146 Prob > F = 0.0000
Residual | 6.11556577 305 .020051035 R-squared = 0.4061
-------------+---------------------------------- Adj R-squared = 0.3925
Total | 10.2980598 312 .033006602 Root MSE = .1416
191

------------------------------------------------------------------------------
lny | Coef. Std. Err. t P>|t| [95% Conf. Interval]
-------------+----------------------------------------------------------------
lnCCN | .0335937 .0059469 5.65 0.000 .0218916 .0452959
lnthuy | .0168328 .0160784 1.05 0.296 -.0148058 .0484715
lncpkhac | -.0464631 .0100351 -4.63 0.000 -.0662098 -.0267163
LNLĐ | .0329064 .0183297 1.80 0.074 -.0031623 .0689751
thuan | .1826877 .0199421 9.16 0.000 .1434461 .2219292
vietgap | .0337006 .0192483 1.75 0.081 -.0041757 .0715768
tsxg | .0713557 .0172422 4.14 0.000 .0374269 .1052844
_cons | 4.290334 .087662 48.94 0.000 4.117835 4.462833
------------------------------------------------------------------------------
 . vif

Variable | VIF 1/VIF

-------------+----------------------
tsxg | 1.12 0.891483
lncpkhac | 1.11 0.904703
LNLĐ | 1.09 0.914824
lnCCN | 1.07 0.934029
lnthuy | 1.05 0.948700
192

thuan | 1.04 0.957479

vietgap | 1.04 0.957785
-------------+----------------------
Mean VIF | 1.08