S C B N V T LI U

GV: ThS. TRƯƠNG QUANG TRƯỜNG

KHOA CƠ KHÍ – CÔNG NGH
TRƯỜNG Đ I HỌC NÔNG LÂM TP.HCM
 S c B n V t Li Ộ

Chương 10
TẢI TRỌNG ĐỘNG

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-2-
 N I DUNG

1. Khái niệm
2. Tính thanh chuyển động thẳng đ ng
có gia tốc
3. Dao động hệ đàn hồi một bậc tự do
4. Va chạm c a hệ có một bậc tự do

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-3-
 1. KHÁI NI M CHUNG

1. Tải trọng tĩnh:

Tải trọng có phương, chiều và độ lớn không thay đổi (hoặc
thay đổi rất ít) theo thời gian, không làm phát sinh lực quán
tính

2. Tải trọng động:

Tải trọng thay đổi theo thời gian hoặc thay đổi đột ngột,
làm phát sinh lực quán tính

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-4-
 1. KHÁI NI M CHUNG
3. Phân loại tải trọng động: theo gia tốc chuyển động
a. Chuyển động với gia tốc không đổi:
- Chuyển động tịnh tiến: thang máy, dây cáp cần cẩu,…
- Chuyển động quay: trục truyền động, vô lăng quay,…

b. Chuyển động với gia tốc thay đổi theo thời gian:
=> Bài toán dao động: dao động bệ máy, sàng, xe chạy trên cầu…

c. Chuyển động với gia tốc thay đổi đột ngột:

=> Bài toán va chạm: búa máy, dập,…

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-5-
 1. KHÁI NI M CHUNG
4. Phương pháp nghiên c u:
Sđ ( ng suất, biến dạng, chuyển vị,…) do tải trọng động gây
nên
St ( ng suất, biến dạng, chuyển vị,…) do tải trọng động
nhưng coi là tĩnh gây nên

Sđ = kđ.St

kđ: hệ số động => Cần tìm !!!

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-6-
 2. Tính thanh chỘyển đ ng thẳng đ ng
có gia tốc

Trọng lực:
- Vật P
- Dây cáp Az
Lực quán tính:
- Vật (P/g)a
- Dây cáp (Az/g)a
Theo nguyên lý D’Alambert:
P Fz
N d  P  Fz  a  a0
g g a
kd  1 
a g
 N d  ( 1  )( P  Fz )
g Khoa Cơ Khí – Công Nghệ
Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-7-
 2. Tính thanh chỘyển đ ng thẳng đ ng
có gia tốc

ng suất tĩnh: (lớn nhất tại MCN z = l)

P
 max
t   l
F

ng suất động:

max
d  k d .t
max

Điều kiện bền:

max
d  k d .t
max
  
Khoa Cơ Khí – Công Nghệ
Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-8-
 3. Dao đ ng h đận hồi m t b c tự do

Dao động:
- Dao động cưỡng bức: do ngoại lực biến
thiên theo thời gian gây ra (lực kích thích)
- Dao động tự do: dao động không có lực
kích thích
Bậc tự do:
- Một khối lượng: 1 BTD
- Hai khối lượng: 2 BTD
- Khối lượng phân bố: vô số BTD

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
-9-
 3. Dao đ ng h đận hồi m t b c tự do

Hệ số động:
1
k d
 2  4 22
1  2  
   4

Trong đó:
 - tần số dao động lực kích thích
 - hệ số cản
 - tần số góc của dao động tự do
Nếu bỏ qua lực cản:  = 0 k d
1
2
1 2
 Khoa Cơ Khí – Công Nghệ
Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 10 -
 3. Dao đ ng h đận hồi m t b c tự do

Hệ số động:
(tra đồ thị)

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 11 -
 4. Va ch m c a h có m t BTD

Xét hệ va chạm:
Q = mg – trọng lượng đặt sẳn
P = Mg – trọng lượng vật gây va chạm
h – độ cao vật gây va chạm

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 12 -
 4. Va ch m c a h có m t BTD

Va chạm xiên góc:

2
v
k d  cos   cos 2  
 Q
g.t.1  
 P

Trong đó:
v – vận tốc chuyển động của vật va chạm
 - góc giữa phương vận tốc và phương thẳng đứng
t – chuyển vị tĩnh tại điểm va chạm

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 13 -
 4. Va ch m c a h có m t BTD

Va chạm thẳng đ ng:

Rơi có gia tốc: (a#g)

v2
k d  1 1
 Q
g.t.1  
 P

Rơi tự do: (a=g => v2 = 2gh)

2h
k d  1 1
 Q
t.1  
 P Khoa Cơ Khí – Công Nghệ
Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 14 -
 4. Va ch m c a h có m t BTD

Va chạm ngang:

2
v
kđ 
 Q
g.t.1  
 P

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 15 -
 VÍ DỤ

Khoa Cơ Khí – Công Nghệ

Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 16 -
 Khoa Cơ Khí – Công Nghệ
Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 17 -
 Khoa Cơ Khí – Công Nghệ
Ths. Trương Quang Trường Trường ĐH Nông Lâm TPHCM
- 18 -