O SENTIDO DA VIDA A

RELIXIOSIDADE
ROSALÍA DE CASTRO

Carmen Lorenzo Díaz

Esta foto de Autor desconocido está bajo

Estefanía Fernandez Castaño CC BY-SA-NC

licencia
 QUEN FOI ROSALÍA?

Foi unha escritora galega que promoveu e valorou a literatura

nesta lingua. Considerada unha autora fundamental do século
XIX, morreu nova, vítima dun cancro de útero. Ao longo de
diversas viaxes e cambios de domicilio, escribiu varias obras
de gran calidade, tanto poéticas como narrativas.
DEUS, A RELIXIÓN, O AMOR, A MORTE, A ALMA, A ETERNIDADE, SON
TEMAS CONSTANTEMENTE TRATADOS NAS SÚAS RIMAS
TREMEANTES E NARRACIÓNS EN PROSA.

Hai unha evidente riqueza teolóxica e poética na obra de Rosalía. Poesía

relixiosa que non significa precisamente poesía haxiográfica ou piadosa.
Poesía baseada na procura angustiosa de Deus, baseada na conciencia
da soidade e na capacidade do autor para asumir a dor dos demais, a
dor dos inocentes. A protesta contra o silencio de Deus e a constante
tentación do suicidio danlle unha nota característica ás letras relixiosas
de Rosalía”.
 Se eu medito na túa grandeza eterna,

Deus bo, a quen nunca vexo,

y levanto asombrada los ojos

ao alto firmamento
DESA “ANGUSTIOSA PROCURA DE que encheches de mundos e mundos...
DEUS” O POEMA QUE PECHA ESTE
ARTIGO, TITULADO SE MEDITO NA
TÚA ETERNA GRANDEZA, DÁ UNHA Todo perturbado, creo
IDEA DESA “ANGUSTIOSA PROCURA
DE DEUS”.
que son menos que un átomo leve

perdido no universe;

nada, e ao final... acabo en nada

os meus restos deben perderse.

ROSALÍA OSCILA ENTRE A CRENZA TRANSCENDENTE QUE
LLE DÁ SENTIDO Á EXISTENCIA E A VIVENCIA DUNHA
RADICAL SOIDADE NA QUE O SER HUMANO NON TEN MÁIS
NADA QUE UNHA VIDA DOLOROSA, QUE ASUME E ACEPTA.
UN BO EXEMPLO DESTA ÚLTIMA POSTURA É O SEGUINTE
POEMA DE FOLLAS NOVAS:

Algúns din: miña terra! din outros: meu cariño! I este: miñas

lembranzas! I aquel: os meus amigos! Todos sospiran, todos, por algún
ben perdido. Eu só non digo nada, eu só nunca sospiro, que o meu
corpo de terra i o meu cansado esprito, a donde quer que eu vaia, van
conmigo. 
 AS OPINIÓNS SOBRE A SÚA RELIXIOSIDADE SON CONTRADITORIAS, COMO O SON AS MANIFESTACIÓNS
QUE PODEN RASTREXARSE AO LONGO DA SÚA OBRA. OS BIÓGRAFOS ADOITABAN INSISTIR NAS VIRTUDES
Tan sólo dudas y
EVANXÉLICAS DA SÚA VIDA E NOS DETALLES DA SÚA MORTE TRAS RECIBIR OS SACRAMENTOS. OS
ESTUDOSOS DA SÚA OBRA, POLA CONTRA, DESTACAN NA SÚA MAIORÍA A SÚA DESESPERANZADA VISIÓN terrores siento, divino
DO MUNDO.VALES FAILDE20 , UN DOS MÁIS ENÉRXICOS DEFENSORES DO CATOLICISMO DE ROSALÍA,
Cristo, si de Ti me
ASEGURA QUE O ÚLTIMO QUE ESCRIBIU NA SÚA VIDA FOI UN POEMA RELIXIOSO QUE COMEZA COS

aparto.
VERSOS SEGUINTES:.
 OUTRO GRUPO IMPORTANTE DE POEMAS RELIXIOSOS EXPRESAN UNHA RELIXIOSIDADE QUE PROVÉN POSIBLEMENTE DUNHA
FORMACIÓN RELIXIOSA FAMILIAR: DEUS PROVEDOR, DISTRIBUIDOR DE PREMIOS E CASTIGOS ETERNOS; AMOROSA PROTECCIÓN DA
VIRXE; ANXOS CUSTODIOS... ESTES POEMAS ESTÁN EN FLAGRANTE OPOSICIÓN COA VISIÓN DO MUNDO QUE OFRECE O CONXUNTO DA
SÚA OBRA. NELES ABUNDAN AS MENCIÓNS Á DIVINDADE, DO TIPO: «PARTIDE E QUE DEUS VOS GUÍE», «OH, SEÑOR», «DEUS BO»,
«MÁRTIR DO GÓLGOTA»... MENCIÓNS QUE PODEN EXPLICARSE COMO RESTOS DE CRENZAS, LIGADAS SENTIMENTALMENTE A UN
«TEMPO VENTUROSO» NO QUE VIVIRON OS SEUS ANTEPASADOS; UNHA ESPECIE DE PARAÍSO PERDIDO QUE ROSALÍA SE RESISTE A
ABANDONAR, PERO QUE EN REALIDADE SON ILLOTES ILLADOS DENTRO DA TORMENTOSA CORRENTE DA SÚA EVOLUCIÓN ESPIRITUAL.
ESTA EVOLUCIÓN É SIMILAR Á DA SÚA POSTURA ANTE A DOR HUMANA. PARA ROSALÍA, O GRAN PROBLEMA É CONCILIAR A CRENZA EN
DEUS COA EXISTENCIA DA DOR NO MUNDO, CHÁMESE DESGRAZA OU INXUSTIZA. PÓDENSE DISTINGUIR TRES ETAPAS. NA PRIMEIRA,
NO MUNDO HAI DOR, PERO UN DEUS PROVEDOR E COMPASIVO REMEDIA O HOME E RECOMPÉNSAO NA OUTRA VIDA; A ESTA ETAPA
CORRESPONDERÍA O QUE CHAMAMOS RELIXIOSIDADE POPULAR E TRADICIONAL. NA SEGUNDA ETAPA, O HOME REBÉLASE CONTRA
UNHA DOR QUE O DESBORDA E QUE NON COMPRENDE; SÓ O EXEMPLO DUN CRISTO SUFRINTE SERVE DE CONSOLO E ESPERANZA. E,
NA ETAPA FINAL, HAI DOR E NON SE PODE BUSCAR NINGUNHA XUSTIFICACIÓN TRANSCENDENTE, O SER HUMANO ESTÁ SÓ COA SÚA
DOR IRREMEDIABLEMENTE.
 NON HAI QUE ENTENDER ESTAS TRES ETAPAS EN SENTIDO
CRONO­LÓXICO -COA EXCEPCIÓN DA «RELIXIOSIDADE
POPULAR»-. SON ABSOLUTAMENTE COETÁNEAS. ROSALÍA
OSCILA CONTINUAMENTE DA CRENZA TRADICIONAL Á DÚBIDA
OU Á DESESPERANZA. A SEGUNDA ETAPA CARACTERÍZASE
POLO SEU CARÁCTER DRAMÁTICO, POLA INTENSIDADE DOS
SENTIMENTOS. A ESTE GRUPO PERTENCEN POEMAS COMO
«SANTA ESCOLÁSTICA», OU O QUE COMEZA «ERA APACIBLE
EL DÍA», ESCRITO TRAS A MORTE DE ADRIANO, O SEU FILLO
DE DOUS ANOS, AMBOS DE EN LAS ORILLAS DEL SAR.
PRODUCEN A IMPRESIÓN DE QUE ROSALÍA QUERE
AFERRARSE Á CRENZA, NECESITA CRER PARA SOPORTAR A
DOR, PARA DARLLE UN SENTIDO Á SÚA EXISTENCIA:NO CEO,
NA TERRA, NO INSONDABLE EU ATOPAREICHE E TI
ATOPARASME. NON, NON PODES REMATAR O QUE É ETERNO
TAMPOUCO A INMENSIDADE PODE TER FIN.. 

Esta foto de Autor desconocido está bajo

CC BY-SA
licencia
 Esta foto de Autor desconocido está

CC BY
bajo licencia

COIDO QUE PARA INTERPRETAR O SENTIDO RELIXIOSO NA OBRA DE ROSALÍA HAI QUE TER EN CONTA QUE SE TRATA DUNR
PROBLEMA QUE ELA VIVIU DUN MODO PERSOAL, COMO ALGO QUE LLE INCUMBÍA SOAMENTE A ELA, E VIVIUNO A GOLPE DE
SENTIMENTO; POR ISO SE CONTRADÍ E POR ISO NON LLE IMPORTA CONTRADICIRSE. UNHAS VECES IMPOÑÍASELLE UNHA VISIÓN DA
VIDA ABSURDA E OUTRAS VECES O DESEXO DE ATOPAR UN SENTIDO LEVÁBAA CARA A ANTIGAS CRENZAS. OS SEUS POEMAS
REFLICTEN ESES VAIVÉNS DA SÚA VIDA.