บทที่ 2

เอกสารที่เกี่ยวข้อง

ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า "ขยะ" เป็ นปั ญหาหลักของคนทั่วโลก เพราะนอกจากจะ

สร้างความสกปรกและกลิ่นเหม็นแล้ว ยังเป็ นแหล่งเพาะพันธุ์เชื้อโรค เช่น
หนู แมลงวัน แมลงสาบ แถมส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม แม่น้ำ ลำคลอง
รวมไปถึงสัตว์ต่าง ๆ ที่เผลอกินเข้าไปอีกต่างหาก ฉะนัน
้ แล้วเราทุกคนจึง
ต้องช่วยกันจัดการ เริ่มจากการแยกขยะก่อนทิง้ ให้ถูกต้อง ซึ่งทัง้ หมดนี ้
สามารถเริ่มต้นได้ง่าย ๆ ด้วยการแยกขยะในบ้าน ฮั่นแน่ ว่าแต่หลายคนไม่รู้
ใช่ไหมล่ะคะว่าวิธีแยกขยะที่ถูกต้องเป็ นอย่างไร ถ้างัน
้ ก็อย่ามัวรีรอ ตามมาดู
วิธีคัดแยกขยะ พร้อมข้อมูลเกี่ยวกับขยะ และวิธีลดขยะในบ้านกันได้เลย

ความหมาย

การแยกขยะ เป็ นวิธีการหนึ่งในกระบวนการลดปริมาณขยะมูลฝอย ซึ่งเป็ น

ตัวการของปั ญหามลพิษของสิ่งแวดล้อมในปั จจุบัน ขยะมูลฝอยที่เกิดจาก
การละเลยการคัดแยกขยะในชีวิตประจำวันของเรา เป็ นห่วงโซ่หนึ่งที่นำพา
ให้คณ
ุ ภาพของสิง่ แวดล้อม สุขภาพร่างกายและชีวิตโดยรวมของเรานัน
้ แย่ลง

ประเภทของขยะ

1.ขยะย่อยสลาย คือ ขยะเน่าเสียและย่อยสลายได้เร็ว นำมาหมักทำปุ๋ยได้

เช่น เศษผัก เปลือกผลไม้ เศษอาหาร ใบไม้ เศษเนื้อสัตว์ เป็ นต้น
2.ขยะรีไซเคิล คือ ของเสียบรรจุภัณฑ์หรือวัสดุเหลือใช้ที่นำกลับมาใช้
ประโยชน์ใหม่ได้ เช่น แก้ว กระดาษ กระป๋ องเครื่องดื่ม เศษพลาสติก เศษ
โลหะ กล่องเครื่องดื่ม เป็ นต้น

3.ขยะทั่วไป คือ ขยะประเภทอื่นๆ ที่ย่อยสลายยาก ไม่คุ้มค่าถ้านำกลับมาใช้

ประโยชน์ใหม่ เช่น พลาสติกห่อลูกอม ซองบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ถุงพลาสติก
เปื้ อนเศษอาหาร เป็ นต้น

4.ขยะอันตราย คือ ขยะปนเปื้ อนที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อคนและสิ่งแวดล้อม

ได้แก่ ติดไฟง่าย ปนเปื้ อนสารพิษ กัดกร่อน มีเชื้อโรคปะปนอยู่ ระเบิด
ทำให้ระคายเคือง เป็ นต้น

สาเหตุท่ีทำให้เกิดปั ญหาขยะ

1. ความมักง่ายและขาด ความสำนึกถึงผลเสียที่จะเกิดข้ึน เป็ นสาเหตุทีพบ

่
บ่อยมาก ซึ่งจะเห็น ได้จากการทิง้ ขยะลงตามพื้นหรือ แหล่งน้ำ โดยไม่ทงิ ้ ลง
ในถังรองรับ ที่จัดไว้ให้

2. การผลิตหรือใช้ส่ิงของ มากเกินความจำเป็ น เช่นการผลิต สินค้าที่มี

กระดาษหรือพลาสติก หุ้มหลายช้ันและการซื้อสินค้าโดย ห่อแยกหรือใส่ถุง
พลาสติกหลายถุง ทำให้มีปริมาณขยะมาก

3. การเก็บและทำลาย หรือนำขยะไปใช้ประโยชน์อย่างไม่มีประสิทธิภาพ จึง

มีขยะตกค้างกอง หมักหมมและส่งกลิ่นเหม็นไปทั่ว บริเวณจนก่อปั ญหา
มลพิษให้กับ ส่ิงแวดล้อม
การจัดการขยะ

การจัดการขยะควรพิจารณาดำเนินการตามลำดับขัน
้ ของการจัดการขยะที่
เป็ นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ในส่วนของขยะที่ไม่สามารถรีไซเคิลควรนำไปเข้า
กระบวนการเปลี่ยนขยะให้เป็ นพลังงานและขยะที่เหลือจากกระบวนการ
ต่างๆนำไปฝั งกลบ

1) การลดปริมาณขยะ ณ แหล่งกำเนิดและการใช้ซ้ำ (Source reduction

& Reuse) เป็ นขัน
้ ตอนที่จะทำให้ไม่เกิดขยะมูลฝอย เช่น กำหนดให้ผผ
ู้ ลิต
ออกแบบผลิตภัณฑ์ที่สามารถนำผลิตภัณฑ์หรือบางส่วนของผลิตภัณฑ์กลับ
ไปใช้ใหม่หรือเข้าไปรีไซเคิลในโรงงานได้ ควบคุมการใช้บรรจุภัณฑ์โดยให้ผู้
จำหน่ายสินค้ารับคืนบรรจุภัณฑ์แล้วส่งกลับไปยังโรงงานผูผ
้ ลิตเพื่อนำไปใช้
ใหม่ การออกแบบสินค้าที่ลดการใช้บรรจุภัณฑ์ เป็ นต้น

2) การรีไซเคิล/การหมักทำปุ๋ย (Recycling/Composting) การรีไซเคิลวัสดุ

บางประเภทเพื่อนำไปผ่านกระบวนการผลิตเป็ นวัตถุดิบหรือสินค้าใหม่ การ
รีไซเคิลยังรวมถึงการนำขยะอินทรีย์และขยะจากสวนมาหมักทำปุ๋ย

3) การเปลี่ยนขยะให้เป็ นพลังงาน (Waste-To-Energy) เป็ นการนำขยะที่ไม่

สามารถรีไซเคิลได้แล้วมาเปลี่ยนให้เป็ นพลังงาน ความร้อน พลังงานไฟฟ้ า
หรือเชื้อเพลิงโดยผ่านกระบวนการต่างๆ ได้แก่ การเผาในเตา
(combustion) แก๊สซิฟิเคชัน (gasification) ไพโรไลซิส (pyrolysis) การ
หมักก๊าซชีวภาพ (anaerobic digestion) และการดึงก๊าซจากการฝั งกลบ
ขยะ (landfill gas)

4) การฝั งกลบขยะ (Landfill) เป็ นลำดับขัน

้ สุดท้ายของการจัดการขยะ

การเเยกขยะ

การคัดแยกขยะ เป็ นวิธีการหนึ่งในกระบวนการลดปริมาณขยะมูลฝอย ซึ่ง

เป็ นตัวการของปั ญหามลพิษของสิ่งแวดล้อมในปั จจุบัน ขยะมูลฝอยที่เกิด
จากการละเลยการคัดแยกขยะในชีวิตประจำวันของเรา เป็ นห่วงโซ่หนึ่งที่
นำพาให้คุณภาพของสิ่งแวดล้อม สุขภาพร่างกายและชีวิตโดยรวมแย่ลง
ไม่ใช่แค่ช่วยลดขัน
้ ตอนการทำงานของเจ้าหน้าที่ ที่จะต้องทำการคัดแยก
ก่อนส่งไปกำจัดตามสถานที่ต่างๆเช่นโรงกำจัดขยะหรือบ่อฝั งกลบและช่วย
ลดภาระค่าใช้จ่ายในส่วนนีร้ วมทัง้ การนำกลับไปใช้ให้เป็ นประโยชน์ได้ง่าย
ขึน
้ เท่านัน
้ เพราะขยะบางประเภทยังสามารถนำขายและสร้างรายได้ให้กับ
ครอบครัวอีกทัง้ ยังช่วยขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนในประเทศได้ ให้
เกิดการใช้ทรัพยากรสูงสุดเช่นการนำขยะมาแปรรูปเป็ นของใช้บ้านหรือ
พลังงานไฟฟ้ านั่นเอง ถังขยะจะมีสีที่แตกต่างกันดังนี ้ 1.สีเขียว ขยะเปี ยก
หมายถึง สำหรับใส่ขยะย่อยสลาย หรือ มูลฝอยย่อยสลาย คือ ขยะที่เน่าเสีย
และย่อยสลายได้เร็ว สามารถนำมา หมักปุ๋ยได้ เช่น เศษผัก เปลือกผลไม้
เศษอาหาร ใบไม้ เศษเนื้อสัตว์ เป็ นต้น แต่ไม่ รวมถึงซาก หรือเศษของพืช
ผัก ผลไม้ หรือสัตว์ที่เกิด จากกรก ลองในห้องปฏิบัติการ เป็ นต้น ภาพถึง
ขยะเขียว
2. สีนาํ้ เงิน ขยะทั่วไป ประโยชน์เพื่อ สำหรับใส่ขยะทั่วไป หรือ มูลฝอยหัว
ไป คือ ขยะประเภทอื่นนอกเหนือจากขยะย่อย

สลาย ขยะรีไซเคิล และขยะอันตราย มีลักษณะที่ย่อยสลายยาก และไม่ค ุ้ม

คำสำหรับการนำกลับ มาใช้ประโยชน์ใหม่ เช่น ถุงพลาสติกใส่ขนม ถุง
พลาสติกบรรจุผงซักฟอก พลาสติกห่อลูกอม ซอง บะหมี่กงึ่ สําเร็จรูป ถุง
พลาสติก เปื้ อนเค อาหาร โฟมเปื้ อนอาหาร ฟอยล์เปื้ อนอาหาร ซองหรือ ถุง
พลาสติกสําหรับบรรจุเรื่องอุปโภคด้วยวิธีลดความร้อน เป็ นต้น

3. แดง ขยะอันตราย สำหรับใส่ขยะอันตราย หรือ มูลฝอยอันตราย คือ

มูลฝอยที่ปนเปื้ อน หรือมีองค์ประกอบของวัตถุ ดังต่อไปนี ้ -วัตถุระเบิดได้
วัตถุไวไฟ -วัตถุออกไซด์และวัตถุเปอร์ออกไซด์ -วัตถุมีพิษ, วัตถุกัมมันตรังสี
-วัตถุที่ทำให้เกิดโรค -วัตถุที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม -วัตถุ
กัดกร่อน, วัตถุที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง

-วัตถุอย่างอื่นที่อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อคุณภาพสิง่ แวดล้อมหรือทำให้
เกิดอันตรายแก่บุคคล สัตว์ พืชหรือทรัพย์ เช่น หลอดฟลอเรสเซนต์ ถ่าย
ไฟฉายหรือแบตเตอร์รี่ โทรศัพท์เคลื่อนที่ ภาชนะ ที่ใช้บรรจุสารกำจัดแมลง
หรือวัชพืช กระป๋ องสเปรย์บรรจุสีหรือสารเคมี เป็ นต้น

4.สีเหลือง ขยะรีไซเคิล หมายถึง สำหรับใส่ขยะรีไซเคิล หรือ มูลฝอยที่ยัง

ใช้ได้ คือ ของเสียบรรจุภัณฑ์ หรือวัสดุเหลือใช้ ซึ่งสามารถนำกลับมาใช้
ประโยชน์ใหม่ได้ เช่น แก้ว กระดาษ กระป๋ อง เครื่องดื่ม เศษพลาสติก เศษ
โลหะ อลูมิเนียม ยางรถยนต์ กล่องเครื่องดื่ม แบบ UHT เป็ นต้น
ผลกระทบ

ขยะสามารถก่อโรคได้มหาศาลมาก ซึ่งขึน
้ อยู่กับประเภทของขยะ เช่น ขยะ
มูลฝอยทั่วไป ขยะสิ่งปฏิกล
ู อุจจาระ ปั สสาวะ จะเป็ นแหล่งสะสมของเชื้อ
แบคทีเรีย ก่อโรคทางด้านกระเพาะและสำไส้ และถ้าเป็ นขยะติดเชื้อจะยิ่ง
อันตราย เพราะส่วนใหญ่จะกำจัดที่โรงพยาบาล แต่ปัจจุบันพบว่าในการเก็บ
ขยะตามเทศบาล ชุมชนต่างๆ ยังพบขยะติดเชื้อรวมอยู่ด้วย ส่วนหนึ่งคนไข้
นำเข็มหรือไซริงค์กลับไปที่บ้าน เช่น ผู้ป่วยไตวาย ยังมีขยะอิเล็กทรอนิกส์
ซึ่งจะมีสารตะกั่ว สารเคมีที่เป็ นพิษ หากการจัดการขยะไม่ดีจะส่งผลกระทบ
ทางด้านสุขภาพตามมา ดังนัน
้ การคัดแยกและทำลายขยะอย่างถูกวิธีจึงเป็ น
สิ่งจำเป็ นมาก อีกทัง้ น้ำเสียที่เกิดจากกองขยะมูลฝอยที่กองทิง้ ไว้ เป็ นน้ำเสีย
ที่มีความสกปรกสูงมาก ซึ่งมีทงั ้ สารอินทรีย์ สารอนินทรีย์ เชื้อโรค และสาร
พิษต่างๆ เจือปนอยู่ ก็จะทำให้บริเวณนัน
้ เกิดความสกปรก และความ
เสื่อมโทรมของพื้นดิน ในกรณีที่น้ำเสียจากกองขยะมูลฝอย ไหลลงสู่แหล่ง
น้ำ ก็จะทำให้คุณภาพน้ำเสียไป ล้วนเป็ นอันตรายต่อผู้ใช้น้ำ และสิ่งมีชีวิตที่
อาศัยในแหล่งน้ำ น้ำที่สกปรกมาก หรือมีสารพิษเจือปนอยู่ ก็อาจทำให้สัตว์
น้ำตายในเวลาอันสัน
้ คนไทยส่วนใหญ่มักทิง้ ขยะอาหารรวมกับขยะทั่วไป
ทำให้การคัดแยกขยะก่อนการนำไปรีไซเคิลและการกำจัดเป็ นไปได้อย่างยาก
ลำบาก ขยะพลาสติกปนเปื้ อนที่ไม่ถูกแยกตัง้ แต่ต้นทาง ส่วนใหญ่กลายเป็ น
ขยะมูลฝอยที่ถูกกำจัดด้วยวิธีฝังกลบหรือถมกลางแจ้ง ซึ่งใช้เวลาย่อยสลาย
นับร้อยปี ก่อให้เกิดปั ญหาสิง่ แวดล้อมต่างๆ ตามมา การแยกขยะก่อนทิง้
ขยะพลาสติกลงถัง จะช่วยง่ายต่อการนำไปรีไซเคิล คนจำนวนมากไม่แยก
ขยะ เพราะเชื่อว่าสุดท้ายก็จะถูกนำ ไปทิง้ รวมกันอยู่ดี ทัง้ ๆ ที่หากมีการ
แยกขยะอย่างเหมาะสม จะทำให้สามารถจัดการขยะได้ง่ายขึน
้ เช่น ขยะ
พลาสติกที่ไม่มีการปนเปื้ อนเศษอาหารเท่านัน
้ ถึงจะถูกนำไปรีไซเคิล แต่ถ้า
ปนเปื้ อนแล้วจะถูกนำไปกำจัดด้วยการฝั งกลบ