339 Phuong Trinh Toan Ly Le Xuan Dai Chuong1 Phuong Trinh Toan Ly

PHƯƠNG TRÌNH TOÁN LÝ
TS. Lê Xuân Đại

Trường Đại học Bách Khoa TP HCM
Khoa Khoa học ứng dụng, bộ môn Toán ứng dụng
TP. HCM — 2015.

ng.com https://fb.com/tailieudientucntt
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM) PHƯƠNG TRÌNH TOÁN LÝ TP. HCM — 2015. 1 / 35
Giới thiệu môn học Nội dung môn học
Nội dung môn học
1
Môn học trang bị cho sinh viên các kiến thức
cơ bản của phương trình toán lý.
1
2
Môn học giúp sinh viên hiểu được vai trò và
ứng dụng của phương trình toán lý trong các
ngành khoa học cũng như trong cuộc sống.
1
2
Môn học giúp sinh viên hiểu được vai trò và
ứng dụng của phương trình toán lý trong các
ngành khoa học cũng như trong cuộc sống.
3
Kết thúc môn học sinh viên biết ứng dụng các
mô hình phương trình toán lý đơn giản cho các
bài toán trong chuyên ngành.
Nội dung bao gồm các chương sau:

1
Phân loại phương trình tuyến tính cấp hai

1
2
Bài toán Cauchy và phương trình sóng

1
2
3
Chuỗi Fourier và ứng dụng

1
2
3
4
Phương pháp tách biến

1
2
3
4
5
Bài toán biên và ứng dụng

1
2
3
4
5
6
Bài toán biên cấp cao

1
2
3
4
5
6
7
Hàm Green và bài toán biên

1
2
3
4
5
6
7
Hàm Green và bài toán biên
8
Phương pháp giải số và xấp xỉ
Giới thiệu môn học Nhiệm vụ của sinh viên
Nhiệm vụ của sinh viên
Đi học đầy đủ (nếu vắng quá phân nửa số buổi

học trong học kỳ, giáo viên có quyền đề nghị
cấm thi).

cấm thi).
Tham dự giờ giảng trên lớp và làm tất cả các
bài tập.

cấm thi).
bài tập.
Đọc bài mới trước khi đến lớp.

cấm thi).
bài tập.
Đọc bài mới trước khi đến lớp.
Nghiên cứu phần mềm tính toán MatLab để
tính toán mô phỏng.
Giới thiệu môn học Phương pháp đánh giá
Phương pháp đánh giá
1
Thi giữa kỳ tự luận - 40%.
1
Thi giữa kỳ tự luận - 40%.
2
Thi viết tự luận cuối kỳ (90 phút) - 60%
Giới thiệu môn học Tài liệu tham khảo
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phan Huy Thiện. Phương trình toán lý. NXB

GIÁO DỤC VIỆT NAM (2010)
Phan Huy Thiện. Phương trình toán lý. NXB

GIÁO DỤC VIỆT NAM (2010)
Nguyễn Văn Hùng, Lê Văn Trực. Phương
pháp toán cho vật lý, tập 1. NXB ĐHQG HÀ
NỘI (2007)
Lê Văn Trực, Nguyễn Văn Thỏa. Phương
pháp toán cho vật lý, tập 2. NXB ĐHQG HÀ
ng.com
NỘI (2008) https://fb.com/tailieudientucntt
Tyn Myint-U, Lokenath Debnath. Linear

Partial Differential Equations for Scientists and
Engineers. Birkhauser, Boston, Basel, Berlin
(2007).
Những kiến thức cơ bản Định nghĩa
Định nghĩa
Phương trình đạo hàm riêng là phương trình có
dạng
F (x, y , . . . , u, ux , uy , . . . , uxx , uxy , . . .) = 0, (1)
F −là hàm nhiều biến với biến số là
x, y , . . . , u, ux , uy , . . . , uxx , uxy , . . . .
Ta phải tìm hàm số u(x, y , . . .) sao cho phương

trình (1) là đồng nhất thức theo những biến này,
khi ta thay u(x, y , . . .) và những đạo hàm riêng
của nó vào phương trình trên
∂u ∂u
ux = , uy = ,...
∂x ∂y
∂ 2u ∂ 2u
uxx = 2 , uxy = ,...
∂x ∂x∂y
.........
Lúc này hàm số u(x, y , . . .) được gọi là nghiệm
của phương trình
ng.com đạo hàm riêng (1).
https://fb.com/tailieudientucntt
Chúng ta không chỉ tìm nghiệm riêng lẻ mà còn

nghiên cứu mọi tập hợp nghiệm, và trong trường
hợp riêng chọn ra những nghiệm riêng với những
điều kiện bổ sung vào phương trình (1).
Phương trình đạo hàm riêng (1) sẽ trở thành
phương trình vi phân thông thường, nếu chỉ có 1
biến số.
Chúng ta không chỉ tìm nghiệm riêng lẻ mà còn

nghiên cứu mọi tập hợp nghiệm, và trong trường
hợp riêng chọn ra những nghiệm riêng với những
điều kiện bổ sung vào phương trình (1).
Phương trình đạo hàm riêng (1) sẽ trở thành
phương trình vi phân thông thường, nếu chỉ có 1
biến số.
Cấp của đạo hàm cao nhất trong phương trình vi
phân, được gọi là cấp của phương trình vi phân
này.
Những kiến thức cơ bản Ví dụ
∂u ∂u
Ví dụ 1. 3x + xy 2 = 0− PTĐHR cấp 1.
∂y ∂x
∂u ∂u
∂y
2 ∂x
∂u ∂u
Ví dụ 2. + 3 sin x + u − 1 = 0−
∂x ∂y
PTĐHR cấp 1.
∂u ∂u
∂y
2 ∂x
∂u ∂u
Ví dụ 2. + 3 sin x + u − 1 = 0−
∂x ∂y
PTĐHR cấp 1.
2
∂u 2∂ u
Ví dụ 3. =a − PTĐHR cấp 2.
∂t ∂x 2
∂u ∂u
∂y
2 ∂x
∂u ∂u
Ví dụ 2. + 3 sin x + u − 1 = 0−
∂x ∂y
PTĐHR cấp 1.
2
∂u 2∂ u
∂t ∂x 2
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
Ví dụ 4. 2 + 2 + 2 = 0− PTĐHR cấp 2.
∂x ∂y ∂z
∂u ∂u
∂y
2 ∂x
∂u ∂u
Ví dụ 2. + 3 sin x + u − 1 = 0−
∂x ∂y
PTĐHR cấp 1.
2
∂u 2∂ u
∂t ∂x 2
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
Ví dụ 4. 2 + 2 + 2 = 0− PTĐHR cấp 2.
∂x ∂y ∂z
Những kiến thức cơ bản Phương trình tuyến tính
Định nghĩa
Phương trình vi phân được gọi là tuyến tính, nếu
hàm số F tuyến tính theo biến
u, ux , uy , . . . , uxx , uxy , . . . và những hệ số chỉ phụ
thuộc vào biến số x, y , . . . .
Phần lớn ta sẽ nghiên cứu những phương trình
tuyến tính; những phương trình có dạng tổng quát
hơn thường sẽ được biến đổi về những phương
trình tuyến tính.
Ví dụ 1. Phương trình tuyến tính cấp 1 hai biến

∂u ∂u
A +B + Cu = f ,
∂x ∂y
trong đó A, B, C , f là hàm hai biến phụ thuộc vào
x, y .

∂u ∂u
A +B + Cu = f ,
∂x ∂y
trong đó A, B, C , f là hàm hai biến phụ thuộc vào
x, y .
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u ∂u ∂u
A 2 +2B +C 2 +D +E +Fu = g ,
∂x ∂x∂y ∂y ∂x ∂y
trong đó A, B, C , D, E , F , g là hàm hai biến phụ
thuộc vào x, y .https://fb.com/tailieudientucntt
ng.com
Những kiến thức cơ bản Phân loại phương trình tuyến tính cấp 2
PTVPĐHR tuyến tính cấp 2 được gọi là

Eliptic nếu B 2 − AC < 0
Parabolic nếu B 2 − AC = 0
Hyperbolic nếu B 2 − AC > 0
thuần nhất nếu g = 0, không thuần nhất nếu
g 6= 0.
∂ 2u ∂ 2u
1
Phương trình Laplace 2 + 2 = 0 là
∂x ∂y
phương trình eliptic.
2
∂u 2∂ u
2
Phương trình truyền nhiệt =a là
∂t ∂x 2
phương trình parabolic.
∂ 2u 2
2∂ u
3
Phương trình sóng 2 = a là phương
∂t ∂x 2
trình hyperbolic.
∂ 2u ∂ 2u
4
Phương trình Tricomi y 2 + 2 = 0 là PT
∂x ∂y
ng.com
eliptic ở y >https://fb.com/tailieudientucntt
0 và là PT hyperbolic ở y < 0.
Những kiến thức cơ bản Bài tập
Tìm các miền trong đó các phương trình sau đây

là hyperbolic, parabolic, elliptic
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
1
+2 −3 2 =0
∂x 2 ∂x∂y ∂y
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
2
− 2x + y 2 = u + 1.
∂x 2 ∂x∂y ∂y
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Đặt vấn đề
Cho phương trình tuyến tính cấp 2 hai biến

∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u ∂u ∂u
A 2 +2B +C 2 +D +E +Fu = g ,
∂x ∂x∂y ∂y ∂x ∂y
thuộc vào x, y .
Cho phương trình tuyến tính cấp 2 hai biến

∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u ∂u ∂u
A 2 +2B +C 2 +D +E +Fu = g ,
∂x ∂x∂y ∂y ∂x ∂y
thuộc vào x, y .
Bài toán. Bằng cách đổi biến
ξ = ϕ(x, y ), η = ψ(x, y ) và giả sử tồn tại phép
biến đổi ngược, ta sẽ nhận được phương trình mới
có dạng đơn giản nhất tương đương với phương
trình ban đầu. Vấn
ng.com
đề chọn biến mới như thế nào?
ux = uξ ξx + uη ηx , uy = uξ ξy + uη ηy .
uxx = uξξ (ξx )2 +2uξη ξx ηx +uηη (ηx )2 +uξ ξxx +uη ηxx
uxy =
uξξ ξx ξy +uξη (ξx ηy +ξy ηx )+uηη ηx ηy +uξ ξxy +uη ηxy
uyy = uξξ (ξy )2 +2uξη ξy ηy +uηη (ηy )2 +uη ξyy +uη .ηyy
Thay vào phương trình ban đầu ta được
a11uξξ + 2a12uξη + a22uηη + G = 0, trong đó
a11 = A(ξx )2 + 2Bξx ξy + C (ξy )2,
a12 = Aξx ηx + B(ξx ηy + ξy ηx ) + C ξy ηy ,
a22 = A(ηx )2 + 2Bηx ηy + C (ηy )2.
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Phương trình đặc trưng
Định nghĩa
Đường ϕ(x, y ) = C = const được gọi là đường
cong tích phân đặc trưng, nếu nó là nghiệm của
phương trình
2 2
∂ϕ ∂ϕ ∂ϕ ∂ϕ
A + 2B . +C = 0.
∂x ∂x ∂y ∂y
Định nghĩa
Đường ϕ(x, y ) = C = const được gọi là đường
cong tích phân đặc trưng, nếu nó là nghiệm của
phương trình
2 2
∂ϕ ∂ϕ ∂ϕ ∂ϕ
A + 2B . +C = 0.
∂x ∂x ∂y ∂y
Vì ϕ(x, y ) = C nên
∂ϕ ∂ϕ
dx + dy = 0.
∂x ∂y
Phương trình đặc trưng

A(dy )2 − 2B.dxdy + C (dx)2 = 0
1
Nếu B 2 − AC > 0 √ thì PTĐHR có 2 họ đặc
trưng Ady − √ (B + B 2 − AC )dx = 0 và
Ady + (B + B 2 − AC )dx = 0
2
Nếu B 2 − AC = 0 thì PTĐHR có 1 họ đặc
trưng Ady − Bdx = 0
3
Nếu B 2 − AC < 0 thì p PTĐHR có 2 họ đặc
trưng Ady − (B 2
p + i |B − AC |)dx = 0 và
ng.com
i |B 2 − AC |)dx = 0
Ady + (B −https://fb.com/tailieudientucntt
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Phương trình loại Hyperbolic
Đối với phương trình Hyperbolic thì B 2 − AC > 0

nên ta có 2 đường cong tích phân ξ(x, y ) và
η(x, y ) do đó a11 = 0 và a22 = 0. Lúc này phương
trình thu được có dạng uξη = Φ(ξ, η, uξ , uη ). Đây
là dạng chính tắc thứ nhất của phương trình loại
Hyperbolic.
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Phương trình loại Hyperbolic
Đối với phương trình Hyperbolic thì B 2 − AC > 0

nên ta có 2 đường cong tích phân ξ(x, y ) và
η(x, y ) do đó a11 = 0 và a22 = 0. Lúc này phương
trình thu được có dạng uξη = Φ(ξ, η, uξ , uη ). Đây
là dạng chính tắc thứ nhất của phương trình loại
Hyperbolic. Nếu đổi biến thêm 1 lần nữa
ξ+η ξ−η 1
α= ,β= , ta được uξ = (uα + uβ ),
2 2 2
1 1
uη = (uα − uβ ), uξη = (uαα − uββ ). Vậy
2 4
uαα − uββ = 4Φ1. Đây là dạng chính tắc thứ hai
của phương trình
ng.com loại Hyperbolic.
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Phương trình loại Parabolic
Đối với phương trình Parabolic thì B 2 − AC = 0

nên ta có 1 đường cong tích phân ξ(x, y ) do đó
2 2
a√
11 = A(ξ√x ) + 2Bξx ξy + C (ξy ) =
( Aξx + C ξy )2 = 0. Từ đó suy ra
a√
12 = Aξx√ηx + B(ξ √x ηy + ξy√ηx ) + C ξy ηy =
( Aξx + C ξy )( Aηx + C ηy ) = 0. Lúc này
phương trình thu được có dạng
uηη = Φ(ξ, η, uξ , uη ). Đây là dạng chính tắc của
phương trình loại Parabolic.
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Phương trình loại Elliptic
Đối với phương trình Elliptic thì B 2 − AC < 0 nên

ta có 2 đường cong tích phân phức
ξ(x, y ) = ϕ(x, y ) và η(x, y ) = ϕ(x, y ) do đó
a11 = 0 và a22 = 0. Lúc này phương trình thu
được có dạng uξη = Φ(ξ, η, uξ , uη ) giống như
phương trình loại Hyperbolic.
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Phương trình loại Elliptic
Đối với phương trình Elliptic thì B 2 − AC < 0 nên

ta có 2 đường cong tích phân phức
ξ(x, y ) = ϕ(x, y ) và η(x, y ) = ϕ(x, y ) do đó
a11 = 0 và a22 = 0. Lúc này phương trình thu
được có dạng uξη = Φ(ξ, η, uξ , uη ) giống như
phương trình loại Hyperbolic. Để không gặp biến
ξ+η
phức, ta đổi biến thêm 1 lần nữa α = ,
2
ξ−η 1
β= , ta được uξη = (uαα + uββ ). Vậy
2i 4
uαα + uββ = 4Φ1. Đây là dạng chính tắc của
phương trình loại
ng.com Elliptic.
Đưa PTĐHR cấp 2 về dạng chính tắc Ví dụ
Ví dụ 1.
Đưa phương trình sau về dạng chính tắc
x 2uxx − y 2uyy = 0
Ví dụ 1.
x 2uxx − y 2uyy = 0
A = x 2, B = 0, C = −y 2. B 2 − AC = x 2y 2 > 0.
Đây là phương trình thuộc dạng Hyperbolic.
2 2 2 2
" x (dy ) − y (dx) =0⇒
xy = C1

xdy + ydx = 0
⇔ y
xdy − ydx = 0 = C2
x
y
Thực hiện phép đổi biến ξ = xy , η = . Khi đó ta
y x
có ux = uξ ξx + uη ηx = uξ y − uη 2 ,
x
1
uy = uξ ξy + uη ηy = uξ x + uη .
x
uxx = (ux )0x =
∂ 2u 2 ∂ 2u y 2 ∂ 2u y 2 ∂u y
y − 2 . + . + 2 .
∂ξ 2 ∂ξ∂η x 2 ∂η 2 x 4 ∂η x 3
0 ∂ 2u 2 ∂ 2u ∂ 2u 1
uyy = (uy )y = 2 x + 2 + . .
∂ξ ∂ξ∂η ∂η 2 x 2
Thay các giá trị đạo hàm riêng vào phương trình
banđầu, ta được
2 2 2 2 2

∂ u 2 ∂ u y ∂ u y ∂u y
x2 2
y − 2 . 2
+ .
2 x4
+ 2 . 3 −
∂ξ
2 ∂ξ∂η x ∂η ∂η x
∂ 2u ∂ 2u 1

2 ∂ u 2
y x +2 + . =0⇔
∂ξ 2 ∂ξ∂η ∂η 2 x 2
∂ 2u 2 ∂u y ∂ 2u 1 ∂u
−4 y +2 . =0⇔ − = 0.
∂ξ∂η ∂η x ∂ξ∂η 2ξ ∂η
Ví dụ 2.
∂ 2u 2 ∂ 2u 2
2∂ u
sin x − 2y sin x +y = 0.
∂x 2 ∂x∂y ∂y 2
Ví dụ 2.
∂ 2u 2 ∂ 2u 2
2∂ u
sin x − 2y sin x +y = 0.
∂x 2 ∂x∂y ∂y 2
sin2 x(dy )2 + 2y sin xdxdy + y 2(dx)2 = 0 ⇒
x
y tan = C là đường cong tích phân đặc trưng.
2 x
Thực hiện phép đổi biến ξ = y tan , η = y (hàm
2
2
∂ u ∂u
tùy ý), ta được y 2 = sin x.
ng.com ∂η ∂ξ
2 tan x2 x ξ
Vì sin x = và tan = nên
1 + tan2 x2 2 η
2ξη
sin x = 2 . Vậy phương trình ở dạng chính
ξ + η2
tắc là
∂ 2u 2ξ ∂u
= .
∂η 2 ξ 2 + η 2 ∂ξ
Ví dụ 3.
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
−2 + 2 2 = 0.
∂x 2 ∂x∂y ∂y
Ví dụ 3.
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
−2 + 2 2 = 0.
∂x 2 ∂x∂y ∂y
(dy )2 + 2dxdy + 2(dx)2 = 0 ⇒ dy =
(−1 ± i)dx ⇒ y + x − ix = C1, y + x + ix = C2
là những đường cong tích phân đặc trưng. Thực
hiện phép đổi biến ξ = y + x, η = x, ta được
∂ 2u ∂ 2u
+ = 0.
∂ 2ξ ∂η 2
Những khái niệm chung về tập hợp nghiệm Định nghĩa
Định nghĩa
Nghiệm của PTVPĐHR trong miền D của không
gian các biến độc lập là một hàm số có tất cả các
đạo hàm riêng chứa trong phương trình và thỏa
mãn phương trình tại mọi điểm của D
Nói chung, PTVPĐHR có tập nghiệm rất rộng.
Đối với phương trình tuyến tính thuần nhất nếu
u1, u2 là nghiệm thì c1u1 + c2u2, c1, c2 ∈ R cũng là
nghiệm.
Những khái niệm chung về tập hợp nghiệm Ví dụ
∂u
Ví dụ 1. Phương trình = 1 với hàm chưa biết
∂x
u(x, y ) có nghiệm u(x, y ) = x + ϕ(y ) với ϕ(y ) là
1 hàm bất kỳ.
Những khái niệm chung về tập hợp nghiệm Ví dụ
∂u
Ví dụ 1. Phương trình = 1 với hàm chưa biết
∂x
u(x, y ) có nghiệm u(x, y ) = x + ϕ(y ) với ϕ(y ) là
1 hàm bất kỳ.
Ví dụ 2. Các hàm u = x 2 − y 2 và u = e x cos y
đều là nghiệm của phương trình Laplace
∂ 2u ∂ 2u
+ =0
∂x 2 ∂y 2
Những khái niệm chung về tập hợp nghiệm Điều kiện đầu, điều kiện biên
Trong tập các nghiệm của PTĐHR, để xác định 1

nghiệm duy nhất cần phải đưa thêm điều kiện. Giả
sử hàm cần tìm là u(x, t) với t là thời gian. Khi ấy
điều kiện
u(x, 0) = f (x)
với f (x) là 1 hàm cho trước được gọi là điều kiện
đầu.
Giả sử hàm cần tìm là u(x, y ) và cho biết một số

dữ kiện trên biên γ của miền D ví dụ
u(x, y ) |γ = f (x, y ),
có nghĩa là u(x, y ) = f (x, y ), ∀(x, y ) ∈ γ,
thì điều kiện này được gọi là điều kiện biên
Dirichlet.
Còn nếu trên biên γ biết đạo hàm theo hướng véc
tơ pháp tuyến →
−
n của biên γ
∂u
|γ = g (x, y )
∂→−
n
→
− →
−
có nghĩa là nếu → − n = n1 i + n2 j thì
∂u
∂→−
n
= ux0 .n1 + uy0 .n2 = g (x, y ), ∀(x, y ) ∈ γ. Lúc
này điều kiện này được gọi là điều kiện biên
Neuman.
Nếu trên biên γ

∂u
+ u(x, y ) |γ = g (x, y )
∂→
−
n
thì điều kiện này được gọi là điều kiện biên hỗn
hợp hay điều kiện biên Robin.
Các hệ tọa độ cong trực giao
Giả sử x, y , z là tọa độ Đề-các của 1 điểm nào đó, còn x1 , x2 , x3 là

tọa độ của điểm này trong hệ tọa độ cong trực giao. Khi đó
ds 2 = dx 2 + dy 2 + dz 2 = h12 dx12 + h22 dx22 + h32 dx32 ,
trong đó s 2 2 2
∂x ∂y ∂z
h1 = + +
∂x1 ∂x1 ∂x1
s 2 2 2
∂x ∂y ∂z
h2 = + +
∂x2 ∂x2 ∂x2
s 2 2 2
∂x ∂y ∂z
h3 = + +
∂x3 ∂x3 ∂x3
là các hệ số Mê-tríc hay hệ số Lame.
Các hệ tọa độ cong trực giao
→
−
Cho u = u(x1 , x2 , x3 ), F = (F1 , F2 , F3 )
1 ∂u → − 1 ∂u → − 1 ∂u → −
grad u = i + j + k.
h1 ∂x1 h2 ∂x2 h3 ∂x3

→
− 1∂ ∂ ∂
div F = (h2 h3 F1 ) + (h3 h1 F2 ) + (h1 h2 F3 )
h1 h2 h3
∂x1 ∂x2 ∂x3
→
h −i h → − →
−
1 2 j h 3k
→
− 1 ∂ ∂ ∂
rot F =
h1 h2 h3 ∂x1 ∂x2 ∂x3

h1 F1 h2 F2 h3 F3

1 ∂ h2 h3 ∂u ∂ h3 h1 ∂u ∂ h1 h2 ∂u
∆u = + +
h1 h2 h3 ∂x1 h1 ∂x1 ∂x2 h2 ∂x2 ∂x3 h3 ∂x3
Các hệ tọa độ cong trực giao Hệ tọa độ Đề-các

x1 = x 
x2 = y ⇒ h1 = 1, h2 = 1, h3 = 1
x3 = z

∂u →
− ∂u →
− ∂u →
−
grad u = i + j + k.
∂x ∂y ∂z
→
− ∂F1 ∂F2 ∂F3
div F = + +
∂x ∂y ∂z
→
−i →
− →
−
j k
→
− ∂ ∂ ∂
rot F =
∂x ∂y ∂z
F1 F2 F3
∂ 2u ∂ 2u ∂ 2u
∆u = + +
∂x 2 ∂y 2 ∂z 2
Các hệ tọa độ cong trực giao Hệ tọa độ trụ
 
 1x = r  x = r cos ϕ
x = ϕ và y = r sin ϕ
 2
x3 = z z =z

s
2 2 2
∂x ∂y ∂z
⇒ h1 = + + =1
∂r ∂r ∂r
s
2 2 2
∂x ∂y ∂z
⇒ h2 = + + =r
∂ϕ ∂ϕ ∂ϕ
s
2 2 2
∂x ∂y ∂z
⇒ h3 = + + =1
ng.com
∂z ∂z
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM)
∂z
PHƯƠNG TRÌNH TOÁN LÝ TP. HCM — 2015. 39 / 35
Các hệ tọa độ cong trực giao Hệ tọa độ trụ
∂u → − 1 ∂u → − ∂u → −
grad u = i + j + k.
∂r r ∂ϕ ∂z
→
− 1∂ 1 ∂F2 ∂F3
div F = (rF1) + +
r ∂r r ∂ϕ ∂z
→
−i r → − → −
j k
→
− 1 ∂ ∂ ∂
rot F =
r ∂r ∂ϕ ∂z
F1 rF2 F3
1 ∂ 2u ∂ 2u

1∂ ∂u
∆u = r + 2 2+ 2
ng.com
r https://fb.com/tailieudientucntt
∂r ∂r r ∂ϕ ∂z
Các hệ tọa độ cong trực giao Hệ tọa độ cầu
 
 1x = r  x = r sin θ cos ϕ
x = θ và y = r sin θ sin ϕ
 2
x3 = ϕ z = r cos θ

s
2 2 2
∂x ∂y ∂z
⇒ h1 = + + =1
∂r ∂r ∂r
s
2 2 2
∂x ∂y ∂z
⇒ h2 = + + =r
∂θ ∂θ ∂θ
s
2 2 2
∂x ∂y ∂z
⇒ h3 = + + = r sin θ
ng.com
∂ϕhttps://fb.com/tailieudientucntt
TS. Lê Xuân Đại (BK TPHCM)
∂ϕ ∂ϕ
PHƯƠNG TRÌNH TOÁN LÝ TP. HCM — 2015. 41 / 35
∂u →
− 1 ∂u →
− 1 ∂u → −
grad u = i + j + k.
∂r r ∂θ r sin θ ∂ϕ
→
− 1 ∂ 1 ∂ 1 ∂F3
div F = 2 (r 2 F1 ) + (sin θF2 ) +
r ∂r r sin θ ∂θ r sin θ ∂ϕ
→− →
−
i r j r sin θ k →
−

→
− 1 ∂ ∂ ∂
rot F = 2
r sin θ ∂r ∂θ
∂ϕ
F1 rF2 r sin θF3
∂ 2u

1 ∂ 2 ∂u 1 ∂ ∂u 1
∆u = 2 r + 2 sin θ + 2 2
r ∂r ∂r r sin θ ∂θ ∂θ r sin θ ∂ϕ2
THANK YOU FOR ATTENTION

339 Phuong Trinh Toan Ly Le Xuan Dai Chuong1 Phuong Trinh Toan Ly

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

339 Phuong Trinh Toan Ly Le Xuan Dai Chuong1 Phuong Trinh Toan Ly

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PHƯƠNG TRÌNH TOÁN LÝ

TS. Lê Xuân Đại

TP. HCM — 2015.

Nội dung môn học

Nội dung môn học

Nội dung môn học

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nội dung bao gồm các chương sau:

Nhiệm vụ của sinh viên

Nhiệm vụ của sinh viên

Đi học đầy đủ (nếu vắng quá phân nửa số buổi

Nhiệm vụ của sinh viên

Đi học đầy đủ (nếu vắng quá phân nửa số buổi

Nhiệm vụ của sinh viên

Đi học đầy đủ (nếu vắng quá phân nửa số buổi

Nhiệm vụ của sinh viên

Đi học đầy đủ (nếu vắng quá phân nửa số buổi

Phương pháp đánh giá

Phương pháp đánh giá

Phương pháp đánh giá

TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Phan Huy Thiện. Phương trình toán lý. NXB

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Phan Huy Thiện. Phương trình toán lý. NXB

TÀI LIỆU THAM KHẢO

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tyn Myint-U, Lokenath Debnath. Linear

Ta phải tìm hàm số u(x, y , . . .) sao cho phương

Chúng ta không chỉ tìm nghiệm riêng lẻ mà còn

Chúng ta không chỉ tìm nghiệm riêng lẻ mà còn

Ví dụ 1. Phương trình tuyến tính cấp 1 hai biến

Ví dụ 1. Phương trình tuyến tính cấp 1 hai biến

PTVPĐHR tuyến tính cấp 2 được gọi là

Tìm các miền trong đó các phương trình sau đây

Cho phương trình tuyến tính cấp 2 hai biến

Cho phương trình tuyến tính cấp 2 hai biến

Phương trình đặc trưng

Đối với phương trình Hyperbolic thì B 2 − AC > 0

Đối với phương trình Hyperbolic thì B 2 − AC > 0

Đối với phương trình Parabolic thì B 2 − AC = 0

Đối với phương trình Elliptic thì B 2 − AC < 0 nên

Đối với phương trình Elliptic thì B 2 − AC < 0 nên

Trong tập các nghiệm của PTĐHR, để xác định 1

Giả sử hàm cần tìm là u(x, y ) và cho biết một số

Nếu trên biên γ

Giả sử x, y , z là tọa độ Đề-các của 1 điểm nào đó, còn x1 , x2 , x3 là

ds 2 = dx 2 + dy 2 + dz 2 = h12 dx12 + h22 dx22 + h32 dx32 ,

THANK YOU FOR ATTENTION

You might also like