Professional Documents
Culture Documents
Câu 2. Sơ lược về sự hình thành và phát triển du lịch trên thế giới và Việt Nam
Thế giới
Thời kỳ cổ đại
Năm 776 TCN, hàng ngàn, hàng vạn người từ nhiều nước đến tham gia hoặc xem các cuộc tranh tài tại đại hội
Olympic thể thao, làm xuất hiện loại hình du lịch thể thao. Xung quanh những khu vực thi đấu, người ta đã xây dựng
nhiều cơ sở để phục vụ ăn nghỉ, vui chơi cho các vđv và khán giả. Nhiều nơi đã được xây dựng thành làng Olympic,
làng thể thao với đầy đủ các điều kiện về ăn uống, nghỉ ngơi, vui chơi giải trí cho hàng ngàn người.
Thời kỳ trung đại
Thời kỳ hưng thịnh của chế độ phong kiến (từ tk XI đến XVI), đô thị kiểu phong kiến được hình thành và phát triển
như một trung tâm định cư của nghề thủ công nghiệp, thương mại. Sản xuất hàng hóa đơn giản và quan hệ tiền –
hàng được phát triển mạnh hơn. Hoạt động du lịch không chỉ đặc quyền của giới quý tộc nhà thờ, mà ngay cả những
người tiểu thủ công thành thị và các thương gia đã trở thành khách du lịch tiềm năng. Du lịch có bước chuyển biến
mới. Ngoài các thể loại du lịch công vụ, du lịch tôn giáo, một số thể loại du lịch khác được phục hồi và phát triển
như du lịch chữa bệnh và du lịch giải trí.
Trong thời kỳ này, điểm nổi bật là xuất hiện các chuyến đi viễn du dài ngày của những nhà thám hiểm nổi tiếng thế
giới mà đến tận ngày nay vẫn còn được nhớ tới bởi những thành công và ảnh hưởng to lớn của các cuộc thám hiểm
này đến lịch sử phát triển thế giới, trong đó có du lịch (để lại kinh nghiệm quý báu cho lớp người kế tiếp; dư âm của
các chuyến đi đã kích thích óc tò mò, sự ham muốn của nhiều người, mở đường cho các chuyến đi xa về sau).
Vào thể kỷ XV, ở Hungari người ta đã sáng chế ra chiếc xe chở khách đầu tiên dùng để chở khách theo tuyến cố
định. Tới XVII, những tuyến xe như vậy đã trở nên phổ biến ở nhiều nơi. Theo dọc các tuyến đố là nhà ăn, nhà nghỉ
phục vụ lữ khách.
Thời kỳ cận đại
Du lịch có những thay đổi lớn. Xuất hiện những chuyến tàu thủy chở khách và hàng hóa vào năm 1772 theo tuyến
Manchester – London Bridge.
Việc phát minh ra động cơ hơi nước (1784) đã châm ngòi nổ cho cách mạng công nghiệp lần thứ I, mở ra bước
ngoặt lớn cho ngành vận chuyển. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển du lịch trong lịch sử loài người.
Bước ngoặt trong ngành vận chuyển của con người thể hiện qua sáng chế của một kỹ sư người Đức là Benz khi ông
sáng chế ra chiếc ô tô đầu tiên. Các thành tựu ở một số lĩnh vực khác như thông tin liên lạc có ý nghĩa lớn: Điện tín,
Điện thoại, Radio…
Hoạt động du lịch, đặc biệt là lữ hành có bước ngoặt quan trọng khi Thomas Cook lập ra công ty lữ hành đầu tiên
của loài người 1842. Công ty lữ hành của Thomas Cook trong khoảng thời gian 1850-1900 là một tín hiệu cho một
thời đại du lịch đại chúng (mass tourism).
Thời kỳ hiện đại
Sau CTTG thứ nhát, du lịch tiếp tục phát triển với việc sử dụng phương tiện vận chuyển với việc sử dụng phương
tiện vận chyển là máy bay cugf với sự xuất hiện của ô tô trước đó.
Một số quốc gia châu Âu đã thành lập các hãng du lịch quốc tế nhằm tháo gỡ khó khăn và khôi phục nền kinh tế.
CTTG thứ hai xảy ra, du lịch bị ảnh hưởng nặng nề. Hoạt ddoongj du lịch từng bước phục hồi và từ thập kỷ 60 của
thế kỷ trước, du lịch thế giới đã phát triển với tốc độ nhanh.
Sự ra đời của Tổ chức du lịch thế giới WTO 02/01/1975 là một bước ngoặt lịch sử với hoạt động du lịch tg nói
chung, với thời kỳ cận, hiện đại nói riêng. Trong những thập kỷ vừa qua, trình độ của khkt đã đem lại năng suất lao
động và mức sống của con người ngày càng tốt hơn, thời gian rảnh rỗi của người lao động tăng. Du lịch và hoạt
động kinh doanh du lịch đã trở thành hiện tượng kinh tế - xã hội phố biến, với một số quốc gia du lịch đã trở thành
ngành kinh tế mũi nhọn, ngành công nghiệp không khói.
Việt Nam
Du lịch ở Việt Nam đã có mầm mống từ lâu. Trong thời kỳ phong kiến đã có các cuộc đi kinh lý sang các nước láng
giềng hoặc các chuyến đi nghỉ ngơi, săn bắn của các vua chúa, quan lại; đi thăm viếng bạn bè của các nho sĩ và gia
đình giàu có.
XIX, đầu XX, Việt Nam là nước thuộc địa của thực dân Pháp. Du lịch trong thời gian đó được phát triển nhằm phục
vụ cho một bộ phận rất nhỏ gia đình giàu có và sĩ quan Pháp.
1954 đến 1975, trong điều kiện đất nước ta tạm chia cắt thành hai miền, hoạt động du lịch đã phát triển theo hai
hướng khác nhau.
Tại miền Nam, trong thgian CTCM, du lịch đã dần trở thành một ngành kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài
và trong nước.
Tại miền Bắc, các khách sạn, nhà nghỉ giao tế đã được xây dựng tại Hà Nội, Hải Phòng,... và một số thành phố lớn
để phục vụ khách ngoại giao, chuyên gia quốc tế, khách công vụ, hội nghị… Bên cạnh đó, một số khu nghỉ mát,
khách sạn nghỉ dưỡng cũng đã xuất hiện tại các nơi có thắng cảnh đẹp, khí hậu mát mẻ...
1960, Công ty Du lịch Việt Nam được thành lập. Từ đó đến nay, du lịch Việt Nam đã trải qua nhiều chặng đường
phát triển và nhiều thay đổi về tổ chức.
Giai đoạn từ 1960 đến 1975
Quy mô ngành du lịch còn rất nhỏ, khách quốc tế đến VN lúc đó hầu hết là các đoàn ngoại giao, các đoàn chuyên
gia đến từ các nước thuộc khối XHCN. Du lịch nội địa chỉ phục vụ nhu cầu nghỉ mát và điều dưỡng của cán bộ lão
thành, đoàn viên công đoàn được hưởng phúc lợi đi điều dưỡng.
Một số công ty du lịch, công ty vật tư, xí nghiệp xe,… đã được thành lập để phục vụ các đoàn khách ngoại giao,
chuyên gia sang giúp đỡ VN và khách du lịch nội địa. Hoạt động du lịch trong giai đoạn này mang tính chất phục vụ
là chủ yếu, hầu như chưa tính đến hiệu quả kinh tế.
Giai đoạn từ 1986 đến 1985
Sau 1975, khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Công ty Du lịch Việt Nam được giao nhiệm vụ tiếp quản các khách
sạn lớn ở các tỉnh, thành phố và đặc khu ở miền Nam.
Cả nước có hơn 30 Công ty du lịch với hàng trăm khách sạn, nhà hàng, hàng ngàn phương tiện, hàng vạn cán bộ
công nhân viên. Tình hình hoạt động kinh doanh du lịch ngày càng được mở rộng về quy mô và ngành nghề.
Tuy nhiên, do rào cản về chính sách, sự yếu kém về hạ tầng, và sự kém phát triển về kinh tế, số khách du lịch quốc
tế đến VN tăng rất chậm.
Giai đoạn 1986 đến 1990
Một sự kiện lịch sử quan trọng đã diễn ra, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã quyết định thực hiện đường lối đổi
mới, đánh dấu sự khời đầu cho một giai đoạn mới của đất nước.
Với chính sách mở cửa: “VN muốn là bạn của tất cả các nước trên thế giới”, du lịch VN đã thực sự có điều kiện để
chuyển sang giai đoạn phát triển nhanh.
Đến 1990, dưới tác động của các chính sách mới, đặc biệt là luật đầu tư nước ngoài tại VN bắt đầu có hiệu lực và
nhờ sự đơn giản về thủ tục xuất nhập cảnh, phát triển hệ thống hạ tầng và phát triển nhanh về kinh tế, sự ổn định
chính trị… du lịch VN có bước phát triển nhảy vọt (250k lượt khách qt, >1tr lượt khách nội địa).
Giai đoạn từ 1991 đến năm 2010
Ngành Du lịch VN thực sự khởi sắc và đạt được thành tự đáng khích lệ. Thu nhập xã hội về du lịch cũng tăng với
tốc độ đáng kể, đạt mức trung bình trong mỗi năm trên 25%.
Do tác động của dịch bênh, thiên tai, chiến tranh cục bộ và đặc biệt là khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tốc độ tăng
trưởng lượng khách, doanh thu du lịch trong một số năm sụt giảm nghiêm trọng.
Từ 2001 đến nay, Chính phủ dành riêng ngân sách hỗ trợ phát triển du lịch về đầu tư cơ sở hạ tầng, giai đoạn này
khách du lịch quốc tế tăng 2,1 lần; khách du lịch nội địa tăng 2,14 lần. Thu nhập dl năm 2010 đạt 96k tỷ đồng.
Với quan điểm xác định Du lịch là ngành kinh tế đối ngoại, mang tính quốc tế cao, để thúc đẩy du lịch phát triển,
bên cạnh phát huy nội lực, để tranh thủ nguồn ngoại lực, thời gian qua, ngành Du lịch đã tăng cường mở rộng hoạt
động hội nhập, hợp tác quốc tế trên cả lĩnh vực song phương và đa phương.
Ngoài ra, sự hiện diện của Du lịch Việt Nam tại các diễn đàn, sự kiện quốc tế ngày càng được khẳng định ở vị thế
cao hơn.