ÇEVRE EL KİTABI

ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

0. GİRİŞ

Bu el kitabının amacı, kuruluşumuzun TS EN ISO 14001:2004’e göre oluşturduğu çevre yönetim

sistemini tanıtmaktadır.

El kitabında;

 Kuruluşumuzun kısa bir tanıtımı yapılmış,

 Çevre yönetim sisteminin kapsamı belirtilmiş,

 Standardın her bir maddesinin nasıl karşılandığı açıklanmıştır.

Bunu yaparken;

a) Uygulama için bir doküman öngörülmüşse, ona atıf yapılmış ve dolayısıyla açıklama kısa tutulmuş,
b) Uygulama için bir doküman öngörülmemişse, açıklama geniş tutularak uygulamanın o maddedeki
esaslara göre yürütülmesi amaçlanmıştır.
Bu genel çerçeve içerisinde, çevre el kitabı;
 Belgelendirme kuruluşu için bir sunum kitabı,
 İlgili taraflar için bir tanıtım kitabı,
 Kuruluşumuza yeni giren personel için bir eğitim aracı,

 Mevcut personel için uyulması zorunlu bir kılavuzdur.

1. AMAÇ

Çevre yönetim sisteminin temel amacı, çevre mevzuatına uymak, çevreyi kirletmemek, çevre
performansını sürekli geliştirmek ve oluşturulan sistemi bir dış kuruluşa belgeleterek bunu başkalarına
göstermektir.

2. KAPSAM

Çevre yönetim sistemimiz Ömür Mühendislik olarak “Her Türlü İnşaat Yapım İşi “ kapsamaktadır.

3. KURULUŞUMUZUN TANITIMI
DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

Firmamızda, yürütme sorumluluğu, yönetim kurulu adına genel müdüre aittir.

4. ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ ŞARTLARI VE BAŞLICA UNSURLARI

4.1. GENEL ŞART

Kuruluşumuz, çevre yönetim sistemini ISO 14001:2004’ya göre oluşturmuş, dokümante etmiş ve
devamlılığını sağlamıştır.

Tüm personel, çevre yönetim sisteminin şartlarına uymak zorundadır.

4.2. ÇEVRE POLİTİKASI

Genel Müdür tarafından onaylanan çevre politikası, işletmenin değişik yerlerine asılarak tüm çalışanlara
duyurulmaktadır.

Çevre politikamız şöyledir:

Ömür Mühendislik ISO 14001 gerekliliklerine göre oluşturduğu çevre yönetim sistemini gönüllü ve bilinçli
olarak kurmaya ve uygulamaya kararlıdır.

Temel amacımız, ticari ve sınaî varlığımızı çevre ile barışık biçimde sürdürmektir.

Firmamızda ürünlerimizin hammaddelerinin temininden başlayarak her noktada, değerlendirilebilecek atık

aşamasına kadar çevre etkilerini en aza indirecek sistemi kuracağız, uygulayacağız ve takipçisi olacağız.

Çevre performansımızı sürekli artıracak çalışmaları ve projeleri her zaman oluşturacak ve hayata
geçireceğiz.

Malzeme, su yakıt ve zamandan mümkün olan en fazla tasarrufu sağlamak için çalışacağız.

Çevre çalışmalarını en son bilgilerle ve tüm personelin katılımıyla sürdürmek daimi hedefimizdir.

Yatırımlarımızı, çevreyi kirletmeden gerçekleştireceğimize ve çevre mevzuatına uyacağımızı taahhüt

ediyoruz.

Toplam personel sayısı 5 civarında değişmektedir.

Yürütme sorumluluğu, yönetim kurulu adına genel müdüre aittir.

Genel Müdür, şirket faaliyetlerini doğrudan kendisine bağlı Kalite Kontrol, Satınalma ve Mali ve İdari
İşler Müdürlükleri aracılığı ile yürütmektedir.

Genel görev dağılımı şöyledir:

DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

 Genel müdür: Şirket faaliyetlerinin organizasyonu ve yönetimi

 Teknik koordinatör: Bakım ve onarım

 Muhasebe müdürü: Muhasebe, finans

 Personel ve idari işler müdürü: İnsan kaynakları ve eğitim

 Kalite Güvence şefi: Kalite ve çevre yönetim sistemi, muayene

Kalite güvence şefi, aynı zamanda kalite ve çevre konularında yönetim temsilcisidir.

4.3. PLANLAMA

4.3.1. Çevre boyutları

Çevre üzerinde önemli etkilere sahip çevre boyutları, risk değerlendirmesi esasına göre tayin
edilmektedir.

Çalışmalar, Çevre Boyutları Prosedürüne göre yürütülmektedir.

Bu çerçevede tayin edilen önemli çevre boyutları, amaç ve hedeflerin belirlenmesinde dikkate alınmakta
ve nihayet çevre korumaya yönelik önlemler çevre yönetim programı ile uygulamaya aktarılmaktadır.

4.3.2. Kanuni ve diğer şartlar

Kuruluşumuz, faaliyet, ürün ve hizmetlerine uygulanabilecek çevre mevzuatını belirlemekte, temin

etmekte ve gereği için ilgililere iletmektedir.

Çalışmalar, Doküman Kontrol Prosedürüne göre yürütülmektedir.

4.3.3. Amaçlar ve hedefler

Kuruluştaki her görev ve düzey için çevre amaç ve hedefleri belirlenmekte, dokümante edilmekte ve
devamlılığı sağlanmaktadır.

Çevre Amaç ve Hedefleri adıyla yayınlanan doküman, çevre mevzuatını, önemli çevre boyutlarını, ilgili
tarafların görüşünü ve kuruluşun imkânlarını dikkate alarak hazırlanmakta ve çevre politikası ile tutarlı
kılınmaktadır.

DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

4.3.4. Çevre yönetim programı

Kuruluşumuz, amaç ve hedefleri gerçekleştirmek üzere çevre yönetim programı düzenlemekte ve

devamlılığını sağlamaktadır.

Çevre Yönetim Programı adıyla yayınlanan doküman, amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesini sağlamak
üzere sorumlulukları, gerekli araçları ve gerçekleştirme tarihlerini içermektedir.

4.4. UYGULAMA VE İŞLEM

4.4.1. Bünye (yapı) ve sorumluluk

Çevre yönetimi ile ilgili görev, yetki ve sorumluluklar tanımlanmış, dokümante edilmiş ve ilgililere
duyurulmuştur.

Her personel için hazırlanan Yetki ve Sorumluluk Talimatı, kalite yönetim sisteminin yanısıra çevre
yönetim sisteminin de gereklerini karşılamaktadır.

Üst yönetim, çevre yönetim sistemi için gerekli kaynakları temin etmiştir.

İşin devamı süresince ortaya çıkabilecek ilave kaynak ihtiyaçları, yönetimin gözden geçirme toplantısı
gibi, üst yönetimin kendi arasında yaptığı toplantılarda ele alınır ve çözümlenir.

Kalite Yönetim Temsilcisi, aynı zamanda Çevre Yönetim Temsilcisi olarak atanmıştır.

4.4.2. Eğitim, bilinç ve ehliyet

Tüm personel, çevre ile ilgili görev ve sorumlulukları dikkate alınarak çevre eğitimlerine tabi
tutulmaktadır.

Çalışmalar, İnsan Kaynakları Prosedürüne göre yürütülmektedir.

Çevre üzerinde önemli etkilere sahip personelin yeterliliği, üst yönetim tarafından performans
değerlendirmesi kapsamında ele alınarak sağlanmaktadır.

4.4.3. İletişim

Kuruluşumuzun iç iletişim prosesleri şöyledir:

a) İç yazışma: Üst yönetimin ilgili personelle ve çeşitli birimlerin kendi arasındaki yazışmaları için
kullanılır. İç yazışmalar, ilgili personele imza karşılığı teslim edilir.
DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

b) Yönetim toplantısı: Ayda bir üst yönetim ve bölüm amirlerinin katılımıyla kayıtlı olarak düzenlenir,
satış ve üretimin genel bir değerlendirmesinin yanı sıra kalite ve çevre yönetim sistemleri ile ilgili
öneri ve ihtiyaçlar ele alınır.

c) Çevre Yönetim Kurulu: İşveren vekili ve işçi temsilcisi dahil, her görev ve kademeden yetkililerin
katıldığı kurul, ayda bir kayıtlı olarak toplanır. Çalışmalar, Çevre Kurulu Çalışma Talimatına göre
yürütülmektedir. Kurulun çevre mevzuatına uygun olarak aldığı kararlar kesindir ve uygulanmak
zorundadır.

Yönetimin gözden geçirmesi toplantısı gibi, bunların dışında kalan çeşitli iletişim araçları, ilgili çevre
dokümantasyonunda yeri geldikçe açıklanmıştır.

Çevre ile ilgili dış haberleşmeler Genel Müdürün bilgisi dahilinde İnsan Kaynakları Şefliği tarafından
kayıtlı olarak yürütülür.

4.4.4. Çevre yönetim sistemi ile ilgili belgeye bağlama işlemleri

Çevre yönetim sistemi ile ilgili dokümantasyon yapısı, ISO 9001 kalite yönetim sistemi
dokümantasyonuna dayanmaktadır.

Bu nedenle, dokümantasyon çalışmaları, kalite yönetim sistemine ait Doküman Kontrol Prosedürüne göre
yürütülmektedir.

Bu çerçevede,

 Bir çevre el kitabı hazırlanarak ISO 14001 standardının nasıl karşılandığı toplu olarak açıklanmıştır,

 Çevre boyutları ve acil durum gibi, ISO 14001’e özgü konularda ayrı prosedür ve talimatlar
hazırlanmıştır,

 İç tetkik ve satınalma gibi ISO 9001 ile ortak konularda kalite yönetim sistemine ait dokümanlar
çevreyi de içerecek biçimde revize edilmiştir.

Çevre yönetim sistemine ait temel dokümanlar bu el kitabının sonunda ISO 14001’in maddelerine göre
listelenmiştir.

4.4.5. Belge kontrolü

Çevre yönetim sistemi ile ilgili dokümanlar kontrol altında tutularak bunların en son baskılarının ilgili
yerlerde bulundurulması sağlanmaktadır.

Çalışmalar, Doküman Kontrol Prosedürüne göre yürütülmektedir.

4.4.6. İşlem kontrolü

Önemli çevre boyutları ile ilgili işlem ve faaliyetler belirlenmiş ve bunların çevreyi kirletmeyecek
biçimde yürütülebilmeleri için gerekli önlemler alınmıştır.

Bu çerçevede:
DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

a) Satınalma, , kalite kontrol, bakım-onarım gibi temel proseslere ait dokümanlar revize edilerek
kalitenin yanı sıra çevre şartları da eklenmiştir.

b) Uygun olmayan ürünün ele alınmasında çevresel etkilerin de dikkate alınması şart koşulmuştur.

c) Ziyaretçiler, çevresel şartlar konusunda işletmenin giriş kapısında bilgilendirilmekte ve bir

personelimizin refakatinde içeriye alınmaktadır.

d) İşletme sınırları içerisinde çalışan tedarikçi ve müteahhitlerin uymaları gereken çevre şartları bunlarla
yapılan sözleşmelere eklenmektedir.

4.4.7. Acil hal hazırlığı ve bu hallerde yapılması gereken işler

Kuruluşumuz, deprem, sel, yangın ve iş kazası gibi acil hallere karşı gereken önlemleri almıştır.

Çalışmalar, Acil Durum Prosedürüne göre yürütülmektedir.

Bu çerçevede, bir acil durum planı hazırlanmış, acil durum ekipleri kurulmuş ve gerekli çalışma
talimatları hazırlanmıştır.

Acil durum hazırlıkları, eğitimler ve tatbikatlar yoluyla sürekli canlı tutulmaktadır.

4.5. KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET

4.5.1. İzleme ve ölçme

Kuruluşumuz, çevre üzerinde önemli etkileri olan işlem ve faaliyetlerin başlıca karakteristiklerini
izlemekte ve ölçmekte, çevre mevzuatının öngördüğü ölçümleri dışarıya yaptırmakta ve çevre mevzuatına
uygunluğunu düzenli olarak gözden geçirmektedir.

Çalışmalar, Çevre Performansı İzleme ve Ölçme Prosedürüne göre yürütülmektedir.

4.5.2. Riayetsizlik, düzeltici-önleyici faaliyet

Kuruluşumuz, uygunsuzlukların zararlı etkilerini hafifletecek biçimde harekete geçmekte, gerektiğinde

düzeltici ve önleyici faaliyet başlatarak tekrarını önlemektedir.

Çalışmalar, Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler Prosedürüne göre yürütülmektedir.

4.5.3. Kayıt

Çevre ile ilgili kayıtlar belirlenerek kontrol altında tutulmaktadır.

Çalışmalar, Doküman Kontrol Prosedürüne göre yürütülmektedir.

Eğitim, denetim ve yönetimin gözden geçirme sonuçları gibi tüm çevre kayıtları ISO 14001 standardının
şartlarına uyulduğunu göstermek için prosedüre uygun biçimde saklanmaktadır.

DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

4.5.4. Çevre yönetim sistemi denetimi

Çevre yönetim sisteminin ISO 14001 standardına ve planlanan düzenlemelere uyup uymadığı, uygulanıp
uygulanmadığı ve sürdürülüp sürdürülmediği iç denetimler yoluyla tayin edilmekte ve varsa
uygunsuzluklar giderilmektedir.

Çalışmalar, İç Tetkik Prosedürüne göre yürütülmektedir.

4.6. YÖNETİMCE YÜRÜTÜLEN GÖZDEN GEÇİRME

a) Üst yönetim, uygunluğunun, yeterliliğinin ve etkinliğinin devam ettiğini güvence altına almak için
yılda en az bir kez çevre yönetim sistemini gözden geçirmektedir.

b) Gözden geçirme, kalite sistemi ile birlikte yapılabileceği gibi ayrı da yapılabilmektedir.

c) Yönetim Temsilcisi, gözden geçirme için bir sunuş raporu hazırlar ve toplantı tarihinden en geç iki
gün önce toplantıya katılacaklara iletir.

d) Raporda, iç tetkikler dahil, çevre yönetim sistemi ile ilgili tüm faaliyetlerin mevcut durumu açıklanır,
aksayan yanlar belirtilir ve varsa önerilere yer verilir.

e) Toplantıya yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdür, müdürler ve şefler katılır.

f) Üst yönetim, belirtilen tarihte toplanarak tüm çalışmaları gözden geçirir ve iç denetim sonuçlarını,
değişen şartları ve sürekli gelişim taahhüdünü dikkate alarak politikada, amaçlarda ve sistemin diğer
unsurlarında yapılması gereken değişikliklere ilişkin kararlar alır.

g) Yönetim Temsilcisi, alınan kararları yazılı hale getirir, toplantıya katılanlara imzalatır ve bir örneğini
toplantıya katılanlara ve kararda adı geçen diğer ilgililere gereği için dağıtır.

MADDE MADDE ADI DOKÜMAN

4.1 GENEL ŞART ÇEK
4.2 ÇEVRE POLİTİKASI Çevre Politikası
4.3 PLANLAMA -
4.3.1 Çevre boyutları Çevre Boyutları Prosedürü,
4.3.2 Kanuni ve diğer şartlar Doküman Kontrol Prosedürü
4.3.3 Amaçlar ve hedefler Çevre Amaç ve Hedefleri
4.3.4 Çevre yönetim programı Çevre Yönetim Programı
4.4 UYGULAMA VE İŞLEM -
4.4.1 Bünye (yapı) ve sorumluluk ÇEK, Yetki ve Sorumluluk Talimatı,
Bakım onarım prosedürü
4.4.2 Eğitim, bilinç ve ehliyet İnsan Kaynakları Prosedürü
4.4.3 İletişim ÇEK, Çevre ve İSG Çalışma Talimatı
4.4.4 ÇYS ile ilgili belgeye bağlama işlemleri ÇEK
4.4.5 Belge kontrolü Doküman Kontrol Prosedürü

4.4.6 İşlem kontrolü ÇEK, Satınalma prosedürü

4.4.7 Acil hal hazırlığı Acil Durum Prosedürü
4.5 KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET -
4.5.1 İzleme ve Ölçme Çevre Performansı İzleme ve Ölçüm

DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY
 ÇEVRE EL KİTABI
ÇEK Rev: No 00 Tarih 01.05.2008 Sayfa 1/ 8

Prosedürü, Kalibrasyon Prosedürü

4.5.2 Riayetsizlik, düzeltici-önleyici faaliyet Düzeltici ve Önleyici Faaliyetler
Prosedürü, Uygun olmayan ürün
prosedürü
4.5.3 Kayıt Doküman Kontrol Prosedürü
4.5.4 ÇYS denetimi İç tetkik Prosedürü
4.6 YÖNETİMCE YÜRÜTÜLEN GÖZDEN ÇEK
GEÇİRME

DAĞITIM :

HAZIRLAYAN ONAY